Me rastin e pesevjetorit te ndarjes nga jeta te profesorit te nderuar (23 gusht, 1935 – 9 maj, 2012)/

Nga Sadik ELSHANI/

Me 9 maj mbushen pese vite qe profesor Ibrahim Gashi u nda nga kjo bote. Me kete rast, e kujtojme, e nderojme jeten, vepren dhe punen me plot perkushtim te profesor Ibrahim Gashit, themeluesit dhe udheheqesit te Institutit te Integrimit te Kultures Shqiptare, mikut te shtrenjte e te paharruar te shoqates “Bijte e Shqipes’ ne Philadelphia. Kujtojme nje njeri te mire dhe atdhetar te flakte, fytyra e te cilit rrezatonte optimizem, dashuri, miresi e ngrohtesi njerezore, butesi e urtesi. Ishte si nje burre i urte i perrallave dhe rrefimeve shqiptare.

Lindi ne Kruje me 23 gusht te vitit 1935. Nen trysnine e padurueshme te regjimit te eger te Kralit te Serbise, familja me heret ishte shperngulur nga fshati Kotorr i Skenderajt (Kosove). Kur me 1941 Kosova u ribashkua me Shqiperine, familja e tij u kthye ne Kosove. Babai i tij, mesuesi i nderuar, Rrahim Gashi, punonte si mesues ne fshatrat e Drenices. Ibrahimi shkollen e mesme e mbaroi ne Mitrovice (1955). Vazhdoi Fakultetin e Shkencave te Natyres, dega matematike – astronomi, ne Universitetin e Beogradit (1955 – 1959). Para perfundimit te studimeve, UDB-ja e arreston dhe pak me vone, se bashku me familjen e tij i debon ne Shqiperi. (Ata atehere e kishin nenshtetesine shqiptare). Studimet i perfundon ne Universiteti e Tiranes. Per vite me radhe ka qene mesimdhenes i matematikes dhe astronomise ne shkollat e mesme te Rrethit te Krujes. Ne vitet 1984 – 1990 dha mesim ne Universitetin e Tiranes si Profesor i Jashtem. Eshte dekoruar me medaljen “Naim Frasheri”. Nga dhjetori i vitit 1992 deri ne shtator te vitit 1996, kur edhe u pensionua, punoi si Sekretar i Dyte ne Ambasaden e Shqiperise ne Slloveni. Jeta nuk matet me sa vite ka jetuar nje njeri, por me ate se çka ka bere ai gjate atyre viteve. Dhe profesori beri shume: Vetem pasi eshte pensionuar, ai ka botuar 13 libra, nga te cilat, 3 me permbajtje astronomike, 7 te tjera me tematike pak te rrahura ne Shqiperi, ne te cilat pasqyrohen njohuri mbi kalendaret dhe kronologjine si shkence, dhe 3 me tematike politiko – shoqerore. Profesor Gashi punoi gjate gjithe jetes se tij per çeshtjen shqiptare, çeshtjet madhore te kombit tone.

Ne vitin 2009 themeloi Institutin e Integrimit te Kultures Shqiptare. Vdekja e rrembeu kur ishte duke pergatitur, duke perfunduar redaktimin e librit, “Nje komb, nje shkolle, nje kulture” (Tirane, 2012). Ne kete liber mjaft te rendesishem per kulturen dhe arsimin tone kombetar, jane paraqitur punimet qe jane mbajtur ne Konferencen e Pare Mbarekombetare per Perparimin dhe Njesimin e Programeve e te Teksteve Mesimore ne te gjitha trevat shqiptare (Tirane, 17 – 18 shtator, 2011). Keto kumtesa jane mbajtur nga studiuese nga te gjitha trevat shqiptare dhe diaspora. Ndihemi krenar qe shoqata “Bijte e Shqipes” dha nje ndihme financiare per botimin e ketij libri, si dhe zoterinjte Llazar Vero e Sadik Elshani. Profesorit i kishim premtuar se kur do ta botonte librin, ne do t’i benim nje promovim dinjitoz ne shoqaten tone. Premtimin, fjalen e dhene  e mbajtem dhe me 3 mars te vitit 2013 e organizuam nje veprimtari madheshtore, por kuptohet, profesori nuk ishte me ne mesin tone. Vetem e ndienim pranine e tij, shpirtin e tij atdhetar.

Si nje intelektual atdhetar i shqetesuar per gjendjen e kombit tone te ndare ne 5-6 shtete, ai nuk mund te rrinte duarkryq, te bente sehir. Nuk priti qe dikush ta kryente kete detyre atdhetare, kete mision te shenjte kombetar, por vete iu pervesh punes, duke qene i vetedijshem per sfidat dhe problemet e shumta qe i kishte perpara ne kete rrugetim te gjate. Po te ishte kjo nje pune e lehte, me siguri dikush tjeter do ta kishte bere para profesor Ibrahimit. Puna qe ka bere profesor Ibrahim Gashi per integrimin e kultures shqiptare eshte nje ndermarrje, nje mision fisnik i nje njeriu fisnik, i nje atdhetari te vertete, i nje punetori te perkushtuar per çeshtjet madhore te koimbit tone. Profesor Ibrahim Gashi, si rralle ndonje qenie tjeter njerezore, ishte i begatuar me virtyte dhe vlera te larta njerezore: Burre i mençur, i urte, fisnik, guximtar, pedagog, intelektual, shkencetar, diplomat, bashkeshort dhe prind shembullor, atdhetar largpames i brumosur me dashurine e pakufishme per Shqiperine Etnike, gjuhen, kulturen dhe traditat e shkelqyera te kombit tone. Ky ishte profesor Ibrahim Gashi! Shkurt, ai ishte dhe gjithmone do te mbetet personifikim i miresise njerezore dhe misherim i shqiptarizmit – njeri qe me urtesine e tij, me sjelljet e tij teper njerezore, me mirekuptimin, tolerancen e tij, te bente menjehere per vete.

E patem fatin e mire qe ta kishim ate shpesh ne mesin tone dhe te diskutonim me pasion per çeshtjet kombetare, te kaluaren dhe te tanishmen e kombit tone, sfidat dhe problemet me te cilat ballafaqohen shqiptaret ne te gjitha trevat tona: Si t’i kalojme ato dhe ç’duhet te bejme ne. U gezohej sukseseve tona dhe kenaqej kur i shihte femijet qe po mesonin gjuhen shqipe ne shkollen e shoqates sone. Dhe ne mezi qe prisnim ta takonim heren tjeter. Ne maj te vitit 2010 ne mjediset e shoqates sone, “Bijte e Shqipes”, organizuam nje takim te bukur, nje mbremje te paharrueshme me profesor Ibrahim Gashin dhe familjen e tij te mrekullueshme. Ne kete takim u njohem edhe me veprimtarine e begatshme botuese te profesorit, veprimtarine dhe planet e institutit qe ai drejtonte.

Ishte idealist me ideale te pastra e te larta kombetare. Si dikur Rilindesit tane mendjendritur, edhe ai e ndjeu te nevojshme te bente diçka, iu pergjigj nje zeri te larte te dale nga historia, nga kujtesa jone kombetare: “Te bejme diçka per Shqiperione, per kombin tone”. Profesori me energjite e tij krijuese, me forcen e intelektit te tij, me kembenguljen e matemacientit dhe me vizionin e astronomit, iu pergjigj kesaj thirrje – e themeloi dhe e drejtoi Institutin e Integrimit te Kultures Shqiptare. Misioni i ketij institute ishte integrimi i kultures shqiptare, njesimi i teksteve, planprogrameve shkollore dhe terminologjise shkencore ne te gjitha trevat shqiptare. Pra, nje komb, nje shkolle, nje kulture –  ky ishte koncepti atdhetari profesor Gashit. Ishte ky nje hap i mbare ne rrugetimin tone te gjate, por te pandalshem per bashkimin kombetar. Sot veprimtaria e ketij institute eshte shtrire ne te gjitha trevat shqiptare dhe ne diaspore. Thirrjen e profesor Ali Hadrit: “Nje komb, nje gjuhe letrare kombetare”, profesor Ibrahim Gashi me punen e tij te perkushtuar e ka ngritur ne nje nivel edhe me te larte, duke i dhene kuptimin me te plote: “Nje komb, nje gjuhe letrare kombetare, nje shkolle, nje kulture kombetare dhe nje shtet shqiptar per te gjithe shqiptaret”. Le te jene keto jo vetem endrrat, por edhe perpjekjet, synimet, perkushtimet e çdo shqiptari. Ne pamundesi per ta bere bashkimin fizik, bashkimin politik, shqiptaret kudo qe jetojne jane perpjekur me shekuj te tere per bashkimin kulturor, shpirteror. Pa nje bashkim shpirteror, nuk mund te kete as bashkim fizik.

Ne keto çaste kur po e perkujtojme jeten dhe vepren e profesorit te nderuar, te reflektojme e te pyesim veten: “Ç’mund te bejme per Shqiperine, kombin tone? T’i pervishemi punes, sepse ende kemi shume per te bere. Te ndjekim shembullin e profesor Ibrahim Gashit! E ndiejme veten krenare e te lumtur qe nje njeri i tille ka qene nje dhurate ne jeten tone, ka qene dhe do te mbetet pjese e jetes sone.

I paharrueshem qofte kujtimi i Tij!

Philadelphia, 8 maj, 2017

• Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.