Faktorët që nuk u faktorizuan dot!

Nga Marjana Bulku/
Gjithmonë i kam drejtuar sytë nga rinia,jo vetëm sytë por edhe shpresat. Arsyjet janë shumë , brenda dhe jasht meje ,për shkak të profesionit (duke qenë mësuese për shumë vjet kryesisht me maturantë), duke qenë prind që gjithmonë te fëmija sheh tejkalimin e vetvetes, duke qenë qytetare që beson se e reja është ajo që triumfon përherë pavarësisht barrierave. E meqënëse kjo ndodh , ridimensionohet rëndësia që ka modeli që implantohet te ky brez, tek statura që ndërtohet aty, tek shembulli që përcohet dhe reminishencat që e kaluara ngulit aty.
Kemi një rini aktive, që vrapon drejt dijes me shpejtësinë që teknologjia bashkëkohore ofron, një rini që tenton të ketë edhe reputacionin, edhe paranë , që ka frikë të flasë për politikën edhe pse shpesh është preja e saj ,një rini që pret shumë ,sheh shumë,shpreson , zhgënjehet .E cfarë mbetet në një rast të tillë??? Që DIKUSH t’ju krijojë kushte që keta të veprojnë.
Tashmë në të gjitha territoret shqiptare duket se ndërveprojnë disa faktorë : – Klasa politike , -Diaspora, -Brezi i ri që po edukohet globalisht, brenda territoreve shqiptare dhe jasht tyre .
Po ti analizosh vec e vec ,cka do të ishte dhe duhet të jetë objekt i tryezave të vecanta, do të rendisje pafundësisht epërsi, dobësi , resurse …
Nuk dua të ndalem tek Klasa politike , atë e kemi ushqimin dhe helmimin tonë të përditshëm.
Dua të cikloj dicka që më bën ta shoh me mirënjohje diasporën si një faktor që padyshim hijeshon shqiptarinë me modelin e punës, ruajtjes së traditës, lidhjeve të forta me trojet amë dhe patriotizmin e natyrshëm ,aspak formal apo sezonal por të përhershëm dhe inspirues. Mjafton të ndjekësh veprimtaritë e tyre ku duket se malli , dashuria dhe distanca shkrihen duke ”ndërtuar” një mini atdhe në mjediset e tyre familjare,shoqërore, të festës dhe më gjere, që edhe pse mund të duken patetike, mbartin vlera të trashëguara, të ruajtura,të ripërtërira , vlera që dëshmojnë se te e djeshmja jonë e ndritëshme ka shkëlqime shprese, ashtu sic po atje gjen edhe histori e persekutime të padrejta që nuk duhet të përsëriten kurrë më.
Diaspora është jo vetëm një faktor por edhe një thesar nga ku historia merr kuptim , shkëlqim dhe pasurohet duke ofruar shpresat e alternativës.
Faktorizimi i rinisë do ishte tejkalimi i ngërceve, dilemave por edhe i padijes si trashëgim, mallkim apo solidarizim. Në 25 vjetët e post komunizmit ka mundur të rritet një brez tjetër , një brez ndryshe , që dijnë të tejkalojnë prindërit e tyre mëkatarë ose jo ,sigurisht përmes dijes, studimit dhe eksperiencave më të mira. Ky brez frymëzon tre breza duke bërë bashkë ato :bashkëmoshatarët , prindërit dhe gjyshërit e zhgënjyer apo shpresëëndërrimtar.
Dikur shkruaja një draft me titull ”Profile adoleshence” ku me emra ,portrete dhe arritje kisha ndërtuar një ”familje ” me nxënës që sot në fakt, shumë prej tyre shkëlqejnë ,emrat e tyre më rrijnë në mendje po aq sa progresi nëpërmjet të cilit ato rriteshin e maturoheshin…Unë mbaja shënime,,,Erda, Selmani, Orgesta,,,,janë me dhjetra e dhjetra , brenda dhe jasht Shqipërisë ,por me qindra janë idetë e tyre , arritjet, ëndrat ku ka mbidoza të dashurive tona me të cilat ato u mëkuan. Profileve të tyre të adoleshencës mund të shohësh mjekun e ardhshëm , diplomaten , sociologen,,,po aty mund të shohësh edhe karakterin e dubluar dhe frikacak,,, atë që heziton , tenton , trembet nga përballja me jetën, atë që guxon.
Jetës nuk i thuren plane(ndoshta) ,por me siguri asaj i rrihet pranë me kujdesin e mendjes , shpirtit dhe materiales.