Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Kosova, një çështja e rëndësishme për tërë Evropën

by

-Deklaron në Prishtinë Presidenti i Austrisë, Heinz Fischer/
Ne, tha Fischer, sot qëndrojmë aty ku realitet është ekzistenca e një shteti të pavarur me emrin Kosovë, është me kufij të sigurt dhe është një realitet evropian/
Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 28 Tetor 2015/ Presidenti i Austrisë, Heinz Fischer, sot në Prishtinë, në takim me Presidenten e Republikës Atifete Jahjaga e ka vlerësuar progresin e Kosovës shtet realitet evropian të rëndësishëm edhe për Evropën.
“Kosova ishte një çështja e rëndësishme për tërë Evropën dhe një çështje parimore se a do t’ia dalim që problemet që janë krijuar këtu në Kosovë t’i zgjidhim në mënyrë paqësore. Kjo ishte e vështirë, ka qenë e dhimbshme, mirëpo është bërë progres i madh në këtë drejtim”, theksoi presidenti austriak.
Ne, vijoi Fischer, sot qëndrojmë aty ku realitet është ekzistenca e një shteti të pavarur me emrin Kosovë, është me kufij të sigurt dhe është një realitet evropian. “Janë 111 shtete nga tërë bota që e kanë njohur Kosovën, mirëpo rruga të cilën Kosova duhet ta kalojë ende nuk ka mbërritur në fund. Ka edhe shumë hapa të tjerë, disa prej të cilëve do të jenë më të vështirë”, u shpreh presidenti i Austrisë.
Natyrisht, tha ai, edhe për Serbinë ka diçka që është shumë e vështirë. “Mirëpo, rruga në parim është e drejtë. Ne dëshirojmë që së bashku të ecim në këtë rrugë dhe ne dëshirojmë që në këtë rrugë të shkojmë në mënyrë paqësore”, theksoi Fischer.
Sot, vijoi ai, këtu mund t’ju uroj përzemërsisht për nënshkrimin dje të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit me BE-në.
“Në këtë projekt është punuar shumë, kjo nuk i është dhënë Kosovës si dhuratë, por janë kryer shumë punë paraprake. Mirëpo, tani ia keni dalë. Është një hap i rëndësishëm. Unë i kam thënë Presidentes, të cilën e çmoj shumë, për neve është një fakt dhe unë po flas për Austrinë, por kështu është edhe për shtetet e tjera të BE-së, për neve është e natyrshme që procesi i integrimit evropian nuk ka përfunduar, përderisa këto gjashtë shtete, të cilat ne i quajmë si Ballkani Perëndimor, nuk bëhen anëtare me të drejta të barabarta të Bashkimi Evropian. Pra, që të jenë pjesë e projekteve ta paqes së Evropës”, theksoi presidenti i Austrisë .
Ai tha se, sa i përket liberalizimit të vizave, ky është hapi i radhës, që është në provë.
“Kosova edhe në këtë drejtim ka kryer shumë punë paraprake dhe mendoj se një shumicë e shteteve të BE-së po punojnë dhe janë të interesuara për përfundimin e kësaj çështjeje. Ne sot duhet të punojmë që ky hap, në një të ardhme të afërt, të bëhet realitet”, tha presidenti austriak Fischer.
Ai vlerësoi se, bashkëpunimi ekonomik midis Kosovës dhe shteteve të Bashkimit Evropian është shumë i rëndësishëm. “Austria po mundohet që t’i qaset Kosovës në mënyrë aktive, që t’i aktivizojë institucionet, ndërmarrjet, që t’i inkurajojë që të jenë aktive dhe të investojnë në Kosovë”, tha Fischer.
Ai theksoi se, në kuadër të vizitës, në Prishtinë do të ketë edhe një forum ekonomik, ku do të marrin pjesë rreth 25 firma austriake, të cilat mundohen që t’i zgjerojnë aktivitetet e tyre në Kosovë.
“Ky zgjerim do të ndodhë kur edhe Kosova të ndërmarrë hapa, si rritja e sigurisë, funksionimi i drejtësisë, kur korrupsioni në proceset ekonomike nuk luan më rol të rëndësishëm. Të gjitha këto janë elemente të rëndësishme për zgjerimin e mëtutjeshëm bashkëpunimit ekonomik. Prandaj, të gjitha palët duhet të përpiqen”, theksoi presidenti i Austrisë.
Ne, vijoi Fischer, po i vëzhgojmë me interes edhe ngritjen dhe forcimin e sistemit demokratik në Kosovë, bashkëpunimin midis qeverisë dhe opozitës, gjë që në të gjitha demokracitë është një problem, që mund të jetë problem i vështirë dhe në të cilin mund të ketë momente të vështira.
“Mirëpo, me vullnet të mirë, këto vështirësi mund të tejkalohen. Këtë e kanë kaluar edhe shtete të tjera demokratike. Edhe për Kosovën do të ketë një sistem të mirë dhe solid demokratik dhe një bazë të mirë ligjore, e cila shërben edhe për zgjidhjen e problemeve”, tha Fischer.
Presidenti i Austrisë theksoi se, aktivitetet e KFOR-it i mbështesim shumë. “Unë do të vizitoj edhe kontingjentin e KFOR-it austriak këtu dhe mund t’ju them që unë që sot jam i bindur se nesër pasdite do të kthehem me përshtypje të mira nga vizita dhe nga bisedat e zhvilluara këtu”, u shpreh presidenti Fischer.
Presidenti i Republikës së Austrisë, Heinz Fischer, sot pas mesditës, u prit me ceremoni shtetërore në vizitën dyditore në Kosovë, me ftesë të presidentes së Republikës, Atifete Jahjaga. Më pas, sipas axhendës, nisi takimi i presidentes Jahjaga me presidentin Fischer.
“Kam nderin që t’i uroj mirëseardhje në Kosovë presidentit të Austrisë, Heinz Fischer, një përkrahës i fuqishëm i Republikës së Kosovës dhe përparimit të saj”, është shprehur Jahjaga.
Presidenti Fischer është presidenti i parë austriak që viziton Kosovën që nga shpallja e pavarësisë dhe ai erdhi sot bashkë me një delegacion të gjerë të përfaqësuesve të bizneseve austriake.
“Vizita e presidentit Fischer është dëshmi e marrëdhënieve të shkëlqyera ndërmjet dy vendeve dhe mundësi për të thelluar bashkëpunimin ekonomik dhe tregtar”, vlerësoi presidentja kosovare.
“Austria është pjesë e pandashme e bashkësisë ndërkombëtare, që ndan suksesin e Kosovës së re së bashku me popullin dhe institucionet e saj”, theksonte presidentja Jahjaga edhe në shënimin e 60 vjetorit të pavarësisë dhe të deklarimit të neutralitetit të përhershëm të Republikës së Austrisë, në mbrëmjen e 26 tetorit në Prishtinë.
Sipas axhendës zyrtare, në vazhdim të vizitës sot pasdite presidentin e Austrisë Fischer e pret në takim edhe kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli.
Të enjten, presidenti i Austrisë, Heinz Fischer takohet në mengjes me kryeministrin e Republikës së Kosovës, Isa Mustafa.
Më pas, në axhendë është adresimi i presidentit të Austrisë, Heinz Fischer, deputetëve të Kuvendit të Republikës së Kosovës në një seancë të veçantë parlamentare.
Po nesër, në vazhdim të axhendës, presidentja Jahjaga dhe presidenti Fischer marrin pjesë në Forumin Ekonomik Kosovar-Austriak në Prishtinë dhe vizitojnë Prizrenin, Kishën Katolike dhe Xhamia e Sinan Pashës në qytetin më të madh jugor të Kosovës.

***
DEKLARATAT E PLOTA
-Presidentja Atifete Jahjaga priti Presidentin e Austrisë, Heinz Fischer/
Me ftesë të Presidentes së Republikës së Kosovës, zonjës Atifete Jahjaga sot në Kosovë për vizitë zyrtare dyditore po qëndron Presidenti i Austrisë, zotëri Heinz Fischer. Presidenti Fischer është presidenti i parë austriak që po viziton Republikën e Kosovës që nga shpallja e pavarësisë.
Në vazhdim po përcjellim deklaratat e bëra nga dy presidentët në konferencën e përbashkët për shtyp pas takimit bilateral:
Presidentja Jahjaga: Kam nderin që sot të mirëpres në vizitë zyrtare Presidentin Fischer të Austrisë, mikun e Kosovës, njeriun që ka mbështetur vendin tonë në proceset e tij demokratike dhe në rrugën e integrimeve euroatlantike.
President Fischer, vizita e juaj në Kosovë është dëshmia më e mirë e vazhdimit të miqësisë ndërmjet dy vendeve tona, e ndërtuar me aq besim e dashuri dhe me aq mirëkuptim.
Me Presidentin Fischer patëm një takim jashtëzakonisht të mirë dhe të frytshëm. Biseduam për çështje të interesit të përbashkët të të dyja vendeve tona, në veçanti në fushën e zhvillimit ekonomik, por gjithsesi theksuam edhe rëndësinë e mbështetjes së proceseve nëpër të cilat po kalon i gjithë rajoni i Evropës Juglindore.
President Fischer, shpreh mirënjohjen e popullit të Kosovës për ndihmën që Austria i ka dhënë Kosovës në të gjitha periudhat e rëndësishme; në një kohë të vështirë duke i dhënë fund një lufte që ka lënë pasoja të rënda për shoqërinë tonë, pastaj në rindërtimin e vendit dhe kthimin e shpresës tek qytetarët, përmes pranisë në forcat paqeruajtëse të NATO-s dhe në misionet e tjera ndërkombëtare. Ju e keni mbështetur Kosovën në hapjen e një kapitulli të ri të shtendërtimit – të krijimit të një vendi gjithëpërfshirës, demokratik, të zhvilluar dhe me rend e ligj. Austria është vendi ku i janë vënë bazat e shtetësisë së Kosovës, mikpritëse e bisedimeve për statusin, nën drejtimin e të dërguarit të OKB-së.
Austria është ndër shtetet e para që e ka njohur pavarësinë e Kosovës, duke ndihmuar edhe në konsolidimin e shtetësisë sonë. President Fischer, e ritheksoj kontributin e jashtëzakonshëm të gjithë atyre burrave e grave të KFOR-it austriak në Kosovë, që për më shumë se 16 vjet kanë ndihmuar popullin e Kosovës jo vetëm në ruajtjen e paqes dhe të sigurisë, por edhe në vendosjen e urave të bashkëpunimit. Dhe ju – President Fischer – jeni njeriu që e keni mbështetur këtë mision pa asnjë hezitim.
Kjo histori e marrëdhënieve mes dy vendeve tona është dëshmi e përkushtimit të popujve tanë për liri dhe paqe dhe për mirëkuptim. Ne shprehëm gatishmërinë për zgjerimin e bashkëpunimit ndërmjet dy vendeve tona, veçanërisht në fushën e ekonomisë dhe të investimeve, dhe jemi thellësisht të nderuar që, si pjesë e delegacionit të Presidentit Fischer, janë edhe 25 investitorë të mëdhenj austriakë. Kosova ka resurse të mëdha edhe natyrore edhe njerëzore dhe ne po krijojmë një klimë të mirë të biznesit, duke ofruar siguri për të gjithë investitorët. Ne duam ta zgjerojmë bashkëpunimin tonë dhe ta orientojmë tregun nga Bashkimi Evropian.
Republika e Kosovës, sikurse edhe të gjitha vendet e tjera të rajonit, ka perspektivë të qartë evropiane, dhe ne po punojmë me ngulm për të përmbushur standardet e kriteret e përcaktuara, që na përafrojnë me familjen e madhe evropiane. Vizita e Presidentit Fischer vjen vetëm një ditë pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, një hap historik për Kosovën në marrëdhëniet me Bashkimi Evropian, që e përgatit vendin tonë në rrugën drejt anëtarësimit. Ne presim që ta përmbyllim edhe procesin e liberalizimit të vizave, që do t’ju mundësojë qytetarëve tanë lëvizjen e lirë në vendet e Bashkimi Evropian.
Si një shtet i ri në Evropë po dëshmojmë përkushtimin për fqinjësi të mirë dhe për ruajtjen e stabilitetit dhe të paqes në rajon si dhe të zgjidhjes së çështjeve me dialog dhe marrëveshje. Ne kemi dëshmuar përkushtimin për të qenë pjesë e pandashme dhe aktive e arkitekturës globale të sigurisë, kontribuues të rëndësishëm në luftën kundër ekstremizmit dhe radikalizmit dhe mbështetës të përpjekjeve ndërkombëtarë për t’u dalë në ndihmë refugjatëve të përndjekur me dhunë nga vendi tyre.
Republika e Kosovës sot po kalon nëpër një periudhë të rëndësishme, kur po e teston edhe demokracinë e brendshme edhe pjekurinë politike. Zgjidhjet janë brenda sistemit dhe brenda institucioneve si dhe përmes dialogut të ndërsjellë në respektim të parimeve kushtetuese dhe ligjore. Debati në institucione shmang përplasjet e dhunshme dhe ndërton kulturën demokratike dhe parlamentare, të domosdoshme për të vazhduar proceset integruese.
Unë besoj fuqishëm se Kosova do të vazhdojë të ketë përkrahjen e bashkësisë ndërkombëtare e rrjedhimisht edhe të shtetit mik të Austrisë, në rrugën e saj përpara.
Dhe në fund, me Presidentin Fischer jemi pajtuar që të dy vendet tona të zgjerojnë bashkëpunimin në fushat e interesit të përbashkët, në ekonomi, tregti, kulturë, në fushën e rendit dhe të sigurisë dhe në qarkullimin e lirë të qytetarëve midis të dyja vendeve tona.
Zotëri President, ju faleminderit për vizitën tuaj dhe për miqësinë ndërmjet dy popujve tanë dhe vendeve tona.
Presidenti Fischer: Jam i kënaqur që jam këtu, si mysafir i Presidentes Jahjaga. E kam pranuar ftesën me dëshirë. Ne kemi një bazë të mirë të bisedimeve. Jemi takuar në ngjarje të ndryshme dhe kemi pasur një pajtueshmëri ta madhe mes vete.
Kosova ishte një çështja e rëndësishme për tërë Evropën dhe një çështje parimore se a do t’ia dalim që problemet që janë krijuar këtu në Kosovë t’i zgjidhim në mënyrë paqësore. Kjo ishte e vështirë, ka qenë e dhimbshme, mirëpo është bërë progres i madh në këtë drejtim.
Ne sot qëndrojmë aty ku realitet është ekzistenca e një shteti të pavarur me emrin Kosovë, është me kufij të sigurt dhe është një realitet evropian. Janë 111 shtete nga tërë bota që e kanë njohur Kosovën, mirëpo rruga të cilën Kosova duhet ta kalojë ende nuk ka mbërritur në fund. Ka edhe shumë hapa të tjerë, disa prej të cilëve do të jenë më të vështirë. Natyrisht edhe për Serbinë ka diçka që është shumë e vështirë. Mirëpo, rruga në parim është e drejtë. Ne dëshirojmë që së bashku të ecim në këtë rrugë dhe ne dëshirojmë që në këtë rrugë të shkojmë në mënyrë paqësore.
Sot këtu mund t’ju uroj përzemërsisht për nënshkrimin dje të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit me BE-në. Në këtë projekt është punuar shumë, kjo nuk i është dhënë Kosovës si dhuratë, por janë kryer shumë punë paraprake. Mirëpo, tani ia keni dalë. Është një hap i rëndësishëm. Unë i kam thënë zonjës Presidente, të cilën e çmoj shumë, për neve është një fakt dhe unë po flas për Austrinë, por kështu është edhe për shtetet e tjera të BE-së – për neve është e natyrshme që procesi i integrimit evropian nuk ka përfunduar, përderisa këto gjashtë shtete, të cilat ne i quajmë si Ballkani Perëndimor, nuk bëhen anëtare me të drejta të barabarta të Bashkimi Evropian. Pra, që të jenë pjesë e projekteve ta paqes së Evropës.
Sa i përket liberalizimit të vizave, ky është hapi i radhës, që është në provë. Kosova edhe në këtë drejtim ka kryer shumë punë paraprake dhe mendoj se një shumicë e shteteve të BE-së po punojnë dhe janë të interesuara për përfundimin e kësaj çështjeje. Ne sot duhet të punojmë që ky hap, në një të ardhme të afërt, të bëhet realitet.
Bashkëpunimi ekonomik midis Kosovës dhe shteteve të Bashkimit Evropian është shumë i rëndësishëm. Austria po mundohet që t’i qaset Kosovës në mënyrë aktive, që t’i aktivizojë institucionet, ndërmarrjet, që t’i inkurajojë që të jenë aktive dhe të investojnë në Kosovë.
Në kuadër të vizitës sonë do ta kemi edhe një forum ekonomik, ku do të marrin pjesë rreth 25 firma austriake, të cilat mundohen që t’i zgjerojnë aktivitetet e tyre në Kosovë. Ky zgjerim do të ndodhë kur edhe Kosova të ndërmarrë hapa, si rritja e sigurisë, funksionimi i drejtësisë, kur korrupsioni në proceset ekonomike nuk luan më rol të rëndësishëm. Të gjitha këto janë elemente të rëndësishme për zgjerimin e mëtutjeshëm bashkëpunimit ekonomik. Prandaj, të gjitha palët duhet të përpiqen.
Ne po i vëzhgojmë me interes edhe ngritjen dhe forcimin e sistemit demokratik në Kosovë, bashkëpunimin midis qeverisë dhe opozitës, gjë që në të gjitha demokracitë është një problem, që mund të jetë problem i vështirë dhe në të cilin mund të ketë momente të vështira. Mirëpo, me vullnet të mirë, këto vështirësi mund të tejkalohen. Këtë e kanë kaluar edhe shtete të tjera demokratike. Edhe për Kosovën do të ketë një sistem të mirë dhe solid demokratik dhe një bazë të mirë ligjore, e cila shërben edhe për zgjidhjen e problemeve.
Aktivitetet e KFOR-it i mbështesim shumë. Unë do të vizitoj edhe kontingjentin e KFOR-it austriak këtu dhe mund t’ju them që unë që sot jam i bindur se nesër pasdite do të kthehem me përshtypje të mira nga vizita dhe nga bisedat e zhvilluara këtu.
Pyetjet:
RTK: Pyetje për dy presidentët. Zonja Presidente, kriza politike në vend sa vjen e thellohet, duke pasur parasysh qëndrimet diametralisht të kundërta të pozitës dhe opozitës. Në kuadër të angazhimit tuaj kushtetues, keni pasur takime me liderët e partive politike, më pas është diskutuar mundësia që marrëveshjet e Brukselit të dërgohen në Gjykatën Kushtetuese për interpretim dhe hapa të tjerë, por duket që këto angazhime ende nuk kanë sjellë rezultate. Edhe çfarë ju ka mbetur të bëni zonja Presidente dhe si e shihni rrugën për të tejkaluar këtë situatë të krijuar?
President Fischer, Kosova është duke e kaluar një moment i cili duket se nuk është aspak i lehtë dhe po përballet për herë të parë me të. Pozita dhe opozita vazhdojnë të ketë qëndrime të kundërta për marrëveshjet ndërkombëtare në Bruksel dhe për atë për demarkacionin. Si mendoni se mund të tejkalohet kjo situatë dhe si do të ndikojë kjo sipas jush kjo gjendje e krijuar në aspektin e integrimeve evropiane të Kosovës kur e kemi parasysh se është nënshkruar MSA-ja.
Presidentja Jahjaga: Siç e dini, javën e kaluar unë kam pasur takime të ndara me pozitën dhe opozitën, me përpjekjet për të tejkaluar gjendjen e krijuar në Kuvendin e Kosovës. Fatkeqësisht, ftesa ime për një takim të përbashkët me spektrin politik ende nuk është pranuar nga opozita, por natyrisht që ftesa ime mbetet e hapur dhe pres të shoh vullnet dhe mirëbesim nga subjektet politike në mënyrë që të tejkalojmë këtë situatë në të cilën gjendemi. Në takime të ndara, të cilat i kam pasur me kryeministrin e vendit dhe me zëvendëskryeministrin, edhe me liderët e opozitës, kam propozuar që në kuadër të kompetencave të mia kushtetuese t’i drejtohem Gjykatës Kushtetuese për të shqyrtuar përputhshmërinë e parimeve të asociacionit me kushtetutën e Republikës së Kosovës. Ky propozim i imi është përshëndetur dhe unë do t’i drejtohem Gjykatës Kushtetuese.
Presidenti Fischer: Unë po i vëzhgoj këto tema me kujdes. Unë natyrisht jam president i Federatës, i cili në Austri nuk ngurron që t’i përgjigjet pyetjeve aktuale. Mirëpo, në shtetet e tjera që të shprehem lidhur me problemet e një shteti mikpritës, atëherë duhet të jem më i kujdesshëm dhe më ngurrues. Mund t’ju them se marrëveshja e demarkacionit mes Kosovës dhe Malit të Zi është nënshkruar në Vjenë së bashku me një marrëveshje të dytë të demarkacionit me dy shtete të tjera.
Është mirë që problemet e deritanishme të pazgjidhura kufitare të zgjidhen në bazë të negociatave. Prandaj, pa u përzier në çështjet e brendshme të Kosovës, duhet të ketë një rezultat të synuar të negociatave pastaj edhe të zbatohen nga dy palët negociatore.
Ndërsa pika e dytë të cilën e përmendet ju, është natyrisht marrëveshja për asociacionin e komunave serbe. Mesa unë e kam studiuar këtë temë, atëherë këtu nuk bëhet fjalë që të ketë ndonjë rrafsh të ri kushtetues, mirëpo bëhet fjalë që ky asociacion, këto komuna ta kenë të drejtën të bashkohen dhe prandaj mendoj që kjo në praktikë do të funksionojë dhe mund të funksionojë mirë nëse të gjithë pjesëmarrësit e tregojnë vullnetin e mirë. Mirëpo, parlamenti në këtë shtet, institucionet e këtij shteti duhet ta marrin këtë vendim dhe unë kam besim të plotë në kapacitetet e zgjidhjes që i kanë institucionet e Kosovës.
Elisabeth Hilgarth, nga Agjencia Austriake e Lajmeve: Kosova po bën progres drejt Bashkimit Evropian. Është nënshkruar marrëveshja e MSA-së dhe ka pasur një tejkalim të gjendjes me Beogradin. Mirëpo, në Parlament ka ende gaz lotsjellës. A mendoni se në Kosovë procesi demokratik me sa po shihet është ashtu siç duhet të jetë ose a po i afrohet Bashkimit Evropian procesi demokratik i Kosovës?
Zotëri Fisher, unë po ju pyes për gazetarët ndërkombëtarë të cilët më pyetën për situatën në Austri tani, se ministri i Brendshëm ka thënë se dëshiron të vendos gardh për të parandaluar rrjedhën e refugjatëve. Një deklaratë për këtë?
Presidentja Jahjaga: Të gjitha obligimet ndërkombëtare të cilat Kosova i ka marrë jo vetëm në këtë rast, por edhe herëve të tjera i ka përmbushur me përgjegjësi dhe i ka përmbushur me përpikëri të plotë. Kjo ka të bëjë edhe me procesin, sepse ju iu referuat edhe hedhjes së gazit lotsjellës në Kuvendin e Kosovës. Siç u tha edhe më herët, janë disa sfida nëpër të cilat Kosova po tejkalon. Edhe në mënyrë publike, edhe në takime të rregullta dhuna është dënuar, duke mos qenë formë e përçimit të mesazhit të duhur, por zgjidhjet janë brenda jetës institucionale, janë përbrenda institucioneve të Republikës së Kosovës.
Edhe veprimet e fundit edhe propozimet e mia të fundit që parimet e asociacionit të komunave serbe në Kosovë të dërgohen në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës është veprim institucional dhe të gjitha zgjidhjet kanë qenë dhe do të jenë përbrenda institucioneve të Republikës së Kosovës.
Vet hapi i djeshëm i nënshkrimit të marrëveshjes së Stabilizim Asocimit në Strasburg nga kryeministri i Republikës së Kosovës, është mesazhi më i duhur që Kosova dhe populli i saj dhe të gjithë qytetarët e saj kanë marrë në momentin e duhur nga ana e BE-së për politikën e zgjerimit, jo vetëm për Kosovën por për të gjitha vendet e rajonit.
E ardhmja e Kosovës dhe e të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor është drejt proceseve të integrimeve euroatlantike dhe në asnjë moment do të rrëshqasim nga ky synim dhe nga kjo alternativë dhe nga ky vizion i vetëm i yni.
Presidenti Fischer: Austria është një shtet i cili ka shumë përvojë me refugjatë të cilët në dekadat e fundit vazhdimisht kanë ardhur pas revolucionit hungarez, pas pranverës së Pragës, pas luftës civile në Jugosllavi, posaçërisht pas luftës në Bosnje e kështu me radhë.
Aktualisht është një kuantitet i refugjatëve, të cilët kurrë nuk i kemi pasur më parë dhe prandaj këtë vit, në vitin 2015 parashihet që më shumë se 500 mijë njerëz kanë kaluar kufirin me Austrinë. Pjesa më e madhe e tyre po shkon më tutje për Gjermani, mirëpo edhe ata “vetëm po kalojnë nëpër Austri” po krijojnë natyrisht nevoja të mëdha të organizimit dhe probleme të mëdha të organizimit dhe të logjistikës të cilat duhet të zgjidhen. Prandaj, ne po llogarisim që këtë vit rreth 80 mijë kërkesa për azil do t’i kemi për të lejuar dhe për t’i mundësuar azil në Austri. E ne, këtë deri më tani jemi munduar që ta bëjmë me fuqitë më të mira, mirëpo po dëshmohet që ne kemi arritur në kufijtë e kapaciteteve tona, prandaj Qeveria Federale e Austrisë këtë mund ta them edhe me shtetet e tjera, po mendohemi dhe po bëjmë përgatitje se si mund të përgatitemi dhe t’i qasemi kësaj. Them që do të kemi shumë refugjatë, të cilët do të kalojnë nëpër Austri e disa të tjerë ndoshta do të qëndrojnë në Austri, se si mund ta përballojmë këtë problem në mënyrën më të mirë. Deri më tani askush nuk është përcaktuar për ndonjë detaj lidhur me këtë, lidhur me gardh ose mjete të tjera ndihmëse, mirëpo problemi i tillë ekziston dhe siç u tha më herët Qeveria Federale e Austrisë po përpiqet që t’i plotësojë kushtet teknike dhe organizative dhe t’i përmirësojë edhe më tutje për të mënjanuar problemet e mundshme. Mirëpo, vëmendje e veçantë ose vëmendje më e madhe do t’i kushtohet kufijve të jashtëm të BE-së që të kontrollohen në mënyrë më të mirë dhe që shpërndarja e refugjatëve të funksionojë më mirë brenda Evropës. Vetëm nëse këto ngarkesa do të shpërndahen në mënyrë të barabartë, atëherë edhe mund të barten nga të gjitha shtetet.

Lushnja dy ditë kryeqytet i folklorit shqiptar

by

Edicioni i tetë i Festivalit Folklorik të Valles Burimore në Qendrën Kulturore “Vaçe Zela” Lushnje/
Nga Engjëll Zerdelia/
Për dy ditë me radhë në qytetin e Lushnjes, u organizua edicioni i VIII-të i Festivalit Folklorik Tipologjik Kombëtar i Valles Popullore Burimore, duke e kthyer këtë qytet në kryeqytetin e trevave shqipfolëse të folklorit të shprehur përmes valles popullore. Kjo ngjarje është një nga pesë Festivalet Tipologjike më të rëndësishme që organizon Qendra Kombëtare e Veprimtarive Folklorike. Nëpërmjet këtij aktiviteti bëhet afirmimi i kostumeve popullore, ansambleve folklorike, valles tradicionale shqiptare sipas krahinave në qarqet përkatëse, e këngës që shoqëron vallen, njëkohësisht edhe ruajtja dhe përcjellja e traditës në brezat e ardhshëm. Festimet dyditore kanë gëzuar dhe gjallëruar jetën artistike të qytetit duke e kthyer këtë aktivitet në një panair të vërtetë tradite, i cili ka filluar me paradën e ansambleve të çdo qarku në sheshin qendror të qytetit të Lushnjes, i cili sot është më i bukur se kurrë. Performanca e pjesëmarrjes ka qenë dhe vazhdon të jetë e shpërndarë në të gjitha trevat shqiptare. Duke qënë se ky Festival ka edhe një karakter konkurues, ansamblet dhe elementët më të spikatur janë përzgjedhur nga një juri profesioniste. Organizimi i festivalit bëhet në bazë qarqesh dhe nga çdo qark hyn në programin e konkurimit një grup valleje popullore. “Në bazë të kritereve shkencore të miratura bashkarisht nga ana e qëndrës sonë në bashkëpunim me Institutin e Antropologjisë Kulturore dhe Studimit të Artit dhe Ministrinë e Kulturës, interpretimet duhet të jenë krejtësisht burimore dhe çdo interpretim i grupeve pjesëmarrëse do të jetë vetëm 20 min”. Edicionin e kaluar morën pjesë 6 qarqe, ndërsa sot do të përfaqësohen 6 qarqe të tjera me qëllim që të përfshihet në pjesëmarrje çdo trevë shqipfolëse dhe të shpalosen vlerat dhe kualiteti burimor i valleve popullore, -thotë drejtuesja e Qendrës Kombëtare e Veprimtarive Folklorike, Znj Meri Kumbe.
Në këtë konkurim ditën e parë morën pjesë grupet folklorike të valles që përfaqësonin qarqet: Elbasan me 24 valltarë, Dibër me 25 artistë popullorë dhe qarku Lezhë me 25 valltarë. E veçanta e këtij festivali tipologjik është se pranohen të interpretojnë jashtë konkurimit edhe shumë grupe valltarësh nga grupet foklorike, ansamblet dhe qendrat kulturore brenda vendit dhe nga trojet shqiptare jashtë vendit. Në natën e parë përshendetën festivalin grupi nga Tirana “Visaret e Krrabës” drejtuar nga fokloristi Ilir Selba, grupet e ftuara nga Maqedonia, grupi i valleve nga Çegran, grupi Shoqërisë Kulturore “Jahi Hasani” nga Gostivari. Në datën 24.10.2015 mbyllet nata e dytë e Festivalit Tipologjik të Valles Burimore. Në konkurim ishin : Gjirokastra e përfaqësuar nga grupet e valleve të bashkisë së Dropullit dhe ai i valles labe nga Antigonea, Kukësi përfaqësohej nga grupi i valleve të Hasit dhe grupi i valleve të qarkut të Durrësit. Gjithashtu, në këtë natë përshëndetën festivalin grupet e ftuara nga Kosova, Gjilan dhe AKV “Agim Ramadani.

Juria e përbërë nga: Mjeshtër i Madh, Rexhep Celiku, Mjeshtër i Madh, Liljana Cingu, Gerti Drogu, kompozitor, Nikoleta Allkanjari, violinist, mësuese-mjeshtre, Rovena Dhima, mësuese e talentuar e edukimit fizik me profesionizëm të lartë, si rrallë herë, shpallën:

Fitues i Edicionit të tetë të festivalit, Qarkun e Lezhës

Mirëseardhjen e festivalistëve e dha nënkryetari i Bashkisë, z. Gentian Nushi, i cili theksoi rëndësinë e këtij festivali të ideuar dhe realizuar nga i madhi i letrave shqipe dhe kinematografisë kombëtare, Vath Korreshi. Vlerësoi lart historinë e qytetit të kongreseve dhe vlerave artistike me mbretëreshën e shqiptarisë, zonjën Vaçe Zela. Edhe drejtorja e Qendrës Folklorike, znj. Meri Kumbe duke theksuar pasurinë e pashtershme të kombit shqiptar dhe në veçanti të valles burimore popullore, ku dhe Myzeqeja ka vendin e saj të rëndësishme vlerësoi dhe çmoi qytetin tonë për këtë bashkëpunim sa të frytshëm e dinjitoz për kombin. Po cilat ishin të rejat apo risitë e këtij festivali? Sipas mendimit të pjesëmarrësve të qendrës Tiranë dhe lokale të Lushnjes, të jurisë së festivalit tepër korrekte, profesioniste dhe e saktë, të grupeve të valltarëve dhe drejtuesve të qarqeve përkatese janë: – Edicioni u organizua në një atmosferë festive nga të gjithë pjesëmarrësit para fillimit të shfaqjes në sheshin qendror të qytetit.

– U krijua një klimë e ngrohtë komunikimi, falë përkujdesjes së grupit të përbashkët të organizimit që artistët konkurues dhe përshëndetës të ardhur nga të gjitha trevat e banuara nga shqiptarë brenda dhe jashtë vendit të komunikonin me banorët vendas dhe orët para të fillimit të shfaqeve u kthyen në festa të vërteta popullore.
– Mjeshtri i Madh Rexhep Celiku, përmes emocionit dhe gëzimit për suksesin e festivalit do te shprehej se ndjehej krenar dhe I vleresuar, por dhe teper I pergjegjshem per ndarjen e cmimeve, të cilat jo vetëm nuk u kundërshtuan, por u miratuan nga duartrokitjet e gjata të publikut e sidomos të artisëve konkurues të trevave shqiptare. – Mjeshtrja e Madhe Liljana Cingu, kyetarja e jurisë tha: “Ky festival tipologjik është një kontribut në ruajtjen dhe zhvillimin e valleve popullore burimore, i konceptuar dhe realizohet mbi disa kritere shkencore përcaktuese për ruajtjen dhe transmetimin e pastër të këtyre vlerave, dhe theksoi me patetizëm se jam mirënjohëse ndaj Lushnjes dhe kombit”. – Nënprefekti i Lushnjes,zoti Ilir Dervishi, me qytetari, në fjalën e tij përshendetëse për vendin e dytë Durrësit, do të shprehej krahas vlerësimit dhe arritjeve të padiskutueshme të artistëve, organizatorëve, komunitetit, duartrokitjeve të zjarrta të publikut lushnjar, nënvizoi se ishte krejtësisht e pafalshme dhe e dënueshme, që për të dytin vit rresht qarku më i madh i Shqipërisë, ai i Fierit, por dhe vetë Lushnja, me trofe të shumta në veprimtaritë e këtij lloji, si vend organizator, nuk merr pjesë në këtë eveniment të rëndësishëm kombëtar. Quo vadis??!!(Per me shume fotografi shih ne Facebook)

CUNEO, NJË NGA EMBLEMAT E ARKITEKTURËS SË GJALLË TË NATYRES ITALIANE

by

NGA PËLLUMB GORICA/*
Në hapsirat e gjëra, si një qylym i qendisur me larmi peisazhesh, rrugë, lumenj, vendbanime, pyje, rrethuar nga malet Bizalta, Monvizo, të vendosur përbri njëri- tjetrit, madhështorë e të pamatë mes egërsisë shkëmbore, shtrihet provinca Cuneo. Ajo është rajon i Piemontes me qëndër Torinon, Italia Veriore, ku shtrihen disa qytete: Cuneo, Mondovi, Fasano, Saluzzo, Alba e dhjetra komuna të banuara prej shekujsh me histori interesante, bukuri natyrore, kulturë e arkitekturë të veçantë. Peisazhet të ngacmojnë të shijosh me kënaqësi të madhe magjinë e tyre. Me historinë shumë domethënëse, Cuneo daton që në shekullin e XII. I ndërtuar si fortifikim në mbrojtje të rrugëve, kjo prej pozicionit strategjik afër kufirit francez, Cuneo njihet për rëndësinë që ka patur në periudhën e shtetit të Savojës.
Si çdokush që shkel për herë të parë, kureshtja të shtyn të shëtisësh qytetin. Rrugët e tij të gjëra gëlojnë vrullshëm me dinamikë nga lumi vërshues i njerëzve dhe makinave. Vetëm duke kaluar përbri tyre, vështron arkitekturën e veçantë me vlera historike. Duke u futur thellë, për ta soditur endshëm, patjetër e prek historinë, kulturën, arkitekturën e ndërtimeve. Qytetin e bëjnë interesant pikërisht ndërtesat arkitekturore qindra vjeçare të larta, të mëdha e shumëkatëshe. Ballinat të hirnosura, të stilit të Rilindjes me arkada mesjetare. Si thesare trashëgimie janë restauruar, për të pasur çfarë t’u tregojnë brezave. Ato, të zbukuruara me elementët e dekoracioni, statuja, shenjtorë, skulptura të mbeten gjatë në kujtesë. Katedralja e Santa Croce e stilit barok e ndërtuar në shekullin e XVIII është kthyer në muze soditës. Në stacionin hekurudhor gjenden të ekspozuara në një muze relika të vjetra lokomotivash dhe vagonë. Ndër ndërtimet e familjeve fisnike, vila Oldofredi Tadini të rrëmben befasishëm shikimin e të bën për vete me pamjen. Madhështia e rrezatuar në shekuj është ndërthurur me ndërtimet e reja të atmosferës së qyteteve bashkohore italiane, peizazhe interesante, parqe të gjelbëruara, pishina, fusha tenisi, vila luksoze, qendrat e mëdha tregtare, urat e larta, nënkalimet, godinat publike funksionale edhe për të ardhmen e largët. Cuneo, si shumica e qyteteve italiane,që ndërtohen afër lumenjëve, edhe ky qytet është krijuar në afërsi të shtratit të rrjedhave Geso e Stura Di Demonte.
Duke shijuar kënaqësinë që ndodhesh këtu, impresione merr në sheshet dhe rrugët e qytetit nga bustet e emrave të famshëm të historisë dhe kulturës italiane. Në Piazza Galimberti lartësohet një statujë monumentale, duke përbërë simbolin e qytetit dhe një nga vendet më të rëndësishme të tij, si pikë referimi e qytetit Cuneo, ku çdo të martë një treg simpatik edhe në tezga të improvizuara reklamon gjithfarë mallrash. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, 1943-1945, Cuneo ishte një nga qendrat e rezistencës partizane kundër pushtimit gjerman të Italisë. Në kujtim të këtyre ngjarjeve është ngritur monumenti, që simbolizon rezistencën e partizanëve italianë. Të tilla monumente historike, në përkujtim të këtyre ngjarjeve, vështron edhe në Mondovi, Peveragno, Alba, Bove. Në një shesh të vogël, Garibaldi, kjo figurë e njohur historike, është përjetësuar në bust. Patjetër që kombi italian krenohet me këtë emër mitik në historinë e saj, si prijës i bashkimit të Italisë. Cuneo njihet edhe si qytet i festave, festivaleve dhe panaireve të shumta, si i gështenjave, djathit, çokollatës etj. Me një repertor të pasur, muzikë, valle, lojra, kostumet karakteristike, konkurset e bukurisë, çmimet e vlersimet interesante për gjithë pjesëmarrësit janë festa të gëzueshme popullore.
Në Cuneo, në qytetet dhe komunat e provincës së saj, banon një komunitet jo i pakët emigrantësh shqiptarë. Kryesisht nga trevat e Veriut të Shqipërisë, por edhe nga Berati, Fieri, Elbasani. Të integruar natyrshëm në jetën ekonomike e sociale, kanë ndryshuar edhe imazhin e krijuar kur erdhën, duke lënë pas vështirësitë e fillimit, të njohura e emigrimeve të tilla si mosnjohja e gjuhës, leja e qëndrimit, mungesat e natyrshme, por edhe e një opinioni negativ ndaj tyre. Tani janë pajisur me dokumenta qëndrimi. Bëjnë një jetë siç e dëshirojnë dhe me standarte. Punojnë, fitojnë, arsimohen, festojnë e gëzojnë njësoj si italianët. Ska dyshim që gjuhën shqipe, fëmijëve të lindur e rritur këtu ua mësojnë për të mos e harruar.
* * *
Arteriet e rrugëve pa mbarim. Të drejta e të gjera, rrethuar nga drurë dekorative trungjegjerë, të vjetër dhe krahasitur për bukuri e që ngjasojnë si truproja. Qytezat, kodrat, fushat e mbjella me bimë bujqësore, gërshetuar me plantacione drurësh frutorë të çlodhin sytë. Admiron bukurinë e ndërtimeve, gjelbërimin që i rrethon, peisazhet joshëse dhe qetësuese për shpirtin. Të impresionon Chiusa di Pesio, vendbanim i këndshëm me ndërtime komode e në harmoni. Mjaft të hedhësh sytë në kopshtet e gjelbëruara, verandat dhe dritaret mbuluar nga lule kacavjerrese zbukuruese ngjyra-ngjyra të kaplon kënaqësia. Panorama e Peveragnos pas një kodrine të gjelbëruar të rrëmben vështrimin. Ajo shtrihet në këmbët e malit Bisalta. Rrugët e kalldrëmta, të shtruara me simetri, që dredhojnë mes ndërtesave tepër të mirmbajtura, ngjeshur afër njëra – tjetrës, ruajnë një frymë arkaike shumë shekullore. Por në Peveragno, gjëja me e bukur dhe më e veçante është festa e luleshtrydhes, si një nga ditët më të gëzuara të banorëve të saj me emocione të pashlyeshme. Në Boves ndihet akoma më shumë freskia e pyllit. Jo vetëm kishat që dominojnë mbi gjithë ndërtesat e tjera, por edhe ndërtimet karakteristike pranë njëra-tjetrës, lyer me ngjyra të gjalla, të magjepsin me shkëlqimin e fasadave.
Një nga ato momente që nuk duhen humbur, nëse ke pak interes për këto, ndihesh i mrekulluar, kur viziton Certosa di Pesio. Një urdhër fetar që në terësi të jep pamjen e një parajse, të dhuron emocione të tjera me ndërtesat e vendosura rrëzë të një kodre, rrethuar nga një aureolë magjke gjelbërimi e qetësie të paqtë. Përshkon rrugicat përmes ndërtesave, muret, sallonet e stolisura me mbishkrime, piktura e zbukurime të tjera, dhe e ndjen veten sikur hyn në një arkivë të pambarimtë, historike e kulturore, prehje e pafund e shpirtit. Të mbetet vështimi mbi statujat, pllakatat, bustet në sheshet, që të nxisisin t’i lexosh mbishkrimet, por edhe t’’i fotografosh.
Mondovi është një qytet i bukur, mbresëlënës e miqësor, që të magjeps me shtrirjen, peizazhin, arkitekturën. Ndihesh i befasuar nga pamja tërheqëse aq edhe madhështore e tij, me shembuj të shumtë të artit arkitektonik, si një pikturë gjigande. Mondovi ka një popullsi prej 23 mijë banorësh. Një lum i vogël, Ellero, sistemuar dhe veshur me gjelbërim kalon mespërmes tij. Në kodrën paranomike janë skalitur pamje mrekulluese të ndërtimeve të vjetra, që ja shtojnë hijeshinë qytetit, e çdo njëra prej tyre ka në vetvete histori interesante. Piazza Maggiore e rrethuar nga portikë e ndërtesa të stilit gotik dhe barok, të mahnit me afresket dhe koleksionet qeramike, të krijuar dy shekujt e fundit. Pjesa e sipërme e Mondovisë lidhet me pjesën e poshtme edhe me teleferik. Në pjesën e poshtme ndodhen qendrat tregtare, kafene e restorante të shumta me ndërtime moderne e të dizenjuara kah bashkohores. Mondovi është e njohur për qeramikën prej argjili. Një traditë shekullore, e cila kohët e fundit me promocionet e shumta ka marrë të tjera vlera. Nëse kërkon të mësosh më shumë, Mondovi njihet edhe si qytet fushëbetejash në shekujt e ekzistencës së tij, midis pronarëve feudalë dhe klerikëve fetarë. Me këtë rast s’ka se si të lihet pa u përmendur edhe fakti që këtu është zhvilluar një nga betejat e Napoleon Bonapartit.
Si një nga veçoritë karakteristike të këtij qyteti, janë kishat e vjetra me afresket gotike, të veçantë, jo vetëm nga përmasat, por edhe nga arkitektura e ndërtimit. Ato të futin në botën mistike, si prehje e hapësirave shpirtërore. Në Vicoforte ndodhet një nga bazilikat e famshme, Santuario Di Vicoforte, e vlerësuar për madhësinë dhe format arkitektonike të saj. Kubeja e saj është eliptike, 74 metra e lartë dhe me një diametër mbi 30 metra. Ajo, më shumë se një objekt kulti, me vlerat artistike e përmasat e mëdha, është kthyer në një adhurim e peligrinazh për mijëra vizitorë nga e gjithë bota. Ndërsa kundron madhështinë e saj, emocionohesh me dekorin e brendshëm. Me një frymë të gjallë dhe harmonike të ndjesive, hapësira e kubesë, përmes një dritëhije rrumbullakosëse, shkrin harmonikisht ngjyra me një shkëlqim verbues. Figurat e pikturuara të engjëjve, ngarkuar me plot fantazi, të befasojnë si në një sfond të hapur qiellor.

* * *
Moria e ndërtesave zëvendësohet nga peisazhet frymëzuese. Dielli lëshon mbi to rreze dritë e ngrohtësi. Të tërheqin vëmendjen të tjera peisazhe interesante, rrezellitëse, qetësuese, argëtuese dhe e bëjnë të këndshëm udhëtimin. Udhërrëfyesi turistik të fton në parkun natyral Alta Valle Pesio e Tanaro shtrirë malit Bisalta. Pamja mbizotëruese e tij me lartësinë si piramidë, në shkëlqimin e ngjyrave të stinës e diellit vjeshtak, të jep të drejtën të meditosh. Si një privilegj të vlerave të veçanta, që shfaq parku Alta Valle Pesio e Tanaro me larminë e botës bimore dhe shtazore, i këndshëm e përrallor, si poezi më vete, me peisazhe ngjyra – ngjyra, që tjetërsohen pas çdo kilometri, të cilave nuk ia gjen shëmbëlltyrën, të le pa fjalë, kur e kundron dhe të shtyn kureshtjen e dëshirën për ta shkelur e për t’i shtuar vetes më shumë kënaqësi. Humbet thellësive të pyllit drejt lartësive të malit Bisalta, nëpër një mori rrugësh gjarpëruese. Heshtja thyhet butësisht nga zhurmat e lehta, bisedat e vizitorëve që në këtë stinë nuk janë të pakët, cicërimat e zogjëve, fëshfërijtja e lehtë e gjetheve të rëna në tokë nga drurë gjithfarësoj, të lartë e të dendur. Në luginat e ngushta, rrjedhin lumenj të vegjël, diku të rrëmbyeshëm e diku gurgullues si melodi e ëmbël. Pamjet nga ç’mund të shohësh në një kalim janë mbreslënëse. Sa të zë syri një pamje, ia le vendin një pamje tjetër po aq të bukur. Të përkundur thellësisht në këtë ndjesi të soditjes së peisazheve piktoreske, orët kalojnë pa u kuptuar dhe aspak nuk ndjen lodhje. Peizazhet piktoreske marrin më shumë vlera, kur ruhen, mirëmbahen dhe ndërthuren me të dobishmen. Parku Alta Valle Pesio e Tanaro njihet edhe për vlerat kurative. Resortet turistike buzë ujrave, në sheshe e brinja kodrash, pingul diellit në mesditë, teksa rrihen nga flladet e erërave, së largu shfaqen me ambiente elegante për t’u ç’lodhur endshëm. Në restorantet alpine shijon prodhimet vendase. Verën “Dolcetto”, djathin “Raschera”, që cilësohet më i miri midis djathrave të Alpeve perëndimore, çokollatën “Arione”, etj. Ecim në peisazhe të tjera mbreslënëse të parkut natyral Alta Valle Pesio e Tanaro, ku ndërthuren ujvara, burime, shkëmbinj, drurë të lartë e të shumëllojshëm, sa mbetesh përherë pa fjalë.
Cilido, që i ka rënë rasti të udhëtojë, kur i afrohet kufirit të Italisë me Francën, në lartësitë e Alpeve Detare, aty ku rruga merr për në tunelin Cole de Tende, 1321 m, përjeton një emocion të një natyre të veçantë. Në gjirin e një lugine të ngushtë, rrethuar nga malet, shtrihet Limone Piemonte, një vendbanim i lashtë dhe një ndër mjediset më piktoreske të Italisë. Rrugët e ngushta e me tipare të spikatura, të shtruara me kalldrëm që gjarpërojnë ndërtimeve arkitekturore impresionuese dhe karakteristike prej guri, janë shkrirje e trashëgimisë historike me modernitetin. Lule dhe flamuj të kombësive të ndryshme zbukurojnë mjediset e ndërtesave. Këtu janë përqëndruar edhe buste të figurave të njohura të këtij vendbanimi të lashtë, në fusha të ndryshme, si ajo e kardinalit Riberi Antonio, sociologut Antonio Marro etj. Në Limone Piemonte, adhuruesit në çdo stinë të vitit, gjejnë pikërisht vendin e duhur, me mundësi të shumta argëtimi. Të pushojnë, t’i ngjiten majave të larta, me shpatet shkëmbore dhe vështirësi të mëdha, përmes peisazheve joshëse me forma të shumëllojshme, të bëjnë ski. Limone Piemonte, në afërsi të Torinos, San Remos, Xhenovës, por edhe qyteteve franceze Menton, Nisë dhe principatës së Monakos, është një destinacion prej një shekulli i pasionantëve të sporteve dimërore, skive dhe patinazhit, ku janë organizuar edicionine të Kupës Botërore.
* * *
Me këtë mori përshtypjesh të pashlyeshme, sa të mungojnë fjalët për t’’i përshkruar më shumë, ditët e ardhshme të pandara nga dëshira për të soditur të tjera qytete e komuna të Piemontes, për të shijuar magjishëm arkitekturën dhe peisazhet mahnitëse.
*Ne Foto:Piazza Galimberti

Kosovë, dita e nata e Kuvendit

by

-Paradita me marsh paqësor, pasdite dhe deri në mesnatë përsëri gaz lotsjellës në Kuvend dhe përplasje jashtë tij në shesh, seancë pas mesnate jashtë sallës plenare/
-Kronikë përmbledhëse e ngjarjeve të një dite e nate të gjatë/
Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 24 Tetor 2015/ As në mesnatë nuk ka përfunduar dita e gjatë e ngjarjeve në Kuvendin e Kosovës e rreth tij, një seancë në rrethana të jashtëzakonshme jo në sallën plenare, pa opozitën, po edhe pa median, u mbajt në orët e para të pas mesnatës.
Gazi lotsjellës u hodh përsëri në mesnatë nga opozita në seancën e Kuvendit të Kosovës dhe e ndërpreu. “Pauzë të shkurtë”, dha kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli, ndërsa u dëgjuan “replika” me fjalor të ashpër. Pati edhe një “shprehje në mënyrë joadekuate” të kryeparlamentarit, për të cilën kërkoi falje.
Gjatë ditës së djeshme pati marsh paqësor paradite në rrugët e Prishtinës, organizuar nga shoqëria civile, me mesazhe drejt Kuvendit, ku u pamundësua nga gazi lotsjellës i opozitës seanca e ftuar për pasdite dhe e ndërprerë dhe paralajmëruar për orë të mbrëmjes, ndërkohë që në sheshin pranë vazhdonte protesta e aktivistëve opozitarë e qyetatarëve të mbledhur, nga të cilët kishte edhe gjuajtje bomolash tymi me ngjyra drejt Policisë që kishte shtuar masat e sigurisë edhe me kordone. Jashtë Kuvendit në sheshin përballë kishte edhe përplasje mes protestuesëve dhe Policisë së Kosovës.
Kuevendi i Kosovës nuk u rimblodh në orën 20:00 e as në 22:00 e 23 si kishte paralajmërime pas pamundësimit me hedhje gazi lotsjellës e bllokim nga opozita të fillimit të seancës plenare që ishte ftuar nga Kryesia e shefat e grupeve parlamentare vetëm të pozitës, përfshirë minoritetet, për në orën 16:00. Ishte seanca e tretë e sesionit vjeshtor, fillimi i së cilës u pamundësua nga gazi lotësjesës që gjatë ditës së djeshme u hodh disa herë nga opozita, e për herë të parë edhe jashtë sallës plenare, pranë zyrës së kryeparlamentarit, rreth gjysëm ore para kohës kur pritej nisja e seancës.
Kuvendi i Kosovës, kishte më shumë se një muaj nga fillimi i sesionit vjeshtor, nuk ka arritur të përfundojë asnjë nga seancat plenare të ndërprera nga opozita edhe me hedhje gazi lotsjellës e të vezëve, me “rrethime” të foltores e kryesuesit, mes fërshëllimash e fjalorit të ashpërsuar gjithnjë e më shumë.
Kryetari i partisë opozitare AAK, Ramush Haradinaj, në një deklaratë tha se para se të fillonte seanca i kishte kërkuar koalicionit qeverisës “të gjejnë një mënyrë për anulimin e marrëveshjeve” të 25 gushtit me Serbinë dhe të demarkacionit me Malin e Zi. “Pa anulim të marrëveshjeve, nuk ka kushte të mbahet seanca e Kuvendit”, u shpreh ai.
Pas hedhjes së parë të gazit lotsjellës të ditës së djeshme LVV deklaronte se, “protesta jonë brenda Kuvendit vazhdon, deri në tërheqjen e marrëveshjeve me Serbinë dhe demarkacionit me Malin e Zi”.
Pas rindërprerjes së seancës me gaz lotsjellës në mesnatë, grupet parlamentare të partive të koalicionit qeverisës, përfshirë minoritetet, zhvilluan seancën në një sallë të improvizuar-byfe brenda ndërtesës së Kuvendit të Kosovës, derisa në sallën e seancave po qëndronin deputetë të opozitës. Seanca e Kuvendit u mbajt në katin e pestë të Kuvendit të Kosovës, ku Policia-sigurimi kishte pamundësuar shkuarjen e deputetëve opozitarë, po edhe mediave.
Më parë, Kryesia e Kuvendit të Republikës së Kosovës, në mbledhjen e kryesuar nga Kadri Veseli, kryetar, në të cilën ishin prezentë edhe kryetarët e grupeve parlamentare, po jo të opozitës, vendosi që seanca e ndërprerë e rindërprerë dje të vazhdonte në orët e natës.
Pas diskutimeve të nënkryetarëve dhe kryetarëve të grupeve parlamentare lidhur me gjendjen aktuale dhe nevojën e tejkalimit të kësaj situate, Kryesia, me katër vota pro dhe një kundër, vendosi që “në pamundësi të mbajtjes së seancave plenare më 17 shtator, 8, 15 dhe 23 tetor 2015, ku është bllokuar puna, është cenuar siguria dhe shëndeti i deputetëve, të kërkohet veprim plotësues, duke përfshirë ndërhyrjen e zyrtarëve të policisë, për sigurinë, shëndetin e deputetëve dhe mbarëvajtjen e punimeve të seancës plenare”.
Ky vendim u është dërguar për zbatim kryeministrit, ministrit të Punëve të Brendshme dhe drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Kosovës.
Në vazhdimin e seancës jashtë sallës plenare pa opozitën në orët ë para të ditës së sotme, Kuvendi miratoi Projektligjin për shëndetin mendor, si dhe Projektligjin për mbrojtjen e të ushqyerit me qumësht gjiri.
Në vazhdim Kuvendi votoi pro emërimit të Elbasan Dervishajt, për anëtar të Këshillit Drejtues të Institutit Gjyqësor të Kosovës. Ndërksa, emërimi i anëtarëve të Këshillit për Ndihmë Juridike Falas u shty për një seancë tjetër.
Kuvendi pastaj emëroi Abdullah Aliun,anëtar të Komisionit për Kërkesa Pronësore, si dhe formoi Komisionin ad hoc për përzgjedhjen e një anëtari të Bordit të RTK-së nga komuniteti serb.
Në fund të seancës u përkrahën propozimimet e disa grupeve parlamentare për zëvendësimin e anëtarëve në komisionet e Kuvendit.
Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, pas menate shkrujti në “Facebook”: “Në Seancën plenare të mbajtur sonte, në një moment gjatë përpjekjeve për të qetësuar situatën e krijuar jam shprehur në mënyrë joadekuate, shprehje me të cilën mund të preken nënat dhe motrat tona.
Dëshiroj t’ju kërkoj falje atyre nga thellësia e zemrës, duke filluar nga nëna ime, bashkëshortja ime dhe të gjitha nënave dhe motrave të Kosovës sonë”.
Në sallën e Kuvendit të Kosovës në zhvillimet e mesnatës kishte edhe hedhje shishesh të ujit nga opozita në drejtim të kryeparlamentarit dhe kabinetit qeveritar, që u larguan.
Subjekti më i madh politik opozitar kosovar, LVV pas menate, derisa zhvllohej seanca e Kuvendit të Kosovës jashtë sallës plenare, shkruante në ‘Facebook’: “Aktualisht po mbahet një takim ilegal i strukturave partiake të LDK-PDK, të cilët e kanë uzurpuar një sallë të institucioneve publike për ta zhvilluar një takim ilegal të strukturave të tyre brenda Kuvendit. Kjo në asnjë mënyrë nuk është seancë, prej së cilës në mënyrë të papranueshme është përjashtuar opozita”.

KOSOVË, DITË MARSHI PAQËSOR

by

-Dhe seance në Kuvendin e bllokuar nga opozita/
-Derisa ka “veprime të dhunshme në institucione dhe jashtë tyre, të cilat janë të papranueshme dhe rrezikojnë të lëndojnë konsensusin demokratik”, për sot në Prishtinë paralajmërohet marsh paqësor organizuar nga shoqëria civile/
-“Pozita e opozita s’ndryshojnë qëndrimet, qytetarët kundër dhunës”, theksohet sot në një kryetitull të ballinave të shtypit të Kosovës/
Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 23 Tetor 2015/ Në Prishtinë sot është një ditë e gjatë ngjarjesh, deri në seancën plenare të Kuvendit të Kosovës të ftuar nga Kryesia e shefat e grupeve parlamentare, pa përfaqësuesit e opozitës, për në orën 16:00, gjatë dhe pas saj. Derisa Kuvendi nuk ka arritur të përfundojë asnjë seancë plenare ka më shumë se një muaj nga fillimi i sesionit vjeshtor, ndërsa në bllokimet nga opozita të ndërprera edhe me hedhje gazi lotsjellës e të vezëve, me “rrethime” të foltores e kryesuesit, edhe mes fërshëllimash e fjalori të ashpër, Presidentja e Republikës i ka ftuar “për dialog politik partitë parlamentare në përpjekje për të tejkaluar gjendjen e krijuar në vend”, ka takuar ndaras liderët e pozitës dhe opozitës, dhe sot priten përpjekjet që t’i takojë “përfundimisht, në mirëbesim, në tryezë të përbashkët”, para seancës së Kuvendit.
Derisa ka “veprime të dhunshme në institucione dhe jashtë tyre, të cilat janë të papranueshme dhe rrezikojnë të lëndojnë konsensusin demokratik”, për sot në Prishtinë paralajmërohet marsh paqësor organizuar nga shoqëria civile.
“Duke e përcjellur me shqetësim rrjedhën e situatës politike të krijuar në vend, organizatat e shoqërisë civile, sot duke filluar nga ora 11:00 do të organizojnë një marsh paqësor simbolik për të adresuar mesazhet e tyre lidhur me zhvillimet e fundit”, është bërë e ditur në një konferencë për shtyp.
Marshi paqësor nis nga Sheshi Zahir Pajaziti dhe përfundon te Kuvendi kosovar, me thirrjen që “dhuna të mos jetë pjesë e veprimit politik si brenda ashtu jashtë institucioneve të Kosovës” dhe se mesazhin se “gjuha e dialogut politik është forma e vetme e zgjidhjes së problemeve politike”.
Organizatat e shoqërisë civile shprehen se, mbështesin iniciativën e Presidentes së Republikës, Atifete Jahjaga për takim me liderët e subjekteve politike parlamentare, në funksion të tejkalimit të gjendjes së krijuar dhe inkurajojnë subjektet politike për gjetjen e zgjidhjeve konkrete për normalizimin e jetës parlamentare dhe institucionale në vend.
“Thirrja e seancave plenare pa ndryshim të qëndrimeve dhe rrethanave politike, nuk i shërben daljes nga situata e krijuar politike, përkundrazi ajo mund të ndikojë në përshkallëzimin e mëtutjeshëm të saj”, theksojnë në një deklaratë 20 organizata të shoqërisë civile kosovare.
Mbledhja plenare e Kuvendit, e ndërprerë më 15 tetor, të vazhdojë sot në orën 16:00, ka vendosur Kryesia e Kuvendit të Republikës së Kosovës, në mbledhjen ku ishin prezentë edhe kryetarët e grupeve parlamentare, kurse munguan ata të partive opozitare.
“Thirrja e seancës së Kuvendit të Kosovës është provokim dhe papërgjegjëshmëri politike”, ka deklaruar opozita kosovare.
Opozita paralajmëron se, “nuk do të ketë vazhdim të seancës për sa kohë që nuk ka tërheqje nga marrëveshjet”.
“Protestën nuk do ta ndalim pavarësisht se në çfarë ore mbahet seanca dhe sa kërcënuese është policia e pushtetit. Qeveria e ka sjellur këtë situatë jashtëzakonshmërie në Kosovë. Ne si deputetë të opozitës as nuk do të zbrapsemi e as nuk do të pushojmë deri sa të tërhiqen marrëveshjet që e cungojnë Republikën dhe territorin e saj”, ka ritheksuar qëndrimin e paralajmërimin e saj opozita e bashkuar.
Pjesë ekundërshtimeve të opozitës janë edhe protestat në rrugë dhe grumbullimet e veprimtarëve e qytetarëve para Kuvendit në orët e seancave, që mund të ndodhin edhe sot, si dhe një peticion me mëse 200 mijë nënshkrime deri tani, të 4 marrëveshjeve të 25 gushtit me Serbinë dhe marrëveshjes së demarkacionit me Malin e Zi.
“Protesta jonë në Kuvend nuk do të ndalet dhe nuk do të lejojmë normalizimin e ‘Zajednicës’ dhe faljen e tokave të Kosovës Malit të Zi”, ka paralajmëruar opozita në deklaratën e përbashkët të tre partive, LVV, AAK e Nisma. Opozita shprehet me fjalën serbe “Zajednica” që do të thotë “Bashkësi” dhe nënkupton Bashkësinë/Asociacionin e komunave me shumicë sebe në Kosovë.
Në një tryezë të organizuar nga shoqëria civile e Kosovës, ku merrnin pjesë edhe deputetë, është shprehur edhe opinioni se, “thirrja e seancës parlamentare për sot, pa përfunduar diskutimet te Presidentja, është një provokim për dhunë dhe mund të sjellë një fundjavë të tensionuar”.
“Pozita e opozita s’ndryshojnë qëndrimet, qytetarët kundër dhunës”, theksohet sot në një kryetitull të ballinave të shtypit të Kosovës.
Me qëndrime të betonuara dhe gjuhë të acaruar, që nuk arriti t’i zbusë as dialogu i presidentes Jahjaga, pozita dhe opozita do t’ia mësyjnë edhe seancës së radhës, e cila mbahet sot pasdite,shkruan gazeta Koha Ditore.
Partitë në pushtet nuk kanë treguar nëse ka ndryshim skenari përballë bllokadës së paralajmëruar të opozitës.
Por gazeta merr vesh se ekziston dakordim mes partnerëve të koalicionit PDK- LDK, me përkrahjen edhe të ndërkombëtarëve, që të zbatohet plotësisht Rregullorja e Kuvendit, e cila parasheh edhe futjen e masave shtesë të sigurisë.
Masa të forta kontrolli për deputetët dhe të tjerët që hyjnë në Kuvend do të ketë në hyrje-daljet e Kuvendit. Por, këto masa në seancën e kaluar nuk kishin ndaluar futjen e gazit lotsjellës prej opozitës, madje me dyfishim doze, përkujton gazeta.
“Paralajmërohet bllokim i séances”, është titulli në ballinë i gazetës Zëri.
Kjo gazetë shkruan se, Kuvendi i Kosovës pritet sërish që sot të përballet me “betejën” e radhës së opozitarëve, të cilët me çfarëdo forme do ta pamundësojnë zhvillimin e punimeve të legjislativit, ku nuk përjashtohet mundësia e përdorimit të gazit lotsjellës dhe përleshjes në mes ligjvënësve.
Spektri politik opozitar që tashmë është bashkuar në një front të përbashkët nuk lëkundet nga qëndrimet e veta, për të bllokuar punën e Kuvendit. Pavarësisht se janë dhënë sinjale se presidentja e vendit, Atifete Jahjaga, do ta dërgojë në Gjykatën Kushtetuese përmbajtjen e marrëveshjes për Asociacionin e Komunave Serbe, një nismë e tillë nuk pritet t’i zmbrapsë opozitën rreth zhbllokimit të punës së Kuvendit.
Opozita thonë se nuk u beson vendimeve të Gjykatës Kushtetuese dhe sipas këtij blloku, vetëm nëse tërhiqen marrëveshjet e arritura atëherë mund të vazhdojë puna në Kuvend.
Zyrtarë të “Vetëvendosjes” deklarojnë se iniciativa eventuale e presidentes Jahjaga për ta dërguar në Kushtetuese përmbajtjen e marrëveshjes për “Zajednicën”, siç e quajnë nuk do t’i tërheqë nga bllokada e punës së Parlamentit.
“Gjykata Kushtetuese është institucion i kapur nga pushteti. Ne nuk besojmë në kredibilitetin dhe legjitimitetin e këtij institucioni. Pranueshmërinë e lëndëve dhe vendimet e saj, kjo gjykatë i merr në bazë të interesave partiake të partive në pushtet e jo në bazë të Kushtetutës së vendit”, kanë thënë zyrtarë të kësaj partie, cituar nga gazeta.
—