Ajet Nuro – Page 2 – Dielli

30 vjetë marrdhenie dilpomatike mes Shqipërisë dhe Kanadasë

October 30, 2017 by dgreca

Ditën e shtunë më 28 tetor 2017, nën kujdesin e ambasadës shqiptare në kryeqytetin e Kanadasë, Otava, u përkujtua 30 vjetori i vendosjes së mardhënieve diplomatike mes Shqipërisë dhe Kanadassë me një koncert të « Trio Fammus » i ndjekur nga një kokteil/

Nga Ajet Nuro, Montreal, Kanada/

Ndoshta lajmi për vendosjen e marrdhënieve diplomatike mes Shqipërisë dhe Kanadasë para 30 vjetëve nuk ka patur atë rëndësi sa edhe vendosja e marrdhënieve diplomatike me Gjermaninë Perëndimore apo Britaninë e Madhe por, sot 30 vjetë më vonë ajo merr një rëndësi të veçantë. Në epokën e vendosjes së marrdhënieve, lajmi, e shumta ka gëzuar ata që do të donin një Shqipëri më të hapur me botën, ndoshta pa guxuar të mendojnë një Shqipëri të lirë dhe demokratike. Sot, ai veprim i thjeshtë ka sjellë në peisazhin diplomatik, ekonomik dhe social të Shqipërisë një nga vendet më ndikues në jetën e shqiptarëve. Modeste në diplomacinë ndërkombëtare, me një imazh paqësor por me një ekonomi solide, Kanadaja është vendi i dytë për nga volumi i investimeve në Shqipëri pasi për disa vite ka mbajtur vendin e parë. Kanadaja, është bërë atdheu i dytë i disa dhjetra mijëra shqiptarësh që janë vendosur, punojnë dhe jetojnë në këtë vend.

30 vite histori suksesi

Në këto 30 vjetë nga vendosja e marrdhënieve diplomatike mes Shqipërisë dhe Kanadasë shumë ngjarje kanë ndodhur, ngjarje që kanë ndikuar edhe në marrdhëniet mes dy vendeve. Së pari, vetëm tre vjetë pas vendosjes së mardhënieve diplomatike Shqipëria hyri në epokën e ndryshimeve madhore që çuan në ndryshimet demokratike dhe fillimin e një tranzicioni të gjatë shoqëruar me probleme ekonomike e sociale që bënë që mijëra shqiptarë të linin vendin e tyre për t’u larguar në vendet fqinje dhe shumë prej tyre edhe përtej oqeanit Atlantik në Amerikë dhe, edhe në një vend të ri ku shqiptarët nuk kishin shkelur më parë (përveç një komuniteti të vjetër të pas Luftës së Dytë Botërore), në Kanada.Së dyti, lufta në Kosovë, e rreshtoi Kanadanë me vendet e NATO-s që ndërhynë në Kosovë për të shpëtuar shqiptarët e atjeshëm nga shfarosja. Kanadaja ishte nga vendet e pakta që vendosi të merrte 5000 refugjatë për të ndihmuar sado pak në krizën e refugjatëve të shpërnguluar nga vendi i tyre nga dhuna e makinës ushtarake serbe.

Kanadaja, ndonëse një vend i largët, ka marrdhënie ekonomike me Shqipërinë dhe duke qenë se ajo ka ekspertizë në sektorë strategjikë si nafta, gazi dhe minierat, ajo ka mundur të siguroj një vend të nderuar në rangun e vendeve investuese në Shqipëri. Jam i bindue se me politika tërheqëse dhe sidomos me krijimin e kushteve politike e sociale, investimet kanadeze në Shqipëri mund të shtohen për të ndikuar pozitivishtë në ekonominë e brishtë shqiptare.

Në 30 vjetë nga vendosja e marrdhënieve diplomatike mes Shqipërisë dhe Kanadasë një komunitet i tërë shqiptarësh është vendosur në Kanada. Ata janë integruar në një vend ku « multikulturalizmi » përbënë krenarinë e këtij vendi dhe mund të themi se ata i gjenë në të gjitha sferat e jetës ekonimke, politike e sociale të këtij vendi. Shqiptarët janë të vendosur në metropole si Toronto (Ontario), Montrteal (Kebek), Kalgari (Alberta), Vankuver (Kolumbia Britanike) por edhe në qytete të vogla dhe janë të integruar më së miri në të gjitha aspektet.

30 vjetë marrdhënie diplomatike dhe më shumë se kaq

Nën kujdesin e ambasadorit të Republikës së Shqipërisë në Kanada, shkëlqesisë së Tij zotit Ermal Muça mund të them me plot gojën se jo u përkujtua por u festua 30 vjetori i këtyre marrdhëneve mes dy vendeve tona. Të shtunën më 28 tetor 2017, u mblodhën në Ottawa në National Gallery of Canada, miq të Shqipërisë, pjestarë të trupit diplomatik në Ottawa, përfaqësues të Parlamentit të Kanadasë dhe atij të Ontarios, përfaqësues të ministrisë së tregëtisë së jashtëme të Kanadasë si dhe shqiptarë nga Toronto, Montreali, Hamiltoni dhe qytete të tjera. Unë kam marr pjesë në shumë festa organizuar nga ambasada jonë në Ottawa por përkujtimi i 30-vjetorit të marrdhënieve diplomatike mes Shqipërisë dhe Kanadasë përbënte një kulm për sa i përketë pjesmarrjes së bashkatdhetarëve tanë. Koncerti i « Trio Fammus » ishte një zgjedhje e shkëlqyer që u pëlqye nga të gjithë pjesmarrësit. Për shqiptaro-kanadezët koncerti i familjes Papajorgji, Jani (violinë), Sofia(piano) dhe Livia (violinë), ishte një përkëdhelje e nostalgjisë së atdheut të largët dhe krenari e pasurisë kulturore e muzikore dhe për të huajt një udhëtim në muzikën shqiptare e klasike botërore transmetuar me virtuozitet e mjeshtëri nga artistët shqiptarë.

Një kokteil pas koncertit shërbeu si pikë takimi mes të gjithë pjesmarrësve. shqiptaro-kanadezë të ardhur në shenjë respekti për shtetin shqiptarë dhe atdheun e tyre, drejtues shoqatash që grumbullojnë shqiptarët këtu në Kanada si dhe intelektual shqiptarë, ishin të gjithë të gëzuar që gjendeshin së bashku. I pranishëm ishte edhe gazetari i talentuar i komunitet tonë, gazetari i televizionit PASQYRA në Toronto zoti Ilir Lena.

Do të doja të falenderoja organizatoriët e këtij aktivitetit, ambasadorin e Shqipërisë në Kanada, zotin Emal Muça si dhe stafin e tij për organizimin e aktivitetit.

Mardhënie të shkëlqyera por …

Nëse marrdhënet mes Kanadasë dhe Shqipërisë janë të shkëlqyera e Kanadaja është duke e mbështetur Shqipërinë në rrugën e saj drejt integrimit në Bashkimin e Europian dhe në strukturat e tjera Euro-Atlantike kjo nuk do të thotë se nuk ka vend për përmirësime. Nëse Kanadaja ka mundur të zëri një vend të dytë për volumin e invesitmeve në Shqipëri, investimet Kanadeze mund të jenë shumë e shumë më të mëdha nëse do të nxiteshin kompani të tjera të përmasave të vogla dhe të mesme. Duhen gjetur rrugët për një gjë të tillë. Pse mos të shtohen lidhjet dhe marrdhëniet në fushën e edukimit, shëndetsisë dhe fusha të tjera. Nëse shqiptarët mundën të ngrenë një statujë të Nënë Terezës në Montreal ndërsa në Toronto të shpallin muajin nëntor muaji i trashëgimisë shqiptare dekretuar nga parlamenti i Ontarios (për mos të përmendur arritje të tjera), ata janë në gjendje të japin edhe më shumë ndihmë në forcimin e marrdhënieve dypalëshe. Ngjarjet e fundit në Shqipëri, përfoljet për lidhjet e krimit me politikën (thashethemet kanë ekzisuar gjithmonë….) ishin një temë që nuk mungoi në bisedat mes shqiptarëve por edhe në formë pyetjeje nëse investimet kanadeze do të stepen nga këto ngjarje. Sigurisht, klima politike dhe sociale është një nga kushtet bazë të suksesit të investimeve të huaja. Por, nëse flasim për një rritje të komunitetit shqiptar në Kanada, arritjes së një pjekurie të këtij komuniteti, ai mund të ndikoj edhe më shumë në fatet e vendit të origjinës së tyre. Më duket se duhet t’i qëndrojmë larg atij slloganit famkeq të epokës komuniste « të mosndërhyrjes në punët e brendëshme ». Nëse Kanadaja n’a ka dhënë mundësinë të jemi qytetarë të saj duke ruajtur qytetarinë tonë shqiptare, kjo e fundit nuk duhet të jetë thjeshtë një stoli. Në Kanada, pjesmarrja në jetën politike të vendit është një detyrë, pse jo edhe në atë shqiptare? Shqiptaro-kandezët si pjesë e diasporës shqiptare kanë shumë për t’i dhënë Shqipërisë. Ata nuk duhet të presin t’u kërkohet ndihmë. Shqipëria është e të gjithëve. Ne duhet të jemi pjesë e historisë dhe e traditës së shkëlqyer të disaporës sonë që është gjendur gjithmonë pranë atdheut, pikërisht në momente vendimtare.

Pamje nga aktiviteti

: Nga e majta Lulzim Laloshi, Laze Leskaj dhe Ajet Nuro

: Shqiptarë nga Montreali me ambasadorin e Shqipërisë në Kanada zotin Ermal Muça

: Artistët e Trio Fammus Jani Papadhimitri, Sofia Papadhimitri dhe Livia Papadhimitri

: Kryetarja e nderit e Shoqatës Shqiptaro-Kanadeze Toronto, zonja Ruki Kondaj dhe kryetarja e shoqatës Kulturore Shqiptare të Montrealit zonja Anila Erindi

: Me artistët e Trio Fammus

: Me artistët e Trio Fammus

: Nga e majta në të djathë Laze Leskaj, Mariola Leskaj, Alma Nuro dhe Ajet Nuro

: Nga e majta Laze Leskaj, Aulona Leskaj, Alma Nuro dhe Marjola Leskaj

: Një grup shqiptarësh nga Toronto në foto me ambasadorin shqiptar në Ottawa z. Ermal Muça

: Shqiptarë dhe aktivistë nga Toronto, Ontario

: Kryetarja e Shoqatës kulturore shqiptare në Montreal si dhe kandidate për këshilltare në një nga rajonet e Montrealit zonja Anila Erindi

: Zoti Ilir Lena (Televizioni Pasryra) duke intervistuar zonjën Anila Erindi

: “Delegacioni” i Montrealit

: Një grup shqiptarësh nga Montreali, Kebek

: Autori, Cezarina Kora dhe Alma Nuro

Shën Tereza e Kalkutës bashkoi edhe shqiptarët e Kanadasë

September 6, 2016 by dgreca

Festime madhështore në Toronto me një meshë të udhëhequr nga Kardinali i Torontos Thomas Collins për nder të shenjtërimit të Nënë Terezës. Të pranishëm shqiptarë nga të gjitha trevat shqiptare si dhe ambasadori i Shqipërisë në Kanada shkëlqesia e Tij z. Ermal Muça, Kryetarja e nderit e Shoqatës Shqiptaro-Kanadeze Dr. Ruki Kondaj dhe Kryetari i Shoqatës Shqiptaro-Kanadeze Toronto, z. Ramazan Këllezi./

Nga Ajet Nuro/

Data 4 shtator 2016 do të ngelet e gëdhendur në kujtesën e shqiptarëve si dita e shenjtërimit të njërës prej tyre, shqiptares më të njohur dhe më të respektuar në botë, bamirëses së madhe Nënës Terezë. Shqiptarët kudo në botë u mblodhën për të festuar këtë ngjarje që ndoshta nuk do të përsëritet më në të gjallë të tyre siç ishte rasti i shenjtërimit të një shqiptareje. Edhe në Kanada, shqiptarët e shprehën respektin për këtë figurë të madhe por dhe krenarinë për bijën dhe motrën e tyre që tashmë i përketë gjithë botës me aktivitete nga më të ndryshmet.

Në kishën Martyrs’ Shrine, në Midland të Ontarios, Misioni Shqiptar Katolik “E Lumja Nënë Tereza”, në bashkëpunim me Arkipeshkvinë e Torontos, organizuan një meshë për të festuar shenjtërimin e Nënë Terezës, meshë në të cilën merrnin besimtarë të të gjitha origjinave kombëtare por kuptohet që shumica e të pranishmëve ishin shqiptarë nga të gjitha trojet shqiptare me banim në Toronto dhe rrethina. Mesha u udhëhoq nga Kardinali i Torontos Thomas Collins dhe zhvillua në anglisht dhe shqip. Në predikimin e vet, Kardinali përmendi se kush ishte Nënë Tereza dhe origjinën e saj. Ai theksoi krenarinë e ligjëshme që duhet të ndiejnë shqiptarët dhe vendi i saj i origjinë Shqipëria për shenjtërimin e Nënë Terezës. Pastaj ai i ftoi të pranishmit të ndjekin gjurmët e saj, veç kështu e respektojmë figurën e saj.

Liturgjinë në gjuhën shqipe e udhëhoqi Don Xhovani që i shërben komunitetit katolik shqiptar të Torontos.

Ndër të pranishmit dalloje shqiptarë që mbanin flamurin kombëtar si dhe shqiptarë të veshur me veshje kombëtare.

Pas meshës, të gjithë të pranishmit iu drejtuan bustit të Nënë Terezës që është ngritur me punën e palodhur të misionit Shqiptar Katolik “E Lumja Nënë Tereza” para 3 vjetësh në ambientet e kishës Martirs Shrine për të çuar buqeta me lule dhe nderuar figurën e Nënë Terezës tashmë Shenjtë. Kardinali i Torontos Collins pasi bekoi bustin, i shoqëruar nga ambasadori shqiptar, vendosi një kurorë me lule.

Gjithë shqiptarët që takuam aty, ishin krenar dhe të gëzuar që Nënë Tereza u shenjtërua dhe se kështu ajo do të vazhdojë të ndihmoj ata që kanë më shumë nevojë. Ajo do të shërbej edhe si shembull për ç’do njërin prej nesh.

Gjithashtu mësuam se në Toronto, Shoqata Bashkësia Shqiptaro-Kanadeze do të organizoj një aktivitet të madh në fillim të tetorit, detajet e të cilit do të bëhen të njohura së shpejt nga kjo shoqatë.

Sipas Gjergj Nikollës, misioni shqiptar katolik me emrin e së Shenjtës Terezë, po punon që shqiptarët në Toronto të kenë kishën e tyre me qëllim që të jenë të pavarur dhe të ruajnë profilin kombëtar shqiptar. Por, – thotë ai, duhet punë për të mbledhur fondet. Duke e njohur atë dhe miqët e tij, mendoj se ata do t’ia dalin por duhet ditur se shqiptarët e Torontos dinë të ndihmojnë njëri-tjetrin. Shpresojmë, që ata t’ia dalin që të kenë kishën e tyre shqiptare në Toronto.

Aktiviteti u filmua nga gazetari i Pasqyra Shqiptare Z. Ilir Lena dhe do trasmetohet i plote ne datën 18 shtator (facebook: Pasqyra Shqiptare Tv)

Nënë Tereza bashkon dhe shqiptarët e Montrealit

Shenjtërimi i Nënë Terezës, bëri që edhe shqiptarët e Montrealit pa dallim, ti drejtohen shtatores së Nënë Terezës pranë metro Monk në Montreal për të shprehur nderimin dhe në të njëjtën kohë edhe gëzimin dhe krenarinë për shenjtërimin e Nënë Terezës. Përveç drejtuesve e të dy shoqatave, për të festuar kishin ardhur dhe grupi i valleve “Shqiponjat e Kebekut” si dhe rapsodi Mehdi Isufi nga Granby.

Së fundi, tashmë që kemi një shenjtë shqiptare, nuk ngelet veç të bëjmë një lutje që e dëgjuam gjithandej nga shqiptarët:

SHËN TEREZA E KALKUTËS LUTU PËR SHQIPTARËT!

Montreal, 5 shtator 2016

KANADAJA NE UDHEKRYQ

October 18, 2015 by dgreca

Kanadaja në udhëkryq : Të qëndroj djathtas, të kthehet majtas apo … edhe më majtas?/
Kanadaja mbyll nesër, 19 tetor 2015, fushatën elektorale më të gjatë të historisë së saj dhe ende nuk është e qartë se kush do t’a drejtoj një nga demokracitë më të fuqishme të botës./
Nga Ajet Nuro, Montreal, Kanada/
Kanadaja, një nga 7 vendet më të industrializuara dhe fuqia e 11 ekonomike e botës, nesër do të njohi se kush do t’a drejtoj për katër vitet e ardhme. Qysh prej 2006, Kanadaja udhëhiqet nga Partia Konservatore e Stefan Harper që ka fituar tre zgjdhje legjislative njëra pas tjetrës, në vitin 2006, 2008 dhe në vitin 2011.
Që nga viti 2006 që Partia Konservatore ndodhet në pushtet, shumë ngjarje dhe situata të brendëshme dhe të jashtëme kanë ndodhur dhe Kanadaja ia ka dalë të ruaj një stabilitet ekonomik që e bënë Partinë Konservatore dhe shefin e saj Stefan Harper të ketë besim në një mandat të katërt. Kështu,Kanadaja ishte ndoshta i vetmi vend që mundi të dilte më mirë nga gjithë vendet e tjera nga kriza e madhe ekonomike e vitit 2008, krizë që preku sidomos fqinjin e saj jugor Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Faktorët që ndikuan në të janë shumë por sigurisht që qeveria ka dëshirë të theksoi ndërhyrjet e saj me anë të politikave ekonomike të saj si ulja e taksës federale të blerjes, ndërhyrjet në sektorin e industrisë së automobilave, ndërhyrja në krijimin e vendeve të punës reduktimi i shpenzimeve qeveritare dhe i shumë programeve jo jetike etj etj. Problemi që duhet të përballoj qeveria sot dhe që ndoshta do të transmetohet një qeverie të re që do të dali nga zgjedhjet e nesërme është një rënie ekonomike e shkaktuar nga rënia e çmimive dhe kërkesës për materiale të para që është edhe motori shtytës i ekonomisë kanadeze. Këtu mund të përmendet sidomois rënia e çmimit të naftës që përbënë një nga shtyllat e ekonomisë kanadeze sidomos në provincën e Albertës që dallohet për prodhimin e naftës nga rërërat bituminoze.

Fushat e gjatë dhe … e mërzitëshme

Ndonëse bëhet fjalë për një fushatë të gjatë (78 ditë…) ajo është gjithashtu fushata më e mërzitëshme ku mungojnë debatet për çështje të mëdha. Kështu, për t’u dalluar nga partia në pushtet, partia e tretë opozitare (tradicionalisht e pranishme në pushtet…) i është kthyer teorisë ekonomike kejneziane të shpenzimeve të mëdha në kohë krize për të mundur daljen nga kriza. A do t’a duan kanadezët një teori të tillë? Më tej asnjë gjë e madhe për t’u shënuar. Secili nga shefat e partive kryesore mbron idenë se partia e tij do të bëj më shumë për klasën e mesme…

Çështjet e sigurisë dhe Kanadaja

Nga ngjarjet ndërkombëtare që kanë influencuar zgjedhjet në Kanada, ka qenë dalja në skenë e grupit Shteti Islamik ku Kanadaja po luan rol aktiv duke marr pjesë në koalicionin kundër Shtetit Islamik. Këtu qeveria aktuale ka treguar lidership dhe është një nga pikat e saj të forta përball një opozite që nuk ka patur një plan të qartë. Por, çuditërisht, pjesën më të madhe të debatit në fushatë nuk e ka zënë kjo çështje madhore pra siguria në kushtet e kërcënimeve të herë pas herëshme në Kanada por vendimi i një gjykate kanadeze që lejon një qytetare të betohet gjatë ceremonisë së betimit si qyteteare e re e Kanadasë me fytyrë të mbuluar (nikab). Qeveria që është kundër kësaj praktike fitoi pikë sidomos në Kebek, ndërkohë që partia që siguron opozitën zyrtare humbi shumë pikë duke qenë pro mbajtjes së nikabit gjatë ceremonisë së nënshtetësisë. Kështu Partia e Re Demiokratike nga e para që ishte në fillim të fushatës, sot gjendet e treta.

Kriminaliteti dhe imigracioni

Ndryshime të mëdha ka sjell qeveria aktuale në trajtimin e kriminelëve duke i bërë ligjet edhe më të ashpra ndaj kriminelëve sidomos atyre që kryejnë krime të rënda. Ndërsa konservatorët janë për ndëshkim të tyre, opozita është m¸e shumë për riedukimin e tyre. Por, ajo që ka pësuar më shumë ndryshime në Kanada është ligji për qytetarinë dhe imigracionin. Kjo është parë si shtrëngime të Kanadasë për të evituar marrjen në mbrojtje të atyre që nuk e meritojnë ose imigracion të kontrolluar.

Kanadaja dhe shqiptarët

Në periudhën e pushtetit konservator, nga viti 2006, Kanadaja ka qenë aktive si ndaj Shqipërisë ashtu edhe ndaj Kosovës. Kështu, mes Kanadasë dhe Shqipërisë janë shkëmbyer vizita të rangjeve më të larta si kryeministri Berisha në 2007 dhe vizitat e dy ministrave të jashtëm në vitet 2012 dhe 2015. Ndër kohë që në Tiranë kanë shkuar kryetari i Parlamentit kanadez si dhe ministri i jashtëm i Kanadasë. Duhet theksuar se Kanadaja ka kaluar në vendin e parë për nga volumi i investimeve në Shqipëri. Shumë firma kanadeze operojnë në Shqipëri në fusha si nafta dhe hidroenergjia. Në vitin 2008, Kanadaja njohu Republikën e Kosovës edhe pse Kanadaja ka një problem siç është problemi i shkëputjes së Kebekut nga Kanadaja.

Vota e shqiptarëve

Nuk ka asnjë studim se për kë votojnë shqiptarët e Kanadasë. Së fundi, Partia Konservatore, ka bërë shumë për të tërhequr atë që quhet votë etnike. Vota etnike do të ketë shumë rëndësi për qytete me prani të madhe imigrantësh si Toronto, Montreali, Venkuver etj etj. Çfarë krahu do mbajnë shqiptarët? Nuk i dihet pasi debate të tilla nuk janë zhvilluar ndonjë here në mesin e disaporës shqiptare. Duhet theksuar se shoqatat që përfaqësojnë shqiptarët mundohet të jenë jo politike.

Kush do jetë kryeministri i ardhshem i Kanadasë?

I vetmi armik i kryeministrit actual është qëndrimi i gjatë në pushtet dhe ndoshta shumë kanadezë do të donin të ndryshonin diçka ndonëse kandidati liberal Justin Trudeau ndonëse pinjoll i një familje që i ka dhënë shumë politikës kanadeze nuk ua mbush mendjen. Po ashtu edhe partia opozitare që është e spektirt të majtë duket se nuk i bind kanadezët. Sondazhet nxjerrin lehtësisht përpara Partinë Liberale por diferenca është e tillë që edhe sondazhet nuk mund të besohen. Ndaj, le të presim mbrëmjen e nesërme për të pare se kush do t’a drejtoj Kanadanë për katër vitet e ardhëshme.

« Revolucioni antikomunist hungarez » në penën e një shqiptari pjesmarrës

August 6, 2015 by dgreca

Përshtypje nga libri « Revolucioni antikomunist hungarez » i Dr. Thoma Dardelit/
Nga Ajet Nuro/
Së pari, dua t’a falenderoj përzemërsisht autorin për kujdesin për t’më ftuar në promovimin e librit të tij, libër që nëse nuk do të n’a ndante një oqean dhe kaq e kaq detyrime të tjera, do të doja të isha atje për 101 arsye nga të cilat do të veçoja atë që përfaqëson ky autor për mua, një hero që nuk ndenji duarkryq kur vendi tek i cili ai ishte nisur për të studiuar shkruante një nga faqet e tij më të lavdishme, një humanist që kudo që shkoi, me profesionin dhe njohuritë e tia shpëtoi jetë ose ndryshoi jetën e njerëzve ku e çoi fati apo ata që drejtonin fatet e njerëzve, një aktivist që gjithmonë ka ushqyer imagjinatën time duke shtuar « si »-të dhe « pse »-të. Dhe libri i Dr. Dardelit jep shumë përgjigje për « si »-të dhe « pse »-të që unë kam patur për atë çfarë ndodhi në tetorin dhe nëntorin e atij viti tashmë të largët 1956 që ndryshoi shumë imazhin e komunistëve në vendet komuniste dhe në përgjithësi në botë, por që bëri që bota të njohi një popull që për liri jep gjithçka, edhe gjakun.

Libri i Dr Dardelit një radiografi e ngjarjeve të vjeshtës së 1956 në Hungari

Ngjarjet e tetorit 1956 nuk ishin rrufe në qiell të pastër por një shpërthim i ndjenjave liridashëse të hungarezëve, historinë e të cilëve doktor Dardeli n’a e përshkruan që në fillim. Madje për të kuptuar dashurinë e hungarezëve për lirinë mjafton të citojmë vargjet e poetit të madh Shador Patëf :
« Dy gjëra më duhen mua : Dashuria dhe liria. Për dashurinë jap jetën, për lirinë jap dashurinë » Si duket Patëf nuk shkruante ndjenja të paprovuara përderia ai e dha jetën për liri në luftën e 1848-49.
Si pjesmarrës në revolucionin antikomunist hungarez, Dr Dardeli n’a transmeton dëshminë e tij të gjallë, por edhe dëshmitë e shokëve të tij, dëshmitë e gazetarëve të kohës, ngjarjet tragjike hungareze sipas medaive të huaja, kujtimeve, vendimeve të gjykatave apo edhe raporteve të diplomatëve perëndimor të vendosur në Budapest drejtuar eprorëve të tyre. Kështu, ngjarjet tragjike të popullit hungarez që u ngrit në këmbë për liri dhe të drejta njerëzore por që fatkeqësisht u mbyt në gjak, është parë nga të gjitha këndet. Nuk e di por, edhe pse e di fundin e kësaj lëvizje, sepse ke atë dëshirën që ajo lëvizje të përfundonte me sukses ashtu seç edhe nisi. Ndonëse ne shqiptarët i kemi njohur komunistët dhe kemi hequr aq shumë prej tyre sa edhe 25 vjetë më vonë nuk mund të ndahemi dot prej tyre, kur shikon mekanizmin e shtypjes së revolucionit hungarez, mund të kuptosh se ata janë të gjithë një lloj, të pa besë (në kuptimin e mos mbajtjes së marrveshjeve), të paskrupull, të pashpirt. Kështu, sovjetikët, në një anë deklaronin se trupat ruse do të tërhiqeshin nga Hungaria, nga ana tjetër, përforconin prezencën e tyre në Hungari duke futur mijëra trupa shtesë në Hungari, i ftuan përfaqësuesit hungarez për bisedime dhe i arrestuan, deklaruan se t’i linin udhëheqësit revoluacionar të lirë dhe nga ana tjetër i arrestuan dhe ekzekutuan, premtuan se nuk do të ndiqnin asnjë revoluacionar por ndërkohë mbushën burgjet dhe kampet e internimit me ta. Për të kuptuar pashpirtësinë e komunistëve mjafton të përmendim ekzekutimin e 16 vjeçarit Peter Mansfeld ditën që mbushi 18 vjeç (ditën që mbushi moshën madhore…)…
Në Shqipëri ndonëse kemi libra që përshkruajnë ferrin komunist, rrallë është marr mundimi për të përshkruar kalvarin e të burgosurve shqiptarë. Nga dëshmitë e shumta të hungarezëve të përfshirë në revolucionin antikomunst të 1956 mund të dalësh në përfundimin se të njëjtin fat kanë pësuar edhe kundështarët e regjimit komunst shqiptar. Në mos më keq. Në faqen 77 të librit të Dr Dardelit, kemi dëshminë e Bela Lucza e cila pasi përshkruan momentin kur e qëllojnë me plumba ajo përshkruan momentin kur pasi i ra të fikët dhe u zgjua :

« …Mbasi erdha në vete duke prekur fytyrën me duar, preka veç rrembave të gjakut, një kokërr sa një arrë e vogël mbështjellë nga gjaku i ngrirë dhe kuptova se ishte kokërdhoku i syrit tim. Nuk e kuptova nëse kisha humbur të dy sytë apo vetëm njërin, e meqë çdo gjë ishte mbuluar nga gjaku nuk isha e sigurtë nëse isha qorruar nga të dy sytë… »

Hungaria dhe Shqipëria

Ndonëse autori i ka kushtuar një kapitull të tërë marrdhënieve shqiptaro-hungareze, gjithë libri të bënë të reflektosh në atë se të ngjashme dhe sa të ndryshme ishin rrugët tona. Ndonëse ne dhe hungarezët na ka lidhur epoka e ndritur e Skënderbeut dhe ashtu si hungarezët e duam lirinë dhe luftojmë po aq sa edhe hungarezët kundër të huajve, problemi ynë është në mos kuptimin e lirisë së brendëshme, që do të thotë se në japim jetën për t’u çliruar nga të huajtë, asgjë nuk bëjmë për t’u çliruar nga bajraktarët dallkauk të brendshëm. Duke përshkruar ngjarjet para revolucionit hungarez, Dr Dardeli përmend një sërë ngjarjesh si në Shqipëri, Çekosllovaki, Poloni etj etj. Por, ngjarjet e tetorit 1956 patën efekt në në ndryshimet e 1989-s dhe ndonëse në Shqipëri, patëm tre kryengritje si në Zhapokikë (Tepelenë), Malësi e Madhe dhe Postribë (Shkodër), shqiptarët ishin të fundit që « u ngritën » për të ndryshuar regjimin. Ndonëse, kanë kaluar 25 vjetë nga ai vit, shqiptarët edhe sot janë në transicion ndërsa Hungaria është prej vitesh anëtar i Bashkimit Europian. Është për të ardhur keq konstatimi i Dr Dardelit se hungarezët në fillim vinin në Shqipëri por me kohë e kanë braktisur një gjë të tillë për shkak të problemeve të sigurisë por edhe pastërtisë së qyteteve që lë për të dëshiruar.

(Kortezi:Tribuna Shqiptare)

Presheva eshte vend i lirise se munguar dhe i dijes se ndaluar!

July 1, 2015 by dgreca

Intervistë me z. Gazmend Arifi, drejtor ekzekutiv i Qendrës Europiane për Luginën – Preshevë/
Për Tribunën Shqiptare, bashkëbisedoi Ajet Nuro, Montreal, Kanada/
Foto nag Altin Agron Boriçi/

Hyrje/
Dëshira për të bërë të njohur Luginën e Preshevës në të gjithë përbërësit e saj tek publiku shqiptar, më ka lindur herët. Në janar 2009, kur isha në stazh tek Zëri i Amerikës, takova z. Shaqir Salihu, gazetar, i cili mes të tjarsh më tha se shumë pak pasqyrohet Lugina e Preshevës në media. Pas kësaj kam njohur shumë preshevar, poetë, gazetarë, artistë dhe çuditërisht ata gjenden gjithandej a thua kjo komunë shqiptare, prodhon veç intelektual dhe artistë. Por, nga ana tjetër, të rinjët preshevarë i ke në universitetin e Tiranës, Prishtinës por edhe në universitete të tjara të botës. Shumë shqiptarë nga Presheva kanë emigruar (më mirë i janë larguar dhunës….) në shumë vende të botës, kryesisht në Zvicër, Gjermani dhe vende të tjera të Evropës Perëndimore por edhe këtu në Kanada. Shumë shqiptarë me origjinë nga Presheva, janë pjesë e politikës shqiptare, kryesisht në Kosovë. Por, Presheva, ka qenë edhe në qendër të vëmendjes kryesisht për dhunën e ushtuar nga autoritetet serbe në Preshevë dhe Bujanovce, dy komuna që janë pjesë e Serbisë. Ja pra, hapja e Qendrës Europianepër Luginën – Preshevë më jep rastin e mirë të bisedoj me një preshevar për Preshevën. – Ajet Nuro
Tribuna Shqiptare : Z. Arifi, së pari faleminderit për gatishmërinë për të qenë në një farë mënyre zdhënës i Luginës së Preshevës. Së dyti, përpara se të flasim për Preshevën dhe preshevarët, zoti Arifi, pa dashur t’u kërkojmë një Curriculum Vitae, nja dy fjalë për Ju.
Gazmend Arifi : Jam Malesor, nga lagjja e Ahmatajve ( Caravajke ), qe i bie nga Karadaku i Shkupit ( pjesa mbi Presheve). Te paret e mi, thuhet se kane emigruar nga Mirdita. Kam lindur ne Presheve me 30.10.1959 dhe prindrit e mi kishin tre femije dhe sot mund te themise ata arriten te kene nji mjek ( radiolog) , nji ekonomiste dhe mua qe kam mbaruar shkollen fillore “18 Nentori”- Presheve dhe Gjimnazin “Skenderbeu” ne Presheve.ne vitin 1977-78. Me pas jam regjistruar ne universitetin e Prishtines ne fakultetin juridik. Gjer me vitin 1991 kam punuar ne sektorin privat dhe ne ate vit jam punesuar ne Sherbimin juridik ne N.Sh ” Metal” Presheve, ku qendrova plot kater vite.
Deri ne vitin 2010 prap isha ne sektorin privat, ku kete vit isha Drejtor Ekzekutiv (Partner Preshevar ) ne Universitetin Nderkombetar te Struges, dega ne Presheve. Dega e cila nderpreu punen ne nentore te vitit 2011. Si produkt i gjithe kesaj doli nga shtypi Libri im ” Presheva Liria dhe Dituria” i botuar ne Geer Tirane . Jam i martuar dhe prind i tri Vajzave dhe dy Djemve. Sot bej punen e Drejtorit Ekzekutiv te “European Centre for the Valley ” ne Presheve.
Tribuna Shqiptare : Siç e përmendët edhe Ju, ju keni botuar së fundi një libër i titulluar « Presheva : Liria dhe dituria ». Vet titulli flet shumë, por ajo që do të donim të dinim është cili është historiku i kësaj krahine apo komune shqiptare.
Gazmend Arifi : Presheva eshte vend i lirise se munguar dhe i dijes se ndaluar. Ne Presheve , mungesa e lirise eshte mbjellur ne shekullin e kaluar, ndersa ndalimi i diturise vijon edhe ne shekullin tone. Liria pa dituri mund te perdoret, te shperdoret dhe te abuzohet. Dituria pa liri mund te prodhoj Xhordano Bruno e Galileo Gallei ne cdo kohe dhe ne cdo vend . Ky tog fjalesh ” Liri-Dituri” eshte komplomentuar, eshte plotesues, eshte i pandashem.Ne kohet moderne , ne shoqerit demokratike bashkimi “Liri-Dituri”eshte vlera me universale qe po i jep trendin rendit boteror te mileniumit te ri.
Lugina e Presheves, historikisht eshte pjese natyrale e historise se popullit dhe kombit shqiptar ne Ballkan. Elementet historike ne teresi, sidomos ato kulturore, gjuhesore, shpirterore e zakonore deshmojne ne menyre te pakontestueshme dhe nderkombtarisht te pranuar qasjen e shqiptareve te Lugines se Presheves me popullin shqiptar.Shqiptaret e quajn Presheven “Kosove Lindore”, serbet e therrasin “Serbija jugore”. Ky emertim kontradiktor shpreh “de-facto” nji realitet mbar shqiptar, ndersa “de-jure”, nji mjedis politik serb. Ky fakt politiko-juridik reflekton situaten problematike, nyje te Lugines se Presheve se popullit te saj. E vendosur ne trekendshin Kosove-Maqedoni-Serbi, Lugina e Presheves permban nga pikpamja administrative tri komuna: Presheven, Bujanocin dhe Medvegjen.Te marra se bashku kan nji siperfaqe prej 1249 km2 me nji popullsi mbi 100.000 banore. Duhet te ceket se ne kohen e Federates Jugosllave te Titos, Qeverija federale i ndau shqiptaret e Lugines nga Kosova qellimisht me nji vendim te vitit 1946. Ndarja u be duke kembyer dy komuna serbe ( Leposaviqin dhe Zubin Potokun). Komunat me zoterim shqiptar kaluan direkt nen juridiksionin e Serbise. Ne mars te vitit 1992 shqiptaret e Lugines organizuan referendumin e 1 e 2 marsit, per statusin e tyre ne raport me Kosoven. Rezultati i referendumit ishte nji vote unanime plebishitare pro bashkimit me Kosoven.
Situata me e perkeqesuar eshte ajo e pasluftes se Kosoves mbas vitit 1999. Ne kete moment shumica e forcave ushtarake e paramilitare serbe u larguan nga Kosova dhe u perqendruan ne kete rajon. Kundervenie direkte e ketyre forcave revanshiste serbe ishte krijimi i UCPMB. Bashkesia Nderkombetare me qellim te parandalimit dhe pershkallezimit te ketij konflikkti nderhyri dhe ndikoi ne Marveshjen e Konculit e cila qoi deri tek carmatosja e UCPMB dhe rihyrjen ne Lugine te forcave serbe dhe krijoi nji strukture te vecant qeveritare te drejtuar nga Nebojsha Coviq nga i cili u premtuan investime vendore e nderkombetare, zgjedhje te lira lokale, forca policore shumetnike si dhe integrimin e shqiptareve ne institucione publike. Pra veshtruar me kete pikpamje gjeoekonomike dhe gjeostrategjike, Lugina e Presheves, ky trekendsh qe nderlidh Serbine, Kosoven dhe Maqedonine kerkon nji trajtim shume te kujdesshem dhe me kendveshtrim te gjere.Prandaj edhe zgjidhja e problemit te saj konsiderohet shume komplekse sikunder vet pozicioni dhe nderthurrjet e interesave mbar rajonale.
Tribuna Shqiptare : Në paraqitjen që bëra në krye të kësaj interviste, përmenda artistë, poet, gazetarë dhe politikanë që kanë dal nga Presheva. N’a përmendni ju lutem, disa nga më të njohurit prej tyre.
Gazmend Arifi : Lugina i dha kombit me shume se sa kombi Presheves. Qe nga kohrat e kaluara qe nga Lidhja e Prizrenit, Presheva ka dhene Idriz Seferin ( Heroin kombetar ) , akademik Idriz Ajetin ( Medvegje ), Rexhep Ismajlin ( Presheve), Hivzi Islamin( Ternoc-Bujanoc ), Nexhat Dacin( Ternoce ), etj ; Poete : Sadete Presheva ( si poeteshe e pare shqiptare ne ish Jugosllavine ), Mexhid Mehmeti, Jonuz Fetahu, Mirko Gashi , Qerim Arifi, Xheme Karadaku, Hasan Emerllahu , Bilall Maliqi , Veli Veliu, Luan Maloku etj. Gazetare : Vehbi Bajrami , Mefail Maliqi , Baki Rexhepi , Ramize Murtezi etj. Artiste : Ismet Januzi ( piktor ) , Sabedin Etemi ( piktor ) , Agron Borici( aktor, dramaturg, regjisor ) , Arta Selimi ( aktore ne TK te Ks ) etj.
Tribuna Shqiptare : Çfarë e bënë të veçantë Preshevën dhe si shpjegohet kjo etje për t’u shkolluar?
Gazmend Arifi : Presheven, sot e ben te vecante shkolla fillore “Ibrahim Kelmendi” qe ka 1704 nxenes dhe llogaritet nje nder shkollat me me shume nxenesh ne Trevat shqiptare, si dhe Gjimnazi “Skenderbeu” qe sot ka 944 nxenes . Tradicionalisht, Lugina ka dhene emra te shquar kombit shqiptar .Peripevite , jeta e veshtire e shqiptareve ka shty popullaten qe per nji jete me te mire dhe mundesi per te dal nga Lugina te jet edhe arsimi ( me nji te keqe se nje pjese e te arsimuareve nuk jane kthyr ne Lugine ). Arsimimi e ka ruajtur me se miri popullaten e Presheves nga asimilimi ( gje qe ka ndoll me popullaten e asimiluar ne Sanxhak.
Tribuna Shqiptare : Dy fjalë për pupullsinë, komunën dhe organizmin politikë të Luginës së Preshevës.
Gazmend Arifi : Presheva ka nji popullsi gati te paster etnike , me 96% popullat shqiptare, me popullat rome dhe popullate serbe diku 2 % . Ne Bujanoc eshte nji multietnicitet me i theksuar ku popullaten atje e perbejn 58 % shqiptar e pjesa tjeter % e vogel duhet te jet rome. Medvegja sot ( shume e zbrazur ) diku gjithsej numron popullat shqiptare te mbetur diku mes 450 – 5oo veta. Ne Presheve sot veprojne gjashte subjekte politike ( parti politike ) dhe ne Kuvendin Komunal te Presheves eshte nji strukture e paster shqiptare ( dmth pa asnji etni tjeter ). Ne Bujanoc njashtu veprojn pese subjekte politike, shumicen e keshilltareve te Kuvendit e perbejne shqiptaret si dhe Kryetari i Komunes eshte shqiptar. Ne Medvegj kemi nji realitet krejtesisht tjeter. Ne Lugine u themeluan shume parti politike te cilat ne vend se te unifikojne luften politike, ato ceshtjen e pazgjjidhur te shqiptareve aq shume e parcializuan saqe nuk meti mahalle, familje pa u politizuar, jo per interesa kombetare por per interesa te ngushta personale e familjare …U thye kolektiviteti familjar e kombtare dhe dolen ne shesh antivlera politike, kulturore, arsimore, ekonomike etj.
Tribuna Shqiptare : Pas shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, duket se Presheva (por edhe shqiptarët e Maqedonisë. Malit të zi etj…) është nga pikat më të nxehta ku shqiptarët ende vuajnë për të drejtat e tyre. Si i kanë përjetuar shqiptarët e Preshevës ndryshimet e çerek shekullit të fundit dhe sidomos çlirimin e Kosovës dhe pavarësinë e saj?
Gazmend Arifi : Mbas vitit 2001-2002 , zhvillimiet politike ne Kosove lane disi jashte vemendjes gjendjen e veshtire politike ne Lugine te Presheves. Fillimisht zhvillimet politike per Pavarsimin e Malit te Zi dhe mepas edhe dinamika politike ne Kosove, kane ndikuar dhe vazhdojne te ndikojn ne Lugine, te populli dhe te perfaqesuesit “politike” te Lugines . Situata me e perkeqesuar e mardhenieve te shqiptareve te Lugines me Serbine eshte ajo e pasluftes se 1999 ku si revansh i kesaj situate krijohet UCPMB. Eshte realitet se po te kthehemi me koke prapa do te kemi arsye per shqetesim, po te hecim para , duhet te jemi optimist. Eshte shume e kjarte se ka qene shume me veshtire shkeputja e teritorit te Kosoves nga Ish Jugosllavija ne krahasim me “rehatimin” e situates ne Lugine te Presheves. Ja qe me erdhi dhe thenja e Isa Boletinit : Une jam mire kur eshte mire Shqypnija !…
Tribuna Shqiptare : Cilat janë problemet më të mëdha sot të shqiptarëve të Preshevës?
Gazmend Arifi : Liria dhe Dituria !…
Tribuna Shqiptare : Ju keni qenë një nga nismëtarët e hapjes së një universiteti në Preshevë. Ai u mbyll? Pse? A mund të rihapet? Kush mund të ndihmoi në një përpjekje si kjo?
Gazmend Arifi : Me 22 Qershor 2010 me një marrveshje ne mes Partnerit Preshevar (Gazmend Arifi) dhe Universitetit Nderkombtar te Struges, merret vendimi qe te hapet Dega e ketij Universiteti ne Presheve. Me shume nder e knaqesi ishim te privilegjuar dhe me 07 korrik 2010 ne Shtepin e Kultures ne menyre solemne hapem degen para nji numri te madh qytetaresh te Lugines se Presheves. Kam nji binde te palekundur se i gjithe stafi akademik dhe administrativ i deges ne Presheve si dhe bashkepunetoret e tjere ishin me nje entuziazem patriotik te perkushtuar ne pune, pertej detyrave normale te nji stafi universitar, kjo vinte nga ideja se puna jone ishte dicka me e rendesushme se mesimdhenja ne universitet. Shumica e jone e konsideronim punen si te nji rendesije emancipuese per treven dhe qytetin tone, qe u ipte te gjitheve energji per te bere me te miren e mundshme ne dobi te njohjes se njerzve me vlerat tona kombtare e natyrisht jo vetem te atyre qe studionin ne Universitet.
Hapja e Universitetit shqip ne Lugine ishte nji domosdoshmeri edhe ne kontekstin historik te lindjes se domosdoshme te tij ne nje truall patriotik por relativisht te pazhvilluar, pa shume te drejta e me shume luftura dhe pak paq, me shume tradita por te varfer, me shume vyrtyte por pak te arsimuar. Por po pame pertej te sotmes, si shqiptar autokton realist por edhe si europian integrues e globalist, Lugina e Presheves ka nevoje per Universsitet shqip.
E ardhmja e popujve te Evropes se bashkuar ku synojne te shkojn te gjithe popujt qe e perbejn Kontinentin e Europes eshte zhvillim kulturor , emancipim shoqeror , integrimi dhe zhvillimet e medha te cilat nuk realizohen pa patur njerez te ditur qe te iu pergjigjen sfidave te medha te se ardhmes. Presheva nuk mund te mbetet ende vend i LIRISE se munguar dhe i DITURISE se ndaluar ne nji ane, si dhe Presheva nuk do te jete kurre moderne pa Universitetin e saj SHQIP. E ardhmja e Krahines sone do jete e ndritur, do jet me e begatshme, nese ajo do udhehiqet nga njerez mire te arsimuar, te shkolluar mu ne Universitetin Shqip. « Hapja e nji Universiteti eshte mbyllja e nji burgu »…
Pse u mbyll ?
Besojaj dhe besoj se Universiteti shqip do kthej Presheven ne nji qytet universitar. Kontributi i institucionit tone nepermjet proceseve shkencore ne qytetin e Presheves ishte mjaft i larte dhe i vlersuar nga ana e studenteve dhe stafit mesimdhenes te cilet kan dhene nji perkrahje maksimale per Universitetin tone. Ne keto vite arsimi i larte mori hovin ne te gjithe rajonin po keshtu edhe ne zonat shqipfolese e padyshym ne menyre shperthyese ne Shqiperi !
Shpesh i kam sjell ndermend shume nga vuajtjet dhe peripecite qe ka kaluar gjate dekadave te ndryshme shkolla shqipe, arsimi, abetarja dhe arsimtaret.
Natyrisht se nga te paret deshmore te arsimit qe me kujtohet ne momente kur meditoja me vehten ishte Petro Nini Luarasi ( 1865-1911 ), si Drejtor i Shkolles se Djemve ne Korce shkonte nga fshati ne fshat per perhapjen e gjuhes shqipe. Me 20 shtatore 1892 Peshkopi i Kosturit-Filatit ,nxorri nji lajmrim me titull : ” Mallkimi i shkronjave shqipe “.Me vitin 1909 Qeverija Turke mbyll te gjitha shkollat shqipe dhe jep urdher te prere qe te shuhen te gjitha librat shqipe se bashku me dokumentet dhe literaturen. Petro Nini Luarasi vazhdoi mesimin e shqipes nder shqiptaret dhe si pasoje e vrane me vitin 1911. Babe Dede Karbunara ( 1842-1917 ) nga Berati ishte bashkepuntor i ngushte i Konstadin Kristoforidhit , i cili filloi gjate kremtimit te meshes te lexonte ungjillin ne gjuhen shqipe duke marre mbi vete kercenimet nga eproret klerik ortodoks. Me 1895 fanatiket i dogjen shtepine. Prifti ortodoks Kapedan Stathi Medhani , vraponte me librat ne gji dhe me pushken ne krah ane me ane ne Shqiperi, ai ishte nga Permeti, kishte qene pjesmarres ne Kongresin e Manastirit, kerkonte dhenien e meshen ne gjuhen shqipe, pasi sipas tij ” shiptaret merren vesh me Zotin me mire ne shqipen se sa ne greqishten, pastaj Zoti i din te gjitha gjuhet e pse mos te din edhe gjuhen shqipe “? Dhe shume e shume raste te tilla gjate historise se arsimit shqip.
Asnjihere nuke kam krahasuar vehten time me atdhetare te tille te shqiptarizmes e patriotizmes si keta te lartepermendur e shume te tjere qe nuk i permenda POR jo ralle historine e mbylljes se Universitetit te pare shqip ne Presheve e kam shikuar si mjaft te ngjashme me disa nga keto te lartetreguara.
Ende dhe sot e kesaj dite nuk kam arrit te kuptoj se si dhe sa duhet arsyet e verteta qe i quan disa individ, politikan, apo zyrtare qe te angazhohen e ti hapin lufte Universitetit, dega ne Presheve , sa te shkonte puna deri atje qe kjo lule e emancipimit dhe perparimit te mbyllej. Ne bashkepunim me disa bashkepuntore qe me mire i bashkangjiteshin te fortit sesa te shkonin me te DREJTIN Disa individ relativisht te fuqishem per momentin ne Treven tone, organizuan e bashkepunuan deri aty sa te me benin mua nji kallxim penal ( me skenar te pergaditur) per arsye te cilat as ata vet nuk i kishin te kjarta.
Ne qe bem te pamunduren qe te hapet Universiteti shqip ne Lugine, padrejtesisht u larguam, perfolem, u keqperdorem dhe u arrestuam, “shpetimtaret” dhe patronet e tyre, zune pozitat e veta ne karrika kryetaresh e cka jo.
U dergova ne paraburgim nga inskenime te turpshme dhe prej ku dola i pafajshem dhe i padenuar. Pas lirimit tim kerkova nga TV lokale qe vepronin ne Presheve qe te kem nji emision tv ( nji interviste tv ) qe te informoja qytetaret e Lugines per paraburgimin tim, per shkaqet e hapjes dhe argumentet e mbylljes se Universitetit ( gje qe me heret kisha pas me dhjetra realizime ne Tv ne fjale ) e une posedoja te gjithat FAKTET dhe ARGUMENTET materiale …POR cuditerisht kjo kerkese mu refuzua, intervenuan “patronet” e servileve qe te mos me ipet mundesija e publikimit te realitetit te UNS, dega ne Presheve. Ngushellim me mbeti ne dore Vertetimi nga Tv Presheva per “jo”te e “derguar”, mesit – misionare, duke me treguar se fjalet e kujt i percillnin , kerkuan qe te mbyllin gojen e te shperblehesha me nji vend pune. Nuk dua te ulem ne nivelin e te derguarve te tille e as te atyre qe i derguan duke nxjerr emra te ndryshem apo postet e ofruara. ATA kishin harruar se “nuk isha per shitje” dhe se Universiteti nuk ishte vend pazaresh !…

Nga ky “ngerq” edhe u obligova qe te shkruaj Librin “Presheva, Liria dhe Dituria” duke u mundua qe te perfshi arsyet e hapjes, nevojat te mirat qe sjell Universiteti shqip ne Lugine si dhe shkaqet e mbylljes dhe te gjitha te ndodhurat ne UNS, dega Presheve. Universiteti ne Presheve ishte nji realitet dhe ate fakt nuk mund qe te zhbejn as perqarjet as genjeshtrat as shpifjet as premtimet boshe te “patroneve” e “shpetimtareve” te tyre. Universiteti gjeti dhe ka mbeshtetjen mbareshqiptareve te treves soneé
Tribuna Shqiptare : A bashkëpunon faktori politik shqiptar për të patur një zë përball makinës serbe?
Gazmend Arifi : Qeshtja eshte se gjithcka duhet qe te ket buruimin nga kerkesat e organizuara nga vet ne qe jetojme ne Lugine. Subjektet politike qe veprojne ne Lugine vetemse sa e kan politizu cdo familje, mahalle (lagje) vetemse per nevoja personale e partiake duke lene anash interesin e popullit dhe ato kombtare. Besoj fort se ne zerin tone do pergjigjet pozitivisht edhe Tirana edhe Prishtina zyrtare. Te mos mbetem borgj, kohet e fundit ka levizje te rinise Preshevare per ndoshta nji organizim me te themelte
Tribuna Shqiptare : Kur zëri i shqiptarëve nuk dëgjohet, duket se mjeti i vetëm për dëgjimin e zërit të tyre është arma. Mendoni se shqiptarët mund t’i kthehen kësaj forme të zgjidhjes së problemeve të tyre?
Gazmend Arifi : Tani , mendoj se duhet te veprojm me mjetet demokratike qe edhe kombi yne duhet te shfrytezoj rrjedhat e dekadave te fundit qe jane ne rajon.
Tribuna Shqiptare : Si e shikojnë shqiptarët e Preshevës të ardhmen e tyre?
Gazmend Arifi : Te bashkuar ne BE !
Tribuna Shqiptare : Gjatë vizitës së parë që një kryeministër shqiptar zhvilloi që pas vizitës së Hoxhën pas Luftës së Dytë Botërore, në Beograd, Presheva ishte destinacioni i dytë. Si u ndien shqiptarët e Preshevës?
Gazmend Arifi : Ishte vizita e pare zyrtare e Kryeministrit Rama por e dyta qe i bente Presheves. U ndiem shume te FORTE dhe vazhduam ashtu te ndiheshim edhe ne ditet ne vijim, na la mundesine e shpresen qe te organizohemi per realizimin e lirise dhe te gjitha te drejtave qe duhet ti gezonim …
Tribuna Shqiptare : Gjatë vizitës së Ramës në Preshevë, kjo e fundit u mbulua me flamuj kuq e zi. Sa patriotë janë shqiptarët e Preshevës?
Gazmend Arifi : Thuhet se shteti Shqiptar eshte kur ka Shkodren, Dibren e Presheven bashke. Presheva me shume i ka dhene vendit se sa vendi Presheves, Preshevaret jane shume patriot.
Tribuna Shqiptare : Në një debat në facebook, shumë komentues theksonin faktin se shumë të rinjë nga Presheva janë radikalizuar apo janë bërë më shumë fetar aq sa ata identifikohen me fenë. Në përgjithësi, sipas Jush, çfarë vendi zë feja tek shqiptarët e Preshevës?
Gazmend Arifi : Mbizotron arsimi, edukata tradita dhe zakonet shqiptare mbi fenë ne Lugine .
Tribuna Shqiptare : Nëse do të rreshtonim sipas përparësisë, çfarë vendi u japin shqiptarët e Preshevës këtyre elementëve identifikues : familje, komb, fe?
Gazmend Arifi : Komb, familje, fe …
Tribuna Shqiptare : Si trajtohen shqiptarët e Preshevës nga Tirana dhe Prishtina? Prisni më shumë prej tyre?
Gazmend Arifi : U deklarova dhe me lart se “defekti ” eshte tek ne ! Ne cdo “projekt” qe do organizohet mire dhe i pranuar jam shume i bindur se do trajtohet pozitivisht nga Tirana e Prishtine…Tiranes i bie “barra” me e madhe qe te “interesohet” per realitetin shqiptar ne Lugine.
Tribuna Shqiptare : Ndonëse Prishtina është pak më afër, ka preferenca mes kryeqyteteve? E thënë ndryshe, nëse duhet të trokisni në dyerët e zyrtarëve në një nga dy shtetet tona, do të preferonit Tiranën apo Prishtinën?
Gazmend Arifi : Tiranen !
Tribuna Shqiptare : Duke u uruar për Hapjen e Qendrës Europiane të Luginës ë Preshevës, dy fjalë për këtë institucion.
Gazmend Arifi : European Centre for the Valley, eshte Organizate per zhvillim te arsimit, kultures, shkences, edukimit, teknologjise e themeluar per te bashkepunur me organizata vendore dhe nderkombetare dhe institucionet tjera ne vend dhe jashte vendit…Besoj se e kemi gjithe te kjarte se e ardhmja e popujve te Ballkanit do jete ne Europen e Bashkuar, aty ku synojne e pretendojne te shkojne gjithe popujt qe e perbejn Kontinentin e Vjeter e kjo arrihet permes zhvillimit kulturor, emancipimit shoqeror, integrimeve te medha ekonomike, detyra keto qe nuk ka mundesi te realizohen pa patur njerez te ditur qe i pergjigjen sfidave te medha te se ardhmes. Te ceki se sot kemi marveshje bashkepunimi me organizata nga Turqia, Kosova, Shqiperia , Gjermania etj.
Tribuna Shqiptare : Si Gazmend por, edhe duke qenë një shqiptar që jeton në Preshevë, jeni optimist se Presheva do gjej vendin e saj në zgjidhjen e çështjes shqiptare cilado qoftë ajo?
Gazmend Arifi : Duke patur parasysh levizjet dhe politikat qe po levizin ne rajon dhe duke ditur levizjet e popullit tim ( me paqedashuri dhe kulture europiane ) jam shume i bindur se Lugina do realizoj Lirine e merituar. Se fundmi ju falemnderoj per mundesin e dhenjes se intervistes. Juve ju deshiroj shume mbaresi e suksese ne jete !
Tibuna Shqiptare :Z. Arifi, më lejoni edhe një herë t’iu falenderoj në emrin tim dhe atë të të gjithë atyre që do lexojnë intervistën Tuaj. Suksese Qendrës Europiane të Luginës së Preshevës!