Politike – Page 259 – Dielli

Lideri narcisist

October 2, 2021 by s p

Iris Halili

“Lideri është si bariu. Ai qëndron prapa kopesë, duke lënë më të dobëtit të shkojnë përpara dhe të tjerët t’i ndjekin pas, të gjithë përgjatë të njëjtës rrugë dhe duke mos e kuptuar se janë drejtuar në heshtje dhe nga pas.” Nelson Mandela Bazuar në studimet e Shoqatës Amerikane të Psikiatrisë (1994) narcisismi është një lloj personaliteti që përfshin një dëshirë ekstreme për admirim, një ekzagjerim të ndjenjës së epërsisë personale, një dëshirë të papërmbajtur për pushtet, bindjen se e drejta është gjithmonë në anën tende, si dhe një mungesë të theksuar empatie. Ndonëse narcisismi është trajtuar si një tipar me pasoja negative në lidership, studiuesit gjithsesi besojnë se pikërisht narcisismi është forca që i drejton shumë liderë drejt pushtetit ndoshta edhe drejt misionit të lidershipit. Antropologu dhe psikoanalisti Maccoby (2004) konsideron dy tipa narcisismi, narcisismin produktiv dhe atë joproduktiv. Anët produktive të personalitetit narcisist e ndihmojnë liderin të arrijë fitoren, ashtu sikurse anët e errëta e pengojnë atë t’i shkojë deri në fund misionit për të cilin ndjekësit kanë synim dhe nevojë duke e kthyer në joproduktiv. Po të flitet për anët e mira, bazuar te Sankowsky (1995), narcisismi krijon një profil mistik që e bën 44 45 liderin shumë të besueshëm, i jep atij tiparet e heroit, i jep atij imazhin e individit tërësisht të angazhuar ndaj ndjekësve, bile deri në atë shkalle sa vetë ndjekësit fillojnë ta adhurojnë dhe përkushtohen deri në verbëri. Falë këtyre cilësive liderët narcisistë fitojnë admirimin e ndjekësve dhe ndihen të plotësuar për aq kohë sa e gëzojnë atë, pasi lideri narcisist gjithmonë kërkon të jetë i rrethuar nga admirues. Maccoby shikon gjithashtu te lideri narcisist një aftësi gati mbinatyrore për arritjen e qëllimeve, një aftësi krijuese gati të pakrahasueshme, si dhe një fuqi të brendshme për t’u përballur me situata të rrezikshme apo të vështira. Njëzëri është pranuar që lideri narcisist ka aftësi të pakrahasueshme për të frymëzuar vartësit e tij. Kjo ka çuar në arsyetimin që në raste krizash apo ndryshimesh të mëdha vetëm lideri narcisist mund të jetë në gjendje të ngjallë optimizmin e ndjekësve dhe t’i çojë ata drejt ndryshimit. Nuk është rastësi që gjithmonë në kthesat e mëdha të historisë kemi parë në krye një lider narcisist. Në përgjithësi personaliteti narcisist e kthen liderin në një individ shumë kompleks. Kjo çon natyrshëm në pyetjen: A është më shumë pozitiv apo negativ narcisismi për liderin? Kësaj pyetjeje teoricienët e lidershipit do t’i përgjigjeshin: “ Sa mirë që e ka, sa mirë sikur të mos e kishte!!” Ky kompleksitet përbën edhe pikën më të vështirë për të pasur një konkluzion final rreth liderit narcisist. Nëse rreshtojmë disa pika kyç për suksesin në lidership të liderit narcisist ato janë padyshim besimi që liderët kanë te vetja dhe aftësia vizionare për ta përcjellë këtë besim te ndjekësit dhe duke i frymëzuar ata deri në pikat më të larta dhe në momentet më të vështira. Pa këto dy tipare vështirë se mund të nisësh rrugën e gjatë e të vështirë të lidershipit dhe vështirë se mund të pranohesh nga ndjekësit. Në fakt janë këto dy tipare që e prodhojnë liderin dhe e lançojnë atë si të tillë. Janë pikërisht këto që plotësojnë fjalinë “sa mirë që është narcisist”. Çështja shtrohet nëse ky tipar vazhdon të ketë të njëjtën peshë dhe të luajë të njëjtin rol pozitiv kur lideri është afirmuar dhe tashmë duhet të ushtrojë pushtetin e tij? Çfarë roli luan narcisismi që nga ky moment? Më së shumti anët e errëta të narcisismit ngrenë krye dhe e drejtojnë liderin nëse ai nuk është në gjendje t’i kontrollojë ato, dhe mbi të gjitha të kontrollojë – unin e sëmurë që shfaqet shumëformësh, prej të cilëve po shënojmë më të dukshmit. Unë dhe lumi Miti i vjetër i Narcisit që u mbyt në lumë duke u mahnitur nga bukuria e vetes mund të ketë shumë interpretime. Vërtet Narcisi u mrekullua me veten dhe donte ta përqafonte atë në imazhin e ujit dhe humbi pa kuptuar, apo atij iu duk se në lumë ishte dikush tjetër, e ai rendi ta shpëtojë, apo ta përqafojë?? Apo mos kemi një lumë aq mahnitës, të kthjellët si një pasqyrë saqë Narcisi që nuk dinte çfarë ishte efekti pasqyrë u mahnit e tentoi ta prekë por u shkri në të? Pra thjesht mund të pyesim: Ishte vetë Narcisi aq i vetëndjerë sa që ra e u mbyt i dashuruar pas vetes apo efekti pasqyrë e 46 47 turbulloi atë dhe e zhyti në thellësi për të mos dalë më? Pra sa me peshë është roli i lumit në mbytjen e Narcisit? Kudo që ta shpiem analizën ka vetëm dy anë dhe një ndjenjë, nga njëra anë është Narcisi, nga ana tjetër lumi e në mes dashuria. Kurrë nuk e kemi gjetur nëse ka qenë dashuria për të rrokur veten apo imazhin e tij ajo që e turbulloi Narcisin apo efektet shumëngjyrëshe e shumëformëshe të lumit e përhumbën atë? Duke dalë nga metafora letrare bëjmë një analizë më jetësore duke përmendur Narcisin si protagonist. A do e njihnim Narcisin po të mos që mbytur në lumë? Ndër shekuj njerëzit janë marrë me Narcisin por kanë harruar lumin duke harruar faktin që ishte lumi që krijoi efektin, e solli dramën narcisiane. Po ta shtrojmë analizën te lidershipi mund të pyesim – janë shoqëritë narcisiste që krijojnë liderë narcisistë apo e kundërta? Po t’i hedhim një sy liderëve më dominantë të Shqipërisë që në kohën kur ky vend filloi vërtet të kishte shtet, shikojmë se në shumë pika ata shfaqin karaktere të ndryshme por në një pikë ata janë të gjithë bashkë, dhe ky është narcisismi! Kjo do të thotë se ata trashëgojnë të gjithë një tipar dominues të shoqërisë që përfaqësojnë. Një ndër leksionet bazë në teoritë e praktikat e lidershipit është: lideri është produkt i shoqërisë që përfaqëson. Fakti që një shoqëri prodhon gjithmonë e gjithmonë një tipar lideri, rrëfen se shoqëria e ka këtë tipar të sajin. Lideri është rrjedhshmëri. Kjo do të thotë se një shoqëri narcisiste do prodhojë liderë narcisistë. Unë jam sui generis Lideri narcisist e konsideron veten të famshëm dhe shumë të rëndësishëm. Beson se është qenie speciale me vlera të jashtëzakonshme, i zgjedhur special i cili duhet ndjekur me çdo kusht, pasi mbetet alternativa e vetme shpëtuese. Ka aq besim në atë që thotë dhe atë që bën sa natyrshëm e përcjell këtë besim te ndjekësit. Në paradat e 1 Majit që zhvilloheshin çdo vit në Tiranën komuniste, njerëzit thoshin: “Kur del Enveri pushon shiu e del dielli”. Kjo lloj shpëlarje masive e trurit, ku udhëheqësi shihej si një perëndi me forcë të pashtershme dhe ku adhurimi arrinte përmasa të tilla, ktheheshin në ushqimin kryesor të Hoxhës narcisist. Unë duhem dashur me çdo kusht Lideri narcisist kërkon admirim të pamasë nga ndjekësit. Ai nuk jeton dot pa këtë lloj admirimi. Jo më kot të gjithë liderët narcisistë janë të fiksuar që të kenë nën kontroll artin i cili duhet të prodhojë lavde dhe himne vetëm për të. Për mua të tjerët janë vetëm sende Lideri narcisist ka një mungesë të theksuar empatie dhe mungesë ndjenjash ndaj nevojave të të tjerëve. Përgjithësisht ai i shikon ndjekësit krejt si objekte dhe kjo vjen nga fakti se narcisistët vuajnë nga mungesa e empatisë. Sipas Dimaggio (2002), si dhe disa studiuesve 48 49 të tjerë bashkëpunëtorë me të, lideri narcisist e shikon veten si zoti dhe beson se është në të drejtën e tij t’i trajtojë ndjekësit sikur të jenë thjesht sende. Ndonëse ai hiqet sikur ka ndjeshmëri ndaj ndjekësve, në fakt ai pothuaj nuk ka asnjë lidhje emocionale me ta. Ky është edhe rreziku më i madh i shoqërive që drejtohen nga liderë me personalitet narcisist; ata shumë shpejt kthehen në autoritarë e po të mos ndalohen në kohë në diktatorë të pamëshirshëm. Të gjithë duhet të mendojnë e të veprojnë si unë Liderët narcisistë kanë aftësi të prodhojnë ndjekës narcisistë dhe shoqëri narcisiste. Mes këtij procesi ata fare natyrshëm fuqizojnë pushtetin e tyre, mbrojnë pushtetin e tyre dhe në këtë mënyrë e kanë më të lehtë ecjen përpara. Këtu duhet të theksojmë se problemi më serioz në lidership nuk është çka vetë lideri përfaqëson, por çka ai frymëzon e formëson. Liderët formësojnë më shumë se kushdo në shoqëri, ndaj edhe misioni apo roli i tyre është më i rëndësishëm se ai i çdo profesioni në botë. Një lider sado gjenial të jetë, i vetëm nuk mund të arrijë asgjë, por pasi ka formësuar ndjekësit dhe i ka dhënë “imazhin e tij”, ai tashmë është bërë faktor social që ka në dorë çdo gjë, vetë fatin e njerëzimit. Hitleri është padyshim lideri narcisist më klasik, apo më saktë të shprehemi, më lehtësisht për t’u identifikuar lehtësisht si i tillë. Ai e përcolli krejt natyrshëm narcisismin e tij te shoqëria gjermane e kohës aq sa shumë shpejt u pa që nuk patëm vetëm një lider narcisist, por një shoqëri gjermane krejt narcisiste. Fitore dhe vetëm fitore për mua Liderët narcisistë duan të shohin vetëm fitore. Ata e kanë gati të pamundur të pranojnë humbjen apo disfatën. Edhe kur humbja është tërësisht e dukshme ata fillojnë të gjejnë shkaktarin përtej vetvetes dhe t’i heqin vetes çdo përgjegjësi për humbjen. Ndërsa paradoksalisht te sukseset lideri narcisist gjithmonë kërkon t’i theksojë si të vetat. Edhe nëse suksesi nuk arrihet ai duhet të imagjinohet i arrirë, dhe duhet spekuluar deri në atë pike sa të shpiket edhe nëse nuk ekziston. Po t’i referohemi të gjithë propagandës komuniste në kohën e diktatorit Hoxha do të shohim se kudo flitej për fitore dhe suksese. E tërë makina propagandistike ishte ndërtuar për të glorifikuar suksesin, që në fakt nuk ekzistonte, por që duhej përfytyruar apo pranuar si i tillë. Mua nuk më duhet të dëgjoj, unë vetëm jap direktiva Lideri narcisist nuk ka aftësinë të dëgjojë apo të shkëmbejë mendime. Ndonëse ai deklamon sikur i pëlqen të dëgjojë, në fakt ai është më i prirë të rrethohet vetëm nga manekinë. Në këto kushte, në vend që të ndërtojnë raporte njerëzore dhe të ndershme, liderët narcisistë shfaqin dëshirat ekstreme për të dominuar dhe ndjejnë kënaqësi të veçantë duke goditur të tjerët, pasi për ta jeta është një konkurrencë ku ata duhet të jenë vetëm fitimtarë (Blair, 2008). Çdo ide, vendim apo propozim 50 51 duhet të dalë nga lideri narcisist. Duke krijuar këtë ai ndërton një presion mbi këdo që e rrethon. Kjo bën që në të shumtën e rasteve liderët narcisist e kanë gati të pamundur të shfaqin tendenca të lidershipit pjesëmarrës apo bashkëpunues. Fatkeqësisht, këto tipare rriten edhe më shumë dhe fillojnë të dalin në pah kur lideri narcisist fuqizon pushtetin apo suksesin. Me fuqizimin e pushtetit këta lloj liderësh bëhen tërësisht jo tolerantë ndaj mendimit ndryshe, ndaj ideve që bien në kundërshtim me të tyret apo krijojnë argumente. Dëshira parësore dhe synimi i narcisistit pas këtij momenti është përjashtimi, apo lufta e hapur ndaj kujtdo që ka forcën ta kundërshtojë, dominojë apo luftojë. Sipas Blair (2008) kjo vjen edhe sepse narcisismi është i lidhur ngushtë me sindromën e paranojës. Unë bëj çfarë dua Kontrolli mbi pushtetin është synimi kryesor i liderit narcisist. Abuzimi me të është një normë e këtyre lloj liderëve. E gjitha kjo vjen sepse lideri narcisist kërkon të ketë patjetër një pushtet absolut. Në përgjithësi e arrin këtë duke emëruar individë që janë totalisht nën kontrollin e tij. Këtu fillon gradualisht abuzimi me pushtetin. Kjo dëshirë e pamat për pushtetin dhe për të mos e humbur atë, i bën liderët narcisistë shumë të rrezikshëm, pasi ata janë në gjendje të marrin çdo vendim gati ekstrem vetëm e vetëm që të mos humbin kënaqësinë që u sjell pushteti. Sipas Sankowsky (1995), lideri narcisist është në gjendje t’i mashtrojë, t’i tradhtojë dhe braktisë ndjekësit e tij vetëm me synimin e ruajtjes së pushtetit personal. Duke qenë se liderët narcisistë nuk kanë empati apo nuk shohin askënd përtej vetes, ata kanë aftësi të shfrytëzojnë këdo pa pasur ndonjë vrarje ndërgjegjeje apo keqardhje, mjafton që të arrijnë egon e tyre personale e të egër për pushtet. Konkluzione Jo pa qëllim çdo paragraf i mësipërm ka një titull ku përemri vetor “unë” është aplikuar pothuaj në të gjitha rasat. Kjo gjetje e fjalës mbart domethënien që ekziston për çdo personalitet narcisist, pak rëndësi ka nëse ai është lider apo ndjekës, për të çdo gjë fillon e mbaron te vetja, te madhështia e unit që nuk njeh kufij vetadmirimi dhe që kërkon të realizohen nëpërmjet një pushteti absolut. Fatkeqësisht, në pasqyrën e jetës një narcisist nuk sheh kurrë veten por atë që ai do të shohë në të. Këtu fillon drama e tij personale dhe këtu fillon padyshim drama shoqërore nëse ky narcisist i bie të jetë një lider.

DEKOROHET MAJOR LLESH MARASHI DHE KATËR MALËSORË TË TJERË

October 2, 2021 by s p

Nga Ndue Bacaj

E drejta vonon por kurr nuk harron, kjo sentencë popullore duket se u vertetua edhe sot me dt. 01 tetor (2021) me dekorimet e akorduara (pas vdekjes) nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë z. Ilir Meta për majorin trim, nacionalist e antikomunist Llesh Marash Vata – Marvukaj, dhe katër figura të tjera nga Malësia e Madhe: Shkurte Lan Kelaj, Gjekë Pjeter Gega, Mark Tomë Kolnikaj dhe Lan Ahmet Salihaj.

Foto nga aktiviteti i dekorimit të Llesh Marashit….

Major Llesh Marashit i është akorduar ” Medaljen e Artë të Shqiponjës”, ndërsa katër të dekoruarit e tjerë me “Urdhrin Kalorës i flamurit të Skëndërbeut”. Aktiviteti i dorzimit të dekoratave është zhvilluar në ambientet e lokalit “Dushkaj” në qytetin e Koplikut, në prani të familjarëve e trashigimtarëve të dekoruarve dhe të dhjetra të ftuarve të tjerë. Për këtë cermoni kishin ardhur enkas nga Tirana , Miosi Miraka, ish i persekutuar politik dhe antar i autoritetit të shqyrtimit të dosjeve të ish sigurimit të shtetit komunist, Besim Ndregjonaj- Kryetar i Uninionit mbarkombëtar të të burgosurve dhe persekutuarve politik, si dhe përfaqësuesi i Presidentit të Republikës z.Ylli Asllani. Pas Himnit kombëtar moderatori Kadri Fikaj ka ftuar historianin Ndue Bacaj i cili ka folur për figurat e dekoruara. (Fjalen e zotit bacaj do ta japin të plotë në fund të kësaj kroni të shkurter). Mbas z. Bacaj kanë pëershendetur z. Besim Ndregjonaj , Z.Ndoc Çulaj si kryetar i shoqatës të vrarëve e pushkatuarve nga regjimi komunist, si dhe ka sjellur disa kujtime për Llesh Marashin 90 vjeçari Fran Xhaj. Me tej përfaqësuesi i Presidentit z. Ylli Asllani ka përshendetur dhe u ka dorzuar dekoratat trashigimtarëve të të dekoruarve. Për Llesh Mrashin dekoraten e ka mmarë djali i tij Rudolf Llesh Marashi , i cili kishte ardhur nga Amerika enkas për këtë ditë. Për Shkurte Kelajn dekoraten e ka marrë djali i saj Zog Halil Kelaj, për Gjekë Pjetër Gegen djali i tij Luigj Gega, për Mark Tomë Kolnikajn djali i tij Marash Kolnikaj , ndërsa pë Lam Ahmet Salihin dekoraten e ka marrë nipi i tij Ferit Salihaj. Të gjithë këta trashigimtarë të të dekoruarve kanë falnderuar Presidentin e Republikes z. Ilir Meta për nderimin e vlersimin që u ka bërë njerzëve të tyre për aktivitetin e sakrificat, për liri e antikomunizëm…

FJALA E Z. NDUE BACAJ NË CERMONINË E DEKORIMIT TË MAJOR LLESH MARASHIT DHE KATËR FIGURAVE TË TJERA MALËSORE:

Me që më keni ngarkuar të flas për katër malësorët nacionalist që sot dekorohen (pas vdekjes), mendova ta filloj me major Llesh Marashi trim e atdhetar, nacionalist e antikomunist i vendosur.

Llesh Marash Vata – Marvukaj, Kam qenë fare i vogël kur kam dëgjuar të flitej per nacionalistin, antifashistin dhe antikomunistin trim e të vendosur , major Llesh Marashin. Në ato vite nën diktaturen komuniste unë si dhe shumë të tjerë kam degjuar të flitej me zë të lartë nga komunistët në pushtet zi e ma zi , (ndonse kishte vite që e kishin denuar e vrarë në mënyren më makabre , duke e lënë edhe pa varr). Per Llesh Marashin komunistet vijonin shpifjet e tyre “standarde” , duke e quajtur si bashkëpuntor i fashistëve , tradhtar , kriminel , reaksionar e kunderrevolucionar që ka luftuar per permbysjen e pushtetit popullor (kupto pushtetin Bolshevik komunist) etjerë. Por ketyre shpifjeve komuniste , ndonse me zë të ultë dhe vesh më vesh, e larg syrit e veshit vigjilent të spiunëve komunistë , u kundervihej opinioni i njerëzve të moshuar që e kishin njohur major Lleshin dhe punën e tij në sherbim të atdheut , duke e portretizuar Llesh Marashin e vertet si shembëlltyrë – madhështore të një burri që e donte me mish e me shpirtë dhe pa asnjë hile vendin e vet. Këto vlera e virtyte atdhedashurie Llesh Marashi i kishte në gjakë, shpirtë e zëmër të trashiguara nga shtepia ku lindi, u rrit dhe mori edukimin e parë themeltar për atdhetari, në shtepinë fisnike të (babait tij) Marash Vatës e gjyshit të tij (dëshmor në luftën e Kërnicë me 1862), Vatë Marashi… Është kjo aresyeja që djemt e kesaj shtepie ndoqen pa u ndalur rrugen në sherbim ndaj atdheut . Kanto Marashi , Gjekë Marashi dhe Llesh Marashi u shkolluan si ushtarakë me rezultate të shkelqyera në Austri , ndersa u shkollua per meshtar (në Itali) Patër Rrok Marashi , duke “plotësuar” keshtu binomin Atdhe e Fe të kesaje shtepie. Por edhe dy djemt e tjerë të Marash Vatës , Gjeloshi e Pjetri do të ishin oficerë rezervë në sherbim të atdheut…

Llesh Marashi, shquhet në luften antifashiste, në Luften e Reçit e tjer… Dhe për antifashizmin e tij Llesh Marashi ishte i perndjekur per tu dënuar nga fashistet Italian, e më pas do të ndiqej per tu arrestuar edhe nga gestapoja naziste , pasi per tre muaj që kishte qënë qark-komandant Lleshi nuk kishte pranuar te arrestojnë asnjë komunist shqiptar per llogari të nazistëve gjerman. Në veren e vitit 1944 Gestapoja dështon në arrestimin e Llesh Marashit falë edhe ndihmës së nipit tij trim Rrok Kantit.

– Llesh Marashi ishte një nga organizatorët kryesor të beslidhjeve të Malësisë e më gjërë, si dhe i kryengritjes së parë antikomunistenë Shqipëri dhe në gjithë Europën që e kishte zënë lëngata e kuqe komunisto-bolshevike. Për ketë veprimtari nacionaliste e liridashëse diktatura komuniste do të dënonte, vriste e persekutonte Llesh Marashin dhe familjarët e tij…

Ndërsa ndër emrat e dekoruar nga presidenti i Republikës, bien ë sy edhe ai i një gruaje nga Lohja e Sipërme, Shkurte Lan Kelaj e cila do të mbeste e vejë , vetëm 23 vjeç, pasi diktatura komuniste do ti pushkatonte pa gjyq burrin e saj 30 vjeç , Halil Gjeto Dashi -Kelaj me 6 qershor 1952. Para se të them diçka për malësoren Shkurte Kelaj, burrneshë. Trimëresh e fisnikeshë, simbol i malësoreve të Malësisë Madhe e më gjërë që ruajti si sytë e ballit nderë, erz , burrëri e fisnikri, më lejoni të tregoi fare pak nga historia nacionaliste , por edhe tragjike e burrit të saj Halil Gjeto Kelaj: Halil Gjeto Kelaj së bashku me bashkëfshatarin e tij Met Braho (Brahim) Kotaj ishin dy djem të ri të Lohës së Sipërme plot ëndërra për një Shqipëri të lirë e demokratike. Për këtë, ata si dhe të parët e tyre ndër mote e shekuj, rroken armët për lirinë e trojeve shqiptare, në këtë rast kundër pushtuesit fashist. Fatkeqesisht sapo mbaroi lufta dhe Shqipëria u çlirua nga pushtuesit nazi-fashist, kur ëndërra për liri e demokraci do të ishte më afër se kurr ajo filloi t’u venitet si shumë patriotëve nacionalist shqiptar edhe Halil Gjeto Kelajt e shokut tij të atdhetarisë Met Braho Kotaj. Nacional Çlirimtarët komunist që muaren pushtetin, në vend që të bëjnë realitet endërren për të ndertuar një Shqipërie të lirë e demokratike , ku kishte vend për të gjithë shqiptaret, filluan të “ndërtojnë” luften e klasave me dënime, burgje e pushkatime per të gjithë ata që nuk mendonin si komunistet me orientim sllavo-bolshevik. Fillimisht Halil Gjeto Kelaj do të dënohej si pjesmarres në kryengritjen e parë antikomuniste, por mbas një amnestie ai do të zgjidhej kryetar frontit për Lohen e Sipërme. Por pa kaluar shumë kohë Halilit i kerkohet nga organet e shtetit komunist për të bashkepunuar, spiunuar e denoncuar të gjithë ata që flisnin dhe ishin kundër shtetit komunist. Ky ishte mision i pamundur për Halil Gjeton e shokun e tij. Ata perkundrazi do të delnin haptazi në mbrojtje të Lohjanëve e më gjërë, Kaq do të mjaftonte që me 31 maj 1952 të arrestoheshin së bashku me 16 lohjanë të tjerë. Nese lohjanet e tjerë do të denoheshin me burgime, Halil Gjeto Kelaj dhe Met Braho Kotaj do të pushkatoheshin me daten 6 qershor 1952, si dhe do të varroseshin, apo më sakt groposeshin në breg të prronit (Banushit) në Sterkuj, pa guxuar kush t’i zhvarroste e ti varroste në varret familjare. Fatmirsisht as ujët e prronit në dimër nuk “guxoi” ti zhvarrosë e tu tresë eshtrat të cilet në vitin 1991 do ti merrshin familjaret e tyre për ti varrosur me nderime në varret familjare. Vlen të shënohet se një ditë pas pushkatimit , me 7 qershor 1952 , gjykata ushtarake Shkodër fallsifikon një vendim gjyqësor (nr.99) , sikur u ka bërë gjyqin Halilit e Metit dhe i ka dënuar me pushkatin. Madje hipokrizia e vendimit të fallsifikuar të gjykatës shkon deri aty sa për Halilin shkruan se ky ishte treguar kokfortë në gjyq e nuk ka pranuar as t’u pergjigjet pyetjeve… Pas këtij krimi makabër, gruaja e Halil Gjeto Kelajt, Shkurte Lan Kelaj mbeti e vejë në lulen e rinisë, vetëm 23 vjeçe, me një foshnje (djal) tashma jetim. Shkurta si edhe gra të tjera u vu përballë dy “rrugëve”: Ose të dorzohet e të mohojnë burrin e saj të vdekur për të rregulluar biografinë…Ose të vishet me të zeza e të mbyllë perjetsisht rininë e saj. Shkurta me guxim e vendosmeri zgjodhi pa u penduar kurrë për të qendruar si burrnesh, trimëresh e fisnikeshë, duke ruajtur si sytë e ballit erz e nderë, si dhe duke rritur e edukuar mrekullisht djalin e saj Zog Halil Kelaj, për të cilin duhej të ishte tashma jo vetëm nanë e perkushtuar, por edhe babë i burrëruar, duke qendruar kështu jo një ditë apo vjetë , por dhjetra vite. Kjo qendresë nuk ishte në një kohë të qetë, por në një kohë të trazuar e plotë provokime, privime e persekutime nga shteti e pushteti komunist e kalecët e tyre, që gjallonin, vigjëlonin e spiunonin kudo e kurdo… Shkurta me qendrimin e saj burrëror, nderoi jo vetëm burrin saj të dashtuan, kujtimin dhe vorrin e tij, por edhe gjinin e saj , shtëpinë ku kishte lindur e rritur derisa ishte martuar. Shtëpinë e babës së saj Lan Smakaj të fshatit Lopç, ku edhe kjo shtepi ishte shtepi e njohur patriotike e fisnike… Në këtë qendresë heroike Shkurte Kelaj kishte pasur edhe ndihmen e kunatit të saj Zenel Gjeto Kelajt , me të cilin jetoi në një shtepi derisa martoi djalin Zog Halilin, tashma të rritur e burrëruar, duke trashiguar gjithshka fisnike e burrërore nga baba, axha e dajat. Me këtë qendresë shembullore, Shkurte Lan Kelaj kishte fituar respektin e palëkundur të banorëve të Lohes e më gjërë , të cilët e respektuan e ndihmuan përkundër politikes të luftës së klasave që propogandonte pushteti komunist. Shkurta me këtë qendrim u bë shembull e simbol qendrese i gruas burrnesh e fisnikeshë malësore e shqiptare… Ndaj dekorata e Shkurte Kelajt është nderim e mirnjohje , jo vetëm për këtë burrnesh e fisnikesh , por për të gjitha ato burrnesha e fisnikesha malësore e shqiptare , që qendruan përball persekucionit të regjimit komunist…

Gjekë Pjetër Gega : I lindun , rritur e edukuar në Bogen historike e atdhetare , e njohur si mali apo flamuri i katërt i Kelmendit famëmadh, i shquar kombëtarisht e ndërkombëtarisht ndër mote e shekuj për trimëri, urti e atdhetari, vlera e virtyte këto që i mbarte çdo fis e shtepi i ketyre trojeve. Gjekë Pjetri ishte djali i trimit atdhetar Pjetër Gega , i cili kishte qenë në moshë fare të re , kur ishte shquar si luftetar trim gjatë kryengritjes të vitit 1911, kundër pushtuesve turko-osman. Madje trimi Pjeter Gega gjatë luftimeve të kësaj kryengritje ishte plagosur fizikisht , por jo atdhetarisht, pasi ai do të shquhej përsëri, së bashku me trimat e tjerë Bogëjan e më gjërë, në luften mbrojtëse të Koplikut 1920, kundër pushtuesve serbo-malazez, I thashë këto për të treguar se Gjekë Pjetër Gega nuk kishte qenë rastësiht kundërshtar i spiktatur i diktatures komuniste që na e kishin sjellë e mbjellë armiqtë shekullor-sllavët. Ishin keto premisa atdhetare që e kishin bërë Gjekë Pjetrin të mos pajtohej me regjimin komunist dhe reformat antinjerzore që po aplikonte ku regjim diktatorial-bolshevik, kundër çdo gjëje atdhetare shqiptare. Ku kulmi do të arrinte me dënimin e nacionalistëve e antikomunistëve , si dhe me shpronsimet , luftën kundër fesë e klerikeve, e veçanarsiht kolektivizimit. Në këto rrethana Gjekë Pjetri nuk mund të rrinte gojmbyllur, ndaj fliste e propogandonte kundër regjimit komunist. Por edhe në Bogë kishin mbirë vigjilentët e partisë-shtet, të cilët spiunonin këdo që ishte kundër pushtetit komunist. Gjeka ishte paditur si i till , dhe pushteti me armen e tij besnike , sigurimin e shtetit po e perndiqte dhe po pregatiste arrestimin e dënimin e tij. Për të shpëtuar nga kjo situatë e rënduar, Gjekë Pjetri kishte menduar edhe largimin e përkohshëm nga vendi i tij, por pa ja arritur qellimit arrestohet dhe dënohet për tentativë arratisje nga Shqipëria dhe propogandë kundër pushtetit komunist. Pasi e arrestojnë Gjekën e denojnë me vite të gjata burgimi, ku nga këto bënë rreth 12 vite burg. Si gjatë hetuesisë , gjygjit , por edhe viteve të burgut Gjekë Pjetër Gega nuk thyhet , por shquhet si një qendrestar i pamposhtur antikomunist. Këtë ideal nacionalist Gjekë Pjetri e mbajti gjallë në zemër e shpirtë deri sa ishte gjallë, madje edhe duke iu a transmetuar fëmijëve të tij…Luigjit e tjerë…

Mark Tomë Kolnikaj i Reçit është një rast i rrallë që dënohet tre herë me vdekje nga regjimi diktatorial komunist, por që të tre herët shpëton me jetë falë fatit e rrethanave, duke na bërë kështu të besojmë siç thotë populli, se jetë-gjati nuk bëhet jetshkurtër… Mark Toma kishte lindur , rritur dhe edukuar në shtëpinë e njohur të fisit Kolnikaj. Ishte djali i trimit atdhetar Tomë Lekë Kolnikaj, i shquar si atdhetar që nuk i dhimsej asgjë për trojet shqiptare. Tomë Lekë Kolnikaj shquhet si luftëtar trim në luftën kryengritëse kundërturkeosmane të vitit 1911, ku edhe do të plagosej. Gjithashtu ky trim do të ishte edhe njëri nga luftëtarët e vendosur në luftën e Koplikut 1920 etj. Këtë atdhedashuri Tom Leka do t’ua mkonte në edukimin e fëmijëve të tij. Mark Toma si djal i tij nuk do t’i linte asgjë mangut trashigimisë nacionaliste të babës tij. Ishte ky edukim nacionalist që kishte bërë të kuptonte Mark Tomën, që heret rrezikun e instalimit të shtetit komunsit me erë sllave. Gjithsesi Mark Toma ishte shquar edhe si antifashist, ku në luftën disa orëshe të Reçit në mes datave 30-31 gusht 1943, kundër pushtuesve fashist italian kishte marrë pjesë me armë në dorë, duke u shquar si një luftëtar nacionalist e trim. Si malësor me edukatë nacionaliste Mark Toma do tu bashkohej organizimeve , tubimeve , kuvendeve dhe Beslidhjeve të malësorëve nacionalist e antikomunist të Malësisë së Madhe e më gjërë. Ai do të ishte nga ata nacionalist që do të piketohej të dënohej e eleminohej nga regjimi komunist që heret e veçanarisht në muajin dhjetor 1944, kur edhe brigadat komuniste do ta arrestonin… Mark Toma edhe pse po i hiqte keto mbi shpinë, ai nuk do të trembej , por do të ishte edhe një nga antikomunistët që do të merrte pjesë me pushkë në dorë në kryengritjen e parë antikomuniste në Shqipëri e më gjërë, të 23-25 janarit 1945. Në vitin 1948 do të arrestohej përsëri Mark Toma , së bashku me 13 Reçjanë e malësor të tjerë, të cilët do të akuzoheshin se kishin formua organizatën reaksionare “Shqiponja me dy krena”, që gjoja do të organizonte një kryengritje për permbysjen e pushtetit “popullor”, kupto komunist. (Kjo në të vertet ishte sajesë e sigurimit të shtetit komunist). Mark Toma pas 12 muajve hetuesi dënohet me vdekje, por që per aresye se u arrestua e dënua Koçi Xoxe nga Enver Hoxha , fajin ja lanë Koçit për terrorin dhe për propogandë falen shumë nga të dënuarit, ku perfitoj edhe Mark Toma, të cilit persekutimin ja vijonë duke e shpallur kulak në vitin 1950. Në vjeshten e vitit 1958, në deren e Mark Tomës troket nacionalisti Nderim Kupi me nanën e motren e tij, i cili i bie në dorë Mark Tomës në besë të Zotit , (sigurisht pse Marku njihej si nacionalist e burr i besës i Reçt e Malësisë). per ta ndihmua të arratiset nga Shqipëria , pasi ai ndiqej per tu arrestuar e eleminuar nga forcat e sigurimit komunist. Mark Toma edhe pse e dinte rrezikun e kësaj ndihme që e priste, ai nuk pranoj ti dorzoj miqtë, që i kishin ra në derë në besë të Zotit, por vendosi t’i ndihmoj per tu arratisur, duke i derguar në shtepinë e Nikollë Dajanit , me të cilin e ndihmuan Nderimin me familje të kalojnë kufirin. Nderimi me nanën e motren shpetuan, por Nikollë Dajani dhe Mark Toma u dënuan. Mark Toma u dënua për të tretën herë me vdekje, por atëherë kur priste ditën e ekzekutimit nga dhoma e izolimit , shteti komunist per qellime propogandistike , ditën e flamurit shpall një amnesti nga e cila për fat perfiton edhe Mark Toma tashma mbi 60 vjeçar, i cili jetoi edhe 30 vite të tjera , si simbol i qendresës e besës, me shpresën se një ditë do të vinte demokracia, të cilen arriti ta shijoj vetëm pak kohë. Vdiq në vitin 1991 , tashma i nderuam nga të gjithë…

E DREJTA VONON, POR NUK HARRON: Edhe vlersimi me tituj nderi (pas vdekjes) që u bëhet sot katër malësorëve me në krye major Llesh Marashin nga presidenti i Republikës Z. Ilir meta e tregon këtë… Dhe në fund e nderuemi nderon, faleminderit zoti President…

Nga Ndue Bacaj, Koplik me 01 tetor 2021

VOO: Per të dekoruarin Lam Ahmet Salihaj nga Grizha , foli Kadri Fikaj , i cili e cilësoi, burr fisnik e me virtytet të larta, aq sa kur mblidheshin krenë e bajraktarë të shtatë maleve të Malësisë së Madhe , Lam Ahmeti kishte vendin e vet para të tjerëve edhe pse ishte prej Rranxave të Malësisë së Madhe . Gjithashtu z.Fikaj tha se Lam Salihaj ishte dalluar jo vetëm si burr i urt, por si edhe atdhetar , duke marrë pjesë në mbrojtje të trojeve shqiptare.

AT GJERGJ FISHTA, POETI KOMBËTAR

October 1, 2021 by s p

Me rastin e 150 vjetorit të Lindjes

Nikë Gashaj

Me rastin e 150-vjetorit të lindjes të At Gjergj Fishtës, Akademia e Shkencave të Shqipërisë, për herë të parë, më 23 shtator 2021, mbajti konferencën shkencore “Nderimi, mbijetesa dhe rikthimi i Fishtës në tri kohët e letërsisë”.

Revista për kulturë, shkencë dhe çështje shoqërore “Malësia”, në Mal të Zi, të cilën e drejtoi, në numrin 14, në vitin 2019, ia kushtoi në mënyrë tematike At Gjergj Fishtës. Në këtë numër të revistës “Malësia, punimet e tyre i kanë publikuar emra të njohur intelektualësh nga mbarë trevat etnike shqiptare. Arsyet pse një numër të veçantë të revistës sonë ia kushtueme këtij shkrimtari, studiuesi dhe patrioti kombëtar janë të mëdha, ndërmjet të tjerash, në veçanti po i nënvizojmë:

Së pari, motivimi i nxitjes së botimit është studimi më i thelluar i jetës dhe veprës së Fishtës, i cili në periudhën e sistemit komunist, për arsye politike dhe ideologjike, u ndalua më se dyzet vjet nga mësimi në shkolla e në universitete, si dhe nga botimi dhe studimi në trojet shqiptare: Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Mal të Zi e Luginë të Preshevës. Kjo ndalesë bëri që disa gjenerata të mos kishin mundësi ta njohin këtë figure të madhe të kulturës shqiptare.

Së dyti, ka të bëjë me vlerën e madhe artistike të veprimtarisë letrare të Gjergj Fishtës, e, në veçanti, të kryeveprës “Lahuta e Malcis”.

Së treti, kontributi jashtëzakonisht i madh i Gjergj Fishtës si kryetar i Komisionit për hartimin e alfabetit të gjuhës shqipe në Kongresin e Manastirit (Bitoli i sotëm-Maqedonia e Veriut), më 1908.

Së katërti, rëndësia e madhe e tij si sekretar i përgjithshëm i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqës në Paris, më 1919-1920.

Së pesti, në zgjedhjet e qershorit të vitit 1921, Gjergj Fishta zgjedhet deputet i Shkodrës dhe nënkryetar i Parlamentit të Shqipërisë. Prandaj, është me rëndësi angazhimi i tij politik për mbrojtjen me dinjitet të interesave të popullit dhe të shtetit shqiptar.

Së gjashti, merita e madhe e Fishtës, për mbrojtjen cilësore të interesave të shtetit shqiptar dhe të mbrojtjes së drejtave njerëzore të vëllezëve shqiptar jashtë kufijve të Shqipërisë, si pjestar i delegacionit shqiptar në konferencat ballkanike: 1930 në Athinë, 1931 në Stamboll, 1932 në Bukuresht dhe më 1933 në Selanik.

Së shtati, kontribiti i madh i Fishtës si bashkë themelues dhe antar i Shoqërisë letrare “Bashkimi” në Shkodër (1899), qëllimi i së cilës ishte zgjimi i popullit me anë botimesh në gjuhën shqipe.

Së teti, Fishta u emrua në vitin 1902 drejtor i Shkollës Françeskane në Shkodër, e cila qysh prej themelimit të saj në vitin 1861 drejtohej nga të huajt. Me ardhjen për drejtor, Fishta në shkollë bëri shtiemen e gjuhës shqipe si gjuhë mësimi. Pra, zëvendësoi italishten me shqipen, për here të parë si gjuhë në shkollë.

Nën drejtimin e tij shkolla mori një hov të ri. Shkolla e P. Gjergjit – kështu e quajshin shkodranët. Ajo u bë qendra e atdhetarvet, ku në mbrëmje mbledhshin rinia e qytetit për të marrë këshilla e mësime nga goja e Mjeshtrit t’idesë kombëtare Gjerg Fishtës.

Së nënti, Fishta së bashku me patriotin Luigj Gurakuqin, formuan “Komisin Letrare” në Shkodër, më 1916, e cila kishte për qëllim me i vë themelet e një gjuhe të përbashkët letrare të shqipes.

Së dhjeti, Fishta duke iu mbajtë gjithnjë parimit të vet themelor se shtypi asht arma ma e mirë për të përhapë mendimet, e mjeti ma i përdorshëm për t’i çelë syt popullit, themeloi revistën letrare, filozofike dhe diturore “Hylli i Dritës”, më 1913. Po ashtu, më 1916, themeloi dhe drejtoi gazetën politike-letrare “Posta e Shqypnisë”. Përveç, këtyre, për një kohë të gjatë drejtoi dhe revistën “Zani i Shdout”.

Së njëmbëdhjeti, në vitin 1923 Shoqëria “Rozafa” organizoi në Shkodër një ekspozitë pikturash kombëtare. Në këtë Ekspozitë, Fishta paraqiti 24 copë piktura origjinale të tij të punuara me një mjeshtri aq të madhe sa disa prej tyre u miratuan nga Akademia e Vjenës.

Së dymbëdhjeti, nevoja për njohjen më të mirë të gjeneratave të reja me veprën e rëndësishme letrare-artistike të tij, si dhe me kontributin e madh të përgjithshëm të Fishtës për kulturën dhe çështjen kombëtare shqiptare.

Së trembëdhjeti, ndjenja e borxhit ndaj këtij vigani dhe personaliteti të madh të kulturës kombëtare, i cili është nderi dhe krenaria e shqiptarisë.

At Gjergj Fishta( 23 tetor 1871-30 dhjetor 1940) është poeti kombëtar, dramaturg, prozator, estet, publicist, pedagog, klerik dhe politikan. Lindi më 23 tetor 1871, në fshatin Fishtë të Zadrimës, në paralagje të Shkodrës. Ndoqi shkollat françeskane në Troshan dhe Shkodër. Më 1886 u dërgua nga françeskanët në Bosnjë – Sutjeskë, Livno dhe Kreshevë, ku studioi telogji, filozofi dhe gjuhë të huaja, sidomos latinishten, italishten dhe kroatishten.

Më 1894 u shugurua prift dhe u pranua në Urdhërin françeskan. Po atë vit u kthye në Shqipëri dhe filloi punën si mësues në Kolegjin françeskan në Troshan e më pas si famulltar në fshatin Gomsiqe.

Zotësia e Fishtës si poet i cili ka lënë emër pothuaj në të gjitha gjinitë dhe zhanret e krijimtarisë letrare shprehet sidomos në kryeveprën “Lahuta e Malcisë”, në të tridhjetë këngët e së cilës poetizohet historia e popullit shqiptar nga Lidhja e Prizrenit 1878 e deri në pavarësinë e Shqipërisë më 1912. Në këtë vepër Fishta këndon luftën e popullit shqiptar për pavarësi të zhvilluar në dy drejtime: Kundër Perandorisë Osmane në periudhën e shthuerjes së saj, dhe luftës kundër coptimit të truallit etnik shqiptar nga fqinjët.

Gati e tërë lënda me të cilën Fishta ndërtoi këtë vepër, është nxjerrun nga jeta e pasuria shpirërore e popullit shqiptar(Martin Camaj). Kot mundohen Grekët e sotëm – thotë Faik Konica-të gjejnë në letërsinë e vet një vepër më të plotësueme se “Lahutën”.

Eqrem Çabej thekson: “Vepra e Fishtës i ka rrënjët në tokën e në jetën popullore të Shqipënisë, ajo nuk do t’ishte çka është pa njohjen e thellë të vendit nga ana e poetit, dhe nuk mund të kuptohet pa njohur vëndin dhe njerëzit e Shqipërisë. Veçse ç’i fali vendi poetit, ky ia përligji në trajtë të fisnikruar të artit. Sepse vepra e tij u bë pasqyra besnike, fytyra e kthjelltë e gjithë vërtetësisë etnike, trimërisë së ashpër, burrërisë luftarake, krenarisë raciale që ka mundur të ruaj gjer sot jeta shqiptare”.

Lasgush Poradeci thotë: “Fishta është shkëmb i tokës dhe shkemb i shpirtit shqiptar”.

Fishta nihet si poeti më popullor i shqiptarëve, si poeti më i përzëmrt i këtij populli. Ai ka qenë figura emblematike e gjuhës dhe kulturës shqipe dhe apostulli i Atdheut të vet. Prandaj, ai është nderi dhe krenaria e shqiptarisë.Ai e meriton këtë ndrim dhe vlerësim. Është një botë e tërë që e ka nderuar si të tillë, që e ka cilësuar si poetin më tëmadh të kombit shqiptar.

Poezitë e tij epike, lirike e satirike, jo vetëm u njoftën, u studiuen dhe u çmuan në tërë botën shqiptare, duke lënë vragë të pashlyeshme, por jehuan edhe në botën letrare të jashtme, duke e bë të njohur emrin shqiptar ndër rrethet intelektuale të botës së qytetëruar.

Gjergj Fishtën e nderoi dhe ngriti bota shqiptare, por dhe bota e jashtme duke i dhënë atij dekorata e tituj nderimi. E dekoroj Mbreti i Austro-Hungarisë me Ritterkreuz (1912), Paria e Përgj. E Urdhnit Françeskan me titullin Lector Jubilatus(1929), mbreti i Turqisë me dekoratën Mearij, kl.II (1912) dhe Greqia me dekoratën Foenix (1931).

Në mesin e vitit 1939 Fishta u emërua anëtar i Akademisë së Shkencave Mbretërore të Italisë, që sot njihet si Accademia Nazionale dei Lincei.

Karl Gurakuqi, thotë: “Në qoftë se sot mburret Italia për një Dante Alighieri dhe Francesco Petrarca, në qofttë se krenohet Albiona plakë për një Milton e Schakespeare, Gjemanët për një Goethe e Schiller, Francezët për Corncille e Racine; atëherë Fishta është krenaria e Kombit tonë, është gjenia më e naltë e fisit arbnuer, është pjella më fisnike e më e bukur e tokës së parëvt tonë… Fëtyra e tij rrall përsëritet në historinë e qytetërimit, emni i tij do të shkruhet me germa ari në historinë e Rilindjes sonë, vepra e tij është monument i shekujvet të historisë kombëtare…”.

Pas rënjes së komunizmit në Shqipëri, Fishta përsëri këthehet në institucione arsimore, kulturore dhe shkencore pët t’u mësuar dhe studiuar, por jo dhe sa duhet. Prandaj, ekziston nevoja për njohjen më të mirë të gjeneratave të reja me veprën e rëndësishme letrare-artistike të tij, si dhe me kontributin e madh të përgjithshëm të Fishtës për kulturën dhe çështjen kombëtare shqiptare.

Prandaj,është çështje kurajuese që, At Gjergj Fishta kthehet në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë i vlerësuar për të gjitha kontributet e tij në fushën e albanologjisë, si poet, orator, estet, studiues, publicist, mendimtar dhe botues.

TENSIONI NË VERI TË KOSOVËS SI NJË TEST PËR SIGURINË KOMBËTARE DHE REPUBLIKËN

September 30, 2021 by s p

EDITORIAL NGA ELMI BERISHA

Ditët e fundit Kosova ishte kryelajm në mediet në Ballkan, Europë e deri dhe në mediat perëndimore. Vendimi i qeverisë së Kosovës për heqjen e tabelave “KS” dhe zëvendësimi i tyre me “RKS” ka shkatuar pakënaqësi dhe tension në Veriun e Kosovës. Një vendim qeverie që ka alarmuar intitucione e liderë që nga Ballkani, Europa e deri në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Përplasja dhe tensioni në veri është një test delikat për sigurinë kombëtare të shtetit të Kosovës mbi të gjitha. Sulmet e fundit ndaj institucioneve publike në veri të vendit nga strukturat kriminale dhe ilegale të mbështetura nga Serbia dhe frymëzuar nga Rusia, detyrojnë domosdoshmërisht shtetet e mëdha perëndimore të marrin masa të menjëhershme për vendosjen e dialogut, në të kundërt pasojat do të jenë të pa menaxhueshme. Vendimi i qeverisë erdhi si pasojë e zbatimit të një marrëveshjeje teknike mes Kosovës dhe Serbisë që daton në vitin 2011, për lëvizje të lirë dhe që u finalizua në Bruksel më 14 shtator të vitit 2016. Nisur nga kjo marrëveshje vleftshmëria e tabelvae “KS” ishte për 5 vite, përkatësisht deri më 15 shtator 2021, kur ishte paraparë të jetë afati i fundit i heqjes nga përdorimi i këtyre tabelave, një çështje kjo teknike që ka shkaktuar tension të panevojshëm deri në kufijtë e një përplasjeje eventuale në Mitrovicë. Djegia e ndërtesës së Qendrës së Regjistrimit të Automjeteve në Zubin Potok dhe ngjarja në Zveçan në mënyrë kategorike nuk duhet ta cenojnë paqen e rrezikojnë jetën e sigurinë publike të qytetarëve por të mbahen të izoluara si incidente dhe shkaktarët të marrin dënimin e merituar prej organeve ligjzbatuese. Qasja e institucioneve të Kosovës me qëllim zbatimin e kësaj marrëveshje për lëvizje të lirë, është parë në Serbi nga qarqet nacionaliste e mediat atje si një përpjekje qeveritare kundër qytetarëve serbë në Kosovë. Faktori politik shqiptar në Ballkan, diaspora me kontaktet e saj dhe lobimin e fuqishëm, mediat dhe intelektualët më në zë të kombit shqiptar duhet ta demaskojnë publikisht te ndërkombëtarët dhe mediat në Perëndim frymën huliganiste, nacionaliste, përçarëse dhe urryese të ruso-serbëve që një vendim të thjeshtë qeverie duan ta përdorin për konflikt e destabilizimit të rajonit të Ballkanit. Ky vendim qeverie duhet lexuar nga të gjithë pa emocion dhe inetresa e ndjeshmëri speciale, por si një element i qënësishëm i lëvizjes së lirë dhe shkëmbimeve të lira mes popullit serb dhe atij shqiptar në Kosovë. Çdo tentivë për përvetësim dhe njëanshmëri të kësaj situate nuk e ndihmon as Kosovën, as Serbinë, aq qytetarët e tyre dhe aspiratat e përbashkëta në rrugën europiane dhe euroatlantike. Çdo element radikalist, çdo provikim, dhe çdo akt barbar duhet të ndalet me çdo kusht. Persona me të kaluar kriminale dhe të frymëzuar nga aksi Beograd-Moskë për ansjë moment nuk do të duhet të tolerohen pasi asnjë veprim mesjetar i tyre nuk e justifikon përdorimin e dhunës, dëmtimin e pronës publike, mungesën e respektit ndaj ligjit, ndaj njëri-tjetrit, ndaj paqes, gjuhës së urrjetjes, konfliktin dhe barbarizmin. Kthimit drejt dialogut institucional, zhveshja nga çdo lloj ndjeshmërie naciaonaliste ekstreme e fryme radikale, aspirata për të ecur përpara në paqe e zhvillimin mes popujve e vendeve tona janë ruga e vetme për të dalë nga tensioni, konflikti dhe dhuna ku segmente të caktuara e kanë orientuar këtë përplasje të panevojshme. Një tension i ri në Veri të Kosovës është minim i marrëveshjeve të arritura deri tani, i rrugës drejtë paqes mes shqiptarëve të Kosovës e serbëve, është një kthim pas në rrugëtimin e gjatë përpara drejtë integrimit të plotë në BE të dy vendeve. Paqja e brishtë e arritur deri tani nuk duhet të shkatërrohet në një çast të vetëm. Kosova e Serbia kanë rrugë të gjatë përpara e sfida që kapërcëjnë politikën dhe orekset nacionaliste të ditës. Dialogu, njohja e pavarësisë, paqja mes njëri-tjetrit dhe bashkëjetesa në harmoni janë të vetmet rrugë që na çojnë përpara dhe e bëjnë të lumtur e të bukur jetesën mes dy kombeve e shteteve tona. Si shqiptaro-amerikanë forcën, sulmet, dhunën dhe provokimet serbe në Veri të Kosovës i konsiderojmë jo vetëm të papranueshme por i refuzojmë me përbuzje e neveri si shfaqje të shekullit të kaluar. Çdo shpellar e radikal nuk duhet të tolerohet për të ndëshkohet me forcën më të ashpër të ligjeve të vendit. Shkatërruesit e paqes duhet të ndëshkohen maksimalisht me qëllim që ajo që është ndërtuar të mos shkatërrohet kurrë. Aktet që cënojnë sigurinë kombëtare të Republikës së Kosovës, Institucionet Demokratike, rendin dhe sigurinë publike të qytetarëve në Kosovë, lirinë, të drejtën dhe pronën e qytetarëve në Kosovë integritetin territorial, paqen dhe sigurinë në Ballkan duhet të marrin ndëshkim të rëndë dhe institucionet ndërkombëtare, organet ligjzbatuese në Kosovë e gjetkë të mos rrinë duarkryq përballë kësaj situate të rëndë. Ky është një moment delikat që klasa politike, institucionet dhe qytetarët e Kosovës do ta kalojnë me suskes me ndihmën e Institucioneve të Bashkimit Europain dhe Aleatit të Përjetshëm të Kombit Shqiptar, Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Kancelaritë Perëndimore duhet ta kuptojnë se serbët dhe rusët janë mjeshtra të krijimit e amplifikimit të tensioneve e konflikteve me bazë artificiale për të përfituar politikisht e kombëtarisht në një rrafsh të gjërë gjeografik, politik e diplomatik. Çdo plan ogurzi i serbëve e rusëve për konflikte të reja në Ballkan duhet të dënohet me ashpërsinë më të egër. Ballkani ka kaluar mjaft konflikte dhe trazira në të kaluarën dhe një vatër e re konflikti do e shkërmoqte komplet harmoninë e bashkëjetesën e popujve në gadishullin e Ballkanit. Shtetet e ballkanit duhet të shohin nga Europa dhe jo ti “nxjerrin sytë” njëri-tjetrit. Përplasja dhe dhuna janë akte të paparanueshme për qytetërimin perëndimor, pjesë e së cilit ëndërrojmë të bëhemi kaq kohë. Agresioni i vazhdueshëm kundër Kosovës dhe destabilizimi i Ballkanit nga Serbia e Rusia duhet të ndalet me çdo kusht. Serbisë i duhet bërë e qartë një herë e përgjithmonë se ka mbaruar koha e saj dhe ëndrrave radikale nacionaliste, përjetësisht. Kosova është fakt real dhe historik, pavarësia e Kosovës është e pakthyeshme. Asgjë nuk e pengon dhe s’do ta pengojë ecjen përpara të Kosovës, shqiptarëve në viset shqipfolëse e kudo në botë. Kosova zhvillohet, përparon e lulëzon çdo ditë. E ardhmja e shtetit të Kosovës dhe qytetarëve të saj janë familja e madhe perëndimore, Bashkimi Europian dhe strukturat euroatlantike. Për aq kohë sa do të ekzistojë Amerika, po kaq jetëgjatë e të fuqishëm do të jenë shqiptarët, shtetet dhe kombi ynë.

Kryeministri Kurti në konferencën me Presidenten e KE: Ne nuk kemi fat tjetër përveç Bashkimit Evropian

September 29, 2021 by s p

Prishtinë, 29 shtator 2021

“Ne nuk kemi fat tjetër përveç Bashkimit Evropian dhe nuk kemi kontinent tjetër përveç Evropës,” tha Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti në konferencën për shtyp me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

Në konferencën e organizuar pas vizitës së përbashkët në çerdhen “Cicërimat”, e cila është financuar nga Instrumenti për Paraanëtarësim i Bashkimit Evropian, kryeministri falënderoi BE-në, si një ndër donatorët më të mëdhenj në Kosovë.

Duke folur për takimin e sotëm, kryeministri bëri të ditur se kanë biseduar për procesin e integrimit të Kosovës në Bashkimin Evropian, ku siç dihet, Kosova është e fundit në rajon dhe faktin se duhet të përgatitemi për aplikim për anëtarësim, në mënyrë që të marrim edhe statusin e vendit kandidat. Po ashtu, edhe për vendimin e vonuar të Bashkimit Evropian për liberalizimin e vizave, aq më tepër, që në korrik të këtij viti janë mbushur tre vjet, prej se edhe vet Komisioni Evropian ka rekomanduar liberalizimin e vizave për Kosovën.

Lidhur me bashkëpunimin rajonal, kryeministri vuri theksin te nevoja për bashkëpunim më të madh ekonomik në mes të vendeve të rajonit në kuadër të procesit të Berlinit dhe implementimit të Tregut të Përbashkët Rajonal, pasi heqja e barrierave tregtare dhe sigurimi i lëvizjes së lirë të mallrave, shërbimeve, njerëzve dhe kapitalit, sjellë përfitime për të gjitha palat.

Ai shprehu gatishmërinë e Kosovës për arritjen e marrëveshjeve për lëvizjen e lirë me ID karta, njohjen e diplomave, por edhe njohjen e përbashkët të profesioneve mbi bazën e trajtimit të barabartë të të gjithë qytetarëve pa dallim.

“Gjithashtu e njoftova Presidenten e Komisionit Evropian, edhe me gjendjen në pikat kufitare 1 dhe 31, në pikat kufitare, pra, Bërnjak dhe Jarinje. Ne nuk kemi marrë ndonjë vendim të ri në këtë drejtim përveçse po e zbatojmë një dakordim të vjetër. Fatkeqësisht Serbia reagoi me forcë, duke grumbulluar trupa te vija kufitare, duke përfshirë edhe tankset “T-72”, automjete të blinduara “Lazar 3” dhe automjete luftarake shumqëllimshme “BOV M16 MILOSH”, dhe përveç këtyre ka angazhuar edhe aeroplanë luftarak rus “MIG29” dhe helikopterë të prodhuar nga Rusia për fluturime gjatë kufirit,” tha kryeministri Kurti.

Ai kërkoi që të dënohen sulmet në Zubin Potok dhe Jarinje, pasi janë sulmuar institucionet e Kosovës dhe ky sulm erdhi pas deklaratave luftënxitëse e plot urrejtje të presidentit të Serbisë dhe pas demonstrimeve ushtarake me tanke, helikopterë e avionë MIG në kufi me Kosovën.

“Fatkeqësisht ndodhemi në një situatë në të cilën në njërën anë merren ndihma e donacione nga Bashkimi Evropian, e në anën tjetër Serbia përkundër që i merr këto fonde pa zbatuar vlera, do të duhej që të demokratizohet e jo të militarizohet nga Rusia dhe Kina,” tha kryeministri.

Në përmbyllje të konferencës, kryeministri Kurti theksoi se mirëpret intensifikimin e bashkëpunimit midis Bashkimit Evropian dhe Republikës së Kosovës në muajt e vitet në vijim.