dalip greca – Page 21 – Dielli

HISTORIA E VATRES PERMES FOTOGRAFIVE

May 27, 2020 by dgreca

VATRA: NJË FOTO-NJË HISTORI/

Po nisim shfletimin e historisë së Vatrës përmes fotove. Këtë herë zgjodhëm degën e Vatrës Nr.33 në Detroit, e cila me 14 prill 2020 mbushi plot 106 vite nga data e krijimit,14 Prill 1914, 2 vjet pasi ishte themeluar Federata Pan shqiptare e Amerikës ”Vatra”.

Me 14 prill 1914, datë kur nisi organizimi i themelimit të degës Nr.33 në Detroit, dega anëtarësoi 28 anëtarë, por në Kalendarin e Vatrës të publikuar më 1918, me parathënie të Imzot Nolit, dega numëronte 35 anëtarë dhe më vonë u rrit e u shumua duke u bërë një ndër degët më të mëdha të Vatrës(Sot ka 86 anëtarë).Kryetar i parë i degës u zgjodh z. Lazo Dhimitri, arkëtar Dhimitër Bendy, sekretar Petraq Andon, dhe Pleqësia përbëhej nga: Marko Adams, Riza Shaban dhe Kostë Gega.

Nuk e nisëm këtë rubrikë”Një foto, një Histori” me degën nr 1të Vatrës në Boston sepse atë e këmi planifikuar ta publikojmë si historik më vete në përvjetorin e afërt, në qershor 1912-2020, kur mbushen 108 vjet nga dita e themelimit të degës së parë të Vatrës.

VATRA NË KOHËN E KORONAVIRUSIT- FLET KRYETARI I DEGËS NË MICHIGAN, ANËTAR I KRYESISË SË FEDERATËS, Z. MONDI RAKAJ

May 27, 2020 by dgreca

Pak Histori: Dega e Federatës Pan Shqiptare të Amerikës VATRA në shtetin e Michiganit është nga më aktivet. Ajo ishte mikpritëse dhe organizatore e Kuvendit të Vatrës të 19 Janarit 2020.

Edhe në të shkuarën e largët e të afërt kjo degë është dalluar si prijëse e veprimtarive dhe kontributore ne financat e Vatrës. Historia e degës së Vatrës në Michigan i ka fillesat e saj me 14 prill 1914, datë kur nisi organizimi i themelimit të degës Nr.33 në Detroit, e cila e nisi rrugëtimin me 28 anëtarë.

Në Pleqësinë e parë që e udhëhoqi degën veçojmë: Kryetar i parë u zgjodh z. Lazo Dhimitri, arkëtar Dhimitër Bendy, sekretar Petraq Andon, dhe Pleqësia përbëhej nga: Marko Adams, Riza Shaban dhe Kostë Gega.

Emrat e vatranëve të Detroitit u rendit librin e nderit, ose siç e quanin vatranët e hershëm në “Radhuan e Nderit” gjatë fushatës “Për Shpëtimin e Shqipërisë” të 3 Qershorit 1917, që nisi nën kushtrimin e poezisë së Fan S Nolit ”Jepni për Nënën” me moto: Nëno mos ki frikë se ke djemët në Amerikë….!

Ndër dhurusit e degës së Detroitit dallonin në atë fushatë: Pando Adams, Zaharia Papa, Marko Adams, Nasi Aristidi, Mihal Çeno,Angelo Lasko, Petraq Andon, Bexhet Qyteza, Hysein Hasan, Ton Anastas, Petro Grameno, Koço Grameno, George Zamo, Dhori Terova, Vëllazëria Çerava, Ilo Nase, G. Janaq, Perik Murzaku, Sotir Opingari, Krati Samarxhi,Isaak Stavre, Nonda Aristidhi, Sadik Zeinel, Vëllazëria Deke, Koli Terova, Marko G Pogradeci, Behlul Korça, dhe G.Berati.

Dega e Detroitit do të printe edhe gjatë fushatës së Huasë Kombëtare Tetor 1920- 1921. Shumë prej vatranëve të kësaj dege blenë shuma të mëdha të “Huasë Kombëtare” për Qeverinë Shqiptare që doli nga Kongresi i Lushnjës. Fazlli Panariti nga Detroiti i priu fushatës ndër të gjithë vatranët e atjeshëm, së bashku me Halit Qytezën, që ishte kampion me 6 mijë dollar- Panariti bleu 5 mijë dollarë bono të huas, nga 7 mijë që bleu vetë Vatra.

Emri i degës së Vatërs të Detroitit do të futej në historinë e Federatës edhe në kohëndarjen e tretë të Federatës (e para kishte ndodhë më 1917), e dyta më 1925(koha e ndarjes së Nolit me Konicën, që zgjati deri më 1938, prill kur erdhën princeshat që bënë bashkimin me vizitën e tyre, Noli udhëhoqi meshën, Konica ishet shoqërusi dhe mikritsi), dhe kjo e treta pas Kuvendit të vitit 1936, që zgjati për 3 vjet. Atë kohë kishim dy Vatra, një në Boston dhe një në Detroit. Kishim dy gazeta Dielli, një në Boston me editor Nelo Drizarin dhe një në Detroit me editor Refat Xh. Gurrazezi.Bashkimi erdhi pas pushtimit të Shqiëprisë nga Italia fashiste, më 1939.

E para, ajo e vitit 1917, qe shumë e dëmshme sepse ndodhi në një kohë kur nuk kishte një qeveri Shqiptare në vend të njohur nga ndërkombtarët, që t’i dilte për zot Shqipërisë dhe të mbronte të drejtat e popullit shqiptar, barrë që e kishte marrë përsipër Vatra. E dyta zgjati shumë dhe i shpenzoi energji Vatrës. Edhe e treta, nuk kaloi pa pasoja, e përbashkëta ishte se dyja vatrat e njihnin dhe e adhuronin Mbretin Zog.

Edhe pse dega e Michiganit e uli tempin e veprimtarive pas ’90-tës, vatranët e vjetër Julian Çefa, Kujtim Qafa, Vasel Ujkaj dhe të tjerë e mbajtën gjallë frymën vatrane dhe e ruajtën anëtarësinë në qëndër së bashku me një grup vatarnësh.

Dega e vatrës në Michigan u rithemelua me 14 Janar 2012, me rastin e 100 vjetorit të Federatës, me kryetar Alfons Grishaj, sot nënkryetar i Federatës Pan shqiptare të Amerikës VATRA, ndërkohë që dega drejtohet nga Mondi Rakaj, i cili është edhe anëtar i kryesisë së Federatës.

Për të mësuar rreth përballimit të pandemisë, gjendjes shëndetsore të vatranëve dhe familjeve të tyre, marrdhëniet e kryesisë së degës me vatranët, dhe situatën e tanishme të Pandemisë, ne biseduam me Kryetarin e degës z. Mondi Rakaj. Ndiqeni bisedën:

DIELLI: Përshëndetje Mondi! Si është gjendja shëndetsore juaja dhe e familjes në këtë kohë Pandemie? A ka njeri nga rrethi juaj familjar e miqësor të prekur nga COVID-19?

MONDI RAKAJ:- I dashur Z Editor, Ju falenderoj intersimin dhe për këtë intervistë. Po ashtu keni falenderimet tona edhe për punën tuaj të palodhur që bëni për gazetën Dielli dhe Vatrën.

Duke iu përgjigjur pyetjes tuaj, fatmirësisht, nga rrethi im familjar si këtu në SHBA, ashtu edhe në vendlindje, e në Europë ,nuk kemi pasur asnjë të prekur nga COVID 19 . Nga rrethi miqësor dhe nga radhët e vatranëve, ka pasur raste të infektimit nga COVID-19. Në fakt zona e Detroitit ishte një nga zonat më të prekura nga infeksioni.

DIELLI: Si është situata tani në Michigan?

-MONDI RAKAJ: Situata në Michigan për momentin, është më mirë, numri i të infektuarëve ka rënë shumë. Ditën e djeshme, e Martë 26 Maj, përshembull, u raportuan 229 të infektuar të rinj, ndërsa numri i viktimave ishte 26 të vdekur në mbarë Michiganin. Krahasuar me një muaj më pare, janë shifra minimale sepse kishim rreth 3000 të infektuar dhe 700-800 persona të vdekur në ditë(24 Orë). Gjithësesi Michigani e mori situatën shpejt në kontroll. Për rerth dy javë shteti ku jetojmë ne ndiqte hap pas hapi New York-un, por situata e vështirë kaloi.Tani Michigani është në vendine tetë ndër shtetet e infektuar duke regjistruar 55 mijë e 104 të infektuar, dhe 5 mijë 226 të vdekur. Ndër të infektuarit 16 mijë e 670 janë mbartës aktiv të virusit, ndërkohë që vazhdojnë testimet e qytetarëve të dyshuar,- deri tani janë testuar 537 mijë 698 persona.

Gradualisht njerëzit po dalin nga izolimi, disa fabrika po fillojnë punën, rrugët po mbushen dhe këtë e dëshmon edhe trafiku i makinave etj.

DIELLI: Ndërkohë Ju keni punuar dhe keni qenë në kontakt me publikun për shkak të angazhimit të kompanisë tuaj.A mund t’u përcillni lexuesve tanë një informacion më të detajuar; çfarë konkretisht bëri dhe bën kompania jua? Cilat ishin vështirësitë? A patët punonjës tuaj të infektuar?

MONDI RAKAJ-E vërtetë; puna jonë është shumëfishuar në këtë kohë pandemie.Kemi punuar me orë të zgjatura, ka pasur raste që punëtorët kanë punuar edhe 20 orë në ditë-natë pa pushim, duke dizinfektuar për të asgjesuar COVID 19.

Puna jonë ka qenë dhe mbetet intensive sepse Stacionet e Zjarrfikseve, Stacionet e Policisë, Stacionet Urbane, Ndërtesat Federale të Ushtrisë, Librarive , Bashkive etj. kërkojnë puën pa ndërprerje, për arsye se shumë nga këto Departamente punojne 24/7 dhe kërkojnë disinfektim të përditshëm. Në shumë prej këtyre Departamenteve jemi përballur me persona të infektuar, të cilët as që ishin në dijeni për gjendjen e tyre shëndetësore. Në ditët në vijim, kushtet e tyre përkeqësoheshin dhe nuk i shihnim më në punë. Fatmirësisht,duke pasur parasysh se punëtorët tanë ishin të izoluar mjaft mirë me kostume Tyvek, doreza ,maska, nuk kemi pasur ndonjë të infektuar deri tani. I falenderoj pa masë të gjithë punëtorët për punën e tyre jashtëzakonisht të mirë në përballje me këtë pandemi te rrezikshme.

DIELLI: Si po shkon në Detroit rihapja e bizneseve?

MONDI RAKAJ: -Me urdhër të Governatores Ëhitmer , hapja e kushtëzuar e bizneseve, do të fillojë pas datës 12 Qershor 2020. Kuptohet shumë shtetas të Michiganit nuk kanë qenë dakort me këtë urdhër të Gorvenatores, dhe ketë e kanë dëshmuar me demonstrata, biles dhe të armatosur në Kryeqytetin e Michiganit, në Lansing,besoj se ju mund i keni ndjekur përmes mediave.

DIELLI-U mbushën tre muaj që jemi izoluar, si i keni mbajte lidhjet me kryesinë e degës dhe Vatranët?

MONDI RAKAJ-Herë mbas here komunikojmë me telefon me Vatranët në Michigan, pyesim për shëndetin dhe familjarët.Për disa prej tyre mbyllja e ekonomisë nuk ka qenë në favorin e tyre, por me ndihmë të Zotit do t’ja dalim. E falenderojmë edhe adminstratën e Presidentit Trump, që ka bërë një punë jashtëzakonisht të mire, duke u ardhur në ndihmë njerëzve në nevojë në këtë kohë të vështirë, ku ka pasur edhe vatranë,që kanë perfituar PPP dhe Unemployment.

DIELLI: A ka pasë të prekur nga dega juaj me COVID-19 dhe sa?

MONDI RAKAJ: Po, në degën tonë kemi pasur anëtarë të Vatrës të infektuar me COVID 19, por janë kuruar në spitalet përkatese dhe sot gëzojnë shëndet te plotë.

Disa vatranë, për të cilët ne jemi të informuar, e kanë kaluar shumë me vështirësi sëmundjen, dhe janë kuruar në spital. Shpresojmë,në ditët në vijim,kur bizneset të hapen pa kushtëzime, të mblidhemi dhe të gëzojmë dhe të ngremë një dolli, që ia dolën kësaj sëmundje.

DIELLI – A keni pasë mundësi të komunikoni në mënyrë elektronike, me mesazhe, me telefonata me vatranët, degët e tjera të Vatrës?

MONDI RAKAJ- Natyrisht, kemi marrë e na kanë marrë në telefon. I falenderoj të gjithë vatranët nga Neë Yorku, Florida , Ëashingtoni, Neë Jersey etj. për interesimin dhe kujdesin. Kemi pasur shumë komunikime të mira gjatë kësaj kohe, duke u interesuar për njeri tjetrin, me anë të lidhjeve telefonike e rrjetet sociale etj.

DIELLI- Po me qendrën e Vatrës, a i keni ruajtë lidhjet?

MONDI RAKAJ-Me qendrën e Vatrës i kemi ruajtur lidhjet shumë mire. Jemi në kontakt të vazhdueshëm, diskutojmë plane dhe projekte për të ardhmen, sapo të hapet ekonomia.

DIELLI-Cila është gjendja reale e anëtarësisë në degën tuaj. A e keni ruajtë anëtarësinë e kohës së Kuvendit, ka të larguar apo keni shtuar anëtarë të rinj?

MONDI RAKAJ- Gjendja reale e Vatrës në Michigan është shumë mirë, vazhdojmë me atë anëtarësi që kemi pasur, në korrik e prapa mendojmë të antarësojmë të rinjë, disa djem të rinj nga Dardania, të sapo ardhur,janë në rrethin e simpatizanëtve të Vatrës,e duan dhe e respektojnë Vatrën, dhe kanë shfaqur dëshirë të jenë pjesë e saj.

DIELLI- Çfare mendoni për funksionimin e mëtejshëm të Vatrës në të ardhmen nëse kufizimet vazhdojnë gjatë?

MONDI RAKAJ- Shpresojmë se situate do të përmirësohet, por nëse vazhdon mendoj se do të lidhemi në konference call, dhe nëse do të jetë nevoja do të përdorim edhe lejen essential help për të ndihmuar në vendet përkatëse.

DIELLI:Falemidnerit për bisedën!

MONDI RAKAJ: Ishte kënaqësi. Faleminderit prej jush!

PANDEMIA-PRESIDENTI URDHËRON GUVERNATORËT PËR HAPJEN E OBJEKTEVE FETARE, NEW YORKU NIS LËSHIMET

May 23, 2020 by dgreca

CORONAVIRUSI- PRESIDENTI URDHËRON GUVERNATORËT PËR HAPJEN E OBJEKTEVE FETARE, NEW YORKU NISI LËSHIMET/

PËRGATITI: DALIP GRECA/

Edhe pse beteja me COVID-19 në SHBA nuk ka shenja zbutjeje, padurimi për rihapje është i prekshëm dhe i ngutshëm. Presidenti Trump ka kohë që u kërkon guvernatorëve t’i hapin shtetet e tyre sa më shpejt; New York-u, duket se ende nuk ka ngutje per hapje te plote, edhe pse kanë filluar lëshimet e para. Ajo që ra në sy këtë fundjavë ishte thirrja e presidentit Trump drejtuar guvernatorëve për të hapur objektet fetare. Ai i dha shumë hapsirë hapjes së tyre, duke e vënë theksin tek fryma e besimit dhe Lutjeve. Madje presidenti nuk e fshehu ngutjen tek tha:”të hapen menjëherë”- gjatë konferencës së tij për shtyp të premten në Shtëpinë e Bardhë.

Presidenti i kritikoi hapur guvernatorët që nuk kishin përfshirë në planet e afërta hapjen e objekteve fetare, ndërkohë që nuk kishin harruar të detajonin afate hapjeje për dyqanet e alkoholit apo klinikave për aborte.

Presidenti njoftoi se kishte udhëzuar Qendrën për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve që të nxjerrë udhëzime të menjëhershme për komunitet fetare.

Presidenti u tregua i vendosur për ta çuar deri në fund idenë e tij për hapje të menjëhershme sa që i paralajmëroi guvernatorët se: nëse ata nuk do të vepronin shpejt, ai do ta merrte vetë vendimin e hapjes.

Nga ana e tij guvernantori i New York-ut, shtetit më të prekur jo vetëm në SHBA, por i krahasuar edhe me shumë shtete të Evropës, Amerikës së Jugut etj, ka nisë të bëj lëshime të dukshme, përveç në ato të zonave që tashmë prej një jave kanë hapur bizneset. Guvernatori Cuomo ka nënshkruan një urdhër që lejon grumbullime të vogla, deri 10 persona, edhe në zonat e pahapura. Pra ai hoqi dorë nga

kufizimi absolut i grumbullimeve dhe lëvizjeve, duke lëshuar një urdhër ekzekutiv të premten, i cili në substancë lejon deri në 10 persona të jenë së bashku për sa kohë ata respektojnë udhëzimet e tjera sociale distancuese të miratuara gjatë pandemisë së koronavirusit. Urdhri i lëshuar në prag të fundjavës që përkon me ardhjen e Memorial Day, paraqet një nga hapat më të dukshëm që shteti më i infektuar ka ndërmarrë për t’u liruar nga rregullat strikte të miratuara qysh në mars. Rregullat e mëparshëm ndalonin çdo lloj grumbullimi, përveçse brenda familjes.

Urdhri i tansihëm i guvernatorit ende kërkon që njerëzit, edhe brenda shifrës së lejuar, kur të mblidhen, duhet të ndjekin protokollet e mbajtjes së distancës sociale dhe protokollet e pastrimit dhe dezinfektimeve të kërkuara nga Departamenti i Shëndetësisë; të ruajnë 6 metra distancë, të mbajnë maskë.

Edhe shteti i New Jersey-t ka miratuar rregulla të ngjashme, por ka parashikuar distancë më tolerante, duke lejuar grupe deri në 25 persona jashtë dhe deri në 10 persona në grumbullime shtëpie. Nga ana e tij urdhëri i guvernatorit në Connecticut ka lejuar që restorantet me tenda në natyrë të rihapen.

Ndërkohë guvernatori i New Yorkut, Andrew Cuomo kishte nënshkruar që në fillim të javës një urdhër të mëparshëm, që lejonte grumbullimet e jo më shumë se 10 personave vetëm për shërbime fetare dhe në përkujtimet e Memorial Day. Ky udhëzim u kritikua sepse kufizonte ceremonitë nderuse tëveteranëve dhe praktimin e fesë. Kushtetuta amerikane kërkon që e njëjta e drejtë të shtrihet edhe tek njerëzit që mblidhen për arsye të tjera.

Ekspertët shëndetësorë, zyrtarët e zgjedhur dhe policia bashkohen në të njëtin mendim: të gjithë pajtohen që njerëzit mund të qëndrojnë jashtë në mënyrë të padëmshme, me kusht që të praktikojnë distancimin social.

Nga ana e tij, kryebashkiaku Bill de Blasio prezantoi të premten treguesit e Coronavirusit në qytet, duke evidentuar një përparim të dukshëm, por sërish theksoi respektimin e rregullave.

BOTA : 5, 298, 197 TË INFEKTUAR, 339, 418 VIKTIMA, EPIQENDRA SHKON NË AMERIKËN E JUGUT

Bota raportoi se deri dje, e premet 22 Maj, ishin shënuar në shkallë botërore: 5 milion 298 mijë e 197 të infektuar me COVID-19, janë shëruar 2 milion 156 mijë e 288, kanë vdekur 339 mijë e 418. Vetëm të premten u raportuan 107 mijë e 706 të infektuar dhe 5 mijë e 245 të vdekur.

E premtja u mbyll me alarmin e Organizatës Botërore të Shëndetësisë për zhvendosjen e epiqendrës së Pandemisë në Amerikën e Jugut, veçanërisht në Brazil, dhe “marshimin” drejt vendeve afrikane, ku në 9 vende të kontinentit me ngjyrë, ka rritje 50 për qind të infeksionit, ç’ka përbën edhe pasigurinë më të madhe për shkak të kushteve dhe varfërisësë skajshme.

Brazili vazhdon që të ketë një mesatare ditore rreth 18-20 mijë të infektuarish.Të Premten u raportuan 19 mijë e 969 të infektuar të rinj, duke e çuar numrin e përgjithshëm të infektuarëve në 330 mijë e 890, ç’ka e ngjit Brazilin në shtetin e dytë në Botë, menjëhetrë pas SHBA-së, duke zbritur poshtë vetes Rusinë e vendit të tretë me 326 mijë e 448 të infektuar, me një ritëm ditor prej 8 deri në 10 mijë të infektuar. Brazili ka raportuar deri tani 21 mijë të vdekur, me ritem ditor 966 të vdekur, ndërsa Rusia vazhdon ta ketë në kontroll jetën e pacientëve të infektuarëve, duke raportuar deri të premten 3 mijë e 249 të vdekur, me një ritëm 24 orësh prej 150 viktimash.

Spanja mbanë vendin e katërt në Botë për numrin e të infektuarëve me 281 mijë e 904, me 1 mijë e 787 të infektuar të rinj gjatë ditës së premte. Gjatë kësaj dite pati dhe një rritje të viktimave për iberikët që raportuan 688 të vdekur(nga 52 që raportuan të Enjten), duke e çuar numrin e përgjithshëm të vdekjeve në 28 mijë e 628.

Mbretëria e Bashkuar gjatë kësaj jave e uli numrin e viktimave me rreth 350 viktima në 24 orë, duke regjistruar deri tani numrin më të madh në Europë, me 36 mijë e 393 viktima, ndërkohë që shënoi të premten 3 mijë e 287 të infektuar të rinj, ndërsa numri i përgjithshëm ngjitet në 254 mijë e 195. Italia u paraqit më e stabilizuar gjatë kësaj jave; numri i viktimave për javën u vërtit për çdo 24 orë rreth 160, numri i të infektuarëve vërtitet tek shifra 650(numri i përgjithshëm i të infektuarëve 228 mijë e 658, numri i viktimave 32 mijë e 616).

Franca ka zbrit në vendin e shtatë në botë, duke shënuar 182 mijë të infektuar( të premten raportoi 393), ndërsa numri i viktimave është 28 mijë e 289(të premten u raportuan 74 viktima).

Gjermania vazhdon ta menaxhojë me dorë të hekurt pandeminë duke shënuar deri tani 8 mijë e 352 viktima( Të premetn kishte vetëm 43), ndërsa numri i përgjithshëm i të infektuarëve është 179 mijë e 713(të premten u raportuan 692 të infektuar të rinj).

SHBA, NË 24 ORËT E FUNDIT – 24, 187 TË INFEKTUAR DHE 1, 286 VIKTIMA, JANË SHËRUAR 403,111 TË INFEKTUAR, JANË TESTUAR RRETH 14 MILION

Amerika vazhdon të jetë mbajtësja e rekordeve për COVID-19. Deri tani janë shënuar 1 milion e 645 mijë e 84 të infektuar, shifër kjo që siç u shpreh presidneti Trump, nuk përbën negativitet për SHBA, përkundrazi, i jep vlera pozitive sepse ka fuqi të madhe testuse. Dhe në fakt SHBA ka testuar deri tani më shumë se 14 milion pacientë, ka shëruar 403 mijë e 111 pacientë. Numri i të infektuarëve të rinj gjatë së premtes u raportua 24 mijë e 187, numri i viktimave në 24 orët e fundit 1 mijë e 286(numri i përgjithshëm i të vdekurëve ka shkuar në 97 mijë e 640).

New Yorku u paraqit dje me më pak viktima se fqinji i vet New Jersey. U raportuan 124 të vdekur (numri i përgjithshëm 29 mijë, numri i të infektauërev 367 mijë e 936(të premten u regjistruan 1 mijë e 579), New Jersey raportoi të premten 134 viktima(në total 10 mijë e 988), 908 të infektuar të rinj(numri i përgjithshëm 154 mijë e 349), Illinois shënoi 108 viktima(numëri i përgjithshëm 4 mijë 715, numri i të infektuarëve ditor ishte 2 mijë e 758(numri i përgjithshëm 105 mijë), Massachusetts raportoi 80 të vdekur(numri i përgjithshëm 6 mijë e 228), California 69( 3 mijë e 688 viktima), Pannsylvania 141 viktimat ditore(numri i përgjithshëm 5 mijë e 61), Michigani 29 (në total 5 mijë e 61), Connecticut 55, Louisiana 39, Ohio 39, INDIANA 28, NORTH CAROLINA 30, MINNESOTA 33, RODE ISLAND 23, VIRGINAI 37 ETJ….

VATRA PËRKUJTOI REVOLTËN E SPAÇIT DHE TË QAFË-BARIT

May 22, 2020 by dgreca

– Revoltat i sollën në Kujtesë ata që kaluan në ferrin e diktaturës: Pëllumb Lamaj, Lek Mirakaj, Dine Dine, dhe bijtë e të dënuarëve politikë: Ervin Dine, Mark Mrnaçaj, Agustin Mirakaj, dhe ish i dënuari në burgjet e Serbisë Shaqir Salihu….Përshëndeti kryetari i Vatrës z. Elmi Berisha.Moderator-Ervin Dine.

– Kërkesë: Maji të shpallet muaji i Martirëve antikomunistë…

-Vatra do të përgatisë një Rezolutë të dokumentuar për krimet e komunizmit për në Kongresin Amerikan dhe do të përkrah lëvizjen: – Një Nuremberg i ri për Krimet e Komunizmit.

Nga Dalip Greca/

Në pamundësi për të shkuar në Washington pranë Monumentit kushtuar viktimave të komunizmit, për të bërë homazhe si çdo vit, Federata Pan Shqiptare e Amerikës’VATRA”, në kushtet e Pandemisë së Koronavirusit, organizoi një përkujtesë të veçantë virtuale, kushtuar Revoltave antikomuniste të Spaçit dhe të Qafë Barit.

Veprimtarinë e ka moderuar nënkryetari i Vatrës, i lindur në kampet e internimit,me baba të burgosur, që kur ai ishte foshnjë 1 vjeç, Ervin Dine.

Nënkryetari Dine pasi u ka uruar mirëseardhjen të gjithë pjesmarrësve në këtë veprimtari virtuale, tregoi se idenë për këtë lloj organizimi e kishte imponuar situate e kufizimit të lëvizjes, e diktuar nga Pandemia. Ideja, tha ai, na lindi tek bisedonim me Merita McCormack.

Është detyrë e Vatrës, tha Dine, që dy revoltat që tronditën sistemin komunist, ajo e Spaçit dhe Qafë Barit, t’i përkujtojë dhe të evokojë qëndresën antikomunistëve të dënuarëve politik shqiptar. Kujtesa është e domosdoshme jo vetëm për brezin tonë por edhe për brezat e ardhshëm. Siç po e shohim, politika nuk është e interesuar për ta ruajtë kujtesën dhe për të dënuar krimet e diktaturës. Është fat për ne, që sonte kemi ata që e përjetuan ferrin e Spaçit dhe të Qafë Barit. Pëllumb Lamaj, Lek Mirakaj dhe babai im, Dine Dine, do të dëshmojnë dhe do të sjellin në kujtesë ato ngjarje, përfundoi fjalën hyrëse Ervin Dine, i cili fillimisht ka ftuar kryetarin e Vatrës z. Elmi Berisha, që të përshëndes pjesmarrësit.

Kryetari Berisha i ka uruar të gjithë pjesmarërsit dhe ka përshëndetur seicilin. Ai tha se: Dua t’ju falenderoj nga zemra Ju Ervin dhe të gjithë organizatorët e pjesëmarrësit; ju të rinjët e Vatrës jeni gjenerata e re, gjenerata e shpresës, pa harruar themeluesit dhe paradhësit tanë vatranë. Ju jeni shpresa e nesërme dhe energjia e Vatrës. Vatra nderohet me këtë përkujtesë virtuale kushtuar dy ngjarjeve madhore, dy revoltave që tronditën diktaturën shqiptare, Revolta e Spaçit dhe ajo e Qafë Barit.Nuk e kam të lehtë me gjetë fjalët për të treguar vuajtjet e atyre që përjetuan ferrin e diktaturës, një pjesë prej të cilëve i kemi sot në këtë bashkëkonferencë virtuale.

Duke iu drejtuar atyre që kaluan në burgjet e diktaturës dhe kampet e internimit kryetari Berisha tha: Ju jeni kujtesa e kombit, me vuajtjet dhe qëndresën tuaj,ju keni rritur krenarinë Kombëtare. Ju na keni ruajtë identitetin tonë, krenarinë Kombëtare, historinë tonë që kanë dashtë t’na e fshehin. Ju brezi i vuajtur në diktaturën komunsite mbeteni inspirim i demokracisë shqiptare. Faleminderit për këtë veprimtari nderuse e përkujtuese. Unë dua që të shpreh mirënjohjen për të gjithë heronjt e qëndrestarët e burgjeve dhe kampeve të internimit të diktaturës. Mirënjohje për organizatorët! I përjetshëm Kujtimi i martirëve antikomunistë!

Dr. Pashko Camaj, nënkryetar i Vatrës ka përshëndetur veprimtarinë. Ai tha se: Dua t’ju falenderoj për këtë përkujtesë virtuale. Falenderoj Ervinin për këtë organizim emocional. Sot po e mësoj që babai i Ervinit, z. Dine ka vuajtur në ferrin e burgjeve të komunizmit. Dua ta dëgjoj sonte atë dhe bashkëvuajtësit e tij për të të ndricuar të vërtetën e qëndresës së antikomunistëve shqiptarë. Nuk duhen harruar vuajtjet. Kjo formë përkujtimi është një mrekulli. Kryetari i ri, z Berisha, në Kuvendin e 19 Janarit në Detroit shpalosi platformën e shekullit XXI, mendoj se edhe organizimi i kësaj veprimtarie, bën pjesë në këtë platformë.Të mos e lëmë pluhurin e harresës të mbulojë kujtesën kombëtare. Respekt e nderim për të gjithë ata që vuajtën në burgjet e komunizmit!

***

Z. Pëllumb Lamaj,një nga dënuarit politk, që e përjetoi prej moshës 19 vjeçare ferrin e burgjeve të tmerrshëm, falenderoi Vatrën për organizimin e kësaj përkujtese.Ai tha: Ju falendenderoj Ju vatranët që po organizoni këtë kujtesë për Revoltën e Spaçit dhe Qafë Barit. Ju mertitoni vlerësim jo vetëm nga komuniteti shqiptaro-amerikan, por nga i gjithë opinion shqiptar. Ka shumë rëndësi që kjo kujtesë vjen nga VATRA, një organizatë Kombëtare që i është gjendur Kombit edhe kur ai ka qenë në buzë të greminës…Unë kam bashkëpunuar dhe vazhdoj të bashkëpunoj me Vatrën, edhe pse nuk jam anëtar i saj.

Lamaj e përshkroi revoltën e Spaçit, që nisi me 21 Maj 1973, jo si një revoltë të thjeshtë, por si kryengritjen e parë antikomuniste në perandorinë komuniste të të gjithë vendeve të Lindjes, ndërsa të burgosurit që ngritën krye nga puna e rëndë, kushtet ekstreme, nga torturat fizike dhe psikologjike, Lamaj i përshkroi si heronj, që me kurajo iu kundërvunë policisë së regjimit, hoqën flamurin me yllin bolshevik, dhe ngritën flamurin pa yll, për tri ditë u bënë zotër të burgut. Burgu u rrethua me forca të shumta policore, të burgosurit u lanë pa ushqim e ujë, mbi ta u hodhën si bisha forcat speciale të sigurisë. Revolta e 21 Majit 1973 u shtyp me egërsi nga autoritetet, duke përdorur trupa dhe mjete ushtarake. Nxitësit, organizatorët dhe pjesëmarrësit më aktivë u ndëshkuan me rritje të dënimit, ndërsa katër prej tyre u dënuan me pushkatim. Katër martirët e revoltës së Spaçit ishin: Hajri Pashaj, Dervish Bejko, Pal Zefi dhe Skënder Daja, ndërkohë, rreth 110 të burgosur u ridënuan me 25 vjet.
Lamaj foli edhe për ekzekutimin e Xhelal Koprencka dhe dënimin me vdekje të dy gazetarëve Vangjel Lezho dhe Fadil Kokomani.

Xhelal Koprenca, tha ai, ishte nacionalist, mbante emrin e gjyshit, që kishte firmosë aktin e Pavarësisë së Shqipërisë, dhe nën/ministër i parë i Lufëts në Qeverinë e Ismail Qemalit. Komunistët nuk e donin historinë reale, por krijonin historinë e fallsifikuar.

Kanë kaluar 3 dekada dhe politika shqiptare hesht. Martirët e revoltës nuk kanë një varr ku ne bashkëvuajtësit dhe familjarët e tyre të vendosin një tufë lule.

Politika shqiptare i ka mbuluar me harresë revoltat antikomuniste. Bijtë e atyre që persekutuan janë sot në Parlament, qeveri, në biznes, kudo…Ne duhet të luftojmë, tha Pëllumb Lamaj, ne nuk duhet të lejojmë që padronët e Shqiëprisë të vjedhin historinë dhe vuajtjet tona.

Lamaj i propozoi Vatrës që të hartojë një rezolutë të dokumentuar për krimet e komunizmit dhe t’i bashkohet Lëvizjes antikomuniste në Evropë për organizimin e Nurmebergu për krimet e komunizmit. Vatra, tha ai, do të ishte mirë që të këkrojë zyrtarisht që Muaji maj të emërtohet si Muaji i Kujtesës së martirëve antikomunistë….Lamaj e ka mbyllë fjalën e tij : I paharruar kujtimi i martirëve antikomunistë!

Lek Mirakaj, që e ka nisë kalvarin e vuajtjeve në kampet e diktaurës dhe që provoi ferrin e burgjeve, falenderoj kryetarin Berisha për respektin dhe mesazhin që përcolli në hyrje ët kësaj Konference përkujtimore virtuale. Ai tha se ndjehej mirë që së bashku me bashkvuajtësit me Pëllumb Lamaj, që ishte më i riu në burg, krahasuar me atë vetë dhe Dine Dinen, dëshmojnë sonte në këtë veprimtari-homazh për martirët antikomunistë dhe si Kujtesë për Revoltën e Spaçit dhe Qafë Barit…Politika dhe qeveritë në këto 30 vjet nuk i kanë vlerësuar këto revolta. – Pëllumb Lamaj, tha Mirakaj, është ndër ata luftëtarë antikomunist, që nuk ka heshtur në këto tri dekada të pas shembjes së diktaturës. Ka kritikuar ashpër, publikisht, ka kontribuar me organizimin e veprimtarive të kujtesës, ka bërë me shpenzimet e veta edhe dokumentar, por që propaganda shurdhuse e shtetarëve i ka mbuluar me harresë.

Duke vlerësuar veprimtarinë kushtuar Revoltës së Spaçit dhe Qafë Barit, Mirakaj tha se këto dy revolta janë ngjarje të rëndësishme historike. Në 100 vjet histori të shqiptarëve, dy revoltat nuk mund të mbeten jashtë historisë kombëtare.

Të mos harrojmë kohën kur ato ndodhën, e para dy dekada para shembjes së diktaturës. Parullat që u hodhën, dëshmuan orientimin perëndimor të organizatorëve : Poshtë diktatura!… e Duam Shqipërinë si gjithë Europa…parulla që u dëgjuan në sheshet e demonstrimit të studentëve në kohëshembjen e diktaturës…

Ne sonte këtu dëshmojmë për revoltat, por edhe për vuajtjet e brezit tonë, fëmijëve tanë. Unë së bashku me Dinen kemi bërë nga 45 vjet internim e burg, Pëllumbi 12 vjet burg e vuajtje, e pushkatime në familje. Në kujtesën tonë janë vuajtje të tmerrshme,ne kaluam në ferrin e Tepelenës, ku vdiqën 300 fëmijë…Ne kaluam në porto Palermo, diktatori na mbylli në kështjellën e Ali Pashës…Po si mund të harrohen këto?…Pasardhësit dhe bijtë e atyre që na mohuan lirinë, kanë 30 vjet që kujtojnë e nderojnë Kongresin e Përmetit të 24 Majit, ku u sanksionuan krimi e dhuna, festojnë me banderola, brohorasin Parti-Enver, po si ka mundësi që nuk reflektojnë? Mendoni, a mund ndodhë në Gjermani sot, të kujtohen e festohen ngjrjet e nazizmit dhe të shfaqet Hitleri?!

Po, si nuk na i shfaqën asnjëherë në ekrane pamjet e revoltës së Spaçit dhe të Qafë-Barit?…Jam I bindur se janë të filmuara. Nuk lini ngjarje ata pa filmuar se u duhej edhe për dëshmi…

Pa u njohur këto dy protesta nuk ka dekomunistizim real të Shqipërisë, ka thënë Mirakaj.Duke u drejtuar nga më të rinjët pjesmarrës në këtë përkujtesë, Lek Mirakaj tha: Mark Mrnaçaj, është djal i një miku tim bashkëvuajtës, i Nikollë Mërnaçaj. Jemi arrestuar për një ditë.Kemi qenë lidhë me një prangë, duar më duar, na kanë çuar me një makinë në burg…Burrë zotni, trim… Dy herë e burgosën. A mund t’i harrojmë. Harresa do të ishte krim për brezat e rinj.Vatra mund të hartojë një antologji me kujtimet, propozoi ai.

***

I burgosuri politik, shkrimtari Dine Dine, ka qenë fëmijë, kur nisi kalvarin në kampet e internimit. Edhe ai mbanë mbi shpinë 45 vite burg e internim. Kur e ftuan të fliste tha: E kam shumë të vështirë të flas në publik, veçanërisht të flas për vet. Është zakoni im që të mos flas gjatë për veten. Kështu më ndodhi edhe kur promovova librin tim në Tiranë. Më kërkuan të flas, edhe pse ishin të lodhur nga diskutantët e shumtë që kishin folë gjatë për librin tim. Thjesht i falenderova. Ata më duartrokitën shumë.Në fakt kisha folë përmes librit.

Sonte, po kujtojmë Revoltën e Spaçit dhe Qafë Barit. S’mund të hesht sepse heshtja përsërit të shkuarën që harrohet. E kanë thënë këtë njerëz të mëdhenj, por dhe shkrimtarë të njohur si, Leon Tolstoi, Fyodor Dostojevski, Alexander Solzhenitsyn etj. Ma ka thënë këtë edhe profesorja amerikane Lori Amy. Prandaj Vatra bën mirë që i kujton e bën homazhe për martirët antikomunist. Të dyja revoltat, veçanërisht ajo e Spaçit, është një moment kulmor në rezistencën e antikomunizmit shqiptar. Spaci e tronditi sistemin, madje edhe botën komuniste. Mund të shkruash libra të tërë për këtë e të tjera ngjarje. Ju kërkoni kujtesë nga politika dhe shteti? Kot e keni! Edhe aq sa bëjnë , ata thjeshtë bëjnë për ”Show”.. Unë them se nuk u intereson kujtesa. U duhet vetëm si fasadë, jo kujtesë. Kam qenë i pranishëm në veprimtari të shumta. Më kujtohet promovimi i Memorialit të kampit të Tepelenës, ku unë kam qenë fëmijë i internuar. Gjithë ajo zhurmë, reklamë…kur shkuam atje pamë një memorial të zakonshëm, vendosur në një bazament mjeran…

Dua të falenderoj Pëllumb Lamajn që ka qenë një nga zërat e pakët që kërkon kujtesë. Ne duhet të kujtojmë edhe duke shkruar çfarë kemi përjetuar. E mbajta 25 vjet nëpër duar librin tim. I bënë një promovim madhështor. Por a e dini sa kopje printuan? Jo më shumë se 50-100. Kur u thashë se kam kërkesa për librin se është mbaruan. Çuan sa për sy faqe 2-3 kopje dhe aq.Nuk ju interson kujtesa jonë!

Ne këtë konferencë virtuale duhet të kujtojmë edhe bashkëvuajtësit…Ndjehem mirë që shoh Mark Mrnaçaj këtu sepse ia kam njohur babën Nikollë në Zejmen të Lezhës. Kemi kaluar pak kohë bashkë atje. Zotni burrë! Ne duhet të ngremë zërin dhe të mos lejojmë që të na kalojnë në harresë vuajtjet.Ta shfrytëzojmë Vatrën, institucionin më të rëndësishëm kombëtar. Noli dhe Konica edhe grindeshinmes vetes, por kur ishte fjala për Kombin, ata bëheshin bashkë. Mos e bëni Vatrën instrument të ndonjë partie politike, po mbajeni të pavarur dhe ngrijeni zërin dhe denonconi padrejtësitë!

***

Në konferencë ishte i praniëshm edhe ish gazetari i Zërit të Amerikës, z. Shaqir Salihu,i cili kaloi nëpër burgjet e Serbisë. Pas përshëndetjes ai tha: Unë falenderoj zonjën Merita B MCormack, që më ftoi në këtë konferencë. Vuajtjet në diktaturën komuniste në kufijtë e shtetit amë kanë qenë tepër të rënda…Respekt për vuajtjet tuaja! Mësova shumë nga ky bashkëbisedim.

Mark Mernaçaj, që lindi dhe u rrit në kampet e internimit, që përjetoi kalvarin e babait të tij në dy burgosje të gjata të babit të tij, Nikollë, që nuk arriti të përjetoi shembjen e diktaturës, vdiq menjëherë pas daljes nga burgu i dytë, tha se ndjehej i nderuar që ndodhej mes bashkëvuajtësve të babait të tij. Ai falenderoi organizatorët dhe kryetarin e Vatrës për praninë dhe përshëndetjen e tij të ngrohtë.

Unë mendoj se kujtesa do ta mundë harresën që përpiqet të imponojë shteti dhe politika shqiptare ndaj krimeve të diktaturës komuniste. Kam mendimin se dy revoltat, janë të vetmet në Europën Lindore, dhe të pangjajshme me asnjë tjetër. Gati në të gjithë Europën Lindore është gjetur rruga drejt demokracisë, ndërsa Shqipëria akoma është në mjegull. Fajin ua vënë sistemeve, por harrojnë njerëzit, harrojnë diktatorët, individin fajtor, kjo shpërndanë përgjegjësinë. Komunistët e nisën që gjatë luftës krimin dhe vrasjen e kundërshtarëve nacionalistë. Besoj se ju kujtohet që në gjyqin e parë të intelektualëve që u gjykuan nga gjykatës dhe prokurorë që kishin zbritë nga mali dhe i kryeqzuan intelektualët nacionaistë në sallën-Gjyq të Teatrit Kombëtar. Përse i pushkatuan ata? Ishin dhe vatranë ndër të pushkatuarit. I pushkatuan sepse donin të zhduknin kujtesën. Kështu edhe me revoltat antikomuniste.Nuk duan t’ua dëgjojnë emrin!

Agustin Mirakaj, anëtar Kryesisë së Vatrës, vjen nga një familje që e ka luftuar komunizmin me armë në mal, dhe ka përjetuar burgime, pushkatime e internime. Duke u bërë pjesë e video-konferencës ai kërkoi jo vetëm kujtesë, vlerësim e nderim për martirët antikomunist, por edhe dënim të krimeve të komunizmit. Ai propozoi hartimin e një peticioni, ku të denoncohen krimet e komunizmit dhe të provohet se komunistët shqiptarë kanë qenë terroristë. Ata na vranë, na zhdukën familjet tona. Na kanë marrë fëmijërinë. Nuk na lanë të shkollohemi. Na kanë terrorizuar. Ta çojmë peticionin në Kongresin amerikan dhe të bëhen botërisht të njohura krimet e komunizmit.

Dje diktatura bënte bunker sot bijtë bëjnë Kulla.Popullin e bëjnë që të vuaj…

***

Në mbyllje Pëllumb Lamaj tha: Tash Vatra ka kapacitete, ka djem e vajza të reja, të shkolluar në universitete të Amerikës e Europës; ata janë të aftë që të hartojnë një Rezolutë për ta dërguar në Kongresin e Amerikan. Duhet të lëvizimi siç po bën Europa. Duhet një Nuremberg i ri për të dënuar krimet e komunizmit. Do të ishte mirë që kryetari i Vatrës të na udhëheqë për të konkretizuar këtë nismë. Mos prisni që krimineli të dënojë vetëveten.

Editori I Diellit tha se kjo ishte një veprimtari emocionuese dhe me shumë vlerë. Ai tregoi se ishte njohur me revoltat në fillimet e demokracisë, ku kishte intervistuar pjesmarrës të revoltave, si vëllezërit Çoku. Ai tregoi se cilët ishin motivet që e bashkonin me kauzën e të burgosurve politik. Më pas ai informoi për pasqyrimin që u ka bërë revoltave gazeta Dielli si zë i Vatrës. Ka qenë kënaqësi bashkëpunimi i Vatrës me Pëllumb Lamaj, ku janë organizuar veprimtari pë revoltata, është shfaqur dokumentari i z. Lamaj etj.

***

Ndërsa kryetari i Vatrës z. Elmi Berisha, që e mbylli veprimtarinë tha: Personalisht ndjehem mirë që isha pjesë e kësaj veprimtarie me shumë emocione e vlera njohëse. Nuk e kam ndjerë fare kohën që kaluam bashkë. Jam gati të qëndroj deri në mëngjes. Ne të Kosovës nuk kemi qenë të informuar rreth burgjeve dhe kampeve të diktaturës. Shqiptarët e Kosovës kanë vuajt e përjetuar dhunën e pushtusit, ndërsa shqiptarët e Shqipërisë, kanë përjetuar vuajtjete e vetëvetes, të diktaturës komuniste. Spaçi, Qafë Bari, Goli Otoku, ftakeqësisht kanë marrë jetë shqiptarësh, si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë. Ju falenderoj për Kujtesën.

Vatra do të veprojë në Washington për ta çuar atje zërin tuaj, dëshmitarë të ferrit të diktaturës komuniste dhe zërin e të gjithë të burgosurve politik shqiptar.

Vitet ’90 për shqiptarët, veçanërisht këtu në SHBA, kanë meritën e finalizimit të përpjekjeve të shqiptarëve për liri e demokraci, për çlirimin e Kosovës, e rrëzimine diktaturës nv Shqipëri.E përjetoj dhimbjen tuaj që është dhe dhimbja ime. ..

Veprimtaria ishte e organizuar mjaft mirë dhe meriton fjalët më të mira nënkryetari Ervin Dine.

45 DITË PAS MBYLLJES, ME 15 MAJ, FILLON RIHAPJA PËR 5 RAJONE TË SHTETIT, POR JO NYC…

May 14, 2020 by dgreca

-45 ditë pas mbylljes dhe 75 ditë pas konstatimit të pacientit Zero në New York, do të rinisë fazë-fazë rihapja…

– Faza e parë lejon që rajonet në Upstate dhe pjesën qendrore të rifillojnë operacionet e prodhimit, ndërtimit, kopshtarisë, bujqësisë, si dhe shitjet me pakicë.

– Në urdhërin e rihapjes nuk përfshihet New York City, Long Island, pasi kanë përmbushur deri tani vetëm katër nga shtatë kriteret…

– Bizneset që do të rihapen do të duhet të zbatojnë masat paraprake të sigurisë të diktuara nga shteti, përfshirë praktikat e distancimit shoqëror për punonjësit dhe klientët, standarde të rrepta të pastrimit dhe kontroll të vazhdueshëm shëndetësor të punonjësve, ruajtjen e distancimit social.

Përgatiti: Dalip GRECA /

Pesë rajone në shtetin e Nju Jork-t do të lejohen të fillojnë një rihapje në faza të njëpasnjëshme të ekonomive të tyre duke filluar nga e Premtja, 15 Maj. Kryesisht do të lejohet ndërtimtaria, veprimtaritë e bujqësisë, kopshtaria, shitjet me pakicë etj. Këtë e deklaroi guvernatori Andrew Cuomogjatë konferencës të së Enjtes, 14 Maj 2020.

Guvernatori e kishte nënshkruar urdhërin e mbylljes qysh me 20 Mars, plot 45 ditë të shkuara, kohë kur me një urdhër ekzekutiv u urdhëruan bizneset jothelbsore të ulnin qepenat, dhe banorët u urdhëruan të mbylleshin në shtëpi dhe të respektonin distancimin social, ndryshe përballeshin me gjoba që varionin nga $500 deri në $1000. Ky urdhër skadon pikërisht nesër, e premte, me 15 maj 2020.

Kanë kaluar 75 ditë që nga momenti kur New Yorku zbuloi rastin e parë të qytetarit zero të infektuar dhe përgjatë kësaj kohe beteja ka qenë e vështirë, kanë humbur deri tani 27 mijë e 426 jetë njerëzoredhe janë infektuar 353 mijë e 96 pacientë, shifër kjo që i le pas të gjithë shtetet e Europës: Spanjën me 272 mijë e 646 të infektuar, Rusinë me 252 mijë e 245, Mbretërinë e Bashkuar me 233 mijë e 153, Italinë me 223 mijë e 96, Francën me 178 mijë e 870, Gjermaninë me 174 mijë e 945 apo dhe Brazilin me 202 mijë e 918 të infektuar.

Faza më e keqe ka kaluar, jetët e humbura nuk mund të rikthehen, dhimbja është e pranishme në mijëra familje njujorkeze, por jeta vazhdon. Tash fillon çmontimi i ngadalshëm i valvulës së sigurisë dhe hap pas hapi rajonet e shtetit do të rihapen, pa hequr dorë nga masat e sigurisë.

Në urdhërin e rihapjes nuk përfshihet New York City, pasi ka përmbushur deri tani vetëm katër nga shtatë kriteret e kërkuara për të filluar rihapjen e tij faze-fazë.

Pesë rajone të Nju Jork-ut në Upstate dhe pjesën qendrore të shtetit kanë përmbushur shtatë standartet e diktuara nga zyrtarët e shëndetësisë për të filluar një rihapje me faza të bizneseve lokale.

Faza e parë lejon që rajonet të rifillojnë operacionet e prodhimit, ndërtimit, bujqësisë si dhe shitësit me pakicë.

Guvernatori bëri apel për të qenë të kujdesshëm. Gjithçka do të varet nga ecuria, gjithçka bazohet në marrjen e masave dhe numrat e të prekurëve.

Ai porositi qeveritarët lokalë për të menaxhuar rihapjen e bizneseve; monitorimin e përditshëm të shifrave, vëzhgimin e pajtueshmërisë së bizneseve me ruajtjen e jetës së punonjësve, marrjen e masave mbrojtëse.

Problem mbetet ende New York City, që siç tha Guvernatori, ka përmbushur vetëm katër nga shtatë kriteret e kërkuara, prandaj nuk është gati për të filluar rihapjen. Më herët, në fillim të javës, kryetari i bashkisë Bill de Blasio tha se qyteti i tij “nuk është ende i gatshëm për rihapje”. Ai komentoi se: “nëse nuk ndodh diçka e mrekullueshme”, urdhrat e rreptë të qëndrimit në shtëpi në pesë bashkitë e NYC do të mbeten në fuqi deri në qershor”.

Për të filluar fazën e rihapjes, pesë bashkitë e NYC, që mbajnë peshën më të madhe të Pandemisë së COVD-19, si për numrin e të infektuarëve ashtu edhe për numrin e të vdekurëve, do t’u duhet që të raportojnë dy javë rënie në minimum të shtrimeve në spital, të ulin numrin e të infektuarëve, duhet të sigurojnë nën 15 spitalizime të reja me një mesatare tre-ditore, duhet të plotësojnë kapacitetet e shtretërve etj…

Një rajon, që të rihapet, gjithashtu duhet të ketë kapacitete të nevojshme në spitale, të jetë në gatshmëri kujdesi intensive, dhe të plotësojë prag-un e domosdoshëm për Testimet dhe gjurmimin e kontaktit.

Guvernatori tërhoqi vëmendjen për mosshkujdesje pasi rihapja në faza nuk do të thotë se gjithçka ka mbaruar. Do të thotë që ne kemi nën kontroll problemin për shkak të asaj që bëmë dhe për shkak të përgjegjësisë tonë individuale dhe veprimeve tona individuale, dhe kështu duhet të vazhdojmë edhe tash e tutje, komentoi guvernatori të enjten. Ai tha se 157 pacientë vdiqën për shkak të Covid-19 të Mërkurën, ndërsa të enjten numri i të vdekurëve ishte 136. Situata duhet mbajtur nën kontroll.

-Nëse shihni një ndryshim në shifra, reagoni menjëherë, pa lejuar që virusi të na verë përpara.

“Rihapja me faza nuk do të thotë se problemi është zhdukur,” tha Cuomo të enjten, duke shtuar se vendimet për rihapjen duhet të merren “në një mënyrë të kalibruar”.

Rajonet që rihapen pjesërisht të premten me 15 Maj janë: Central New York, North Country, Southern Tier, Mohaëk Valley si dhe Finger Lakes.

PO SI ISHTE SITUATA E COVID-19 SOT NË BOTË ?

Bota sërish regjistroi një shfër të lartë të infektuarëve duke raportuar për 24 orshin e fundit 92 mijë e 918 të infektuar të rinj, duke e çuar shifrën e përgjithshme në 4 milionë, 518 mijë 574 të infektuar, ndërkohë që u raportuan 5 mijë e 184 të vdekur gjatë 24 orëve, duke e çuar shifrën e përgjithshme të viktimave në 302 mijë e 949 të vdekur. Eshtë raportuar se numri i të shëruarëve në të gjithë botën ka shkuar në 1 milion 703 mijë e 758.

Spanja vazhdon të mbajë vendin e dytë në Botë pas SHBA-ve për numrin e të infektuarëve 272 mijë e 646, ndërsa numri i viktimave së bashku me 217 të vdekur në 24 orshin e fundit ka shkuar në total 27 mijë e 321. Rusia është ngjitur në vendin e tretë në botë për numrin e të infektuarëve me 252 mijë e 245, me një ritëm ditor prej 10 mijë të infektuarish. Mbretëria e Bashkuar mbanë vendin e katërt me 233 mijë e 151, ritmi ditor 3 mijë e 476, ndërsa numri i të vdekurëve ka shkuar në 33 mijë e 614, më e larta në Europë. Italia ka zbritë në vendin e pestë me 223 mijë 096 të infektuar, ndërsa numri i viktimave 31 mijë e 368. Brazili ka një ngjitje të frikshme të kurbës ditët e fundit. Sot atje u raportuan 13 mijë e 761 të infektuar duke e çuar numrin e përgjitshëm në 202 mijë e 918, ndërsa me 835 të vdekurit e sotëm numri i viktimave shkoi në 13 mijë e 761.

Franca ka zbritë në vendin e shtatë me 178 mijë e 870 të infektuar, ndërkohë që ka 27 mijë e 425 të vdekur. Gjermania është pozicinonua në vendin e tetë me 174 mijë e 975, ndërkohë që ka raportuar 7 mijë e 928 viktima.

SITUATA NË SHBA

Ndërkohë që ka filluar rihapja e ekonomisë në disa shtete, shifrat vazhdojnë ta mbajnë Amerikën në vendin e parë për numrin e vdekjeve, numrin e të infektuarëve, por edhe për numrin e të shëruarëve, udhëheq edhe me testimet e popullatës.

Gjatë ditës së sotme, 14 maj, u raportuan 26 mijë e 398 të infektuar të rinj, duke e çuar shifrën e përgjithshme në 1 milion 456 mijë e 745. SHBA regjistroi në 24 orët e fundit 1 mijë e 703 viktima, duke ngjitur shifrën e përgjithshme në 86 mijë e 900 të vdekur. Deri tani janë raportuar të shëruar rreth 318 mijë pacientë me COVID-19. Të gjithë shtetet po i kushtojnë rëndësi testimeve, duke regjsitruar deri tani në total 10 milion e 535 mijë e 538 të testuar.

New York-u vijon të mbetet shteti më i infektuar jo vetëm në SHBA, por edhe në Botë me 353 mijë e 96 të infektuar, sot raportoi 2 mijë e 248, ndërkohë që numri i viktimave ka shkuar në 27 mijë e 426, afërsisht aq sa kanë edhe Spanja dhe Franca. Shteti ka kryer deri tani 1 milion e 304 mijë testime dhe po organizon gjurmimin e kontaktit.

New Jersey raportoi sot shifrën më të lartë të viktimave 24 orshe, 219, duke e çuar numrin në total të jetëve të humbura në 9 mijë 946, ndërsa numri I të infektuarëve kap shifrën 143 mijë e 811.

Illinoisi raportoi 136 vdekje në 24 orët e fundit, Massachusetts 167, California 75, Pannsylvania 147, Michigani 73, Texasi 41, Florida 47, Maryland 57, Connecticut 94, Virginia 28, Ohio 52, Indiana 27, Colorado 29, Washingtoni 18, Minnesota 34, Arizona 30, Alabma 23 etj…