….  Imzot Fan Noli,- Ju jeni nderi i identitetit Shqiptar, të cilin e zgjuat dhe cliruat nga prangat e skllavërisë barbare otomane dhe shovinizmit grek, me ndihmën e patriotëve, forcën e fjalës dhe vizionin e së vertetës që  ju dha Zoti ynë shpëtimtar Jezu Krisht./

Nga Franklin ZDRULI/St. Mary’s Curch, Worcester/*

Të nderuar zonja the zotërinj, të nderuar miq, motra dhe vëllezër me Krishtin, përshendetje të përzemërta.
Me lejoni ne fillim te falenderoj At Arthur Liolin dhe bordin organizativ te ketij simpoziumi per vleresimin qe i dhane komunitetit shqiptar praneKishes Orthodhokse Shqiptare Fjetja e Shen Marise,  nepermjet fteses se drejtuar ndaj meje dhe zotit John Lito. Sic e dini komuniteti Shqiptar i Worcester-it sapo festoi 100 vjetorin e themelimit te Kishessone ne kete vitjubilar.Ne perfaqesi te komunitetit tone deshiroj te sjell pershendetje te vecanta per At Arthur Liolin qe prej 45 vjet eshte sot shpirti, zeri dhe shpresa qe na fali imzot Noli. Shpesh here ai thote se Boston eshte truri i shqiptarise, kurse Worcester eshte zemra e saj. Deshiroj te shtoj se atje ku eshte zemra ka edhe trima, ne kete fortese te Shqiptarise.

Ky eveniment perkujtimor per udheheqesin tone shpirteror dhe kombetar Fan Noli,qe koincidon ne javen e pervjetorit te dites se Pavaresise se Shqiperise si dhe te dites se falenderimit ndaj Zotit,besoj se eshte dhurata me e bukur qe ne mund ti falim komunitetit Shqiptar te diaspores dhe Shqiperise per nder te identitetit shqiptar. Komuniteti shqiptar i Worcester edhe sot eshte i dedikuar ne rrugen dhe visionin qe te paret na kane besuar. Perkushtimi, mundi dhe shpresa e tyre per ruajtjen e trashegimise identitare ne rrugen me Krishtin, jeton sot mes nesh.Eshte vetem ne nderin dhe besen tone ta mbrojme dhe trashegojme kete thesar te pacmueshem ne gjeneratat e ardhshme.DeshirojtecitojprofesorStavroSkendi ne librin e tij Albanian National Awakening,(Zgjimi Kombetar Shqiptar-deklamohet fragmenti….)…..

***

Sot te vleresojme dhe perkujtojme  Fan Nolin dhe dedikimin e tij eshte nje detyre morale ne radhe te pare per te gjithe Shqiptaret, pasi vepra e jetes se tij eshte  shkendia dhe zjarri qe vloi zemren e Shqiptareve ne rilindjen e identitetit te tyre kombetar. Shpirti Shqiptar nje force te tille nuk e kishte provuar qe ne kohen e Gjergj Kastriotit. Te dy keta udheheqes jane nga te vetmit ne historine e kombit shqiptar qe permbajne ne vetvete te njejtin karakter, vleresim dhe perkushtim ndonese kane qene te ndare prej nje periudhe kohore afer pese shekullore. Nga i pari trasheguam komunitetin e pare me jetegjate shqiptar, pa nderprerjen e besimit,komunitetin arberesh, kurse nga Fan Noli trasheguam nder te tjera,institucionin e pare shqiptar,Kishen Orthodokse Shqiptare,mbi te cilen u ndertua identiteti shqiptar.

Imzot Fan Noli,- Ju jeni nderi i identitetit Shqiptar, te cilin e zgjuat dhe cliruat nga prangat e skllaverise barbare otomane dhe shovinizmit grek, me ndihmen e patrioteve, forcen e fjales dhe visionin e te vertetes qe  ju dha Zoti yne shpetimtar Jezu Krisht.
Sot kemi ardhur ne shtepine tuaj dhe tone per tu takuar. Fizikisht mund te jete dhe e pamundur por mrekullia ekziston ne faktin se shtepia jone e ka deren e hapur ashtu sic e pergatitet ju. E dime se kush jane shoket e tu, familja juaj, perkushtimi juaj dhe rruga e vertete se si do ta vazhdonit ju edhe sot. E dime se shume c’ka Ju donit eshte edhe sot per te deshiruar,- do vazhdojme te punojme me besen ne Zot. I meritoni te gjitha, udheheqes, peshkop, kryeminister,patriot,shkrimtar,perkthyes,poet,diplomat,profesor,historian etj., por perseri qellimit nuk ju ndalet deri ne fund. Rendesia e qellimit qendron tek premtimi dhe besa ne Krishtin per ta mbajtur gjalle shpresen ne popullin e tij , per te ruajtur trashegimine e tij, per tu kujdesur per shtepine e tij. Se te gjitha qe ai ka ia dhuron popullit te tij qe i ka qendruar me bese dhe ne kohet me te veshtira.
Sot motra dhe vellezer,mbane Shqiptaria duhet te edukohet me faktin se Fan Noli i perket Shqiptarise si shpetuesi i identitetit shqiptar, si themeluesi dhe udheheqesi i institucionit te pare shqiptar  me jetegjatesine me te madhe te panderprere,edhe se vete pavaresia e kombit tone shqiptar.Fan Noli duhet te njihet nga te gjithe si nje George Washington i Shqiperise.  Udheheqesi jone identitar dhe shpirteror. Noli dhe patriotet e tjere te diaspores qe nuk kursyen edhe jeten e tyre, per formimin e Peshkopates dhe Kishes Orthodokse Shqiptare me qender ne Amerike na kane lene nje amanet,- ruajtjen, forcimin dhe integrimin e besimit dhe identitetit tone.

Kete ne duhet ta tregojme duke u bere pjese aktive e komunitetit, duke bashkuar familjet dhe femijet tane ne liturgjine hyjnore,duke ju mesuar femijeve tane gjuhen dhe traditat shqiptare  duke hapur zemrat tona ne Krishtin duke kontribuar edhe monetarisht per mbarevajtjen e punes. Vetem keshtu mund te gjejme  rrugen e se vertetes, rrugen e jetes dhe rrugen e lirise se perjeteshme ne mbrojte te identitetit tone.

Sot eshte e natyrshme qe te gjithe ne shqiptaro- amerikanet ti perkushtojme kohen tone familjes ne rradhete pare,duke kryer detyren me te denje per rritjen dhe konsolidimin e nje brezi te ri me baza te shendetshme familjare , te cilat jane ura e domosdoshme drejt suksesit.Per Fan Nolin familja eshte dhe do te mbeteni ju dhe komuniteti qe perfaqesoni.Perkushtimi dhe dashuria e Nolit ndaj familjes se tij, sot na perket te gjitheve se bashku per ta trasmetuar ne brezat e ardhshem.
Perkushtimi per sukses personal i perket se shkuares dhe individit, kurse perkushtimi per sukses komunitar do ti perkase se ardhmes dhe mbare njerezimit.
Fan Noli i perket se ardhmes edhe sot kur Shqiperia dhe diaspora kane nevoje per nje perkushtim si i tij ,ne menyre qe identiteti shqiptar t’ju kalohet brezave te tjere ashtu sic e enderruan krijuesit e tij. Perkushtimi yne sot ka ne duar thesarin me te cmuar qe ne mund t’ju leme brezave pasardhes, identitetin shqiptar.Eshte shume e rendesishme te vleresojme trashegimine.Dikush me tha nje dite:- Bir, poharrove rrenjet, je djali i botes, kurse Imzot Noli na ka porositur; ate qe kishim ne dore e beme, e kemi nje Shqiperi,nje identitet, te mire opo te keq por e kemi. Tani eshte ne doren e brezave te tjere ta permiresojne.
I perhershem qofte kujtimi i Fortlumturise se tij Fan Noli.

 *Fjala e mbajtur ne Simpoziumin kushtuar 50 vjetorit te vdekjes se Imzot Nolit, organizuar nga Biblioteka Fan S. Noli dhe Kisha e Shen Gjergjit ne Boston