Nga Ilir Levonja/ Florida/
Në një kabinet kimie po zhvillohej një orë mësimi. Mësuesi një burr në prag të pensionit, thirri dy emra djemsh. I pari nuk pranoi të ngrihej duke e lënë të habitur mësuesin. Ndërsa i dyti, shkoi menjëherë tek dërrasa e zezë. Shkurt, i pari u justifikua me mos përgatitjen. Dhe pranonte vlerësimin negativ. Mirëpo mësuesi këmbënguli. Atëhere ky shkoi dhe iu bashkua shokut. Veç burri, mësuesi, e diti se përse dha dy ushtrime të thjeshta përbërësish kimik. Ndërsa i dyti shkruante, i pari nuk e nisi fare. I qëndronte me kokëfortësi deklaratës. Mirëpo paralelisht ndihmonte shokun. Minutë pas minute, u angazhua dhe i pari. Derisa në fund erdhën tek mësimi i ditës. Dhe ashtu përciptas u kuptua se që të dy thanë çfarë mbanin mend nga shpjegimi, pasi si njëri dhe tjetri nuk kishin mësuar. Mësuesi i vlerësoi me nota pozitive. Dhe u tha, se, një ditë do ta kuptonin se përse ai veproi ashtu.
Ky i pari isha unë dhe i dyti një mik i mirë që edhe sot e kësaj dite kur e kujtojmë, ndihemi të ngrohtë nga kjo formë pedagogjie. Që sigurisht nuk i përkiste aspak mentalitetit të kohës. Mësuesi quhej Milaim Peza.
1. Mu kujtua e gjitha kjo pas shumë e shumë postimesh, emisionesh, shkrimesh për ditën e mësuesit. Po e sjell si postfest për disa arsye. Mësuesia apo pedagogjia, shtrihet në kohësi. Për pasojë është art. Në cilën do kohë që ndodh, pavarsisht disiplinës, kushdo mësimdhënës që ka të formuar kapacitetin dhe fleksibitetin, e ndihmon disiplinën. Madje përsos edhe komunikimin midis pjesmarrësve. Në fakt praktika e përdorur nga mësuesi im nuk ishte asgjë tjetër, por forma e re që pedagogjia shqiptare do haste pas viteve 90, me nivelet e komunikimit të Blumit (Benjamin Bloom), profesorit nga Filadelfia e Shteteve të Bashkuara . Që domethënë, auditori nuk ishte vetëm dëgjues, pasi logjika e kohës e shikonte mësuesin si transmetues. Dhe auditori duhet të merrte sa më shumë të mundej. Por bashkëbisedues, në mënyrë që të rritej efektiviti i mësidhënies, ku prioritet është lënda.
2. Vite më vonë unë do punoja vet si mësues. Një ditë ndërsa ndëshkova një nxënës me notë negative u kujtova për rastin në fjalë. Tek dera e klasës qëndronte ish mësuesi im. Qortues sigurisht. Veç kësaj here si vegim. Ai edhe më përpara kishte ardhur tek unë. Ndaj që të nesërmen ndryshova stilin, iu përshtata kmunikimit dhe patëm të tjera rezultate.
3. Në Shqipëri ne jemi të parët për, unë do ta quaja imitim, e bum’ideve. Jo përvetësimin dhe praktikimin e Blumit të vërtetë, në konteks me kohën. Dhe kjo bëhet më bajate kur i përvetësojmë teorikisht, i shpallim si trofe, ndërsa e lëmë mënjanë infrastrukturën. Që domethnë Blumi na duhet vetëm teorikisht dhe jo me terrenin e aktualitetit të tij. Më konkretisht që të flasim për një arsim bashkëkohor, siç pretendojnë qeveritarët. Duhet një platformë e tillë. Ndaj i jap të drejtë Blushit, i cili sentimentalizmin e ministres, që evokon një film amerikan, me revoltën e një grupi nxënësish për të mbrojtur mësuesin e liruar nga detyra etj…, e quan një mungesë idesh. Unë do të shtoja, jo mungesë idesh, apo njohurish. Por mungesë vullneti për reformën e vërtetë. Dhe këto metoda kallpe bëhen më të pështira kur krahasohen me Amerikën. Unë nuk mund të flas për gjithë Amerikën. Të paktën në shtetin e Floridës, ku edhe jetoj. Mësuesit merren në punë nga drejtori, apo principali siç edhe i thonë këtu. Përmes një panairi prurjesh, intervistash etj…, me një komision. Kështu që, nxënësit kanë një arsye më shumë për të qënë të bashkuar. Për t’i dhënë kuptim revoltës së tyre. Dhe puna e këtij mësuesi rezulton e dobishme në fund të vitit, kur nxënësit ballafaqohem me komisionin shtetëror. Jo komision nga mësuesit e shkollës. Por komisioni i padukshëm që përfaqësohet nga kompjuteri. Ne akoma zonja ministre kemi komision njerëzish, mundësisht me cigare në gojë që hedhin edhe ndonjë batutë, karshi auditorit. Në lidhje me anëtarësimin në parti. Blumi nuk i krijoi nivelet e mësimdhënies në këto kushte arsimore. Por të një tradite të depolitizuar nga entuziazmi i shtetit të njëashmën. Atij socialist, apo atij demokrat.
4. I dashur mësuesi im, atje në qiell. Këto partitë e sotshme nuk e duan pedagogjinë tënde. As të Amerikës. Të shkruaj me keqardhje. Ose e duan sa për entuziazëm. Për të qënë romantikë, në një skuadër që i lavdëron. Që i ndjek me revansh në fushata. Dhe një tjetër që nuk lë gur e kusur pa u sharë deri të vdekurit. Zor se gjen të rinj, të qetë, më vështrim të qetë. Por plot urrejtje, plot dëshira që ta shohin përtokë njëri-tjetrin. Më shumë të politizuar se sa të rinuar. Më shumë të dashuruar me partitë se me vajzat që kanë në krahë. Më shumë me qejfin se si të mundin njëri-tjetrin…, se sa të përsosin. Veten edhe vendin. Ndaj këta duhet të ngrihen të mbrojnë një mësues, të ngrihen në revoltë. Edhe pse ky është një mësues i huaj.