Shoqata SIREAS NAMUR, e udhėhequr nga veprimtarja Nermine Kumanova dhe Shoqata MAKOWAL, e udhėhequr nga Memedali Ahmedi, qė njeherit ėshtė pėrfaqėsues kryesor i Diasporės pėr Shqiptarėt e Maqedonisė (DSHM) nė shtetet e Evropės Perėndimore, organizuan “Ditėt Shqiptare nga 28 Marsi deri 12 Prill” nė Namur tė Belgjikės. Nė kėtė manifestim “Ditėt Shqiptare Ilirida” nė Namur ishte prezent edhe kryetari dhe themluesi i DSHM-sė, z.
Musa Lamallari – Tim Shkupi.
Prej datės 6 Prill, nė Namur me Tim Shkupin pėr “Ditėt Shqiptare Ilirida” ishte edhe delegacion nga Maqedonia, i pėrbėrė nga sekretari i SHVL-sė pėr Shkup, z. Xhem Lamallari, i njohur si Komandant Baruti, kryetari i Shoqatės Kulturore Shqiptare, z. Daim Hiseni, kryetari i Kėshillir Organizativ pėr Drejtėsi pėr rastin “Monstra”, z. Bedri Ajdari, nė
delegacion u bashangjitėn edhe veprimtari nga Zvicra z. Florim Kadriu, si dhe gazetari dhe shkrimtarin nga Kosova, z. Habib Zogaj pėr tė promovuar librin e tij “Reportazhe Lufte”.
Me 7 Prill nė sallėn Mundo nė Namur u organizua njė Mbrėmje poetike dhe tregime Shqiptare “Na ishte njėherė … shqiptarėt pėr tė kuptuar egzodin” me shkrimtarin nga Kosova, z. Habib Zogaj, i cili promovoi edhe librin e tij “Reportazhe Lufte” me rrėfime tė drejtėpėrdrejta nga zonat e luftės sė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės. Tė pranishėm nė kėtė promovim ishin edhe shumė personalitet tė njohura belge nga qyteti i Namurit. Gjithashtu promovimi i librit u bė edhe nė Tongeren, nė lokalet e Librarisė shqiptare
Iliria, ku kaluam njė mbremje shumė tė ngrohtė dhe vėllezėrore, si dhe nė Bruksel nė shoqatėn Iliria.
Takime mė pėrfaqėsues tė jetės politike nė Belgjikė
Gjatė “Ditėve Shqiptare” ishin caktuar edhe takime tė rėndėsishme pėr
delegacionin nga Maqedonia mė pėrfaqėsues tė jetės politike belge. Vlen tė
pėrmendim takimin shumė miqėsor dhe informativ me zonjen Genevieve Lazaron
nė asamblenė e “Province de Namur”. Takimin me deputeten federale Gwenaell
Grovonius pas vizitės tė Senatit dhe Parlamentit Federal belg nė Bruksel,
ku zonja Grovonius u njoftua me realitetin e hidhur nė bazė tė provave dhe
fakteve pėr situatėn e rėndė dhe tė vėshtirė tė shqiptarėve nė Maqedoni,
pėr dikriminimin pėrfid, pėr vrasjet dhe likuidimet e ish-ushtarėve tė
UĒK-sė pa gjyq, pėr rastin Monstra, pėr bllokimin e procesit integrues,
pėr projektin kiē 500 milionėsh “Shkupi 2014”, pėr shtetin dhe sistemin
unitar qė ua mohon shqiptarėve tė drejtėn pėr shtetėsi, manipulon me
statistika dhe nuk kemi regjistrim tė popullsisė, e shumė tjera.
Edhe pse ishin ditėt festive tė Pashkėve, prefekti i Namurit dhe ministri
i ēėshtjeve sociale, z. Maxime Prevot, gjeti kohėn e tij tė lirė nė njė
pasdreke, nė ditėlindjen e tij tė takoi pėrfaqėsuesit e Diasporės
Shqiptare pėr Maqedoni dhe delgacionin shqiptar nga Maqedonia.
Takime me shoqatat dhe bashkėatdhetarė e tė gjitha trevave shqiptare
Takimet me shoqatat dhe bashkėatdhetarėt tonė nė Belgjikė ishin tė ngrohta
dhe tepėr vėllazėrore. Xhamia “Haxhi Zeka” nė Namur me imamin z. Avni
Dobra dhe kryetarin e saj z. Musa Mulaj, nė shenjė respekti kėrkuan nga
kryeatri i DSHM-sė, z. Musa Lamallari – Tim Shkupi tė udhėheqė me namazin
e tė Premtes. Pas pėrfundimit tė namazit, nė sallėn aty afėr u organizua
njė tubim informativ rreth situatės aktuale politike nė Maqedoni, ku folėn
pėrfaqėsuesit e Diasporės, delegacioni nga Maqedonia, z. Bedri Ajdari dhe
z. Daim Hiseni, ku informuan tė pranishmit rreth rastit Monstra.
Gjithashtu fjalėn e mori edhe z. Florim Kadriu, njė veprimtarė shqiptar
nga Zvicra.
Konferencė/debat poltik mbi situatėn aktuale politike nė Maqedoni
Nė pasmbrėmjen e 9 Prillit tė “Ditėve Shqiptare Ilirida” ishte caktuar njė
konferencė/debat me dy ligjerues nga Belgjika, njohės tė mirė tė
funksionimit tė shtetit dhe sistemit belg, por edhe tė problemeve reale nė
Maqedoni, z. Safet Kryemadhi, politolog dhe shkrimtar dhe z. Liridon Lika,
asistent dhe specialist nė marrėdhėniet ndėrkombėtare, nga Diaspora z.
Musa Lamallari, shkrimtar, teolog dhe kryetar i Diasporės pėr Shqiptarėt e
Maqedonisė dhe nga Maqedonia z. Daim Hiseni, kryetar i Shoqatės Kulturore
Shqiptare nė Maqedoni, me temė “Njė Shtet Federal, si njė mundėsi e
barazisė dhe respektit tė gjithė qytetarėve: reflektim nė rastin e
Maqedonisė”.
Nga rrjedha e kėtij debati dhe nga shumė takime me personalitete tė
njohura belge doli edhe ideja qė t’i ofrohet qeverisė sė Maqedonisė,
partive dhe grupeve tė ndryshme politike modeli i funksionimit tė shtetit
Belg si nisje pėr tė zėvendėsuar sistemin dhe shtetin unitar tė IRJM-sė me
njė shtet federal dhe sistem tė demokracisė koncensuale.
Njė mbrėmje pranė valėve tė radio RUN, emisioni nė gjuhėn shqipe
Nė natėn e 10 Prillit pėrfaqėsuesit e Diasporės, delegacioni nga Maqedonia
si dhe shkrimtari nga Kosova, z. Habib Zogaj, ishin tė ftuar dhe nėn
pėrkujdesje tė Faton Gashit, organizatorit tė radio RUN (Radio e
Univerzitetit tė Namurit), ku prej orės 21:00 e deri nė 24:00, nė shenjė
respekti nė vend tė Memedali Ahmedit, programin e udhėhoqi z. Habib Zogaj
dhe gazetarja Myrvete Feka, qė tė na pėrkujtojnė ditėt e vėshtira tė
radios sė parė gjatė luftės sė lavdishme tė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės
nė zonėn e Malishevės “Ju flet Radio Kosova e Lirė”. Vlenė tė cekim se
intervistėn qė e zhvilloi z. Habib Zogaj me pjesmarrėsin e tri luftrave,
Xhem Lamallari – Baruti, ishte njė bisedė qė tė kthente nė ditėt mė tė
rėda, por edhe tė lavdisė tė popullit shqiptarė pėr ēlirimin e Kosovės nga
ushtria, policia dhe forcat paramilitare serbe. Pasi tani po bisedonin dy
ish-luftėtarė, veteranė dhe invalid lufte, ku njėri-tjetrit ia kuptonin
edhe ndjenjat mė mirė se kushdo tjetėr.
Pėrmbyllja e Ditėve Shqiptare nė Namur
Pėrmbyllja e “Ditėve Shqiptare Ilirida” u bė me 11 prill nė sallėn e
Shtėpisė sė Kulturės nė Namur. Nė kėtė manifestim kishin ardhur nga
Brukseli ambasadorja e Republikės sė Shqipėrisė, zonja Suela Janina dhe
veteranja e arsimit shqip Rukije Rama, veprimtari i njohur Musli Beqa dhe
shumė personalitete tjera nga bota e artit dhe lėmive tjera. Nė orėn 17:00
u shfaq filmi dokumentar “Egzodi shqiptar, pėr tė mos e harruar”. Kurse
nė orėn 18 debat, pyetje, pėrgjigje, ku fjalėn e mori ambasadorja e
Republikės sė Shqipėrisė, ku ndėr tė tjera tha “se sė shpejti nė
bashkėpunim me shoqatėn MAKOWAL do tė rihapet mėsimi nė gjuhėn shqipe dhe
ftoi komunitetin shqiptar nė Namur pėr unitet dhe bashkėpunim tė frytshėm,
qė tė kujdesemi me pėrkushtim pėr brezin e ri, qė tė mos harrojnė rrėnjėt
e origjinės shqiptare, gjuhėn dhe traditat tona qė na bėjnė tė ndihemi
krenar.
Pas njė pauze tė shkurtėr, nė orėn 20:00, u pėrkujtua me nderime mė tė
larta dėshmori i kombit Hajdar Shala, qė ra heroikisht me shokė nė luftėn
e Divjakės, nė mars tė vitit 1999, qė nė Namur njiheshte me emrin Ilir
Kastrati, qė kishte lėnė tė mirat e Belgjikės pėr t’i dalur zot Atdheut nė
Kosovė. Pėr pėrkujtimin e tij, menjėherė pas himnit kombėtar, nė podium
doli veterani i UĒK-sė, z. Xhem Lamallari – Baruti dhe ftoi tė pranishmit
tė nderojnė deshmorin e kombit Hajdar Shala me njė minutė heshtje. Kurse
pėr biografinė dhe jetėn e tij foli mėsuesja e gjuhės shqipe nė Tongeren,
zonjusha Myrvete Feka.
Pėr fund u kėnduan kėngė folklorike nga grupi muzikor “Vėllezėrit Demiri”
qė kishin ardhur enkas nga Gjermania pėr tė respektuar “Ditėt Shqiptare
Ilirida” nė Namur dhe pėr tė nderuar veprėn heroike tė dėshmorit tė kombit
Hajdar Shala.
Qendra pėr Informim e DSHM-sė