Shkruan: Fadil LUSHI/
Lexuesit e mi të nderuar besoj se do më ndjejnë nëse paragrafin e parë të këtij shkrimi paksa do ta personalizoj. Ka shumë kohë që motra ime gjegjësisht ajo heroina fatkeqe e gjeneratës së saj, që dikur pavullnetshëm u çatdhesua dhe u degdis në pjesën e Trakisë turke, nuk m’i lexon shkrimet. Se pse nuk m’i lexon vështrimet, me të drejtë ajo do të ketë arsyet a provat e saj. Më thotë se në vijimësi vështrimet i ke pesimiste, popullorçe dhe njëkohësisht të “qëndisura” me atë fjalorin tënd të “ndotur”! Sipas saj, lëre që ky stil i të shkruarit nuk e nderon lexuesin, por njëkohësisht abuzon rregullat dhe udhëzimet që duhet zbatuar në fushën e gazetarisë! Më sugjeron që në të ardhmen shkrimet a opinionet t’i kem më optimiste, më humaniste dhe më të drejtpërdrejta. Që ta bësh këtë, mor vëllaçko, është koha të heqësh inatet, po edhe të adaptosh një filozofi krejt tjetër fare…, sikur donte të më thotë, duhet t’u shmangesh “shkrimeve me isharete dhe me temsile”!? …, t’i mund të shkruash për vlerat tona e të tjera. I premtova se do të bëj a do të veproj siç më thotë ajo…, me gjithë faktin që e di se ajo, nuk do ta lexojë këtë “shkarravinë” të radhës.
Unë nuk dua që ky vështrim të jetë një kopje e zbehtë e atyre paraprake, nuk dua ta gënjej as motrën, as lexuesin, as vetveten po as nihilistët, dhe për këtë do të më lejohet t’i referohem piktorit dhe shkrimtarit kosovar, Rexhep Ferri, i cili në një gazetë prestigjioze të Tiranës, në kuadër të temës: “Na ishte njëherë fjala”, pos të tjerash, kishte shkruar edhe këto fjalë:”…, krejt në fund po ju tregoj se romanin tim të fundit e mbylla me dy vargje të një poezie që e kam shkruar vite e vite më herët: S’më dhimbset gjyshi, më dhimbset burrëria e tij. Një kafe një lirë, dy kafe një gjysmë lire”!
Ti, lexues i nderuar, nëse takati yt mental të mundëson ta zbërthesh filozofinë e këtyre dy vargjeve të lartpërmendura, atëherë të mbetet të lexosh një shkrim kryekëput pesimist. Unë sot e gjithë ditën e Perëndisë do të parashtroj pyetjen se mos vallë filozofia e këtyre dy vargjeve të zotit Ferri, nuk ka moral të dyfishtë, a mos vallë, mund të themi se ai nuk ka të drejtë në këtë kontekst, a mos vallë logjika e këtyre dy vargjeve nuk duket a nuk hetohet në përditshmërinë tonë, a mos vallë kjo nuk u hetua në orët e para të mëngjesit të ditës së zgjedhjeve parlamentare diku në një lagje të Laçit, a mos vallë ca militantë (pavarësisht se cilës parti politike i takojnë) nuk u futën në votime me këmbën e gabuar, nuk u futën me atë “nijetin e tyre të keq”, a mos vallë nuk kemi të drejtë, të themi se neve nuk na dhimbset hiç fare vota e viktimës përkundrejt jetës së tij…, a mos vallë nuk kam të drejtë t’i them sime motre se mendimin e ka gabim…, a mos vallë nuk kemi të drejtë të themi se jeta e një votuesi vlen një gjysmë lek!? Mua nuk më dhimbset Shqipëria londineze, sa më dhimbset imazhi i saj, nuk më dhimbset historia e saj (sa e lavdëruar, po aq e nëpërkëmbur), sa më dhimbset e ardhmja dhe standardet demokratike të saj…, mua nuk më dhimbsen recidivistët e rrezikshëm, sa më brengos ajo heshtje varri e intelektualëve…, nuk më dhimbsen lekët e humbur dhe të abuzuar të partive politike, sa më habit butaforia mashtruese e politikanëve. Mua nuk më dhimbset jorgani, më vjen inat pse e dogja për një plesht!?
Ti, i nderuar lexues, nëse nuk të bezdisa me këto “broçkulla”, do të më lejosh që këto dy vargje të z. Rexhep Ferri t’i “zhvendos” në Republikën e Kosovës, në atë vend ku edhe dolën…, në hapësirat e pas luftës kosovare, në vendin që njihet me ato katër palë histori: me historinë e robërisë, me historinë e familjes së Jasharajve, me historinë e autokracisë si dhe me historinë e protagonistit të saj, gjegjësisht të ushtarakut të UÇK-së, i cili edhe sot mbijeton me ndihma sociale, me grumbullimin e kanaqeve, me lëmoshën e njerëzve të mirë. Ushtaraku që nuk do t’i besojë “pakujdesisë” së pushtetarëve a autokratëve, të cilët ashtu rehatshëm janë ulur në kryeminderet e institucioneve kushtetuese të shtetit…, nuk do të besojë se edhe në të ardhmen statusi i tij do të mbetet pambarimisht në mëshirën e dallkaukëve politikë…, ai nuk do të mbetet i papërfillshëm, i parëndësishëm dhe i padobishëm, së paku për familjen, për kalamajtë, për shoqërinë…, ai nuk do të “besojë” se ishte një ndër kërkuesit e lirisë së munguar të vendit. Ai nuk do t’u besojë atyre dy vargjeve të dala nga poezia e Rexhep Ferrit…, ai nuk do të besojë se bashkëluftëtarët e tij të dikurshëm, sot janë “konvertuar” në autokratë tok me familjet e tyre…, ai nuk beson se bashkëluftëtarëve të tij u munguaka vetvetja, ndërgjegjja a edhe ekuilibri moral, ai nuk do të besojë se shokët e luftës, ashtu detyrimisht dhe pavullnet-
shëm u “divorcuan” nga idealet dhe nga e kaluara e tyre!?
Ushtaraku me paterica prej druri nuk do të shndërrohet në skllav barbari e barbarizmi, nuk do të bëhet rob vandali e vandalizmi, në skllav bastardi.., ai nuk do të trokasë në dyert e… dhe miqve të tij të dikurshëm, ai nuk do të trokasë në dyert e miqve të tij të cilët anashkalojnë kujdesin ndaj kësaj kategorie njerëzish, të atyre që dhunojnë fjalën e lirë, në dyert e atyre që hiç nuk u ha palla…, ai nuk do të ulet pranë tryezës a tavolinës së (mbi)populluar me sojsëzë, kulakë, kumarxhinj, me “reformatorë, liberatorë, a edhe me njerëz të përmjerrë”!? Ai kurrën e kurrës nuk do të frekuentojë hapësirat e politikanëve për të kërkuar lëmoshë…, ai nuk do të takojë njerëzit me prepotencë mendore dhe me mentalitet provincial…, ai nuk do t’i përfillë njerëzit që pështyjnë mbi vlerat e dala nga lufta…, njerëzit të cilët e kanë për qejf që prej budallait të bëjnë të mençur dhe prej këtij të fundit të marrë, analfabetin do ta bëjnë intelektual dhe këtë të fundit lesh…, nuk do të lejojë që t’i thonë se burrëria, ndërgjegjja (po edhe dinjiteti yt) vlen një gjysmë lire, vlen sa dy kënaqe, vlen një gjysmë llaf, vlen sa një… etj.
O milet, po më thoni a mos vallë ky ushtarak dhe të tillë të tjerë si ai, nuk meriton diç më tepër, a mos vallë ai dhe ata nuk meritojnë një rrëfim a shpjegim ndryshe, a mos vallë ata nuk janë sui generis, apo në instancë të fundit duhet t’i harrojmë një herë e përgjithmonë.
William Shakespeare dikur kishte thënë: “Bekuar qoftë ai që ruan varrin tim, mallkuar qoftë ai që lëviz këtë gur nga varri im”! Kësaj thënieje të Shekspirit ushtari i UÇK-së nuk do t’i shtojë asnjë presje. Ja, pra, pse këto lloj shkrimesh dalin çapraze dhe fare pak optimiste. Është mirë të jesh “dhëndër i engjëllit”(!???)…, ai t’i fshin mëkatet, por, po deshe, edhe t’i shton “sevapet”!?
Ime motër e dashur, të fala nga Vatani!