Nga Shpend Sollaku Noé/

Ndonjëherë fotot flasin më  shumë sesa diçiturat, ato kuptohen vetë, pa patur nevojë për sqarime të shumta. Të tilla janë edhe këto që po ju paraqes. Në të parën – një sërë figurash kombëtare, rrallëherë të gjendura kaq shumë bashkë: Ndër të tjerë – Gjergj Stefa; Kostandin Kristoforidhi, Thimi Mitko, Jani Vruho, Dhori Xhumerteka, Kozma Stefa. Fotoja është shkrepur në Graz të Austrisë në  vitin 1870. Kohë iderash që zjejnë nën tokë e mbi tokë, kohë që po përgatitin të ardhmen e kombit, të cilit këta burra iu bënë flebo e pazëvendësueshme në çastet kur edhe mund të kish dhënë shpirt. 

 

 Personazhet historikë Stefa, Kristoforidhi, Mitko…(lexoji emrat brenda fotografise)

 Kjo foto është vetëm si haporeks për rreshtat e mëposhtëm. Fisnikëria ndjek zakonisht linjën e gjakut. Ajo vazhdon të përsëritet në brezat që venë e vijnë. Nuk e di nëse sot gjenden në Berat burra të kamur që mendojnë të shpenzojnë në fushën e kulturës, apo të bëhen mecenatë të ndonjë talenti të vërtetë. Po ju percjell këtu përkthimin e një dokumenti të vitit 1847 sipas të cilit Kristoforidhi, bashkë me Hoxha Tahsinin, janë përpjekur të organizojnë një shoqëri kulturore në Berat, së bashku me shumë patriotë të qytetit, siç vihet re në tabelën e mëposhtme, me kontributet e gjithsecilit prej tyre. 

Tabela e kontributeve/

Kjo tabelë eshte ndërtuar sipas një dokumenti origjinal në greqisht, të gjendur në Arkivin Qendror të Shtetit, me numër 5142, shkruar prej vete Kristoforidhit. Dokumenti është autentifikuar nga Alfred Stefa.  

Në dokumentin e tretë, me armë në dorë, Telemak Vangjel Stefa, patriot i shquar, veprimtar për çështjen kombëtare.  i  njohur edhe zyrtarisht si i tillë prej shtetit shqiptar, siç dëshmon një dekret i 2 shkurtit të vitit 1993, i firmosur prej presidentit të Republikës të Shqipërisë.

Telemak Stefa/

Breza patriotësh Stefët, akoma të pavlerësuar siç duhet as edhe në Berat. I fundit prej tyre i sakrifikuar në altarin e demokracisë, i shquari Kostaq Stefa, një figurë që pret ende të zbulohet e vlerësohet plotësisht. 

Kostaq Stefa…