Esad Gjonbalaj – Page 9 – Dielli

RRUGA DEÇAN-PLAVË- MIRËNJOHJE QEVERISË SË KOSOVËS

September 25, 2014 by dgreca

ME 25 SHTATOR 2014 FILLON NDËRTIMI I RRUGËS DEÇAN-PLAVË/
Për shqiptarët e Plavës dhe Gucisë fillimi i ndërtimit të kësaj rruge ka rëndësi jetike dhe përbën proritet mbi prioritete. I jemi mirënjohës Qeverisë së Kosovës e cila më në fund vuri në jetë premtimet e shumta që I pat bërë Plavës e Gucisë për realizimin e këtij projekti.
Shqiptarët që jetojnë në Plavë dhe Guci, por edhe ata kudo që ndodhen i ka gëzuar pamasë ky lajm. Ata shpresojnë dhe besojnë në finalizimin e këtij projekti madhor dhe shumë të rëndësishëm për gjallërimin dhe zhvillimin e kësaj treve shqiptare.
Le të jetë ky projekt një shpërblim dhe mirënjohje për kontributin e pakursyer, që kanë dhënë Plava dhe Gucia për çeshtjën kombëtare gjatë gjithë periudhave të historisë.
Fondacioni Plavë-Guci me seli në SHBA-së ka pasur kontakte të vazhdueshme me zyrtarët më të lartë të shtetit të Kosovës dhe e ka ngritur çeshtjën e ndertimit te rrugës të lartëpërmendur. Pas premtiveve të vazhdueshme sot po korrim realizimin e premtimeve dhe kjo rugë,rrugë e shpresës, po fillon të ndërtohet.

Fondacioni Plavë Guci
P. O . Box 670923 Van Cott Station
Bronx NY 10467
Tel- 914-439-5798

I RRITUR ME THËRIME BUKE, I DHURON BUKË TËRË KOSOVËS

July 6, 2014 by dgreca

Nga Esad GJONBALAJ*/
Realisht për të shkruar për humanizmin duhet ta ndjesh vërtetë atë dhe të kuptosh në esencë se donatorët e dhuruesit më të mëdhenj të ndihmave janë ata që në haprimet e tyre jetësore përjetuan skamjen dhe vuajtjen. Personazh i këtij shkrimi është një nip dhe bashkëvendas i jonë nga Plavë-Gucia, me emrin Skënder Thaçi.
Para se të fillojmë të flasim për veprat dhe humanizmin e Skënderit duhet të hedhim dritë në ca fakte që edhe për mua, si artikullshkrues, ishin enigmatike: Kush është ky bashkëkombas nga Plavë-Gucia me mbiemrin Thaçi?! Pse vallë angazhohet kaq shumë dhe pa hezitim për këtë trevë dhe për të mirën e saj, dhe çka e lidhën personazhin tonë me Plavë-Gucinë?
Skënder Thaçi u lind në vitin 1959 në qytezën e Gucisë.
Imer Thaçi, babai i Skënderit, ka ardhur nga Puka, i martuar me Bade Elez Ulaj nga Vuthajt.
Imer Thaçi ishte me gradën toger në kohën e Shqipërisë së Mbretit Zog. Pas Luftës së Dytë Botërore ishte drejtues i Komitetit “Shqipëria e Lirë” me qendër në Romë, për Ish Jugosllavinë. Në vitin 1953, Imeri burgoset bashkë me vllaun e tij, Rrustem Thaçin, dhe me tre bashkëmendimtar në Podujevë të Kosovës. Ata dënohen me nga tre vjet burg në burgun famëkeq të Nishit.
Në vitin 1957, dy vëllezërit Thaçi, pas daljes nga burgu, shkojnë në Guci.
Golgota e familjes Thaçi fillon tragjikisht në vitin 1961 kur në fshatin Krushevë të Gucisë, UDB-ja Jugosllave e ekzekuton pa gjyq Rrustem Thaçin, axhën e Skënderit. Menjëherë, pas tri javësh, UDB-ja Titiste e likujdon edhe Imer Thaçin, babain e Skënderit, në burgun famëkeq të Andrijavicës.
Kjo familje tradicionale ishte e dëshmuar si atdhetare nacionaliste shqiptare. Ky ishte edhe shkasi i vetëm që të jenë në shënjestrën e agjenturave të huaja, të udbashve serbosllavë dhe kuislingve të tyre. UDB-ja duke praktikuar metodën e dënimit kolektiv i arrestojnë të dy familjet e vëllezërve Imer e Rrustem Thaçi dhe, duke mos respektuar kurrëfarë norme humane e njerëzore, i mbajnë ato në burg edhe me fëmijët që ende nuk ishin as në bankat shkollore.
Ndër ta ishte edhe Skënder Thaçi dhe vllai binjak i tij, Nerim Thaçi.
Duhet cekur se bashkëshortja e axhës së Skendërit, e martirit të ekzekuar Rrustem Thaçi, lindi në burgun e Nikshiqit në Malin e Zi. Nëna e Skënderit, atë kohë, e pagëzoi me një emër të veçantë: Burge.
Në vitin 1965 familja e Rrustem Thaçit deporton në Shqipëri, ndërkaq familja e Imer Thaçit vazhdoj të qëndroj në Vishnjevë dhe Guci e, pastaj, në Kosovë.
Skënder Imer Thaçi arrin që vuajtjet e përjetimet e tij familjare dhe personale t’i shndërroj në humanizëm dhe bamirësi duke parë dhe ndjerë thellë në shpirtin e tij vuajtjet e të tjerëve. Këto ishin një frymëzim e kalitje e personalitetit të tij të fortë e human, ndihmën e të cilit patën rastin ta presin me mijëra familje shqiptare të Kosovës.
Nuk do ishte korrekte nëse nuk ia dhurojmë lexuesit të këtij shkrimi një pjesë të fakteve të tërë veprimtarisë së Skënderit: Rreth 120 projekte të realizuara në Shqipëri. Gjatë Luftës në Kosovë ka ushqyer 62.500 familje kosovare. Sjell nga Austria 1.870 tonë ushqime. Rindërtimi i Drenicës me 560 shtëpi! Ndihmë emergjencë për dy vjet për tërë popullatën e Drenicës. Dhe 8 projekte sociale nëpër Kosovë etj!
Skënder Thaçi është Drejtor Ekzekutiv i Shoqatës Austri-Shqipëri, që nga viti 1992. Për veprimatrin e tij Skënder Thaçi ka marrë shumë mirënjohje e dekorime nga Shqipëria e Kosova, nga qytete e fshatra nga të gjitha trevat shqiptare.
Tani është duke punuar intensivisht që vendlindjes së tij, Plavë-Gucisë t’ia kthejë gjallërinë duke i promovuar vlerat dhe potencialin e bollshëm që Plavë-Gucia ka në lëmin e Turizmit Alpin.
Duke parë tërë këtë thesar atdhedashurie dhe sakrifice të një familje tipike shqiptare mbesim me shpresën e realizimit të projekteve të tij ideore për Plavë-Gucinë, projekte që do ia kthenin shpresën dhe gjallërinë vendlindjes tonë të përbashkët.

Esad GJONBALAJ
President i Fondacionit Plavë-Guci në SHBA
New York, 4 korrik 2014

91 VJEÇARI REXHEP GALI BALIDEMAJ: “MANDELA I PLAVË-GUCISË”

October 3, 2013 by dgreca

Nga Esad GJONBALAJ/

Lindi me 19 Dhjetor të vitit 1922 në fshatin Martinaj të Gucisë. Katër vitet e shkollës fillore i kreu në fshatin e lindjes, ndërsa katër vitet e tjera, të cilat atëherë quheshin gjimnaz, i kreu në Plavë në gjuhën serbe, pasi nuk ekzistonin shkolla me mësim në gjuhën shqipe.Rexhepi ishte djalë i shkathët e i mprehtë dhe si i tillë ra në sy te ministrit shqiptar, i cili në vitin 1941 i vizitoi këto treva. Me iniciativen e ministrit Qazim Koculi shkoi në Tiranë, ku u regjistrua në gjimnaz. Rexhepi ishte i brumosur me ndjenja patriotike andaj së shpejti ra në kontakt me të rinjtë anti-fashist shqiptarë si Kajo Karafili, Qemal Stafa e të tjerë, ku sëbashku me ta mori pjesë në disa aksione antifashiste.

Në verën e vitit 1943 Rexhepi u kthye në vendlindje, ku u angazhua në lëvizjen rinore të Plavës e Gucisë e në vjeshtën e atij viti, u regjistrua në arradhët partizane me të cilat luftoi gjërë në Trieste në Slloveni.

Pas kapitullimit të Gjermanisë ai vazhdoi të edukohet dhe në Beograd kreu kursin për shifrant, ndërsa ne vitin 1946, pas i kaloi të gjitha testet e aftësive fizike dhe mendore e dërguan ne Kiev të BRSS-së, ku qëndroi dy vite dhe u aftësua për pilot.

Në vitin 1948 kthehet në Zagreb të Kroacisë dhe fillon punën si pilot ushtarak.
Me daljen e Rezolutës së Informbyrosë në vitin 1948 ai u përcaktua për mbrojtjen e çështjes kombëtare shqiptare, sepse në anën e Rezolutës ishte Shqipëria, andaj sipas bindjeve të tij, ku ishte Shqipëria ishte edhe Rexhep Balidemaj.

Në vitin 1949 arrestohet si Informbiroist dhe dënohet me 6 vite burg. Dënimin e vuajti në burgun më famëkeq të ish-Jugosllavisë, në Goli Otok. Në burg e keqtrajtuan jo vetëm si Informbiroist, por edhe si shqiptar, megjithatë Rexhepi i përballoi të gjitha dhe pas vuajtjes së dënimit në vitin 1956 u kthye në vendlindje.

Nga UDB-ja ai tani përcillej vazhdimisht, e cila mori si pretekst një rast kur Rexhepi doli në mbrojtje të një bashkëfshatari të tij, të cilin donin ta arrestonin. Kjo u mjaftoi që ta akuzonin dhe në bazë të nenin 133 për propagandë armiqësore me gojë e dënojnë me 3 vite burg, të cilat i vuajti në burgun e Kotorrit.

Pas vuajtjes së këtij dënimi përsëri kthehet në vendlindje, ku me ndihmën e disa të afërmëve të tij punësohet si rojtar pyjesh.

Pavarësisht se nuk kishte asnjë mundësi veprimi UDB-ja vazhdimisht i krijonte insinuate dhe pas tre viteve përsëri e arrestojnë dhe e dënojnë me dy vite burg, të cilat i mbajti në ishullin Gërgur. Pas daljes nga burgu megjitheqë tanimë ishte i martuar e me dy fëmijë nuk kishte kurrëfarë mundësie të punësohej.

Në konferencën e Brionëve të vitit 1965 u aprovua një Rezolutë në bazë të së cilës u ndalua ndjekja e të dënuarëve si Informbiroist. Disa bashkëvendas të tij, të cilët jetonin dhe punonin në Prishtinë e punësuan në ndërmarrjen “Ramiz Sadiku”, ku punoi deri në vitin 1981.

Rexhepi Gali Balidemaj, megjithëqë tanimë ishte i moshuar në shpirt ndjehej akoma i ri dhe burgimet e torturat në vend që ta ligështonin dhe e kishin kalitur fort. Me të dëgjuar për demonstratat e studentëve të vitit 1981 iu bashkangjit atyre, ku sëbashku me shumë të rinj përsëri arrestohet nga policia serbe.

Megjithëqë ishte i moshuar me procedurë të shkurtuar e dënojnë me dy muaj burg, të cilat i mbajti në burgun e Lipjanit.

Rexhepi qëndrimin e tij në burg e shfrytëzoi për t’u njohtuar me veprimtarë të rinj të çështjes shqiptare dhe pasi doli nga burgu e vazhdoi veprimtarinë e tij. Në atë kohë ishte vështirë të veprohej, por veprimmarët shqiptarë kishin zbuluar një formë të re veprimi, e cila quhej „treshe“. Treshet ishin grupe të vogla prej tre aktivistësh, ku secili prej tyre ishte pjestar i një tresheje tjetër për të cilen shokët e treshes së tij nuk kishin dijeni. Ky sistem u tregua efikas, sepse të arrestuarit edhe po të donin mund të tregonin vetëm për veprimtarët e treshes së vet, kështuqë këputej zinxhiri i arrestimeve.

Rexhepi Gali Balidemaj, megjithëqë në moshë të thyer, por nga pamja fizike dukej vital, u bë pjesëtarë i treshes ku veproi gjer në vitin 1983, kur e arrestojnë përsëri dhe e dënojnë me 5 vite burg me akuzën për agjitacion e propagandë armiqësore.

Tanimë për veprimtatinë e Rexhep gali Balidemaj kishin dëgjuar të gjithë, andaj atë e mrri në mbrojtje avokati i njohur Bajram Kelmendi dhe falë angazhimit të tij dënimin ia zbritën nga 5 në 3 vite burg, të cilat i mbajti në burgun e Prishtinës, Gjilanit dhe Gjurakovcit.

Ishte bërë tanimë pjesë e jetës së Rexhep Gali Balidemajt që të mos dorëzohej, andaj ai merr pjesë në protestën, e cila organizohet me rastin e vrasjes së dëshmores Ylfete Humolli dhe për këtë arsye nga gjykata për kundravajtje denohet me dy muaj burg.

91 vjeçari Rexhep Gali Balidemaj është një nga shembujt më kuptimplotë, që në mënyrë figurative e përmbushë shprehjen „një jëtë në shërbim të çështjes kombëtare“. Ai ishte dhe mbetet simbol e burim frymëzimi për të rinjtë, jo vetëm nga Plava e Gucia, por për hapësirën gjithëshqiptare. Populli i Plavës e Gucisë e sidomos të rinjtë e këtyre trevave, Rexhep Galin Balidemaj e quajnë me krenari “Mandela i Plavës e Gucisë“.

*Kryetar i Fondacionit Plavë-Guci,Nju Jork – SHBA