-Rrënimi i demokracisë dhe përpjekja për instalim të diktaturës
Opinion nga MA.Agim Aliçkaj*/
Asnjëherë, nuk kam menduar që me opinionet, analizat dhe intervistat e mija, në shtypin shqiptar, të bëhem një njeri që gjykon ose paragjykon dikë. Por, as nuk mund të qëndroj e të mos jap një opinion apo koment pikërisht, kur shoh që diçka simbas mendimit dhe bindjes time nuk ecën ashtu si duhet, ose nuk është ashtu si do të dëshironim të gjithë të ishte, në të mire të Kosovës.
Reagimi i ditëve të fundit të Kryeparlamentares së Kosovës znj. Vjosa Osmanit, përmes një shkrimi në Facebook, që ka thënë se “Si sot 7 vite më parë, Thaçi solli për votim në Kuvend marrëveshjen e tij me Dacic, të cilën e quajti njohje të Kosovës nga Serbia. Marrëveshja, në fakt, krijoi Asociacionin e Komunave Serbe, legalizoi strukturat kriminale të Veriut, i futi strukturat e sigurisë së Serbisë në institucionet tona, krijoi sistem jo unitar gjyqësor e ofroi amnisti për serbët që kishin kryer krime. Atëherë votova KUNDËR, e bindur që kjo nuk ishte as njohje e as marrëveshje finale dhe vetëm hapte rrugë për shkelje të tjera të rënda në dëm të shtetësisë e sovranitetit të vendit”.
Kjo ishte shumë e qëlluar dhe më nxiti që të bëj komentin tim si vijon: “E nderuara Kryetare e Parlamentit te Republikës se Kosovës, znj. Vjosa Osmani, Hashim Thaçi është padyshim e keqja me e madhe qe i ka ndodhur Kosovës në 20 vitet e fundit, ndoshta edhe gjatë gjithë historisë. Ka shume shpjegime për këtë po si mërgimtar nuk dëshiroj të merrem me to. Një gjë është e qartë, Vucici është duke bërë lojë me te dhe nëpërmjet tij me fatin e Kosovës. Thaçi nuk e ka të qartë se Serbia nuk ndalet me asnji marrëveshje deri sa nuk e kupton me 100% se nuk ka shance për grabitje të metutjeshme të tokave shqiptare. Pas shfrytëzimit dhe shtrydhjes mirë e gjuajnë në plehra si një lecke atë dhe sipas nevojës edhe vet Vucicin. Dalin me kerkesa të reja me politikanë të rinj , plus referendumin e kanë mjetin e fundit për t’i shkelë marrëveshjet. Unë nuk e përkrah asnji parti por liderët e aftë dhe të fortë si Ju i çmoj, i admiroj dhe i përkrah pa rezervë. Ka shumë si unë dhe numri po shtohet dita-ditës. Prandaj, ju lutem qendroni deri në fitore sepse jeni në rrugë të drejtë dhe popullin me shumicë e keni pas jush. Politikanët e korruptuar dhe të deshtuar i kanë përpelitjet e fundit, kurdo herë duhet të ballafaqohen me votën e popullit dhe do të humbin me turp. Grenellat janë të përkohëshëm. Amerika do të kthehet prapë në anën tonë, në anën e së drejtës. Shendet, suksese dhe respekt te pafund”!
Gabimet dhe keqbërjet e Presidentit Thaçi (not my president anymore) janë të shumta, mjafton të përmenden “fusnota” në Deklaratën e Pavarësisë, humbja e tokave me demarkacione, mosmarrja e liberalizimit të vizave, heqja dorë nga vëllazërit tanë të Kosovës Lindore, korrupsioni, varfëria e pafund dhe zbrazja e Kosovës. Më e keqja është se ai beson në vetvete se është “shpëtimtari” i Kosovës, se ai është më i mënçur se të gjithë dhe se populli i tij është naiv dhe nuk i kupton “të mirat e tij”. Dhe kështu nuk di të ndalet. Takimi i djeshëm me përfaqësuesit e partive politike të Kosovës për formim të një qeverie antidemokratike ishte tragji-komike. Po a ka kund logjikë të interpretohet Kushtetuta se kinse partia e dytë apo e dhjetë paska të drejtë të krijojë qeveri, vetëm nëse ia arrinë për t’i blerë numrat?! Nëse lejohet kjo presidencë atëherë Kosova kurrë nuk do të ketë qeveri stabile. Sepse partitë e tjera do të jenë gjithmonë të interesuara për ta rrëzuar të parën dhe për ta marrë pushtetin. Kjo gjë do të përbënte shkelje të rëndë të demokracisë dhe vullnetit të popullit. Përpjekja e Thaçit për instalim të diktaturës në Kosovë është shumë e rrezikshme. Gjykatës Kushtetuese nuk mund t’i besohet sepse mund të jetë e influencuar dhe e friksuar se kinse “kështu po kërkon Amerika”. Përdorja e kartës së Amerikës për të rrëmbyer pushtetin është levizja e fundit e Thaçit në politikë. Populli i Kosovës nuk do ta pranojë kurrë këtë sepse i ka kuptuar mashtrimet e tij. Kur ai ta kupton se vetëm populli i vendit të vet mund ta mbaj në pushtet dhe askush tjetër, përfshirë edhe Amerikën, për te do të jetë shumë vonë. Ekziston rreziku që vendi të katandiset në kaos të paparë me trazira dhe destalizim të pafund. Vetëm zgjedhjet e lira demokratike mund ta qetësojnë popullin e trazuar dhe të nënçmuar në mënyrë drastike, asgjë tjetër.
Thaçi nuk është i vetëm në këto punë të liga. Bashkëfajtorë me të janë të gjithë ata politikanë, edhe të partive të tjera, që ia mundësuan të abuzojë me Kosovën pandalë, sidomos në 12 vitet e fundit të pavarësisë së kufizuar. Nga të gjithë këta befason më së shumti kryetari i LDK-së Isa Mustafa me garden e vjetër të kompromentuar deri në palcë. Me djallëzinë e tij, dhe akrobacitë që ka bërë dhe po bënë për interesa personale, po e çon Kosovën drejt shkatërrimit. Këtu dëshiroj të sqaroj se nuk e gjykoj njësoj anëtarësinë e gjërë të këtyre partive. Ka në mesin e tyre kuadro të aftë dhe patriotë, por fatkeqësisht të këqinjt jua kanë marrë anën. Duhet shpresuar se në vitet në vijim, ata do të forcohen dhe t’i largojnë politikanët e këqinj nga udhëheqja. Kështu do tu hapen rrugët për tu bërë opozitë e fortë dhe konstruktive, me mundësi që në të ardhmen, me programet dhe punët e veta në interes të shtetit, të konkurrojnë në mënyrë serioze për pushtet. Dëshiroj të shtoj, se kam qenë përkrahës i flakët i rezistencës paqësore të presidentit të urtë dhe trim Ibrahim Rugova dhe më vonë i luftës heroike të UÇK-së të komandatit legjendar Adem Jashari me luftëtarët dhe heronjt e tjerë të kombit, përfshirë edhe Batalionin a lavdishëm Atlantiku nga Amerika. Është zhgënjyese që pasardhësit e tyre të përfshirë në vende udhëheqëse të partive të ndryshme politike me një pjesë të vogël militantësh të zhurmëshme, e kanë devijuar rrugën e tyre. Këtë do ta paguajnë shtrenjtë me humbje të elektoratit në zgjedhjet e ardhshme.
E çmoj shumë guximinë, mençurinë dhe patriotizmin pro-Amerikan dhe pro-Shqiptar të Bordit të Lobit Shqiptaro-Amerikan të prirë nga Joseph DioGuardi dhe Shirley Cloyes DioGuardi, për dalje me Deklaratë Publike në këto ditë vendimtare për Kosovën, me të cilën, ndër të tjera kërkohet nga Presidenti Trump ta lirojë nga detyra e ndërmjetësuesit të dialogut Kosovë-Serbi, Ambasadorin Richard Grenell. Natyrisht që as ai as Administrata e Presidentit Trump nuk janë fajtor për dështimet njëzet vjeçare në Kosovë. Pra, fajet i kemi vetë që nuk e ndërtuam dhe forcuam shtetin tonë. Ambasadori ka faj se e mori këtë punë me hile, me bisedime sekrete dhe duke anuar haptazi nga Serbia. Shihet se e ka pranuar pa kurrëfarë analize kritike dhe lexim të historisë, versionin e Serbisë se kinse “serbët janë viktimë, se ju ka bërë e padrejtë me bombardimet e NATO-s, se kjo e padrejtë duhet përmirësuar nga Amerika dhe se shqiptarët janë të paaftë për të ndërtuar shtet”. Gabim tjetër shumë i madh i tij është se, i ka marrë si të vërteta gënjeshtrat e Thaçit se ai ka mbështetje të mjaftuar në Kosovë për ta realizuar marrëveshjen me Vucicin. Kjo nuk është asgjë tjetër veçse ndarje e Kosovës me qëllim të krijimit të shteteve etnikisht të pastërta “pa probleme nacionale” duke e realizuar ëndrrën serbe për ”Serbi të madhe” dhe njëkohësisht ëndrrën e Thaçit për sundimtar të përjetshëm në nji shtet, i cili mjafton të ketë territor siç thuhet nga ana jonë “veç sa livadhet e Sadik Ramëve”. Gabimi më i rëndë i Ambasadorit Grenell është ndërhyrja flagrante në punët e brëndëshme të Republikës së Kosovës, me përkrahjen e klasës politike të korruptuar, të dështuar dhe të refuzuar nga populli i Kosovës për të rrëzuar qeverinë demokratike të shpresës dhe anti-korrupsionit, të liderëve më të votuar nga populli, Kryeministrit Albin Kurti dhe Kryeparalamentares Vjosa Osmani, pa ju dhënë mundësi fare për ta treguar veten me punën e tyre. Por, të gjithë ata do ta kuptojnë shumë shpejt se populli i Kosovës dhe mbarë kombi shqiptar nuk pranon më kurrë t’i japë Serbisë asnjë pëllëmbë toke. Ka ardhë koha për një mobilizim të përgjithshëm kudo, në trojet tona etnike dhe diasporë, sidomos në Amerikë, për të ja ndalë turrin furtunës së rrezikëshme Vuçiç-Thaçi-Grenell. Ekziston mundësia që Presidenti Trump as që është i informuar drejt për pështjellimet e tyre në Ballkan, të cilat janë kundër interesave strategjike Amerikane.
Ambasadori Grenell, ushtrues detyre i Drejtorit të Inteligjences më të madhe në botë, ka informata dhe mund ta ketë kuptuar se veprimet e tij kanë dështuar për shkak se nuk e ka përkrahjen e popullit të Kosovës, por nuk dëshiron të tërhiqet për interesa personale dhe mundësisë së humbjes së prestigjit, ndoshta edhe të karrierës diplomatike. Mjafton të ndjekim faqen e tij të twiterit dhe komentet e shqiptarëve, të cilët me shumicë absolute i kritikojnë veprimet e fundit të tij në Kosovë. Me këtë rast dëshiroj t’i lus bashkëkombasit e mi të vetëpërmbahen nga ofendimet dhe sulmet personale ndaj tij. Kjo nuk na ndihmon aspak në çështjen tonë të drejtë.
Historia na mëson se populli shqiptar e ka filluar rezistencen dhe luftën për liri në momentin kur është okupuar nga forcat terroriste serbe dhe okupator të tjerë. Për liri e kan dhënë jetën bijtë dhe bijat më të mira të kombit. Asnjë individ dhe asnjë subjekt brenda dhe jashtë Kosovës nuk ka të drejtë të mendojë dhe të deklarojë se ai i vetëm e ka sjellë lirinë e Kosovës. Amerika na ka ndihmuar ta fitojmë lirinë por nuk ka të drejtë të na marr atë. Kombi shqiptar e don me të drejtë, me zemër dhe pa hile Amerikën, por e don lirinë më shumë se Amerikën dhe më shumë se jetën. Nuk ka forcë në botë që mund ta shtypë dëshirën e një populli për të jetuar i lirë.
*Anëtar i Bordit Ekzekutiv të Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane dhe i Këshillit të Vatrës
E keqja që vjen nga jashtë dhe nga brenda njeriut shqiptar
Nga Dukagjin HATA/
Shoqëria shqiptare, megjithë progresin e paimagjinueshëm ekonomik e kulturolgjik të këtyre njëzet e pesë viteve të fundit të një demokarcie në lindje e sipër, mbart ende simptoma të një shoqërie në krizë e stanjacion, ku veprojnë e mpleksen shumë faktorë e rrethana nga më të larmet e ku kryefjala është të qenit e njeriut të kësaj shoqërie nën presionin e botës së krimit dhe keqbërjes. Sigurisht, ky nuk është një realitet “ekstra shqiptar”, por këtyu, në vendin e shqipeve, kushtet dhe rrethanat e gjithëfarshme e favorizojnë me një ritëm të çemdnur progresimin e të keqes, që vjen nga jashtë e nga brenda kësaj shoqërie. Karl Gustav Jung, psikoanalisti i madh pasardhës i Frojdit thoshte se tek njeriu ka dy vetvete, kundërtuese ndaj njëra tjetrës dhe që njëra e çon njeriun drejt vetëdijes qytetare, drejt lirisë dhe progresit, tjetra drejt agresivitetit. Në rastet kur e dyta bëhet agresive dhe sunduese njeriu bëhet skllav i instinkteve të tij dhe pjesë e keqbërjes.Në Shqipëri duket se bota e krimit është nën këtë presion të “vetvetes agresive”, përderisa po mban peng qetësinë dhe rendin, megjithë luftën duhet thënë titanike të strukturave të policisë dhe të antikrimit.Krimi ordiner, për motive të dobëta apo për motive hakmarrje vazhdon të punojë “me dorë të lirë”, duke mbajtur peng qetësinë dhe rendin qytetar në këtë vend. Grabitësit, ushtruesit e dhunës nëpër banka, kazino, autobusë, shtëpi, por edhe në rrugë, shpeshherë të pamaskuar dhe me armë në dorë, shumica djem të rinj, vazhdojnë aktivitetin e tyre kriminal kudo dhe kurdo. Tashmë duket sikur ata e kanë mposhtur frikën e policisë dhe ankthin e arrestimit, pasi veprojnë në mes të ditës me diell dhe në zonat më të populluara të qyteteve. Polica, edhe pse ka ndërmarrë një sërë masash, nuk mundet kurrsesi të parandalojë atë që rëndom quhet “krimi i rrugës”, i cili është konsideruar si ndër më brutalët dhe më të dhunshmit. Këta të rinj, duke kërkuar rrugën më të shkurtër për t’u pasuruar, kthehen në elementët më të rrezikshëm të botës kriminale, pasi mosha e tyre e re bën që me një armë në dorë ata të shndërrohen në “makina të vërteta vrasëse”.Kryesisht adoleshentët dhe të rinjtë, por dhe të moshave të tjera të ndryshme, janë kthyer në makthin e vërtetë të policëve, pasi ata janë gjithnjë në përpjekje të vazhdueshme për të marrë stafetën e drejtimit nga personat më të rritur dhe, në këtë mënyrë, ata, gjithnjë e më shumë kryejnë grabitje, por ka raste që aktiviteti i tyre kalon përtej grabitjes së thjeshtë. Nuk janë të pakta rastet kur këta të rinj kryejnë dhe plagosje të bashkëmoshatarëve të tyre. Tashmë edhe në Shqipëri janë krijuar të ashtuquajturat “bandat e lagjeve”, anëtarë të të cilëve kryesisht janë të rinj të moshave 20-30 vjeç. Këto grupe zgjedhin territore të përshtatshme për të kryer aktivitetin e tyre kriminal, si shkolla, qendra tregtare ose zona ku ka përqendrim të madh biznesesh. Gjahu i preferuar i grabitësve adoleshentë janë kryesisht tregtarët, shitësit ambulantë, nxënësit e shkollave etj. Këta të rinj, që në shumicën e rasteve qëndrojnë në grup prej 3-4 vetash dhe ku secili ka nga një thikë (flutur) në xhep, vendosen pranë shkollave dhe sulmojnë nxënësit duke u grabitur atyre kryesisht telefonat celularë, por edhe paratë që mund të kenë në xhep. Një numër i madh rastesh të tilla denoncohen çdo ditë në komisariatet e vendit, por të pakta janë arrestimet, pasi këta të rinj, në shumicën e rasteve, pasi i kanë grabitur nxënësit, vazhdojnë t’i kërcënojnë ata që të mos tregojnë.Përveç grabitjes me dhunë, ka raste kur nga këto grupe ushtrohet dhunë për shkak hakmarrje. Por nuk përjashtohen dhe aktet e dhunës nën efektin e alkolit dhe drogës, që po bëhen fenomene alarmante për këtë shtresë sociale të shoqërisë.
Krimi për motive hakmarrje, ku përzihen hakmarrjet primitive e për motive të dobëta me hakmarrjet sociale epolitike, po kthehen përsëri në rend të ditës, duke vazhduar të inicojnë ngjarje të rënda, të cilat shpesh nuk arrijnë as të parandalohen e as të zbulohen kur ndodhin. Krimi dhe hakmarrja nuk lë jashtë “territorit të veprimit kriminal” as gratë e fëmijët, bile as të sëmurët rëndë, invaldidët dhe të pamundurit. Flitet shumë për shtresat e pambrojtura të shoqërisë në Shqipëri, bëhen projekte, harxhohen fonde disamilionëshe, bëjnë paradë programe, platforma e qasje politike e mediatike, por thelbi kambetur i njëjtë, i trishtë deri në mizori: jeta e të pamundurve, të invalidëve, të sëmurëve, të të pambrojturve nga ana sociale po bëhet gjithnjë e më e pamundur në këtë vend. Ulsi Tonuzi me origjinë nga Maqellara e Dibrës, banunes në Tiranë, ka rreth njëzet vjet që jeton me veshkën që ia dhuroj nëna, duke bërë çdo ditë dializë, nën stresin e mbijetesës dhe halle të tjera që i kanë rënë mbi shpinë. Në vitin e mbrapshtë 1997 plagoset rëndë nga gjaksi politik, nga pasardhësit e atyre që në kohën e komunizmit, duke qenë pjesë e aferave të pushtetit dikatorial, i patën ekzekutuar gjyshin pa gjyq. Para disa kohësh, kur ndodhi ngjarja e rëndë në repartin e dializës së Spitalit Amerikan, ku mbetën të shkrumbuar nga djegia katër persona, Ulsi ndodhej aty, duke u mjekuar dhe është gjendur nën presionin e atyre që e përndjekin për t’u hakmarrë, të cilët kanë përfituar nga rrethanat për t’i bërë keq, por ia ka dalë të mbijetojë vetëm falë ndërhyrjes së shpejtë të policisë, ndërkohë që keqbërësit kanë ikur në drejtim të paditur.
Dihet tashmë se një nga kodet më të keqpërdorura të traditës zakonore shqiptare është kanuni, simbolika konstitucionale e të cilit, e vlefshme në kohën kur mungonte shteti, po shndërrohet në një mjet ndëshkimi në luftën e egër të bandave të armatosura dhe elementëve të vetëpenalizuar në zeje kriminale, edhe tani, në kushtet e funksionimit të shtetit dhe të luftës së tij për të bllokuar botën e krimit. Në zonat ku kanuni ka vepruar si një rregullator i brendshëm i jetës së fisit, po shfaqet dukuria e shndërrimit të tij, në mjaft raste, në një selektiv të përgjakur të dimensionit kriminal të shoqërisë shqiptare. Ai po shndërrohet me përdhunë, në këto raste, në një keqinterpret të “së drejtës”, e cila shtegton nga njëra palë kriminale te tjetra, duke lënë prapa saga tragjike vrasjesh në errësirë që i etiketohen kanunit. Kështu, me anë të një kanuni të ri, lahen hesapet dhe qërohen llogaritë midis grupeve e bandave rivale, midis familjeve e fiseve mafioze, për interesa jashtëkanunore, që lidhen me aspekte të errëta të botës së trafiqeve, drogës, vrasjeve seriale, etj. Elementi shoqërisht i rrezikshëm në Shqipëri e ka përshtatur kështu kostumin kanunor të traditës, këtë relike që ka vetëm vlera muzeale, – dhe shteti me tërë energjinë e ligjit dhe të së drejtës lypset ta bllokojë funksionimin e kanunit me çdo kusht, – sipas qepjes së re të mafies. Vrasjet në seri, që po mbajnë peng familje të tëra, individë të implikuar në zejet e krimit të të gjitha spektreve e ngjyrave, por edhe njerëz të pafajshëm, që ndëshkohen vetëm për lidhjet e gjakut me të inkriminuarit, duke e zhytur atë në pellgun e ndotur të instikteve barbare, po shndërrohen në një normalitet të sëmurë në këtë vend, amullisë dhe katrahurës së të cilit, nuk po i duket fundi askund. Është më tepër se e dhimbshme, gati një fatalitet, të dëgjosh përditë lajme të trishta për familje të tëra që po shkojnë drejt shuarjes, për viktimat e radhës që mbushin kronikat e zeza nën okelion ” larje hesapesh”.
Hakmarrja për motive të dobëta, për zënie e grindje të çastit, për motove pronëise apo dhe politike po kthehet në një motiv të trishtë në rrugët e vendit të shqiponjave. Nga ana tjetër janë grabitësit e rrugës, keqbërësit ordinerë që veprojnë zakonisht në rrugët me shumë lëvizje ku dhe mundësitë për të “peshkuar” diçka janë më të mëdha. Këta grabitës piketojnë viktimën e tyre dhe gjejnë momentin më të përshtatshëm për ta sulmuar atë. Varëset e qafës, por edhe çantat e dorës janë gjahu i tyre. Pasi e ndjekin një farë kohe viktimën, ata e sulmojnë atë në pak sekonda dhe më pas zhduken në rrugët dhe rrugicat e qytetit për t’u drejtuar më pas në një nga pikat ku mund të shesë atë çka i ka grabitur nga qafa personit.
Grabitjet, krimet për motive të dobëta dhe hakmarrja tashmë shënojnë numri në të madh të krimeve të regjistruara në Shqipëri. Gjithnjë e më shumë të rinj i hyjnë kësaj rruge më ëndrrën e vetme për t’u pasuruar sa më shpejt, por kthehen në kriminelë që më vonë mund të jenë shumë më të rrezikshëm për shoqërinë. Frika për këta keqbërës nuk ekziston më, pasi nëse deri disa vite më parë raportoheshin vjedhje, grabitje e përdhunime, të ndodhura në mes të natës, tashmë krimet kryen në mes të ditës dhe në zonat më të frekuentuara të qyteteve, duke sfiduar në këtë mënyrë policinë, e cila, pavarësisht aksioneve të shumta, dështon në arrestimin e tyre.Shoqëria shqiptare, megjithë forcimin e mekanizmave mbrojtës ndaj kësaj të keqeje, krahas me thellimin e luftës së strukturave të antikrimit kundër këtyre devijimeve sociale të skajshme, po përjeton një atak të rëndë shoqëror, të cilit duhet t’i kundërvihet me forcë për ta parandaluar, zbuluar e goditur me ligj, që të ndërpriten fijet e botës së krimit të çfarëdolloj e prej ngado e nga kushdo që vjen.