Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Dosja ODESSA

by

Nga Astrit Lulushi/

The Odessa File (Dosja Odessa) është një roman nga Frederick Forsyth, botuar në vitin 1972. Libri tregon historinë e një gazetari gjerman pas Luftës së Dytë Botërore, i cili përpiqet të zbulojë vendndodhjen e një ish-komandanti SS nazist të një kampi përqëndrimi.

Emri Odessa nuk i përket qytetit në Ukrainë, por është akronim gjermanisht për “Organizata der Ehemaligen SS-Angehörigen”, që përkthehet si “Organizata e ish-anëtarëve SS apo të Sigurimit të Shtetit”.

Romani pretendon se ODESSA është një organizatë ndërkombëtare naziste e krijuar para kapitullimit të Gjermanisë me qëllim të mbrojtjes së ish-anëtarëve  të sigurimit te shtetit nazist, duke i strehuar ata në vende të ndryshme për tiu shpëtuar gjyqeve për krimet e tyre gjatë luftës së dytë botërore.

Ata që kanë kryer kërkime thonë se organizata të ngjashme si Konsul, Scharnhorst, Sechsgestirn, Leibwache dhe Lustige Bruder kanë ekzistuar, dhe se ODESSA  është krijim shkrimtari.

Guy Walters, në librin “Hunting Evils”, thotë se nuk ishte në gjendje të gjente ndonjë dëshmi të ekzistencës së rrjetit, edhe pse organizata të tjera të shumta kanë ekzistuar, duke përfshirë Die Spinne, drejtuar pjesërisht nga shefi i komandove të Hitlerit, Otto Skorzeny. Historiani Daniel Stahl në esenë e tij të vitit 2011 thotë se konsensusi mes historianëve është se ODESSA nuk ka ekzistuar.

Megjithatë, libra nga TH Tetens dhe Joseph Wechsberg pretendojnë se kanë verifikuar ekzistencën e organizatës dhe japin detajet e operacioneve të saj. Wechsberg ka studiuar kujtimet e Simon Wiesenthalit mbi ODESSA-n dhe i lidh ato me përvojat e tij në librin “The Murderers Among Us”.

Sipas “britanica.com“, ODESSA ka ekzistuar, dhe në vitin 1952 u zëvendësua nga një organizatë e quajtur “Kameradenwerke”, që vazhdoi punën e ODESSA-s duke ndihmuar ish-nazistët për t’u fshehur apo emigruar duke i pajisur me dokumente të rreme.

Ndërsa puna e ODESSA-s u përqëndrua në Gjermani, operacionet e Kameradenwerke kryheshin jashtë, sidomos në Argjentinë, Paraguaj dhe Kili.

Pyetja që shtrohet është nëse nën shembullin nazist, një ODESSA e ngashme komuniste ekziston sot.

Me rrugën që kanë marrë zhvillimet në Shqipëri, e cila 25 vjet pas komunizmit ende nuk ka mundur të kalojë periudhën e tranzicionit, hamendësi  krijohen.

Shumë nga ish-SS e ish-funskionarë të PPSH-së dhe fëmijët e tyre (sot jo më fëmijë) janë shpërndarë nëpër botë dhe herë pas here kthehen me mburrje për të pushuar në vendin e tyre. Ata janë jo pak, jo pa shkollë dhe punë jo të këqia.

Dhe për të tjerët nga bijtë e bijat e ish-elitës së Sigurimit të Shtetit e PPSH -së, dihet që sot janë në krye të vendit në cdo aspekt të politikës, diplomacisë e biznesit.

Prandaj edhe pëgjigja e pyetjes nëse ODESSA komuniste ekziston – me hamëndje – është Po!

 

Pushtim, pushtet

by

E shkuara është gjenetike, nuk harrohet; dihet se pellazgët ishin të parët, pastaj erdhën helenë e ilirë, dhe shumë më vonë sllavët. Erdhën prej diku, të gjithë ishin pushtues; i vetmi ndryshim i tyre nga romakët  e osmanët ishte se këta ikën e ata mbetën./

Nga Astrit Lulushi/

Ekstremistët kërkojnë gjithçka – edhe kufijtë që kishin pasur në kohërat e zgjerimit të tyre më të madh, por ishin tërhequr për shkak se nuk kishin qenë në gjendje t’i mbanin. Kështu ndodh me ata që jetojnë në një kohë dhe mendojnë në një tjetër.
E shkuara është gjenetike, nuk harrohet; dihet se pellazgët ishin të parët, pastaj erdhën helenë e ilirë, dhe shumë më vonë sllavët. Erdhën prej diku, të gjithë ishin pushtues; i vetmi ndryshim i tyre nga romakët  e osmanët ishte se këta ikën e ata mbetën.
Të veprosh si folklorik është si të shohësh makinën dhe të mos mësosh se ç’është, por t’a trajtosh si kafshë të rrallë që tërhiqet nga i zoti, si çdo kafshë tjetër.
Edhe për gjërat më të vogla duhet ndalur e menduar. Shikimi nuk hiwet nga rëndësia e procesit. Çdo gjë jo e natyrshme është artificiale – kur shihet një copë bukë, duhet kujtuar a kuptuar procesi i punës, durimit dhe zgjuarsisë që kanë ndodhur para se gruri të rritet, edhe toka s’duhet harruar, as mulliri dhe furra për ta pjekur.
Të duash rezultatin pa bërë punën që duhet për ta arritur, është si të marrësh pozitën vetëm për përfitime, pa u shkrirë në të, ndërsa për fqinjin a botën të ndizet zilia e të thuash se është duke shijuar përfitime të pamerituara.
Kështu, në të gjitha periudhat e pushtimit a pushtetit, një njeri që beson ndryshe quhet pa, pa ideal; atij ose i duhet të përulet a ndryshojë besimin, ose të përndiqet pa mëshirë, mizorisht. Sepse mëshira, e cila trajton dhimbjen, është proces dhe jo rezultat. Prandaj pushtuesi ndjehet i huaj në vend të huaj. Dhe jo më pak pushteti shtypës, merr epitetin “popullor”, sepse pushtohet nga një kompleks inferioriteti.

Profeci, histori

by

Nga Astrit Lulushi/Washington/

Historia përman edhe ngjarje të çuditshme – të vendeve të dëshpëruar që kërkojnë të heqin dorë nga pavarësia, ia ofrojnë atë një vendi tjetër, ky i refuzon, ata i shpallin luftë, dalin fitues, dhe e detyrojnë të mundurin t’i sundojë. Kështu ndodhi me Sicilinë që hyri me dëshirë nën sundimin romak. thotë Polibi, autor i Historive, ku përshkruhen edhe 3 luftrat ilire. Gjithashtu sot, çudi të tilla ndodhin.

“Aristokracia nga natyra degjeneron në oligarki. Pastaj njerëzit indinjohen me këtë qeverisje, hidhen në protesta ndaj padrejtësive; këto lëvizje sjellin demokracinë. Me kalimin e kohës kjo lloj qeverisje shndërrohet në sundim turmash, dhe cikli behet i plotë”, shkruan Polibi, duke i parë shoqëritë të kalonin nëpër gjashtë faza – anarki, monarki, tirani, aristokraci, oligarki, demokraci, dhe përsëri në anarki nga ku gjithçka përsëritej.

Polibi (200 – 118 pes ), lindur në Greqi, ishte ushtarak, e diplomat, i dhënë pas dëshirës për të shpjeguar ‘pse Roma u bë kaq e fuqishme?” Idetë e tij mbi ndarjen e pushtetit në 3 degë për kontroll e balancë janë përdorur në kohëra të ndryshme, përfshi për hartimin e kushtetutës amerikane më 1787.

Duke shkruar në fund të shekullit II pes, kur Roma ishte fuqia dominuese në Mesdhe, Polibi besonte se një nga arsyet për suksesin e Romës ishte stabiliteti i sistemit politik, ku kombinoheshin format më të mira të qeverisjes; monarkia që përfaqësohej nga konsujt; aristokracia ndaj së cilës senatorët ishin të prirur; dhe demokracia, ose populli, I cili nga pakënaqësia, shumë lehtë mund të shndërrohej në turmë jashtë kontrollit për ta kthyer vendin përsëri në anarki.

Traditë

by

Nga Astrit Lulushi/

Ndonjëherë vendi i fsheh sekretet e veta nga një udhëtar, duke i treguar atij asgjë, përveç livadheve, pyjeve dhe pjesën e jashtme të shtëpive; kjo fillimisht, sepse pastaj papritmas i hedh një çelës për të hyrë ku të dojë dhe të shohë çfarë të mundet.

Njerëzit duhet ta mbajnë mend lavdinë e të parëve, pasi dalin nga dënimi prej shumë kohësh kur tradita i mohohej; lavdia nuk duhet të merret si e dhënë, por si arritje e brendshme e një vendi.

Tradita nuk është pronë materiale, prandaj nuk mund të mbijetojë vetëm a pa njeriun. Kishat u pakësuan apo u zhdukën jo nën forcën e shpatave osmane, por sepse shqiptarët nuk kishin a nuk ishin mendimtarë a filozofë mjaftueshëm për të qenë të interesuar në doktrinën fetare, dhe as mjaft të dashuruar për t’u magjepsur me të gjatë shekujve të pushtimit apo edhe në periudhën e izolimit komunist.

Perënditë e kishin dënuar Sizifin për të ngjitur një gur të rëndë në majë të malit, nga ku guri rrokullisej përsëri poshtë shtyrë nga pesha e vet. Nuk ka dënim më të tmerrshëm se sa puna e kotë dhe pashpresë.

Nëse i besohet Homerit, Sizifi ishte më i urti mes njerëzve. Por tallja me Perënditë, urrejtja ndaj vdekjes  dhe pasioni për jetën i dhanë atij dënimin e papërshkrueshëm të punës për realizimin e asgjëje. Sizifi u ndëshkua nga Perënditë për pasionet e tij. Ky është çmimi që paguhet për pasionet e kësaj toke. Asgjë nuk dihet lidhur me Sizifin në ferr. Mitet janë bërë për imagjinatën.

Njeriu sot punon çdo ditë të jetës, në të njëjtën detyrë, si Sizifi, dhe ky fat nuk është më pak absurd. Por është tragjik vetëm kur bëhet i vetëdijshëm.

Sizifi, i pafuqishëm dhe rebel, e njeh shkallën e gjendjes së tij të mjeruar: këtë mendon ai gjatë zbritjes nga mali, për t’u ngjitur përsëri bashkë me gurin që e shtynte me përbuzje për të mposhtur mjerimin.

PRETENDIM

by

Nga Astrit Lulushi/
Ajo që ndodh brenda njeriut është mister. Nëse dikush të thotë jo, mos e beso, sepse është pretendim, ose rezistencë me mendje ndaj realitetit.
Gjërat kurrë nuk ekzistojnë kot, as për hir të të qenit, ato gjithmonë shndërrohen në kuptim. Një muzg është i zymtë, fund i ditës, por njeriu e kthen në mbrëmje të këndshme, çka është iluzion, që e bën të pretendojë se gëzohet.
Kështu, pretendimi shoqëron jetën. Jepi një qeni diçka, dhe ai kërcen e tund bishtin. Nëse nuk ke gjë për t’i ofruar, as ai nuk e ndjen ardhjen tënde. Kështu ndodh edhe me miqtë e rremë.
Madhështia është përvojë kalimtare. Personi që përjeton lavdi, shkruan Francis Bakon, tallet nga të diturit, admirohet nga idiotët, është idhulli i parazitëve, dhe skllav i vetmburrjes. Por gjithësesi, ai duhet të ketë një ndjenjë se është pjesë e diçkaje të veçantë, a një elite. Pa këtë mit, nuk i qëndron dot as madhështisë së rastit. Njerëzit i duan pretendimet e njëri-tjetrit, falsitetin dhe çfarëdo fytyrash me maska që veshin. Pastaj e quajnë dashuri.
Njeriu ka shumë jetë a faza të saj. Për të gjitha ndryshimet, madje edhe për më të dëshiruarat, ndjen melankoli; çfarë ka lënë pas është pjesë e vetes; i duhet të vdesë para se të mund të hyjë në një jetë tjetër, dhe kështu me radhë i ndërron derisa e gjithë jeta, e përbërë nga jetë të tilla të vogla, shuhet.
Pse pretendon se je, kur vërtet mund të jesh? A është qëllimi i leximit të një libri që t’u thuash të tjerëve se e ke lexuar? Por edhe nëse e lexon për të mësuar sepse dëshiron të mos kesh paragjykime, a nuk është ky pretendim paragjykim në vetvete? Por kjo është natyra e njeriut; mendon me mençuri dhe vepron pa mend. Njeriu ndjehet i lumtur vetëm sepse shpreson, thotë Aristoteli.