Politike – Page 269 – Dielli

NË PRIZREN PËRMBYLLET DOKUFEST

August 15, 2021 by s p

-Kryeministri Kurti në ceremoninë përmbyllëse të Dokufest, ndau çmimin për filmin në garën kombëtare/

-Festivali Ndërkombëtar i Filmit Dokumentar dhe të Shkurtër, DokuFest, e nisi udhën e tij në vitin 2002, me shfaqjen e një numri të madh filmash dhe me pjesëmarrjen e një publiku të gjerë, artistësh nga rajoni dhe bota, duke e shndërruar qytetin historik të Prizrenit, më të madhin jugor të Kosovës pranë kufirit me Shqipërinë, edhe në një kryeqytet filmi çdo verë/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRIZREN, 14 Gusht 2021/ Në qytetin e Prizrenit u përmbyll sonte edicioni jubilar i 20-të i festivalit të filmit dokumentar dhe të shkurtër DokuFest. Për një javë rresht në këtë festival u shfaqën rreth 200 filma e dokumentarë nga e gjithë bota, ndërsa qyteti i Prizrenit u bë vendtakim i dhjetëra mijëra vizitorëve. Kryeministri i Kosovës Albin Kurti mori pjesë edhe në ceremoninë përmbyllëse të tij, me ç’rast ndau çmimin për filmin në garën kombëtare.

Filmi “Mardhë” nga regjisorja Flaka Kokolli mori mirënjohje speciale, kurse filmi “Një fëmijë” nga regjisori Bekim Guri u zgjodh filmi më i mirë kombëtar. Në fjalën e tij të shkurtër gjatë ndarjes së çmimeve Kryeministri Kurti ua uroi të pranishmëve dhe organizatorëve 20-vjetorin e DokuFest-it, ndërsa shtoi se ky festival, i cili u ngrit e edhe sot mbështetet në punën e palodhshme të vullnetarëve që ndihmojnë në realizimin e tij, është rritur shpejt dhe shumë si pak çka tjetër në Kosovën e pasluftës. Festivali Ndërkombëtar i Filmit Dokumentar dhe të Shkurtër, DokuFest, e nisi udhën e tij në vitin 2002, me shfaqjen e një numri të madh filmash dhe me pjesëmarrjen e një publiku të gjerë, artistësh nga rajoni dhe bota, duke e shndërruar qytetin historik të Prizrenit, më të madhin jugor të Kosovës pranë kufirit me Shqipërinë, edhe në një kryeqytet filmi çdo verë.Ndërsa para 22 viteve, në 15 Korrik 1999, në qytetin historik të Lidhjes Shqiptare, Prizren, ishte aktiviteti i parë i përbashkët kulturor Kosovë-Shqipëri i pas luftës – një koncert i artistëve shqiptarë për festimin e arritjes së lirisë së Kosovës.

KUR NJË ARTIST VJEN NGA BEOGRADI MES SHQIPTARËVE…

August 12, 2021 by s p

Nga Visar Zhiti/

Erdhi në Prishtinë shkrimtari nga Beogradi Filip David, ndër më të njohurit në Ballkan dhe më gjerë. Romancier i shkëlqyer. Unë isha ftuar të flisja për veprën e tij, të porsa botuar në shqip.
S’kanë më rëndësi datat, as fjala ime, etj, por ai, para se gjithash kërkoi hapur falje para njerëzve për krimet serbe në Kosovë. Dhe s’ishte lider, as politikan përgjegjës, as ushtarak, por shkrimtar, ndërgjegje e popullit të tij. Është hebre me origjinë dhe ne i treguam dhe për varrezat e hebrenjve në Prishtinë, që gjate luftës shqiptarët e Kosovës i mbrojtën, i dolën para tankut serb që donte t’i shprishte…

Dhe shkrimtari Filip David shkoi të nderojë të vdekurit e tij, çoi lule.
Dhe shqiptarët duhet të mbrojnë të vrarët e tyre, patjetër t’i nderojnë…

IPESHKVI GJON NIKOLLË KAZAZI, ZBULUESI I PARË I LIBRIT TË PARË SHQIP, “MESHARI” DHE “SHËNIMET E GJON NIKOLLË KAZAZIT” TË JUSUF BUXHOVIT

August 9, 2021 by s p

Nga Frank Shkreli/

Javën që kaloi, Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë dhe Radio Vatikani në gjuhën shqipe shënuan 269-vjetorin e të kaluarit në amshim të Ipeshkvit Gjon Nikollë Kazazi, i cili ka ndërruar jetë më 5 gusht, 1752. Pak shqiptarë mund ta dinë, por Ipeshkvi Kazazi konsiderohet si personi i parë që zbuloi librin e parë shqip, “Mesharin” e Gjon Buzukut. Në një njoftim të Konferencës Ipeshkvnore të Shqipërisë me rastin e këtij përvjetori thuhet se në vitin 1740, gjatë kërkimeve të tij në Arkivin e Vatikanit, Kazazi zbuloi veprën monumentale të kulturës shqiptare “Mesharin” e Gjon Buzukut, botuar në vitin 1555. Zbulimi tij do të mbetej në hije deri më 1909, kur studjuesi arbëresh Pal Skiroi do ta rigjente veprën e parë në gjuhën shqipe, po në këto arkiva, nën shënimin “Katalogu: R.G. Liturgia III,194”.

Gjon Nikollë Kazazi ka lindur më 2 janar 1702 në Gjakovë. Karriera e tij studimore fillon me studimet teologjike në Kolegjin Ilirik të Shën Pjetrit dhe më pas në Kolegjin e Shën Palit në Fermo dhe në Loreto të Italisë, ku edhe ka përfunduar studimet. Në vitin 1727 Gjon Nikollë Kazazi mori titullin Doktor në Filozofi e Teologji. Po atë vit, ai do të shugurohej meshtar dhe në moshën 41 vjeçare do të shugurohej ipeshkëv i Shkupit. Në vitin 1743 botoi veprën “Përmbledhje e shkurtër e doktrinës kristiane”. Thuhet se Ipeshkvi Gjon Nikollë Kazazi ishte studiuesi i parë shqiptar që metaforikisht çeli udhën për të gjithë studiuesit e mëvonshëm drejt Arkivit të Vatikanit, kryesisht, arkivit të “Propaganda Fide”.

Ndërkaq, në këtë përvjetor, Jusuf Buxhovi, historiani, autori, gazetari, intelektuali dhe aktivisti politik nga Kosova, është autor i romanit, “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, (Botimi i Plotësuar nga Shtëpia Botuese Faik Konica”. Pas disa botimeve e ribotimeve të mëparshme, romani ribotuar i plotësuar është përkthyer kohët e fundit në italisht nga Lilian Cuka dhe është promovuar në Romë në fillim të qershorit që kaloi, nën moton “Historia e zhdukjes së një populli”, para një audience përfaqësuese kulturore dhe intelektuale italiane, ku morën pjesë edhe ambasadorët e Republikës së Kosovës dhe Shqipërisë, përfaqësuesi i Ipeshkvisë së Kosovës dhe të arbëreshëve të Italisë, ndër të tjerë. Botimi në italisht i kësaj vepre të autorit Buxhovi pason përkthime në disa gjuhë dhe disa tjera që thuhet se janë në fazën përfundimtare të përkthimit në anglisht, frëngjisht, sllovenisht dhe spanjisht. Sa i përket përkthimit në gjuhët e huaja të romanit të tij, “Shënimet e Nikollë Kazazit”, historiani i shquar shqiptar Z. Buxhovi është cituar të ketë thenë se “Kjo i ndihmon letërsisë shqiptare që të afirmohet në përmasat ndërkombëtare, veçmas kur kjo bëhet me një vepër që shpalos dramat e saj të brendshme në rrethanat ekzistenciale — në një hapësirë të ndeshjeve të perandorive dhe besimeve — ku politika dhe besimet luftojnë për hapësirë dhe dominim të përhershëm.”

Botimi në italisht i këtij libri u promovua në Romë, ndërsa Ambasada e Republikës së Kosovës në kryeqytetin Italian, me këtë rast, shprehej në faqen e saj të internetit se, “Është nder të promovosh historinë e Kosovës përmes rrëfimeve të fakteve historike, të cilat për shekuj me radhë na kanë bërë krenarë për identitetin tonë. “Për ty Toka ime – Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, e shkrimtarit dhe historianit tonë të mirënjohur, Jusuf Buxhovi, tani botuar edhe në italisht nga shtëpia e njohur botuese, Armando Editore, ka kontribuar në forcimin e rrënjëve evropiane të popullit tonë”, thuhej në njoftimin e Ambasadës së Republikës së Kosovës në Romë me rastin e promovimit të romanit, “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit të autorit Jusuf Buxhovi.

“Është një vepër e shkruar në një mënyrë të pabesueshme intensive”, vlerëson botuesi italian dhe shton se titulli “Të përkas ty, o toka ime”, mund të jetë slogani mbi të cilin autori ndërthurë një përmbajtje të dendur, me bashkëbisedues me vlera, ku ndodhet një vend i tronditur, i ndërlikuar, i dhunuar, në të cilin politika dhe feja janë në garë për të kapur hapësirat e tyre dhe për të bërë prozelitizëm. Reflektimi me përmbajtje të lartë, e drejton lexuesin në mendimet e rafinuara të autorit për të krijuar më pas përshtypjet e veta personale.”

Ndërsa Radio Vatikani ka transmetuar një intervistë, Majin që kaloi, me kuratorin e botimit, publicistin Giovani Cederone, i cili veprën e Buxhovit të përkthyer italisht e ka cilësuar si një monument të rëndësishëm letrar që nxjerr në pah identitetin shpirtëror dhe kulturor të shqiptarëve të lidhur me qytetërimin perëndimor, por njëherësh pasqyron edhe dramën e një populli që vazhdimisht i nënshtrohet përpjekjeve të huajve për t’i dominuar ata. Ndërkohë, Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, në një shkrim vlersues të romanit, “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, e ka cilësuar veprën e Jusuf Buxhovit, si “një prej romaneve tona më të mira bashkohore”. Vlerësimi i plotë i Dr. Rugovës mund të lexohet në këtë link, për ata që janë të interesuar: Rugova për librin e Buxhovit: “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit” ndër romanet tona më të mira (kultplus.com)

Por le t’i këthehemi figurës së Ipeshkvit Gjon Nikollë Kazazit në përvjetorin e vdekjes së tij dhe protagonistit të romanit të shkrimtarit dhe historianit, Jusuf Buxhovi, njëri ndër më të mirët historian të Kombit shqiptar. Ashtu siç ka ndodhur gjatë gjithë historisë së shqiptarëve kur klerikët katolikë – përveç veprimtarisë së tyre fetare – janë marrë edhe me mbrojtjen e kulturës dhe të gjuhës shqipe, ashtu edhe Gjon Nikollë Kazazi, gjatë gjithë jetës së tij, krahas thirrjes së tij fetare në shërbim të Zotit dhe besimtarëve, Imzot Gjon Nikollë Kazazi, sipas Radio Vatikanit, “Kultivoi me pasion e urtësi edhe aspektin kulturor, posaçërisht shkrimin në gjuhën shqipe. Këtu kishte si qëllim shkrimin e botimin në gjuhën e popullit të tij, pra shqip, të librave me përmbajtje shpirtërore, biblike si katekizmi, doracakët uratësh, librat liturgjike por edhe gjurmimin e rrënjëve të lashta të kombit të tij shqiptar”. Kështu, gjatë qëndrimit të tij në Romë, në vitin 1740, imzot Gjon Nikollë Kazazi zbuloi në Bibliotekën e Propagandës Fide të Vatikanit, të vetmin ekzemplar të ruajtur deri më sot të ‘Mesharit’, të dom Gjon Buzukut, botuar në vitin 1555. Po atë vit, 1743, imzot Kazazi botoi edhe katekizmin e tij, “Doktrina E Kërshten”.

Kryeipeshkvi Gjon Kazazi shkoi disa herë në Romë për tu takuar me Papën si dhe me përfaqësues të dikastereve të Selisë së Shenjtë në Vatikan. Radio Vatikani shqip i cilëson si tepër të rëndësishme dhe me vlerë të madhe kishtare e historike raportet që imzot Kazazi ka sjellur personalisht në Vatikan apo që i ka dërguar Vatikanit në vitet 1743-1744 e gjatë viteve tjera më vonë, në cilat informon Papën mbi situatën tejet të rëndë të krishterëve jo vetëm në në trojet shqiptare por edhe në vende tjera ballkanike që ishin nën sundimin e perandorisë osmane, thuhej në programin e radio Vatikanit kushtuar këtij kleriku të madh shqiptar. Kryeipeshkvi i Shkupit shqiptar, Gjon Nikollë Kazazi ka vizituar Romën për herë të fundit më 1750 sepse ai ndërroi jetë me 5 gusht te vitit 1752, duke lënë gjurmë të pashlyera, jo vetëm në historinë e Kishës shqiptare, si bari dhe edukator i klerit e i popullit, por edhe në historinë e albanologjisë, si zbulues i parë i librit më të vjetër të shtypur në gjuhën shqipe, që njihet deri me sot si “Meshari” i Dom Gjon Buzukut.

Duket se përkthimi në italisht i romanit “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit” ka berë jehonë të madhe në qarqet kulturore të Italisë dhe më gjerë. Jusuf Buxhovi ka njoftuar më heret se së shpejti libri, “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, do të shëndërrohet në film botëror në italisht, ndërsa zbuloi se për këtë nismë tashmë ai

ka nënshkruar disa kontrata paraprake me një ndër shtëpitë filmike më të njohura të Italisë për realizimin e filmit bazuar në “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, një ngjarje kulturore që do të dëshmojë për lidhjet e identitetit shpirtëror dhe kulturor të shqiptarëve me qytetërimin perëndimor.

Po e mbylli këtë përkujtim në përvjetorin e vdekjes së Kryeipeshkvit të Shkupit shqiptar Gjon Nikollë Kazazi me një fragment të shkurtër nga romani “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit” të autorit Jusuf Buxhovi — me një këshillë që vlen edhe sot se, “Do të jetë mëkat i madh që dëshmitë tona për t’i bërë ball të ligës së pashembullt, të mos shënoheshin…Në atë gjysëmterr që mezi përballohej nga drita e dobët e qiririt, gjeta fletoren dhe gjithë drithërimë hudha fjalët e para: …unë Gjon Nikollë Kazazi, i biri i Pjetrit, i lindur në Gjakovë, në ditën e dytë të motit të madh një mijë e shtatëqind e dy, me ndjenjën e përulësisë më të thellë para të Madhit si dhe të përgjegjësisë së plotë që ka njeriu për të vërtetën, duhet të dëshmoj rreth një mynxyre të madhe që na ka rënë në kokë…Ne pra, i madh e i vogël, nga dita e sotit i jemi nënshtruar një rrethimi të tmershëm, që vjen fare papritur me kërcënimin që të mbesim të shkëputur përgjithmonë nga bota…Ky kërcnim lidhet me shfaqjen e murtajës për të cilën thuhet se ndodhet midis nesh, sado që ajo ende nuk është dëshmuar. Sprovat e Zotit janë të mirëseardhura dhe të mirëpritura, por shumëçka që këtu lidhet me sëmundjen, sikur len për të dyshuar se ajo është pjellë e ligësisë së robit…Megjithqë me kohë çdo gjë do të sqarohet, ne duhet t’i bëjmë ballë të ligës që vjen nga robi, nga që këtë e kemi për detyrë pa marrë parasyshë rreziqet me të cilat ballafaqohemi…Në këtë rrugë kemi për detyrë që të ushqejmë shpresën, por edhe të gjejmë rrugët që çojnë të zgjimi i ndjenjës së kundërvenies së të ligës që na kërcënon deri në asgjasim… Këtë nuk do ta kemi të lehtë, por nuk kemi shtegdalje tjetër…Natën e mirë, trishtim, por edhe shpresë…”

Fragmenti nga romani i Jusuf Buxhovit, “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit” – është këshillë edhe për t’u ballafaquar me gjëndjen sot në trojet shqiptare: Ballafaqim me të keqën, sidomos me të keqen që vjen nga robi, nga njeriu vet, që të mos t’i nenshtrohemi asaj të keqeje dhe të mos dorëzohemi para saj! Të shënohet e kaluara me qëllim që të mos harrohet dhe të përballemi me të kaluarën e ligët, si pjesë e “përgjegjësisë së plotë që ka njeriu ndaj së vërtetës” dhe detyrimi që të gjithë kemi si individ dhe shoqëri për të dëshmuar dhe për të mbrojtur të vërtetën, sa u përket “sëmundjeve” që kanë kaplluar shoqërinë shqiptare edhe sot e e kësaj dite e që janë “pjellë e ligësisë së robit”, të — pushtetarëve autoritarë modernë — dhe nuk janë sprova të Zotit…”. Kjo është e Vërteta që duhet të dëshmojmë të gjithë, për të pasur sadopak shpresë për një të ardhme më të mirë për shqiptarët në trojet e veta!

Frank Shkreli

Historiani dhe Shkrimtari Jusuf Buxhovi, autor i romanit, “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, përkëthyer kohët e fundit në italisht dhe gjuhë të tjera evropiane, ndërkohë pritet që libri të shërbejë si bazë për një skenar filmi, muajin që vjen, nga skenaristë të njohur italianë.

A picture containing text

Description automatically generated

Fletë të “Mesharit” (kopje digjitale) të Gjon Buzukut, sjellë dhuratë Bibliotekës Kombëtare nga Papa Françesku, gjatë vizitës së tij në Shqipëri, Shtator, 2014

Autori Jusuf Buxhovi me mikun dhe bashkpuntorin e tij të ngusht gjatë viteve, Dr. Ibrahim Rugova –Rugova për librin e Buxhovit: “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit” ndër romanet tona më të mira (kultplus.com)

Profesorë, intelektualë e themelues të UÇK-së i bashkohen PDK-së

August 6, 2021 by s p

Këshilli Drejtues i Partisë Demokratike të Kosovës ka zgjedhor sot Kryesinë e re e cila përbëhet nga zyrtarë të PDK-së që janë rritur organikisht në këtë parti dhe emra të rinj që i janë bashkuar vizionit të PDK-së dhe kryetarit Memli Krasniqi. Kryetari i ri i PDK-së, Memli Krasniqi tha para anëtarëve të Këshillit Drejtues se Kryesia e re e PDK-së do të përbëhet nga njerëzit e devotshëm të saj që kanë qenë në PDK që nga themelimi por edhe nga gra e djem të rinj profesionistë që besojnë në vizionin e PDK-së. “Përbëhet po ashtu nga njerëz që kanë qenë shumë të rinj në fillet e PDK-së, e që si të rinj kanë besuar e kanë rrugëtuar me PDK-në deri sot, kur janë kalitur e janë të gatshëm për të zhvilluar betejat politike të saj. Përbëhet po ashtu nga njerëz që kanë përvojë në politikën kosovare jashtë PDK-së, e të cilët, tashmë janë të bindur se vetëm brenda PDK-së e me PDK-në, Kosova ecën në rrugën e duhur të zhvillimit e integrimit. Përvoja e të cilëve e plotëson mozaikun tonë gjithëpërfshirës e të pa alternativë. Dhe së fundmi, përbëhet po ashtu nga njerëz komplet të rinj, jo veç në PDK por edhe në politikë, të cilët janë vlerë e shtuar e që përbëjnë avantazh për ne, por që janë profesionistë, e njerëz kompetent me përvojë në fushat e tyre, të cilët sot na duhen e të cilët i kanë besuar vizionit tonë. Pra, një kryesi, që e lidhë çdo hallkë të PDK-së, të përvojës së saj, të identitetit të saj, të profesionalizmit dhe qeverisjes së saj, dhe të perspektivës së saj në të ardhmen”, tha Krasniqi. Ai po ashtu tha se anëtarët e Kryesisë së PDK-së nuk janë aty për kurrfarë privilegji, por për përgjegjësitë që i presin, dhe siç tha ai, këto përgjegjësi janë të mëdha. “Kjo kryesi e re, do të prodhojë orientimin politik të PDK-së. Do të prodhojë orientimin ideor të saj. Do të prodhojë organizimin e saj. Do të prodhojë aktivizimin e saj. Do të prodhojë alternativën e qeverisjes me Kabinetin e Qeverisjes së Mirë. Pra një kryesi e punës dhe angazhimit”, tha ai. Por, kush janë emrat e rinj që për herë të parë u bënë pjesë e lidershipit të ri të PDK-së? Profesoresha e njohur e Psikologjisë, Donika Shahini-Lami i nga sot është bërë pjesë e Kryesisë së PDK-së dhe anëtare e Këshillit Drejtues. Profesoresha Donika Shahini-Lami, më parë ka punuar për 10 vite në Organizatën për Bashkëpunim dhe Siguri në Evropë, OSBE. Ajo po ashtu njihet për punën e saj si gazetare gjatë luftës në Kosovë si dhe ka punuar për Televizionin Publik Japonez, NHK si dhe ka bashkëpunuar me media të ndryshme ndërkombëtare. Në Kryesinë e re të PDK-së është zgjedhur edhe Jakup Nura, bashkëpunëtor i ngushtë i Komandantit legjendar të UÇK-së, Adem Jashari. Bernard Nikaj – profesor, diplomat, ish- ambasador i Kosovës në Bruksel, po ashtu i është bashkuar PDK-së në Kryesinë e re. Nikaj është i shkolluar në disa prej universiteteve më prestigjioze botërore. Anëtare e re e Kryesisë së PDK-së ështe zgjedhur edhe Besa Kabashi-Ramaj, e shkolluar në Universitete Amerikane, dhe me përvojë mbi 10 vjeçare në fushat e sigurisë ndërkombëtare, politikat e mbrojtjes dhe menaxhmentit. Ajo ka punuar për shumë organizata e fondacione të njohura vendore e ndërkombëtare. Pjesë e Kryesisë së re të PDK-së është bërë edhe Bekim Çollaku. Ai është i shkolluar në Britani të Madhe, me përvojë të gjatë institucionale e politike. Ai ka qenë bashkëpunëtor i afërt dhe shef stafi i kryeministrit dhe presidentit Hashim Thaçi. Në Kryesinë e re të PDK-së është zgjedhur edhe Adri Nurellari, politolog, pedagog e publicist. Nurellari ka qenë më parë shef i kabinetit të kryetarit të PDK-së Kadri Veseli dhe keshilltar i ish-kryetarit të PDK-së, Hashim Thaçi. Sekretar i përgjithshëm i PDK-së është zgjedhur Bajrush Xhemajli. Kryesia e re e PDK-së me vendim të Këshillit Drejtues do të ketë pesë nënkryetarë dhe pesë sekretari. Nënkryetarë të PDK-së janë zgjedhur Vlora Çitaku, Uran Ismaili, Ramë Buja dhe Enver Hoxhaj. Anëtarët tjerë të Kryesisë së PDK-së janë zgjedhur emra të njohur të PDK-së dhe zyrtarë të kësaj partie që janë rritur organikisht në PDK e ata janë: Blerand Stavileci, Nexhat Demaku, Evgjeni Thaçi – Dragusha, Sokol Bashota, Rashit Çalaj, Zenun Pajaziti, Valdete Idrizi, Betim Gjoshi, Fehmi Mujota, Petrit Hajdari, Luljeta Veselaj – Gutaj, Muzafer Shala, Muhamet Haliti, Kujtim Gashi, Safete Hadergjonaj dhe Donjet Bislimi.

TË MOS I ZHGËNJEJMË SHQIPTARËT, ZONJA AMBASADORE “RRUGA PËRPARA PËR MARRËDHËNIEN SHBA-SHQIPËRI”

August 5, 2021 by s p

Nga Frank Shkreli

“Rruga Përpara Për Marrëdhënien SHBA-Shqipëri” është titulli i një shkrimi të Kryediplomates amerikane në Tiranë. Rruga Përpara për Marrëdhënien SHBA-Shqipëri | Ambasada e SHBA në Shqipëri (usembassy.gov) Ambasadorja e Shteteve të Bashkuara në Shqipëri, Shkëlqësia e saj, Juri Kim ka bërë një ekspoze të “arritjeve” dhe “sukseseve” të Shqipërisë në një artikull që e lexova në portalin e ambasadës tonë në Shqipëri. Me të thënë të drejtën, ky shkrim m’u duk aq i pazakontë për një diplomat/e amerikane, si për nga përmbajtja ashtu edhe për nga qëllimi se pse e nderuara ambasadore e shkruan pikërisht në këtë kohë një artikull si ky. Zakonisht, “arritjet” dhe “sukseset” e kaluara dhe planet për të ardhmen deklarohen në fund të vitit, normalisht, ose në ndonjë raport të veçantë drejtuar Departamentit të Shtetit. Prandaj, ky shkrim më duket më shumë si një “lamtumirë”, ose ndoshta edhe si një përpjekje në mbështetje të njëanëshme ndaj qeverisë socialiste të Shqipërisë, për të justifikuar perceptimet e shumë vetave se ajo është palë, siç kanë komentuar shumë lexues në portalet e ambasadës amerikane. Që në fillim dua të shprehem se kam respektin më të madh për diplomatët amerikanë që shërbejnë anë e mbanë botës, shpesh në rrethana shumë të vështira, përfshir sidomos ata që shërbejnë në Shqipëri dhe në Kosovë. E them ketë se gjatë karierës time, kam pasur nderin dhe privilegjin të bashkpunoj me shumë prej tyre – në kohë të mira e sidomos në kohë të vështira — gjatë luftës së ftohtë e më vonë në periudhën e tranzicionit. Me diplomatët amerikanë që kanë shërbyer me dinjitet në trojet shqiptare dhe anë e mbanë Evropës lidnore e qendrore ish-komuniste — si përfaqsues të denjë të Atdheut tim të adaptuar – Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ku gëzojmë lirinë, demokracinë dhe të drejtat tona njerëzore. Kësaj Amerike të bekuar që 50-vjetë më parë ka strehuar mua dhe familjen time si edhe qindëra mijëra shqiptaro-amerikanë gjatë dekadave – të detyruar të largoheshim nga trojet shqiptare nga një prej diktaturave më të egra komuniste sllavo-aziatike, siç ishte regjimi komunist i Enver Hoxhës për pothuaj gjysëm shekulli. Në këtë frymë, pra – me dashuri dhe respekt për vlerat e Atdheut tim të adaptuar, Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe për të mirën e Atdheut të parëve të mi, por edhe me respekt për punën e diplomatëve amerikanë në Shqipëri dhe për hir të marrëdhënieve miqësore SHBA-Shqipëri, megjith kundërshtimet e mia ndaj disa prej politikave të ndjekura prej tyre gjatë dekadave – të më lejohet që të shprehi kësaj radhe disa kundërshtime të mia përsa shkruan Zonja Ambasadore në artikullin e saj të botuar të mërkurën për rrugën përpara në marrëdhëniet SHBA-Shqipëri. “Shqipëria ka përfunduar zgjedhje që do të shënojnë rikthimin e opozitës në parlament, një ngjarje me rëndësi kritike. Siç vërejti ODIHR në raportin e tij përfundimtar, zgjedhjet e 25 prillit ishin të mira, por jo të përsosura…”, shkruan Zonja Kim. Përkundrazi, e vetmja gjë pozitive që unë lexoj në raportin e ODIHR-it është se zgjedhjet, siç thuhet në raport, ishin të “qeta”. Të qeta ishin edhe në kohën e Enver Hoxhës zgjedhjet, por pse ishin të qeta, nuk i bën ato “të mira” as të lira. Shqipëria nuk ka patur zgjedhje të mira, të lira as të drejta në këto 30-vitet e fundit, pa marrë parsysh se cila parti ka qenë në pushtet. Frank Shkreli/ Zgjedhjet e 30-qershorit: Një poshtërsi për qeverinë shqiptare, një dështim për opozitën, një turp për ndërkombëtarët dhe një fatkeqësi për kombin shqiptar! | Gazeta Telegraf

Kjo traditë vazhdoi edhe me zgjedhjet e fundit në Shqipëri. Asnjë vërejtës i paanshëm nuk mund të pretendojë se këto zgjedhje ishin të “mira”, të lira dhe të drejta. Ose i besojmë ODIHR-it ose jo. Ndër të tjera, në raportin e tij për zgjedhjet në Shqipëri, për t’i ra shkurt bisedës, thuhet se partia në pushtet “keqpërdori burimet administrative”. Përcakton “mbledhjen e informacionit për të dhënat personale”, si një problem seriroz. “Shitblerja e votës mbetet shqetësim”, thuhet mëtej. “Presionet ndaj medias” nga korrupsioni i madh që ka prekur shoqërinë shqiptare, thuhet, ndër të tjera, në raportin e ODIHR-it për zgjedhjet e fundit në Shqipëri, është gjithashtu diçka për t’u shqetësuar për të gjithë ata që besojnë në votën e lirë. Nëqoftse këto probleme dhe shqetësime të tjera në raportin e ODIHR-it i bëjnë këto zgjdhje të “mira”, atëherë ne kemi një ndryshim të madh në interpretimin e dallimit midis të mirës dhe të keqes, si koncept. Në çdo vend tjetër të Evropës këto zgjedhje nuk besoj se do të cilësoheshin si të “mira” as të drejta, dhe as të lira. Si të tilla, fatkeqësisht, nuk besoj se do e çojnë Shqipërinë “në familjen evropiane”, ashtu siç dëshirojmë të gjithë.

“Pesë vjet pas miratimit të ligjeve, reforma në drejtësi po jep rezultate reale që do të ndihmojnë për t’i dhënë fund pandëshkueshmërisë”, shkruan ambsadorja Kim. Të gjithë ata që e duan Shqipërinë dhe ia duan të mirën Kombit shqiptar – e në këtë grup besoj të jetë edhe ambasadorja Kim – e duan dhe e mbështesin reformën në drejtësi, për t’i dhenë fund njëherë e mirë, “pandëshkueshmërisë” dhe korrupcionit në atë vend, përfshir pandëshkueshmërinë politike që mbretëron në politikën shqiptare për një shekull tani. Është shumë mirë që “reforma e re” në drejtësi po merret me ndëshkimin e hajdutëve, kriminelëve, të korruptuarve dhe rrugaçëve. Ju urojmë sukses!

Po çfar mund të thuhet për rreth 30-antarëve të parlamentit të ri shqiptar, nga të gjitha palët– të cilët, sipas disa mediave shqiptare – kanë qenë anëtar ose kanë patur lidhje me ish-Sigurimin famëkeq të regjimit komunist. Këta kanë dalur nga zgjedhjet “e mira” të këtij viti në Shqipëri dhe do bëjnë ligjet për të ardhmen e Shqipërisë. Pse nuk ngulet kembë nga diplomatët perëndimorë në Tiranë që antarët e Kuvendit të ri, që do fillojë punimet në shtator, t’i nenshtrohen një vetingu të pastrimit të figurës – siç është bërë në shumë vende ish-komuniste. Pse nuk bëhet në Shqipëri. Për derisa komuniteti ndërkombëtar nuk këmbëngulë që Shqipëria të përballet me të kaluarën e saj komuniste – ashtu siç kanë berë vendet e tjera ish-komuniste të Evropës dhe me krimet çnjerëzore të Enver Hoxhës, Shqipëria nuk do të bëhet shtet normal as anëtare e Bashkimit Evropian!

Gjithashtu, siç e kam thenë edhe herë të tjera, nuk besoj se reforma e re në drejtësi mund të dalë me sukses – megjithë disa shënja pozitive fillestare – kur kjo reformë është pothuaj, ekskluzivisht, në dorë të ish-gjyqtarëve dhe ish-prokurorëve të regjimit komunist. Si është e mundur që institucionet më me rëndësi të Shqipërisë kontrollohen ende nga trashëgimtarë dhe apologjetë të regjimit komunist. Uroj që t’ia dalin, por mbetet për tu parë. Unë shpesh ua kam bërë këtë pyetje diplomatëve perëndimorë në Tiranë, por kurrë nuk kam marrë ndonjë përgjigje që justifikon mbështetjen që ata u kanë dhënë e u japin këtyre njerëzve në nivelet më të larta të qeverisë dhe shtetit shqiptar. Unë nuk besoj se mund të ketë reformë, cilado qoftë ajo, me këta njerëz të komprometuar me regjimin e Enver Hoxhës dhe ndoshta edhe me krimet e atij regjimi.

E vërtetë se siç shkruan Ambasadorja Kim, “Tridhjetë vjet pasi populli shqiptar – me mbështetjen e plotë të Shteteve të Bashkuara – hodhi tej vargonjtë e diktaturës komuniste, Shqipëria ka arritur në një çast të ri mundësie historike.” Shqipëria, Zonja Ambasadore, ndoshta i ka hedhur vargonjtë e diktaturës komuniste ashtu siç ishin para 1990-ës, por jo trashëgiminë dhe njerëzit që e mbajtën të gjallë atë diktaturë për pothuaj një gjysëm shekulli. Jam i sigurt se shumë prej tyre i ke takuar në Tiranë. Shumë prej tyre do jenë në parlamentin e ri shqiptar ku do të vendosin të ardhmen e Shqipërisë 30-vjet pas shembjes së Murit të Berlinit, e shumë prej tyre vendosin “drejtësinë” edhe sot. Keni të drejtë kur thoni se Shqipëria ka nevojë për reflektim të thellë të ndërgjegjes morale dhe planifikim real. Të gjthë duhet të pyesim pse janë këta njerëz pjesë e politikës shqiptare sot – por jo vetëm për mësim nga e kaluara, siç sugjeroni ju – por Tirana zyrtare dhe klasa politike në përgjithësi dhe pa dallim, përfshir edhe diplomatët preëndimorë si ju Zonja Kim — kanë nevojë për një distancim zyrtar, njëherë e mire — nga trashëgimia e të kaluarës komuniste. Shqipëria, ka nevojë për pastrim, për një fillim të ri, me njerëz të ri, sepse siç shkruani edhe ju, Shtetet e Bashkuara duan “një aleat që është i fortë, i aftë dhe i begatë.” Kjo nuk arrihet me heshtjen e diplomatëve perëdnimorë dhe duke qenë asnjanës ndaj nostalgjikëve të Enver Hoxhës në nivelet më të larta të qeverisë dhe të shtetit shqiptar! Shumë prej tyre, përfshir Kryeministrin Rama, kanë shprehur adhurimin e tyre për atë periudhë të zezë të Kombit shqiptar. Ka vite që e them, se me këtë klasë politike të komprometuar moralisht dhe politikisht dhe e mbështetur nga ndërkombëtarët, Shqipëria nuk do të jetë një aleat i vyer, as i fortë, as i begatë, që ndanë vlera të përbashkëta me popullin amerikan, e si rrjedhim nuk do të jetë as një aleat i denjë që meritojnë Shtetet e Bashkuara. Shqipëria ka nevojë për pastrimin nga politika të gjithë ish-bashkpuntorëve dhe nostalgjikëve të komunizmit aq sa ka nevojë edhe për pastrimin e të korruptuarve të sotëm nga jeta politike due nga sistemi juridik.

E nderuara Ambasadore jam dakort me ju se Shqiptarët janë lodhur dhe nuk durojnë më këtë klasë të korruptuar politike, gjoja post-komuniste. Jam dakort se siç përfundoni edhe ju shkrimin tuaj, shqiptarët me të cilët kini vizituar dhe folur – nga Shkodra e deri në Gjirokastër, të gjithë, “bashkohen në një pikë: iu ka ardhë në majë të hundës me metodat e vjetra; duan ndryshim të vërtetë; duan fundin e korrupsionit; duan një sistem drejtësie ku askush nuk është mbi ligjin; duan që kriminelët të qëndrojnë jashtë qeverisjes dhe politikës; duan një vend që i josh të rinjtë të qëndrojnë për shkak të mundësive; duan një vend që ecën përpara, jo prapa.” 30-vjet post-komunizëm askush nuk mund të jetë krenar për ndonjë arritje të madhe në Shqipëri — as poltika vendase as ndërkombëtaraët — kur shumica e shqiptarëve, sidomos të rinjtë shikojnë për mundësi për tu larguar nga vendi sa më parë që të jetë e mundur. Kjo situatë e boshatisjes së vendit, në të vërtetë, po këthehet në një tragjedi kombëtare, të përmasave epike.

Si përfundim, edhe unë bashkohem me ju, Zonja Ambasadore për nevojën urgjente se për të shpëtuar demokracinë shqiptare, nevojitet një reflektim moral, planifikim dhe intensifikim i përpjekjeve të gjithë shqiptarëve dhe diplomatëve të huaj vullnetmirë në Tiranë. Ka ardhur koha që shqiptarët të marrin fatin e tyre në dorë duke zgjedhur (në zgjedhje të lira e të ndershme) udhëheqës të ri që do të çojnë përpara jo vetëm lidhjet SHBA-Shqipëri, por edhe të cilët do të punojnë pa kursim dhe pa interesa personale e partiake të korruptuara, për një të ardhme më rë mirë për të gjithë shqiptarët pa dallim dhe për një distancim të përhershëm nga trashëgimia tragjike komuniste. Me ju gjithashtu, “Shpresojmë që udhëheqësit e Shqipërisë – ata në pushtet dhe ata që shpresojnë të jenë në pushtet një ditë – po kështu do të reflektojnë dhe planifikojnë për të ardhmen, për një Shqipëri më demokratike, më të sigurt dhe më të begatë”, për të gjithë.

Shqipëria ka nevojë për një fillim të ri, me njerëz të ri! Për të mirën e atij populli shumë të vuajtur, për të mirën e zhvillimit të mëtejshëm të marrëdhënieve të shqiptarëve dhe Amerikës, të cilën Kombi shqiptar, për më shumë se një shekull edhe tani e shikon si shpresën e fundit. Mos t’i zhgënjejmë shqiptarët, Zonja Ambasadore! Kanë kaluar 30-vjetë. Mjaft është mjaft!

DEMOKRACIA NUK PRET!

I kalofshi pushimet verore si është më mirë!

Frank Shkreli

Ambasadorja e SHBA në Shqipëri Yuri Kim