International Monetary Fund/
Washington, D.C. 20431 USA/
Press Release 15/477/
FOR IMMEDIATE RELEASE/
October 23, 2015/
End-of-Mission press releases include statements of IMF staff teams that convey preliminary findings after a visit to a country. The views expressed in this statement are those of the IMF staff and do not necessarily represent the views of the IMF’s Executive Board. This mission will result in a Board discussion./
An International Monetary Fund (IMF) mission, led by Jacques Miniane, visited Pristina during October 12–23 to conduct the first review of Kosovo’s economic program supported by a Stand By Arrangement. At the conclusion of the mission, Mr. Miniane made the following statement:
“The mission reached staff-level agreement with the authorities, subject to approval by IMF management and the Executive Board, on a set of policies needed to complete the first review under the SBA. Consideration by the Executive Board is tentatively scheduled for December 16. Completion of the review will make SDR28.1 million (€35.1 million) available to Kosovo.
“Kosovo is making good progress under its economic program. Following an economic slowdown last year, growth is expected to recover to 3.5 percent in 2015, driven largely by domestic demand spurred by strong remittance inflows and an acceleration in bank lending. Growth is expected to accelerate to close to 4 percent in 2016, supported by the implementation of the Brezovica resort investment. Looking toward the medium term, higher and more inclusive growth is needed to raise incomes, develop a productive private sector, and create jobs. We welcome the authorities’ efforts and policy actions towards fulfilling this objective.
“In this regard, we note with some concern that, in recent weeks, parliamentary activity has been stalled. This is delaying the approval of important legislation, some of which is critical to the government’s economic reform agenda and to the viability of Kosovo’s Fund-supported program. More importantly, the situation in parliament risks damaging investor confidence, ultimately to the detriment of all citizens.
“Performance under the program has been good so far. The authorities have comfortably met August targets under the IMF-supported program for both the fiscal balance and government cash buffers. They have also made commendable efforts to contain unproductive current spending, critical to freeing up space for needed capital expenditures and improving long-term growth prospects. Tax revenues have performed well, but the authorities need to ensure that some one-off revenues—from the privatization agency and the sale of telecommunications licenses—materialize as expected in the budget.
“The authorities are moving expeditiously to advance important legislation that will strengthen fiscal policy and help boost growth: First, an amendment to the investment clause in the fiscal rule will help bring in additional capital projects funded by multilateral and bilateral agencies. Important features built into the amendment aim to make the process transparent and keep public debt low and sustainable. Second, adoption of a public sector wage rule will help keep future public wage bill growth in line with broader trends in the economy and make Kosovo more competitive.
“Looking toward 2016, the authorities are committed to adopting a budget that will deliver a deficit of €98 million (1.7 percent of GDP), excluding new donor-financed projects. To this end, it is essential that the authorities continue their efforts to rein in current spending, including wages and salaries. As part of this budget, we support the recently-announced increase of social assistance benefits, as this scheme is well-targeted toward the most vulnerable in society. In addition, we welcome the government’s commitment to ensure that the obligations arising from the full implementation of the Law on Pension Schemes Financed by the State will not exceed €23 million per annum.
“Kosovo’s banks remain well-capitalized, liquid, and profitable. Lending has picked up and asset quality has continued to improve this year, with credit growth of 7.8 percent y/y and an NPL ratio of 7.5 percent as of August. The authorities have made good progress in strengthening up financial stability and identifying measures to boost bank intermediation and access to credit that Kosovo needs to support a more robust economy. The Central Bank of Kosovo (CBK) has adopted a new, high-quality framework for how it would extend liquidity to banks in emergency situations, although we do not expect this tool to be necessary in the near future given the currently healthy state of banks. Improvements to the bank supervision framework are also well underway; the CBK’s new, risk-based approach will allow it to better identify and address potential risks. The authorities recently introduced a system of private bailiffs that is already helping to improve the contract enforcement system and remove structural constraints to bank lending. Further work is needed on contract enforcement however, and we welcome the authorities’ commitment to address remaining weaknesses in this area.
“Reform of the public procurement process, which will improve public sector efficiency and, critically, transparency and governance, is well underway. The authorities have successfully launched centralized public procurement and should follow through by moving to an e-procurement process for all centralized procurement tenders. The authorities should also move quickly to fill the vacant positions in Public Procurement Review Board with qualified individuals, as this is another critical step to ensure the integrity of the procurement system.
“The mission met with Prime Minister Mustafa, Governor of the Central Bank of Kosovo Hamza, Minister of Finance Hoti, and other public officials, representatives of the private sector, and international partners. Fund staff are grateful to the authorities and all other counterparts for their excellent cooperation and discussions.”
***
Misioni i FMN-së përfundoi vizitën në Kosovë duke arritur marrëveshje në nivel të stafit për rishikimin e parë të Marrëveshjes Stand-By/
Kumtesat për shtyp pas përfundimit të misioneve përfshijnë deklarata të ekipeve të stafit të FMN-së që paraqesin gjetjet preliminare pas një vizite në një shtet. Mendimet e shprehura në këtë deklaratë janë të stafit të FMN-së dhe nuk paraqesin medoemos mendimet e Bordit Ekzekutiv të FMN-së. Ky mision do të rezultojë në diskutime në nivel të Bordit.
Një mision i Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), në udhëheqje të Jacques Miniane, vizitoi Prishtinën gjatë periudhës 12-23 tetor për të kryer rishikimin e parë të programit ekonomik të Kosovës të mbështetur me Marrëveshjen Stand By (MSB). Në përmbyllje të misionit, z. Miniane dha deklaratën vijuese.
“Misioni ka arritur marrëveshje në nivel të stafit me autoritetet, që do t’i nënshtrohet aprovimit nga menaxhmenti dhe Bordi Ekzekutiv i FMN-së, lidhur me një varg politikash të cilat janë të nevojshme për ta përmbyllur rishikimin e parë në kuadër të MSB-së. Shqyrtimi nga ana e Bordit Ekzekutiv është planifikuar të mbahet më 16 dhjetor. Përfundimi i rishikimit do t’i mundësojë 28.1 SDR (35 milionë euro) në dispozicion të Kosovës.
“Kosova është duke shënuar përparim të mirë në kuadër të programit të saj ekonomik. Pas një ngadalësimi ekonomik të vitit të kaluar, rritja pritet të rimëkëmbet aferisht 4 përqind në vitin 2015, e shtyrë kryesisht nga kërkesa vendore e nxitur nga të hyra të forta të remitancave dhe rritja në huadhënie bankare. Rritja pritet të përshpejtohet në 3.8 për qind më 2016, mbështetur nga realizimi i investimeve në qendrën skitare të Brezovicës. Në periudhën afatmesme, nevojitet një rritje më e lartë dhe më përfshirëse për t’i ngritur të ardhurat, për të zhvilluar një sektor privat më produktiv dhe për të krijuar vende pune. Ne pershendesim hapat e ndermarra nga autoritetet ne drejtim te permbushjes se ketyre objektivave.
“Në këtë kuptim, kemi vërejtur, me një shkallë shqetësimi, se javët e fundit aktivitetet parlamentare kanë ngecur. Një gjë e tillë po vonon miratimin e ligjeve të rëndësishme, disa prej të cilave janë kruciale për reformat ekonomike qeveritare dhe zbatueshmërisë se programit të Kosovës të mbështetur nga Fondi. Më së rëndësishmi, situata në parlament rrezikon cenimin e besimit të investitorëve, përfundimisht në dëm të të gjithë qytetarëve.
“Performanca në kuadër të programit deri më tani ka qenë e mirë. Autoritetet i kanë përmbushur me lehtësi caqet për muajin gusht në kuadër të programit të mbështetur nga FMN, si për balancën fiskale ashtu dhe për mbulesat e parasë së gatshme të qeverisë. Gjithashtu, ato kanë bërë përpjekje të lavdërueshme për të frenuar shpenzimet aktuale joproduktive, që është veprim i rëndësishëm për lirimin e hapësirës së duhur për shpenzime kapitale dhe përmirësimin e perspektivave për rritje afatgjate. Të hyrat tatimore janë realizuar mirë, por autoritetet duhet të sigurojnë që disa të hyra të njëhershme – nga agjencia e privatizimit dhe nga shitja e licencave të telekomunikacionit – të materializohen ashtu siç parashihet në buxhet.
“Autoritetet janë duke lëvizur me shpejtësi drejt avancimit të ligjeve të rëndësishme që do të fuqizojnë politikën fiskale dhe do të ndihmojnë nxitjen e rritjes. Së pari, një ndryshim në dispozitën për investime në rregullën fiskale do të ndihmojë në sjelljen e projekteve kapitale shtesë të financuara nga agjencitë shumëpalëshe dhe dypalëshe. Elementet e rëndësishme të inkorporuara në këtë ndryshim kanë për qëllim rritjen e transparencës në procese dhe mbajtjen e borxhit publik në nivel të ulët dhe të qëndrueshëm. Së dyti, miratimi i rregullës për pagat e sektorit publik do të ndihmojë që ndarjet e ardhshme buxhetore për paga publike të rriten në përputhje me trendet e përgjithshme në ekonomi dhe do ta bëjnë Kosovën më konkurruese.
“Duke iu afruar vitit 2016, autoritetet janë të zotuar që të miratojnë një buxhet i cili do të realizojë një deficit prej 98 milionë euro (1.7 për qind të BPV-së), duke përjashtuar projektet e reja të financuara nga donatorët. Për këtë qëllim, është e domosdoshme që autoritetet t’i vazhdojnë përpjekjet e tyre për të frenuar shpenzimet aktuale, përfshirë ato për paga dhe mëditje. Si pjesë e këtij buxheti, ne mbështesim rritjet e shpallura së fundi të përfitimeve të ndihmës sociale, meqë kjo skemë është me fokus të duhur mbi personat më të cenueshëm të shoqërisë. Përveç kësaj, e mirëpresim zotimin e qeverisë që të sigurojë se obligimet që lindin si pasojë e zbatimit të plotë të Ligjit për skemat pensionale të financuara nga shteti nuk tejkalojnë 23 milionë euro në vit.
Bankat kosovare qendrojne mire, jane mire te kapitalizuara, likuide dhe profitabile. Kreditimi eshte rritur dhe kualiteti i asetve ka vazhduar qe te permiresohet kete vit, ku rritja e kredive eshte 7.8 perqind deri ne fudn te Gushtit dhe kredit e keqija mbesin ne nivelin prej 7.5 perqind. “Autoritetet gjithashtu kanë shënuar progres të mire ne mbështetjen e stabilitetit financiar dhe identifikimin e masave për të nxitur ndërmjetësimin bankar dhe qasjen në kredi që i duhet Kosovës për të mbështetur një ekonomi më të fuqishme. BQK ka aprovuar nje kornize kualitaitve te masave te cilat do te mundesojne rritien e likutideitit te bankave ne situata emergjente edhe pse tani per tani nuk ka nevoje. Korniza e mbikqyrjes se bankave eshte duke u permiresuar ne vazhdimesi; Mbikqyrja e bazuar ne risk e bankave do te mundesoj te identifikoj dhe te adresoj risqet eventuale. Autoritetet tash se fundi kane filluar aplikimin e permbaruseve privat te cilet veq jane duke ndihmuar ne zbatimin e kontratave dhe heqjen e pengesave strukturore ne kreditimin nga bankat. Megjithate nevojitet ende pune ne fuqizimin dhe permiresimin e zabtimit te kontratave, ne kete kontekst ne pershendesim zotimin e autoriteteve ne adresinin e pengesave te mbetuara ne kete fushe.
“Reformat në proceset e prokurimit publik, të cilat do të përmirësojnë efikasitetin e sektorit publik dhe gjithashtu transparencën dhe qeverisjen, janë në rrugë të mirë. Autoritetet kanë lansuar me sukses prokurimin e centralizuar publik dhe duhet të vazhdojnë tutje me aplikimin e procesit të e-prokurimit për të gjithë tenderët në prokurim të centralizuar. Po ashtu, autoritetet duhet të bëjnë hapa të shpejtë për mbushjen e pozitave të lira në Organin e Shqyrtimit të Prokurimit me individë të kualifikuar, meqë ky është një hap tjetër kritik për të siguruar integritet të sistemit të prokurimit.
“Misioni është takuar me Kryeministrin, Isa Mustafa, Guvernatorin e Bankës Qendrore të Kosovës, Bedri Hamza, Ministrin e Financave, Avdullah Hoti, si dhe zyrtarë të tjerë publikë, përfaqësues të sektorit privat dhe partnerë ndërkombëtarë. Stafi i Fondit është mirënjohës ndaj autoriteteve dhe të gjithë homologëve të tjerë për bashkëpunim dhe diskutime të shkëlqyeshme.”
Fondi Monetar Ndërkombëtar
Uashington, D.C. 20431 SHBA