Reportazh – Page 107 – Dielli

DITËT DIBRANE NË TIRANË

April 10, 2017 by dgreca

Nga: Prof.Murat Gecaj/

1.Kishte disa ditë, që drejtoresha e kulturës, në Bashkinë e Dibrës, Zamira Gjeleshi lajmëroi se, në kryeqytetin tonë, do të ishin “Ditët e Dibrës”, në datat 8 e 9 prill 2017. Si vendi më i përshtatshëm, ishte zgjedhur “Pazari i Ri”, tashmë me një pamje më të bukur e më funksionale. Për veprimtaritë e larmishme dhe të bukura, që priteshin të organizoheshin aty, më lajmëroi Lindita Titka-Pasholli, mbesa e edukatores së paharruar dhe të talentuar të vajzave dibrane, Nazmie Pasholli-“Mësuese e merituar”. Prandaj, së bashku, ne shkuam atje dhe i ndoqëm, disa nga ato.

Sapo u futëm në anën e majtë të atij mjedisi të këndshëm, përpara na dolën dhjetëra dibranë, që i kishin sistemuar aq bukur, punimet e artizanatit, por dhe prodhimet bujqësore e blegtorale. Ato do t’i tregtonin për banorët kryeqytetas. Hijeshinë e tërë atij mjedisi të veçantë, ia shtonin vogëlushët dhe djemtë e vajzat e asaj krahine, të veshur me rroba shumëngjyrëshe popullore. Në mesin e tyre, instumentistë të talentuar u binin veglave popullore të atyre anëve. Kështu, vërtet, ata të krijonin kënaqësinë dhe ndjesinë e një feste të bukur.

Pak më tej, në ballë të sheshit, ishte një podium i posaçëm dhe i zbukuruar. Aty u ngjitën, me shpejtësi, këngëtarë e instrumentistë popullorë. Sakaq, sheshi shpërtheu në duartrokitje, kur këngët e tyre shoqëroheshin nga daullja, gajdia e çiftelia dhe instrumentë të tjerë të njohur, nga krahina e Dibrës e më gjerë.

Tërë këtë manifestim masiv, ndër të tjerët, po e shoqëronin edhe disa djem e vajza, gjithashtu me rroba të bukura popullore, të cilët ishin ulur rreth një sofre të stërmadhe. Ashtu, ata imitonin festat e gëzimet popullore të tyre, me shishet e pijeve dhe mezet përpara. Për të shprehur nostalgjinë e tij për vendlindjen, bashkë me ta, pra këmbëkryq e duke venë një qeleshe në kokë, zuri vend edhe diplomati shumë i njohur i karrierës dhe mik i kahershëm i imi, Sulejman Tomçini. Po, kështu, duke e imiuar atë, të njëjtën gjë bëra dhe unë. Sigurisht, në të dyja rastet, bashkë me festarët nga Dibra, ne bëmë fotografi, të cilat janë kujtim i rrallë për ne.

Pasditja e djeshme e kësaj feste së dibranëve në kryeqytetin tonë, të cilët ia shtuan gjallërinë atij, për dy ditë radhazi, kishte të veçantën e saj. Ajo i kushtohej mësueses dhe edukatores së paharruar të vajzave të krahinës së Dibrës, Nazmie Pashollit, nderuar nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë, me titullin e lartë, “Mësuese e merituar” dhe tri femrave të njohura të atyre anëve: Atletes Luiza Gega-kampione e Ballkanit, të resë Ambra Meda e Suela Lalës, arsimtare dhe veprimtare e njohur për të drejtat e njeriut.

Moderatore dhe drejtuese e tërë kësaj ceremonie ishte gazetarja Luna D.Methasani. Pata kënaqësinë dhe nderin që, i pari, t’i përshëndesja të pranishmit në shesh, me detyrën shoqërore sekretar i Përgjithshëm i Shoqatës së Arsimtarëve të Shqipërisë. Pastaj, përfaqësueses së Bashkisë Dibër, Z.Gjeleshi, i dorëzova dhuratë, librin tim të ri, “Kur flasin zemrat…”.Në faqet e tij kam shkruar, me nderim e mirënjohje edhe për veprimtaren e shquar të arsimit kombëtar shqiptar, Nazmie Pasholli.

Në vazhdim, e mori fjalën mbesa e saj, Lindita Titka-Pasholli. Ndër të tjera, ajo tha: “Fatmirësisht, me modesti më duhet të pranoj se edhe familja ime, më saktë, të parët e mi, kanë dhënë sadopak ndihmesën e tyre në trashgiminë historike-kulturore dhe arsimore, të krahinës e mbarë vendit tonë. Këtë gjë e dëshmon dhe vlerësimi i lartë, që ju po i bëni gjyshes sime, nga babai, Nazmie Pasholli. Ajo, tashmë, ka hyrë në historikun e arsimit dibran, mësuese e parë e shkollës së vajzave të Peshkopisë, çelur në vitin 1924. Ndërsa më pas ajo shërbeu me përkushtim, në Trebisht e Homesh…”.

Në mbarim të fjalës së Linditës, e cila u duartrokit nxehtësisht, iu dorëzua “Mirënjohja”, që ka dhënë Bashkia e qytetit të Dibrës. Në motivacionin përkatës, thuhet:”Nazmie Pashollit (pas vdekjes): Për kontributin dhe mbështetjen e pakursyer, në projektin për përparimin; misionare për integrimin, mbrojtjen e interesave të gruas shqiptare dhe promovimin e vlerave të Dibrës”.

Plot emocione u shoqërua nga të pranishmit, poezia e recituar nga Ilda Muka dhe që i kushtohej kësaj mësueseje veterane e të paharruar. Një poezi të bukur recitoi edhe Flavia Goleci. Pas tyre, u dëgjuan fjalët prekëse të vajzës Ambra Meda. Siç është e njohur, ajo u shpëtua nga kthetrat e vdekjes, në saje të mbështetjes së gjerë popullore shqiptare, me një operacion të rrallë, në Mynih të Gjermanisë dhe tani e gëzon jetën, si gjithë moshataret e tjera.

…Kur po largoheshim nga kjo ceremoni mjaft mbresëlënëse, unë e Lindita dhe dibranja e Universitetit të Arteve, Ateri Sakiqi, të “ngarkuar” plot me mbresa të bukura, vëreja me kujdes stërmbesën e Nazmie Pashollit, Sara Titkën, e cila na shoqëroi në tërë atë veprimtari. Ajo e mbante shtërnguar fort, ndër duar, atë “Mirënjohje”, që sot iu dha stërgjyshes së saj. Është pikërisht ajo vajzë shqiptare, e cila në vitin 2004 shkëmbeu letra me Presidentin e Amerikës, Xhorxh Bush. Atëherë, jetuan atje disa kohë, familjarisht. Sa mirë e domethënse është, kur breznitë e reja duan t’i njohin traditat dhe historitë e paraardhësve dhe të mësojnë e të përfitojnë, sa më shumë, prej tyre!

Tiranë, 9 prill 2017

Dëshnicarët, me zemër dhe shpirt atdhetar

March 18, 2017 by dgreca

LETER PER EDITORIN E DIELLIT/:

Përshëndetje zoti kryeredaktor ! Të falenderoj shumë për impenjimin dhe përpjekjet e vazhdueshme në promovimin dhe ruajtjen e vlerave pozitive të shqiptarëve emigrantë në Amerikë, që nga më të hershmit e deri te më të vonët. Meritë keni edhe për publikimin dhe pasurimin, me rubrika të ndryshme të jetës dhe veprave të tyre nga shoqata “VATRA”, nëpërmjet faqeve të gazetës “Dielli”, të cilën e drejtoni me kompetencë e profesionalizëm, i vetmi burim informacioni që kemi ne këtu në Shqipëri. Personalisht të jam mirënjohës, sepse nëpërmjet Jush arrita të njihem me fakte të panjohura, që gjyshi im, Çoban Malushi, ka qenë anëtar i degës numër 19 “VATRA” që në themelim të saj, më 23 janar 1913, i treti nga e majta në rreshtin e dytë dhe po ashtu në fushatën e 3 qershorit 1917 ka dhënë ndihmesë me 10 dollarë. Kjo më ka nxitur prej kohësh për të bërë një shkrim, gjë vendosa ta realizoj me rastin e 100 vjetorit të fushatës së shoqatës “VATRA”. Në se e gjykoni se mund të botohet,do të të falenderoja së tepërmi.

Me shumë respekt, miqësisht nga Tirana, Petrit Malushi

Dëshnicarët, me zemër dhe shpirt atdhetar/

1 Petrit malushi

Nga Petrit Malushi/

Eshtë vështirë, thuajse në çdo rast kur dikush rastësisht apo jo rastësisht, tek shpreh mendim e opinion për përmetarët brenda të cilëve përfshihen edhe dëshnicarët, të mos flasë me konsiderata dhe admirim për cilësitë dhe vetitë e tyre. Dhe kjo ndodh fare natyrshëm, pa asnjë lloj imponimi, duke pohuar një të vërtetë të prekshme, nëse punon me një përmetar e dëshnicar, e ke koleg, je fqinjë me të, ke pirë një kafe, e ke mik, apo qoftë edhe kur ke bërë bisedë pak minuta, sa për të pirë një cigare. Banorët e Përmetit dhe të zonës së Dëshnicës, ndër vetitë e shumta të shkëlqyera dhe pozitive si mikpritja, shpirti i pastër, zemërgjerësia, humanizmi, toleranca, arsimdashja, harmonia fetare kanë të ngjizur edhe atdhetarizmin e patriotizmin.

Baza e kultivimit të këtyre vetive, zakoneve dhe veseve kanë qenë dhe janë familjet përmetare e dëshnicare me traditat e kulturën e asaj zone, që i përcjellin ato brez pas brezi, prej më të moshuarëve tek më të rinjtë dhe i mbartin me vete kudo që shkojnë, brenda Shqipërisë dhe jashtë saj. Historia është e mbushur me plot shembuj të kësaj natyre, që nga kohët më të hershme. Për ilustrim mjafton të përmendet demostrimi i tyre gjatë Rilindjes, para dhe pas shpalljes së Pavarësisë, në Luftën e Parë Botërore, në vitet pas saj, gjatë Luftës së Dytë Botërore, në periudhën e socializmit apo në vitet e tranzicionit. Në fakt kjo është një temë që asnjëherë nuk shteron dhe nuk mund të thuhet se është thënë gjithëçka. Mund të shkruhen vëllime e seri pa mbarim librash historie, autobiografie, monografi, romane,novela, tregime, vjersha, drama e sërish dalin fakte e ngjarje të reja, pasi përmetarë e dëshnicarë gjen në çdo qytet të Shqipërisë dhe në çdo shtet të botës, e ata kudo lënë gjurmë për mirë e jo për keq.
Fakte që i ruan historia
Por shkak për këtë shkrim u bë afrimi i 100 vjetorit të Fushatës së Shoqërisë Patriotike „VATRA“ në Amerikë për mledhjen e ndihmave financiare në mbështeje të politikës për mbrojtjen e çështjes shqiptare në arenën ndërkombëtare, pasi shteti i ri shqiptar ishte i pafuqishëm. Saktësisht nxitësi i drejtëpërdrejtë ishte miku dhe shoku im i ngushtë, shrimtari dhe publicisti përmetar e dëshnicar, Nuri Dragoj, të cilin mbase nuk gaboj nëse shprehem se nuk ka përmetar që s´e njeh. Duke u kthyer te tema e shkrimit, vlen të theksohet se pikërisht para 100 vitesh, në vitin 1917, më 3 qershor „VATRA“ çeli fushatën me synimin e lartpërmendur, në mbarë Amerikën, ku kishte emigrantë shqiptarë, të cilët u treguan të gatshëm për të kontribuar me sa të mundnin. Natyrisht të shumtë ishin edhe përmetarët e dëshnicarët. Për të qenë sa më konkret për lexuesit e këtij shkrimi, po japim fragmente të botuara dhe të ribotuara të atij viti për këtë ngjarjeje historike me peshë kombëtare. Kështu gazeta “Dielli” e datës 30 qershor 2014, me autor Dalip Grecën, ka hedhur në faqet e saj artikullin e gazetës “Dielli“ të datës 3 qershor 1917, ku shkruhet për fushatën e Vatrës për shpëtimin e Shqipërisë, të shoqëruar edhe me një listë me emra të ndihmëtarëve vatranë për shpëtimin e Shqipërisë, fushatë që nisi pikërisht më 3 Qershor 1917.“ Fushata i parapriu,-risjell në këtë shkrim kryeredaktori Dalip Greca,- Konferencës së Paqes ku çështja shqiptare dhe Pavarësia e shtetit do të ishin në qendër të debateve, me oreksin e shtuar të fqinjëve tanë për t´i rrëmbyer copa të tjera Shqipërisë Londineze. Vatra kishte marrë përsipër që të mbronte të drejtat e shetit shqiptar inekzistent gjatë luftës dhe kishte vendosur përfaqësuesit diplomatikë në Angli-Londër, Zvicër, Uashington etj të cilat i paguante me shpenzimet e saj. Ambasadori Mehmet Konica në Londër dhe dr. Mihal Turtulli në Zvicër ishin ndër më aktivët. Nga raportet e Mehmet Konicës prej Londre shihej rreziku i coptimit të Shqipërisë që gjatë luftës ishte e okupuar. Kush do t´i dilte për Zot Shqipërisë? Qeveria Shqiptare nuk egzistonte. Kolonitë Shqiptare me përjashtim të Vatrës, ishin të paralizuara për arsye të luftës. Barra i ra Vatrës që kishte mbetur i vetmi zë për shpëtimin e Atdheut. Shqiptarët, punëtorë të Amerikës, që ishin mbledhur rreth Vatrës, e vlerësuan jo barrë, por detyrë të shenjtë daljen zot të Atdheut. Për të përballuar shpenzimet e mëdha që nevojiteshin për këtë ndërmarrje kombëtare, nuk mjaftonin mijëra dollarë, por duheshin qindra mijëra. Atë kohë një punëtor i mirë merrte 8-9 dollarë në javë. Si do të grumbulloheshin qindar mijëra? Po familjeve që kishin në Shqipëri, çfarë do t´u dërgonin? Sipas llogarive duke futur dhe frymën kombëtare si faktor inspirues, udhëheqësit e Vatrës, ia nisën fushatës duke synuar që së paku të mblidhnin 40 deri 50 mijë dollarë”. Ditën që Vatra e hapi fushatën “ Për shpëtimin e Shqipërisë”, më 3 Qershor 1917, Noli dha kushtrimin me poezinë e famshme “ Jepni për Nënën”. Me shpenzimet e “VATRES” u mbajtën delegatët, u dërguan misione, u organizua mbrojtja e Shqipërisë. Sipas Konicës shpenzimet e bëra që nga fillimi i aktiviteteve e deri në vitin 1922 arritën shifrën 197.072.89 dollarë. Në atë shkrim jepen edhe emrat e shteteve dhe vendeve të Amerikës ku ndodheshin dhe punonin emigrantët shqiptarë, anëtarë të “VATRES”, që dhanë ndihma financiare si : LAUSANE, SVICRE; MANCHESTER.N.H; ROKLAND,ME; ASHTABULLA,OHIO; ËARREN,MAS; HATHORREN.MASS; MAYNARD.MASS; E.MILLINOCKET.ME; GARDNER.MASS; LEAVEËORTH.KANSAS; ËESTER.OHIO; AUGUSTA.ME; NILES.O; ROCLAND.ME; DUNKIRK N.Y; BANKOR.ME; ËATERVILLE.ME; MADISON.ILLYNOIS; MINOA.N.Y; SYRACUSE.N.Y; HAVERHILL. MASS; GLENDIVE.MONTANA; SANFORD-SPRINVALE.ME; BATH.ME; MECHANICVILLE.CONN; CONCORD.NH;LYNN.MASS; Sipas mundësive kontributet kanë qenë nga 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,15,20 e deri në shifra 1000 dollarë, shifër kjo e shënuar nga Dr. Mihal Turtulli. Shpirti patriotik dhe ndjenjat atdhetare për fatet e Shqipërisë vlonin edhe te emigrantët dëshnicarë e përmetarë. Edhe pse dollarët fitoheshin me vështirësi dhe ata punonin në punë mjaftë të rënda, kishte prej tyre që dhanë fitimet e një jave pune. Midis emrave të shumtë që përmenden në atë shkrim një numër i madh janë përmetarë e dëshnicarë. Ja disa prej tyre: Qani M.Gostivishti, Mehmed H.Gostivishti, Hasbi T. Podgorani, Tefik Ramis Pavari, Sefer Ali Podgorani, Hysen Jemin Podgorani, Myrto Alush Podgorani, Hamit Airedin Podgorani, Dule Sherif Podgorani, Mehmed Zenel Malëshova, Spiro M. Naska Leusa, Peneleon M. Postenani, Athanas Buçka Lashova, Qirjako Bojaxhi Lashova, Themistokli Duhani, Sotir Anesti Lashova, Lambi D. Çarshova, Lazar Botzi Çarshova, Vangjel Petridi Peshtani, Konstandin Dhimitri Trebicka, Adem Dane Maxhanji, Muhamet Qazim Podgorani, Maksut Ali Ribanji, Sefer Ymer Çoroguni, Vëll. Mato Trebicka, Vëll. Nikolla Trebicka, Brahim Hysen Potgorani, Lici Petro Trebicka, Hari Apostol Trebicka, Zonjusha Theodora Adams, Sulejman Hysen Xhananji, Qazim Isa Fratari, Çoban Malush Leskoveci, Hasan Hamet Tolari, Murat Isuf Tolari, Veli Shaban Potgorani, Bakush Zenel Çoroguni, Hasan Isuf Potgorani, Nexhip A. Bënja, Muharem Hasan Maxhani, Haxhi Myslim Këlcyra, Xhemal Adem Tolari, Alim Shem Badlonja, Husen Muharem Ribani, Agush Mecan Senicani, Rusten Vakush Zhepova, Myslym Duli Zhepova, Kalem Adem Senicani, Sadik Rakip Bedyqasi, Dine Kamber Çoroguni, Sherif Sejat Seniçani, Kamber Islam Senicani, Guri D. Opingari, Thimi Angel Odriçani, Zonja Vana K.Ogreni, Kostaq M. Ogreni, Zonjusha Tefta K. Ogreni, Apostol L. Bënja, Gaqi P. Novosela, Loni S. Naum, Hasan Myslim, Qamil Kamber Çoroguni, Qenan Duro Panariti, Hasim Panariti, Ibrush Mehmet Panariti, Riza Teme Panariti, Nail Banush Përmeti,Vait Bakush Përmeti, Xhafer Asllan Panariti, Daman Xhemal Përmeti, Bajram Brahim Përmeti, Hamza Gani Përmeti, Bajram Hajdar Panariti, Abas Jaup Panariti, Sefer Zyla Panariti, Xhemal Oran Panariti, Deme Muke Panariti, Xhelo Sherif Panariti, Nuredin Elmas Panariti, Kamber Rakip Panariti, Safet Xhemal Përmeti, Karafil Shaban Përmeti, Jonus Seran Panariti, Kaçi Latif Panariti, Hasan Jaup Panariti, Refat Tair Panariti, Liço Rahman Panariti, Sabri Frashëri, Faslli Teme Panariti, Banush Feta Përmeti, Abdulla Ahmet Përmeti, Çerciz Osman Miçani, Rakip Ali Panariti, Muhamet Nuredin Frashëri, Riza Mehmet Përmeti, etj. Por ishte puna intensive dhe e palodhur e shoqërisë“VATRA” , themeluar qysh më 28 prill të vitit 1912, që arriti të sensibilizojë çdo shqiptar të Amerikës.
Federata Pan-Shqiptare e Amerikës “VATRA”
Themelimi i “VATRES” erdhi si domosdoshmëri historike në funksion të çështes kombëtare, menjëherë pas formimit të shtetit të ri shqiptar. Pas shumë takimesh e negociatash midis tyre, shqiptarët e Amerikës ngarkuan komisionin e bashkimit, në përbërje të të cilit ishin : Fan S. Noli, Faik Konica, Kristo Floqi, Paskal Aleksi dhe delegatët e shoqërive : Elio Tromara, Llambi Çikozi, Kristo Kirka, Kosta Vasili dhe Kosta Kota, që të merrej me hapat e mëtejshëm. Kështu më 23 mars 1912 u organizua mbledhja e parë, ku u qartësua qëllimi i shoqërisë. Mbledhja e dytë u mbajt më 24 mars 1912 , në të cilën u diskutua organi i shtypit që do të përdorej nga shoqata, ndërsa mbledhja e tretë më 31 mars 1912, dhe në të u vendos emri i shoqatës. Pas këtyre tri mbledhjeve të rëndësishme, ku u trajtuan të gjitha problemet, pasi mbledhje të tjera të zakonshme ishin mbajtur edhe në datat 15,17 e 22 mars, më datën 28 prill 1912, në Boston u themelua shoqëria “VATRA”, që u quajt Federata Pan-Shqiptare e Amerikës. Më datën 13 qershor 1912 ajo u njoh zyrtarisht edhe nga institucionet ligjore të shtetit amerikan. Shoqëritë shqiptare që u mblodhën për themelimin e VATRES, me përfaqësuesit e tyre ishin : “Besa-Besën”, në Boston, “Kombëtarja”, në Ëorchester, “Flamuri i Krujës”, në Boston, “Mirëbërësja”, në Sarakusit, dhe “Skënderbeu” në Gorry Jani. Menjëherë pas mbledhjes themeluese “VATRA” krijoj degët e saj, numri I të cilave arriti mbi 65, kudo ku kishte emigrantë shqiptarë në Amerikë. Dega numër 1 u krijua në Boston, më 12 maj 1912, dega nr. 2 në Lyn Mass, më 26 maj 1912, dega nr.3 në Peobody Mass, më 30 korrik 1912, dega nr. 4 në Manchester N.H më 2 qershor 1912, dega nr. 5 në Ëarchester Mass më 19 maj 1912 dhe Tauntan Mass më 2 qershor 1912, dega nr. 6 në Leëiston Maine më 28 qershor 1912, dega nr. 7 në Bidefford-Saco më 16 qershor 1912, dega nr. 8 në South Framinghom Mass më 19 maj 1912 dhe Brocton Mass më 19 qershor 1912, dega nr.9 në Hudson – Marboro Mass më 26 maj 1912, dega nr. 10 në Southbridge, Mass më 16 qershor 1912 e kështu me radhë edhe degët e tjera.
Përmetarët dhe dëshnicarët anëtarë të “VATRES”
Natyrisht edhe emigrantët e fshatrave të Dëshnicës së Përmetit e mirëpritën këtë fakt dhe të gjithë u bënë pjesë e degëve të kësaj shoqërie patriotike duke e mbeshtetur atë shpirtërisht, moralisht e financiarisht. Falë dokumenteve të kohës në Amerikë, organeve drejtuese të shoqatës “VATRA”, të zgjedhurve në këto organe, arkivit të pasur, të plotë dhe të qartë e të saktë, gazetës “Dielli” , organ I kësaj shoqate që nga themelimi e deri në ditët e sotme, drejtorëve, kryeredaktorëve dhe redaktorëve të saj, me nivel sipëror profesional, pasionant e ndjenja kombëtare, edhe pse ka kaluar mbi një shekull, gjithëçka është ruajtur e freskët pa lënë pluhurin e viteve të mbulojë asgjë. Dhe emrat e mbiemrat e vatranëve patriotë dëshnicarë, shpesh të shoqëruar edhe nga emrat e fshatrave si simbolikë e moshumbjes së identitetit të tyre, janë të pranishëm kudo, në të gjitha degët. Deri tani na kanë rënë në dorë disa dokumente për themelimin e degës numër 19, të cilat po i botojmë në këtë shkrim.
Dega nr.19 e “VATRES”, vetëm dëshnicarë
Duke lexuar materialet e disponueshme për formimin e degës së “VATRES” me numër 19, vëren se më të shumtët janë dëshnicarë. Për konkretizim të kësaj, po botojmë një pjesë të dokumenteve të asaj kohe, ku tregohet themelimi i degës nr.19 të VATRES, më 23 janar 1913 në Concord, Neë Hampshirë, shoqëruar me fotografi dhe me disa prej emrave, që identifikohen lehtësisht se janë nga : Maxhanji, Podgorani, Ribanji, Corgunji, Xhananji, Fratari, Leskoveci, Tolari, Bënja, Këlcyra, Senicani, Badlonja etj. Ja si pasqyrohet ky fakt në dokumentet dhe shtypin e kohës në Amerikë, për themelimin, anëtarët e kryesisë dhe anëtarët e thjeshtë. “Më 26 janar, 1913, u themelua Dega No. 19 e Federatës PanShqiptare të Amerikës VATRA, në Concord, Neë Hampshirë. Kryesia e kësaj dege përbëhej nga :Kryetar Z.Sotir V.Katundi, sekretar Z.Spiro N.Goroshjani, arkëtar Z.Kostandin D.Trebicka, kontrollorë Z. Vangjel N.Trebicka, Asllan Maksut Tolari dhe Zenel Adem Ribani. Disa nga anëtarët e kësaj dege janë : Kostandin Dhimitri Trebicka, Adem Dane Maxhanji, Muhamet Qazim Podgorani, Maksut Ali Ribanji, Sefer Ymer Çorogunji, Vëll. Mato Trebicka, Vëll Nikolla Trebicka, Brahim Hysen Potgorani, Sulejman Hysen Xhananji, Qazim Isa Fratari, Çoban Malush Leskoveci (i treti nga e majta, në reshtin e dytë), Hasan Hamet Tolari, Veli Shaban Ribanji, Xhafer Qazim Potgorani, Bakush Zenel Çoroguni, Islam Ramadan Çoroguni , Nexhip A. Bënja, Muharem Hasan Maxhani, Haxhi Myslim Këlcyra, Xhemal Adem Tolari, Alim Shem Badlonja, Husen Muharrem Ribani, Agush Meçan Seniçani”. Shpresojmë që me këtë shkrim, duke shfrytëzuar materialet e pakëta që na kanë rënë në dorë, të kemi evokuar sado pak vlerat me pozitive të përmetarëve dhe dëshnicarëve, vecanërisht ato atdhetare dhe patriotike.

Epopeja e UÇK, homazhe dhe akademi përkujtimore

March 6, 2017 by dgreca

-Thaçi: Rrugët e Prekazit janë rrugët e lavdisë dhe heronjtë do të jetojnë përjetësisht në zemrat tona/

-Mustafa: Jemi së bashku me kabinetin qeveritar për të bërë nderime tek heronjtë e familjes Jashari/-Veseli: Komandanti Legjendar, Adem Jashari dhe të gjithë heronjtë e tjerë, janë garancia më e madhe e shtetit të Kosovës/

PRISHTINË, 6 Mars 2017-Gazeta DIELLI/ Në kuadër të manifestimit për shënimin e 19 vjetorit të Epopesë së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, sot po bëhen homazhe në Kompleksin Memorial Adem Jashari në Prekaz, si dhe në të gjitha komplekset memoriale të dëshmorëve të UÇK-së në komunat e vendit.

Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, ka bërë homazhe ditën e djeshme, ndësa sot bënë edhe drejtues të tjerë institucionalë e politikë.

“Në nderim të sakrificës madhore të familjes Jashari, sot bëra homazhe te varrezat e tyre në Prekaz.Rrugët e Prekazit janë rrugët e lavdisë dhe heronjtë do të jetojnë përjetësisht në zemrat tona”, është shprehur Thaçi.Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, bëri homazhe pranë varrit të Komandantit Legjendar Adem Jashari dhe varrezave të Familjes Jashari në kompleksin memorial “Adem Jashari” në Prekaz, në kuadër të manifestimit për shënimin e 19 vjetorit të “Epopesë së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës”.
I shoqëruar nga zëvendëskryeministrat Hajredin Kuçi e Ramiz Kelmendi dhe ministrat e kabinetit qeveritar, kryeministri Mustafa ka përkujtuar trimërinë dhe sakrificën më të madhe që një familje shqiptare ka dhënë për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës.
“Jemi së bashku me kabinetin qeveritar për të bërë nderime tek heronjtë e familjes Jashari. Ne të gjithë vlerësojmë se vepra heroike e Komandantit Legjendar Adem Jashari, e Shaban dhe Hamëz Jasharit, e familjes Jashari, janë vepra të cilat kapërcejnë kornizat e historive të flijimit të tillë për liri të vendit dhe për mbrojtje të pragut të shtëpisë. Është vepër, që meriton respekt të veçantë te të gjithë ne dhe para së cilës ne përkulemi të gjithë”, tha kryeministri Mustafa.

Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës, Kadri Veseli, sot, në 19-vjetorin e sakrificës së Familjes Jashari, ka bërë homazhe dhe ka vendosur lule te varri i Komandantit Legjendar Adem Jashari në Prekaz.

Kryeparlamentari Veseli tha se edhe pas gati dy dekadave nga kjo sakrificë, plagët ende mbesin të freskëta, po aq sa edhe dhimbja, por edhe forca e krenaria.

“Kosova jonë, për të cilën këta heronj sakrifikuan, është duke ecur përpara, si shtet i pavarur dhe sovran. Komandanti Legjendar, Adem Jashari, së bashku me familjen e tij dhe të gjithë heronjtë e tjerë, janë garancia më e madhe e shtetit të Kosovës, por edhe frymëzimi për rrugën e saj të zhvillimit e të përparimit”, theksoi kryeparlamentari Veseli. Ai tha se institucionet e Kosovës ende kanë shumë për të bërë, por shtoi se me besimin në gjakun e derdhur, Kosova do të bëhet shembull i zhvillimit.Në mbrëmjen e sotme, ora 18:00, në Prishtinë, do të mbahet Akademi Përkujtimore kushtuar Komandantit Legjendar Adem Jashari, Familjes Jashari dhe gjithë dëshmorëve dhe të rënëve për liri. Kosova, me manifestime të organizuara nga qeveria, të nisura dje me paradë ushtarake të FSK-së në Prishtinë, e që vazhdojnë edhe nesër, gjatë tre ditëve, në 5, 6 dhe 7 mars, kujton e nderon Epopenë e UÇK-së, heroizmin e Komandantit Legjendar Adem Jashari dhe familjes Jashari në Prekaz, para 19 viteve.Në 5, 6 e 7 mars 1998, në Epopenë e Prekazit, në mbojtje të pragut të shtëpisë dhe Kosovës, në luftën për liri dhe pavarësi, ranë heroikisht 56 anëtarë të Familjes Jashari, 20 prej tyre të Familjes së ngushtë të Komandantit Legjendar të UÇK-së, Adem Jashari, në përballje me sulmin e egër të forcave serbe të kasapit të Ballkanit, Millosheviç, i cili ka përfunduar në Gjykatën Ndërkombëtare për Krime Lufte në Hagë./b.j/

Reflections: nine years after Kosovo’s independence

March 5, 2017 by dgreca

By DEA GJINOVCI and FORTESA KOLAJ/

Road leading to Mokermal, Kosovo. Photo by Dea Gjinovci./

Waiting to interview a distant cousin for a documentary project in one of Prishtina’s swanky new post-war cafes last April, I sat and wondered what I would discover about my family’s heritage in the next six weeks.

It’s the first time I’d ever met Avni – we connected on Facebook – the diaspora’s digital index for family trees. He is about forty-years-old – deep brown eyes, a similarly aquiline nose to mine and showing the distinctive baldness that characterises most men in my father’s family. We greet each other with the undefinable familiarity people in Kosovo share with every other Albanian – be they relatives or not. What strikes me first is his reserved demeanour.

My broken Albanian does not make for a great start. Haltingly, I explain to him the purpose of my visit in Kosovo. Having grown up in Geneva – not visiting Kosovo until now- I want to reconnect with my father’s side of the family. I only know Kosovo from war footage and my father’s nostalgic retelling of childhood memories. I specifically wanted to meet him because he was a young recruit in the Kosovo Liberation Army; experiencing action in the Drenica hills near my father’s village, Mokermal.

“Why did you join the KLA?”, I enquire awkwardly – looking at me attentively, he says, “ We were not recruited. Our villages were attacked so we took up arms. Young and old – the war first started in Drenica. We were there to defend our houses, our families and our land.”

Having already spent a few days around my Kosovar family – recording several interviews about their memory of the war – I quickly understand this would be no easy feat. Most interviewees start recounting facts that I would have heard on the BBC or Swiss TV growing up – focusing on the collective experience of the nation, rather than their own personal experience of the war.

Telling me what happened, not how it felt. So I timidly ask him how he dealt with the suffering then. “Whilst you’re fighting you’re blinded by the idea of nationhood, that you’re fighting to protect your country – it covers up the pain. But once the war ends, this is when you start to feel deep pain. And the pain is lonely. You feel it on your own, no one is there to care for your pain like they cared for the nation.”

In Mokermal, the pain came from discovering the bodies of fathers, sons and daughters in a locked-up barn that Serbian militias had set ablaze. The pain crystallised when they had to bury the dead and build new brick homes on the charred remnants.

The pain came from the desperate search for the missing ones; some would be located in a refugee camp in Macedonia or worse, found in Serbia’s mass graves ten years later. For my father, the pain came from being away in Switzerland when he learned his mother was kicked off a train by Serbian police who left her dying on the platform.

Before we part ways, my cousin gives me one more insight; “the war was a long time coming” he says, “The final blow.”

The war was the last tragedy Kosovo had to endure before it finally set itself free. Kosovo lived under Serbian subjugation for the majority of the 20th Century. My father exactly remembers the late-night military raids in his village in the 1950s: “We knew what it was like to live under Serbian rule. I was seven years-old when they came in our village searching for guns.

Coming at night when snow was piling up, you had to come out of bed and sit in the snow whilst they were looking for arms. They would use these to make it clear we were living under occupation.”

Indeed, the war was a long time coming. The first student uprising in Prishtina, in November 1968, demanded the autonomy of Kosovo, before the protests of 1987 – the independence of Kosovo and the freedom of its people was decades in the making.

So when the 17th of February 2008 came about – the excitement in my house was palpable. My parents’ friends from the Kosovar community in Geneva gathered in the living room in front of the television with a celebratory glass in hand – waiting for the imminent moment when Kosovo would be declared an independent nation. I was fifteen and, sizing up the room, I caught my father’s stare as solace made home in his teary eyes – freedom, at last.

Nine years later, this initial Obama-esque ray of hope highlights the work that is needed to build a nation with a functioning administration and democracy. Today, we contemplate how the sheer brutality of war can still affect a young population burdened by inter-generational trauma.

The government and civil society seek to support the collective healing process. Celebrating national heroes and constructing war monuments cannot be the unique fixture of post-war societies in the name of national pride. It dutifully honours heroes but healing the pain that capsized the hearts and minds of Kosovars in and out of Kosovo is a lifetime endeavour.

Focus on pain twenty years after the war might seem obsolete. Most people in Kosovo will tell you they moved on, that they had to. Rebuilding a nation was more pressing than dwelling on the suffering. The motto from even our closest allies was to “forgive and forget”.

The fear of another outburst in the region meant that populations had to look ahead and respect diplomatic imperatives. Instead of feeling and processing grief – people maintained a sorrowing state of mourning. Those that have been muted by pain for so long need to be given a voice. It must be recognised that there are still women, survivors of violence who live unheard in a confinement of shame. Families plagued by the memory of massacres and who almost two decades later still live with the fact that numerous mass graves are yet to be found.

The trauma brought about by war and decades of oppression has instilled a collective sense of responsibility within Kosovars to see the country thrive. Cinema, in particular, has become a way for a younger generation to express a yearning for some sort of reparation.

It is a way to transcend borders, but more importantly, it is an outlet for emotional healing. New art collectives and projects have created venues for people to open up about their own personal experiences of war and post-war society.

As a small nation, Kosovo can only feel free if it is allowed to share and exchange experiences with the rest of the world. It is the responsibility of the EU not to keep Kosovo isolated. And it is Kosovars’ responsibility to allow themselves to heal.

The generation that came up after the war, conscientious young adults from Kosovo and the diaspora have risen up to broaden Kosovo’s horizons in sports, sciences, arts and activism. Productions such as the Oscar-nominated Shok, Bafta-awarded Home and Dokufest Film Festival, amongst many others, have created a cultural visa for movement and is allowing Kosovo to exist in the international cultural arena.

Kosovo is home to a flourishing and progressive youth, that is forging a new path for the state to follow. People must acknowledge the power they have to choose their own path to independence. This should not be forgotten.

Mogherini: Kosova të ratifikojë demarkacionin, BE-ja liberalizon vizat

March 4, 2017 by dgreca

“Propozimi i Komisionit Evropian ishte shumë i qartë. Janë dy kushte, të cilat duhet të plotësohen para se të bëhet liberalizimi i vizave”, ka thënë Mogherini.

“Këto dy kushte janë që Kosova ta përmirësojë luftimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit, ku ka përparime, dhe kushti i dytë është ratifikimi i Marrëveshjes së Demarkacionit të kufirit me Malin e Zi, ku që nga vizita e ime e fundit vitin e kaluar, nuk ka pasur përparime”, ka thënë Mogherini.

“Nëse Kuvendi e voton demarkacionin, ne, BE-ja do të lëvizë shumë shpejt në procesin e liberalizimit të vizave”, ka thënë ajo

“Është koha e fundit ta ratifikoni Marrëveshjen me Malin e Zi dhe kjo do ta zhbllokojë liberalizimin e vizave. Ky vendim është në duart e Kuvendit të Kosovës”, ka shtuar Mogherini.

Ajo u ka bërë thirrje partive politike që ta kenë të qartë se kur është fjala për interesat e popullit, siç është liberalizimi i vizave, ato duhet ta tejkalojnë debatin ndërpartiak dhe të gjejnë rrugën përpara.

“Besoj që partitë të gjejnë një formë pajtimi dhe ta ratifikojnë këtë marrëveshje. Populli i Kosovës e dëshiron liberalizimin dhe nuk e meriton mungesën e konsensusit për liberalizimin”, është shprehur zyrtarja e lartë e BE-së.

Tutje, Mogherini ka përshëndetur angazhimin e Kosovës në procesin e dialogut me Serbinë. Ajo ka thënë se dialogu mbetet formë e pazëvendësueshme për normalizimin e raporteve ndërmjet dy vendeve.

Ndërkohë, kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa, i ka kërkuar ndihmën politike Mogherinit dhe Bashkimit Evropian për të shtrirë ndikimin tek opozita që ta mbështesë demarkacionin me Malin e Zi. Njëherësh ka kërkuar edhe shtimin e presioneve politike mbi përfaqësuesit serbë, që të kthehen në institucione.

“Kemi kërkuar ndihmën e Mogherinit që t’i kalojmë pengesat e krijuara me ratifikimin e Marrëveshjes për Demarkacionin e kufirit me malin e Zi”, ka deklaruar ai.

Mustafa ka thënë se te kriteri i dytë, që ka të bëjë me luftimin e krimit dhe korrupsionit, Kosova ka shënuar përparime të dukshme.

“Kosova është e përcaktuar në rrugën e saj evropiane”, ka thënë Mustafa, duke shprehur bindjen se një ditë edhe Kosova do të jetë shtet anëtar i Bashkimit Evropian.

Sa i përket dialogut me Serbinë, ai ka ritheksuar se mbetet i përkushtuar që ky proces të vazhdojë.

“Ne e shohim dialogun me vendet fqinje, edhe me Serbinë si alternativë të pazëvendësueshme për normalizimin e marrëdhënieve dhe avancimin e proceseve në Ballkan dhe Evropë, pavarësisht disa kundërshtimeve që i kemi nga opozita”, ka thënë Mustafa.

Kryeministri Mustafa ka bërë të ditur se ka kërkuar mbështetjen e Brukselit që proceset të ecin më shpejt, duke përfshirë edhe kërkesën e BE-së drejtuar Beogradit që të ndalë ndikimin te përfaqësuesit serbë, në mënyrë që ata të kthehen në institucionet e Kosovës.

Në anën tjetër, Mogherini ka deklaruar se kjo nuk ishte vetëm një vizitë e radhës në Ballkan, territor ky që po u ekspozohet tensioneve.

“Është me rëndësi që të sjellim këtu, në rajon, mesazhin e BE-së, që të vazhdoni drejt rrugës evropiane. Ky mesazh vlen për gjithë rajonin, pra edhe për Kosovën”.

“Kosova duhet të vazhdojë shtegtimin evropian, kurse BE-ja duhet ta mbështesë këtë rrugëtim”, ka thënë Mogherini.

Paraprakisht, Mogherini ka takuar ndaras në Prishtinë, presidentinHashim Thaçi dhe kryetarin e Kuvendit, Kadri Veseli.

Kabineti i presidentit të Kosovës, nëpërmjet një komunikate për media, ka njoftuar se Thaçi ka vlerësuar se vizita e Mogherinit vjen në një moment më të mirë për Kosovën dhe rajonin.

“Kemi sfida të ndryshme, por prioritete të njëjta”, është shprehur presidenti Thaçi, duke shtuar se është e rëndësishme që BE-ja të mbështesë tërë rajonin në aspiratën e vet për t’u bërë pjesë e saj.

Kurse, kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli, nëpërmjet një komunikate ka konfirmuar se temë qëndrore e takimit ka qenë çështja e marrëveshjes për shënjimin e kufirit mes Kosovës dhe Malit të Zi.

Me këtë rast, kryeparlamentari Veseli ka ritheksuar qëndrimin e vazhdueshëm të Kuvendit të Kosovës që sapo të vijë marrëveshja e shënjimit të kufirit nga Qeveria, ajo do të procedohet në seancë.

“Qytetarët e Kosovës janë gjeografikisht, politikisht, kulturalisht pjesë Evropës. Prandaj, ne do t’i përmbushim të gjitha detyrimet tona ndaj Bashkimit Evropian si institucione dhe si popull”, ka thënë Veseli.

Opozita nuk ndryshon qëndrim për demarkacionin

Mogherini ka zhvilluar një takim edhe me përfaqësuesit e partive parlamentare, përfshi edhe opozitën dhe përfaqësuesin e Listës Serbe.

Pas takimit me Mogherinin, përfaqësuesit e opozitës nuk e kanë ndryshuar pozicionin e tyre në lidhje me demarkacionin me Malin e Zi.

Nënkryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Ardian Gjini, ka thënë se BE-ja e ka vënë kusht demarkacionin për liberalizimin e vizave, por nuk është qëndrim i BE-së që marrëveshja aktuale me Malin e Zi duhet të ratifikohet.

Sipas tij, ratifikimi mund të ndodhë kur të bëhet përmirësimi i shënjimit të vijës kufitare, ngase marrëveshja aktuale, siç është shprehur ai, është e padrejtë dhe në dëm të tërësisë territoriale të Kosovës.

Një pikë tjetër, në të cilën është ndalur opozita, ishte edhe diskutimi me Mogherinin në lidhje me ndalimin e Ramush Haradinajt nga autoritetet franceze. Ata kanë kërkuar që BE-ja të përdorë ndikimin e vet që të lirohet Haradinaj dhe të lejohet të kthehet në Kosovë, si dhe që të shfuqizohen fletarrestimet e Serbisë ndaj zyrtarëve të Kosovës.

Mogherini në Mitrovicë: Ura do t’i bashkojë komunitetet nga jugu dhe veriu

Shefja e diplomacisë evropiane, Mogherini, ka qëndruar më pas edhe në Mitrovicë, ku është takuar me autoritetet lokale të komunës jugore dhe veriore të qytetit. Ajo i ka vlerësuar pozitivisht punimet për rivitalizimin e urës kryesore mbi lumin Ibër.

“Ura do t’i bashkoj të dy komunitetet nga veriu dhe jugu. Ky nuk është rezultat i jashtëtokësorëve, por i njerëzve”, ka thënë ajo.

“Është rezultat i bisedimeve nga vendimmarrësit e dy shteteve në Bruksel”, është shprehur Mogherini.

Pas zhvillimeve që pasuan veprimin e autoriteteve lokale të Mitrovicës veriore për ndërtimin e një muri në veri të qytetit, i cili më pas u rrënua ngase ishte vlerësuar si ilegal, Mogherini tha tani po sheh përparime të dukshme.

Vizita e Mogherinit në Kosovë po realizohet në kuadër të një turni që ajo po zhvillon në rajonin e Ballkanit. (REL)