Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Rama flet me kongresmenët për histori suksesi shqiptaro-amerikan

by

Historitë e suksesit shqiptaro-amerikane” ishte tema në qendër të një takimi miqësor të Kryeministrit Edi Rama në Capitol Hill në Washington, me senatorë, kongresmenë dhe përfaqësues të këtij komuniteti.

Për Kryeministrin Edi Rama, historia e suksesit të shqiptarëve në Shtetet e Bashkuara ka nisur me brezat më të hershëm dhe sot janë frymëzim i përbashkët për ta bërë Shqipërinë dhe Kosovën një histori suksesi europiane.

Edi Rama: Për bashkëkombasit e mi në këtë dhomë dhe jashtë dua t’i them që të punojmë bashkë, që të ruajmë gjuhën tonë, të zhvillojmë kulturën dhe identitetin tonë, të kultivojmë dhe të çojmë përpara trashëgiminë e përbashkët të baballarëve dhe gjyshërve tanë. Le të frymëzohemi nga historitë e suksesit, nga më të mirat tona, për të bërë të mundur që Shqipëria dhe Kosova të jenë një histori suksesi në Ballkan dhe që Ballkani të jetë një histori suksesi në Europë. Europa ka shumë nevojë për një histori suksesi dhe kush tjetër, përveç Ballkanit Perëndimor mund të japë një histori suksesi. Ne jemi e vetmja histori suksesi që mund të shkruajë tani Europa. Le ta bëjmë realitet!“.

Komuniteti shqiptaro-amerikan u vlerësua një urë e fortë e miqësisë dhe e lidhjes së veçantë mes dy vendeve, me kontribute të vyera në jetën shoqërore amerikane dhe në zhvillimet e 25 viteve të jetës demokratike në Shqipëri. “Ambasadorë të vendit të tyre” i quajti kongresmeni Charles Rangel, duke lëvduar lidhjen e fortë që ata mbajnë me Shqipërinë.

Charless Rangel:  Mirë se vini zoti kryeministër. Fjalët që ju ndatë këtu me na bëjnë të gjithë ne amerikanëve që të ndihemi më të fortë, pasi këto janë gjërat në të cilat ne besojmë, si të jemi përkrah miqve tanë kur ata kanë nevojë për ne. Të gjithë shqiptarët në Amerikë janë ambasadorë të vendit të tyre dhe e bëjnë Amerikën të madhe, sepse nuk e harrojnë Shqipërinë dhe nuk duhet ta harrojnë. Pavarësisht gjithçkaje që kemi kaluar, SHBA-të janë një shtet i ri. Ne jemi të fuqishëm, të mëdhenj, të pasur dhe të shëndetshëm, por jemi vetëm 400 vjeç, ndaj kemi nevojë për miq të tjerë, me histori më të pasur, që të jenë në gjendje të bashkohen në rrugën tonë. Ndaj është një nder i madh për Dhomën e Përfaqësuesve që t’ju presim këtu,”

Miqësi shumë e veçantë, gati unike, e çmon senatori Mark Kirk, marrëdhënien shqiptaro-amerikane, për të cilën angazhohet të punojë për ta forcuar më tej.

 Mark Kirk: “Është një marrëdhënie shumë e veçantë ajo që kemi me Shqipërinë, një mike shumë e mirë. Ishte shumë befasuese për mua kur udhëtova në Shqipëri pashë flamuj që valëviteshin mbi shtëpitë e njerëzve dhe nuk ishte vetëm flamuri shqiptar, por edhe flamuri amerikan që ndodhej në shtëpitë e shqiptarëve në të gjithë vendin. Nuk do të gjeni asnjë vend tjetër në botë që ka aq shumë shtëpi, ku flamuri shqiptar valëvitet përkrah flamurit amerikan. Është një miqësi e veçantë, një miqësi që e çmojmë shumë këtu në SHBA dhe që gjithashtu e çmoj shumë personalisht, ndaj jam i vendosur që të forcojmë këto marrëdhënie të shkëlqyera,”

Histori suksesi – Prof.Edlira Haxhiymeri

by

Prof. Edlira Haxhiymeri midis Universitetit te Tiranës, dhe Clemson University në South Caroline/
– Nga Liliana Pere/
Profili i Prof.Edlira Haxhiymeri/
Prof.Edlira Haxhiymeri-e lindur ne Tirane me origjinë nga prindërit Dibranë, rritur midis Tiranës dhe Dibrës (vendlindjes së prindërve). Gyshërit e saj jetuan në qytetin e vogël të Peshkopisë deri në fillim të viteve ’90.Ajo e viziton qytetin pothuajse çdo vit. Peshkopia e dikurshme i ngjallte shumë dashuri dhe mirësi. Njerëzit, mjediset, lumi Drin, gjithe bukuritë dhe traditat më të mira te qytetit, kanë ushqyer tek Edlira dashurinë pa kufi per origjinen e prindërve Dibren, megjithëse ajo është lindur dhe rritur ne Tiranë.
Edlira Ka studjuar gjuhën angleze, si diplomë të parë.
Më pas studimet për Psikologji-Pedagogji. Ka provuar profesionin e mësueses në të gjitha nivelet, në fshat dhe në qytet. Eshte angazhuar në mësimdhënie në universitet që në vitin 1987.
Ka mbrojtur gradën Doktor i Shkencave Psikologjike në vitin 1996.
Ka fituar titullin Profesore e Asocuar në vitin 2003.
Ne vitin 2015 ka marrë titullin Profesor.
Eshte pjesëmarrëse në mbi 100 konferecna ndërkombëtare në Amerikë, Angli, Francë, Gjermani, Belgjikë, Itali, Rumani, Bullgari, Estoni, Greqi e Shqipëri.
Ka botuar disa tekste për studentet, tekste për nxënësit e shkollës 9 vjecare dhe të mesme. Eshte autore e dhjetra artikujve shkencorë në revista ndërkombëtare dhe kombëtare si International Social Ëork, Cultural Health etj.
Ndër vite ka drejtuar disa projekte mbi arsimin e lartë si Tempus.
Ka punuar për një vit si pedagoge pranë Grand Valley State University në Micigan. Eshte pedagoge në distancë në Clemson University në South Caroline. Ka kontribuar për afër 10 vjet në Universitetin e Europës juglindore në Tetovë.
Sot punon Prof. ne Universitetin e Tiranes, ne Shkencat Sociale
***
E dashur Edlira. Disa impresione nga vëndlindja juaj e dashur, familja juaj, mbeshtetja e saj perju, mund te sillni ne vëmëndjen e publikut disa detaje per njohje ju lutem?…
Unë kam lindur në qytetin e Tiranës nga dy prindër me origjinë Dibrane. Prindërit e mi janë vendosur herët në Tiranë dhe kanë krijuar familjen në këtë qytet. Unë jam fëmijë i dytë në familje. Kam një vëlla më të madh. Jam rritur e rrethuar me kujdes e dashuri pa fund, mes njerëzve të dashur, të cilët më kanë ushqyer dashurinë për njerëzit, respektin, mirënjohjen dhe mbështetjne për njëri tjetrin. Dera e shtëpisë së prindërve të mi ka qenë gjithnjë e hapur për miq e të afërm. Nga prindërit e mi kujtoj me nostalgji dëshirën dhe sakrificat për të mbështetur këdo që e donte shkollën dhe arsimin. Mbase kjo ndikoi edhe në rrugën e jetës sime.
***
E nderuar Edlira. Jeta juaj bashkëshortore eshte nderthurur bukur me nje njeri te kapacitetit tuaj por me kultura te ndryshme krahinore, ku qendron bukuria dhe vlera e kesaj lidhje?
Unë jam e martuar dhe kam një djalë. Me bashkëshortin jam njohur kur isha studente në vitin e parë të fakultetit. Ai ishte pedagog në fakultet. Tashmë kanë kaluar 35 vjet nga njohja jonë. Ndërsa unë i përkas origjinës veriore, bashkëshorit im është me origjinë nga jugu I Shqipërisë. Kjo e ka bërë edhe më të bukur lidhjen tonë. Plot dinamizëm, ritëm dhe angazhim për t’ju afruar dhe përshtatur njëri tjetrit. Gërshetimin më të bukur të vlerave të trevave tona e kemi mishëruar tek djali ynë, i cili, migjithëse i studiuar e formuar jashtë Shqipërisë, ndihet edhe Geg edhe Tosk edhe tiranas! S’ka më bukur!

***
Tirana metropol, ështe qyteti juaj i zëmres,dhe shtepia juaj ne rrugen e Dibrës shërben si urë lidhese për të mos harruar vëndlindjen tuaj, sa nostalgji ka Edlira dhe si e shikon ajo këtë lagje ne këndvështrim zhvillimi ndër vite?
Unë kam lindur në Tiranë në vitin 1960. Tirana është qyteti i shpirtit dhe zemrës sime. Jam lindur dhe rritur në atë që njihet si rruga e Dibrës. Një lagje e qetë, e banuar nga njerëz punëtorë të thjeshtë dhe bartës të vlerave të popullsisë autoktone dhe të ardhurve në Tiranë, ku përfshihej edhe familja ime. Lagjja ku unë jam rritur nuk ka qenë asnjeherë në qendër të zhvillimeve të rëndësishme urbanistike. Ashtu si edhe vetë banorët e zonës, zhvillimet kanë qenë modeste. E lidhur kjo edhe me pushtetin e kufizuar që kjo popullatë ka patur tek politika në cdo periudhë. Madje, edhe rruga që kalon mes përmes kësaj lagjeje, është një nga rrugët e fundit që është rikonstruktuar në Tiranë. E ndërsa Tirana rritet cdo ditë, gradacielat dhe pallatet gjigande i grabisin cdo ditë pak histori te qytetit tim. Pavarësisht kësaj, rruga e Dibrës mbetet më pak e investuara! Aty gjen edhe ndonjë shenjë historie: shtëpi të vogla, mure me qerpic, rrugica të ngushta, sheshe për fëmijë, etj. Të gjitha këto më mbajnë të lidhur me kujtimet e fëmijërisë sime.
Por, të them të vërtetën, unë ndiej sikur jam rritur midis Tiranës dhe Dibrës (vendlindjes së prindërve të mi). Gyshërit e mi jetuan në qytetin e vogël të Peshkopisë deri në fillim të viteve ’90. Atje kaloja pushimet verore cdo vit. Nuk prisja të shkoja dhe kthehesha me vështirësi. Peshkopia e dikurshme më ngjallte shumë dashuri dhe mirësi. Njerëzit, mjediset, lum Drin, përroi i qytetit, fushat, livadhet, pyjet kanë ushqyer tek unë dashurinë pak kufi për natyrën. Sot, kur udhëtoj për në Peshkopi kam shumë dhimbje… Jo vetëm se gjyshërit dhe të afërmit e mi nuk janë më, por edhe sepse qyteti, rruga dhe mjediset janë degraduar….
***
Mesova nga biseda e thjeshtë se jeni nje natyre mjaft studjuese kembengulese me nje përkushtim maksimal drejt arritjeve, dhe nuk rreshtni se studjuari, për tu rritur profesionalisht në fushen Akademike, kush ka qene diplomimi juaj i pare, si ka vazhduar kjo rrugë suksesi, dhe sa e vështire ka qene?
-Pune dhe studim te pandërprerë Liliana. Kembengulje per te bërë dicka më tepër nesër. Por lodhja ndërkohe shoqërohet dhe me sadisfraksion shpirtëror, qe ndjehesh me e aftë, dhe përherë më kërkuese me vehten.
Kam studjuar gjuhë angleze, si diplomë të parë. Më pas kam vazhduar studimet për Psikologji-Pedagogji. Kam provuar profesionin e mësueses në të gjitha nivelet, në fshat dhe në qytet. Jam angazhuar në mësimdhënie në universitet që në vitin 1987.
Unë nuk jam ndarë kurrë nga shkolla. Shkolla ka qënë streha ime e profesionit dhe e shpirtit.
Ndëra kam qenë kërkuese ndaj studentëve të mi, kam qenë e tillë edhe ndaj vetes. Nuk u jam ndarë kurrë librave. Kam mbrojtur gradën Doktor i Shkencave Psikologjike në vitin 1996. Kam fituar titullin Profesore e Asocuar në vitin 2003 dhe tani sapo kam marrë titullin Profesor.
Jam pjesëmarrëse në mbi 100 konferecna ndërkombëtare në Amerikë, Angli, Francë, Gjermani, Belgjikë, Itali, Rumani, Bullgari, Estoni, Greqi e Shqipëri.
Kam botuar disa tekste për student, tekste për nxënësit e shkollës 9 vjecare dhe të mesme. Jam autore e dhjetra artikujve shkencorë në revista ndërkombëtare dhe kombëtare si International Social Ëork, Cultural Health etj.
Ndër vite kam drejtuar disa projekte mbi arsimin e lartë si Tempus.
Kam punuar për një vit si pedagoge pranë Grand Valley State University në Micigan. Jam pedagoge në distancë në Clemson University në South Caroline. Kam kontribuar për afër 10 vjet në Universitetin e Europës juglindore në Tetovë.

***
E nderuar Edlira. Une po verej se ju e dashuroni profesionin tuaj, dhe fushen Akademike, dhe jo vetem kaq, Liria e veprimit dhe angazhimet tuaja kane plotesuar nevojen per zhvillim në planin personal dhe ate social. Ju jeni pjesemarrese ne 100 e me shume koferencave nderkombetare, sa bashkëpunuese jeni mes kolegësh, cilat kanë qënë disa nga vlerësimet që keni marrë në karrierën tuaj profesionale?
-Po e vërtetë Liliana. Profesioni ka qenë si ushqim për mua. E kam dashuruar profesionin tim dhe jam përkushtuar në cdo cast. Nuk kam pritur vlerësime të posacme. Kam qënë modeste dhe besoj se kjo ka ndikuar për të më rritur shkallën e kënaqësisë. Është një shprehje që thotë: “kur nuk ke pritshmëri, mundësia për t’u zhgënjyer është më e vogël”, besoj se kjo më përshtatet mua. Nuk kam pritur asgjë nga askush. Ky parim i jetës sime më ka bërë të jem realiste dhe t’i gëzohem arrtijeve të mia. Natyrisht, kjo ka ndikuar edhe në marrëdhëniet me kolegët, të cilat i kam patur gjithnjë të mira. Kam bërë përpjkekje maksimale të jem në krah të tyre për të mundësuar avancimin e tyre në profesion me cdo kusht. Mbetet bindja ime se nga investimi tek kolegët nuk ka të humbur. Pavarësisht dozave të mosmirënjohjes apo të përftimit të sëmurë, që takohen mes nesh, kam qenë gjithnjë e prirur të bëj më të mirën për kolegët e mi.
***
Realiteti Shqiptar na vë para përgjegjësive te gjithëve për përmiresimin e modelit të funksionit te familjes shqiptare,cilat janë angazhimet tuaja të tjera, përvec fushës akadmike ne ndihmë te gruas shqiptare. Ç’fare contribute keni ne vite per forcimin e rolit dhe pozicionin e gruas dhe trajtimin dhe riintegrimin e tyre?
-Që në fillim të viteve ’90 unë i jam bashkuar lëvizjes së shoqërisë civile për mbrojtjen e të drejtave të gruas. Kam punuar direkt me viktimat dhe të mbijetuarat e dhunës në familje. Kam shkruar, studjuar, prezantuar dhe mbrojtur të drejtat e tyre në cdo forum ku kam marrë pjesë. Sot drejtoj një strehëz për mbështetjen, trajtimin dhe riintegrimin e viktimave të dhunës.
Kam bërë investimin tim edhe në politikë, por e kam ndjerë veten shumë larg standarteve dhe nivelit ku është katandisur politika shqiptare, dhe jam larguar për t’ju përkushtuar profesionit tim.
***
Çfare cilësi te tjera te çmuara shikon Edlira ne temperamentin e saj te butë dhe elokuent, pervec Investimit pa kushte tek njerëzit.? Cfarë preferon Edlira më shumë ….në jetë? Cfarë eshte jashte preferencave tuaja?
Vlerësoj tek vetja durimin, këmbënguljen, dëshirën dhe pasionin për të bërë gjera të mira për njerëzimin edhe në kushte të vështira. Jam e qetë. Nuk marr vendime të nxituara. Më pëlqen t’i mendoj gjërat mirë përpara se sa t’i bëj.
Më pëlqen shoqëria. Jam pjesë e disa grupeve sociale. Përpiqem të marr më të mirën prej secilës prej tyre ashtu sikurse edhe jap me shpirt gjithshka kam. Investoj pa kushte tek njerëzit. Ndodh që edhe zhgënjehem. Por kjo nuk më mërzit. Njerëzit nuk janë të gjithë njësoj. Ka prej tyre që janë interesaxhinj dhe përfitues. Kjo është pjesë e tyre.
Pëlqej udhëtimet. Të vizitoj vende dhe mjedise të reja. Vecanërisht, më pëlqen natyra.
Cfarë përcmoj? Vanitetin/ kotësinë e disa njerëzve. Jetojnë kot. Këtë nuk do ta doja kurrë.
***
Cili është raporti që ju keni me vehten, profesionin dhe komunitetin e gruas qe të rrethon? A ruan Edlira një ekuilibër midis vetes, kohës për familjen, profesionin, shoqërinë dhe komunitetit?
Kjo nuk është e lehtë. Mosha, eksperienca, fusha e profesionit ma lehtësojnë këtë dhe besoj ja kam dalë. Nuk lë asnjë prej këtyre komponentëve jashtë vëemëndjes.
***
E dashur Edlira. Në këndvështrimin tuaj psikologjik dhe intelektual si do ta pershkruanit stadin e zhvillimit qe lë shumë per te dëshiruar, të shoqërisë shqiptare sot mbas 25 vitesh demokraci?
Shoqëria shqiptare vazhdon të jetë në krizë. Përqafimi i vlerave demokratike, përvetësimi I tyre dhe bërja e tyre pjesë e mentalitetit të shoqërisë duket se është ende larg. Shqiptarët vazhdojnë të kenë probleme me përdorimin e vlerave demokratike dhe ndërtimin e institucioneve të demokracisë. Kemi ende rrugë të gjatë përpara. Ky realitet reflekton edhe në jetën e gruas shqiptare.
***
Edlira: Në mbyllje do të desha të bëja një fal nderim për znj. Liliana Pere si presidente e Organizates Gruaja Shqiptare në Botë dhe misionin e saj fisnik për të promovuar vlerat dhe kontributet e gruas shqiptare kudo në botë. Ju faleminderit Liliana!
* Lilana: Ju faleminderit Prof Edlira. Biseda me ju ishte nje kenaqesi,një diapazon vlerash i nje gruaje te suksessshme, te mire komunikueshme, të thjeshtë, modeste dhe mjaft e sjellshme. Emri dhe puna juaj cilesore e devotshme me nivel të lartë akademik, sot është e dukshme dhe e prekshme, edhe jashte kufijve te vëndit me prezencën tuaj në disa Universitete, është percjellë dhe pasqyrohet ne studentet tuaj qe kanë ecur mjaft mire. Cilesia dhe kapaciteti juaj intelektual ështe per t’u admiruar dhe krenuar, E gjithe biseda me ju eshte plot mesazhe te vyera per gruan dhe gjithë shoqerine shqiptare. Ju faleminderit dhe ju uroj suksese te metejshme .
Bisedoi: Liliana PERE
Ing Informatik
Presidente
Organizimit Internacional.
”Gruaja Shqiptare Në Botë”
Honorary Advisor of Diplomatic Mission (DMPP)
Peace Missionary

Histori Suksesi-TINKA KURTI, NDERI I KOMBIT, ARTISTE E POPULLIT, AMBASADORE E PAQES

by

Flet aktorja e madhe shqiptare zonja Tinka Kurti “Nderi i Kombit”/
Interviste nga Liliana Pere/
Tinka Kurti u lind më 17 Dhjetor 1932 në Sarajevë, Bosnjë Hercegovinë dhe jeton në Tiranë. “Zoja e randë” e teatrit dhe kinemasë shqiptare, një aktore e madhe që mbahet me nje vitalitet dhe energji te madhe. U ngjit për herë të parë në skenë kur ishte vetëm 14 vjeç. Për disa vjet u aktivizua në teatrin amator në Shkodër. Që nga viti 1949 e deri dhe per shume vite ishte aktore e Teatrit “Migjeni” të Shkodrës, ku interpretoi rreth 120 role. Veçanërisht e suksesshme në rolet e forta dramatike të nënave, por po kaq e suksesshme në komedi. Shkëlqen me role protagoniste tek “Gjaku i Arbrit”, “Histori Irkutase”, “Toka Jonë”, ku luan në fillim Filen e pastaj Loken, “Fisheku në pajë” apo “Fejesa e Çehovit”. Si rrallëkush, Kurti rikonfirmon talentin e saj edhe në kinema, duke interpretuar në rreth 35 filma artistikë, duke filluar me filmin e parë të metrazhit të gjatë “Tana”, më 1958.
Të paharruar kanë mbetur Nene Pashako tek “Yjet e netëve të gjata” (1972), nëna tek “Çifti i lumtur” (1975), Sinjorina Mançini tek “Vajzat me kordele te kuqe” (1978), Gjyshja tek “Zemra e nënës”.
Rolet e interpretuara i sigurojnë çmime të ndryshme, si në festivalet kombëtare të filmit, ashtu edhe ato të teatrit, ne të cilat mori çmimet e karrierës në të dyja fushat. Këtyre çmimeve u shtohen edhe vlerësime të tjera të rëndësishme, si medalja “Mjeshtër i Madh i Punës”, akorduar nga Presidenti i Republikës. Gjatë karrierës së saj ka marrë një seri çmimesh.
• Artiste e merituar me vone eshtë bërë Artiste e Popullit në një moshë fare të re.
• Ambasadore Paqes, Nder i Qytetit te Shkodres dhe e Peqinit.
• Cmimi Gruaja e vitit 96 ne Amerike ne nje Shoqate Gruaje.
• Ne vitin 2014 Tinka Kurti merr cmimin e karrieres ne New York.
• “Nderi i Kombit” në prag të 80-vjetorit të lindjes, akorduar nga ish Presidenti i Republikës Prof. Bamir Topi.
Ndiqni intervisten j’u lutem…
Une deshiroj ‘tu kthej disa vite prapa, qe ju do tu pelqeje, a mund te flisni per femijerine tuaj znj.Tinka?
Kam kujtime pafund, si çdo njeri që vjen në këtë moshe të jetës së tij. Rri e mendoj dhe kujtoj parkun, rrugicën me kalldrëm dhe ndjej në çdo çast shtrëngimin e dorës së nënës sime të shtrenjtë. Mbushem me emocione të mëdha, kur kujtoj çastet e dhimbshme, portën e shtëpisë, nga e cila dola kur isha vetëm 5 vjeç dhe u riktheva kur mbusha 65 vjeç. … Kam qenë fëmija i parë në familje dhe gjithnjë kam qenë në një pozicion që më bënte të ndihesha më e rritur nga ç’isha, gjithnjë e detyruar për të marrë më shumë përgjegjësi nga ç’mund të mbaja në shpinë…dhe më duhej ta bëja këtë sepse më dhimbsej nëna dhe më duhej t’i bëhesha krah asaj. Pra, unë nuk e mbaj mend veten fëmijë asnjëherë, sepse jeta më kërkoi të rritesha para kohe.
Znj.Tinka; Ju shpreheni me nostalgji për qytetin tuaj kur e përmend, sa vend ze Shkodra tek ju ne jeten tuaj ?
Shkodra është e bukura e dheut.. ngazellehet …dhe sa herë shkoj, e shkel me mall dhe kthehem me lot, Shkodra është qyteti im ku unë jam rritur, vendi ku ka qene familja ime dhe vertiten shume kujtime , ku më kanë dashur dhe i kam dashur dhe unë ndjehem krenare të jetoj atje.
– Ajo ka ne humor ne qenien e saj qe I jep shprehje se te folurit dhe bisedes nje ton te afert te qeshur e te kenshem. Ka vite që është larguar nga qyteti ku është rritur, mbetur kryefjala e botës së saj. E gjithëfigure e saj transmetohet në një mënyrë kaq të trasparente sa duket sikur ke të bësh me një njeri që e ka nën kontroll çdo ndjesi negative brenda saj. Jo, ajo të çudit me natyrën e saj prej gruaje të fortë …Koshienca dhe kujtesa fenomenale shprehin optimizem Forca dhe energjia e saj e kane kthyer gjithshka ne pozitivitet dhe passion, per artin dhe kinematografine. Tek Znj , Tinka pashe nje temperament tejet të fortë, me cilesi shume te vecanta,dhembshurie korrekte,humori, dhe mjaft fisnike, që duket i formuar ne femini nga prinder intelektuale, qysh në fëmijëri, ka arritur t’u bëjë gjithnjë ballë sfidave të jetës dhe të tregojë se është një grua e e madhe.
Znj.Tinka: Me rastin e ditelindjes per ju eshte bere dhurate nje film dokumentar, a ju ka gezuar ky vleresim –perjetesim ne skene? Si jeni ndjere?
Faleminderit publikut qe e kam dashur dhe me ka dashur si dhe kolegeve për cilësimin që më bejne.Teksa numëroj vitet, them shpesh që ndjehem e privilegjuar që për mua është bërë një dokumentar, i arrirë do të thosha nga regjisori Esat Teliti, që ma dhuroi me rastin e ditëlindjes. Jam prekur kur u shfaq në kinema “Milenium”, kur për 90 minuta kaloi jeta ime e bukur dhe e vështirë.E falenderoj shume .
Znj. Tinka, ju I perkisni plejades me te nderuar te artisteve te kinematografise, regjisorë dhe aktorë, që me filmat e tyre kanë zënë një vend shumë të vlerësuar dhe te dashur në kinemanë shqiptare. Pse filmat e Kinostudios qëndrojnë ende në publik, edhe pse kanë kaluar dekada?
Në keta filma ishte jeta , e gjithe secilit jeta e te gjithëve , me te mirat dhe dobesitë e asaj kohe , por kane vlera te mëdha , ato pasqyrojne jeten reale , emocionet e jetës, se punes,familjes, luftes, sakrificave dashurise , jepen dhe jane te ndertuar ne nje platformë reale te sukseshme me shumë sinqeritet e dashuri ne bashkëpunimet me te gjithe trupen e artisteve që mund të kemi pasur defekte në interpretim të rolit, në kamera, por megjithatë ajo ka qenë një krijimtari që meriton vlerësim. Unë shikoj të tjerët në filma dhe më pas kthehem tek unë. Jam kritizerja më e madhe e vetes sime, por mendoj që filmat tanë kanë vlera të mëdha për kinemanë shqiptare.
Ishte talenti, dhuntia e natyrshme , puna kembengulese, duke kaperxyer veshtiresite e kohes, që ju te bëheshit aktore . Hapi i parë u hodh me filmin “Tana” dhe pas kësaj, jeta juaj j’u kushtua skenës dhe filmit,dhe vuri vulen si aktore per znj. Tinka?
Mësimet i nisa në Politeknikumin e Tiranës, kam përfunduar rastësisht në Lice, por edhe ëndrra për aktore u ndërpre në mes, pasi vetëm pas tre muajsh do të më përjashtonin nga Liceu me pretendimin se tek une vërenin shfaqje liberale dhe kurrë nuk e mora diplomën e aktrimit .Ishte talenti, dhuntia që më jepte natyra, që unë të bëhesha aktore. Unë jam dhe mbeten aktore e Shkodrës. Atje kam dashurinë e dhimbjen, mallin dhe kujtimet e mia. Kujtoj me nostalgji rolin ne “Dasmën shkodrane”, kur isha vetëm 16 vjeçe. Pjesmarja ime ne grupe artistike ne korr , duke kenduar si soliste , spikati talentin e vene re nga regjisori I cili kuptoi se Tinka ishte një aktore dhe gjykimi I tij ishte I sakte.
Znj, Tinka, keni interpretuar gjatë gjithë jetës role qe kane qënë të shumta dhe te memorizuara ne kujtesen tone, sa role behen perafersisht?
Kam interpretuar rreth 330 role, Pjesa me e madhe e roleve eshte në dramë, por edhe në filma. Rolet mbajne vitet e mija te regjistruara 60 vite të jetës sime, që ia kam kushtuar skenës, me pune dashuri dhe perkushtim. Mendoj se kinematografia ka bere nje pune te madhe shume te lavderueshme.
Une I kam dashtun te gjitha,rolet kane qene te ndryshme, unë i kam të shtrenjta njësoj. Kujtoj rolet në dramën “Fejesa e Çehovit”, pasuar me rolin e Files në “Fisheku në pajë”, më pas të Lokes tek “Toka Jonë”. Pasioni dhe dashuria për skenën më detyronte që brenda vitit të mund të realizoja 4 role. Lëvizja nga Shkodra në Vig ku xhiroheshin “5 heronjtë”, nga skena në xhirim. Sfilitesha, por ndjehesha edhe e lumtur.
Ju keni patur fatin te luani role te medhenj , permendni disa te lutem,cilet do të konsideronit role më të spikatura? Sa mbresa kujtime keni ne punen tuaj te mrekullueshme ne gjithe keto vite pune te lodhshme te bukura, por dhe impresionuse mund te kujtoni disa?
Une I kam dashtun te gjitha rolet unë i kam të shtrenjta njësoj. Kujtoj rolet në dramën “Fejesa e Çehovit”, pasuar me rolin e Files në “Fisheku në pajë”, më pas të Lokes tek “Toka Jonë”. Pasioni dhe dashuria për skenën më detyronte që brenda vitit të mund të realizoja 4 role. Lëvizja nga Shkodra në Vig ku xhiroheshin “5 heronjtë”, nga skena në xhirim. Nje pune intensive por Unë kam pasur fatin të kem tërë kohën role parësorë në skenë dhe filma, veçoj rolin e Lokes tek “Toka Jonë”, nënë Pashakoja tek “Yjet e netëve të gjata”, rolin e nënës tek “Gjaku i Arbrit” dhe kështu do të përmendja një varg rolesh deri tek ky i fundit, tek “Streha e të Harruarve” shkruar nga Rruzhdi Pulaha, që u xhirua edhe film para pak muajsh.
Ju keni nje experience te gjate artistike, dhe shume cilesore, te pelqyer e te vleresuar nga publiku, Por përballë kësaj krijimtarie në karrierën tuaj kaq të vlerësuar në kinemanë shqiptare,cilin rol do te veçonit?
Rolet gjithmonë i kam vlerësuar, dhe ndër vite kam lozur karaktere dhe personazhe të ndryshme. Por mendoj se është Nënë Pashakoja në filmin “Yjet e netëve të gjata”. E them këtë sepse unë kam qenë një vajzë shkodrane, grua shkodrane, isha 38 vjeçe atë kohë dhe duhej të luaja një nënë të moshuar, me djem korçare që ishin vërtetë nga Korça, dhe atë kohë mu duk një guxim i madh i të ndjerit Viktor Gjika. Por i jam shumë mirënjohëse, faleminderit prej tij, sepse ai më ka ndihmuar shumë që unë ta përballoj atë rol. E them me shumë sinqeritet, unë si aktore sa herë e shikoj atë film them: “sa borxhlije i jam asaj nëne të vërtetë”.
Aktori nuk ka të drejtë të thotë, ku është ndjerë më mirë. Vetëm spektatori, publiku, është ai që di të gjykojë më mirë.
Znj.Tinka Kurti ju jeni artistja e parë që realizuat puthjen në film, madje në filmin e parë shqiptar. Si e keni përjetuar?
Është puthja e parë në historinë e filmit shqiptar dhe kjo më bën të ndjehem vërtetë mirë. Tek filmi “Tana”, nën një pemë i dhashë puthjen partnerit tim, aktorit të madh Naim Frashëri.Kjo më bën krenare Ishte koha e tillë, mentaliteti që të pengonte për të realizuar skena të tilla. Megjithatë, edhe pse isha shumë e re, pasioni e bën aktorin të interpretojë edhe skena të tilla, që tashmë janë të zakonshme. Sigurisht që nuk ishte e lehtë. Madje ju them se për të bërë atë puthje, na u desh të realizonim 29 dubla dhe fatkeqësisht skenën e hoqën më pas. Zemërohem me vete dhe them: “Mirë atëherë që nuk lejonte koha dhe regjimi, po sot, përse nuk jepet puthja ime me Naim Frashërin?” Për mua është një nga momentet më të bukura të karrierës sime si aktore, jo vetëm se kam partner një aktor të madh, porse isha një aktore e vërtetë, qe dola mbi paragjykimet e kohes
Cilat të rreshtonit disa prej tyre, si ngjarje të veçanta te mbushura me emocione në jetën tuajnga vleresime te ndryshme nga publiku?
E kam te veshtire te vcoj apo numero ngjarje te vecanta , po kujtoj dicka; venia e emrit tim në kinemanë verore në Plazhin e Durrësit. (Mbushi syte me lot ).. Tek ne keto ceremoni nuk behen kur je gjalle nuk është traditë në vendin tonë por jam ndjere e vlerësuar, emocionet janë të shumëfishta. Emrin tim e mban edhe shkolla e mesme e Lekbibajt, ku nuk mungoj të shkoj. Ndjehem krenare, jo vetëm se ndodhet në trevën ku unë jam rritur dhe jam artiste e asaj treve me kontributin tim, Ishte nje dite qe s’mund ta harroj kurre Ahengu i madh i bere me kete rast I rrenjosi thelle keto kujtime , kujtoj lahutistin qe kendonte me iinstrumentin e tij me sa kishte fuqi tingujte lahutës më kumbojnë në vesh edhe sot. Kenget e tyre te improvizuara me kushtoheshin mua shoqëruar Kujtoj vargjet….Tinka Kurti, nderi jonë, Tinka jonë sa malet të rrojë..Komuniteti I aktoreve e artisteve ka qene nje komunitet me shkueshmeri dhe harmoni qe e donim dhe e vleresonim njeri tjetrin. Kam fiksuar në foto çastin kur një shqiptar i ardhur nga Australia më vendosi një qylaf në kokë dhe më mbështolli me flamurin e Kombit. E kam të shtrenjtë atë foto.
Une nuk do te percaktoja dot asnjehere moshen tuaj te vertete , ju jeni nje grua plot energji, qe e tregoni ne ecje , ne te folurin e bukur melodioz, ne kujtesen dhe rradhitjen e njarjeve, ne fisnikerine dhe kulturen tuaj dhe do te thosha a do te kete ndryshim per Tinken ndonjehere ne keto cilesi?
Jo.Pergjigjet.Derisa pasioni im te jete Brenda meje I forte per aktrimin une nuk do ti humbas keto cilesi dhe do vazhdoj te luaj ne skene, madje kam disa projekte te reja Une krijoj poezi , nuk mund te them qe jam poete , por kam talent,Në këto vargje unë them: Të dua o profesion, sa dua djalin tim E ti nuk ke të drejtë që më qorton, se të dy janë gjaku dhe shpirti im Ngrihem në mëngjes dua djalin ta takoj, në mos tjetër me të në telefon të komunikoj Ti ku je se numrin më nuk ta di se ke ndërruar dhe shtëpi Se do të vija tek ti, se edhe ty të kam fëmi… Kështu i them unë profesionit tim, aktrimit. Kjo është ndoshta dashuria që më ka mbajt afër me këtë profesion,
Mesova nga ju qe djali jeton larg jush dhe ju e ndjeni mungesën e tij , por ne njëfare mënyre jam e sigurt qe nuk ka dite te gjendesh vetem, pa miq artiste e dashamires, telefoni besoj nuk ju le te flini gjate?
Qesh , po sigurisht , Djali im djali i vetëm që kam ka rreth 7-të vjet qe jeton ne Kanada, bashkë me familjen e tij.Burri ka 15 vjet që më ka vdekur, Për më tepër unë jam njohur me dashuri me burrin tim, dhe ai ka qenë një njeri shumë special por une nuk gjendem asnjehere vetem, shtepine time e kane mesuar gjithe artdashesit e mij dhe jetoj vetëm në telefonata të pafundme më urojnë dhe më pyesin për shëndetin-Kam më shumë se 20 vjet, qe jetoj ne kete lagje qysh kur unë vendosa ta lë qytetin tim, Shkodrën.Unë kam një shtëpi të thjeshtë, pa komoditetin e kohës, por zonja e saj është një artiste që ka sakrifikuar për të lënë si pasuri vite punë. 60 vjet në teatër dhe shume vjet 50 në kinematografi. Ndaj them që kjo shtëpizë e varfër, të mbetet një muze i pasur. Është, e vetmja pasuri që kam në këto 110 vite punë e sakrificë. Ia kam lënë amanet tim biri që kjo banesë të jetë derëçelur përjetësisht.
Përballë krijimtarisese se dendur te shume te pelqyer dhe te të vlerësuar në kinemanë shqiptare, erdhi dhe roli më i fundit në filmin “Bota” që është i 97 në karrierën tuaj, a ka qenë i bukur dhe i ndjeshem për ju si aktore?
Ne Festivalin e Karlovy Vary-t, në Çeki, nga regjisorja u pohua se filmi Bota eshte jo vetëm si premierë botërore, por dhe e quajti sfidë përballjen me publikun shqiptar U gëzova shumë që ky film do të jetë premierë botërore në një prej festivaleve më të njohur të filmit në botë, por dhe për mua është shumë e rëndësishme premiera e filmit në Shqipëri. Ky film, i cili sjell një histori dhe ngjarje që besoj tregojnë shumë. “Bota” është filmi im i parë artistik me metrazh të gjatë që mban emrin e një regjisoreje të re,Iris Elezi e cila mjaft e talentuar dhe punetore,e cila deri tani ka sjellë disa filma për publikun, kjo është hera e parë që prezantohem me një film artistik me metrazh të gjatë.
Znj, Ju vazhdoni te luani dhe keni projekte te reja mesova nga biseda e thjeshte , mund te na tregoni dicka te lutem rreth tyre?
Projektet mija te reja jane:
Nje film Zviceran me Titull: Ne anen tjeter te Botes, nje rol interesant me Spanjollet.Kam dhe nje rol te nënës qe me prêt.
Jane dy angazhime qe më obligojne dhe do t’I bëj megjithese jam e moshuar pasioni per aktrimin mbetet i ri ne moshë.
Falenderim: Tinka Kurti.
Faleminderit Liliana per biseden dhe castet e bukura qe kaluam bashke, Nana Ju uron pune te mbare Org tuaj.
Falenderim: Liliana Pere
Faleminderit Zonja e madhe e aktrimit dhe e skenes Tinka Kurti, figura juaj e nderuar ngelet pjesa me e bukur e jetes per gjithe shqiptaret, qe gjithe jeten performuat role shume te bukura jetesore te rrenjosura thelle ne kujtesen tone dhe ne emocionet tona. Deputimi juaj ne skene ka qene i nje niveli te larte, me natyrshmeri aktrimi, energji dhe passion, guxim,humor, talent dhe shume pune, elemente qe kane qene me ju ne c’do rol. Jeni e admiruar dhe e nderuar nga te gjitha brezat e sotem dhe te ardhshem qe do prezantohen me figuren tuaj te madhe si Nder i kombit Tinka Kurti
Liliana Pere
Ing Informatik
Presidente
Oranizimi Internacional.
”Gruaja Shqiptare Në Botë”
Advisor of Diplomatic Mission Peace and Prosperity.

Muzika eshte jeta ime – flet Prof. Shqipe ZANI, Soprano (Mjeshtër i Madh)

by

Interviste / Histori Suksesi – nga Liliana Pere/

Profili i Shqipe Zanit/

Shqipe Zani e lindur ne Qyteze te vogel Gramsh, me nje bukuri te mbuluar nga zoti me malin madheshtor te Tomorrit dhe qe ne mes rri muri i Devollit mendon se ka marre nje pjese te bukurise, ate qe quhet talent. Dekori I bukur I natyres se qytetit qe ne vegjeline e saj e frymezoi Shqipen, dhe e ushqeu  boten e saj shpirterore artistike. Shqipja rrjedh nga nje familje intelektuale, te cilet e kane edukuar  me dashurine per artin dhe vlerat me positive.Ata  kane qene pjesmares te luftes nacional-clirimtare dhe kane punuar ne dobi te vendit.  Shqipja diplomohet ne 1964 – 1968 : Liceu Artistik “Jordan  Misja”,Tirane, diplomuar në Teoritikë. Vazhdon me pas ne Konservator ne vitin 1970 – 1973 : Studime të larta ne Konservatorin e Tiranës, dega Kanto, në klasën e Prof. Shpresa Nishani, me pas,stazh njëvjeçar pranë Teatrit të Operas dhe Baletit, trupa e Solistëve.

1995 – 1996 : Akademia Santa Çeçilia, Romë (5 muaj) me bursë Tempus

1998 : Akademia Santa Çeçilia, Romë (1 muaj) me bursë Tempus

1984 – 1992 : Pedagoge e Jashtme në Fakultetin e Muzikës, Dega KANTO, Akademia e Arteve të Bukura

1992 e në vazhdim – Pedagoge e Brendshme Definitive në Fakultetin e Muzikës, Dega KANTO, Akademia e Arteve të Bukura.

1996 – Emërohet Shefe e Seksionit të Kantos në Fakultetin e Muzikës

Nje karriere e dashur, e bukur e suksesshme, me nje nje aktivitet te dendur artistic, dhe te vleresuar te adhurueshem per publikun me shume cmime…Vleresimet per Shqipe Zanin jane te shumta

Urdhri “Naim Frashëri”, klasi III, “Për interpretim të Lartë të muzikës shqiptare dhe popullore të përpunuar” Tirane më 21.09.1985, Dekret nr.7000

  1. Çmimi I Dytë në Konkursin “Tefta Tashko” Korçë në vitin 1988
  2. Çmimi I Parë dhe I Dytë në Festivalin e Këngës Popullore të Përpunuar në vitet 1977,1978, 1979
  3. Çmimi I Parë dhe I Dytë në Dekadat e Majit, në vitet 1981, 1982, 1983
  4. Çmimi I Parë dhe I Dytë I Romacës Shqipatre në vitet 1988, 1997
  5. Titulli “QYTETAR NDERI”, me vendim të Këshillit Bashkiak GRAMSH, Nr.3 datë 21.07.2000
  6. Titulli “PROFESOR”, me VKM dhe Komisionit të Kualifikimit Shkencor nr.147 datë 27.07.2007
  7. Titulli “MJESHTËR I MADH”, me nr. Dekreti 7333 dt. 12.03.2012 dekretuar nga Presidenti Bamir Topi

Ndiqni bashkebisedimin…

Pyetje:Ku e gjen frymezimin Shqipja, kush e zbuloi talentin tuaj muzikor qe ne femijeri, mbeshtetja  dhe ndikimi ne formimin tuaj profesional si kengetare lirike kush ka qene?

Pergjigje- Frymezimin per te kenduar e kam gjetur ne qytetin tim ne bukurite dhe dashurine e madhe qe kam per te,  dhe ne deshiren dhe pasionin e madh per te qene nje kengetare e mire lirike

Profesori im I pare qe ka konstatuar qe une kam vesh muzike dhe talent, ne moshen 10vjec, ka qene Profesori im I muzikes Eduart Nosi.Ndersa mbeshtetjen dhe shtytjen e kam pasur nga babai im qe ka sakrifikuar shume. Puna ddhe durimi bene qe une te rritesha profesionalisht ne skene, Pedagaget qe ndikuan ne formimin tom kane qene Simon Gjoni , Malto Vakaj, Kseonthipi Mullisi , Lumturi Kalenja. Per tub ere nje kengetare e mire lirike duhet nje formim I mire muzikor dhe nje pune ne perditshmeri per te mbajtur zerin dhe timbrin e tij ne cilesine  e duhur.

Ardhja ne TOB , dhe bashkepunimet e mija me kengetaret me te mire te TOB si I ndjeri artisti madh Mentor Xhemali,Nina Mula, Ramiz Kovaci,Burhan Spahiu  u bene nje mbeshteje e forte dhe nje shtytje per tu perfeksionuar si artiste, Bashkepunimi me dirigjentet e medhenj si Refat Teqja I cili ishte dhe nje njeri shume imadh ne boten e tij.

Pyetje: E dashurShqipe ;ju  na keni zbukuruar jeten me zerin dhe muziken tuaj  a mundeni te sillni ne vemendjen e lexuesve, si ka qene karriere juaj artistike?

Pergjigje: Karriera  ime artistike ka pershkruar nje rruge te gjate te bukur, dhe shume pune e devocion, udhehequr nga pasioni per tu bere nje kengetare lirike, qe kur isha femije kete term nuk e njifja fare. Ndjeja Brenda vehtes se duhej te kaperxeja disa kodra dhe male per te ardhur ne Tirane. Kam realizuar mbi 2500 koncerte me Piano, Muzikë Dhome, Koncerte me orkestër, Koncerte me filarmoninë e qytetit Tiranë, me orkestrën e Ansamblit Shtetëror të Këngëve dhe Valleve popullore, me orkestrën simfonike të Radio Televizonit Shqiptar, me orkestrën e pedagogëve dhe studentëve të Universitetit të Arteve, me orkestrën e qytetit të Shkodrës, Durrësit, koncerte me Orksetrën e Ansamblit të Ushtrisë, Koncerte me grupin “Na bashkoi kënga popullore”. Kam realizuar concert Premierë me muzikë shqiptare të muzikologut Prof. Ramadan Sokoli.

Po permend disa nga rolet e mia muzikore ne vite:

1974 – 1992 : Soliste në Teatrin e Operas dhe Baletit, ku kam realizuar këto role në veprat skenike:

  1974 – roli i Davës, Opera “Mrika” të Prenk Jakovës

  1976 – roli i shoqes, Opera “Komisari” të Nikolla Zoraqit

  1976 – roli i Lules, Opera “Zgjimi” të Tonin Harapit

  1977 – roli i Afrovitit, Opereta “Karnavalet e Korçës të Avni Mulës

  1982 – roli i Myzetës, Opera “Boheme” të Xhiakomo Puçinit

  1983 – roli i Fraskitës, Opera “Karmen” të Zhorzh Bizet

  1984 – roli i Rozinës, Opera “Berberi I Seviljes” të Xh. Rossinit

  1985 – roli i Toskës, Opera “Toska” të Xhiakomo Puçinit

 1986 – roli i XHildës, Opera “Rigoleto” të Xhiuzepe Verdit

1987 – roli i CiuciuSanit, Opera “Butterfly” të Xhiakomo Puçinit

1989 – roli i Nedës, Opera “Paliaçi” të L. Kavalos

1990 – roli i Elit, Opera “Liceistët” të Josif Mingës (me orkestrën e Korçës)

1990 – Koncert recital me 16 pjesë, shoqëruar në piano nga Johan Botka

1991 – roli i Eleonorës, Opera “Trovatore” të Xhiuzepe Verdit

2000 – koncert në Prishtinë, Kosovë shoqëruar nga pianistja Mira Keta

2000 – koncert recital në Prishtinë, Kosovë

2004 – koncert vocal I muzikës së dhomës me soprano Shqipe Zani, me pjesëmarrjen e Stefano Donaudy (36 Arie të stilit antic, për kanto e pianoforte)

2007 – koncert recital me muzikë shqiptare :Portreti I Ramadan Sokolit”, shoqëruar në piano nga pjanistja Lea Kilica

2010 – koncert “Tre sopranot” Sh.Zani, S.Frashëri, M.Leka

2012 – koncert për 100 vjetorin e Pavarësisë shoqëruar nga Orkestra e Akademisë së Arteve të Bukura

  • 2014 – koncert me formacionin muzikor të muzikës Barok
  • 2015 – koncert me kuartet harqesh në Pejë, Kosovë
  • 1991 – e në vazhdim – koncerte të vazhdueshme në skenë me Piano e Orkestër

Pyetje: Kam kuriozitet te di lidhjen pedagogjike dhe muzikes si dhe artikujt te realizuar nga ju, cilat jane si dhe eksperienca te tjera pedagogjike?

 

  • Artikujt Muzikore te realizuar nga Shqipe Zani

 

  • 2004 : “Fizionomia kombëtare e krijimtarisë sonë përmes interpretimeve vokale” – botuar nga Instituti k Studimeve Pedagogjike
  • 2004 : Kumtesë “Raporti k muzikës së kultivuar më publikun dhe roli I një edukatori në kultivimin e shijeve të drejta te brezat e rinj”
  • 2005 : Kumtesë “Roli izërave femërorë në trajtimin e figurave në operat shqiptare”
  • 2005 : Material teknik “Frymëmarrja” (Përkthim)
  • 2005 : Programi mësimor për vitin akademik 1998 – 1999
  • 2006 : Promovimi k librit “Ëndrra dhe realitete” (Monografi Jorgjia Truja), Referon Shqipe Zani

EKSPERIENCAT PEDAGOGJIKE

1984 – 1992: Pedagoge e Jashtme në Fakultetin e Muzikës, Dega KANTO, Akademia e Arteve të Bukura1992 e në vazhdim.

Prej vitit 1984 e deri sot kam përgatitur mbi 40 diplomantë ndër të cilët do veçoja:

  • Nereida Fico (Soliste TOB)
  • Erinda Agolli (Soliste TOB)
  • Mirela tafaj (Soliste TOB)
  • Romina Baçe (Soliste TOB)
  • Dorina Selimi (Soliste TOB)
  • Era Limani (Kosovë) (Koncertiste)
  • Anila Tërshana (Soliste, Greqi)

Pyetje:Kisha deshire te permendnit disa nga koncertet tuaja kryesore mundet ?

Pergjigje: Po sigurisht. Kam realizuar mbi 2500 koncerte me Piano, Muzikë DHome, Koncerte me orkestër, Koncerte me filarmoninë e qytetit Tiranë, me orkestrën e Ansamblit Shtetëror të Këngëve dhe Valleve popullore, me orkestrën simfonike të Radio Televizonit Shqiptar, me orkestrën e pedagogëve dhe studentëve të Universitetit të Arteve, me orkestrën e qytetit të Shkodrës, Durrësit, koncerte me Orksetrën e Ansamblit të Ushtrisë, Koncerte me grupin “Na bashkoi kënga popullore”. Kam realizuar concert Premierë me muzikë shqiptare të muzikologut Prof. Ramadan Sokoli.

PJESËMARRJE NË AKTIVITETE NDËRKOMBËTARE

1974 : Turne në Jugosllavi me grupin e Durrësit

1975 : Turne në Kinë dhe Kore me Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve

1977 : Turne në Turqi me grupin “Na bashkoi kënga popullore”

1979 : Turne në Greqi me Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve

1981 : Turne me Orkestrën e Radio Televizionit në Itali

1984 : Turne me Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve në Egjypt

1986 : Turne me Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve në Itali

1998 : Turne me Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve në Palermo, Tunizi

1999 : Turne me Ansamblin e Bashkisë Tiranë në Itali

2006 : Turne me Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve në Wells, Angli

2011 : Koncert me Muzikë Dhome, Ulqin (Mali I Zi)

2015 : Koncert “Mesazherët e Paqes”, Paris (Francë)

Rifat Teqja, dirigjent i TOB (Artist i Popullit të Republikës së Shqipërisë, Prof. në Akademinë e Arteve) flet per Shqipe Zanin si deklaron më poshtë:

E njoh sopranon e mirënjohur Shqipe Zani qysh në fillimet e saj si studente në institutin e Lartë të Arteve të Bukura, për një vokal sa të bukur e plot dritë, aq edhe për një diapazon të gjerë e kualitet tingëllimi. Ajo u emërua si Soliste e Parë në TOB për kualitetin e lartë të vokalit të saj, duke u renditur me dinjitet me bashkëkohësit e saj më të mirë të këtij institucioni, duke u aktivizuar në role kryesore të shumë veprave skenike si opera, opereta e koncerte.

Me vlera të larta profesionalizmi e artistike janë realizimet e saj si Afroviti te “Karnavalet e Korçës”, Rozina te “Berberi i Seviljes”, Myzeta te “Boheme”, Ned ate “Paliaçi”, Leonora te “Trovatore”, Toska te “Toska” etj…

Në mënyrë të vacantë kontributi i saj ka qenë në veprat shqiptare ku karakteristikë e interpretimit të saj ka qenë individualiteti artistik. Zor se i ka shpëtuar repertorit të saj ndonjë vepër skenike kombëtare, koncert, konkurs, festival, ku Shqipja është nderuar edhe me çmime. Këndueshmëria e këtyre roleve me një timbrikë ekspresive dhe të pasur ka bërë që Shqipja të krijojë individualitetin e saj dinjitoz. Kontributi shumë i rëndësishëm ka qenë ndër vite e sidomos aktiviteti i saj koncertal për të cilin ajo është shquar për prirjen e saj të veçnte duke korrur sukses Brenda dhe jashtë vendit.

Një prirje po aq e rendësishme eshtë edhe kontributi i saj në fushën dhe jetën pedagogjike, krahasa asaj artistike, ku nga dora e saj janë përgatitur dhe përgatiten me shumë sukses me dhjetra këngëtare të talentuara e të pajistura me aftësi dinjitoze profesionale dhe artistike. Shkurt 1999, Tiranë.

Mesazi im per boten e muzikes eshte:

Kendon shpirti , pastaj zeri , dhe mendja duhet ushqyer me pare me nje formim te forte muzikor shkollor si dhe nje pune te perditesuar dhe te papertuar.

Falenderim i Shqipes:

Nje falenderim shume shpirteror dhe nje vleresim te madh per gruan inteligjente,dhe Org ‘’Gruaja Shqiptare ne  per punen e palodhur dhe perkushtimin serioz ne missionin e saj, Liliana Pere, qe me ftoi ne interviste vete kembengulese. me pasion dhe dashuri me shume respect dhe dashamiresi , ne nje kohe qe gjithe jeten time nuk me ishte afruar asnje gazetar per interviste. Koleget kane shkruar por une drejt per drejt me dekada te tera jam shprehur sinqerisht me nje pergatitje serioze per Lilianen.Urime Liliana dhe suksese ne misionin tuaj.

Ju faleminderit ju e dashur Shqipe Zani qe ma bête diten kaq te bukur, bisedova me nje artiste te madhe, me nje shpirt socal, dhe bote te madhe muzikore.E ndjeva muziken e saj afer ne veshin tim , duke kenduar kengen lule bore ne fund te intervistes , dhe me ne u bashkuan gjithe grate qe ndodheshin rreth nesh.

Faleminderit nga zemra artistja e madhe Shqipe Zani.Ishte kenaqesi biseda me ju.

Liliana Pere

Presidente e organizimit Internacional

Gruaja Shqiptare ne Bote

Keshilltare nderi ne Misionin Diplomatik per P. P

“Missionare e Paqes”

HISTORI SUKSESI- NJE SHQIPTARE NE ELITEN INTELEKTUALE FRANCEZE

by

Maniola CAMUSET -TREBICKA “Chevalier des Palmes Académiques ” nga Republika Franceze ne rangun e Elites Intelektuale Franceze./

Interviste Maniola CAMUSET – TREBICKA nga Liliana Pere / histori suksesi Profili i Manioles./

Qe ne moshen gjashte vjeçare e kisha zgjedhur rrugen e muzikes e te artit.Nuk kam devijuar me nga kjo rruge gjate ketyre dyzet vjeteve me pas…..

Maniola Camuset – Trebicka Pianiste eshte diploma e profesioni im.Kam mbaruar studimet e larta ne 1992.

Maniola Shprehet se:Shkolla franceze e pianos eshte diametralisht e kundert me shkollen tone. Teknika pianistike eshte diametralisht e kundert. Ashtu sikurse kultura eshte diametralisht e kundert. Ju imagjinoni rrugen qe duhet te hapet, duke u perpjekur çdo dite te pasurohesh me kete kulture. Mrekullia e nje rruge me “R” te madhe shtypi,por dhe distanca e jashtezakonshme per te arritur deri ne fund…..Punoja deri ne 60 ore ne jave, pa llogaritur oret e pianos ne dite per programin e konkurseve ose koncerteve. Per disa vende pune beja gjashte ose shtate ore ne dite me tre kater trena e flija 5 ore maksimum ne dite. Shpesh gjumi me zinte ne tren, e pastaj vendosa te ve zile per te mos harruar te zbres ne stacionin.

Fillimisht mora mesime me profesore franceze per te kaluar konkurse. Nje çmim i pare e nje çmim i dyte ne konkurse me bene te kisha mundesine per koncerte. Pastaj nga koncerti ne koncert u propozuan vendet e punes.Kete korrik te 2015,u emerova “Chevalier des Palmes Académiques ” nga Republika Franceze.

Ceremonia e dhenies se dipllomes e medaljes eshte lene per ne dhjetor. Eshte nje titull qe me nderon ,sepse vlereson punen ne fushen e Kultures dhe te Artit dhe me ve ne rangun e Elites Intelektuale Franceze.Sot punoj ne nje institucion prestigjioz i themeluar nga Napoléon Bonaparte qe quhet Shkolla e Legjionit te Nderit, France.

Ndiqni baskebisedimin interesant…

Pyetje:Femijeria eshte pjesa me e bukur e moshes per c’do njeri, Në se ktheni kujtesen në fëmijërinë tuaj të hershme, çfarë do të kujtonit në këtë intervistë?

Pergjigje:- Vitet e kaluara ne shkolle,te Kongresi i Permetit, rrugen e gjate ne kembe me shoqen time Valbonen, notat e para ne piano, korridoret, klasat, profesoret, lojen me peta e futbollin …. Me vitet qe kalojne, kujtimet e shkolles 8-vjeçare i kam me te shpeshta e me vijne me shpesh ne memorje.

Pyetje:E dashur maniola mund ten a flisni pak per familjen tuaj?

Pergjigje- Prinderit e mi,motra,gjysherit ishin berthama e familjes. Babai, Roland Trebicka, me merrte qe e vogel fare ne Teater. Me kujtohet me biçikleten Mifa,rrija e ulur ne koshin e vogel perpara biçikleten. Me mamin dilnim shume heret ne mengjes, ishte ora pese, ose pese e gjysem. Bénin rrugen bashke deri ne qender. Ajo merrte autobusin per ne pune, une vazhdoja ne kembe per ne Liceun Artistik. Motra, syte e kalter e floket ngjyre floriri me shihte me pak. Kur filloi te rritej e merrja gjithkund shkoja me grupin tim te shoqerise. Ajo u mesua te rritej me me te rritur. Gjysherit ishin te çmendur pas nesh e na plotesonin gjithe tekat e kapriçot….

Pyetje:Kush eshte shte qyteti juaj , qyteti ku ju jeni rritur dhe ku vazhdoni të jetoni. Por për shumëkush Në këtë intervistë cili do të ishte komenti juaj për qytetin tuaj, këtë herë nga këndvështrimi dhe i një inteletualeje të mirfilltë, sikundër jeni ju ?

Pergjigje- Tirana e dashur, me rruget, rrugicat, veren e nxehte me avullin e bitumit e dimrin ku boulevardi permbytej nga shirat. Palltot e kepucet qe na thaheshin ne trup neper klasat pa xhama e me gishtat mavi nga te ftohtit. Po kjo Tirane me Universitetin,Teatrot, jeten kulturore e sportive.Kurajo dhe pasioni i te gjithe atyre qe benin dinamiken dhe kulturen e vendit tone. Vajza dhe djem kurajoze qe jepnin me te miren e tyre per nje jete te denje. Ja çfare ruaj ne zemer nga vendlindja ime.

Pyetje:Kush eshte profesioni juaj I mirefillte para se ju te investonit , ne kapacitetin intelektual dhe professional, dhe cili eshte diplomimi juaj?

Pergjigje- Qe ne moshen gjashte vjeçare e kisha zgjedhur rrugen e muzikes e te artit.Nuk kam devijuar me nga kjo rruge gjate ketyre dyzet vjeteve me pas….. Une jam -Pianiste eshte diploma e profesioni im.Kam mbaruar studimet e larta ne 1992.

Pyetje:Maniola kur beni nje bilanc te punes tuaj si ndiheni sot ne profesionin tuaj, cilat kanë qënë disa nga vlersimet që keni ndjerë në karrierën tuaj profesionale ?

Pergjigje- -Nuk do te ndryshoja asgje nga jeta ime.Kur erdha ne fillim ne Paris,veshtiresite ishin te jashtezakonshme. E para nga vete gjuha e komunikimi.Se dyti nga perballja me nje kulture oksidentale e njohur si nga me te lashtat e me nje finese te jashtezakonshme.Une dilja nga nje vend hermetik, ku nuk kishim as mundesine te dinim,as mundesine te imagjinonim kulturen oksidentale.Sot te rinjte dine gjithçka. Mediat, interneti, levizja e lire midis shteteve ben qe te informohemi per gjithçka duam.Une dilja nga nje paradoks : vend me tradita mesjetare por me nje potencial intelektual te mahnitshem.Fillimisht mora mesime me profesore franceze per te kaluar konkurse. Nje çmim i pare e nje çmim i dyte ne konkurse me bene te kisha mundesine per koncerte. Pastaj nga koncerti ne koncert u propozuan vendet e punes. Artikujt neper gazeta me ndihmuan per te avancuar. Rruga e koncertistes ne nje vend qe eshte nje nga kapitalet e botes, eshte nje satisfaksion i madh per mua.

Pyetje:Kur jeni larguar nga shqiperia ? aresyet tuaja ,dhe si vazhdon komunikimi me shqiperine?

Pergjigje- -Jam larguar ne nentor te 1992 per te marre pjese ne nje nga konkurset me te medhenj internationale pianistike, Konkursi “Marguerite Long “. Qe prej ketij konkursi ku presidenti ishte Lorin Mazel,pjesetaret e jurise me keshilluan te beja çmos te vija ne Paris per te studiuar. E keshtu filloi epopeja e Frances. Por nuk me pengon te vij pervit ne Tirane. Kontaktet kane humbur e une perfitoj me dy djemte e mi e tim shoq te kaloj dite te gezuara ne familje.

Pyetje:Sa e veshtire ka qene per ju Rruga e suksesit dhe si e keni menaxhuar ate, cila eshte puna dhe vendi ku punoni tani?

Pergjigje- Shume e veshtire.Nje pjese te veshtiresive i numerova me lart. Shkolla franceze e pianos eshte diametralisht e kundert me shkollen tone. Teknika pianistike eshte diametralisht e kundert. Ashtu sikurse kultura eshte diametralisht e kundert. Ju imagjinoni rrugen qe duhet te hapet, duke u perpjekur çdo dite te pasurohesh me kete kulture. Mrekullia e nje rruge me “R” te madhe shtypi,por dhe distanca e jashtezakonshme per te arritur deri ne fund ….Punoja deri ne 60 ore ne jave, pa llogaritur oret e pianos ne dite per programin e konkurseve ose koncerteve. Per disa vende pune beja gjashte ose shtate ore ne dite me tre kater trena e flija 5 ore maksimum ne dite. Shpesh gjumi me zinte ne tren, e pastaj vendosa te ve zile per te mos harruar te zbres ne stacionin e duhur.Shpesh koncerti ne darke ishte pas dhjete oresh mesimdhenieje, pa vaft dreke as edhe darke…Makijohesha e ndrohesha ne tualetin e trenit, per te arritur ne sallen e koncertit gati ne te njejten kohe si dhe publiku. E kete e kam bere deri para lindjes se djalit tim te pare deri ne muajin e nente te shtatezanise.Me lindjen e djalit te dyte vendosa te punoj vetem ne nje institucion e te marr patenten. Duhet patur parasysh qe me tim shoq nuk kemi patur asgje ndihme per te na mbajtur femijet ndonjehere. Imagjinoni qe im shoq ishte çdo jave me sherbisherbim jashte Frances. Ne kombinonim axhendat tona per te qene gjithmone te pakten njeri nga ne ne mengjes ose ne darke prezent per femijet. Sot punoj ne nje institucion prestigjioz i themeluar nga Napoléon Bonaparte qe quhet Shkolla e Legjionit te Nderit.

Pyetje:C’fare mbeshtetjesh dhe sadisfraksion, vleresime keni ne punen tuaj ?

Pergjigje- Sigurisht duartrokitjet e publikut, letrat e nxenesve e te prinderve te tyre, arritjet ne konkurse te nxenesve, ardhja e tyre e vazhdueshme neper koncerte te miat, e per disa i kam njohur te vegjel e tani me ndjekin me bashkeshortet neper sallat e ndryshme. Kete korrik te 2015,u emerova “Chevalier des Palmes Académiques ” nga Republika Franceze. Ceremonia e dhenies se dipllomes e medaljes eshte lene per ne dhjetor. Eshte nje titull qe me nderon ,sepse vlereson punen ne fushen e Kultures dhe te Artit dhe me ve ne rangun e Elites Intelektuale Franceze. Per kete jam shume e prekur dhe krenare per rrugen qe kam ndjekur.

Pyetje:Cilat janë disa nga vetitë tuaja, që ju çmoni më shumë tek vetja juaj?

Pergjigje- Besnikeria dhe vullneti them se jane dy karakteristika te miat.

Pyetje:Çfarë adhuroni më shumë ….në jetë? Dhe çfarë përçmon më shumë?

Pergjigje- Kur shoh si rriten dy djemte e mi. Kjo eshte gjeja me e bukur ne jete. Ajo qe perçmoj eshte pabesia si dhe injoranca e mendjemedhenjve.

Pyetje:Cili është raporti që ju keni me veten ,profesionin dhe komunitetin e gruas qe te rrethon?

Pergjigje- Une jetoj midis intelektualesh. Ne nje familje ku roli i gruas nuk ka diskutim si dhe ne rrjetin tim shoqeror po e njejta gje. Femra dhe Mashkulli kompletohen ne menyre perfekte e duhet perfituar qe diferenca qe ekziston te perdoret si nje pasuri e jo si nje lufte ose fatalit.

Pyetje:Profesionalizmi I larte që ju i keni kushtuar jo pak kohë në jetën tuaj profesionale, si e shihni stadin e saj te zhvillimit në shoqërine shqiptare sot ?

Pergjigje- Shoqeria shqiptare ben progres. Por duhet te behet progres ne reformat ligjore. Ketu per mua ka nje bemol dhe eshte e vetmja rruge drejt Evropes. Ne kete drejtim ka nje rruge te veshtire per te permbushur ne te drejtat dhe detyrat e gruas ne shoqeri dhe ne zhvillimin ekonomik te vendit.

Por ne kemi nje potencial te jashtezakonshem e mendoj se gjithçka do te perparoje me hapa te shpejte.

Ju falenderoj per mundesine qe me dhate te shprehem nepermjet kesaj interviste.Urime per ju Liliana,punen tuaj qe e beni me kaq dashuri e passion si promotore e vlerave te gruas shqiptare ne bote dhe org Gruaja shqiptare ne Bote interviste.

Faleminderit Ju e dashur e talentuar , artistja e talentuar, gruaja e suksesshme qe na nderon dhe nge lart emrin e gruas shqiptare dhe te Kombit Shqiptar.

Maniola, biseda me ju ishte nje labirint vlerash, jo vetem artiste, si pianise e talentuar, por dhe integritet intelektual te forte, e formuar me se miri.

Liliana Pere

Presidente e organizimit Internacional

Gruaja Shqiptare ne Bote

‘’Keshilltare Nderi’’ ne Misionin Diplomatik per P. P ‘’Missionare Paqes’’