*ISHTE NË SHERBIM TË KASAPËVE SHOVENISTË SERBË…/
*Lufta Civile në Shqipni gjatë viteve 1943-1944 1941 – 1944 /
Nga Fritz RADOVANI*
Kaq na e kanë prue shpirtin në fyt turqit, sa askush, nuk i zenë me gojë bizantinët.Vetem kur shihej ndonjë fëtyrë e shtrembët dhe e permallueme thohej me përçmim: “Kjo fëtyrë asht si me kenë figure shkjeshë!..” E pra, jo pak vjetë bizantinët kanë kenë pushtues!
Pa u kujtue fare se po bahen 70 vjetë nga ajo ditë e zezë e pushtimit komunist, në vitin 2014, Shqiptarët presin me ra nga qielli “Liria, Paqa, Demokracia…Lufta kundër korrupsionit, e deri tek pajtimi i gjaqëve…”, me një fjalë: “Shteti Ligjor” pritet me ra me borë ose nga përmbytjet e ujnave; më duket, ma shumë nga “përmbytjet”… Plot 70 vjetë që po sundojnë komunistët!
Plot 73 vjetë po bahen që komunistët jugosllavë apo “bolshevikët” e Titos, morën nga Aleatët autorizimin me pasë nën “kujdesin” e tyne, edhe shtetin kukull të anadollakëve shqiptarë (po i themi), per me e shartue me komunizmin stalinist të Titos…dhe me pjellë Republiken Demokratike Shqiptare, (e shtat-ta e pashpallun zyrtarisht e Jugosllavisë Federative).
Edhe pse Lufta e Dytë Botnore korrte jetë njerzish çdo minut, Italia fashiste krijoi tek né një situatë të pakuptueshme per Shqiptarët. Ajo jo vetëm, mbushi magazinat e tregtarëve me mall e qypat me napolona flori, po edhe çliroi Tokat tona të Hotit, Grudës, Kosovës e deri poshtë në Maqedoni Perëndimore, të cilat mbas kapitulimit të saj i mori në kontroll Gjermania. Kjo as që shkruhet as nuk zehet me gojë nga “dr. prof.” tanë, edhe pse asht ngjarje e vitëve 1941 – 1944.
Ishte pra, pikrisht Lufta e Dytë Botnore që hapi një kapitull të ri, aqsa dramatik edhe të turpshëm për të gjithë ata që me të gjitha mjetët e tyne po edhe të tonat, kanë punue për shfarosje të Trojeve Shqiptare dhe shkombtarizimin e pandërpremë të Popullit dhe Shtetit Shqiptar Evropjan. I vetmi shtet që nuk kishte pretendime të zhdukjes sonë nga harta e Evropës, ishte Gjermania, kjoftë, edhe per “interesat” e saj. Edhe kur ajo ishte në falimentim të luftës, autorizon Rregjencën Shqiptare nëpërmjet At Anton Harapit, me u lidhë me Aleatët, për me mujtë me shpëtue nga bolshevizmi stalinist dhe neoshovenizmi ruso – sllav i pashmangshëm që po pushtonte Ballkanin, e që donin të eleminonin nga harta Shqipninë Europjane.
“Një administrim ushtarak në kuptimin e mirëfilltë në Shqipëri, nuk ekzistoi… Politika e Gjermanisë pati si parim prijës rëspektimin e Shqipërisë si Shtet neutral dhe i pavarur.”, thohet në relacionin e Militarbefehlshaber Sudost të Vermahtit Gjerman. Shkrue nga Aurel Plasari.
Populli Shqiptar sigurisht pushtimin fashist nuk e priti mirë e kryesisht, nacionalistët e kanë shfaqë këte gja, për të cilën flet ma kjartë se kushdo Konti Çiano në kujtimet e tija. Ndersa, per qendrimet e Klerikëve të Besimeve të ndryshme, ate do ta paraqes pjesë në vete…
Grupeve komuniste shqiptare të Shkodres dhe Korçës, as që u binte ndër mend se duhej organizue rrezistencë e armatosun kundër Italisë fashiste, sepse, vetë Italia ishte në aleancë me Gjermaninë Nacional – Socialiste të Hitlerit, që ishte në marrveshje të plotë me Rusinë Nacional – Komuniste, pra, me Rusinë Bolshevike – Sovjetike të Stalinit, pikrisht me qendren e internacionales së komunizmit botnor. Si rrjedhim, përderisa, Stalini ishte që nënshkroi Traktatin Molotov – Ribentrop në vitin 1939, me aleatin e Duçes, Hitlerin, që ky Duçe, na kishte pushtue né, komunistët bolshevikë të Shqipnisë i shihnin fashistët italian si aleat dhe miqë të bolshevikëve sovjetikë dhe udhëheqsit të tyne Stalinit të “math”, të cilët, mendonin dhe punonin për krijimin dhe ndarjen e një Evrope të “Re”, me dy gjysma “mike” njena me tjetrën: Nacional – Nazistët dhe Nacional – Bolshevikët. Ky Traktat mes tyne nuk kje formal. Ndonse, pakti prej tyne u mendonte si i “sigurt”, po divergjencat e mëshefta sollën pasojë luftën mes tyne. Kur Hitleri në befasi sulmoi mikun e vet Stalin, komunistët u zgjuen nga gjumi dhe u vune në lëvizje kundër okupatorit, sigurisht, jo për atdheun e tyne, po për “atdheun” me Stalinin në krye… Pikrisht, këtu, qendron ironia e Luftës Nacional- Çlirimtare, se vetë komunizmi dhe idelogjia marksiste predikon se, “proletarët nuk kanë atdhe, derisa thohët se s’kanë as pronë”.
Ishte viti 1941 kur misionarët e Titos në Shqipni (Ali) Dushan Mugosha dhe (Sali) Miladin Popoviç-i u lidhën me një pjesë të komunistëve shqiptar që mund të komunikonin ma mirë se me pjesën tjetër që mund t’iu dilte nga kontrolli, dhe me datën 8 nandor 1941, formojnë “Partinë Komuniste të Shqipërisë” mu në qendren e grupimeve antishqiptare në Tiranë, ku këto rryma politike që në vitin 1913 me tradhëtarin Esad Pashë Toptani, punonin vetëm për kolltuk e me mbushë xhepat e me ikë jashtë… dhe asnjëherë në histori, për unitetin e Shtetit Shqiptar.
Kolltukomania, dhe perfitimi material personal u shfaq randshëm qyshë në vitin 1920, kur Veriu kërkonte me kambëngulje që për interesat kombëtare të të gjithë Trojeve Shqiptare, Kryeqyteti duhet me kenë Shkodra. Lidhjet e mëshefta me Beogradin nuk kishin si të lejonin një gja të tillë. Kryeqyteti i Shqipnisë për interesat shoveniste të fqinjëve mbet Tirana.
Tirana ishte jo vetem dëshirë e Toptanëve dhe trashigimtarëve të tyne po, edhe e një tjeter surrati turpi në historinë tonë, prej të cilit frymzohej Enver Hoxha, per të cilin shkruen: “Fshatarët kryengritës e zgjodhën Haxhi Qamilin komandant të përgjithshëm…njeriun më të besuar, më trimin, më të vëndosurin, më të thjeshtin…”(E.H. Vepra 23, fq 141.) Ishte ky Haxhi Qamil, që me djegëjen e qelës Don Nikoll Kaçorrit dhe bibliotekës së Tij, kishte afirmue vetën si paraardhës i denjë i Enver Hoxhës, me zanë vend në Fjalorin Enciklopedik Shqiptar, në faqe 886, botim i vitit 1985, në Tiranën e “akademikëve haxhiqamilist” të fundit shek. XX.
Pikrisht, Tiranën e zgjodhën miqtë serbë, të derguem nga shovenisti Tito. Aty u formue ajo parti që u përfaqsonte me pjesën Jugore të Shqipnisë, ndonjë nga Shqipnia e mesme dhe nga Shkodra me një përfaqsues të komunistëve ortodoks Vasil Shanto, kur Shkodra, kishte “vetëm 99 vetë” të atij besimi e kurrë 100, siç flitej nga “historia e luftës” e fshatit Vrakë, po kurrë, nga ajo e Shkodres, që erdhi tue u përforcua nga lakmia bolshevike për pushtet absolut me çdo kusht. Lakmia e PKSh kryesisht me jugorët korçarë shkaktoi një perçarje të papame mes tyne. Elementi komunist i grupit Zef Malës u konsiderue i pavlefshëm për lëvizjen nacional çlirimtare, aqsa bashkpunëtorët jo katolikë të grupit të tij verior tue përfshi edhe Vasil Shanton e Qemal Stafen që kishte studjue në gjimnazin e Shkodrës, jo vetem, u tradhëtuen po, dhe u vranë mbrenda dy vjetësh…ndonse, edhe kjo nuk i ka ra në sy ende “studjuesve” tanë të “historisë së partisë komuniste”. Nuk duhet ti “fajsojmë”, mbasi lëvizja Nacional-Çlirimtare kje vetëm Vllavrasje!
Si mund të formohej një parti komuniste pa prani të njenit prej kryetarve ma të vjeter dhe ma të kulturuem të një grupi komunist që ishte që në 1936, në qytetin ma të randsishëm të Shqipnisë Veriore, në Shkoder..? Ja edhe një fakt antishkodranë: Në vitin 1942, në shtëpinë e komunistit Jordan Misja në Shkoder, u zhvillue lufta kundër fashistave. Aty u rrethuen tre komunistë Jordani, Branko Kadija e Perlat Rexhepi. Branko Kadija dhe Perlati u shpallën heronjë, ndëra, Jordani, të cilit iu dogj shtëpia dhe u var në litar, u shpallë dëshmor…
“Historia” e Shqipnisë dhe e luftës partizane, asnjëherë nuk ka shkrue asgja në libra për luftën nacinal – çlirimtare ndër krahinat nga Kosova, Hoti, Gruda, Tivari, Maqedonia, Vorio – Epiri, Çamëria edhe pse brigadat tona partizane kaluen në Veri për çlirimin e tokave tona…dhe, si ndodhi lanja “përjetsisht” nën zgjedhën sllave të Popullit Shqiptar në Kosovë, Hot, Grudë etj. Këto ishin krahina të shituna prej Enver Hoxhës, per hir kolltuku e vllavrasje, i cili, me 1 korrik 1946 u dekorue në Beograd nga vetë “shoku” Tito, “Hero i Popujve të Jugosllavisë”
Në dukjen fallco të Konferencës së Pezës, komunistët iu kushtuen plotësisht çeshtjes së çlirimit nga okupatori në bashkpunim me grupet tjera antifashiste dhe me hipokrizi u bashkuen komunistë e nacionalistë. Atje u gjet Mustafa Gjinishi, Enver Hoxha, Ymer Dishnica, Myslim Peza, Kristo Thëmelko, Gjin Marku, etj., që përfaqsonin komunistët. Ndërsa, me Ndoc Çoben, morën pjesë delegatët e të tri rrymave: Ballistët, Zogistët dhe Nacionalistët, të përfaqsuem nga Skender Muço, Ramazan Jarani, Halim Begeja, Abaz Kupi, që bashkpunoi me komunistë deri në konferencën e Labinoti (1943), etj. Fëtyra e vërtetë e komunistëve në sherbim të Titos, doli e kjartë mbas Konferencës së Mukjes me 1 Gusht 1943., kohë në të cilën “nacional – çlirimtarët” bolshevikë fillojnë haptas Luftën Civile, kunder Shqiptarëve që luftonin per Lirinë e Atdheut kryesisht, në Jugun e vendit. Këta Shqiptarë asht shumë e vërtetë se e donin Atdheun, po nuk pranonin bashkpunimin me sllavo komunistët e druzhe Titos, prandej, jo vetëm, u vranë dhe u masakruen nga bandat e Enver Hoxhës, Mugoshës dhe Popoviqit, po u shuen me fise, fshatra e vendstrehime ku, Lufta Civile barbare ende nuk asht e shkrueme nga historianët mashtrues.
Mbi parimin bazë u përbetuen për Flamurin: “Pa dallim feje krahine dhe ideje”. Me këte motiv u ba edhe marrëveshja e Mukjes, nga palët pjesmarrëse. Sikur, komunistët shqiptarë të banin përjashtim nga “morali komunist” i njohun per pabesi, vrasje dhe tradhëti mbas shpine, dhe t’u qendronin besnikë parimeve të Pezës dhe të Mukjes, domethanë, sikur të mos e kishin uzurpue udhëheqjen e përbashkët të Frontit Nacional-Çlirimtar Enver Hoxha me Mugoshat e Popoviqët shovenistë sllav të Titos, ku ishin prezent: Balli Kombtar, Legaliteti dhe Nacionalistët, fitorja vertetë do të ishte kombëtare, pluralizmi e demokracia do të ishte vendosë që gjatë Luftës, humbjet në njerëz dhe material do të ishin fare të vogla, dhe mbas çlirimit do të ishte vendosë një demokraci me na e pasë zili edhe fqinjët “dashamirës” si dhe shumë shtete tjera. Po ashtu, dhe progresi i gjithëanshëm i vendit do të kishte avancue në mënyrë të pandalshme. Në ata kushte Enver Hoxha me bolshevikët e vet, nuk do të mundnin të tradhëtonin çeshtjen kombtare tue i shitë Trojet tona, vetëm për me sigurue kolltukët e pushtetit. Ishte shansi i parë në Histori kur fati i Tokave tona Shqiptare do të ishte në dorën e vetë Shqiptarve, mbasi në Trojet Shqiptare kur ishin okupue nga fashistët dhe nazistët filloi administrimi nacional dhe pothuej, në të gjitha fshatrat kryesore u hapën edhe 250 shkollat Shqipe me mësues nga Shqipnia, tue lanë në një anë administratat e tyne në të gjitha zyret shtetnore po me nëpunës Shqiptar. Shqipnia ishte i vetmi vend në Europë që administronte lirisht monedhën e vet kombtare. Rruga e sigurtë e çifutëve per të shpetue jetën nga nazistët ishte Shqipnia dhe Kosova e bashkueme me ne. Rregjenca e Shqipnisë vazhdoi rrugen e shpëtimit të çifutëve, fillue nga Mustafa Kruja e vazhdue nga At A. Harapi, por këte fakt, sot fallsifikatorët e “’fillojnë me kohën e Ahmet Zogut”, kur Hitleri, i kerkoi në vitin 1933, “vendosjen e çifutëve në Shqipni, per mëkamjen e ekonomisë shqiptare me bankat e kapitalet e tyne, përballë varfnisë vendëve fqinjë sllave…”. Fatkeqsisht, u vjen turp me tregue injorancën e Ahmet Zogut, i cili iu përgjegjë kështu: “Shqipnia asht një vend me shumicë të madhe myslimanësh, dhe nuk mund të pranoj çifutët këtu, se kështu, do të humbi sundimin…”
Edhe mosbashkpunimi i çifutëve me komunistët “antinazistë”… e ka domethanjen e vet!..
Gjithshka dhe gjithmonë… në Shqipni lidhej me uzurpuesit e fronit… Po kush ishin tek né uzurpatorët dhe si e fituen marrjen e pushtetit pikrisht antishqiptarët e “betuar”?
Interesat e komunistëve tanë u përputhën me ata të komunistëve jugosllavë, bullgarë e shovenistëve grek, të cilët komandoheshin nga Moska dhe Londra, kështu, ata gjetën strehën e tyne të tradhëtisë tek antishqiptarët bolshevikë komunistë tek né, të cilët, ishin të lidhun me interesat e Aleatëve në Ballkan, prandej dhe katastrofa e jonë kombëtare kjé e paevitueshme…
●Anglezi A.Glen, shkruen: “Ato që i përcaktuan ngjarjet kanë qenë armët, të cilat iu dhanë Enver Hoxhës, e partizanëve… Né bëmë shumë pak me ua shpërblye besnikrinë miqëve tanë (nacionalistëve e Abaz Kupit). Në vend të kësaj, pa qenë nevoja né lejuam që ata të mundëshin dhe disa të tradhëtoheshin.” (“Albania’s National Liberation Struggle” fq. 363)
*N evijim te ciklit: Në 70 vjetorin e përmbytjes së Shqipnisë…
Melbourne, Nandor 2014. Vazhdon Pjesa III…
ENVER HOXHA URDHËROI TORTURIMIN DHE PUSHKATIMIN E LLAZAR FUNDOS
Me rastin e 70-vjetorit të vrasjes/
Nga Uran Butka*/
Llazar Fundo ishte një përfaqësues tragjik i atyre intelektualëve të majtë shqiptarë, që e përqafuan komunizmin si një ideal shpëtimtar për njerëzimin, por që u zhgënjyen plotësisht nga praktika kriminale e komunizmit në Rusi, vende të tjera e në Shqipëri dhe u bë një nga kundërshtarët më të mëdhenj të atij sistemi çnjerëzor e antidemokratik, madje edhe një nga viktimat e tij.
Llazar Fundo ishte një nga antifashistët dhe një nga luftëtarët e parë të luftës kundër pushtuesve nazifashistë, por që u asgjësua nga Enver Hoxha, sepse luftonte kundër fashistëve italianë dhe nazistëve gjermanë si antifashist, patriot dhe demokrat, por jo si pjesë e PKSH dhe e Frontit NÇ.
Kishte kryer shkollën e mesme në Liceun francez të Selanikut dhe studimet e larta për jurisprudencë në Paris, njeri me kulturë të gjerë perëndimore dhe mik i personaliteteve të shquara të kohës: E.Heminguejt, A. Barbys, R.Rolan, L.Pirandelo, S.Pertini, A.Anshtajn, Gj.Dimitrov, F.S.Noli, L.Gurakuqi. A.Rustemi etj.
Luajti një rol të rëndësishëm në lëvizjen demokratike të viteve ’30-40 në Shqipëri e më gjerë. Pas vrasjes së Avni Rustemit u zgjodh kryetar i shoqërisë “Bashkimi” dhe ndihmësoi në kryengritjen e Qershorit 1924. Më pas mërgoi në Europë dhe bëri pjesë në krahun revolucionar të emigracionit politik shqiptar atje. Shkroi artikuj te gazeta “Çlirimi Nacional” dhe në shtypin europian. Shkoi në BS për të studiuar dhe njohur nga afër përvojën sovjetike të propaganduar me aq bujë, madje u bë pjesë e Kominternit, por atje gjeti në fuqi tiraninë staliniste, krimin shtetëror, shtypjen dhe mashtrimin më të madh, të cilat e denoncoi me kurajo. Nga Moska i shkruante Nolit: “Komunizmi që ne e idealizonim si krishti, ia kaloka edhe Satanait për nga ligësitë”.
Kominterni e dënoi me vdekje “renegatin Fundo” dhe ai mezi mundi të shpëtonte kokën duke kaluar nëpër katakombet e nëndheshme të Moskës e të strehohej sa në një vend të Evropës në tjetrin.
“Ai u shpëtoi spastrimeve,- shkruante E.Hoxha. Pas kësaj ai rronte herë në Francë, herë në Zvicër e gjetkë, ku zhvillonte një luftë të tërbuar kundër komunizmit, kundër BS, kundër Stalinit” (E.Hoxha, “Kur lindi Partia”)
Në prag të pushtimit fashist të Shqipërisë, u kthye në atdhe dhe e kundërshtoi hapur këtë okupacion. “Në prag të pushtimit fashist, – shkruante E.Hoxha me mburrje, me cinizëm dhe zili,- në kulmin e demonstratës popullore, Zai Fundo u ngjit në shkallëte Bashkisë dhe mbajti një fjalim antifashist gjithë figura e gjeste ekzakte. Ne e njihnim figurën e vërtetë të renegatit, nuk i hëngrëm fjalët e tij, por sidoqoftë ato e bënë efektin” (E.Hoxha, “Kur lindi Partia”).
Abaz Ermenji, organizator i demonstartës së 28 nëntorit 1939 në Korçë, shkruante: “Ne ishim në rreshtin e parë në krye të demonstratës, të gjithë demokratë e nacionalistë, s’kish asnjë komunist në atë rresht. Italianët treguan gjakftohtësi, na morën në pyetje disave prej nesh që e dinin se kishim organizuar demonstartën: mua, Faslli Frashërin, Llazar Fundon, Stavri Skëndon, Selman Rizën, Loni Kriston”.
Për kundërshtimin e hapur që Fundo i bëri pushtimit, në vitin 1941 u burgos dhe u internua në Ventotene të Italisë bashkë me shumë antifashistë të tjerë, si Safet Butka, Abaz Ermenji, Selman Riza, Faslli Frashëri, Myzafer Pipa, Gani e Said Kryeziu, Hasan Reçi, Sadik Bekteshi etj.
Sandro Pertini e çmonte shumë Llazar Fundon, kur thoshte: “ Zai Fundo është një personalitet me vlerë jo vetëm për Shqipërinë, por edhe për Europën” ( Nga kujtimet e A.Krepashanit, ish i internuar politik në Ventotene).
Të burgosurit në Ventotene, duke përfshirë edhe intelektualët antifashistë shqiptarë, ndihmësuan jo vetëm në qëndresën antifashiste, por edhe në hartimin e një projekti politik për Europën e Bashkuar pas luftës, që u quajt “Manifesti i Ventotenes” dhe u bë baza e ndërtimit të mëvonshëm të Europës së Bashkuar. Pra këta janë edhe prekursorët e Europës sa Bashkuar, ku përpiqemi të integrohet Shqipëria sot. Por, as “Historia e Shqipërisë”, as ajo e Luftës Antifashiste, nuk i përmend këto kontribute të shquara të antifashistëve të parë shqiptarë.
Në Ventotene u krijua një komitet i rezistencës, ku bënte pjesë edhe Ll.Fundo, i përbërë prej antifashistëve të shquar: Alessandro Pertini, Altiero Spinelli, Francesco Fancello, Pietro Secchia, Mauro Scoccimarro, Lazar Fundo, Ante Babich, Antonio Francovich, të cilët kërkonin lirimin e menjëhershëm të të burgosurve politike “si pasojë automatike e nxjerrjes jashtë ligjit të regjimit fashist “. .( Paolo Spriano: “Storia del Partito Communista italiano”, Torino, 1978).
“Mes të internuarve ndodhet edhe një shqiptar, Lazar Fundo, që ka studiuar në Paris, në Sorbonë dhe ka bredhur Europën mbarë e prapë, ka qenë në Moskë. Pasi u shkëput nga Partia Komuniste, iu afrua asaj Socialiste. Bujar, i hapur, me shumë kulturë, me shpirt djaloshar: bëhet menjëherë mik i Pertinit. Takohen edhe një herë, për herë të fundit, në Romë, në gushtin e vitit 1943. Pertini i lutet që të rrijë, por Fundo do të kthehet në Shqipëri, që të luftojë bashkë me njerëzit e vet.” (shih: Sandro Pertini, “Sei condanne due evasioni”, Milano 1978).
Altiero Spineli, europianisti i shquar, i burgosur në Ventotene, shkruante:” Përbërja politike e kolonisë së Ventotenes ishte në fillim e ngjashme me atë të Ponza-s. Lajmi i parë qe ardhja e nja 50 shqiptarëve. Pjesa më e madhe e tyre qenë meshkuj në moshë të ndonjë fisi barinjsh malësorë… Kishte dhe nja dhjetë intelektualë që kishin studiuar në universitetet më të mira të Europës, flisnin tre-katër gjuhë përveç të tyreve dhe që ishin burgosur për tentativë të organizimit të rezistencës kombëtare. Këta krijuan marrëdhënie të mira me të burgourit italianë, politikisht preferenciale – kush me komunistët, kush me xhelistët (giellisti); njëri, Lazar Fundo, me mua. E ndiej për detyrë të flas këtu për Fundon …që kujtimi i tij të mos zhduket tërësisht. Ishte njeriu më me autoritet mes gjithë shqiptarëve, pasi kishte një përvojë të gjatë dhe të ndërlikuar politike…Kësaj i shtohej edhe zgjuarsia dhe njohja e jo pak gjuhëve; veprimtaria e tij politike shkonte përtej Shqipërisë dhe kur Dimitrovi ishte arrestuar pas djegies së Rajhshtagut, Fundo gjendej në Berlin si një prej bashkëpunëtorëve të tij. Pasi i shpëtoi arrestit, ishte kthyer në Moskë ku punonte te Internacionalja. Kur nisi epoka e spastrimeve të mëdha, ai – komunist besnik – por i edukuar në atmosferën kulturore të lirë të vendeve demokratike dhe intelektualisht tip kurioz, kishte frekuentuar jo pak prej kundërshtarëve të Stalinit. Iu nënshtrua hetimeve të stërgjatura e të lodhshme nga ana e një komisioni të Çistkës së Kominternit. Dëgjova prej tij, por me implikime edhe më dramatike, atë që më kishte thënë Nischio në Ponza. Fundo shihte sesi zhdukeshin në mënyrë misterioze ky ose ai shok dhe e kuptoi rrezikun ku ndodhej, duke mohuar me këmbëngulje gjithçka donin që ta bënin të pohonte, se kishte thënë këtë e atë për këtë person ose një tjetër. ‘Një pjesë e asaj që më vinin në gojë – më thoshte – ishte tërësisht e shpikur, por një pjesë ishte e vërtetë: këtë ose atë gjë e kisha thënë. Unë mohoja gjithçka, pasi e dija se s’kishin ndonjë gjë të saktë për mua dhe pa provën e provave, nuk mund të më procedonin. Presioni i njerëzve të Çistkës ishte i tillë sa- zbrazëtia rreth meje rritej e rritej – më shumë se një herë u tundova të pohoja gjithë atë që më kërkonin, pak rëndësi ka nëse ishte e vërtetë apo jo dhe ta mbyllja njëherë e mirë me torturën psikologjike së cilës i nënshtrohesha. Nuk u dorëzova vetëm sepse dy ose tre shokë ballkanas, që më kishin mbetur fshehurazi miq, më luteshin që të rezistoja. Nëse do kisha hequr dorë, nuk do më kishin lënë të qetë por do më përdornin për të shkatërruar të tjerë dhe të gjithë do binin më pas si zinxhir.’ (Altiero Spinelli për Fundon: “Come ho tentato di diventare saggio”, Bologna, 1984 etj. Nxjerrja dhe përkthimi i materialeve italisht nga E.Petriti).
Dhe sërish Spinelli kujton mikun e tij, Lazar Fundo, në faqen e dedikimit të një libri: “Për kujtim të Lazar Fundos, Eugenio Colornit, Ernesto Rossit”.
Është e kuptueshme pse Llazar Fundo, pasi u lirua prej Aleatëve nga internimi, erdhi bashkë me Gani e Said Kryezuin në Kosovë dhe u angazhua me lëvizjen “Kryeziu”. “Mendja e tij e ndritur, – shkruan britaniku P.Kemp, – ndershmëria dhe guximi i tij kishin bërë të fitonte besimin dhe admirimin e tyre (Kryezinjve – UB) duke u caktuar si kryekëshilltar politik në fushën e betejës. Njohja nga ana e tij e shtatë gjuhëve të huaja, e bënin atë jashtëzakonisht të dobishëm në këtë shërbim. “(P.Kemp “Pa flamur apo emblemë”).
Të gjitha dokumentat që ruhen në Arkivin e Shtetit Shqiptar, dëshmitë e bashkohësve, konstatimet e misionarëve britanikë (Emeri, Kemp, Simkoks, Hill, Hibbert etj), pohimet e letrat, radiogramet e vetë udhëheqësve komunistë (E.Hoxha, F.Hoxha, etj), bile edhe disa udhëheqësve të PKJ (Stoiniç, Dizdareviç etj); pra, gjithçka provon se Kryezinjtë, e bashkë me ta edhe Fundo, luftuan kundër pushtuesve gjermanë në Tropojë, Gjakovë etj..
Lëvizja “Kryeziu” është një nga lëvizjet e rëndësishme çlirimtare në Malësinë së Gjakovës dhe më gjerë. Në krye të saj ishin vëllezërit Hasan, Gani dhe Said Kryeziu, si edhe Llazar Fundo. Ata organizuan rezistencën antifashiste dhe më pas edhe kryengritjen e armatosur kundër pushtuesve nazifashistë. Rruga që zgjodhën Kryezinjtë, ishte ajo e luftës patriotike të shqiptarëve kundër okupatorëve, në bashkëpunim me të gjithë faktorët antifashistë, veçanërisht me aleatët perëndimorë. Prandaj ata u lidhën qysh në fillim dhe u rreshtuan përkrah tyre, kryesisht britanikëve, që mbulonin Ballkanin e Shqipërinë.
Kryezinjtë si luftëtarë nacionalistë, nuk pranuan të hynin në Frontin NÇ të Shqipërisë, sepse shikonin tek Fronti NÇ Partinë Komuniste Shqiptare, që realisht drejtohej nga emisarët e PK Jugosllave M.Popoviç, D.Mugosha,V.Tempo, V.Stoiniç etj.. Por nuk u inkuadruan as tek partitë e tjera. Kryezinjtë mendonin që nuk duhet ta bënin lëvizjen e tyre pjesë të partive apo të organizatave politike dhe , duke qëndruar si forcë e paangazhuar ndërmjet dy grupimeve kryesore të rezistencës shqiptare, por edhe duke luftuar në bashkëpunim me ta e faktorët e tjerë, do t’i shërbenin më mirë luftës për çlirim dhe çështjes kombëtare.
Edhe propozimit për të hyrë në Lëvizjen NÇ të Kosovës, Kryezinjtë iu përgjegjën negativisht, sepse Lëvizja NÇ e “Kosmetit” ishte pjesë e Lëvizjes NÇ të Jugosllavisë dhe varej nga KQ i PKJ, që mbante qëndrime paternaliste dhe kishte synime shoveniste e gllabëruese ndaj Kosovës , madje edhe ndaj Shqipërisë. Nga ana tjetër populli shqiptar i Kosovës, për shkak të robërisë 30 vjeçare serbe, politikave koloniale, genocidiste dhe shkombtarizuese serbomëdha, nuk mund të mbështeste asnjë lëvizje që vinte nga Serbia apo aleatët e saj , aq më pak komunizmin që mbartte lufta e tyre nacionalçlirimtare.
Llazar Fundo sqaron: “ Pas përpjekjes së Çerefit ( bile po atë ditë), Fadil Hoxha me shokë i bënë Ganiut propozimin të hyjë, jo në Çlirimtaren, por në Kosmet. Ganiu refuzoi duke thënë se hyrja e tij në Kosmet do t’ia humbte krejt influencën në popullin e Kosovës, gjë që nuk i jepte dorë Kosmetit..” (AQSH,F.14, d.86, v.1944)
Kështu, Lëvizja “Kryeziu” ruajti një fizionomi të vetën dhe një filozofi të vetën: një Kosovë e lirë mbi bazën e luftës antifashiste , pa flirte e bashkëpunim as me serbo-komunistët dhe as me okupatorët nazifashistë. Mirëpo kjo lëvizje çlirimtare, ngjalli kundërshtimin e komunistëve të Shqipërisë dhe të Jugosllavisë, që u përpoqën bashkërisht ta asgjësonin.
Pothuaj në çdo letër, radiogram, qarkore etj, që Titoja i dërgonte PKSH dhe E.Hoxhës, porosiste asgjesimin e Llazar Fundos, duke përcjellë jo vetëm vendmin e Kominternit, por edhe shqetësimin e tij për Lëvizjen “Kryeziu” e Zai Fundon, që përbënin një kërcënim pë interesat jugosllave në Kosovë e në Shqipëri.
Nga ana e tij, E.Hoxha, pothuaj në të gjithë letrat, qarkoret, radiogramet, që i dërgonte Divizionit të parë dhe Korporatës I, urdhëronte vrasjen e Zai Fundos.
Edhe udhëheqësit koministë të Kosmetit e dëshironi këtë dhe bashkëpunimin me E.Hoxhën për likuidimin e Zai Fundos e të Kryezinjve. “Suksesi i vëllezërve Kryeziu shihej me xhelozi nga partizanët kosovarë të udhëhequr Fadil Hoxha dhe Mehmet Hoxha”. – shkruan Hibbert te “ Fitorja e Hidhur”, f.311-312).
Në radiogramin dërguar Liri Gegës, datë 8.8.1994, E.Hoxha udhëzonte: “Pranë Kryeziut është Zai Fundo. Para një muaji ka biseduar Fadil Hoxha me shokët e Kosmetit. Ka dijeni edhe Dushani e Rade. I thashë fadilit ta vrasë pa marrë parasysh asnjë rrethanë”. (A.Q.SH,F.41,D.158). Udhëheqësi i PKSh dhe i Luftës Nacionalçlirimtare shqiptare i kërkonte Fadil Hoxhës që “ta vrasë Zai Fundon pa marrë parasysh asnjë rrethanë!” Vetëm një terrorist e kriminel mund të vepronte kështu. “Ka dijeni Dushani e Rade!”- thoshte E.Hoxha. A nuk flet qartë edhe kjo për koordinmin midis udhëheqjes së PKJ, udhëheqësve komunistë të Kosmetit dhe udhëheqësve të PKSH për vrasjen e shqiptarëve, dhe në mënyrë të veçantë të LL.Fundos?
Kur luftëtarët e Gani Kryeziut, ku bënte pjesë edhe Ll.Fundo dhe britaniku Simkoks, luftonin kundër gjermanëve për çlirimin e Gjakovës, shtator 1944, u sulmuan pabesisht nga të dy anët e kufirit: nga Ushtria NÇ e Shqipërisë, Brigada V S e komanduar nga Shefqet Peçi dhe Manush Myftiu dhe nga aradhet e Ushtrisë NÇ të Jugosllavisë, të komanduara nga Fadil Hoxha.
Asgjësimi i Lëvizjes “Kryeziu” ishte rezultante e marrëveshjes dhe bashkëpunimit ndërmjet udhëheqjes komuniste shqiptare dhe asaj jugosllave, e bashkëveprimit të ndërsjelltë të forcave nacionalçlirimtare shqiptaro-jugosllave. Këtë e provojnë të gjitha dokumentat arkivore, e pohon edhe vetë E. Hoxha: “Interesi i dy partive tona dhe i luftës sonë të përbashkët kërkon që këta armiq ( Kryezinjtë –shën im. UB) të dënohen ashpër Njerëz të tillë meritojnë plumbin ballit…Ushtria jonë nacionalçlirimtare i kapi këta banditë dhe i dënoi me vdekje” (E.Hoxha vepra I)
E. Hoxha i dërgoi më 21 .09. 1944 Korparmatës së Parë, në mënyrë shumë konspirative Liri Gegës, e plotfuqishme e KQ të PKSH ne Veri, përgjigjen e mëposhtme: “Mos kërkoni më nga Ganiu të dorëzohet, por me çdo kusht dhe me ashpërsi të sulmohet dhe të vritet. Duhet të veproni sa më parë, se mund t’i vijnë në ndihmë kosovarët” (AQSH, Fondi 41, D.158, v.1944)
E. Hoxha i konsideronte kosovarët kundërshtarë. Ai merrte me gjakftohtësi autorësinë e këtij krimi: “U dhamë urdhër forcave tona t’i gjurmonin, t’i ndiqnin, t’i kapnin dhe t’i shpartallonin Kryezinjtë së pa filluar mirë puna.. Urdhëri ishte zbatuar, tradhtarët ishin kapur. Zai Fundoja, Said Kryeziu dhe majori anglez Simkoks në mal të Dobrejt, ndërsa Gani Begu në fushë të Bytyçit, ku kishte ngritur çadrat e kuartierit të luftës, të sjella nga Anglia.” (E.Hoxha, Rreziku Anglo-amerikan”)
Komandanti i Korparmatës I, Dali Ndreu dhe komisari politik, Hysni Kapo, i dërguan më 21.09.1944 një njoftim të shkurtër, por entusiast Tuk Jakovës: “Po të japim një lajm gazmor: Tradhtari, trockisti i famshëm Llazar Fundo u kap prej brigadës V . Bashkë me të u zunë edhe Said Kryeziu edhe anglezi Simkoks. Ganiu është i rrethuar. Sigurisht do të kapet. Mbaje konspirative për këta të fundit” ( AQSH, F.202, d.13, v.1944)
Kur Dali Ndreu e njoftoi E.Hoxhën për arrestimin e Z.Fundos, udhëheqësi i PKSH dhe i Luftës Nacionalçlirimtare, Hoxha i ktheu menjëherë këtë radiogram Korpormatës I:
“Zai Fundon ta torturoni deri në vdekje dhe pastaj ta pushkatoni.
T’i kërkohet të japë sqarime për këto pyetje: Pse ka ardhur në Kosovë, kush e ka dërguar dhe me ç’direktiva; cilat janë qëllimet e Ganiut dhe të anglezëve. Të japë sqarime për aktivitetin e mëparshëm dhe për tradhëtinë e tij. Deponimet e Zait na i dërgoni këtej. Zain e vrisni andej… .”(E.Hoxha, Radiogram për Korp.I 21.09.1994).
Komandanti i Brigadës V të Ushtrisë NÇ , Shefqet Peçi, e tërhoqi Fundon zvarrë, të lidhur pas samarit të një kali, nga Mali Dobrej në Kolesian të Lumës dhe pasi e torturoi për vdekje, sipas porosisë së E.Hoxhës, e detyroi të jepte shpjegime për pyetjet që i dërgonte Pons Pilati me radiogram. Pyetjes: Pse erdhe në Kosovë? Fundo iu përgjigj: “ Pranova të vij në Kosovë dorë për dorë. Kryezinjtë ngulën këmbë. Më parë se të niseshim, Partia Italiane me anë të Kusovacit më lypi të hyj në Partinë Socialiste Italiane. Iu përgjigja se, me gjithë simpatinë që më tregojnë krekët e Partisë Socialiste ( që i kisha njohur në Ventotene dhe meqënëse këta ishin të njohur si miq të Partisë Komuniste), unë nuk hyra më në asnjë parti, se kariera ime politike kishte e mbaruar. Dëshiroja vetëm që të kurorzoja këtë karierë me luftën kundër gjermanëve…Erdha se këtu gjeta një shesh ku mund të luftoj kundra gjermanit…Ata që më njohin mua, e dinë që un nuk jam njeri me dy faqe dhe nuk jam prej atyre që marrin direktiva ngado që të vijnë. Kush të më dërgonte mua në Kosovë?…”
Në përgjigje të pyetjeve të tjera para pushkatimit, Fundo u përgjigj: “Unë s’jam komunist. E vërteta është se s’kam qenë kurrë komunist tamam… Afati kaloi. S’di më ç’të them. Po të kisha pasur gjëra për të thënë, do t’i kisha thënë. Po s’mund të shpif për të shpëtuar kryet. Nuk mund ta shkel ndërgjegjen time. Prandaj po e vulos vdekjen time. Lutem, në është e mundur, fotografitë që kam në çantë, t’i çohen nënës sime, në qoftë se rron” Ll. Fundo (Firma).(AQSH, Fondi 14/AP d.101 v 1944)
Shefqet Peçi e pushkatoi menjëherë pa gjyq më 23 shtator 1944, sipas porosisë së kriminelit sadist Enver Hoxhës : “Zain ta torturoni për vdrkjredhe ta pushkatoni andej“ ( AQSH, F.14 d.158 v.1944), sikur ai të mos ishte një njeri, një shqiptar, një peronalitet i kombit dhe një luftëtar i shquar antifashist, por si një qen: “Zain ta vrisni andej”. Që të mos i dihej as varri.
“Vrasja brutale e Fundos, shkruante britaniku Hibbert, ishte dëshmi e natyrës së papranueshme të pushtetit komunist” ( Hibbert, Fitorja e hidhur).
Ndërsa F.Noli, kur e mori vesh pushkatimin e Ll. Fundos, shkroi: “‘Ç’i mbetet Shqipërisë, po i prishëm njerëz të tjerë të mëdhenj si Fundoja!”
Ernesto Rossi, në një letër dërguar nga Roma drejtuar Stavro Skendit, një nacionalist shqiptar i internuar në Ventotene, mik i Spinellit dhe Rossit, e kujton Llazar Fundon kështu: “Mora vesh me dhimbje të madhe vdekjen e Fundos. Ishte njeri bujar, inteligjent, që mund të kish dhënë një kontribut të shquar në rindërtimin e vendit të vet, po qe se bota nuk do shkonte drejt greminës, siç po bën tani.” (Ernesto Rossi: Epistolario 1943 – 1967)
Giorgio Braccialarghe, antifashist i burgosur në Ventotene, shkruante për Llazar Fundon : “Mes shqiptarëve shquhej Fundo, një intelektual që kish qenë anëtar drejtues i partisë komuniste të vendit të vet, dhe që më pas kishte kaluar në opozitë. Jetonte tërësisht i izoluar, i zhytur në studimin e greqishtes, sikur të kërkonte prej Homerit miqësinë që nuk gjente mes bashkëkohësve të vet. Me rënien e fashizmit, u kthye në atdhe për të luftuar kundër gjermanëve. Ish-shokët e tij i përgatitën një fund të tmerrshëm, duke treguar edhe njëherë se për punë mizorie, komunizmi dhe nazizmi nuk kanë ç’t’i kenë zili njëri tjetrit!” (Giorgio Braccialarghe: “Nelle spire di urlavento, il confino di Ventotene”, Firenze, 1970).
Kjo është e vërteta e vrasjes makabre të Llazar Fundos, si edhe shumë atdhetarëve, antifashistëve e demokratëve të tjerë gjatë Luftës NÇ, që përbën edhe një krim komunist kundër njerëzimit.
*Falenderojme studuesin dhe shkrimtarin Uran Butka, qe pati miresine te na e dergoi per Gazeten Diellin punimin e tij rreth fatit tragjik te Llazar Fundos.
ENVER HOXHA ELIMINOI TË GJITHË ATA QË ISHIN KUNDËR BASHKIMIT ME JUGOSLLAVINË
Falsifikimi i historisë kombëtare për hir të vëllazërim-bashkimit me Titon (3)/
Shkruan: Prof.Dr.Vebi Xhemaili/
Enver Hoxha, për të fituar besimin e Titos, do të deklarojë, për forcat kombëtare shqiptare: “Ata përdorën parullat e vjetra të përçarjes, duke i stërholluar me metodat e Gebelesit dhe të Musolinit. Shovinistët dhe shqiptarë mëdhenjtë më kot përdorën demagogjinë e tyre. Përalla e Oso Kukës s’pinte më ujë, në Shkodër e në Liqen, atje ku përzihen ujërat e Shqipërisë dhe të Malit të Zi, ashtu sikundër përzihen dhe ndjenjat më të pastra të popujve tanë, u shkrua me gjakun e kulluar të malazezëve Vaso Strugar, Filip Popoviçit dhe të shqiptarit Vasil Shantos, epopeja e përbashkët nga më të lavdishmet e historisë të vendeve tona, epopeja e madhe e çlirimit. Populli shqiptar do të ruajë kujtimin e pavdekshëm të patriotëve malazezë që ranë për Shqipërinë dhe njëkohësisht për kauzën e atdheut të tyre, Miladin Popoviçit, Vaso Strugarit, Filip Popoviçit. Çfarë, demagogjie komuniste, kjo parullë është barabartë, sikur ti falen mëkatet Vaso Çubrillovit, për elaboratin që bëri, për pastrimin e shqiptarëve nga Kosova dhe Banovina e Vardarit. Hoxha, falsifikon letrën, pasi kërkohej që lufta të organizohej sipas kritereve jugosllave Enver Hoxha për të mashtruar popullin liridashës shqiptar, do të deklaroj:”Në male, na erdhi letra e parë e Titos, ( Është fjala për letrën që Titoja i dërgonte KQ të PKSH me anë të Bllazhë Jovanoviçit, i cili mori pjesë në Konferencën e Parë të Vendit të PKSH ( mars 1943) si i deleguar i KQ të PKJ-së. (Enver Hoxha i falsifikon faktet: Për letrën e Titos ishte në dijeni vetëm udhëheqja e PKSH, as komunistët as partizanët, as populli nuk mësoi asgjë kurrë për këtë letër. Por Jugosllavët: te Enver Hoxha shihnin personin më të përshtatshëm për politikën e tyre hegjemoniste.(V.Xh.). Enver Hoxha, falsifikon letrën, pasi aty kërkohej që lufta partizane të organizohej në bazë të kritereve jugosllave. Njësitet partizane në Shqipëri tani e tutje duhej lëvizur nëpër tërë Shqipërinë, Pasi ata deri në këtë kohë fare nuk kishin ndikim në veri. Hoxha për të forcuar pozicionin e tij drejt marrjes së pushtetit, shkruan: “Me këtë letër Tito, përshëndeste nga zemra popullin shqiptar që po luftonte për liri. Letra historike shënon një datë historike në historinë e popullit tonë, pse eksperiencën e luftës partizane në Jugosllavi e shihnin tash më konkretisht dhe kjo na shërbeu pa masë ne luftën tonë. Dhe kur nga peripecitë e luftës sonë të ashpër kundër fashizmit priteshin muaj dhe vjet me radhë, lidhjet tona me partizanët jugosllavë, zëri i Radios” Jugosllavia e Lirë” na sillte në malet tona të çlirura erën e freskët të maleve kreshnike të Jugosllavisë, ku luftonin me heroizmin e papërshkrueshëm partizanët jugosllav të Josip Broz Titos. (Edhe Radion “Jugosllavia e lirë” nuk e dëgjonte njeri në Shqipëri. Kryesisht në Shqipëri dëgjohej “Radio Londra” kjo dëshmohet në bazë të dok. ekzistuese V.Xh).
Përpjekja për krijimin e kultit të Titos dhe partizanëve serbë në Shqipëri
Sa më parë të shtrohet kjo çështje, aq më parë do të binden të gjithë ata që e kanë gabuar rrugën dhe e kanë udhëhequr gabimisht këtë popull me ideologjinë e kuqe. Pasi edhe Tito edhe Stalini kurrë nuk kanë qenë të sinqertë ndaj shqiptarëve dhe aspiratave të tyre për Bashkim kombëtar. Prandaj nuk mund të qëndroj më thënia e Enver Hoxhës, për Titon: “I madh dhe i vogël e njeh Titon në Shqipëri…?. (Titoja u bë i njohur në Shqipëri vetëm pas luftës, kur shtypi zyrtar çdo ditë ishte mbushur me lajme dhe artikuj për Jugosllavinë, për vëllazërimin me popujt jugosllavë e për Titon, kur e Enver Hoxha, e udhëheqës të tjerë në çdo fjalim të tyre ngrinin në qiell emrin e Titos e të Jugosllavisë, duke i detyruar njerëzit të brohorisnin për Titon e për vëllazërimin e bashkimin shqiptaro-jugosllav, kur nëpër rrugë e sheshe të qyteteve e fshatrave si edhe në çdo zyrë ndodheshin portretet e Titos e të Enver Hoxhës së bashku, TITO, përfaqëson popujt heroikë të Jugosllavisë, i madh e i vogël e do Titon në Shqipëri………!?, pse ai përfaqëson luftën e lavdishme e të popujve vëllezër jugosllav, pse ai ka qenë zemra dhe koka e saj, pse ai mësoi, i edukoi popujt e Jugosllavisë të rrojnë të bashkuar dhe të vëllazëruar me njëri-tjetrin, pse ai i bëri luftëtarë të lirisë dhe të demokracisë, se ai i mësoi të duan popujt e tjerë si veten e tyre dhe në radhë të parë, popullin e vogël shqiptar, të cilin e ndihmuan dhe e përkrahën si në kohën e luftës, ashtu dhe tash në kohen e paqes…Enver Hoxha në të gjitha këto lëvdata për Titon, fare nuk përmend shtetrrethimin në Kosovë, Bashkëngjitjen e saj me Serbinë në vitin 1945. Largimin e shqiptarëve me dhunë dhe vendosjen e tyre në pjesët lindore të Maqedonisë.
Enver Hoxhën lavdëron Titon dhe Jugosllavinë
Enver Hodha do të deklaroj: Titioja dhe Jugosllavia e re, vepra e pavdekshme e mareshalit Tito ishte për ne pasqyra dhe shembulli më i afërt i gjenialitetit të këtij njeriu të madh të popujve të Jugosllavisë, ishte dhe një mbështetje dhe ndihmë e çmueshme. Masat e gjera të popullit tonë nuk e shihnin dhe nuk mund ta kuptonin independencën, lirinë, përparimin, rindërtimin e vendit të tyre të shkëputur nga ajo e Jugosllavisë. Një popull i vogël, si i yni, nuk mund të rrojë dhe të ndërtojë një jetë të lumtur pa miqësi dhe përkrahjen e popujve të Jugosllavisë. Këtu shihet qartë se sovraniteti i popullit shqiptar dhe shtetit, tani më ishte në duar të jugosllavëve në krye me Titon. Me anën e popullit shqiptar, që në ditën e parë të çlirimit Mareshali Tito u ndodh përkrah dhe ndihmoi popullin tonë me gjithë zemër, me të gjitha forcat e tij. Ai njohu qeverinë demokratike të Shqipërisë, ai dërgoi ambasadorin e vet i pari në Tiranë, ai e ndihmoi me shpejtësi popullin tonë që në ditët e para të çlirimit. Titoja e dinte sa vuajtje kishte në vendin e tij, por ai e ndau kafshatën e gojës së popullit të tij me popullin e vogël shqiptar. Titos i dhimbej populli ynë…, ( Po ta dëgjojnë këtë farsë të Enver Hoxhës, sa e sa nëna la pa djemtë e tyre, Ky satrap (Tito), ku numri është disa dhjetëra mijë të vrarë, ku sot e kësaj dite nuk u dihet vari, nga Kosova, Dibra e Struga, deri në Preshevë, gjatë rrugës për në Srem, Tivar e Goli Otok…, pas luftës me mijë ka pastruar OZN-a e Titos e themeluar në Kumanovë me direktivat e Tempos. Vetëm për të zhdukur shqiptarët që kërkonin bashkimin e kombit. Vetë Tito ka deklaruar: kur e vizitoi Shkupin në vitin 1946, unë mendova se jam në Shqipëri e jo në Maqedoni. Ky sinjalizim i Titos, për qarqet shovene-maqedonase ishte dritë e gjelbër. Ata ditën ta shfrytëzojnë në mënyrë perfide. Prandaj Shkupi sot figuron në aspektin nacional, 30% me 70% për ata, që erdhën në këto troje si vandalë. Tito atyre u dha shtet, ndërsa shqiptarëve ua bëri më zi se Nokolla Pashiqi dhe Kral Aleksandri. Prandaj nuk jemi dakord me Enver Hoxhën, as edhe në varr, se Tito, e paska dashur aq shumë popullin shqiptar-V.Xh). Emri i Titos dhe i popujve të Jugosllavisë janë të lidhur ngushtë me mbrojtjen e lirisë dhe të independencës së vendit tonë të kërcënuar nga neofashistët grekë dhe përkrahësit e tyre. Në Shqipëri, edhe janë përpjekur me çdo mënyrë ta pengojnë popullin tonë në rrugën e drejtë, që kish caktuar dhe ku ai ecën me vendosmërinë më të madhe. Kudo ku ishte për të mbrojtur interesat e popullit tonë, shokët e Titos kanë luftuar me vendosmërinë më të madhe për popullin tonë. Kardeli dhe Mosha Pijade me rekuizitorët e tyre, demaskuan çdo orvatje të monarko-fashistëve grekë dhe përkrahësve të tyre. Por e vërteta është krejt tjetër-fare: “Jugosllavët nuk donin ta ndanin Shqipërisë me asnjë shtet, pasi ata tani më e kishin Shqipërinë dhe Qeverinë e saj, pasi për këtë ishte pajtuar edhe vetë Enver Hoxha, me vizitën që i bëri Titos në Bled.
Enver Hoxha eliminoi të gjithë ata që ishin kundër bashkimit me Jugosllavinë
“Shqipëria është aleatja jonë, -tha Mosha Pijade në Konferencën e Parisit, -dhe ne jemi të vendosur t’i mbajmë detyrimet që i kemi karshi aleates sonë deri në fund”. Kështu e kupton Titoja aleancën me popullin shqiptar dhe populli shqiptar këtij miku të madh të tij i përgjigjet po, në atë mënyrë. Miqësia dhe aleanca jonë mbrohet dhe me sakrificën e fundit dhe me këtë mënyrë ne jo vetëm që mbrojmë interesat dhe ekzistencën e vendeve tona, por mbrojmë njëkohësisht paqen në Ballkan dhe në botë. Aleanca jonë me Jugosllavinë nuk u përngjet aleancave të zakonshme që firmosen prej diplomatëve dhe shlyhen sipas interesave të atyre njerëzve ose klikave që shtypin popujt, por aleanca jonë është shprehja më e gjallë e aspiratave të dy popujve tanë, të cilët luftuan së bashku, punuan së bashku për të arritur në këtë rrugë. Enver Hoxha edhe këtu nuk është i sinqertë ai deri në Kongresin e Parë të Partisë së Punës në vitin 1948, Ata shqiptarë që iu kundërvunë marrëdhënieve shqiptaro-jugosllav, e Enver Hoxha i eliminoi nga skena politike, siç ishte rasti me Nako Spiron dhe të shoqen. Ashtu sikundër marrëveshja e bashkëpunimit dhe ndihmës reciproke që ekziston në mes dy vendeve tona është një garanci për independencën dhe lirinë e vendit tonë, marrëveshjet ekonomike që ekzistojnë në mes nesh e kompletojnë këtë aleancë dhe e bëjnë të pa thyeshme. Zhdukja e barrierave doganore, unifikimi i planeve të shteteve tona dhe ndihma konkrete që qeveria jugosllave po i jep vendit tonë për të u mëkëmbur, për t’u rindërtuar, janë bazat e shëndosha dhe siguria e një jete më të mirë për vendin tonë. Ata që s’ia duan të mirën e popullit tonë shpifin gjëra të paqena dhe vjellin vrer duke thënë se “Shqipëria e humbi independencën dhe pavarësinë e saj, duke u lidhur kaq ngushtë me popujt e Jugosllavisë”. Enver Hoxha nga dëshira e madhe për pushtet, si duket nuk ishte në gjendje që ta pranojë këtë të vërtetë edhe pse ishte shumë e hidhur. Kjo u pa me rastin e Korfuzit, kur jugosllavët ngritën barrikada minash në ujërat detar të Shqipërisë në Korfuz. Ku Flota angleze pësoi humbje të mëdha në njerëz, ku u vranë mbi 44 marinarë. Diplomacia shqiptare përjetoi në gjendje tejet kritike. Ndërsa Jugosllavët për qëllime të tyre strategjike në Ballkan, kërkonin që Shqipëria të sulmonte flotën angleze.V.Xh). Kjo situatë u rëndua edhe më shumë me rastin shpërthimit të dy anijeve luftarake të Anglisë në gjirin e Korfuzit më 22 tetor 1946. Në këtë incident të eksplodimit të minave nëndetësore, mbetën të vrarë një oficer e 43 marinarë anglezë, kurse 3 oficerë e 39 marinarë të tjerë u plagosën.
Kreu i komunistëve shqiptarë u dorëzua tërësisht para Titos
Ndërsa Enver Hoxha këtë periudhë të marrëdhënieve shqiptaro-jugosllave deri në vitin 1948, do të deklaroj: “Jo, Shqipëria përkundrazi e siguroi dhe e forcoi independencën dhe pavarësinë e saj duke u lidhur ngushtë me Jugosllavinë e re, në bashkëpunimin e ngushtë dhe në vëllazërimin kaq të sinqertë në mes dy popujve paqedashës, përparimtar dhe fqinj, në mes dy popujsh që kanë marrë fuqinë në duart e veta dhe kanë vendosur në vendet e tyre demokracinë më të shëndosh dhe më përparimtare, atje gjendet kuptimi më i lartë i respektit të të drejtave të njëri-tjetrit, atje merr kuptimin e vërtet respekti i independencës, i lirisë dhe i sovranitetit të popujve”. Dora që i është nderuar kaq sinqerisht popullit shqiptar është dora e Titos, hero i popujve të Jugosllavisë, ndërtues i madh i Jugosllavisë së re. Këtë e di dhe e çmon populli ynë dhe brohorit me gjithë zemër për Titon. Kam dëgjuar të rrahurat e zemrës të popullit shqiptar për Titon, kam dëgjuar gjithashtu ato të popujve të Jugosllavisë për udhëheqësin e tyre të madh me rastin e udhëtimit tim në Jugosllavi dhe mund të them se ato shkojnë paralel. Me rastin e udhëtimit tim në Beograd në qershor 1946, Titoja më priti si shok lufte, si vëlla, ai më foli me zjarr dhe me dashuri për popullin tim. Shprehjet e tij për popullin shqiptar ishin të njëllojta me ato të qindra mijë njerëzish të popullit Jugosllav, që më prisnin në çdo stacion, ku kaloja me rastin e udhëtimit tim në Jugosllavi, ishin të njëllojta me ndjenjat e mëmave të dëshmorëve jugosllav, që më ndalonin dhe më flisnin për vendin tim me atë kujdes, me atë dhembshuri sikundër që flisnin për vendin e tyre. E ardhmja e popujve tanë është e siguruar dhe do ta ndërtojmë me mundim dhe me djersën tonë dhe kjo është e sigurt, pse ekzistojnë të tilla marrëdhënie në mes popujve tanë. Të dy popujt tanë po ecin në rrugën që ata i kanë caktuar vetes dhe që është rruga e bashkëpunimit sa më të ngushtë dhe s’ka forcë që ta pengojë një zhvillim të tillë, shpëtimtar për vendet tona dhe paqësor për të gjithë botën. Populli shqiptar nuk është një popull prej origjine sllave, por një studim serioz i historisë së tij tregon në mënyrë të padiskutueshme se afinitete e mëdha e lidhin me sllavët e jugut. Pozita gjeografike dhe ekonomike, natyra e vendit tonë me traditat dhe zakonet e veta, shpirti liridashës dhe përparimtar, bujaria, karakteri luftarak dhe burrërorë i popullit shqiptar janë aq të ngjashëm me të popujve jugosllav sa që shpjegojnë qartë prirjet e popullit tonë për një vëllazërim dhe bashkëpunim sa më të ngushtë me jugosllavët. Kundër këtyre prirjeve të natyrshme të të dy popujve punuan me zellin më të madh shovinistët e të dy vendeve tona dhe imperialistët shtypës dhe skllavërues. (Enver Hoxha, kërkesat e nacionalizmës shqiptarëve për liri e barazi në Kosovë dhe trojet tjera shqiptare i trajton si shoviniste. Më 5 tetor 1947 Enver Hoxha në Gjirokastër do të deklarojë: “Mendoni shokë dhe shoqe çfarë fati do ta gjente popullin shqiptar të vogël pa Jugosllavinë demokratike dhe mike. Populli i vogël shqiptar nuk do të kishte lirin që ka sot, por do të pësonte ditët e zeza dhe fatin e errët. Kështu duhet çmuar miqësia, vëllazërimi dhe aleanca që na lidhin me Jugosllavinë e Titos. A thua do të mundej vendi i ynë i vogël, i varfër, kur të ishte i rrethuar me shtetet siç është Greqia të mbrojë frytet e gjakut të derdhur në luftë për vendosjen e rregullimit të tij të sotshëm demokratik, një ndër më përparimtarët, a do të mundej vendi i ynë të ngrihet në këmbë dhe me nderë dhe në liri të ndërtojë jetën e re? Kjo do të ishte shumë e vështirë, do të ishte e pamundshme. Qe, pse është kaq e shenjt për popullin tonë, miqësia e ngushtë me popujt e Jugosllavisë”. (Vijon)
Enver Hoxha,varrmihësi i nacionalizmit shqiptar
Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/
[Të dashur bashkatdhetarë, brenda trojeve etnike dhe në diasporë! Brenda mundësive që keni, mundohuni ta lexoni librin e dr. Vasfi Barutit, me titull: “Enver Hoxha në optikë të re”. Autori ka punuar 8 vjet për përgatitjen e kësaj vepre. Librin e ka nxjerr nga shtypi Shtëpia Botuese UEGEN dhe e ka hedhur në qarkullim në qershor të vitit 2013. Në këtë libër, mbi bazën e dokumenteve arkivore, zbulohet lakuriq fytyra e vërtetë e Enver Hoxhës dhe roli i tij, si varrmihës i nacionalizmit shqiptar.]
Sot, në Shqipërinë Londineze, në mjetet e informimit masiv, si zor të haset kund termi nacionalizëm (nga frëngjishtja nationalisme). Jo vetëm kaq, por edhe kur përmendet, ky term shoqërohet me një mbiemër qesënditës: nacionalizëm folklorik. Por një herë e një kohë, kur komunistët nuk kishin dalë në skenën e jetës shqiptare, ky term ishte mjaft i respektuar. Madje për lartësimin e kuptimit të këtij termi, ishin të interesuara drejtpërsëdrejti strukturat më të larta të shtetit shqiptar, deri te vetë Mbreti Ahmet Zogu. Dhe një interesim i tillë nuk ishte i rastësishëm. Sepse nacionalizmi, në thelb, përfaqëson në vetvete një ideologji dhe një orientim të politikës që ka si parim themelor tezën për vlerën e kombit, si formën më të lartë (më supreme) të unitetit shoqëror në procesin e shtetformimit. Nacionalizmi, si një lëvizje politike, ka si pikësynim mbrojtjen e interesave të bashkësisë kombëtare në raport me pushtetin shtetëror. Në themelin e vet, nacionalizmi predikon besnikërinë ndaj kombit, pavarësinë politike dhe punën në të mirë të popullit, ngritjen kulturore dhe shpirtërore të tij, bashkimin e vetëdijes kombëtare për mbrojtjen e kushteve të jetesës së kombit, të territorit ku ai banon, të resurseve ekonomike dhe të vlerave shpirtërore. Ai mbështetet mbi ndjenjën kombëtare, e cila do të thotë atdhetari. Si ideologji, nacionalizmi ka për qëllim të bashkojë shtresat e ndryshme të shoqërisë, pavarësisht se ato mund të kenë edhe mospërputhje interesash.
Në librin e dr. Vasfi Barutit flitet me fakte konkrete për vlerat e nacionalizmit shqiptar në kohën e Mbretërisë:
“Mbreti Zog kishte merak të madh edukimin e fëmijëve të shkollave me ndjenja patriotike e nacionaliste. Më 1927 Ministria e Arsimit shpalli konkurs kombëtar për tekstin më të mirë për “Patriotizëm e nacionalizëm”, konkursin e fitoi Kristo Floqi, një intelektual mjaft i njohur i kohës, dhe me lejë nr. 1290, datë 24. XI. 1927, botohej teksti i tij “Patriotizëm dhe nacionalizëm”, i detyruar “Për shkollat publike e private të shtetit. Tiranë 1928”, shkruhet në faqen e parë të tekstit. Është tekst shumë i mirë që edhe sot nga të rritur e të rinj do të lexohej me kënaqësi” (Citohet sipas: Vasfi Baruti. “Enver Hoxha në optikë të re”. Shtëpia Botuese UEGEN. Tiranë, 2013, f. 206.
Në vazhdim, Dr. Vasfi Baruti, nga libri në fjalë, ka shkëputur një fragment mjaft domethënës:
“… Po cili është atdheu juaj? Atdheu juaj s’është kodra ose fusha e katundit tuaj, xhamia ose kisha e fshatit tuaj, minaretë ose kambanoret kryepërpjeta, oxhakët e shtëpive ose kasollet tuaja. Atdheu juaj është Shkodra për Korçarin, Korça për Kosovarin, Kosova për Kolonjarin, Kolonja për Hotasin e Grudasin, Hoti e Gruda për Devollasin, Devolli për Bregdetasin dhe Çamin dhe Çamëria e Himara për Dibranin e Lumjanin. Atdheu juaj është gjithë Shqipëria ku flitet, si thamë, gjuha e lehtë zanore shqipe dhe ku jetojnë shqiptarë, është gjaku jonë, ai gjak i vlertë që kanë derdhur gjyshstërgjyshët tanë mbi altarin e Atdheut për shpëtimin e tij, është bashkimi jonë dhe ndjenja e dëshira për një rrojtje të lirë e të panjollë; është Qielli i bukur e i kaltër që mbulon Shqipërinë; është Dielli i flakët dhe i ëmbël që ndriton Shqipërinë; është deti i blertë me tallazet e valët e tij që përlak zallet e Shqipërisë; janë fushat e malet e kodrat e bregoret e pllajat e lumenjtë e kulluar të Shqipërisë. Atdheu është kombi jonë, të cilin kemi detyrë ta duam e ta ndërtojmë e ta mbrojmë me mish e me shpirt kundër çdo msyësi e invadori e të mos lëmë kurrë asnjë pëllëmbë dheu të shkelet prej thundrës së një të huaji. Ky duhet të jetë programi e ideali juaj, o djelmosha!…” (po aty).
Është shkruar e ç’nuk është shkruar për themelimin e Partisë Komuniste të Shqipërisë. Por sipas burimeve arkivore partiake, me të cilat dr. Vasfi Baruti është njohur nga afër, rezulton një e vërtetë tragjike. Në mbledhjen themeluese qe aprovuar një Rezolutë, të cilën e patën përgatitur paraprakisht Miladin Popoviçi dhe Dushan Mugosha. Pikërisht në atë rezolutë, “mbillet, që atë natë, fara e helmët e rrezikshmërisë që vjen nga nacionalizmi shqiptar për Shqipërinë natyrale dhe Rezoluta publikohet për herë të parë po nga Hoxha në shkrimin e tij kushtuar Titos në revistën Shqipëri-Jugosllavi (nëntor 1947)” (po aty, f. 229).
Të vërtetën tragjike për rrezikshmërinë që vjen nga nacionalizmi shqiptar, e pranon edhe biografi i Titos V. Dedijer, në librin me titull “Marrëdhëniet Jugosllavi-Shqipëri”, 1949, f. 25 (po aty, f. 255).
Dhe dr. Vasfi Baruti vjen në një përfundim logjik:
“Fara e helmët e kundërnacionalizmit që u hodh në mbledhjen themeluese të Partisë prodhoi fryte të helmëta për “dekorimin” me plumb pas shpine të qindra nacionalistëve gjatë luftës e pas lufte, me “rrezikun” e nacionalizmit u përgatit dhe strategjia për qëndrimin antikombëtar ndaj Kosovës, në interes të politikës kolonialiste të Titos” (po aty, f. 256).
Shovinizmi serbojugosllav, përmes përfaqësuesve të vetë Popoviçi dhe Mugosha, më 8 nëtor 1941 përgatiti turrën e druve dhe mbi to vendosi nacionalizmin shqiptar. Pastaj turrës së druve i vuri zjarrin. Enver Hoxha shkoi e hodhi edhe një krah shkarpa mbi atë turrë drush. Pikërisht ky qëndrim prej tradhtari i Enver Hoxhës, më kujton një ngjarje nga mesjeta e largët:
Luftëtarin e madh të popullit çek që luftonte për çlirimin e tij nga dhuna gjermane, Jan Gusin (1369-1415), në kohën e inkuizicionit, katedralja kishtare katolike e pati dënuar me vdekje me djegie mbi turrën e druve, duke e cilësuar si heretik të rrezikshëm, si armik të kishës së vërtetë. Tek po e priste vdekjen mbi turrën e ndezur të druve, ai vuri re një plakushe të rrëgjuar, një besimtare katolike kjo, e cila, duke qenë plotësisht e sigurt se po bënte një punë të mirë, solli në sheshin e ekzekutimit një krah me lëmishte dhe i hodhi në zjarr. Atëherë Jan Gusi klithi me një nënqeshje ironike plot dëshpërim: “О plakushe naive!”
Por në këtë krahasim ka një dallim të vogël: ajo plakushja çeke ishte besimtare naive deri në verbëri, kurse Enver Hoxha ishte i bindur dhe i vendosur deri në çmenduri për aktin e tradhtisë së lartë që po kryente kundër nacionalizmit shqiptar.
Nën parullën e antinacionalizmit enverian, komunistët shqiptarë i lejuan shovinistët serbomëdhenj të kryenin masakrën e rëndë të Tivarit. Nën këtë parullë antikombëtare, të gjithë kosovarët që arratiseshin nga tirania serbe për në atdheun amë, Enveri ose i kalbte në burg, ose ia kthente Titos në kufi për t’i pushkatuar apo për t’i varrosur për së gjalli nëpër burgjet apo kampet e përqendrimit të Jugosllavisë. Nën parullën e antinacionalizmit enverian, iu vu një gurë i rëndë përsipër Çështjes Çame dhe u la në heshtje bashkëpunimi i ngushtë i nazifashizmin grek me nazifashizmin gjerman. Prandaj shovinizmi nazifashist grek masakroi dhe dëboi në mënyrën më barabare popullsinë e krahinës sonë të Çamërisë. Nën parullën e antinacionalizmit enverian, krimineli Ramiz Alia lejoi pushtimin e kishës ortodokse fanoliane prej Janullatosit, pararojës së shovinizmit grekokaragjoz në Shqipëri. Me këtë akt të tradhtisë së lartë kombëtare, antinacionalizmin enverian Ramiz Alia ia përcolli dhe ia la trashëgim klasës politike shqiptare pas vendosjes së pluralizmit në vendin tonë. Produkt i antinacionalizmit enverian janë mbajtja e pushtuar e kreut të kishës fanoliane që prej verës së vitit 1992 prej shovinistit Janullatos, ngritja e varrezave, e memorialeve dhe e manastireve në nderim të ushtarëve agresorë grekë, me kontributin e drejtpërdrejtë të Janullatosit, prapa të cilit Athina rri në gatishmëri. Klasa politike shqiptare dhe Tirana zyrtare, duke e pasur antinacionalizmin enverian si yll karvani, ka heshtur për deklaratat e Janullatosit kundër bombardimeve të NATO-s dhe në mbrojtje të barbarisë serbe kundër popullit shqiptar të Kosovës, për deklaratat e tij në gazetën “Katemirini” për çrrënjosjen e shqiptarizmit nga vetëdija e kombit shqiptar që mishërohet në parullën “feja e shqiptarit është shqiptaria”, për shpifjet e ulëta para gazetarit amerikan Fred Reed se në Shqipëri po ngrihet një shtet fundamentalist islamik, për sulmet që ka ndërmarrë kundër emigrantëve shqiptarë, duke u radhitur përkrah partisë nazifashiste “Agimi i Artë”. Ajo ka heshtur për deklaratën plot ngazëllim të historianit grek Nikolas Stavros, i cili, pushtimin e kishës ortodokse fanoliane prej kishës shoviniste greke, e vlerëson si fitoren më të madhe të Greqisë në shek. XX. Antinacionalizmi enverian i klasës politike të Tiranës, ka bërë që të dalin në skenë lakenj të llojllojshëm, që nga Tirana deri në Nju Jork, të cilëve, me sa duket, shovinizmi grekokaragjoz ua ka ngrohur mirë xhepin dhe ata, si sahanlëpirës të rëndomtë të Athinës dhe të lobit grek në Amerikë, kanë dalë në mbrojtje të Janullatosit, deri në faqet e gazetës internetike “Tribuna Shqiptare”, duke u pozicionuar haptas kundër kontributit të Fan Nolit dhe të Mbretit Ahmet Zogu për themelimin e Kishës së Pavarur Ortodokse të Shqipërisë.
Emisarët jugosllavë Popoviçi dhe Mugosha nuk e patën fare të vështirë ta kultivonin farën e antinacionalizmit në vetëdijen e Enver Hoxhës, si njeri pa kurrfarë morali kombëtar, si edhe te tërë kasta komuniste që ishte e zhveshur krejtësisht nga një moral i tillë. Dëshminë më të pastër për mungesën e këtij morali kombëtar në qenien e tyre, e jep Mehmet Shehu dhe Fiqrete Shehu në letrën që i dërgonin Dushan Mugoshës më 22 prill 1944:
“Nuk kishim parti, por kishim dhe ishim bashibozukë, ishim një “turli” me zarzavate të hidhura e me udhëzimet e Miladinit e të tuat, me ndihmat tuaja mundëm të seleksionoheshim, të formojmë partinë tonë komuniste, ta forcojmë. Na dhatë dorën, na mësuat, na ngritët si nëna foshnjën”. (Citohet sipas faqes së internetit AlbDreams.Net. 05 tetor 2010).
Dhe Popoviçi me Mugoshën e bën seleksionimin që duhej: në bashkëpunim të ngushtë me Enver Hoxhën, varrosën nacionalizmin shqiptar, bashibozukët komunistë i ngritën në poste të larta, i vunë në shërbim të sllavizmit dhe nxitën histerinë antinacionaliste, e cila u manifestua me egërsinë më të madhe në luftën civile që shpërthyen komunistët prej shtatorit të vitit 1943, pas hedhjes poshtë të Marrëveshjes së Mukjes. Rezultat i padiskutueshëm i antinacionalizmit të klasës së sotme politike shqiptare, trashëgimtares së denjë të antinacionalizmit enverian, është gjendja jonë e mjerueshme në marrëdhëniet me fqinjët, të cilën, me një profesionalizëm të lartë prej publicisti nacionalist, e ka vlerësuar zoti Skënder Buçpapaj në analizën me titull “Fqinjët janë në ekspansion, ne jemi ne restriksion”, të botuar në gazetën internetike “Tribuna Shqiptare” të datës 31 janar 2014. Rezultat i antinacionalizmit enverian është dhunimi i Përmendores në Llogara, për çka është njoftuar si më poshtë:
“Dhunohet nga grekofonët Përmendorja në Llogara në rrugën Vlorë-Himarë, që përkujton masakrat greke 1912-1917. Kjo përmendore tregon luftën heroike të shqiptarëve për mbrojtjen e pavarësisë së Shqipërisë. Përmendorja është dhunuar me rastin e 100-vjetorit të aneksimit të jugut të Shqipërisë” (Citohet sipas: “Dhunohet përmendorja kundër gjenocidit grek në Llogara”. Gazeta “Dielli”. 26 janar 2014).
Pas këtij njoftimi, Tirana zyrtare s’është bërë e gjallë të thotë një fjalë se noton në ujërat e antinacionalizmit enverian. Por, çuditërisht, hesht rinia vlonjate, hesht rinia e Labërisë, hesht rinia përmetare, në vend që të rrëmbejë kazmat dhe varetë dhe t’i shkatërrojë me themel varrezat dhe memorialet në nderim të ushtarëve agresorë grekë dhe t’i japë një leksion të mirë nacionalist mbarë klasës politike shqiptare dhe sidomos Tiranës zyrtare. Por kjo rini hesht se i janë venitur ndjenjat nacionaliste, se antinacionalizmi enverian e ka bërë punën e vet, i ka lënë pasojat e veta në vetëdijen e saj. Hesht Aleanca Kuq e Zi, e cila, me sa duket, rezultoi një flakë kashte. Hesht Klubi i Patriotëve të Rinj, i cili, siç po del, paska qenë thjeshtë një tym myshku. Prandaj edhe dhunohet Përmendorja e Llogarasë dhe mbeten të paprekura përmendoret në nderim të ushtarëve agresorë grekë. Ç’të bëjmë! Enveri, me kastën e vet komuniste, dha shembuj tragjikë të nënshtrimit të pështirë ndaj shovinizmit gjakatar serbojugosllav, Tirana zyrtare ka 23 vjet që po vazhdon të japë shembuj të nënshtrimit të neveritshëm ndaj shovinizmit të shpifur grekokaragjoz.
Antinacionalizmi enverian i Tiranës zyrtare, manifestohet më së miri në heshtjen para shovinizmit grekomaqedonas, i cili po përpiqet të mbyllë përfundimisht damarët jetëdhënës të lumit Radika dhe Vjosa dhe t’i shkaktojë ekonomisë sonë dëme të pallogaritshme.
Santa Barbara, Kaliforni
31 janar 2014
REABILITOHET ENVER HOXHA
Menduam se u rrëzua më 1990…..….Por u ringjallë më 2013/
Nga Frank Shkreli/
Thonë se është pjesë e historisë, andaj si i tillë duhet të respektohet, madje edhe në ceremoni zyrtare, siç ndodhi me vendosjen e portretit të diktatorit komunist shqiptar, siç duket në fotografi, pas kryeministrit, në ceremoninë zyrtare të përkujtimit të 29 Nëntorit. Në vend që Enver Hoxha dhe regjimi i tij gjakatar të akuzohen për krime politike dhe abuzime ndaj popullit të vet, portreti i Enver Hoxhës, i cili që konsiderohet si njëri prej diktatorëve më të mëdhej të Europës dhe të botës shpaloset, për herë të parë pas rënjes së komunizmit në Shqipëri, gjatë një ceremonie të sanksionuar zyrtarisht nga qeveria shqiptare.
Nuk duhej të ndodhte një gjë e tillë! Pse ndodhi këjo, kush e vendosi dhe kush e miratoi praninë e portretit të diktatorit? Asnjë njëri nuk ka dhënë ndonjë përgjigje zyrtare, as qeveria as ndonjë zëdhënës i saj. Por analistë kanë mbrojtur këtë masë, duke komentuar aty këtu se pse mos të vendoset portreti i Enver Hoxhës, pasi ai është pjesë e historisë shqiptare dhe si i tillë porteti i tij e ka vendin dhe meriton të vendoset në një ceremoni shtetërore siç ishte ajo e 29 Nëntorit.
Fatkeqsisht, është e vërtetë se Enver Hoxha është pjesë e historisë shqiptare, por ky fakt nuk justifikon glorifikimin e tij duke ngritur portretin e tij gjatë një ceremonie që synonte nderimin dhe kujtimin e sakrificave të dëshmorëve të kombit. Unë nuk sugjeroj që Enver Hoxha të fshihet nga historia. Përkundrazi, ai është pjesë e historisë, andaj si pjesë e historisë që ai është, Enver Hoxha nuk duhet të harrohet kurrë por të kujtohet si njëri prej diktatorëve më të njohur të botës për tmerret dhe krimet e regjimit të tij kundër një popullësie të pafajshme. Historia shqiptare nuk e zgjodhi atë. Ai iu imponua historisë shqiptare nga agjentët sllavo-komunistë. Këtë gjë nuk e meritonte kombi shqiptar, dhe as historia shqiptare nuk e meritonte Enver Hoxhën. Për më tepër, as Shqipëria e sotëme nuk e meriton portretin e tij. Enver Hoxha duhet të mbahet mend si dishepulli më i devotshëm i Stalinit, diktatorit, i cili vrau e preu, burgosi dhe dërgoi miliona njerëz të pafajshëm në kampet e përqëndrimit duke krijuar një gjenocid të vërtetë në ish Bashkimin Sovjetik dhe në Europën Lindore, njësoj si Hitleri, mos më shumë. Enver Hoxha vrau e internoi me mijëra familje shqiptare, që nuk ishin dakort me sistemin e komunist që ai i imponoi vendit dhe kombit, por ai njëkohësisht spastroi me dhunë edhe radhët e Partisë Komuniste, disa nga më të afërmit e tij ideologjikisht, përfshirë edhe zhdukjen e ajkës intelektuale të vendit, të kohës së tij. Është e vërtetë se ai nuk vrau e preu sa Hitleri dhe Stalini, jo se nuk ishte i aftë moralisht të bënte një gjë të tillë, por sepse nuk kishte as miliona shqiptarë për të vrarë dhe as hapësirën gjeografike për të bërë krime të tilla, jo se nuk kishte vullnetin dhe dëshirën për të zhdukur ata që ai i konsideronte armiqë të tij dhe të sistemit komunist që ai përfaqsonte, qofshin qenë ata edhe me miliona në numër.
Krimet e Enver Hoxhës dhe regjimit të tij komunist duhet të jenë patjetër pjesë e historisë, ashtu siç janë krimet e nazismit, komunizmit dhe krimet e të gjithë diktatorëve anë e mbanë botës, me qëllim që ato regjime dhe krimet e tyre kundër njerëzimit, të mbahen mend për personifikimin e vërtetë të natyrës së të keqes dhe që krimet e tyre të mos harrohen kurrë nga brezat e tanishëm dhe të ardhëshëm. Enver Hoxha dhe regjimi i tij duhet të kujtohen në histori për aleancat e tija ideologjike me armiqët, historikisht, më të mëdhej të kombit shqiptar, të cilët nuk ia donin të mirën shqiptarëve as atëherë as sot, duke filluar nga lidhjet e ngushta të Enver Hoxhës dhe të komunistëve shqiptarë me sllavo-komunistët e Titos, të cilët në të vërtetë e krijuan Partinë Komuniste Shqiptare, këtë pjellë të huaj sllavo-aziatike. Pastaj, historia duhet t’i njohë Enver Hoxhës ”meritën” e madhe fatzezë për kombin shqiptar, edhe për lidhjet e tija të ngushta me diktatorët më të egër që ka njohur shekulli i kaluar: lidhjet e tija me Stalinin dhe eventualisht aleancën me Mao tse Tungun e Kinës së kuqe që, si rrjedhim, çoi një spastrim të kulturës dhe traditave shekullore shqiptare, përfshirë edhe zhdukjen e të drejtës për të ushtruar lirshëm besimin, ndërkohë që mori vendimin absurd duke shpallur Shqipërinë vendin e parë ateist në botë. Më në fund, ai u prish me të gjithë këta ndonëse të gjithë ata i kishin parë gënjeshtrat e sistemit të tyre, dhe të cilët sipas Enverit kishin devijuar nga rruga e drejtë e marksizëm leninizmit dhe e deklaron veten si i vetmi marksist leninist i vërtetë në botë.
Aty nga fillimi i 70-ave, Enverit nuk i kishte mbetur mik në tokë, iu shuanë flakët e revolucionit ndërkombëtar, u ndërprenë aleancat ideologjike dhe mbeti i vetëm duke ushtruar, në emër të “komunizmit të vërtetë” shtypje e mizori mbi popullin shqiptar pa kurrfarë ndëshkimi nga askush. Me fjalimet e tija ai sugjeronte se ishte një zë i diskredituar — brenda dhe jashtë vendit — që i fliste vetvetes në errësirën shpirtërore dhe morale që kishte kapluar jo vetëm atë personalisht dhe regjimin e tij, por fatkeqsisht edhe të gjithë Shqipërinë. Si burrë shteti që ishte, ai fliste haptasi për përdorimin e dhunës për të likuiduar armiqtë e modelit të tij komunist, sidomos brenda vendit, gjë që e realizoi me shumë sukses dhe i shpalli luftë të gjithë botës. Realiteti ishte Enveri kudo, kurdoherë dhe për gjithmonë.
Enver Hoxha duhet të jetë pjesë e historisë shqiptare, jo për tu venë në piedestal, por për tu studjuar nga hostorianët e pa-anshëm me qëllim për të zbuluar të vërtetën e mizorive të regjimit të tij. Sa familje shqiptare të ashtuquajtura “të prekura” njohim secili prej nesh, që në një mënyrë ose në një tjetër, vuajnë edhe sot e kësaj dite, brez pas brezi, pasojat e atij sistemi, si brenda ashtu edhe jashtë Shqipërisë. Enver Hoxha dhe regjimi tij duhet të njihen dhe të studjohen nga historia me qëllim që krimet e tij kundër njerëzimit të zbulohen dhe të dokumentohen me shpresë që të mos përsëritën më. Shpalosja e portretit të Enver Hoxhës në atë tubim zyrtar në Tiranë ishte një shuplakë ndaj viktimave të komunizmit dhe familjeve të tyre në Shqipëri dhe kudo të përhapur nepër botë. Ishte një glorifikim dhe justifikim i paturpshëm i krimeve të regjimit të Hoxhës.
Në vend që Tirana zyrtare të riabilitojë figurën e Enver Hoxhës, të hapë dosjet që shqiptarët dhe bota të shohin krimet e regjimit të tij! Për ndryshe, siç ka thënë edhe fituesi i Çmimit Nobel, Elie Wiezel, “Cila është alternativa? Për të mos thënë të vërtetën? Të lejohet që e vërteta të zhduket? Të lejohet që e vërteta të zhduket së bashku me viktimat?” Siç duket, ky ishte qëllimi i atyre që shpalosën portretin e Enver Hoxhës më 29 Nëntor. Shpalosja e portretit të Enver Hoxhës më 29 Nëntor ishte në të vërtetë një kurorëzim i mos veprimit të politikës shqiptare të këtyre 20-viteve të kaluara, e cila ka refuzuar të hap dosjet, ka heshtur ose aktivisht ka mohuar dhe përgnjeshtruar të vërtetën mbi krimet e regjimit të Enver Hoxhës si dhe të vërtetën mbi vrasjet dhe zhdukjen e mijërave viktimave të këtij regjimi, fati as varrezat e të cilëve nuk dihen as sot.
Megjithëse fjala gjenocid qe përdorur fillimisht për krimet që kanë ndodhur në kampet naziste të përqëndrimit për të përshkruar masakrat naziste dhe Gulagun komunist sovjetik, përcaktimi i kësaj fjale i referohet edhe akteve që regjime të ndryshme komuniste, përfshirë regjimin enverist, kanë ndërmarrë gjatë qeverisjes së tyre, sipas Organizatës së Kombeve të Bashkuara, ”Me qëllim për të zhdukur pjesërisht ose në terësi, një grup nacional, etnik, racial ose fetar”, e që sipas OKB-së përfshinë edhe dëmet mendore dhe kufizimet e ndryshme ndaj lirisë dhe dinjitetit njerëzor. Quaje si të duash, luftë klasash ose gjenocid, këjo ësht historia e komunizmit jo vetëm në Shqipëri por kudo në botë. Andaj, Enver Hoxha si përfaqsuesi kryesor i këtij regjimi, do e s’do, është pjesë e kësaj historie të tmerrshme të kombit shqiptar, por këjo nuk justifikon që portreti i diktatorit Hoxha të shpaloset gjatë një ceremonie zyrtare, të sponsorizuar nga qeveria e sotëme shqiptare, për herë të parë të këtyre 20 e sa vjet pas rënjes së komunizmit. Duke gjykuar nga heshtja zyrtare e Tiranës, duket se vendimi për ngritjen e portretit të Enverit është marrë me aprovimin e plotë të udhëheqjes më të lartë të qeverisë shqiptare.
Ke donte të kënaqte qeveria duke lejuar një spektakël të tillë më 29 Nëntor? Është për tu habitur për arrogancën e heshtjes që pasoi këtë vendim, megjith kërkesat nga organizata të përndjekurish dhe nga media për një shpjegim zyrtar të shpalosje ssë portretit të diktatorit. Askush nuk ndjenë asnjë përgjegjësi për të shpjeguar arsyet e marrjes së vendimit për vendosjen e portretit të dikatorit në një ceremoni të tillë dhe në një vend publik, për herë të parë në dy dekadat e fundit të Shqipërisë post-komuniste. Me këtë heshtje, pa-përgjegjësia institucionale ka arritur kulmin!
Ndryshe nga Kuvendi i Shqipërisë, Parlamenti europian ka miratuar një numër rezolutash dhe deklaratash për të kujtuar dhe nderuar viktimat e komunizmit dhe ka caktuar 23 Gushtin si ditën për të kujtuar me, “dinjitet dhe pa-anëshmëri”, të gjitha viktimat e regjimeve totalitare dhe autoritare. Për ata që mund të kenë harruar natyrën e vërtetë të komunizmit, Komisionerja për Drejtësi e Bashkimit Europian, Viviane Reding ka thënë se, “Regjimet totalitare përfaqësojnë mohimin e dinjitetit njerëzor si dhe shkeljen e të gjitha të drejtave themelore të shoqërive tona, të ndërtuara në bazë të demokracisë dhe të respektit për rendin dhe ligjin. Ne jemi të detyruar që viktimave të këtyre krimeve, si dhe familjeve të tyre t’u ofrojmë simpatinë, mirëkuptimin dhe të jemi të vetdijshëm dhe të ndërgjegjëshëm ndaj vuajtjeve të tyre. Çdo viktimë e cilit do regjim totalitar ka të njëjtin dinjitet njerëzor dhe si e tillë meriton prej nesh drejtësi, kujtesë dhe njohje të vuajtjeve të tyre”.Të nderuar pushtetarë të qeverisë dhe të Kuvendit shqiptar: Ju e shpalosët zyrtarisht portretin e Enver Hoxhës, po kur do të kujtoni dhe të “nderoni me pa-anëshmëri” edhe viktimat e pafajshme të regjimit të tij?
Menduam se u rrëzua më 1990…..….Por u ringjallë më 2013