Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Obama shtyn masat për imigracionin

by

Presidenti amerikan Barak Obama ka vendosur të shtyjë veprimin mbi reformën e imigracionin deri në zgjedhjet e nëntorit për në kongresin.
Zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë diskutuan vendimin sot në kushte anonimiteti para se ai të shpallet zyrtarisht.
Zyrtarët thanë se presidenti beson se duke marrë hapat e tij në këtë çështje teje të politizuar gjatë fushatës për zgjedhjet e mesmandatit në Kongres, do të dëmtonte përpjekjet për të miratuar një reformë të gjerë. Por ata thanë se ai ende ka në plan të veprojë para fundit të vitit.
Përveç 11 milionë njerëzve që jetojnë tashmë në Shtetet e Bashkuara në mënyrë të paligjshme, vendi ka qenë duke luftuar për të zgjidhur çështjen e fluksit në rritje në fëmijët emigrantë që kalojnë kufirin nga Meksika.
Me legjislacionin për të adresuar krizën e vonuar në Kongres, Presidenti Obama ka premtuar të ndërmarrë një veprim ekzekutiv.
Vendimi i tij për të pritur ka të ngjarë të zemërojë mbështetësit e imigracionit, ndërsa ofron ndihmë për disa demokratë që garojnë për në Senat.(VOA)

Pope Francis’ one-day trip expected to give Albanians hope, healing

by

By Carol Glatz/*
VATICAN CITY (CNS)-Pope Francis’ choice of Albania as the destination of his first international trip in Europe reflects his trademark pastoral approach: Head to the peripheries, bring healing to the suffering.
But his Sept. 21 visit to the poor, Muslim-majority nation also will highlight, to a world increasingly torn apart by sectarian strife, a hopeful example of Muslims and Christians living in harmony.
“The presence of the pope will say to the people, ‘See you can work together,'” Pope Francis told reporters last month, praising the Albanian government’s efforts to promote interreligious cooperation.
“The pope values this, wants to show Albania as an example and encourage it,” said Father Gjergj Meta, media coordinator for the Archdiocese of Tirana-Durres.
Catholics make up only about 16 percent of Albania’s 3 million inhabitants; about 65 percent are Muslim and 20 percent Orthodox.
Yet Muslims, Orthodox Christians and even people of no faith “see the pope as a charismatic person who defends the weak and the voiceless,” Father Meta said.
Luigj Mila, secretary-general of the Albanian bishops’ peace and justice commission, said he expects a large number of Muslims to welcome the pope.
Mila said Albania’s interreligious harmony is rooted in people’s common ethnicity and shared history of persecution.
Starting with the Ottoman incursions in the 14th century, “we’ve been occupied for so many centuries, we stuck together to survive,” he said. “We always worked together.”
Driven underground, Muslims, Orthodox Christians, and Catholics tried to safeguard their traditions.
Starting in 1944, Stalinist dictator Enver Hoxha sought to cleanse the country of all religion, even passing a 1967 constitutional law that banned any trace of the divine, which made Albania the first and so-far only atheist nation.
“He wanted to be god for Albanians,” Mila said.
Catholics were disproportionally targeted, he said, because “they had been warning about the dangers of communism.”
Almost all of Albania’s fewer than 200 priests were jailed and scores killed. Countless laypeople and religious faced arrest, torture, firing squads, concentration camps and forced labor while thousands of places of worship were confiscated and demolished or turned into movie theaters, gyms and meeting halls.
Though Catholics passed down their beliefs in secret, they had no religious structures or institutions to help pick up the pieces once the communist dictatorship dissolved in the early 1990s.
That’s what made St. John Paul II’s visit in 1993 so important to the then-newly democratic nation.
Albanians saw the Polish pope as a vision of hope, “a prophet bringing good news to everyone,” upholding the freedom of conscience and human dignity, said Albert P. Nikolla, coordinator in Albania of the papal trip and head of Caritas Albania.
Two decades later, Albania enjoys religious freedom but still grapples with corruption, a lack of infrastructure and an ancient vigilante code in the North that affects thousands of families, many of them Catholics. Called “blood feuds,” the traditional Albanian code sanctions the killing and threats to kill others as revenge for murder.
The country is also one of the poorest in Europe, with 17 percent unemployment and 14 percent of its people living below the poverty line, a situation that has spurred large-scale emigration.
“People are free, but they’re not happy,” Father Meta said.
Caritas Albania tries to fill in the gaps and is “the largest charitable organization” in the country, helping some 80,000 people every year, Nikolla said. The pope’s afternoon visit to Tirana’s Bethany Center to meet children in its care will highlight the church’s help to the needy across Albania.
The biggest challenge for the church in Albania today, Father Meta said, is meeting people’s social, psychological and spiritual needs. One-on-one dialogue, trying to “understand the human person, listen to what they are going though and see their heart” needs to be the priority in these situations, he said.
Before the church can be an effective teacher of the faith, it “has to be a force that heals,” the priest said, in words that recalled Pope Francis’ description of the church as a “field hospital after battle.”
When St. John Paul became the first pope to go to Albania, “it was like the good Samaritan. It was an evangelical moment,” Father Meta said. It was “a dramatically wounded church, and the pope was like the man who reached out his hand and said, ‘Arise.'”
Today Albania is again found languishing on the roadside — wounded not by persecution, but by the post-communist afflictions of isolation and social instability.
Pope Francis’ visit falls on the feast of St. Matthew, a day of enormous significance for the pope, who, as a 17-year-old boy, strongly felt God’s presence and mercy, inspiring him to religious life.
His episcopal and papal motto — “Because he saw him through the eyes of mercy and chose him” — is based on the account of Jesus seeing Matthew, a sinner and tax collector, and calling him to “Follow me.”
Nikolla said he believes that same vision of apostleship lies behind Pope Francis’ visit.
“Just as God looked on him, a sinner, we are a country upon whom the pope has looked,” seeing Albania through his own eyes of mercy and choosing it for great things.
*Catholic News Service
Caption: Pope Francis greets the crowd as he arrives to lead his general audience at the Vatican Sept. 3. (CNS/Paul Haring)

OKB:U zhvillua debati i radhës në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për Kosovën

by

Kosova kërkon respektimin e marrëveshjeve nga Serbia dhe mbylljen e UNMIK-ut në Kosovë/
Nga BEQIR SINA, New York/
OKB 29 gusht – Mbledhja e radhës e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, në të cilën u shpalosë si rëndomtë raporti tremujor i sekretarit të përgjithshëm Ban Ki-Mun, u mbajtë me të njëjtën preformancë, më 29 të gusht ( pra dje e premete). Veçse me një ndryshim nga heret e fundit sepse kësaj rradhe debati u përfaqësua në nivel ministror – delegacioni kosovar kryesohej nga Ministri i Jashtëm, Enver Hoxhaj, ndërsa ai serb nga Ivica Daçiq.
Sekretari i Përgjithshëm Ban Ki – Mun në bazë të raportit më i fundit ka kërkuar nga autoritetet e Kosovës dhe të BE-së për të siguruar se një gjykatë e veçantë të vendoset jo më vonë se fillimi i vitit të ardhshëm.
Ai duke e bazuar tek raporti i prokurorit amerikan Vilijamson, të datës 29 korrik, ka thënë se “vendimtare jo vetëm për të respektuar parimet bazë të drejtësisë ndërkombëtare, por edhe për luftën kundër mosndëshkimit dhe për të siguruar që autorët e krimit janë përgjegjës për veprimet e tyre, është krijimi sa më shpejt i kësaj gjykate.”
Ban, në një raportin tremujor për periudhën 16 prill – 15 korrik, përshëndeti formimin e qeverisë së re të Serbisë me kryeministrin Aleksandër Vuçiç në krye, duke shtuar se ajo demonstroi angazhimin për të vazhduar dialogun me Prishtinën, të ndërmjetësuar nga BE-ja, si dhe zbatimin e plotë të Traktatit të Brukselit.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së u bëri thirrje të dy palët për të vazhduar përmbushjen sa më parë të jetë e mundur, pas një pauzë, që zgjedhjet në Kosovë përfunduan – procesin e formimit të një kabineti të ri në Prishtinë.
Kurse, dje dërguari i Kombeve të Bashkuara për Kosovën tha se ndërsa janë bërë përparime të mëdha që nga viti i kaluar në drejtim të normalizimit të marrëdhënieve mes Beogradit dhe Prishtinës, vigjilenca e afërt mbetet thelbësore për të ruajtur arritjet dhe për të vazhduar dialogun.
Duke informuar Këshillin e Sigurimit në raportin e fundit i dërguari i Special i Sekretarit të Përgjithshëm, i Ban Ki-moon-it në Kosovë, dhe Shef i Misionit të Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK), Farid Zarif, ka shprehur shqetësim në lidhje me zhvillimet e fundit në kufirin Kosovë – Serbi.
“Incidentet, tha zoti Zarif, të cilat kan ndodhur për gjatë 36 orëve të fundit në kufirin Kosovë – Serbi, ka rezultuar me tre viktima, duke përfshirë një polic serb. Informacionet, paraprake theksoi ai tregojnë se personat e armatosur të përfshirë në prerjen ilegale e pyejeve – kan pasur gjasat e përgjegjësis për këto incidente simbas tij. Ai bëri thirrje për kujdes më të madh që këto incidente që të mos merren për të u dhënë hapësirë spekulimeve, dhe, lidhur ato me motive politike, në mënyrë që autoritetet mund të bëjnë punën e tyre, për të sjellë autorët para drejtësisë.
Duke lavdëruar zgjedhjet e 8 qershorit, të cilat u kryen në një “mënyrë paqësore dhe të mirë-organizuar,” zoti Zarif, pranoi rolin konstruktiv të Beogradit, dhe të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) dhe Bashkimi Evropian (BE) në lehtësimin e organizimit të sondazheve dhe rritjen e transparencës e tyre, në zgjedhjet e përgjithshme. Në të njëjtën mënyrë, ai u bëri thirrje udhëheqësve politikë, për të nisur me shpejtësi punën në formimin e qeverisë së ardhshme të Kosovës .Gjykata Kushtetuese, tha ai ka vendosur si jokushtetuese zgjedhjen e Kryetarit të Kuvendit, duke i kërkuar Kuvendit, për të zgjedhur dikë në përputhje me Rregulloren e Punës” u shpreh Zarif.
Më tej ai shoti se “Duke i shkuar përpara dhe me shpejtësi këtij vendimi, ne mendojmë se ai do të shërbejë më mirë interesit të popullit të Kosovës, dhe do të jetë manifestim i mëtejshëm i proceseve politike, duke treguar maturin e duhur,” tha zoti Zarif. Për më tepër, aktet e mungesës së ligjit dhe të dhunës, të kryera gjatë një demonstrate më 22 qershor në Mitrovicë e Jugut, theksoi ai tregojnë luhatshmërinë në ndarjen veri-jug në rajonin e Mitrovicës. Në këtë aspekt, zoti Zarif u kërkoi paleve të adresuara të zgjidhin çështjet me dialog të respektueshëm.
Ai tha se ishte i kënaqur sespse të martën në Gjykatën Themelore në Mitrovicë, ka filluar gjyqin ndaj pesë serbëve të Kosovës, të akuzuar ata për krime të luftës dhe vrasje. Përveç kësaj, kryeprokurori i Task Forcës për Hetime Speciale, tha Zarif, ka lëshuar një astatement më 29 korrik për të pagjeturit, që paraqet një tjetër “moment historik në forcimin e sundimit të ligjit dhe duke shëruar plagët e pasluftës.”
Raporti më i fundit, i Sekretarit të Përgjithshëm Ban Ki – Mun, tha zoti Zarif , gjithashtu – tregon se si :”Ndërthurja e krizave të vazhdueshme në të gjithë botën – ka pasur efektet e saj edhe në Kosovë për të trajtuar tendencat e ekstremizmit të dhunshëm dhe për të parandaluar pjesëmarrjen e disa kosovarëve në konfliktet në Siri dhe Irak.
Ndërkohë, që mbrojtja e trashëgimisë kulturore dhe fetare në Kosovë, simbas tij duhet të jetë e vendosur dhe efektive për të siguruar që vendet të tilla nuk janë të shkatërruara, vuri në dukje i dërguari i Sekretarit të Përgjithshëm, Përfaqësuesi Special i Ban Ki-moon-it në Kosovë, dhe Shef i Misionit të Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK), Farid Zarif,.
Zoti Zarif si konkluzion ka thënë se është vrejtur gjatë kësaj periudhe në Kosovë, ka pasë pak progres në lidhje me procesin e kthimit dhe ri-integrimit të personave të zhvendosur brenda vendit (IDP). 35 për qind më pak nga të zhvendosurit – po të kthehen në Kosovë në krahasim me vitin e kaluar. Ai gjithashtu i bëri thirrje autoriteteve në Prishtinë, për të gjetur një zgjidhje afatgjata për 50 serbë të Kosovës.
Duke u përfshirë në debat ministri i jashtëm serbë Ivica Daçiç tha se “Ne jemi të bindur se të gjitha vendet do të respektojnë të drejtën ndërkombëtare ”
Ai më pasë ka përmendur Deklaratën e Kryeprokurorit (ekipit i posaçëm për hetim) Klint Uilliamson dhe kërkojë krijimin e gjykatës së veçantë, sepse simbas tij ajo do të jetë e vetmja gjë që mund të sjellë drejtësi dhe paqe për një numër të madh të viktimave dhe familjeve të tyre.
Ai i bëri thirrje nga faktorëve kryesorë në komunitetin ndërkombëtar për të bërë çdo gjë që është e nevojshme për të bërë që Gjykata e posaçme të themelohet në fillim të vitit të ardhshëm dhe paralajmëroi se kjo nuk duhet të ndodhë.
Daçiç tha se Serbia është e vendosur në mënyrë të konsekuente për të vazhduar një dialog konstruktiv me Prishtinën në të gjitha nivelet, dhe për të realizuar marrëveshjet e arritura deri më tani, si dhe ka vlersuar rolin e BE-së për të lehtësuar këtë dialog.

Serbia ka përmbushur me ndërgjegje detyrimet e saj deri më sot, të cilat nuk mund të thuhet për anën e Prishtinës, tha Daçiç, duke shtuar se Beogradi dhe Prishtina pritet që në proceset e ardhshme fund-zgjedhore, kan për të lejuar formimin e JCC.
Daçiç paralajmëron për ekzistencën e një boshllëku të dukshëm midis standardeve ndërkombëtare dhe kornizës ligjore dhe të gjendjes në terren, e cila është karakterizuar nga incidentet ndëretnike, çështjet e pazgjidhura të pronësisë, qasje të kufizuar në shërbime publike për pjesëtarët e komuniteteve jo-shqiptare, si dhe besimin e tyre në funksionimin e institucioneve.
Hoxhaj kërkon në OKB respektimin e marrëveshjeve nga Serbia
Më tej në fjalën e tij, Hoxhaj ka përmendur rastin e varrezës masive në Rashkë të Serbisë dhe nevojën për t’u identifikuar sa më shpejt civilët shqiptarë të zhdukur që nga viti 1999.
Ministri i Jashtëm i Kosovës, Enver Hoxhaj, në fjalën e tij në seancën e Këshillit të Sigurimit të OKB-së për Kosovën ka kërkuar nga Serbia që t’i respektoj marrëveshjet e arritura deri më tani dhe të mos inkurajoj destabilizimin e situatës në veri të vendit, duke përmendur rastin e EULEX-it.
“Qeveria e Kosovës ashpër dënon gjithë presionin e mundshëm ndaj personelit të EULEX-it, specifikisht kur është fjala tek arrestimi i kriminelëve të mundshëm që veprojnë në komunat veriore. Përtej kësaj, ne ndajmë shqetësimin serioz se autoritetet e Serbisë nuk janë përpjekur të implementojnë marrëveshjet tjera të arritura në këtë dialog. Gjatë këtij viti, Gjykata Kushtetuese e Serbisë ka revokuar Marrëveshjen mbi Kadastrat dhe atë për njohjen e dyanshme të diplomave universitare”, ka thënë Hoxhaj.
Më tej në fjalën e tij, Hoxhaj ka përmendur rastin e varrezës masive në Rashkë të Serbisë dhe nevojën për t’u identifikuar sa më shpejt civilët shqiptarë të zhdukur që nga viti 1999. “Deri sa po flas para jush, në qytetin e Rashkës në Serbi është zbuluar një varr masiv me rreth 350 trupa të civilëve shqiptarë të Kosovës të vrarë gjatë luftës në Kosovë. Ky nuk është varri i vetëm masiv i civilëve të vrarë gjatë luftës në Kosovë dhe i zbuluar në Serbi”, ka thënë Hoxhaj, duke përmendur edhe rastin e peticionit për dhunën seksuale të femrave të ushtruar gjatë luftës në Kosovë, që nuk është trajtuar asnjëherë dhe që do t’i adresohet Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së për të kërkuar nga kjo Organizatë të ndërmarrë të gjithë hapat e nevojshëm dhe të sjell drejtësinë në vend.
Si të arritura, ministri Hoxhaj ka përmendur organizimin e suksesshëm dhe me standarde demokratike të zgjedhjeve të përgjithshme të 8 qershorit duke siguruar edhe pjesëmarrjen e serbëve të Kosovës për të parën herë në të gjithë territorin e Kosovës, përfshirë edhe komunat e banuara me serbë në veri të vendit. “Aktualisht Kosova është në fazën e saj të konsolidimit të Parlamentit të ri. Në proces të konsolidimit të institucioneve të reja, Gjykata Kushtetuese e Kosovës ka qenë institucioni kryesor i cili siguroi fondamentin demokratik dhe kushtetues për të themeluar institucionet legjislative dhe ekzekutive të Kosovës. Në këtë frymë, Kosova së shpejti do të ketë qeverinë e saj të re si dhe përbërja e qeverisë do të jetë gjithëpërfshirëse, shumetnike dhe e përkushtuar të vazhdoj reformat”, ka thënë Hoxhaj.
Sipas tij, më 25 korrik të këtij viti, Kosova suksesshëm ka parafuar Marrëveshjen për Stabilizim Asociim (MSA) me Bashkimin Evropian. “MSA do të jetë marrëveshja e parë kontraktuale mes Kosovës dhe BE-së dhe do të sigurojë një kornizë të qartë të reformave dhe angazhimit politik me BE-në në procesin integrues të saj. Përtej përfitimeve politike, MSA-ja do të hap tregun e Kosovës për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, do të gjenerojë vende të reja të punës dhe zhvillim ekonomik. Kosova në rrugën e saj drejt anëtarësimit në BE, do të vazhdoj të dëshmoj përgjegjësi të lartë politike dhe institucionale”, ka deklaruar Hoxhaj.
Paralelisht me konsolidimin e institucioneve të brendshme, sipas Hoxhajt, Kosova ka shënuar progres në forcimin e pozicionit të saj ndërkombëtar. “Gjatë dy muajve të fundit, Republika Togoleze dhe Ishujt Solomon kanë njohur pavarësinë dhe sovranitetin e Kosovës. Gjatë qershorit, Kosova po ashtu është anëtarësuar në tri organizata, SEECP, Komisionin e Venedikut të Këshillit të Evropës dhe MARRI”, ka thënë Hoxhaj.
Në fund të fjalimit të tij, kryediplomati kosovar ka ngritur nevojën e mbylljes së prezencës së UNMIK-ut në Kosovë për shkak të rritjes së rëndësisë kritike të BE-së dhe ndryshimit të rrethanave. “Derisa BE po merr rol më të madh në rajon, është e rëndësisë kritike që ky Këshill të konsideroj mbylljen e prezencës së UNMIK-ut në Kosovë, derisa kjo do të ishte në kohë të duhur, kostefektive dhe në përputhje me përkushtimin e OKB-së për të fuqizuar pronësinë lokale dhe strategjitë dalëse të suksesshme. Ne në mënyrë të përgjegjshme i rekomandojmë këtij Këshilli të rikonfiguroj praninë e UNMIK-ut nga misioni aktual në një mision të Zyrës Politike në Kosovë, e cila do të kishte një rol të ri mbështetës në forcimin e institucioneve të brendshme për më shumë përgjegjësi në angazhimin e Kosovës në bashkësinë ndërkombëtare”, ka thënë Hoxhaj

TURP- Rrihen deputetët shqiptar në kuvendin e Maqedonisë

by

Gjatë debatit për rishikimin e buxhetit, ka ndodhur rrahje mes deputetëve shqiptarë , atyre të BDI-së dhe PDSH-së.
Ata mes vete shkëmbyen grushte dhe përfunduan të gjakosur. Për tejkalimin e situatës intervenoi sigurimi i parlamentit.
Skandaloze, konfrontohen fizikisht deputetët e BDI-së dhe PDSH-së
Ndryshimet kushtetuese në Parlamentin e Maqedonisë si duket sot kanë filluar me konfrontime fizike mes deputetëve shqiptarë të pozitës dhe opozitës.
Në seancën e sotme të disa komisioneve në parlamentin maqedonas, fillimisht në konflikt verbal e më pas edhe fizik ka pasur mes deputetëve shqiptarë.
Gjithmonë duke u bazuar në burime akoma jozyrtare në këtë konflikt fizik kanë qenë të përfshirë ish ministri i mbrojtjes Talat Xhaferi tashmë shef i grupit parlamentar të BDI-së si dhe deputeti i PDSH-së, Orhan Ibrahimi.Arsyeja e këtij konfrontimi fizik akoma nuk dihet se ku e ka pasur qëllimin por ditën e djeshme ka pasur vërtetë deklarata shumë të forta dhe të rënda nga opozita shqiptare në drejtim të pozitës.

Rexhail Ismaili i BDI-së në spital
Deputeti i BDI-së, Rexhail Ismaili ka përfunduar në Klinikën “Shn. Naum Ohridski” përballë Parlamentit, pas rrahjes që shpërtheu sot në Komisionin për financim dhe buxhet.
Deputeti siç mësohet ka lëndime nën syrin e majtë. Këtë informacion në konferencë për shtyp e ka konfirmuar deputeti i BDI-së dhe shef i kabinetit të Ahmetit, Artan Grubi.

EDHE NJË PRESION TJETËR KUNDËR SHQIPTARËVE NËN MALIN E ZI

by

Nga Frank Shkreli/
Problemet e shqiptarëve nën Mal të Zi njihen tanimë mirë nga të gjithë, mbrenda dhe jashtë trojeve shqiptare. Madje edhe ndërkombëtarët janë në dijeni të të shkeljeve të drejtave të njeriut të atyre pak shqiptarëve që jetojnë gjithnjë në trojet e veta nën Malin e Zi, përfshirë të drejtat politike, ekonomike, kulturore dhe gjuhësore — në mos përfillje me konventat ndërkombëtare. Çështja e pronave është një ndër problemet më të theksuara, ndërkohë që qeveria e Podgoricës po ndërmerr masa për të tjetërsuar statusin e disa pronave kudo që jetojnë shqiptarët, jo vetëm atyre kolektive por edhe private, duke filluar nga Plava e Gucia e deri tek Malësia e Madhe e deri në Valdanos të Ulqinit. Duke shkaktuar kështu shpërngulje të tjera të mundshme të shqiptarëve nga trojet e veta shekullore, sikurë nuk jemi larguar mjaftë prej atyre anëve! Përveç kësaj, a ka ndie kush që në një vend të ndalohet me ligj përdorimi i simboleve të një kombi me pretekstin se përdorimi i tyre kërcënon rendin publik.
Fatkeqsisht, vetëm lajme të këqia dëgjon njeriu nga ajo anë. Sot mësova se e vetmja gazetë, që botohet në gjuhën shqipe në Mal të Zi, Koha Javore gjëndet përball një “pozite delikate, për të mos thënë kritike për të ardhmen e saj”, sipas një artikulli të botuar nga Kryeredaktori saj, Ali Salaj me të cilin ai i bën thirrje opinionit public, mbrenda dhe jashtë vendit, për të bërë ç’mos që të shpëtohet nga mbyllja gazeta e vetme shqiptare në Mal të Zi . Koha Javore, siç duket është venë në shënjestër për tu mbyllur si rezultat i falimentimit të shtëpisë botuese, “Pobjeda”, megjithse për mua kjo nuk është e qartë sepse se lidhje ka Koha e Javore me shtëpinë botuese, mbasi siç thotë edhe Kryeredaktori Salaj në artikullin e tij, se ligji parashikon që financimin e botimeve të tilla nga fondi për pakica, në përputhje me “Konventën Kornizë Për Mbrojtjen e Pakicave Nacionale” dhe me “Konventën Europiane mbi Gjuhët Rajonale dhe të Pakicave”, ndaj të cilave është i detyruar t’i zbatojë edhe Mali i Zi. Si përfundim, shkruan Z. Salaj,mediat e pakicave duhet të ruhen dhe të mbështeten edhe nga institucionet përkatëse, për shkak të misionit të tyre të caktuar në një shoqëri shumë-etnike.Kryeredaktori i gazetës Koha Javore — e cila ka vazhduar botimin ç’prej vitit 2002 — bën apel për ndërhyrje dhe për ndihmë nga ana e institucioneve përkatëse,si dhe nga faktori politik, që besoj i referohet klasës politike shqiptare në Mal të Zi, që të bëjnë ç’mos për të shpëtuar të vetmen gazetë shqip në trojet shqiptare atje. Zoti Salaj shkruan se botime, siç është Koha Javore, për pakicat ekzistojnë anë e mbanë vendeve të ish-Jugosllavisë, përfshirë edhe Serbinë, por edhe Kroacinë, Slloveninë, Kosovën dhe Maqedoninë. Të gjitha këto gazeta dhe revista të grupeve etnike, sipas Z. Salaj, në një formë ose në një tjetër, financohen nga ministritë përkatëse ose nga këshillat e pakicave kombëtare, ose varen në raste të tjera varen nga ndonjë subjekt tjetër i lidhur me qeveritë përkatëse, në përputhje të plotë me detyrimet e tyre ndaj konventave ndërkombëtare për ruajtjen e gjuhëve rajonale dhe në mbështetje të pakicave dhe të kulturës së tyre, që është një detyrim ndërkombëtar për të gjitha vendet, përfshirë edhe Maline Zi.
Roli pozitiv që ka luajtur Koha Javore për 13 vjetë në informimin e publikut shqiptar, si e vetmja gazetë në gjuhën shqipe në Mal të Zi, është i padiskutueshëm. Mungesa e saj në tregun shqiptar të medies nuk mund të merrej me mendë. Pasi shkruan se “çështja” e Kohës Javore është shëndrruar tani në një “çështje politike”, Kryeredaktori Ali Salaj thotë se ka vendosur të ndërmarrë fushatë që për mendimit tim është një risk i guximshëm nga ana e tij, për t’i bërë thirrje të hapur por me vend, parlamentit dhe qeverisë së Malit të Zi, opinionit publik vendor si dhe faktorit ndërkombëtar, përfshirë ambasadat perëndimore në Podgoricë dhe madje edhe Kongresit amerikan dhe Departmentit Amerikan të Shtetit dhe diasporës shqiptare — që gazeta e vetme shqiptare në Mal të Zi të mos shuhet por të vazhdojë punën e saj si deri më tani dhe të jetë pjesë e skenës mediatike në Mal të Zi dhe më gjërë.
Mundësia e mbylljes së Kohës Javore dhe masat e tjera të shtetit malazez ndaj shqiptarëve atje duhet të jenë pikëspari një subjekt shqetësimi serioz, sidomos,por jo vetëm për klasën politike shqiptare në Mal të Zi, e njohur tanimë për mos bashkpunim kur vjen puna tek interesat e përbashkëta të shqiptarëve në Mal të Zi, por duhet të shqetësojë të gjithë shqiptarët kudo, përfshirë edhe Tiranën dhe Prishtinën zyrtare. Të gjithë duhet të shfaqin vendosmërisht pa-pajtueshmërinë dhe pakënaqësinë e tyre serioze me trajtimin e shqiptarëve nga Podgorica zyrtare.Por, mbi të gjtiha, është kjo klasë politike e zgjedhur nga shqiptarët në Mal të Zi, ajo që duhet të jetë pengesa e parë dhe kryesore ndaj këtyre masave dhe tu thotë ndal kësaj dhe përpjekjeve të vazhdueshme të shtetit malazez për të ngushtuar gjithnjë e më shumë hapësirën e të drejtave themelore të njeriut që shqiptarët duhet të gëzojnë si çdo pakicë tjetër në Europë, përfshirë edhe të drejtën për të pasur medien e vet në gjuhën amëtare. Shqiptarët e Malit të Zi, si çdo pakicë tjetër kudo, kanë të drejtë të kenë organin e vet të informacionit. Politika shqiptre në Mal të Zi duhet të sigurojë dhe të luftojë për të drejtat bazë të zgjedhësve të tyre, bazuar në të gjitha konventat ndërkombëtare dhe në përputhje me ligjet që drejtojnë të drejtat e pakicave në Europë dhe të kundërshtojnë vendosmërisht dukuritë e ndryshme anti-shqiptare që po shfaqen gjithnjë e më shpesh në zonat ku jetojnë shqiptarët, ata pak që kanë mbetur. Është e kotë të përpiqesh të bëjsh politikë kur popullit që ti përfaqëson i shkelentë gjitha të drejtat që duhet t’i ketë të barabarta në krahasim me shumicën. Kjo është detyra e parë dhe themelore e një partie politike dhe e politikanit të zgjedhur nga populli në një vend me të vërtetë demokratik.
Problemet e shqiptarëve nën Mal të Zi, që fatkeqsisht duket se sa vinë e shtohen dita ditës, dihen mirë.Megjithëse mendohej se — me shpalljen e Malit të Zi shtet i pavarur dhe sovran, ndaj të cilës arritje shqiptarët kontribuan në mënyrë të konsiderueshme — gjëndja e shqiptarëve atje do të përmirësohej.Por fatkeqsisht, pothuaj nuk ka sferë të jetës politike, shoqërore, ekonomike ose kulturore që shqiptarët në Mal të Zi, nuk shfaqin ankesa e shqetësime për keqtrajtim ose trajtim ndryshe.Shumë prej tyre shprehen se e ndjejnë veten si qytetarë të rendit të dytë, të diskriminuar, të shkelur e të nepërkëmbur. Kjo shikohet nga ana e tyre si një përpjekje e qëllimshme afatagjatë asimilimi nga ana e autoriteteve malazeze për tu mohuar shqiptarëve autoktonë identitetin kombëtar në tokën e tyre shekullore — duke i bërë që ata ta ndjejnë veten si të huaj në tokën e në shtëpitë e veta shekullore. Mali i Zi siç duket ka në mend të institucionalizojë politika që sikurë kanë për qëllim që në mënyrë të qetë por të vendosur, të përjashtojnë shqiptarët nga jeta politike dhe ekonomike e vendit. Këto politika anti-shqiptare –sidomos në lidhje me pronat, me asimilimin e detyruar, me mos zhvillimin ekonomik të zonave ku banojnë shqiptarët dhe me mbështetjen e programeve që pengojnë zhvillimin kulturor dhe gjuhësor të shqiptarëve — synojnë në zhdukjen e kulturës,të gjuhës dhe të traditave shqiptare në ato troje. Një vërejtës i drejtë dhe i paanshëm nuk mund të konstatojë ndryshe.A është mbyllja e gazetës Koha Javore pjesë e kësaj politike me qëllim zhdukjen eventuale të kulturës dhe gjuhës shqipe në Mal të Zi? Kjo politikë, fatkeqsisht, të pakën në sipërfaqe, nuk duketaspak më ndryshe nga politika e ish-Jugosllavisë komuniste dhe as nga politika që Millosheviçi u përpoq të vendoste në Kosovë mbas shpërndarjes së ish-Jugosllavisë.
Po të ndodhë, mbyllja e gazetës Koha Javore nga autoritetet malazeze do të ishte gjithashtu edhe një shkelje flagrante dhe e qëllimshme e lirisë së shtypit dhe e fjalës së lirë. Për më tepër, mbyllja e Kohës Javore do të ishte një kriminalizim i fjalës së lirë. Liria e fjalës dhe liria e shtypit nuk janë vlera dhe standarde ekskluzivisht amerikane ose perëndimore.Por,ato janë vlera universale të të gjithë botës së qytetëruar, përfshirë familjen e shteteve europiane të cilës edhe Mali i Zi ka aspirataqë t’i bashkohet.Andaj, si pjesë e këtyre vlerave, Podgorica zyrtare duhet të përpiqet më shumë për akomodim e jo asimilim, bazuar në standardet evropianedhe në proces të korigjojë pa drejtësitë dhe të vendosë të drejtat e barabarta dhe legjitime në të gjitha fushat e jetës politike, ekonomike dhe kulturoro-gjuhësorepër komunitetin shqiptar në Mal të Zi, përfshirë edhe të drejtën e pasjes së shtypit në gjuhën amëtare.Tëpërpiqet më shumë për akomodim e jo asimilim, bazuar në standardet evropiane.Shpresojmë që ky të mos jetë numri i fundit i Kohës Javore.