Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

VISAR ZHITI DHE GJYQI I NEW YORK-UT

by

Të hënën me 18 shkurt, në Royal Regency Hotel, Yonkers- NY, shoqata Albanian-American Freedom House organizoi ballafaqimin, që ajo e paralajmëroi si “Visar Zhiti-Gjyqi i New Yorkut”. Pas promovimeve të mëparshme të librit “Grabiani Rrëzë kodrave” i Leka Tasit si dhe organizimit të asaj që u cilësua si “Seanca e parë e Gjyqit të Washingtonit”, ku Bedri Blloshmi pat denoncuar krimet e komunizmit përmes librit-Dosje “Fabrikimi i vdekjes”, organizatorët këtë radhë kishin zgjedhur një nga shkrimtarët më të shquar , mjeshtrin e penës dhe njeriun që njohu nga afër vuajtjet e ferrit të hetuesisë dhe burgjeve,fituesin e çmimit të madhe të Letërsisë shqipe për vitin 2011, Visar Zhitin dhe dy librat e tij”Ferri Carë” dhe “Rrugët e Ferrit”. Takimin e moderoi Hasan Kostreci, i cili pasi i uroi mirëseardhjen shkrimtarit Zhiti dhe pjesmarrësve, që kishin udhëtuar nga shtete të ndryshme të Amerikës, i ftoi të pranishmit, që të përcillnin së bashku Hymnet kombëtare të Amerikës dhe të Shqipërisë.

Më pas Shkrimtari Hasan Kostreci ka prezantuar shkrimtarin Visar Zhiti , jetën dhe veprën e tij letrare, si dhe çmimet ndërkombëtare dhe Kombëtare me të cilat është nderuar vepra e tij.

Kostreci ftoi Zef Balën, sponsor të vizitës së tij, i cili i uroi mirëseardhjen shkrimtarit Visar Zhiti. Duke iu drejtuar shkrimtarit me fjalë mirëseardheje, Balaj tha se është mrekulli që keni dalë me mendje të kthjellët nga ferri dhe na sollët veprat e bukura letrare, veçanërisht dy librat që promovojmë sot “Ferri i Çarë” dhe ‘Rrugët e Ferrit”.( Te plote mund ta lexoni ne Gazeten Dielli)

VISAR ZHITI: VATRA, METAFORA E ATDHEUT!

by

Shkrimtari i njohur shqiptar, fitues i Çmimit të Madh për Letërsinë për vitin 2011,i dekoruar nga presidenti i Republikës me titullin “ Mjeshtër i Madh”(2012), poeti disident, që u dënua në burgjet e diktaturës komuniste për poezi, përshkruesi mjeshtror i ferrit dantesk të  burgjeve shqiptare, të shtunën me 16 shkurt 2013, vizitoi Shtëpinë e Vatrës. Shkrimtari Zhiti u prit nga kryetari i Vatrës Dr. Gjon Buçaj, i cili i uroi mirësardhjen. Dr. Buçaj, duke iu drejtuar mysafirit të nderuar, tha se ishte kënaqësi, që Vatra priste në shtëpinë e saj, shkrimtarin më të shquar të Letërsisë Shqiptare të pas diktaturës. Në zyrën e kryetarit të Vatrës, Shkrimtari Zhiti, shoqërohej nga bashkvuajtësit e tij, Dine Dine, Lek Mirakaj, Esat Çoku, si dhe z. Zef Balaj, sponsor i udhëtimit. Kishte ardhur në këtë takim edhe këngëtarja Ermira Babliu, e cila ishte e ftuar edhe në festën e Pavarësisë që organizoi Vatra dhe bashkësia shqiptare në New York.(Lexoje te plote ne Diellin e printuar)

ME VISAR ZHITIN, NJË VIZITË NË SHTËPINË E WALT WHITMAN

by

Nga Dalip Greca/

Krahas programit që kishin ndërtuar ftuesit e Visar Zhitit, (Albanian-American Freedoom House) dhe mikpritësit e tij në New York, Zef Balaj(sponsor)  dhe Esat Çoku, bashkvujtës në burgun e Spaçit, tek i cili Visari bujti për katër ditë, ai e kishte kumtuar një dëshirë që nga Tirana: Dua të shkoj të vizitoj Shtëpinë muze të Whitmanit. Dine Dine së bashku me të birin Ervisin, i kishin marrë masat. Pas vizitës në Vatër, të shtunën me 16 shkurt, me dy makina, u nisëm drejt Shtëpisë muze, që ndodhej në 330 Mickle Bulevard (e njohur edhe si Martin Luter King Jr. Bulevard,  Camden NJ. Plot 170 kilometra rrugë. Visari udhëtoi me Dinen dhe të birin e Dines, Elvisin, ndërsa ne, me Esat Çoku, udhëtuam në makinën e Zef Balës.     Një aksident trafiku në mesrrugë e zgjati kohën e udhëtimin. Ervisi e shmangu autostradën duke përfituar nga njohuritë për zonën, udhëtoi nëpër rrugë lokale, ndërsa Zefi udhëtoi në autostradë. Gjithësesi Visari kishte përfituar  në ato pak minuta të vonesës tonë duke soditur shtëpinë dhe duke mbledhur”Fije bari”, titulli i librit të famshëm të Walt Whitman, odiseja e të cilit zgjati më shumë se tri dekada, që nga botimi i parë e deri tek i fundit, që u botua 33 vjet pas të parit, më 1891. Përmes njoftimi të publikuar  dy muaj para vdekjes, në janar 1892 në Herald New York, poeti i madh Walt Whitman njoftoi se ky botim, siç quhet ndryshe dhe edicioni në shtratin e vdekjes,i shfuqizon të mëparshmit. Kishte nisë botimi në vitin e largët 1859, një libër i vogël me vetëm 12 poezi, dhe rrugës orteku, ishte  rrokullisur e rritur me shpirtin e poetit dhe botim pas botimi, 1855, 56, 60, 67, 71-72, 1881, 88-89, deri tek 1891-92, libri peshonte në vlerë dhe në volum, kishte plot 400 poezi botimi i edicionit në shtratin e vdekjes.

Whitman është poeti që la gjurmë jo vetëm në fushën e poezisë, ai quhet dhe “bardi i Demokracisë. Ishte poet, eseist dhe gazetar, provoi të punonte mësues, punë  zyre, ndërsa fillimet i pat edhe si ndihmës në shtypje gazetash. Pat lindur në 31 maj 1819 në West Hills, Huntington, Long Island, New York.(Lexoje të plotë në gazetën e printuar Dielli)

SOT DITËLINDJA, “DIELLI” U BË 104 VJEÇ

by

104 vjet! Mbijetesa shekullore ua rrit krenarinë Shqiptarëve të Amerikës, të cilët e mbajtën gjallë këtë thesar të  Kulturës Kombëtare, “Dielli “, që sot i mbushi 104 vjetë -15 SHKURT 1909- 2013-  /

Nga Dalip Greca/

Gazeta më e vjetër e Botes Shqiptare, që vazhdon të botohet në Amerikë, Dielli,mbetet një monument i gjallë i gazetarisë shqiptare dhe i kulturës tonë Kombëtare, që sjell 104 vite histori të shqiptarëve të Amerikës. Në Gjoksin e Diellit ka shumë histori, ka dhe një cmim të tretë në konkursin e shpallur nga Organizata COMMON COUNCILL FOR AMERICAN UNITY, ku morën pjesë 1000 gazeta që botoheshin në Amerikë në gjuhë të huaja, por asnjë vleërsim nga shteti shqiptar, qoftë dhe simbolik. Në Kuvendin e ardhshëm të Vatrës, që mendohet të mbahet me 28 prill 2013, në përvjetorin e 101 të themelimit të Federatës, redaksia e Diellit do të kërkojë botimin si të përdyjavshme, për ta rikthyer në një periudhë jo shumë të largët në të përjavshme, për të realizuar kështu ringjalljen e plotë.

***

Gazeta më e vjetër e Botës Shqiptare, me emrin simbolik “Dielli” sot ka ditëlindjen, të premten, me 15 shkurt mbushi plot 104 vjet. Gazeta”Dielli” u themelua në Boston prej Shoqërisë atdhetare Besa-Besë dhe ka si ditëlindje datën 15 shkurt 1909. Më 11 mars 1912, mbasi shoqëritë shqiptare të Amerikës vendosën që të federohen në Vatër (dita zyrtare e themelimit të Vatrës 28 prill 1912, dita e njohjes nga Shteti i Massachusetts, 10 qershor 1912) Dielli u bë pronë e Federatës Panshqiptare të Amerikës Vatra dhe nisi të dalë dy herë në javë. Me 18 Nëntor 1914, Gazeta nisi të botohet tri herë në javë dhe më 9 nëntor 1915 u bë e përditshme nen drejtimin e Kostë Çekrezit. Natyrisht është kjo koha më e artë e Vatrës dhe gazetës së saj Dielli. Historishkruesit e Vatrës dhe të Diellit e kanë bërë tashmë publik faktin se Dielli erdhi si nevojë shpirtërore dhe informuese për shqiptarët e Amerikës në një kohë të vështirë.

Mëkëmbsi i Mit’hat Frashërit, i shumëdturi Hasan Dosti, është shprehur  se “Vatra” dhe “Dielli” na zgjuanë iden’ e zjarrit e të dritës, që do të thotë flakë patriotizmi dhe rreze kulture. Këtyre simbolizmave u janë përgjegjur edhe realitetet”.

Kronika e lindjes së Diellit, është e njohur: Me mbylljen e gazetës “Kombi” të Sotir Pecit në Boston me 10 Janar1909, diktohej nevoja e një tribunë kombëtare për të luftuar për të drejtat e Kombit shqiptar, ndërkohë që ishte mbyllur tashmë dhe Albania e Faik Konicës. Kur qe hapur Kombi me 6 qershor 1906 numri i shqiptarëve sipas regjistrave të kohës ishte rreth 7 mijë,ndërkohë që kur u mbyll gazeta e Pecit, numri i shqiptarëve së paku kishte shkuar në dhjetë mijë. Pa gazetën kombi emigrantët shqiptar kishin mbetur si në shkretëtirë, në terrin e padijes e mosinformimit. Nevoja për një gazetë u bë më emergjente kur xhon turqit burgosën Dervish Himën sepse i gjetën Flamurin e Shqipërisë në gji dhe asnjë gazetë në Shqipëri nuk guxoi që të shkruante e ta mbronte atdhetarin nga frika e represionit turk. Atëhere Konica në Londër dhe Noli në Boston ranë në ujdi për botimin e një gazeta shqip në Amerikë. Deri në atë kohë dy patriotët nuk njiheshin përsafërmi me njëri-tjetrin, por ishin të njohur në distancë duke lexuar shkrimet e njëri-tjetrit në shtypin e kohës si dhe nga letërkëmbimi. Me përpjekjet e të dy kolosëve të mendimit shqiptar të asaj kohe u ndez ky kandil kombëtar, siç e cilëson ish editori Refat Gurrazezi, kandil që ndriçon ende edhe sot në SHBA falë kontributit të shqiptarëve të Amerikës.te plote do ta lexoni ne Diellin e printuar)

NJË NGJARJE E VECANTË PËR 5 VJETORIN E PAVARËSISË SË KOSOVËS NË ALBANY

by

Një ngjarje e rëndësishme për 5 vjetorin e Pavarësisë së Kosovës u shënua të martën e 12 Shkurtit 2013, në orën 11:00 paradite, në sallën e Asamblesë dhe Senatit të Shtetit të New Yorkut, në Albany. Promotori i kësaj ngjarjeje ishte bashkombasi ynë, Assemblyman i District 80th ne Bronx, z. Mark Gjonaj. Në Capitol Building, ndërtimi i të cilit pat filluar që në vitin 1867, pallatin e cuditshëm me pamje magjike, një nga njëmbëdhjetë capitols në SHBA, që nuk kanë një çati kube,pallatin e mbështjellë në misterin e ngjarjeve më të cuditshme për gjatë historisë së vet, ku janë thurur qindra legjenda dhe rrëfime për fantazma e legjenda, përfshi dhe atë të rojtarit që humbi jetën nga zjarri që ra më 29 mars 1911, i rishfaqur si fantazmë për rrëfimtarët, përfshi dhe historianët.Pikërisht në sallën me akustikën më të rrallë, me kube gjigande dhe harqe e shtylla të stilit roman, u mbajt ceremonia kushtuar pavarësisë së Kosovës, e paraqitur nga Assemblyman i Distriktit 80th ne Bronx, z. Mark Gjonaj. Në këtë ceremoni ishin të pranishëm Shefi i Misionit të përhershëm të Shqipërisë në Kombet e Bashkuara, z. Ferid Hoxha, Konsulli i përgjithshëm i Kosovës në New York, z. Bekim Sejdiu, kryetari i Vatrës dr. Gjon Bucaj, Kryetari i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, Martin Shkreli, zv kryetari i  Vatrës Agim Rexhaj, anëtari i këshillit të Vatrës Zef Balaj, vatrani Besim Malota, Esad Gashi dhe të tjerë bashkatdhetarë. Ngjarjen e regjistroi edhe media shqiptare; TV 21 Halil Mula, Bota Sot& Illyria Beqir Sina, editori i Diellit Dalip Greca.

Ndryshe nga herët e tjera, kjo ngarje pati të vecantë se për të parën here u organizua jo formalisht sa per ceremoni, por gjate punimeve te Asamblese. Salla e Asamblesë ishte e mbushur plot dhe pas përcjelljes së proklamatës për 5 vjetorin e Pavarësisë së Kosovës nga z. Gjonaj, e morën fjalën edhe mbështetën Mark Gjonaj edhe kolegë të tjerë amerikanë, perfaqesues te distrikteve te tjere te shtetit te New Yorkut.

Në drekën që z. Mark Gjonaj dha për përfaqësuesit e komunitetit shqiptar të pranishëm në këtë ngjarje, kryetari i VATRËS, dr. Gjon Bucaj, duke iu drejtuar z. Mark Gjonaj tha: Kjo asht nji ditë për t’u shenue, me vlerë historike për ty Mark, për komunitetin shqiptaro-amerikan dhe për Kosovën në veçanti. Në fillim të karrierës s’ate në Asemblenë e këtij shteti të madh t’Amerikës, ti sigurove nji Proklamatë të randësishme për Pesëvjetorin e Pavarësisë së Kosovës. Ky akt patriotizmi me dobi për Kosovën shqiptare, në frymën e vleravet morale të lirisë dhe të drejtësisë që janë karakteristika të këtij Kombit të madh, të vlerëson si nji shqiptaro-amerikan i nderuem. Të lumtë dhe faleminderit!Më gjërësisht do të lexoni në gazetën Dielli të printuar.(Korresp I DIELLIT)

 

TEKSTI NE ANGLISHT I REZOLUTES

 

 

LEGISLATIVE RESOLUTION commemorating the 5th Anniversary of the Declaration of Independence of Kosova on February 17, 2013

WHEREAS, It is the practice of this Legislative Body to commemorate historical events which exemplify the spirit and struggle of peoples throughout the world to achieve Independence and live in peace and freedom; and

WHEREAS, This Legislative Body is proud to recognize the economic, educational and cultural contributions of the people of Kosova in the fields of business, science and government which have inspired and encouraged the young people of New York to realize their dreams and ambitions through education and hard work; and

WHEREAS, It is the sense of this Legislative Body to celebrate and applaud the people of Kosova, who have fostered ethnic pride and exemplify the cultural diversity that represents and strengthens the fabric
of the communities of the State of New York; and

WHEREAS, The largest concentration of Americans with Kosovar descent in the United States is in the State of New York; and

WHEREAS, The people of the Republic of Kosova acquired independence on the 17th day of February 2008; and

WHEREAS, On the 17th day of February 2013, Kosovar Nationals and Kosovar-Americans and Albanian-Americans from throughout Kosova, the United States, and the State of New York will celebrate the independence of Kosova; and

WHEREAS, In March 1999, the United States, along with members of the North Atlantic Treaty Organization (NATO), commenced military intervention aimed at ending Slobodan Milosevic’s brutal campaign of ethnic cleansing against the people of Kosova; and

WHEREAS, That military intervention resulted in the defeat of Milosevic’s forces and the creation of the United States mission in Kosova; and

WHEREAS, The men and women of the Armed Forces of the United States have served bravely in Kosova since 1999, and their presence and participation in NATO-led Kosova force has been indispensable in protecting the people of Kosova and stabilizing the region; and

WHEREAS, Kosova is now functioning under its own democratic Constitu tion and rule of law, combined with a new flag bearing a map of Kosova topped by six stars, representing the six major ethnic groups in the country; and

WHEREAS, Kosova has earned the recognition of the many United Nations member states and many international organizations; and

WHEREAS, The establishment of diplomatic relations demonstrates the special ties that have linked the people of the United States and Kosova together; and

WHEREAS, The State of New York has developed medical, community, business, and educational services to assist in integrating the people of Kosova into the community; now, therefore, be it

RESOLVED, That this Legislative Body pause in its deliberations to commemorate the 5th Anniversary of the Declaration of Independence of Kosova on February 17, 2013; and be it further

RESOLVED, That copies of this Resolution, suitably engrossed, be transmitted to The Honorable Andrew Cuomo, Governor of the State of New York; The Honorable Bekim Sejdiu, Consul General of Kosova; The Honorable Jetish Jashari, Deputy Chief of Mission; and Akan Ismaili, Ambassador of the Republic of Kosova to the United States.