Nga Gavrosh Levonja/
Pothuajse gjithë periudha pas rënies së sistemit totalitar është shoqëruar pazgjidhshmërisht me zhurmën për nevojën e reformimit të drejtësisë, por fakti që edhe aktualisht, ky reformim i munguar, është në rendin e ditës, tregon se (pa)drejtësia shqiptare vazhdon të jetë e sëmurë rëndë. Krahët e ndryshëm të politikës shqiptare, përsa kohë ndodhen në opozitë, e kanë sistemin juridik targetin ndoshta më të preferuar, gjë që është e kuptueshme duke qene se drejtësia është ndoshta pushteti që nëpërmjet vendimeve që merren, ndikon më se shumti në jetën e qytetarëve të vendit pa lënë pas dore shërbimet ndaj klasës politike në pushtet. Kështu, nëse flitet për korrupsion, nuk mund të mos merret parasysh paaftësia e prokurorëve e gjyqtarëve për të dërguar prapa hekurave zyrtarë të korruptuar, sidomos ata të rangut të lartë, të cilët janë të paprekshëm. Nëse jeta e atyre që jetojne në Shqipëri përgjithësisht është e pasigurt, ku secili ndjehet I pambrojtur përballë plumbave e tritolit, natyrisht, kjo është edhe pasojë vendimeve tragjikomike që jepen në sallat e gjykatave ndaj serial killer-ëve, trafikantëve e eksponentëve të tjerë të botës së krimit. Vetëm në një vend si Shqipëria, dikush që vret dikë me paramendim, mund të dënohet me dy vite heqje lirie, për të mos thënë se nuk kanë munguar rastet kur i a “kanë hedhur” edhe “pa u lagur”. Dhe në jo pak raste, kriminelët e liruar nga gjykata kanë vrarë policë. E keqja më e vogël në rast të tilla mund të thuhet se con në dekurajimin e forcave të policisë për të kryer detyrën. Prandaj, në këtë aspekt e mirëkuptoj plotësisht kryepolicin aktual, Artan Didi, I cili po kërkon që policia të ndjekë në të gjitha hallkat e gjykatave, proceset ndaj atyre që ka vënë në pranga. Vështirë se mund të gjesh ndonjë vend tjetër në Europë, në të cilin zyrtarë të lartë mund të bëjnë c’të duan me atë që quhet pronë e shtetit, duke bërë “ndere” me arkën e shtetit dhe të mos u hyrë gjemb në këmbë. Vetëm në Shqipëri,cdo politikan mund ta shohë veten të akuzuar nga kundërshtari I tij si “hajdut”, “të korruptuar”, madje dhe “vrasës” dhe, të mos fillojë procesi hetimor as ndaj të akuzuarit por as ndaj akuzuesit. Në raste të tilla, kushdo që konsiderohet prokuror në kuptimin e vërtetë të fjalës, , normalisht, do të prangoste njërin prej të dyve; ose të parin për atë që e akuzojne ose te dytin per shpifje apo devijim hetimesh. Kjo është dhe arsyeja kryesore që në Shqipëri zhurma për korrupsionin dhe luftën kundër tij zhvlerësohet nga viti në vit në sytë e opinionit publik. Gjithashtu, katrahura me pronat, me tjetërsimet e paligjshme dhe mbivendosjet në një shkallë të konsiderueshme është dhe produkt I vendimeve të gjykatësve të korruptuar apo të paaftë në rastin më të mirë. . Përgjithësisht, Shqipëria është një vend ku faji në përqindjen më të madhe mbetet “jetim”. Gjendja, në të cilën ndodhet drejtësia shqiptare, ka treguar se politikës shqiptare, në të gjitha periudhat I ka munguar vullneti për t’I shtruar rrugën reformimit real të drejtësisë në mënyrë që kjo të luajë rolin e saj si një pushtet I rëndësishëm I ndërtesës shtetërore. Sigurisht këtu kemi të bëjmë edhe me mungesën e vizionit, por kryesisht drejtësia, pavarësisht nga fjalët është konsideruar si “plackë tregu” nga klasa politike që vjen në pushtet. Mjafton të shikohen ndryshimet në nivelet e ndryshme të pushtetit të drejtësisë në momentet e ndryshimit, për të konkluduar se e ashtuquajtura reformë përmblidhet në lëvizje njerëzisht gjë që I shërben vetëm synimit për ta kapur atë; pra është “reforme” ashtu sic e percakton avokat Ngjela; “hiq Shupen e vër Lupen”.
Përmenda pak më sipër “paaftësinë” e drejtësisë shqiptare për të ndëshkuar zyrtarët e lartë, po, në duhet harruar se tek të imunizuarit futen edhe gjyqtarët e prokurorët, ku nën parzmoren e “pavarësisë së gjyqësorit” të parët mund të japin cfardo lloj vendimi absurd, në kohën që të dytët hezitojnë të procedojnë “të fuqishmit” ku përfshihen dhe jo politikët , ose e shohin të udhës të kryejne formalitetin e radhës duke vepruar sipas shprehjes “m’ka cue nana me la gojën”. Edhë në rastet kur është reklamuar ndonjë masë ndaj gjyqtarëve, kjo ka qenë me efekte qesharake, zakonisht me ndonjë ulje në detyrë ose transferim gjë që të krijon përshtypjen se bëhet më tepër për të “qetësuar” opinionin, në radhë të parë viktimën e radhës të një gjyqtari i cili nuk bën drejtësi.
Duke i u kthyer refomës në drejtësi, masakra e ditëve të fundit në Tiranë me autor një të dënuar vetëm me dy vjet burg në vitin 2011 gjithnjë për vrasje, është ndoshta rasti më ideal për ministrin, Naco që të afrojë opozitën në ndërmarrjen e vështirë për reformimin e gjyqësorit. Në kohën që përmend termin “reformim”, më shumë se me ndryshime ligjesh e rregullash që kanë të bëjnë me funksionimin e këtij pushteti, e kam fjalën mbi të gjitha në venien para përgjegjësisë të gjyqtarëve lidhur me vendimet e tyre duke I ndëshkuar më së pari me gjoba të majme me detyrimin për të dëmshpërblyer atë që është dëmtuar nga një vendim i padrejtë I tyre, për të shkuar tek përjashtimi permanent nga sistemi qoftë edhe duke u hequr të drejtën për të marrë një licensë avokati, pa përmendur dënimin me burg. Personalisht, në masakrën “Xhuvani”, më shumë se me vrasësin, i cili po t’I besojmë kryeministrit Rama “do ta ketë të gjatë rrugën e kthimit në shtëpi” e kam me gjyqtarin i cili pa i u dridhur dora e dënoi vetëm me dy vjet për vrasjen me paramendim në vitin 2011. E kam gjithashtu dhe me individët e kupolës së pushtetit juridik në atë periudhë të cilët u vinin vulën e miratimit proceseve të tillë. Ministri, Naco, në situatën e krijuar pës masakrës së 4 nëntorit është mirë të rihapë pa humbur kohë të gjitha dosjet e krimit të kryer nga Xhuvani në vitin 2011, për të analizuar se në c’baza ligjore janë mbështetur gjyqtarët në argumentimin e një vendimi qesharak për një krim sic është vrasja me paramendim, duke përfshirë dhe personazhe të tjerë duke filluar nga sekserët për të arritur deri tek politika e lartë.. Në rast se ministri gjen të drejtë vendimin në fjalë, kam frikë se do t’i duhet të lirojë nga burgu jo pak të tjerë të dënuar për vrasje.