Dy javë pas përfundimit të këtij sesioni shkencor botohet numri i katërt i “ Thesarit Kombëtar të mërgatës shqiptare në Suedi”, i cili ndriçon veprimtarinë e pakursyeshme të shqiptarëve në truallin e Suedisë për të vënë gurë në themelin e shtetit të Kosovës/
Nga XHAVIT ÇITAKU/
Rrugët e qytetit bregdetar Falkenberg në Suedinë e largët sot kishte një pamje pak më ndryshe se ditëve tjera sepse, pos komunitetit të këtushëm shqiptar, kishin ardhur mysafirë nga shumë shtete të Evropës e besa edhe nga Kosova dhe Shqipëria nënë për të marrë pjesë në sesionin shkencor të emërtuar “ Kontributi i mërgatës shqiptare në Suedi dhe i miqve sudez për shqiptarët dhe çështjen e Kosovës”, që organizohet për të katërtën herë me radhë nga SHSHASH “ Papa Klementi i XI Albani”, që më sukses vepron tash e disa vite në këtë vend t skandinav. Në fillim, siç e do rendi, u paraqitën fjalë përshëndetëse nga nikoqiri, kryetari i shoqatës, Hysen Ibrahimi dhe Mustafë Kabashi, i cili dha kontribut të madh në mbajtjen e këtij tubimi, ndërkaq në vazhdim me kumtesat e tyre u paraqitën Bedri Paci, Osman Ahmetxhekaj, Hysen Ibrahimi, Mone Juniku, nga Finlanda, Avdyl Uka, Rrahman Rrahmani, Sokol Demaku, Fahredin Berisha . Emërues i përbashkët i të gjitha temave të shtjelluara në këtë eveniment ishte se mërgata shqiptare është një thesar i çmuar i qytetërimit ilir, e cila me mençuri, me shkathtësi të mendjes dhe me një freski të shpirtit diti aq mirë që të lartësoj aq bukur kulturën, historinë e traditat shqiptare edhe në dhe të huaj. Thënë konkretisht, komuniteti shqiptar jo vetëm në skandinavi, por edhe gjithandej i vendosur në të gjitha kontinentet ishte jashtëzakonisht mirë të organizuar dhe dha kontribut të madh në sensibilizimin e situatës së rëndë në kohën e okupimit klasik nga Serbia, në grumbullimin e mjeteve në Fondin e Trepërqindshit, mbajtjen e familjeve në Kosovë, në shërimin e të sëmurëve dhe zgjidhjes së shumë vështirësive në të cilat gjendej populli i Kosovës dhe së fundi edhe me pushkë në dorë luftoi për çlirimin definitiv të Dardanisë. I gjithë ky sukses i mërgatës shqiptare në Suedi, siç tha Saranda Iseni, e cila si çdo herë madhështoi këtë eveinemnt me paraqitjen e saj të mrekullueshme, sot po kurorëzohet me veprën voluminoze, apo minienciklpoedinë, minierën apo shtyllën vertebrale siç poetët strugan e kanë quajtur librin “ Thesari Kombëtar i mërgatës shqiptare” në Suedi”.
Më detajisht rreth këtij libri të katërt me radh foli Fetah Bahtiri, Kryetar i Këshillit redaktues, i cili vuri në pah se deri me tash SHSHASH “ Papa Klemneti XI Albani” ka nxjerr në dritë tre libra me titull “ Thesar kombëtar i mërgatës shqiptare në Suedi”, ndërsa dy javë pas këtij sesioni shkencor do të botohet dhe numri i katërt, që do të këtë mbi 800 faqe. Këta libra kanë për synim pikërisht ndriçimin e veprimtarisë së pakursyeshme të shqiptarëve, të cilët në truallin e Suedisë u angazhuan me mish e me shpirt për të vënë gurë në themelin e shtetit që quhet Kosovë. Është planifikuar që ky ndriqim e kësaj veprimtarie të çmuar të bëhet me botimin e diku të rreth dhjetë librave të këtillë me gjithsej 8000- 10000 faqe. Shkrimet mbështeten në hulumtimin e dokumentacionit origjinal i cili si i tillë, i pandriçuar dhe i pabotuar deri me tash, është burim, material shkencor dhe thesar i çmuar, tha Fetah Bahtiri. Hysen Ibrahimi, kryetar i SHSHASH “ Papa Klementi i XI Albani” përkujtoj se mërgata shqiptare ka lënë e po lë gjurmë të thella në historiografinë shqiptare, të cilën gjë po e thonë intelektual, shkrimtar e gazetar, të inspiruar e entuziazmuar nga të dhënat që po i hasin në librat e botuar nga kjo shoqat. Pra, suksesi i madh që po arrihet në këtë shoqat është fryt i vullnetit të paparë të shkrimtarëve, krijuesve, veprimtarëve e sponsorëve shqiptar në Suedi të përkrahur fuqishëm edhe nga institucionet e shtetit të Suedisë, por edhe të Republikës së Kosovës.
Pavarësisht se në çfarë gjendje është atdheu, mërgimtarët e duan atë
Sulejman Dërmaku, krijues nga Kosova, tha se pavarësisht se në çÇgjendje është ndodhur e ndodhet atdheu, mërgimtarët e duan atë, e vlerësojnë, për të ëndërrojnë, madje edhe ëndërrat i shohin në atdhe, për të veprojnë, madje edhe sakrifikojnë. Sipas një urtie të lashtë, njeriu duhet të udhëtoj për t’ia ditur vlerën shtëpisë, për t’ia ditur ngrohtësinë vendlindjes, për t’ia ditur peshën atdheut. Kjo dukët ka mbetur aktuale sot e gjithë ditën. Sado që njeriun shkaqe e arsye të ndryshme të së përditshmes e shtyejnë drejt vendeve të tjera, drejt viseve më të bukura e më të pasura, megjithatë, sapo tÇi vizitoj ato, madje edhe kur krijon mirëqenie tek ato, ai bindet se rehatinë e shtëpisë, ngrohtësinë e familjes, afrinë e rrethit, qetsinë shpirtërore, aromën e vendlindjes, ndjenjen e sigurisë, madje edhe në atdheun e pasigurt, pavarësisht nga shkalla e tyre e zhvillimit, nuk i gjen dot në to. Përsiatjet e tilla të shtynë të konkludosh se atdhedashuria kulmore gëllin ndër mërgimtar, tha pos tjerash Dërmaku. Ndërkaq, Sali Zogiani tha fjalë miradije për aktivitetin e zhvilluar të mërgatës shqiptare në Suedi dhe vlerësoj lartë librat e botuar nga shoqata e shkrimtarëve, të cilat i quajti vepra enciklopedike me materiale të botuara publicistike, letrare nga të gjitha fushat e krijimtarisë, të cilat në radhë të parë i shërbëjnë kombit e atdheut, historisë, artit. Ai përkujtoj të pranishmit se edhe librin e tij të pestë me anekdota ia ka kushtuar mërgatës, të cilin e ka emërtuar “ Dojeni atdheun sa e duan mërgimtarët”.
Në këtë eveniment të rëndësishëm mori pjesë edhe Louise Wernersson, kryetar i komunës së Falkenbergut, i cili dha dhjetë mijë korona për mbajtjen e sesionit, si dhe tha fjalë miradije për komunitetin shqiptar që jeton në këtë mjedis, i cili është integruar shumë mirë në shoqërinë suedeze dhe është bërë faktor i rëndësishëm në shumë fusha të jetës e të punës. Kishin ardhur edhe Nikollë Lleshi, kryetar i shoqatës për miqësi Shqipëri- Itali, Sali Zogiani, Kosovë, Sulejman Dërmaku, Kosovë, Besnik Camaj, Zvicër, Drita Nikoliqi- Binaj, Vojvodinë, Imri Trena, Norvegji, Seveme Fetiqi, Gjermani, Elhame Gjyrevci, Danimarkë, Pashkë Prengu, përfaqësues i Komunës së Laçit- Kurbinë, Shqipëri, Stefan Nilsson, shkrimtar suedez. Të gjithë këta mysafir falënderuan për ftesën, përshëndetën mikëpritjen dhe i uruan suksese punimeve të këtij sesioni shkencor. Mone Juniku në kumtesën e saj të shkurtër preznetoj aktivitetin e madh mërgimtar që është zhvilluar në Finland fal punës ës palodhshme të veprimtarëve Murtez Miftari, Isa Pllana, Bahri Ibrahimi, Ragip Rrustemaj e shumë të tjerë që ishin themelues të Fondit të Trepërqindshit, të organizimit të mësimit plotësues në gjuhën amtare si dhe të shumë aktiviteteve të tjera të rëndësishme. Edhe një gjë nuk duhet harruar se ne si një popull filantrop në veçanti shprehim respekt për shtetin finlandez dhe suedez që mbështeten dhe inkurajuan veprimtarinë kaq humane dhe fisnike që zhvilluan mërgimtarët tanë, përfundoi ajo. Drita Nikoliqi- Binaj, nga Shqipëria, por që një kohë të gjatë jeton, krijon e vepron në Vojvodinë të Serbisë, tha se duke u nisur nga parimi për të ruajtur kulturën, traditën dhe gjuhën e ëmbël shqipe, në shqiptarët që jetojmë në Serbi mbarëm iniciativën për të formuar shoqatën e parë të titulluar “ Amëza e shqiptarëve në Serbi”. Imri Trena, kryetar i SHSHASH në Norvegji shkurtimisht u angazhua për të arriturat e komunitetit shqiptar në Norvegji në të gjitha fushat e punës dhe të jetës e posaçërisht në fokus të interesimit hëpërhë është organizimi i mësimit për fëmijët shqiptar. Në këtë sesion folen edhe Besnik Camaj, Zvicër e Seveme Fetiqi, Gjermani për punën e madhe që po bëjnë shoqatat e shkrimtarëve në këto dy vende, në të cilat është i koncentruar numri më i madh i mërgimtarëve tanë, por edhe i krijuesve.
Me mjaft interes nga të pranishmit u ndoq edhe një pjesë teatrale kushtuar Komandantit Legjendar Adem Jasharit e luajtur me mjaft mjeshtri nga Saranda Iseni dhe Ahmet Ahmeti. Profesionalizmi i këtyre dy aktorëve ngjalli emocione tek të pranishmit dhe gjatë do të mbahet në kujtesën e tyre. Mbresa të mëdha tek të pranishmit lanë edhe vallët ritmike të interpretuara bukur nga vajzat e Shoqatës Kulturore, Dardanum Collegium, të Falkenbergut.
Për kontributin e dhënë dhe bashkëpunimin e shkëlqyer me SHSHKSH “ Papa Klementi XI Albani”, kryetari i saj Hysen Ibrahimi ndau shumë mirënjohje e falënderime.