Nga Hazir MEHMETI,Vjenë/
Deri në mesin e muajit korrik mësimi përfundon në tërë Austrinë. . Sipas shënimeve janë 13.560 nxënës shqiptarë, prej të cilëve shqip mësojnë në tërë vendin vetëm 2500 nxënës në klasat e 23 mësuesve, apo diku rreth 19% i tyre. Ata që vijuan mësimin në gjuhën shqipe e përfunduan me sukses do jenë pjesë e projekteve të Ministrisë së Diasporës dhe do bëjnë falas shëtitje në Kosovë, Shqipëri dhe në Austri. Pajisja me tekste më e mirë se asnjëherë.
Në Austri jetojnë diku rreth 60 mijë shqiptarë nga të gjitha trevat shqiptare, çereku i tyre janë fëmijë shkollor. Sipas shënimeve janë 13.560 nxënës shqiptarë, prej të cilëve shqip mësojnë në tërë vendin vetëm 2500 nxënës në klasat e 23 mësuesve, apo diku rreth 19% i tyre. Kur dihet se Austria është njëra nga vendet ku mësimi i gjuhës amtare është i garantuar si pjesë e sistemit publik arsimor në kuadër të Ministrisë së Mësimit në Austri, kjo është shumë pak dhe paraqet shqetësim. Krahasuar me kombet tjera është e pa kuptim refuzimi i prindërve mësimin shqip. Kjo është diçka befasuese edhe për zyrtarët përgjegjës, kur dihet se çdo gjë është e siguruar nga Ministria e Mësimit të Austrisë. Kryesia e Shoqatës së Mësuesve Shqiptarë “Naim Frashëri” në Austri në Kuvendin e saj e ka ngritur këtë shqetësim dhe apelon tek Ministria e Diasporës, Ministria e Arsimit, shoqatat shqiptare në Austri në aktivizimin e tyre në formë aksioni për regjistrimin e nxënësve në mësimin shqip nga mosha 6 vjeçare deri në moshën 19 vjeçare. Veçanërisht i ulët është vijimi në Vjenë, Graz, Salzburg si qendra ku graviton një mërgatë shqiptare numerikisht e theksuar. Në Vjenë si rezultat i pasivitetit tonë u shua një vend pune mësuesi në vend që të hapej një i ri, pas shkuarjes në pension të njërit prej tyre. Në Vjenë jetojnë mbi 20 mijë shqiptarë me mbi 3 mijë nxënës nga klasat e para deri në klasat e nënta, prej tyre mësojnë shqip vetëm 370 prej tyre. Afër 2 mijë janë nxënës të rritur 11 deri 19 vjeç, prej tyre mësojnë shqip diku rreth 30 nxënës.
Mjerisht, edhe pse shoqatat kulturore e kanë në programet e tyre të ndihmojnë ruajtjen e gjuhës shqipe dhe bashkëpunimin me rrethet kulturore e mësimore, aktiviteti i tyre karshi mësimit shqip ësht shumë larg mundësive e nevojave. Duhet të niset që nga kryesitë e shoqatave kulturore, veprimtarë regjistrimi i fëmijëve në mësimin shqip. Edhe pse ka deklarime se do ndihmohet integrimi me identitet kombëtar e jo të asimiluar, në fakt është e kundërta, me pasivitetin tonë po e mundësojmë asimilimin e fëmijëve tanë. Përshtypja është se në familje punohet pak me fëmijët e rritur duke e humbur atë nga kontrolli i domosdoshëm. Arsyetimet e atyre të cilët nuk i regjistrojnë fëmijët e tyre janë gjithfarë dhe nga më qesharaket e naivet: “Fëmija im di shqip”, “Unë e mësoj në shpi”, “…aiii, atij i duhet gjermanishtja se sa për shqip ai është perfekt”, “…këtu nuk kemi nevojë për shqip”, “ … nuk ka kohë, ai është në gjimnaz”, “ ..nuk po do shqip, veç m’e myt”, “…nashta vitin tjetër”, “ … jo more hiqmu shqipes”, “… u regjistrue në fusboll, nuk ka kohë” etj.
Në të gjitha shkollat prindërit mund të kërkojnë formularin për gjuhën shqipe. Kjo është e drejtë e garantuar me ligj dhe duhet shfrytëzuar nga prindërit që t’i mundëson fëmijës së tij vijueshmërinë… Nuk mund të jesh shqiptar e të mos flasësh gjuhën shqipe.
Në Austri mësimi i gjuhës amtare është i siguruar brenda sistemit shkollor publik dhe nën përkujdesjen e organeve zyrtare përkatëse. Pak vende në Europë e kanë të rregulluar kaq mirë mësimin amtar sikurse është Austria e përcjell nga Suedia, Finlanda. Në vendet tjera mësimi në gjuhën amtare është kryesisht i organizuar dhe financuar nga shoqatat e prindërve
shfrytëzoni mundësitë
Nisur nga rrethanat e volitshme prindërit do duhej t’i shfrytëzojnë mundësitë e ofruara. -Ata duhet më këmbëngulje të kërkojnë që fëmija i tyre të ketë mundësi të mësoj shqip i garantuar sipas ligjit dhe t’i nënshkruajnë fletëparaqitjet (Anmeldung) me kohë, javën e parë.
-Të jenë të organizuar, të komunikojnë mes veti edhe me prindër të shkollave afër deri në formimin e grupit prej 12 nxënësve shqiptarë të cilëve u sigurohet mësimi sipas ligjit për gjuhë amtare. Të gjitha kërkesat pastaj janë në varësi të drejtorive, inspektorit. Mësimdhënësi do sigurohet nga këto organe përgjegjëse, tekstet dhe materiali përcjellës.
Tekstet
Tani janë të siguruara tekstet e reja (19 tekste) nga Ministria e Arsimit dhe Diasporës për të gjitha nivelet mësimore falas. Ato porositen nga mësuesi në Ministrinë e Mësimit të Austrisë të cilit i dërgohen në shkollë. Në Austri për herë të parë është botuar Abetarja në shqip dhe mësuesi e porositë nga katalogu i teksteve mësimore sipas numrit të nxënësve në shkollë. Të gjitha janë falas. Abetarja dhe Tekst Ushtirimi-1 mund të porositen nga prindërit privatisht, por duhet paguar. Adresa: E.Weber Verlag, Eisenstatdt, përmes internetit direkt (O-line). Kjo abetare është e përshtatshme për nxënësit në diasporë dhe e standardeve bashkëkohore për alfabetiizmin paralel me gjuhën e shkollës dhe është porositur nga shumë vend D,S,B,GBr etj. Info: Ph-Zürich Datenbank Mehrsprachigkeit Zvicër; E.Weber Verlag -Austri etj.
Tekstet janë të hartuara sipas kurrikulës së re mësimore për diasporë nga Ministria e Arsimit të Kosovës dhe tani e bashkuar edhe Ministria përkatëse e Shqipërisë.
Për informata shtesë prindërit mund të kontaktojnë me mësuesit shqiptarë. Adresat e tyre janë të shënuara në Ambasadën e Kosovës.
Formimi i personalitetit me identitet dhe i kompletuar nuk mund të jetë i plotë pa e mësuar gjuhën e nënës. Nuk mund të jesh shqiptar e të mos flasësh gjuhën shqipe. Gjuha shqipe nuk e pengon integrimin dhe mësimin e gjuhës së shkollës, përkundrazi e ndihmon atë. Shpresojmë se gjatë këtyre dy muajve do kemi aktivitete në dobi të formimit të grupeve mësimore deri në javën e parë të shtatorit, kur fillon mësimi.