Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

NEW YORKU DHE SHTETET VERILINDORE DO TË HAPPEN ME 15 MAJ

by

*Edhe pse SHBA raportoi sërish mbi 2 mijë viktima (dje 2,658), New Yorku për herë të parë raportoi të enjten shifrën më të ulët, 606 viktima nga 888 ditën e mërkurë,- rënia e dytë nën 700 vdekje ditore në nëntë ditët e fundit.

  • Për guvernatorin Cuomo gjendja është plotësisht në kontroll.Ai tha se spitalet në mbarë shtetin janë poshtë shifrës 18,000 për herë të parë. E njëjta vlen edhe për pranimet dhe intubimet e kujdesit intensiv.
  • De Blasio: Unë ia bëra të qartë Presidentit Trump se qyteti i tij i lindjes, New Yorku, ka nevojë për të!

          -The Washington Post: Dëshmi të reja që kanë dalë tregojnë se koronavirusi që po shkatërron globin mund të ketë shpëtuar nga një laborator i paisur në Wuhan, Kinë, ku studiuesit po kryenin eksperimente të rrezikshme të sëmundjes virale…

Nga Dalip Greca

New York, 16 prill- 2020- Shtetet e Bashkuara të Amerikës vijonë që të përjetojnë dhimbshëm ofensivën kundër COVID-19 me shifra të larta të infektuarish dhe të vdekurish.Ndodhi, ashtu siç ishte parashikuar, mesi i prillit paraqiti një tablo të zymtë të betejës kundër koronavirusit.Dita e sotme, e enjte 16 prill, dha këtë tablo: 26 mijë e 826 të infektuar të rinj(dje, e mërkurë- 30 mijë e 187- numri i përgjithshëm 674 mijë e 215), numri i viktimave në tërësi 34 mijë e 475(vetëm ditën e enjte 606),ndërsa numri i pacientëve të shëruar kap shifrën e mbi 57 mijë pacientë, në gjendje kritike janë 56 mijë e 587.

Po New Yorku dhe shtetet përreth? 

    Pas një dyluftimi të zgjatur të Guvernatorit Cuomo me Shtëpinë e Bardhë për autoretin dhe kopetencat mes federalit dhe shteteve, pas replikave dhe kundëreplikave të Kryebashkiakut de Blasio me presidentin Trump për statistikat e New Yorkut për numrin e viktimave, guvernatori zgjati mbylljen e bizneseve jo thelbësore në New York deri më 15 Maj(Presidenti ka rekomanduar 1 Majin), ashtu siç deklaruan edhe disa shtete të tjerë të Verilindjes si New Jersey, Connecticut etj.

Cuomo tha të enjten se ka vendosur mbylljen e shtetit, për bizneset jo thelbsore, deri më 15 maj, duke komentuar se hapi tjetër do të merret në përshtatje me situatën,të dhënat dhe në konsultim me  specialistët e fushave.

Cuomo komentoi se 606 persona humbën jetën ndaj virusit në 24 orët e fundit në New York. Ky është një sinjal pozitiv, që tregon ulje, është rënia e dytë nën 700 vdekje ditore në nëntë ditët e fundit, tha ai.

Shteti i New York-ut raportoi 226 mijë e 347 të infektuar në total(të enjten 26 mijë e 826), numri i viktimave në total 16 mijë e 251( 606 të enjten).

NYC ka regjistruar më shumë se 11 mijë e 477 viktima nga COVID-19 në të pesë bashkitë, ku Queensi vijon të prijë me mbi 36 mijë të infektuar, dhe mbi 3 mijë e 532 viktima, Brooklyn mbi 31 mijë  e 279 të infektuar dhe 3 mijë e 519 viktima, Bronxi 25 e 638 të infektuar dhe 2 mijë e 513 të vdekur, Manhattan 15 mijë e 538 të infektuar e 1 mijë e 527 të vdekur etj…

Në fakt pat një përplasje mes Albany-së dhe Washington-it, që erdhi pasi presidenti Trump tha se New Yorku shtoi ditën e djeshme më shumë se 3 mijë të vdekur në statistika,të cilat nuk ishin raportuar më parë. Dukej se debatet përqëndroheshin mes të raportuarëve të vdekur në spitale dhe atyre që vdiqën nëpër shtëpi, apo disa të tjerë në shtepitë e kujdesit të pleqëve, të cilët më parë nuk pasqyroheshin në statistikat shtetrore. New Yorku, duke shtuar zërin”vdekje të mundshme nga COVID-19” shtoi shifrat duke nënkuptuar se qytetarët e paraportuar vdiqën ose nga koronavirusi ose nga shkaqe të ndësjellta të shkaktuara nga ai.

Gjatë azhurnimit të tij të fundit, guvernatori tha se Njujorkezët do të duhet të vazhdojnë distancimin social edhe pse shteti e ka nën kontroll virusin e padukshëm, që ai e krahasoi me një bishë të egërsuar.

Për guvernatorin gjendja është plotësisht nën kontroll. Ai tha se spitalet në mbarë shtetin janë poshtë shifrës 18,000 për herë të parë gjatë kësaj jave. E njëjta vlen edhe për pranimete reja dhe intubimet e kujdesit intensiv.

Guvernatori tha se niveli i infeksionit në shtetin e Nju Jorkut tash është 0.9 përqind, bazuar në faktin se sa njerëz infekton personi i infektuar.Në Wuhan të Kinës, ku ishte origjina e virusit, niveli u ul në 0.3 përqind.

Cuomo tha se në 30 ditët e kaluara, mbi 500,000 njujorkezë janë testuar për koronavirusin në të gjithë shtetin.”Këto janë disa nga politikat më ndryshuese të jetës që qeveria ka nxjerrë ndonjëherë,” tha Cuomo, dhe përsëriti urdhërin e një dite më parë: Qëndroni në shtëpinë tuaj, mos prekni një person tjetër, vendosni një maskë! Ai pranoi se këto janë politika të vështira, por ato duhet të zbatohen,sepse kjo është gjëja e duhur.

   Guvernatori Cuomo theksoi rëndësinë e urdhërit ekzekutiv për të mbuluar fytyrën, i detyrueshëm për të gjithë, që nga mosha 2 vjeç e lart.Mbajtja e maskave u është përcjellë të gjithëve, përfshi operatorët dhe pasagjerët e sistemeve të transportit publik e privat.

***

Nga ana e tij kryebashkiaku de Blasio komentoi buxhetin e luftës, siç e quajti.Kryetari i bashkisë tha se qyteti është duke humbur 7.4 miliardë dollarë të ardhura nga taksat, që  ai i përshkroi si një “shifër tmerruese”.Gjithësesi për kryetarin e bashkisë rëndësi parësore e buxhetit mbetet siguria dhe mirëqenia e njujorkezëve gjatë betejës me koronavirusin.

        Kryetari i bashkisë tha se foli me Presidentin Donald Trump të Mërkurën në lidhje me tablonë e zymtë të buxhetit dhe komentoi se qyteti nuk do të jetë në gjendje të rikuperohet pa ndihmën federale.

“Unë ia bëra të qartë presidentit, qyteti i tij i lindjes ka nevojë për të,” tha De Blasio….. Kjo është thirrja ime, ndihmoni qytetin e Nju Jorkut, z. President!. 

Ndër shkurtimet drastike të buxhetit të njoftuara nga kryebashkiaku janë të ardhurat  e munguara nga pishinat në natyrë të qytetit. 

Kryebashkiaku tha se ende nuk është marrë një vendim nëse plazhet publike të qytetit do të jenë të hapura.

***

Duke filluar nga Persidenti Trump në SHBA dhe në Botë po flitet gjithmonë e më shumë se COVID-19 është produkt i një laboratori në Wuhan të Kinës. Dëshmi të reja kanë dalë që koronavirusi që po shkatërron globin mund të ketë shpëtuar nga një laborator i paisur në Wuhan, Kinë, ku studiuesit po kryenin eksperimente të rrezikshme të sëmundjes virale, që çuan në pandemi.

Në mars të vitit 2018, SHBA dërgoi përfaqësues diplomatik në Institutin e Virologjisë Wuhan, të cilët lëshuan dy kabllo diplomatike “të ndjeshme” për masa të papërshtatshme të sigurisë në laborator, njoftoi The Washington Post, duke cituar burime të inteligjencës.

Kablloja e parë paralajmëroi eksperimentet e kryera në laboratorin e koronavirusit në lakuriqë përfaqësonin një rrezik të një pandemie të re, sipas raportit.

Kablloja, e shkruar nga dy zyrtarë të ambasadës amerikane-Kinë, informoi se ekziston një “mungesë serioze e teknikëve dhe investigatorëve të trajnuar siç duhej për të operuar me siguri këtë laborator…

Laboratori në Wuhan po merrte ndihmë nga organizatat amerikane, përfshirë një laborator në Degën Mjekësore të Universitetit të Teksasit, por kablli diplomatik sugjeroi që SH.B.A. duhet të sigurojë mbështetje shtesë sepse hulumtimi ishte shumë i rrezikshëm.

Kabllimet diplomatike kishin për qëllim të jepnin alarmin për kushtet e sigurisë në laborator – dhe zyrtarët e ambasadës po bënin thirrje për më shumë mbështetje të laboratorit për të ndihmuar në rregullimin e problemeve të tij, – kanë thënë burimet për gazetën The Waashington Post.

Gazeta shkrtuan se nuk ka asnjë provë që të provojë që koronavirusi është prodhuar në mënyrë laboratorike- por kjo nuk përjashton mundësinë që aksidentalisht virusi shpëtoi nga Instituti i Virologjisë Wuhan ose nga një laborator tjetër i ngjashëm në qytetin kinez.

Presidenti Trump është pyetur në lidhje me mundësinë në konferencën për shtyp të Shtëpisë së Bardhë të Mërkurën dhe tha se SHBA po hetonte origjinën: “Gjithnjë e më shumë po dëgjojmë historinë … ne po bëjmë një ekzaminim shumë të plotë të kësaj situate të tmerrshme,” tha ai.

Fox News të Mërkurën tha se zyrtarët e administratës besojnë se shpërthimi ishte shkaktuar nga një eksperiment në një laborator të Wuhan-it.

Burimet që folën për Fox News thanë se ka të ngjarë që pacienti zero, që punonte në laborator ,dhe ishte infektuar atje, e ka përhapur atë në popullatën e qytetit.

Një gjë që është e qartë, burimet i thanë kanalit të lajmeve Fox News, se ka një përpjekje të bashkërenduar midis zyrtarëve kinezë për të mbuluar gjurmët se virusi shpëtoi prej pakujdesisë nga laboratori.

Zyrtarët vendas treguan një treg, ku  supozohet se u shfaq virusi – por burimet i thanë Fox se tregu kurrë nuk shiste lakuriq. 

E gjitha kjo, ka të ngjarë që është përpjekje për të larguar fajin nga laboratorët në Wuhan, thanë burime Fox.

Sekretari i Shtetit Mike Pompeo u shpreh të mërkurën në mbrëmje se SHBA po punojnë në këtë drejtim.

“Ajo që ne dimë është se ky virus ka origjinën në Wuhan, Kinë. Ne e dimë se ekziston Instituti i Virologjisë Wuhan, vetëm disa kilometra larg nga vendi ku ishte tregu, “tha ai.

“Ende ka shumë për të mësuar. Ju duhet të dini që qeveria e Shteteve të Bashkuara po punon me zell për ta zbuluar këtë, “shtoi ai.

Instituti i Virologjisë Wuhan u ngrit në 1978 pasi një seri institucionesh të tjera kërkimore në qytet u bashkuan për të formuar laboratorin aktual, sipas webfaqes së tij në gjuhën angleze.

GËZUAR DITËN E LINDJES, MJESHTËR PIRRO MANI!

by

Sot është një ditë e veçantë-14 Prill, Dita e Lindjes e regjisorit të madh të skenës shqiptare, Dekanit historik të regjisurës shqiptare (term i marrë hua nga mjeshtri Pëllumb Kulla). Sot, të ngujuar, ashtu si dhe Pirroja, duke pritur në dritare armikun e padukshëm, të kërcënuar nga virusi me kurorë, po mendoja se si mund ta uroja Mjeshtrin, përveçse përmes rrjeteve sociale dhe gazetës online?! SHUMË URIME MJESHTËR! Ta gëzosh Ditën e bukur të Lindjes! 

I dashur Pirrro;

Ky i flamosur Koronavirus nuk na lejon që të vijmë me Vies Belliun dhe ta cikrojmë nga një gotë atje në shtëpinë tënde të bukur, në Harrison, duke biseduar e duke vështruar atë peisazh magjepës, të qendisur nga pranvera! Besoj se ju kujtohet mrekullimi i Mirush Kabashit nga ajo pamje kur ju vizitoi fluturimthi, nga që kohën nuk e kishte të mjaftë.

Të jesh i bindur Mjeshtër se 89 vjetorin do ta festojmë dyfish!

Epo gëzuar!

Si “dhuratë” në vend të luleve, po Ju nis shkrimin që i referohet atit Tuaj, Kosta Mani, bashkëshoqëruesit të Imzot Nolit, kur shkuan nga Amerika, me ëndrrën që të bënin Shqipërinë tonë të dhembshur. Ati Juaj mbeti honeve të nëntokës së Mathauzenit…. E di i dashur Pirro, Ati Juaj, ka mbetur pengu i jetës Tuaj, por ai ishte dhe shpëtimtari juaj në çastet më të vështira të Jetës!..Në fillim mendova ta shoqëroja urimin me shkrimin ”Na i nxefe shuplakat Gjeneral”, thirrja ngazëllyese e kosovarëve, kur në vitet ’70, në Prishtinë vutë në skenë Gjeneralin e Ushtrisë së Vdekur, por ky shkrim për babain nuk e di pse më pëlqen më shumë…

        ***

PIRRO MANI, PENGU PËR TË ATIN, KOSTA MANI, SHOQËRUESIT TË FAN S. NOLIT

Inxhinieri Kosta Mani, babai i regjisorit, artistit Pirro Mani, vatrani që shoqëroi Fan S. Nolin në Tepelenë dhe Vlorë, u shua në kampin e vdekjes në Mathauzen, më 27 Janar 1945. Një histori tragjike. Inxhinier Kosta Mani la Amerikën për të projektuar e ndërtuar urat, rrugët, ndërtesat e Shqipërisë, u arrestua nga fashizmi, u burgos dhe u pushkatua po nga nazizmi, u shpall dëshmor dhe tradhëtar nga komunizmi….

Nga Dalip Greca

14 Prilli ishte ditëlindja e Pirro Manit, por, edhe në një ditë të shënuar si ajo e lindjes, Pirro Mani, mbreti i skenës shqiptare, gjenerali i regjisurës, i cilësuar si Stanislavski shqiptar, shfaq një peng. Është një peng, që po e shoqëron gjatë gjithë jetës. Edhe tani, kur festoi përvjetorin e lindjes, kërkesës për një intervistë për gazetën “Dielli”, ai i përgjigjet shkurtazi se për të është shkruar mjaft. Nuk ka mbetur gjë pa u thënë, por e ka një peng që e rëndon. 

– Dua ta zbraz shpirtin nga brenga e tim eti. Më rëndon shumë ai peng. Më ka ndjekur edhe në skenë. E ke vënë re episodin e gurit të pendimit tek “Cuca…”? Është krijuar prej meje ai episod, duke patur në mendje fundin e babait tim, Kosta Mani. E kam mësuar vonë faktin, që ai dha shpirt duke mbajtë në shpinë pesha të rënda, ja, ashtu si guri i pendimit. I zbriste në shkallaren e një galerie si mijëra të tjerë në kampin e vdekjes së Mathauzenit gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ma ka treguar ngjarjen një durrsak, që shpëtoi gjallë nga kampi i vdekjes dhe u riatdhesua….Ai ishte një nga ata që i shpëtuan ferrit të Mathauzenit. 

Ja si e pat përshkruar ai ngjarjen, që i pat marrë jetën Kosta Manit: 

“Babai i Pirros, ishte rebeluar. Nuk kishte pranuar Kosta të vazhdonte të ngrinte “gurin e turpit”, gurin e poshtërimit; pas tij vinte guri i varrit. Ushtarët gjermanë të kampit i dërgonin të burgosurit në një humnerë dhe i detyronin të ngrinin thasë apo gurë të mëdhenj mbi shpinë (si rrasë varri) dhe i shtrëngonin me pahir që t’i ngjiteshin të përpjetës. Motivi? Të mundoheshin. Dhe ata çapiteshin me shpirt ndër dhëmbë me shpresë e me gurin e rëndë mbi shpinë. Kosta e kishte imagjinuar veten edhe si Krishti, edhe si Sizifi në këtë ngjitje”,- ka shkruar në librin kushtuar Pirros, Josif Papagjoni. 

Po përse duhej ta bënte sakrificën, kur, pas ngjitjes, do ta prisnin plumbat? – pyet Pirro më shumë veten, se sa të atin, apo mua që më ka përballë. Kosta Mani nuk e kishte ngritur “rrasën e varrit”, gurin e poshtërimit. Ata e grinë me plumba. Ai u masakrua më 1945, u shpall dëshmor, po në 1945, ndërsa komunistët e ripushkatuan më 1946, duke e ekzekutuar përsëdyti!

KUSH ISHTE INXHINIERI KOSTA MANI, I DIPLOMUAR NË INSTITUTIN M.I.T TË BOSTONIT?

Tregon Pirro:  

            – Babai im, Kosta Manim ka lindur në Korçë. Si shumë korçarë, emigroi herët në Amerikë. Ka qenë rreth të katërmbëdhjetave, kur mori rrugën e kurbetit. Krahas punës vazhdoi edhe studimet. Ka studiuar në Institutin e famshëm M.I.T. të Bostonit, ku kishte studiuar edhe mjeshtri i madh i fotografisë, Gjon Mili. Është diplomuar për inxhinieri-arkitekturë. Ishte pjesë e Vatrës. Si shumë idealistë të tjerë vatranë, e la Amerikën dhe u kthye në Shqipëri për të ringjallur vendin. Kishte në xhep diplomën e inxhinierit. Sa i mungonin Shqipërisë inxhinierë të tillë si Kosta Mani!

Në Shqipëri qe kthyer me Imzot Nolin dhe e kishte shoqëruar atë në udhëtimet, që kryezoti i shqiptarëve të Amerikës kishte bërë në Shqipërinë e Jugut, kryesisht në Tepelenë dhe Gjirokastër. Këtë episod, Pirros ia pat treguar nëna e tij.

Pasi Fan Noli e la Shqipërinë, Kostë Mani nuk e ndoqi pas për t’u kthyer në SHBA. I tha Imzotit se Shqipëria kishte nevojë për inxhinierë dhe ai do të qëndronte. Vendimi ishte i prerë. Ati i shqiptarisë, Noli, i kishte dhënë bekimin. Dhe ai vazhdoi të punojë për disa kohë në Ministrinë e Punëve Botore. Kishte fatin që të punonte me një tjetër inxhinier të zot, me inxhinier Gjovalin Gjadri. Shqipëria ishte me fat, ngaqë ishin bashkë dy shkolla inxhinierike; ajo amerikane, ku ishte diplomuar Kosta Mani dhe ajo austriake, ku ishte diplomuar inxhinier Gjadri. Të dy ndërtuan ura, rrugë, vila, që i qëndruan kohës.

Pirro përhumbet në rrëfimin e tij: 

– E mbaj mend mirë rrugën malore të Thethit. Babai më kishte marrë me vete. E kam në kujtesë bukurinë përrallore të Thethit. Ata punonin, unë vështroja bukuritë e egra të maleve dhe pastaj kthehesha i lodhur dhe i kënaqur në çadër. Qe kohë vere. Ishte e bukur natyra e atyre anëve. 

Edhe Urën e Zogut, urën me harqe, e pat ndërtuar Gjadri me Kosta Manin. Pirro kujton se edhe atje i ati e pat marrë me vete shumë shpesh. Madje e mban mend të atin dhe Gjadrin me hartat përpara, tek ndiqnin projektin. Kosta Mani ishte kudo, ku ndërtohej. Kishte ndërtuar për vete edhe një shtëpi provizore në Tiranë, që priste ta modernizonte kur t’ia kishte ngenë. 

Kosta Mani jepte edhe mësim në Shkollën Teknike të Fullcit. Jepte lëndën e Matematikës. Pirro kujton se i ati lexonte shumë libra. Në bibliotekën e tij ndodheshin libra të Balzakut, Stendalit, Dumas, Tolstoit e të shumë e shumë shkrimtarëve të tjerë me emër.

Kosta Mani ndërtoi edhe urën e Kardhiqit, në Gjirokastër. Kjo urë i dha një fatkeqësi dhe një dhuratë, që do ta kishte të shtrenjtë gjatë jetës së tij të shkurtër. 

Tregon Pirro:- Gjatë punimeve për ndërtimin e urës, Kosta theu këmbën. Ku të gjente mjek në ato anë, ku nuk shkelte këmbë njeriu? E mbartën me mushkë dhe e çuan tek një mjeshtre popullore, që i kishte dalë nami si ortopede e rrallë. Mjeshtrja, (plaka thirrej Dade), jetonte në Stegopull të Gjirokastrës. Muskujt e Kostës sforcoheshin nën dhimbjet e shtrëngimeve të plakës, ndërsa sytë i ishin ngulë në bukurinë e rrallë të një vajze 15-16 vjeçare, mbesës së plakës Dade. Inxhinieri shëroi njëherësh këmbën dhe shpirtin. Vajza bjonde, zanë e shkuar zanës, me emrin e bukur Amali, do të bëhej “robinë” e inxhinier Kostës, i cili e kërkoi sakaq për grua. U martuan me Amalinë dhe lindën fëmijën e parë, Pirron, pastaj dhe dy vajzat, motrat e Pirros. Kosta, ndërkohë kishte blerë një truall 6 mijë m2, në rrugën “Shën Gjergji” në Tiranë, sot rruga”Ali Demi” dhe aty ndërtoi shtëpinë e tij, që Pirro e gëzon sot (edhe pse është në Amerikë shtëpia pret të zotin ende). Jeta ecte në rrjedhat e veta. Shpesh, Kosta bridhte nëpër Shqipëri, ku ndërtonte a projektonte. Merrte me vete edhe Pirron e vogël dhe e ushqente me dashuri për kombin, Atdheun e shtrenjtë, që duhej dashur, edhe kur ishte kockë e lëkurë. Në ditën e pushtimit fashist, Kosta u pushua nga puna dhe u arrestua me akuzën se kishte hedhur në erë urën e Limuthit, atë urë që e kishte bërë vetë. Kosta kishte shtetësi amerikane, urrente fashizmin dhe u trondit nga pushtimi i Shqipërisë. Dikur hapi një zyrë private në Tiranë, “Stika”, së bashku me inxhinierin Spiro Koleka. Ajo zyrë nisi projektet e ndërtimit të infrastrukturës së Tiranës; projektoi rrugë, sheshe, parqe, vila të bukura dy dhe tri katëshe. Kosta projektoi vilën e njohur mbi kodrat e Tiranës, “Baballarët e Teqesë” dhe vepra të tjera që i rezistuan kohës.

Pirro është i bindur se babai ka qenë antifashist në shpirt dhe si i tillë ishte zgjedhur edhe në Këshill. Madje, për reputacionin që gëzonte, u zgjodh edhe deputet i Korçës. Gazeta “Tomorri” e asaj kohe i kushtoi hapësirë në kronikën e vet fjalës së deputetit Kosta Mani:“Çamëria dhe Kosova janë pjesë të pandara të Shqipërisë”, deklaronte deputeti Kosta Mani. 

Në kohën e Asamblesë Kombëtare, në kohën e pushtimit gjerman, si deputet ishte pjesë e saj. Por partizanët e qëlluan me top, duke e shpallur atë si “Asambleja tradhëtare”. Si shumë intelektualë të tjerë patriotë, Kostë Mani mendoi se Atdheut mund t’i shërbehej edhe nën pushtim. Por atë pjesëmarrje nuk ia falën komunistët.Ishte mblodhë qarkori dhe e përjashtoi Kostën nga Këshilli. Ishte kohë e çmendur. Komunistët e akuzojnë, fashistët e arrestojnë. Edhe gjermanët, po ashtu, e arrestojnë si njeri të rrezikshëm. Me kë ishte Kosta Mani? Ishte me Shqipërinë. Arrestimi në fundin e dhjetorit 1943 nga gjermanët ishte fatal. Nazistët e syrgjynosën në kampin famëkeq të Mathauzenit. Pirro kujton se, nëna, e cila kishte marrë vesh lajmin e largimit nga burgu dhe internimin jashtë Shqipërisë, i kishte shkuar në burg dhe i kishte dhënë një xhaketë, që të mos kishte ftohtë, nën astarin e së cilës kish qepur, nën një arnë, 40 napolona flori. T’i ketë për çdo rast, pat menduar nëna. Pirro atë kohë ishte fëmijë, 12 vjeç. E ka në kujtesë pamjen e trishtë. Të burgosurit i hipën në kamionë dhe i nisën në mëngjes herët. Imazhi i mbeti në mendje. Në shtëpi prisnin në ankth ndonjë lajm. Shenja e fundit e komunikimit ishte një telegram, që ishte nisë nga Kosta. Ishin vetëm tri fjalë: “Jemi në Manastir”! Asnjë lajm tjetër.

E gjithë jeta e Kosta Manit, është një dramë me shumë mistere, një dramë e ankthshme me shumë akte, thotë i biri, Pirro Mani, për të cilin misteriet mbeten të pazbardhura ende edhe sot.

Hija e të atit dhe shpirti i tij peng nuk i janë ndarë Pirro Manit as këtu, në Sh.B.A.. Erdhën në Amerikë, u vendosën në Kolorado dhe më pas, në New York. Shpesh shëtisja me hijen e tim eti. Më dukej se do ta takoja diku….Edhe ai kishte qenë në Amerikë…

Më duket se Pirro po mediton….

Nuk ka hequr dorë nga gjurmimet për të gjetur të dhëna për të atin, që më parë nuk mund t’i siguronte. Mësoi se Kosta Mani nuk ishte i vetëm, kur e nisën në kampin e vdekjes. Ishin më shumë se 200 të burgosur. Një pjesë i dërguan në Prishtinë, pjesën tjetër në Mathauzen, ku i ra fati të shkonte edhe Kosta. Përmes kërkimeve me shoqatat amerikane-hebraike, u arrit të sigurohen të dhënat e munguara, përfshirë dhe kohën e vdekjes, 27 Janar 1945, vendin e  vrasjes dhe të dhëna të tjera…., madje, edhe numrin që mbante në uniformën e kampit të internimit.

…Lajmi fatal është mësuar pak muaj pas çlirimit të Shqipërisë. Në shtëpi kishte shkuar Spiro Koleka, që ka qenë ortak me Kostën në zyrën e projektimeve dhe ndërtimeve “Stika”. Spiro ishte inxhinier i ri asokohe dhe bashkëpunoi me Kostën, edhe për të fituar eksperiencë. Ai solli lajmin fatal në shtëpinë e Kostë Manit. Familja shpalli zinë dhe e qau Kostën.

U shpall dëshmor nga regjimi. Familjes iu dha edhe karta e dëshmorit, por drama e Kostë Manit nuk kishte të sosur. Ashtu si në kohën e italianëve, të gjermanëve, dhe të komunistëve, secili e pa si armik.

        Pirro tregon: 

– Më kujtohet se ka qenë një burrë me emrin Faruk, që jetonte në një barakë, diku aty ku ka qenë Ministria e Jashtme. Faruku ka qenë kampion boksi. Ai qe rritur në shtëpinë e Kosta Manit. Kujtoj se Faruku mbante dhe një pistoletë, ngaqë kishte qenë partizan…” 

Pirro kujton se po vinte Faruku me nxitim dhe i thotë: 

– Ç’po bën këtu? A e di se po i demaskojnë gratë e familjes Mani?!

Shkova me vrap. Agjitatorët komunistë ngrinin zërin në kupë të qiellit për armikun imagjinar. Dhe armiku paskish qenë Kosta Mani, që na qenkish shpallë “dëshmor me biografi të keqe”,  sepse paskish marrë pjesë në Asamblenë tradhëtare! Fronti Demokratik dhe partia nuk mund ta toleronin këtë tradhëti! Ultimatumi i demaskimit ishte i rreptë: Familja armike Mani duhej të largohej brenda shtatë ditëve nga Tirana! Nisën reprezaljet. Pirron dhe motrën Marikën i hoqën nga puna, ndërsa motrën tjetër, Mirelën, e pezulluan nga shkolla. Ua hoqën dhe triskat. Ishte hapur fjala se Kosta nuk ishte vrarë e se punonte si agjent në një shërbim perëndimor!

    Pirro thotë se e pagoi rëndë faturën. Por, siç duket, dikur u bindën se të gjitha këto ishin fantazira. Vetë ata e vërtetuan se Kosta ishte ekzekutuar në Mathauzen. Mirëpo hija e dyshimit mbeti pezull e kurrë nuk u trajtua më si dëshmor. Jo vetëm kaq, por Kostës nuk iu përmend emri asnjëherë si një nga inxhinierët e parë të Shqipërisë, diplomuar në Sh.B.A.. Pirro ruan një dokument që ka emrat e inxhinierëve që kanë kontribuar në Shqipëri, ku emri i parë është ai i Kosta Manit, pastaj i dy inxhinierëve italianë, i Gjadrit dhe i të tjerëve.

Rehabilitimi i të birit të Kostës, Pirro Manit, ndodhi vonë. Fillimisht nuk i dhanë as të drejtë studimi. Kaluan dy vjet pasi mbaroi shkollën dhe nuk po i dilte e drejta e studimit. Madje mbaroi edhe ushtrinë e, më pas, e lejuan….

KUJTOJMË NJERIUN E MIRË, VATRANIN TEKI GJONZENELI

by

Me 9 Prill 2019, si sot, ka ndërruar Jetë Teki Gjonzeneli, patriot, vatran me shpirt, bir i një familje nacionaliste, që diktatura komuniste, e plasi honeve të Ferrit, duke mos ia kursyer as të parin e familjes,as bijtë.Tekiu u varros me me nderime me13 Prill. Atë ditë unë isha atje me gjithë miqtë e mi vatranë Zef Balaj dhe Asllan Bushati. E përcollëm si mik, si vatran. Në Dielli botova artikullin e mëposhtëm, që në shenjë kujtese, po e përcjell sërish së bashku me ngushëllimet drejtuar bashkshortes Finlanda, vajzës Monika, djalit Fatmir(Frank), vëllezërve Murat dhe Memisha, nipërve dhe mbesave, gjithë të dashurëve: Pusho në Paqë Njeriu i mirë Teki Gjonzeneli!

   ***

TEKI I DASHUR, SHPIRTI YT DO TË ENDET NË PËRJETËSI MES AMERIKËS DHE SHQIPËRISË 

Nga Dalip GRECA

Të Shtunën, 13 Prill 2019, i dhamë lamtumirën e fundit njeriut tonë të dashur, ish të përndjekurit politik Teki Gjonzeneli. Shpirtvrarë, me zemra të coptuara nga dhimbja; bashkshortja Filanda(Didi), djali (Fatmiri), vajza(Monika) mbesat dhe nipat, të afërmit, vëllezërit Murat dhe Memishau, ne miqtë e Tekiut, përmes lotëve tek hidhnim dheun në gropën e hapur, gëlltisnim dhimbjen.
Murati, që ka ardhë nga Arizona, tek i jep lamtumirën vëllait për të cilin ndjehet krenar, përpiqet të artikulojë fjalë zemre, por zeri sikur nuk i bindet; në vend të fjalëve dalin psherëtima dhimbjeje: “Me torba në krah nga kampi në kamp, nga burgu në burg, duke u endur pas meje…Kështu do të mbetesh për jetë në kujtesën time, edhe po qe se rrugët e jetës nuk do të na takojnë përsëri, i dashur vëlla.”… është bashkëbisedimi i dhimbshëm me pasvdekjen e vëllait.
E ka të vështirë Murati t’i lexojë ato pak rreshta që ka shkruar. Tekiu nuk ishte vetëm vëlla për atë dhe Memishaun, pasi ka qenë edhe prind, edhe mentor.
Në kalvarin e jetës së Muratit, Tekiu ka mbajtur familjen Gjonzeneli, që kur ishte 15 vjeçar: “Ngarkonte makina me gur dhe zhavor dhe motra e madhe i mjekonte duart e tij të brishta që kullonin gjak…”
I dridhet zeri dhe trupi, duart nuk i binden të mbajë fletët, por Murati gjenë forcë të shpreh ç’ka i thotë shpirti: Gjatë të gjithë jetës im vëlla, Tekiu, ka luftuar dhe ka fituar. Është rrëzuar por është ringritur përsëri më me forcë, më me kurajo, më me guxim.
Tekiu kishte shpirt njerëzor: I dashur me këdo. Në shpirtin e tij s’kishte kurrë urrejtje, ishte altruist, përherë i gatshëm për të dhënë gjithçka për këdo që ia kërkonte ndihmën. Shtëpia e tij në Nju Xhersi ishte përherë e hapur. Kush erdhi aty dhe nuk iu hap dera? Dhe Tekiu i priste me zemër të hapur e buajri. ..
Për t’i dhënë lamtumirën kanë ardhur edhe përfaqësues nga Federata VATRA, Zef Balaj dhe Asllan Bushati, që përcolli ngushëllimet në emër të Vatranëve. Bushati kujtoi lidhjet shpirtërore të Tekiut me Vatrën dhe Diellin, pjesë e të cilëve ishte që prej më shumë se 10 vitesh. Dhurimi i bibliotekës familjare , tregon respektin e tij për Federatën VATRA dhe vatranët, tha ndër të tjera Bushati.
Mbesa e Tekiut, vajza e Monikes, ndjehet krenare për gjyshin dhe shpreh dhimbjen që do t’i mungojë pas kësaj ndarjeje, por kurrë nuk do ta harrojë gjyshin e dashur. Monika, vajza e Tekiut, shtërngon pranë vetes nënën e dashur dhe qanë në heshtje dramën e saj. Didi, ëshët mpirë nga dhimbja, por qëndron me stoicizëm.
Djali i Tekiut, Fatmiri, arrin ta mposht ngërçin që i është mbledhur në grykë dhe përcjell krenarinë për babain e tij;Natyrisht e ka të vështirë të përcjellë në pak fjali ato çfarë ndjenë për të Atin dhe çfarë ishte jeta e pasur e plot ngjarje e babait të tij. Për të birin, Fatmirin, jeta e të Atit dhe e gjithë familjes Gjonzeneli, ishte e ngjajshme me personazhet e novelave të Dikensit, madje shkrimtari i madh as nuk mund ta imagjononte një jetë të atillë, që kaloi familja Gjonzeneli, ku shtylla e shtëpisë Muhameti, babai u burgos, ndërsa nëna Zonja, u rropat në punë të vështira për t’i mbajtë gjallë fëmijët. Tekiu ishte një nga shtatë fëmijët e mbijetuar në kushte tejet të tmerrshme të diktaturës komuniste të familjes Gjonzeneli dhe iu desh të punonte që në moshën 15 vjeçare. 
Fatmiri edhe pse erdhi fëmijë në SHBA, e ka brenda vetes dramën, që ka përjetuar familja e tij në Shqipërinë komuniste, por ai ndjehet krenar për të Atin, që e fitoi betejën me diktaturën. Jeta e të atit u bë më me kuptim pasi një ditë pati fat; u takua me një grua të bukur(nënën e Fatmirit dhe të Monikës), jeta e së cilës, ishte një paralele e jetës së Tekiut, por ndërsa babai i Tekiut kishte përfunduar në burg, babai i shoqes së jetës, Filandës, ishte pushkatuar! Por të dy ata e përballuan jetën duke sfiduar kushtet e ashpra.
Citoj Fatmirin: Jeta e Tekiut qe si e shumë njerëzëve të asaj gjenerate; qe e vuajtur, por edhe e pasur me dashuri. Tekiu u rrit me 6 motra e vëllezër në rrugët e Skelës në vitet 40-50. Me babain në burg politik, edhe nënën në punë të rënda, Gjonzenelajt u rritën si karakteret në novelat e Dikensit. U rritën rrugëve, edhe u doli nami në Skelë si të zotët për punë e mbijetesë.Dhuna komuniste nuk i linte ta nxjirrnin veten nga kjo gjendje e rëndë. Qamili, vëllaji i madh notoi deri në Korfuz për të përmisuar fatin e ti. Kurse tre vëllezërit e tjerë të gjithë i panë qelitë e hetuesisë dhe ferrin e burgjeve socialiste. Por këto vuajtje ushqyen lidhje të forta familjare që akoma vazhdojnë dhe nuk u çanë as nga persekutimi, as nga emigrimi…. Nje dite, Tekiu qe me fat; takoi nje vajze te bukur, e cila ishte nga rethanat jetësor me jete te ngjashme, si e tij. Ekuptoi menjehere qe kjo grua qe partnere e pershtatshme per te ngritur nje jete se bashku. E ngriten jeten bashke neper çdo vuajtje. Ata sakrifikuan per njeri tjetrin, edhe punuan fort, kudo. 
Me shume pune, zgjuarsi, edhe humor, ndërtuan një jetë të mirë për atë kohë. Por nga fundi i viteve ’80, vajzat po rriteshin edhe po bëheshin gra. Tekiu e dinte mirë çfar lloj fati i priste fëmijët e tij në Shqipëri, ndaj me Didin për dore, e çmontuan jetën edhe gjithë “pasurinë” që kishin bërë në Tragjas. Sakrifikuan pleqërinë, edhe rehatinë e tyre, për të ardhmen e fëmijve.
Si emigrantë të rinj e ndërtuan jetën prap nga e para. U munduan, punuan, edhe krijuan çdo oportunitet që mundeshin për fëmijët e tyre. Por edhe ndimuan emigrantë të tjerë kur mundeshin.
Vdekja e Tekiut, imitoi jetën e ti; qe plot me dhimbje, por edhe plot me dashuri. Kanceri është një sëmundje e tmerrshme! Çdo ditë të vjedh mundësitë. Por Tekiu e përballoi me vullnet dhe humor. Një ditë, i lodhur e me dhimbje, e pyeti infermjeren: 
– “Kur do vdes?” 
Ajo ju përgjigj, “Zoti s’është gati për ty. Akoma është duke përgatitur dhomën për ty…”
Tekiu iu përgjigj: “Thuaj të fillojë me banjën të parën.”!

– Baba,- do të na marrë malli çdo ditë! Do na mungosh në momentet me gëzime dhe hidhërim që jeta ka. Dhe çdo herë që nipërit e mbesat e tu, arrijnë një lartësi të re jetësore; në do themi, “Oh sa qejf do të kishte babi ta shikonte!” Edhe sigurisht, lojërat e futbollit s’do jenë njësoj. Besoj se edhe Mesi “qanë” sot për Ty. 
Babi, doje të vdisje në ditë me diell, dhe në ditë me diell shkove. Shpresoj se çdo ditë të jetë me diell aty ku je!

Mos ki merak për ne. Ne kemi trashëguar ngulmimin, fisnikërinë, dhe dashurinë tënde. Këto janë gurët e fondacionit të jetëve tona.
Mirupafshim Toti. Të duam për JETË!!

***
I vëllai i Tekiut, Murat Gjonzeneli, gjatë fjalës së tij përcjellëse kujtoi: Kur ndërroi jetë nëna jonë iu ndodhën pranë vetëm 8 vetë, dy prej të cilëve ishin varrmihësit, por Tekiu e kishte funeralin plot të Enjten, me 11 prill, tek i dha lamtumirën familja dhe komuniteti. Atë natë ishin aty edhe bashkvuajtësit e tij,edhe pse fizikisht nuk mundën të kapërcenin Oqeanin. Ishte aty edhe ish Kryeminstri demokrat Aleksandër Meksi që gjeti mënyrën për t’i sjellë një buqetë me lule dhe një mesazh zemre në ndarjen me Tekiun që e pat mik; ishin aty me mesazhet dhe homazhet e tyre edhe ish të përndjekurit politikë. I sollën aty edhe kujtimet e Muratit dhe Memishaut: U kujtuan Reshat Kripa, vëllezërit Çoku, edhe Enver Memishaj, edhe Profesor Sami Repishti…Homazhet për Tekiun u kryen nga bashkatdhetarët në Shqipëri dhe në SHBA. Mjafton të shohësh shkrimet-homazhe të Reshat Kripës, Enver Memishaj, dr. Prenjo Imeraj, Prof. Sami Repishti, shkrimet e gazetes”Dielli”, mjafton të shohësh qindra mesazhe e komente ngushëlluse në rrjetet sociale dhe bindesh se ç’njeri i mirë ishte Teki Gjonzeneli.

                     ***
Lamtumirë i dashur Teki, do ta ndjej mungesën tënde!
Unë nuk arrita të mbaja fjalën time në përcjelljen tënde, edhe pse yt bir Fatmiri dhe vëllezërit e tu, Murati e Memishau, ma kërkuan këtë. Arsyen ti e merr me mend, nuk mund ta përballoja ngarkesën emocionale për shkak të problemeve kardiake, por ti e di, miku im se sa të doja e të respektoja. Isha me fat që një javë para se të ikje nga kjo botë, së bashku me Latifin, ne biseduam gjatë. 
Unë ish me fat që u njoha me ty dhe familjen tënde, i dashur Teki. Ne u bëmë miq që me takimin e parë, kur unë punoja tek Illyria dhe ti erdhe në New Yorker Hotel , ku ishin zyrat e gazetës dhe së bashku me Filandën më besove ditarin “sekret” të xhaxhait të Filandës, Reshat Agaj dhe unë e pranova pa kushte dhe pa shpërblim. Ato fletë të zverdhura, të lëna amanet nga “Vëllai i pengut” përmbanin të gjithë tragjedinë e Gjonzenelëve. Dhe ne arritëm që ditarin të kthenim në libër pasi ia prezantuam më parë lexuesit shqiptaro-amerikan në SHBA, duke e botuar në disa numra si Dossier. Libri u botua dhe ribotua disa herë. Ky libër- ditar na bëri miq. Shkuam në shtëpitë e njer-tjetrit. Po ti nuk u mjaftove me kaq, gjete dhe shtëpinë e prindërve të mi në Lushnje dhe çdo verë kur vizitoje Shqipërinë shkoje dhe i shihje dhe ata, nënën time të paralizuar dhe babanë e sëmur. Gjithmonë më sillje nga Shqipëria lajme nga familja dhe librat e rinj që botoheshin në Tiranë, i bleje në dy kopje. Ti miku im u bëre dhe pjesë e Vatrës dhe e gazetës DIELLI, ku denoncoje plot kurajo neokomunizmin shqiptar dhe mosndëshkimin e fajtorëve të diktaturës, që të dënuan pa faj familjen dhe veten tënde.
Ti miku im, do të jesh i pranishëm brenda qenies time si njeri i dashur dhe i respektuar. Unë do të jetoj me kujtimet e përbashkëta. Këtu, në zyrën e Vatrës, mbi kompjuterin e punës, kam vendosur një Flamur Vlore;punuar në tezgjah nga duar vlonjate, është dhurata që më ke sjellë ti. Sa herë që do të dua të bisedoj me ty do të zbres në bibliotekën e Vatrës, ku është këndi me librat e tua dhuruar Vatrës dhe do të diskutojmë për librat dhe për Shqipërinë. Do të shoh edhe Fotografinë e madhe të Ujit të Ftohtë. Është kujtimi yt!
Lamtumirë! Shpirti yt do të endet mes Amerikës dhe Shqipërisë. I doje të dyja, edhe pse, e dyta ishte treguar NJERKË me Ty!
Lamtumirë, vëlla TEKI!
Totowa, NJ, 13 Prill 2019(Botoi:Dielli, Prill 2019)

Biblioteka e Teki Gjonzenelit dhuruar Bibliotekes se Vatres…
Me kete tablo parasyve shkoi te pushoi pergjithmone Tekiu.Nje kopje e ruajme ne arkivin e Vatres. Ai na e pat bere dhurate.

BETEJA NE SHTEPI

by

JA SI PO E PËRBALLON BETEJËN ME KORONAVIRUS BASHKATDHETARI YNE NË QUEENS- NEW YORK, AGIM LOCI/

-Bisedë e gazetës Dielli më z. Agim Loci, president “ The House of Peace and Mediation”,i  cili prej më shumë se një jave po mjekohet në shtëpi me COVID-19.

        Z. Agim Loci është i njohur në Shqipëri dhe këtu në SHBA si misionar i pajtimit të gjaqeve. Në Shqipëri ai drejtoi Institutin”Shtëpia e Drejtësisë dhe e Pajtimit Kombëtar”, organizatë që është e regjistruar edhe në SHBA prej 4 vitesh- The House of Peace and Mediation-.

Agimi është bartës i COVID-19. Një pjesë të vështirë të betejës e kaloi pa e ditur se ishte bartës i virusit, edhe pse kishte kërkuar me këmbëngulje që të testohej. Po si iu shfaq infektimi, çfarë simptomash kishte, si i kaloi ditët me temeperaturë të lartë? Ndiqeni bisedën që i mori Kryeredaktori i Diellit, Dalip Greca.

Dielli: Përshëndetje Z. Loci- Si po ndjeheni? 

Agim Loci- Faleminderit për interesimin.Po ndjehem më mirë. Pak a shumë i përtërirë. Me shpresën e Zotit besoj se e kam lënë të keqen pas. Edhe pak ditë më mbeten për të plotësuar 2 javshin në mjekim.

Dielli- Në çfarë rrethanash e mësuat se ishit bartës i COVID-19? 

Agim Loci- Para 10 ditësh nuk po ndjehesha mirë. Në fakt nuk e pata ndërprerë punën. Shkoja me tren nga Queensi në Manhattani. Natyrisht që masat mbrojtëse i respektoja me rigorozitet, por e keqja qëndronte në faktin se jo të gjithë ata që udhëtonin me mua i respektonin këto masa. Më dhimbte i gjithë trupi, fyti, kisha temperaturë, dhimbje koke. Ndjenja një turbullim, që edhe më friksonte. Një lloj frike deri në ankth. Shumë keq nga ana psikologjike. 

Dielli: Cila ishte masa e parë. Çfarë bëtë kur u ndjetë në atë gjendje?

Agim Loci- Së pari ndërpreva punën. I telefonova doktorit dhe i përshkrova gjendjen që po kaloja. Doktori konfirmoi faktin se isha pozitiv, pra isha bartës i virusit. Ndoshta u vonova pak sepse pas katër ditësh shkova në spital, edhe pse shumë më herët pata kërkuar të bëja testin. Mjekët më thanë se organizmi im i fortë fizkisht e kishte përballua vetë pjesën më të vështirë të betejës me koronavirusin.

Mjeku më dha udhëzimet e duhura, më dha mjekim për ulje temperature, dhe për rritje të imunitetit. Natyrisht më udhëzoi që mbyllesha në shtëpi dhe të ruhesha nga kontaktet me njerëzit e familjes.

Dielli- Si i kalove psikologjikisht çastet më të vështira?

  • Agim Loci- Mendoj se kjo është pjesa më e vështirë e betejës. Çdokush që e di se e mbanë  mikrobin vdekjeprurës të COVID-19, e ka të vështirë të pajtohet me gjendjen, siç e ka shumë të vështirë që ta heq mendjen nga e keqja. Gjithësesi familja, miqtë ma kanë lehtësuar me anë të telefonatave të shumta, më kanë dhënë kurajo.
  • Dielli- Queensi ku ju jetoni është më i infektuari. Duke u nisur nga rasti Juaj, çfarë mendoni se nuk ka funskionuar?
  • Agim Loci:- Mendoj se masat parandaluse u morën vonë. Edhe tani funksionon trasporti publik, që përbën një vatër infeksioni. Me gjithë udhëzimet e dhëna jo gjithmonë respektohen masat vetëmbrojtëse. Ka dhe një problem tjetër: Testimet. Kohët e fundit ka një përmirësim të dukshëm të testimeve në New York, po bëhen më shumë testime, por më parë nuk ishte kështu.Unë e provova vetë. Që kur kisha shenjat e para, 8 ditë para se të mbyllesha në shtëpi, unë telefonova dhe kërkova të më bëhej testi, por fatkeqsisht ma refuzuan. Nëse do ta kisha kapë më shpejt përmes testit infektimin ndoshta nuk do të kisha vuajtur aq shumë.E di çdo të thotë të vuash për ditë të tëra nga dhimbjet dhe të digjet trupi nga temperatura?!

Dielli:- Si shkonte jeta brenda mureve të shtëpisë?

Agim Loci- Nuk është e para herë që unë mbyllem. Në një farë mënyre jam imun ndaj vetëmbylljes. Më ka ndodhë që të mbyllem më shumë se sa një jave edhe në vitin 1989, kam kaluar një grip të fortë, ngjitës, me ethe, në izolim. Por kam dhe një përvojë të veçantë të mbylljeve, ngujimeve, sepse prej 20 vitesh punoj me familjet e ngujuara në Shqipëri. Punën e vazhdoj edhe këndej nga Amerika. Gjakmarrja prej tri dekadash ka kyçur shumë familje shqiptare brend shtëpive. Unë e di mirë se ç’është jeta e mbyllur dhe kështu që e kam kaluar në një farë mënyre më lehtë se të tjerët këtë vetmbyllje të detyruar nga Koronavirusi.

Dielli:Nisur nga përvoja juaj, cilët janë gabimet që bëjnë njerëzit në këtë kohë epidemie?

Agim Loci: Mendoj se një ndër gabimet qe njerzit bejne shpesh është neglizhenca per te mbajtur masken, dorashkat, ruajtjen e distancës. Duhen respektuar kufizimet e diktuara nga organet shtetrore. Tash po thonë se virusi qëndron në ajër deri në 3 orë. Pra është e vështirë të mbrohesh. 

 Dielli: Një mesazh për bashkatdhetarët këtu në SHBA?

 Agim Loci- Kujdes, kujdes, kujdes! Respektoni rregullat e kufizimit, ruani distancat. Më e mira, mos dilni jashtë! 

Jeta eshte e shtrenjtë dhe duhet vler ësuar. Nuk ia fal vetes që kam ecur dhe kam udhëtuar me trena, ku udhëtarët jo të gjithë respektojnë rregullat e vetëmbrojtjes. Meszhi im per bashkedhetaret eshte që ta vlerësojnë epideminë vdekjeprurëse. Nuk bëhet shaka me të. Respektoni udhëzimet e mjekëve!Lani duart, mbroni fytyrën, ruani distancën!

 Dielli: Faleminderit që pranuat ta ndanit përvojën tuaj me lexuesit e Diellit!

Agim Loci-Faleminderit prej jush që u intersuat për mua.

Guvernatori Cuomo:Lutje Kombit: Ndihmoni New York-un!

by

 Nga Dalip Greca/

‘Nuk mund t’i lë njerëzit të vdesin’, ka thënë guvernatori i New York-ut Andrew Cuomo të Premten, ndërkohë që nënshkruante urdhërin ekzekutiv për të marrë dhe rishpërndarë ventilatorët për spitalet N.Y.

Guvernatori Cuomo u zotua të ndërmarrë veprime urgjente për të siguruar më shumë ventilatorë për ata që kanë më shumë nevojë. Ai e nënshkroi këtë urdhër ndërkohë që NYC shënote deri në atë moment 562 viktima ditore, ndërkohë që në mbrëmje shteti I NY raportoi për 680 të vdekur, ndërsa numri I të infektuarëve e kaloi shifrën 103 mijë. 

Guvernatori të Premten nënshkroi një urdhër ekzekutiv duke i dhënë atij fuqinë për të marrë ventilatorë nga institucionet private shëndetësore për t’i rishpërndarë tek ata që kanë nevoja urgjente më të mëdha. Urdhërin e ekzekuton Garda Kombëtare.

Guvernatori tha se nuk do të lemë njerzit të vdesin, ndërkohë që ne kemi ventilator në shtetin tonë.

      Duke iu lutur  kombit për të “ndihmuar Nju Jorkun”, Cuomo bëri thirrje përsëri për një qasje kombëtare më të fortë ndaj pandemisë. Ai tha se ventilatorët janë jetikë.

 New York është në krizë. Ndihmoni New York-un!

 “Kur kurba jonë të marrë fund, Njujorkezët do të shkojnë në çdo komunitet që ka nevojë për ndihmë, u zotua guvernatori.

                         24 ORËT E FUNDIT TË PANDEMISË

Edhe 24 orshi pasues mes së enjtes dhe të Premtes ka vijuar me shifra të larta, kryesisht në shtetet që janë më të prekur. Bota numëroi 1 milion 97 mijë e 810 të infektuar sipas të dhënave në mbrëmjen e së Premtes, duke regjistruar 82 mijë e 745 raste të reja, ndërsa numri i viktmave ka shkuar në 59 mijë e 140 të vdekur, me 5 mijë e 972 viktima të reja për 24 orë. Numëri i të shëruarëve raportohet me 228 mijë e 404, ndërkohë që në gjendje serioze kritike janë raportuar 39 mijë e 439.

Për numrin e të infektuarëve vazhdon të jenë në krye Shtetet e Bashkuara të Amerikës me 276 mijë e 965; vetëm gjatë 24 orëshit të fundit u raportuan 32 mijë e 88 persona të infektuar, dhe po në këtë 24 orësh numri i viktimave ishte +1 mijë e 320, duke e çuar numrin total të viktimave në 7 mijë e 391 në total. Franca renditet pas SHBA për numrin e viktimave të shtuara në 24 orët efundit me 1 mijë e 120(me 6,0507 në total), më pas vjen Spanja me 850(11.198 në total), Italia me 766( me 14,681 në total), Britania e Madhe me 684(3,605 në total) etj.

Në SHBA vazhdon shteti  New Yorkut të mbajë barrën më të madhe të pandemisë. Tani shteti numëron 103 mijë e 476 të infketuar, duke raportuar vetëm në 24 orët e fundit 10 mijë e 423 të infektuar, ndërsa numri i të vdekurëve për 24 orë ishte 680, duke e çuar shifrën totale të viktimave në rang shteti në 3,218. Long Island po lufton me një përhapje në rritje të virusit me 1.400 raste të reja secila në qarqet Nassau dhe Suffolk.

Shteti i New Jersey-t raportoi për 24 orëshin e  fundit + 4,305 të infektuar me COVID-19, duke e çuar shifrën e përgjithshme në 29 mijë e 895., ndërkohë që për 24 orët e fundit numri i viktimave ishte +109, me një numër total të vdekjeve 646 persona.Edhe Michigani ka pasë në 24 orët e fundit +1,953 të infektuar me numër total 12.744, ndërkohë që për 24 orë u shënuan 62 viktima me numër total 479, Luisiana me 60 viktima për 24 orë me numër total 370, me +1,147 të infektuar në 24 orë, (10.297 në total).