Senatori republikan i Shteteve të Bashkuara, Roger Wicker, thotë në një intervistë ekskluzive për Radion Evropa e Lirë se ISIS-i është një “kancer shumë i rrëzikshëm”, që duhet të mposhtet ushtarakisht. Sipas tij, ky grup militant nuk mund të zhbëhet me diplomaci.
Me senatorin Wicker ka biseduar shefja e programit në gjuhën shqipe të Radios Evropa e Lirë, Arbana Vidishiqi.
Radio Evropa e Lirë: Senator Wicker, jeni në Evropë për të shënuar 40 vjetorin e Marrëveshjes së Helsinkit, e cila, mes tjerash, mbron parimin e tërësisë territoriale të shteteve në Evropë. Sot, kufijtë në Evropë duket se janë në rrezik. Rusia ka aneksuar Krimenë, ka pushtuar rajonin e Transnistrisë në Moldavi, të Abkhazisë dhe Osetisë Jugore në Gjeorgji. A ka vdekur Marrëveshja e Helsinkit?
Roger Wicker: Jo, nuk kanë vdekur dhe këtë do ta bëjmë të qartë edhe një herë në Asamblenë Parlamentare të OSBE-së në Helsinki. Kjo është një asamble parlamentare vjetore, në të cilën do të diskutohen një numër çështjesh, me theks të veçantë shkeljet e vazhdueshme të çdo parimi të Marrëveshjes së Helsinkit nga ana e Rusisë.
Radio Evropa e Lirë: Disa zyrtarë rus kanë akuzuar Shtetet e Bashkuara se kanë orkestruar protesta dhe revolucione në Armeni, Gjeorgji, Ukrainë, madje edhe në Maqedoni. Si do t’u përgjigjeshit këtyre pretendimeve?
Roger Wicker: Do të përgjigjem në këtë mënyrë: ne mirëpresim një transmetim të hapur dhe transparent të lajmeve nga organizata të interesuara, të cilat do të lejohen në këto zona dhe do të tregojnë të vërtetën ashtu siç është.
Por, nuk është e pazakontë për Qeverinë ruse që të angazhohet në propagandë sistematike dhe të rreme dhe ajo është shumë e mirë në këtë punë, në përpjekjet për të diskredituar Shtetet e Bashkuara dhe vendet që mbështesin transparencën, sundimin e ligjit dhe lirinë e përcaktimit.
Andaj, nuk jam i befasuar nga propaganda ruse që bën përpjekje të diskreditojë të gjithë nga ne që kundështojmë shkeljet e gati çdo parimi që bën Rusia, jo vetëm të Aktit Final të Helsinkit, por edhe të Kartës së Kombeve të Bashkuara.
Radio Evropa e Lirë: Askush nuk e do një Luftë të Ftohtë; kjo është fjalia të cilën e dëgjojmë shpesh së fundmi, por a nuk ka nisur tashmë kjo luftë?
Roger Wicker: Ne, sigurisht, se nuk e duam një Luftë të Ftohtë. Duhet të pranoj se një Luftë e Ftohtë është më e mirë se një Luftë e Nxehtë dhe, sinqerisht, kjo është ajo që kemi parë në Krime dhe në lindje të Ukrainës. Plumba të shtënë nga trupa që mbështeten nga Rusia dhe njerëz që vdesin për pasojë. Andaj, për ata njerëz që kanë qenë të angazhuar në beteja, luftime dhe konflikte, ata janë vrarë dhe nuk do të kthehen më.
Pra, për ta është luftë e nxehtë. Pres ditën kur mund të kemi atë që kemi pasur me Rusinë një dekadë, një dekadë e gjysmë më parë – miqësi, sinqeritet dhe shkëmbime midis Rusisë, ish-vendeve sovjetike dhe Shteteve të Bashkuara. Ky është qëllimi im.
Por, nëse udhëheqësi rus, zoti Putin, vazhdon me veprimet e tij, atëherë mendoj se është e rëndësishme për të gjithë ne në botën e lirë, për ne që mbështesim lirinë, të qëndrojmë të fortë dhe të flasim të vërtetën. Le ta dijë pjesa tjetër e botës se ne i dimë veprimet e zotit Putin dhe ato paraqesin shkelje të pothuajse çdo parimi të lirisë, respektit të vendeve të tjera dhe respektit për sundimin e ligjit.
Radio Evropa e Lirë: Në Kombet e Bashkuara po zhvillohet një betejë diplomatike mbi një rezolutë e cila do të dënonte gjenocidin në Srebrenicë. Rusia, e cila ka lidhje të ngushta më Serbinë, ka vënë në qarkullim një rezolutë rivale, e cila nuk e përmend as Srebrenicën, dhe as gjenocidin. Si do t’i cilësonit deklaratat që mohojnë se masakra në Srebrenicë është përkufizim i gjenocidit?
Roger Wicker: Më lejoni të ju them se sa të fuqishme ndjehen Shtetet e Bashkaura në lidhje me këtë çështje – në baza dypartiake. Unë jam senator republikan i Kongresit të SHBA-së. do të jem pjesë e një delegacioni dypartiak, që do të udhëtojë fundjavën e ardhshme në Srebrenicë, nën udhëheqjen e ish-presidnetit Clinton.
Mund t’ju them se presidenti aktual i Shteteve të Bashkuara, Barack Obama, ndjehet mjaft rehat për të dërguar një ish-president për të përfaqësuar qeverinë tonë dhe për të udhëhequr një delegacion dypartiak, për të kujtuar 20-vjetorin e kësaj masakre.
Dhe, mesazhi i qartë që mendoj se do të transmetohet në skenën botërore, fundajëvn e ardhshme nga Bill Clinton, është se kjo ka qenë gjenocid, mizori, masakër, brutalitet i papërshkrueshëm. Është e rëndësishme që 20 vjet pas, të mos harrojmë kurrë se mund t’i parandalojmë, deri në një masë, këto gjëra që të mos ndodhin përsëri. Kjo do të jetë një deklaratë shumë e fuqishme, në lidhje me këndvështrimin e shumicës dërrmuese të amerikanëve.
Radio Evropa e Lirë: Kosova ka shpallur pavarësinë e saj nga Serbia në vitin 2008. Shtetësia e saj nuk pranohet nga Serbia dhe as nga Rusia. Presidenti rus, Vladimir Putin, madje ka shfrytëzuar pavarësinë e Kosovës si pretekst për aneksimin e Krimesë. A po shfrytëzohet Ballkani si një fushë-lojë nga Putini?
Roger Wicker: Më lejoni t’ju them se e gjithë historia e presidentit Putin ka qenë përdorimi i pretekst pas preteksti, për të justifikuar atë që bën, qoftë në Osetinë e Jugut, Gjeorgji apo në konfliktin që po kryen për më shumë se një vit e gjysmë në lindje të Ukrainës.
Ka gjithmonë një justifikim, gjithmonë një pretekst. Kjo është denoncuar rëndë dhe është dëshmuar të jetë një gënjeshtër nga miratimi me shumicë dërrmuese i rezolutave në OKB, në Asamblenë Parlamentare të OSBE-së.
Më lejoni t’ju them këtë, populli rus nuk ka arsye të ndjejë ndonjë armiqësi nga populli amerikan, nga komuniteti evropian, vendet e BE-së. Ne duam të jemi miq, njerëzit që duan lirinë duan të jenë miq me popullin e Rusisë. Dhe, unë pres ditën kur Rusia të udhëhiqet nga dikush i denjë për ëndrrat për liri dhe sinqeritet.
Mendoj se (populli) do që të jetë në gjendje për të zgjedhur udhëheqësit e tij, për të marrë pjesë në zgjedhje, pa e ditur që në fillim se një njeri i fuqishëm do t’i fitojë ato dhe nuk ka arsye reale për të marrë pjesë. Mendoj se populli rus pret për këtë ditë.
Radio Evropa e Lirë: A jeni optimist se kjo ditë është afër?
Roger Wicker: Nuk jam optimist se është pranë dhe për aq kohë sa Vladimir Putin është udhëheqës i Rusisë, më duhet të them se përgjigjja ndaj veprimeve të tij duhet të përfshijë forcën dhe vendimet nga ana jonë. Bota që do lirinë nuk do ta mbështesë atë. Por, shumë gjëra marrin kohë. Kam qenë student në vitet ’70, kam vizituar Berlimin Lindor dhe Berlinin Perëndimor, dhe nuk e di nëse kam menduar ndonjëherë në jetën time se Muri do të bie, se komunizmi do të bie, se Bashkimi Sovjetik do të shpërbëhet, por kjo ka ndodhur.
Kur kjo ka nisur të ndodhë, ka ndodhur shumë shpejt, një vend pas tjetrit. Sistemi i korruptuar që nuk i ka shërbyer popullit, doli të jetë i rrezikshëm dhe kur ka nisur të shkatërrohet, është shkatërruar shumë shpejt. Nuk e përjashtoj që në dekadën e ardhshme të ndodhë diçka dramatike, që sjell liri për njerëzit në Rusi, në vendet e ish-Bashkimit Sovjetik. Nuk e përjashtoj këtë.
Por, po ashtu duhet të jemi realë, se kjo mund të kërkojë ndryshimin e udhëheqjes dhe mund të marrë kohë. Në ndërkohë, reagimi i Perëndimit duhet të jetë i fuqishëm dhe jo të ketë pikëpamje joreale. E tëra çfarë duam është që Rusia dhe lideri i saj t’iu përmbahen marrëveshjeve që paraardhësit e zotit Putin i kanë bërë në Kartën e OKB-së, në Aktin Final të Helsinkit.
Radio Evropa e Lirë: Senator, të flasim pak për grupin militant Shteti Islamik. Qytetarë nga Kosova, Shqpëria, Bosnja dhe vende tjera të Ballkanit po i bashkohen këtij grupi si luftëtarë të huaj. Çfarë duhet të bëjnë këto shtete saktësisht që të përballen në mënyrë efektive me këtë sfidë globale?
Roger Wicker: Duhet të pranojmë se ISIS është efektiv në mediat sociale, me tërheqje të caktuar të natyrës njerëzore. Dhe, nuk i duhen shumë të konvertuar për të shkaktuar një problem. Nuk bëhet fjalë vetëm për Ballkanin, janë edhe Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar, Kanadaja, ku të rinjtë rekrutohen përmes Internetit dhe mediave sociale; ata binden se duhet të luftojnë në emër të grupit të Shtetit Islamik.
Kjo nuk është dashur të ndodhë fare dhe unë jam shumë kritik ndaj administratës së tanishme amerikane. Adaministrata e mëparshme, me udhëheqje ushtarake, është angazhuar në Irak dhe, në parim, kemi arritur te një pikë ku Iraku ka qenë i qëndrueshëm. Qeveria atje nuk ka qenë ashtu siç e kemi dashur, por ne kemi pasur vullnet për të mbajtur një forcë në Irak dhe për të stabilizuar rajonin.
Në vend të kësaj, administrata Obama ka tërhequr pothuajse çdo ushtar amerikan dhe atje ka mbetur një vakuum që është mbushur nga ISIS, ISIL, Shteti Islamik… sido që ta quani. Problemi i rekrutimit në Ballkan ose në hemisferën perëndimore vjen vërtet nga fakti se ka ndodhur një vakuum dhe ne kemi lejuar që ky grup të dalë në vendin e parë. Keni të drejtë, është një zhvillim shumë, shumë sheqtësues dhe nuk mund të lejojmë që ISIS të ketë sukses.
Nuk mund të lejojmë që një Kalifat Islamik të mbizotërojë dhe të jetë i qëndrueshëm në atë zonë, në mënyrën se si ata shpresojnë. Përfundimisht, ISIS do të mposhtej ushtarakaisht. Shpresojmë që kjo të ndodhë nga fqinjët tanë në atë rajon. Mensoj se bota që do lirinë, bota që kupton rrezikun e ekstremizmit islamik do të bëjë hapa para dhe kur t’i bëjmë, nëse i bëjmë, problemi i rekrutimit do të zgjidhet.
Radio Evropa e Lirë: Pra, ju pajtoheni me thirrjet për një angazhim më të fuqishëm të Shteteve të Bashkuara në Ballkanin Perëndimor?
Roger Wicker: Pajtohem se diçka duhet të bëhet. ISIS nuk do të zhbëhet për shkak të diplomacisë. Nuk do të zhbëhet për shkak se do të denoncohet në OKB. Ata duhet të mposhen ushtarakisht. Do të sfidoj secilin që më tregon një mënyrë tjetër të moshtjes.
Duhet të konfrontohemi me këtë realitet të pakëndshëm; është një realitet me të cilin njeriu duhet të përballet. Do të doja që të mos e kishim braktisur fushën e lojës më herët, por kjo është histori tani. Do të doja që kjo të mos ishte e vërtetë, por tani përballemi me një kancer shumë, shumë të rrezikshëm në këtë rajon, që duhet të moshtet ushtarakisht.
Shpresoj se mund ta bëjmë këtë me një vendosmëri të gjerë, nga një koalicion i gjerë i njerëzve që do ta kryejnë këtë punë shpejt. Ne duhet të përballemi me realitetin.(Bisedoi: Albana Vidishiqi)
Presheva eshte vend i lirise se munguar dhe i dijes se ndaluar!
Intervistë me z. Gazmend Arifi, drejtor ekzekutiv i Qendrës Europiane për Luginën – Preshevë/
Për Tribunën Shqiptare, bashkëbisedoi Ajet Nuro, Montreal, Kanada/
Foto nag Altin Agron Boriçi/
Hyrje/
Dëshira për të bërë të njohur Luginën e Preshevës në të gjithë përbërësit e saj tek publiku shqiptar, më ka lindur herët. Në janar 2009, kur isha në stazh tek Zëri i Amerikës, takova z. Shaqir Salihu, gazetar, i cili mes të tjarsh më tha se shumë pak pasqyrohet Lugina e Preshevës në media. Pas kësaj kam njohur shumë preshevar, poetë, gazetarë, artistë dhe çuditërisht ata gjenden gjithandej a thua kjo komunë shqiptare, prodhon veç intelektual dhe artistë. Por, nga ana tjetër, të rinjët preshevarë i ke në universitetin e Tiranës, Prishtinës por edhe në universitete të tjara të botës. Shumë shqiptarë nga Presheva kanë emigruar (më mirë i janë larguar dhunës….) në shumë vende të botës, kryesisht në Zvicër, Gjermani dhe vende të tjera të Evropës Perëndimore por edhe këtu në Kanada. Shumë shqiptarë me origjinë nga Presheva, janë pjesë e politikës shqiptare, kryesisht në Kosovë. Por, Presheva, ka qenë edhe në qendër të vëmendjes kryesisht për dhunën e ushtuar nga autoritetet serbe në Preshevë dhe Bujanovce, dy komuna që janë pjesë e Serbisë. Ja pra, hapja e Qendrës Europianepër Luginën – Preshevë më jep rastin e mirë të bisedoj me një preshevar për Preshevën. – Ajet Nuro
Tribuna Shqiptare : Z. Arifi, së pari faleminderit për gatishmërinë për të qenë në një farë mënyre zdhënës i Luginës së Preshevës. Së dyti, përpara se të flasim për Preshevën dhe preshevarët, zoti Arifi, pa dashur t’u kërkojmë një Curriculum Vitae, nja dy fjalë për Ju.
Gazmend Arifi : Jam Malesor, nga lagjja e Ahmatajve ( Caravajke ), qe i bie nga Karadaku i Shkupit ( pjesa mbi Presheve). Te paret e mi, thuhet se kane emigruar nga Mirdita. Kam lindur ne Presheve me 30.10.1959 dhe prindrit e mi kishin tre femije dhe sot mund te themise ata arriten te kene nji mjek ( radiolog) , nji ekonomiste dhe mua qe kam mbaruar shkollen fillore “18 Nentori”- Presheve dhe Gjimnazin “Skenderbeu” ne Presheve.ne vitin 1977-78. Me pas jam regjistruar ne universitetin e Prishtines ne fakultetin juridik. Gjer me vitin 1991 kam punuar ne sektorin privat dhe ne ate vit jam punesuar ne Sherbimin juridik ne N.Sh ” Metal” Presheve, ku qendrova plot kater vite.
Deri ne vitin 2010 prap isha ne sektorin privat, ku kete vit isha Drejtor Ekzekutiv (Partner Preshevar ) ne Universitetin Nderkombetar te Struges, dega ne Presheve. Dega e cila nderpreu punen ne nentore te vitit 2011. Si produkt i gjithe kesaj doli nga shtypi Libri im ” Presheva Liria dhe Dituria” i botuar ne Geer Tirane . Jam i martuar dhe prind i tri Vajzave dhe dy Djemve. Sot bej punen e Drejtorit Ekzekutiv te “European Centre for the Valley ” ne Presheve.
Tribuna Shqiptare : Siç e përmendët edhe Ju, ju keni botuar së fundi një libër i titulluar « Presheva : Liria dhe dituria ». Vet titulli flet shumë, por ajo që do të donim të dinim është cili është historiku i kësaj krahine apo komune shqiptare.
Gazmend Arifi : Presheva eshte vend i lirise se munguar dhe i dijes se ndaluar. Ne Presheve , mungesa e lirise eshte mbjellur ne shekullin e kaluar, ndersa ndalimi i diturise vijon edhe ne shekullin tone. Liria pa dituri mund te perdoret, te shperdoret dhe te abuzohet. Dituria pa liri mund te prodhoj Xhordano Bruno e Galileo Gallei ne cdo kohe dhe ne cdo vend . Ky tog fjalesh ” Liri-Dituri” eshte komplomentuar, eshte plotesues, eshte i pandashem.Ne kohet moderne , ne shoqerit demokratike bashkimi “Liri-Dituri”eshte vlera me universale qe po i jep trendin rendit boteror te mileniumit te ri.
Lugina e Presheves, historikisht eshte pjese natyrale e historise se popullit dhe kombit shqiptar ne Ballkan. Elementet historike ne teresi, sidomos ato kulturore, gjuhesore, shpirterore e zakonore deshmojne ne menyre te pakontestueshme dhe nderkombtarisht te pranuar qasjen e shqiptareve te Lugines se Presheves me popullin shqiptar.Shqiptaret e quajn Presheven “Kosove Lindore”, serbet e therrasin “Serbija jugore”. Ky emertim kontradiktor shpreh “de-facto” nji realitet mbar shqiptar, ndersa “de-jure”, nji mjedis politik serb. Ky fakt politiko-juridik reflekton situaten problematike, nyje te Lugines se Presheve se popullit te saj. E vendosur ne trekendshin Kosove-Maqedoni-Serbi, Lugina e Presheves permban nga pikpamja administrative tri komuna: Presheven, Bujanocin dhe Medvegjen.Te marra se bashku kan nji siperfaqe prej 1249 km2 me nji popullsi mbi 100.000 banore. Duhet te ceket se ne kohen e Federates Jugosllave te Titos, Qeverija federale i ndau shqiptaret e Lugines nga Kosova qellimisht me nji vendim te vitit 1946. Ndarja u be duke kembyer dy komuna serbe ( Leposaviqin dhe Zubin Potokun). Komunat me zoterim shqiptar kaluan direkt nen juridiksionin e Serbise. Ne mars te vitit 1992 shqiptaret e Lugines organizuan referendumin e 1 e 2 marsit, per statusin e tyre ne raport me Kosoven. Rezultati i referendumit ishte nji vote unanime plebishitare pro bashkimit me Kosoven.
Situata me e perkeqesuar eshte ajo e pasluftes se Kosoves mbas vitit 1999. Ne kete moment shumica e forcave ushtarake e paramilitare serbe u larguan nga Kosova dhe u perqendruan ne kete rajon. Kundervenie direkte e ketyre forcave revanshiste serbe ishte krijimi i UCPMB. Bashkesia Nderkombetare me qellim te parandalimit dhe pershkallezimit te ketij konflikkti nderhyri dhe ndikoi ne Marveshjen e Konculit e cila qoi deri tek carmatosja e UCPMB dhe rihyrjen ne Lugine te forcave serbe dhe krijoi nji strukture te vecant qeveritare te drejtuar nga Nebojsha Coviq nga i cili u premtuan investime vendore e nderkombetare, zgjedhje te lira lokale, forca policore shumetnike si dhe integrimin e shqiptareve ne institucione publike. Pra veshtruar me kete pikpamje gjeoekonomike dhe gjeostrategjike, Lugina e Presheves, ky trekendsh qe nderlidh Serbine, Kosoven dhe Maqedonine kerkon nji trajtim shume te kujdesshem dhe me kendveshtrim te gjere.Prandaj edhe zgjidhja e problemit te saj konsiderohet shume komplekse sikunder vet pozicioni dhe nderthurrjet e interesave mbar rajonale.
Tribuna Shqiptare : Në paraqitjen që bëra në krye të kësaj interviste, përmenda artistë, poet, gazetarë dhe politikanë që kanë dal nga Presheva. N’a përmendni ju lutem, disa nga më të njohurit prej tyre.
Gazmend Arifi : Lugina i dha kombit me shume se sa kombi Presheves. Qe nga kohrat e kaluara qe nga Lidhja e Prizrenit, Presheva ka dhene Idriz Seferin ( Heroin kombetar ) , akademik Idriz Ajetin ( Medvegje ), Rexhep Ismajlin ( Presheve), Hivzi Islamin( Ternoc-Bujanoc ), Nexhat Dacin( Ternoce ), etj ; Poete : Sadete Presheva ( si poeteshe e pare shqiptare ne ish Jugosllavine ), Mexhid Mehmeti, Jonuz Fetahu, Mirko Gashi , Qerim Arifi, Xheme Karadaku, Hasan Emerllahu , Bilall Maliqi , Veli Veliu, Luan Maloku etj. Gazetare : Vehbi Bajrami , Mefail Maliqi , Baki Rexhepi , Ramize Murtezi etj. Artiste : Ismet Januzi ( piktor ) , Sabedin Etemi ( piktor ) , Agron Borici( aktor, dramaturg, regjisor ) , Arta Selimi ( aktore ne TK te Ks ) etj.
Tribuna Shqiptare : Çfarë e bënë të veçantë Preshevën dhe si shpjegohet kjo etje për t’u shkolluar?
Gazmend Arifi : Presheven, sot e ben te vecante shkolla fillore “Ibrahim Kelmendi” qe ka 1704 nxenes dhe llogaritet nje nder shkollat me me shume nxenesh ne Trevat shqiptare, si dhe Gjimnazi “Skenderbeu” qe sot ka 944 nxenes . Tradicionalisht, Lugina ka dhene emra te shquar kombit shqiptar .Peripevite , jeta e veshtire e shqiptareve ka shty popullaten qe per nji jete me te mire dhe mundesi per te dal nga Lugina te jet edhe arsimi ( me nji te keqe se nje pjese e te arsimuareve nuk jane kthyr ne Lugine ). Arsimimi e ka ruajtur me se miri popullaten e Presheves nga asimilimi ( gje qe ka ndoll me popullaten e asimiluar ne Sanxhak.
Tribuna Shqiptare : Dy fjalë për pupullsinë, komunën dhe organizmin politikë të Luginës së Preshevës.
Gazmend Arifi : Presheva ka nji popullsi gati te paster etnike , me 96% popullat shqiptare, me popullat rome dhe popullate serbe diku 2 % . Ne Bujanoc eshte nji multietnicitet me i theksuar ku popullaten atje e perbejn 58 % shqiptar e pjesa tjeter % e vogel duhet te jet rome. Medvegja sot ( shume e zbrazur ) diku gjithsej numron popullat shqiptare te mbetur diku mes 450 – 5oo veta. Ne Presheve sot veprojne gjashte subjekte politike ( parti politike ) dhe ne Kuvendin Komunal te Presheves eshte nji strukture e paster shqiptare ( dmth pa asnji etni tjeter ). Ne Bujanoc njashtu veprojn pese subjekte politike, shumicen e keshilltareve te Kuvendit e perbejne shqiptaret si dhe Kryetari i Komunes eshte shqiptar. Ne Medvegj kemi nji realitet krejtesisht tjeter. Ne Lugine u themeluan shume parti politike te cilat ne vend se te unifikojne luften politike, ato ceshtjen e pazgjjidhur te shqiptareve aq shume e parcializuan saqe nuk meti mahalle, familje pa u politizuar, jo per interesa kombetare por per interesa te ngushta personale e familjare …U thye kolektiviteti familjar e kombtare dhe dolen ne shesh antivlera politike, kulturore, arsimore, ekonomike etj.
Tribuna Shqiptare : Pas shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, duket se Presheva (por edhe shqiptarët e Maqedonisë. Malit të zi etj…) është nga pikat më të nxehta ku shqiptarët ende vuajnë për të drejtat e tyre. Si i kanë përjetuar shqiptarët e Preshevës ndryshimet e çerek shekullit të fundit dhe sidomos çlirimin e Kosovës dhe pavarësinë e saj?
Gazmend Arifi : Mbas vitit 2001-2002 , zhvillimiet politike ne Kosove lane disi jashte vemendjes gjendjen e veshtire politike ne Lugine te Presheves. Fillimisht zhvillimet politike per Pavarsimin e Malit te Zi dhe mepas edhe dinamika politike ne Kosove, kane ndikuar dhe vazhdojne te ndikojn ne Lugine, te populli dhe te perfaqesuesit “politike” te Lugines . Situata me e perkeqesuar e mardhenieve te shqiptareve te Lugines me Serbine eshte ajo e pasluftes se 1999 ku si revansh i kesaj situate krijohet UCPMB. Eshte realitet se po te kthehemi me koke prapa do te kemi arsye per shqetesim, po te hecim para , duhet te jemi optimist. Eshte shume e kjarte se ka qene shume me veshtire shkeputja e teritorit te Kosoves nga Ish Jugosllavija ne krahasim me “rehatimin” e situates ne Lugine te Presheves. Ja qe me erdhi dhe thenja e Isa Boletinit : Une jam mire kur eshte mire Shqypnija !…
Tribuna Shqiptare : Cilat janë problemet më të mëdha sot të shqiptarëve të Preshevës?
Gazmend Arifi : Liria dhe Dituria !…
Tribuna Shqiptare : Ju keni qenë një nga nismëtarët e hapjes së një universiteti në Preshevë. Ai u mbyll? Pse? A mund të rihapet? Kush mund të ndihmoi në një përpjekje si kjo?
Gazmend Arifi : Me 22 Qershor 2010 me një marrveshje ne mes Partnerit Preshevar (Gazmend Arifi) dhe Universitetit Nderkombtar te Struges, merret vendimi qe te hapet Dega e ketij Universiteti ne Presheve. Me shume nder e knaqesi ishim te privilegjuar dhe me 07 korrik 2010 ne Shtepin e Kultures ne menyre solemne hapem degen para nji numri te madh qytetaresh te Lugines se Presheves. Kam nji binde te palekundur se i gjithe stafi akademik dhe administrativ i deges ne Presheve si dhe bashkepunetoret e tjere ishin me nje entuziazem patriotik te perkushtuar ne pune, pertej detyrave normale te nji stafi universitar, kjo vinte nga ideja se puna jone ishte dicka me e rendesushme se mesimdhenja ne universitet. Shumica e jone e konsideronim punen si te nji rendesije emancipuese per treven dhe qytetin tone, qe u ipte te gjitheve energji per te bere me te miren e mundshme ne dobi te njohjes se njerzve me vlerat tona kombtare e natyrisht jo vetem te atyre qe studionin ne Universitet.
Hapja e Universitetit shqip ne Lugine ishte nji domosdoshmeri edhe ne kontekstin historik te lindjes se domosdoshme te tij ne nje truall patriotik por relativisht te pazhvilluar, pa shume te drejta e me shume luftura dhe pak paq, me shume tradita por te varfer, me shume vyrtyte por pak te arsimuar. Por po pame pertej te sotmes, si shqiptar autokton realist por edhe si europian integrues e globalist, Lugina e Presheves ka nevoje per Universsitet shqip.
E ardhmja e popujve te Evropes se bashkuar ku synojne te shkojn te gjithe popujt qe e perbejn Kontinentin e Europes eshte zhvillim kulturor , emancipim shoqeror , integrimi dhe zhvillimet e medha te cilat nuk realizohen pa patur njerez te ditur qe te iu pergjigjen sfidave te medha te se ardhmes. Presheva nuk mund te mbetet ende vend i LIRISE se munguar dhe i DITURISE se ndaluar ne nji ane, si dhe Presheva nuk do te jete kurre moderne pa Universitetin e saj SHQIP. E ardhmja e Krahines sone do jete e ndritur, do jet me e begatshme, nese ajo do udhehiqet nga njerez mire te arsimuar, te shkolluar mu ne Universitetin Shqip. « Hapja e nji Universiteti eshte mbyllja e nji burgu »…
Pse u mbyll ?
Besojaj dhe besoj se Universiteti shqip do kthej Presheven ne nji qytet universitar. Kontributi i institucionit tone nepermjet proceseve shkencore ne qytetin e Presheves ishte mjaft i larte dhe i vlersuar nga ana e studenteve dhe stafit mesimdhenes te cilet kan dhene nji perkrahje maksimale per Universitetin tone. Ne keto vite arsimi i larte mori hovin ne te gjithe rajonin po keshtu edhe ne zonat shqipfolese e padyshym ne menyre shperthyese ne Shqiperi !
Shpesh i kam sjell ndermend shume nga vuajtjet dhe peripecite qe ka kaluar gjate dekadave te ndryshme shkolla shqipe, arsimi, abetarja dhe arsimtaret.
Natyrisht se nga te paret deshmore te arsimit qe me kujtohet ne momente kur meditoja me vehten ishte Petro Nini Luarasi ( 1865-1911 ), si Drejtor i Shkolles se Djemve ne Korce shkonte nga fshati ne fshat per perhapjen e gjuhes shqipe. Me 20 shtatore 1892 Peshkopi i Kosturit-Filatit ,nxorri nji lajmrim me titull : ” Mallkimi i shkronjave shqipe “.Me vitin 1909 Qeverija Turke mbyll te gjitha shkollat shqipe dhe jep urdher te prere qe te shuhen te gjitha librat shqipe se bashku me dokumentet dhe literaturen. Petro Nini Luarasi vazhdoi mesimin e shqipes nder shqiptaret dhe si pasoje e vrane me vitin 1911. Babe Dede Karbunara ( 1842-1917 ) nga Berati ishte bashkepuntor i ngushte i Konstadin Kristoforidhit , i cili filloi gjate kremtimit te meshes te lexonte ungjillin ne gjuhen shqipe duke marre mbi vete kercenimet nga eproret klerik ortodoks. Me 1895 fanatiket i dogjen shtepine. Prifti ortodoks Kapedan Stathi Medhani , vraponte me librat ne gji dhe me pushken ne krah ane me ane ne Shqiperi, ai ishte nga Permeti, kishte qene pjesmarres ne Kongresin e Manastirit, kerkonte dhenien e meshen ne gjuhen shqipe, pasi sipas tij ” shiptaret merren vesh me Zotin me mire ne shqipen se sa ne greqishten, pastaj Zoti i din te gjitha gjuhet e pse mos te din edhe gjuhen shqipe “? Dhe shume e shume raste te tilla gjate historise se arsimit shqip.
Asnjihere nuke kam krahasuar vehten time me atdhetare te tille te shqiptarizmes e patriotizmes si keta te lartepermendur e shume te tjere qe nuk i permenda POR jo ralle historine e mbylljes se Universitetit te pare shqip ne Presheve e kam shikuar si mjaft te ngjashme me disa nga keto te lartetreguara.
Ende dhe sot e kesaj dite nuk kam arrit te kuptoj se si dhe sa duhet arsyet e verteta qe i quan disa individ, politikan, apo zyrtare qe te angazhohen e ti hapin lufte Universitetit, dega ne Presheve , sa te shkonte puna deri atje qe kjo lule e emancipimit dhe perparimit te mbyllej. Ne bashkepunim me disa bashkepuntore qe me mire i bashkangjiteshin te fortit sesa te shkonin me te DREJTIN Disa individ relativisht te fuqishem per momentin ne Treven tone, organizuan e bashkepunuan deri aty sa te me benin mua nji kallxim penal ( me skenar te pergaditur) per arsye te cilat as ata vet nuk i kishin te kjarta.
Ne qe bem te pamunduren qe te hapet Universiteti shqip ne Lugine, padrejtesisht u larguam, perfolem, u keqperdorem dhe u arrestuam, “shpetimtaret” dhe patronet e tyre, zune pozitat e veta ne karrika kryetaresh e cka jo.
U dergova ne paraburgim nga inskenime te turpshme dhe prej ku dola i pafajshem dhe i padenuar. Pas lirimit tim kerkova nga TV lokale qe vepronin ne Presheve qe te kem nji emision tv ( nji interviste tv ) qe te informoja qytetaret e Lugines per paraburgimin tim, per shkaqet e hapjes dhe argumentet e mbylljes se Universitetit ( gje qe me heret kisha pas me dhjetra realizime ne Tv ne fjale ) e une posedoja te gjithat FAKTET dhe ARGUMENTET materiale …POR cuditerisht kjo kerkese mu refuzua, intervenuan “patronet” e servileve qe te mos me ipet mundesija e publikimit te realitetit te UNS, dega ne Presheve. Ngushellim me mbeti ne dore Vertetimi nga Tv Presheva per “jo”te e “derguar”, mesit – misionare, duke me treguar se fjalet e kujt i percillnin , kerkuan qe te mbyllin gojen e te shperblehesha me nji vend pune. Nuk dua te ulem ne nivelin e te derguarve te tille e as te atyre qe i derguan duke nxjerr emra te ndryshem apo postet e ofruara. ATA kishin harruar se “nuk isha per shitje” dhe se Universiteti nuk ishte vend pazaresh !…
Nga ky “ngerq” edhe u obligova qe te shkruaj Librin “Presheva, Liria dhe Dituria” duke u mundua qe te perfshi arsyet e hapjes, nevojat te mirat qe sjell Universiteti shqip ne Lugine si dhe shkaqet e mbylljes dhe te gjitha te ndodhurat ne UNS, dega Presheve. Universiteti ne Presheve ishte nji realitet dhe ate fakt nuk mund qe te zhbejn as perqarjet as genjeshtrat as shpifjet as premtimet boshe te “patroneve” e “shpetimtareve” te tyre. Universiteti gjeti dhe ka mbeshtetjen mbareshqiptareve te treves soneé
Tribuna Shqiptare : A bashkëpunon faktori politik shqiptar për të patur një zë përball makinës serbe?
Gazmend Arifi : Qeshtja eshte se gjithcka duhet qe te ket buruimin nga kerkesat e organizuara nga vet ne qe jetojme ne Lugine. Subjektet politike qe veprojne ne Lugine vetemse sa e kan politizu cdo familje, mahalle (lagje) vetemse per nevoja personale e partiake duke lene anash interesin e popullit dhe ato kombtare. Besoj fort se ne zerin tone do pergjigjet pozitivisht edhe Tirana edhe Prishtina zyrtare. Te mos mbetem borgj, kohet e fundit ka levizje te rinise Preshevare per ndoshta nji organizim me te themelte
Tribuna Shqiptare : Kur zëri i shqiptarëve nuk dëgjohet, duket se mjeti i vetëm për dëgjimin e zërit të tyre është arma. Mendoni se shqiptarët mund t’i kthehen kësaj forme të zgjidhjes së problemeve të tyre?
Gazmend Arifi : Tani , mendoj se duhet te veprojm me mjetet demokratike qe edhe kombi yne duhet te shfrytezoj rrjedhat e dekadave te fundit qe jane ne rajon.
Tribuna Shqiptare : Si e shikojnë shqiptarët e Preshevës të ardhmen e tyre?
Gazmend Arifi : Te bashkuar ne BE !
Tribuna Shqiptare : Gjatë vizitës së parë që një kryeministër shqiptar zhvilloi që pas vizitës së Hoxhën pas Luftës së Dytë Botërore, në Beograd, Presheva ishte destinacioni i dytë. Si u ndien shqiptarët e Preshevës?
Gazmend Arifi : Ishte vizita e pare zyrtare e Kryeministrit Rama por e dyta qe i bente Presheves. U ndiem shume te FORTE dhe vazhduam ashtu te ndiheshim edhe ne ditet ne vijim, na la mundesine e shpresen qe te organizohemi per realizimin e lirise dhe te gjitha te drejtave qe duhet ti gezonim …
Tribuna Shqiptare : Gjatë vizitës së Ramës në Preshevë, kjo e fundit u mbulua me flamuj kuq e zi. Sa patriotë janë shqiptarët e Preshevës?
Gazmend Arifi : Thuhet se shteti Shqiptar eshte kur ka Shkodren, Dibren e Presheven bashke. Presheva me shume i ka dhene vendit se sa vendi Presheves, Preshevaret jane shume patriot.
Tribuna Shqiptare : Në një debat në facebook, shumë komentues theksonin faktin se shumë të rinjë nga Presheva janë radikalizuar apo janë bërë më shumë fetar aq sa ata identifikohen me fenë. Në përgjithësi, sipas Jush, çfarë vendi zë feja tek shqiptarët e Preshevës?
Gazmend Arifi : Mbizotron arsimi, edukata tradita dhe zakonet shqiptare mbi fenë ne Lugine .
Tribuna Shqiptare : Nëse do të rreshtonim sipas përparësisë, çfarë vendi u japin shqiptarët e Preshevës këtyre elementëve identifikues : familje, komb, fe?
Gazmend Arifi : Komb, familje, fe …
Tribuna Shqiptare : Si trajtohen shqiptarët e Preshevës nga Tirana dhe Prishtina? Prisni më shumë prej tyre?
Gazmend Arifi : U deklarova dhe me lart se “defekti ” eshte tek ne ! Ne cdo “projekt” qe do organizohet mire dhe i pranuar jam shume i bindur se do trajtohet pozitivisht nga Tirana e Prishtine…Tiranes i bie “barra” me e madhe qe te “interesohet” per realitetin shqiptar ne Lugine.
Tribuna Shqiptare : Ndonëse Prishtina është pak më afër, ka preferenca mes kryeqyteteve? E thënë ndryshe, nëse duhet të trokisni në dyerët e zyrtarëve në një nga dy shtetet tona, do të preferonit Tiranën apo Prishtinën?
Gazmend Arifi : Tiranen !
Tribuna Shqiptare : Duke u uruar për Hapjen e Qendrës Europiane të Luginës ë Preshevës, dy fjalë për këtë institucion.
Gazmend Arifi : European Centre for the Valley, eshte Organizate per zhvillim te arsimit, kultures, shkences, edukimit, teknologjise e themeluar per te bashkepunur me organizata vendore dhe nderkombetare dhe institucionet tjera ne vend dhe jashte vendit…Besoj se e kemi gjithe te kjarte se e ardhmja e popujve te Ballkanit do jete ne Europen e Bashkuar, aty ku synojne e pretendojne te shkojne gjithe popujt qe e perbejn Kontinentin e Vjeter e kjo arrihet permes zhvillimit kulturor, emancipimit shoqeror, integrimeve te medha ekonomike, detyra keto qe nuk ka mundesi te realizohen pa patur njerez te ditur qe i pergjigjen sfidave te medha te se ardhmes. Te ceki se sot kemi marveshje bashkepunimi me organizata nga Turqia, Kosova, Shqiperia , Gjermania etj.
Tribuna Shqiptare : Si Gazmend por, edhe duke qenë një shqiptar që jeton në Preshevë, jeni optimist se Presheva do gjej vendin e saj në zgjidhjen e çështjes shqiptare cilado qoftë ajo?
Gazmend Arifi : Duke patur parasysh levizjet dhe politikat qe po levizin ne rajon dhe duke ditur levizjet e popullit tim ( me paqedashuri dhe kulture europiane ) jam shume i bindur se Lugina do realizoj Lirine e merituar. Se fundmi ju falemnderoj per mundesin e dhenjes se intervistes. Juve ju deshiroj shume mbaresi e suksese ne jete !
Tibuna Shqiptare :Z. Arifi, më lejoni edhe një herë t’iu falenderoj në emrin tim dhe atë të të gjithë atyre që do lexojnë intervistën Tuaj. Suksese Qendrës Europiane të Luginës së Preshevës!
Histori suksesi/ Flet Shqiptarja e suksesshme, artistja Flaka Goranci
Shqiptarja, e suksesshme, Mezzosoprano Flaka Goranci ne rolin e Vajzes se Luleve me dirigjentin shume te njohur austriak Nicolaus Harnoncourt ne Vjene/
Flaka Goranci pjesemarrese ne koncerte te ndryshme si: Gjermani, Zvicer, Itali, Angli, Israel, Maqedoni, Mal te zi, Kosove, Shqiperi, Hungari, Austri etj…/
Ajo punon me orchestra te ndryshme si : Concentus Musicus, Rahmat Hasharon Orkestra, Buchmann-Mehta Orkestra, Okestra e Operes dhe baletit ne Tirane, Okestra e RTSH ne Tirane, Filharmonia e Kosoves dhe Maqedonise etj…/
Me dirigjent te njohur si: Nicolaus Harnoncourt, Manfred Mayrhofer, Vitorio Parisi, Rafet Rudi, Desar Sulejmani. Zhani Ciko, Jetmir Barbullushi, Edmond Doko etj…
Po ashtu me regjisore te operas si: Uwe Eric Laufenberg, Niv Hoffman, Michael Grover Friedlander, Dani Ehrlich, Nikolin Gurakuqi etj…
Po ashtu Masterklase me emra te njohur si: Dan Ettinger, Charles Spencer, Vito Brunetti, Carmen Gonzalez, Caroline Merz etj…
Tashme ka dy vite qe jeton dhe vepron ne qytetin e muzikes ne Vjene. fitoj nje Burse nga fondacioni I Sopranos se famshme Hilde Zadek ne fushen e interpretimit te Liedeve Gjermane me prof. Walther Moore, studim ky I cili me ben edhe nje kengetare Liedesh gjermane dhe te kengeve ne pergjithesi e qe eshte nje specialitet me vete.
Ne Vjene jam mjaft e pranishme neper koncerte te ndryshme dhe opera te ndryshme. Per momentin do te realizoj rolin e Ida-se ne operen “Gemma di Vergy” nga Donizetti dhe vlen te permendet edhe ngjitja ne skene ne rolin e Vajzes se Luleve me dirigjentin shume te njohur austriak Nicolaus Harnoncourt!
INTERVISTA
Pyetje:- Sa e veshtire ka qene Rruga e suksesit per Flaka Goranci dhe si e ka menaxhuar ajo?
Flaka Goranci;Si nje artiste e re me shume sfida, perkushtim dhe sacrifice mund te them, qe ajo qe na duhet neve artisteve me se shumti, eshte puna. Fati eshte pjese e rendesishme e karrieres, por fati shpeshhere te ze gjate procesit te punes.
Flaka Goranci flet per Jetshkrimi dhe rrugen drejt suksesit:Une jam Flaka Goranci, kam lindur ne Gjakove me 15 korrik 1985.Qe ne moshen 7 vjeçare fillova te luaj ne piano kurse ne moshen 9 vjeqare fillova te kendoj ne koncertet per femije, ku u shperbleva me disa cmime te para.Gjate kohes se luftes, ne u vendosem ne Shqiperi si shumica nga Kosova atehere, dhe qe nga ajo kohe u krijuan lidhjet edhe me shume me Shqiperine dhe dashuria per kete vend sa erdhi e u be edhe me e madhe, edhe pse gjyshja ime vinte nga Shqiperia. Keshtu, ne vitin 2004 fillova studimet per Kanto ne klasen e Profesoreshes Suzana Frasheri. 4 vitet e mia ne Tirane, ishin vite te studimit, punes, sakrifices, perkushtimit duke kulminuar me suksesin ne Teatrin e Operes ne Tirane, si 22 vjecare interpretova rolin e Rosines ne operen “Il barbiere di Siviglia” nje opera nga Rossini me shume kerkesa teknike dhe muzikale dhe rolin e Cherubino-s nga opera “Le nozze di Figaro” – Mozart, sukses ky I cili me sherbeu shume, ku menjehere pas studimeve ne Tirane fitova nje burse studimi master ne “Buchmann Mehta School of Music” ne Tel aviv, Israel ne klasen e prof. Tamar Rachum.
Po ashtu, gjate studimeve ne Tirane, ne audicionin e hapur nga Teatri amerikan “LaMaMa etc…” nga New York me regjisoren e famshme nderkombetare Ellen Stewart une fitova te luaj ne rolet kryesore ne tri shfaqjet “Il Corvo”, “Aesclepius” dhe Diana, te drejuara nga po e njejta regjisore e te cilat u realizuan ne Bienalen e Venecias, ne Festivalin e Butrint-it dhe ne Prishtine.Dy vite studimi ne Israel ishin mjaft te ngjeshura, normalisht qe kerkesat ishin shume me te medha nga ato qe I hasim ne pergjithesi neper shkollat ne Ballkan.
Ne Izrael interpretova rolin e Dorabelles nga opera “Cosi fan tutte” – Mozart, Dido nga “Dido and Aeneas” – Purcell dhe die Mutter nga opera e K. Weill “Der Jasager”.
Kam qene pjesemarrese ne koncerte te ndryshme si: Gjermani, Zvicer, Itali, Angli, Israel, Maqedoni, Mal te zi, Kosove, Shqiperi, Hungari, Austri etj…Kam punuar me orchestra te ndryshme si : Concentus Musicus, Rahmat Hasharon Orkestra, Buchmann-Mehta Orkestra, Okestra e Operes dhe baletit ne Tirane, Okestra e RTSH ne Tirane, Filharmonia e Kosoves dhe Maqedonise etj…
Me dirigjent te njohur si: Nicolaus Harnoncourt, Manfred Mayrhofer, Vitorio Parisi, Rafet Rudi, Desar Sulejmani. Zhani Ciko, Jetmir Barbullushi, Edmond Doko etj…
Poashtu me regjisore te operas si: Uwe Eric Laufenberg, Niv Hoffman, Michael Grover Friedlander, Dani Ehrlich, Nikolin Gurakuqi etj…
Poashtu Masterklase me emra te njohur si: Dan Ettinger, Charles Spencer, Vito Brunetti, Carmen Gonzalez, Caroline Merz etj…
Kurse ne Vjene fitova nje Burse nga fondacioni I Sopranos se famshme Hilde Zadek I cili mbeshtet kengetaret e rinje te operes, dhe keshtu edhe u vendosa ne Vjene. Tashme ka dy vite qe jetoj dhe veproj ne qytetin e muzikes ne Vjene. Ketu, mora mesime private ne fushen e interpretimit te Liedeve Gjermane me prof. Walther Moore, studim ky I cili me ben edhe nje kengetare Liedesh gjermane dhe te kengeve ne pergjithesi e qe eshte nje specialitet ne vete.
Ne Vjene jam mjaft e pranishme neper koncerte te ndryshme dhe opera te ndryshme. Per momentin do te realizoj rolin e Ida-se ne operen “Gemma di Vergy” nga Donizetti dhe vlen te permendet edhe ngjitja ne skene ne rolin e Vajzes se Luleve me dirigjentin shume te njohur austriak Nicolaus Harnoncourt!
Liliana Pere:Ju keni pregatitur njé CD me Qellimin nepermjet kesaj CD-je Vendi jone (Nepermjet fotove ne Liberth), Poetika ( Tekstet e kengeve te perkthyera) dhe Muzika (Kenget ne CD) te njihen nga popujt e ndryshem neper bote.
Flaka Goranci:Po ester e vertete. Per mua ka qene nje pune mjaft e madhe, me jane dashur me shume se dy vite per te kurorezuar nje pune te tille. Deshira ime pikerisht per nje projekt te tille, erdhi si pasoje e asaj qe fatkeqesisht Muzika dhe Kultura jone shqiptare njihen shume pak ose fare neper bote. Qellimi im eshte qe nepermjet kesaj CD-je Vendi jone (Nepermjet fotove ne Liberth), Poetika ( Tekstet e kengeve te perkthyera) dhe Muzika (Kenget ne CD) te njihen nga popujt e ndryshem neper bote.Se fundmi, ne muajin Maj 2015 kam realizuar nje projekt timin, nje CD internacionale me Kenge nga Shqiperia dhe Kosova! CD-ja titullohet “Albanian Flowers” – songs from Albania and Kosovo.Producent I CD-se eshte firma e njohur austriake “Gramola” e cila po ben edhe distribuimin e CD-se ne tregun Nderkombetar. CD-ja permban 11 kenge nga zona te ndryshme te Shqiperise dhe Kosoves, por te perpunuara ne frymen e muzikes klasike – impresioniste nga kompozitori shume I talentuar me aktivitet ne Gjermani, Kushtrim Gashi.Ansambli muzikor I titulluar “Dielli” perbehet edhe nga instrumentist nga Filharmonia e Vjenes si : Edison Pashko, Adela Frasineanu dhe Mennan Berveniku!Bashke me CD-ne eshte edhe nje Booklet – Liberth qe permban tekstet e kengeve ne Shqip-Gjermanisht-Anglisht te perkthyera, me fotot nga vendet me te bukura te Shqiperise dhe Kosoves si dhe nje pershkrim te Muzikes Shqiptare nga nje profesor Austriak.CD-ja deri me tani eshte vleresuar shume nga kritika austriake, dhe deri me tani eshte perkrahur nga disa Institucione ne Austri, Kosove dhe Shqiperi.
Liliana Pere-Si jane Lidhjet dhe nostalgjia e Flakes me Shqiperine dhe Kosoven dhe cilat jane projektet e saj te aferta?
Flaka Goranci:Edhe pse me nje aktivitet mjaft te ngjeshur, lidhjet me Shqiperine dhe Kosoven mundohem ti mbaj sa me shume. Ne nentor, bashke me ansamblin “Dielli”, do te jemi me disa koncerte promovuese te CD-se “Albanian Flowers” ne Shqiperi dhe Kosove. Ne Korrik vij me nje koncert ne Festivalin e Beratit bashke me nje DUO asutriake.Vijme me nje concert Jazz, me kenge shqiptare dhe austriake te perpunuara si dhe nga programi standard jazz. Per mua do te jete edhe hera e pare qe dal ne skene me nje program tjeter nga ai klasik!
Liliana Pere:Cfare ka hobi Flaka ne kohen e lire ?
Flaka Goranci:…me pelqen te luaj piano, te pikturoj, te bej not, te vallzoj dhe ta kaloj me shoqerine time kudo qe ndodhem
Liliana Pere:Flaka desha te di c’fare talenti trashegon Flaka nga prinderit ,prejardhjen tuaj familjare dhe c’fare mbeshtetje ka pasur Flaka si artiste ne rrugen e saj?
Flaka Goranci:Familja…Babi im Flamuri, eshte inzhinjer I elektroteknikes kurse nana Iliriana eshte Doktoreshe Specialiste per Interno dhe Endokrinologji. Asnjeri nga dy prinderit e mi nuk jane muzikante por qe te dy me nje pasion te rralle ndaj kultures ne pergjithesi. Jam me fat qe kam dy prinder te cilet kane qene perkrahesit me te medhenje per mua jo vetem ne profesion por edhe ne evente te tjera qe jeta sjell. Kurse ne femijet te gjithe I jemi futur rruges se Artit! Motra ime Dardana eshte dizajnere e grafikes dhe gazetare kurse vellau Im I vogel Albani, eshte student ne Komunikim masiv dhe ne aktrim.
Muzika dhe kultura ne pergjithesi, ka qene e pranishme neper breza ne familjen tone…edhe pse shumica nga familja e ngushte jane Piktore me profesion, e di qe stergjyshi im Cana, luante ne mandoline dhe kendonte qysh ne ato kohe.
Liliana Pere:Edashur Flaka ,deshiroj te di se c’fare mesazhi jepni per artistet shqiptare neper bote ne teresi?
Flaka Goranci:Mesazh per artistet !Jo vetem ne profesionin tone por edhe ne cdo profesion tjeter, mundesia mund te te ofrohet, por nese nuk ofrohet ajo duhet te kerkohet! Vetem me kembengulje arrijme qellimet tona.Arti nuk duhet te behet vetem per show, por duhet te kete edhe mision per njerezimin, prandaj duhet vleresuar si I tille!
Liliana Pere:Si e shikon Flaka pozicionin e Gruas shqiptare sot?
Flaka Goranci:Mesazh per gruan shqiptare!
Me kujtohet poezia e Cajupit
“Burrat nën hie,
lozin, kuvendojnë,
pika që s’u bie,
se nga gratë rrojnë!”
Shpresoj te kete ngelur vetem nje poezi…Deri me tani kemi shembuj te mrekullueshem te femrave shqiptare neper bote. Mendoj qe femra shqiptare eshte nje karakter shume I forte! Ne te njeten kohe ajo mund te beje nje karriere te suksesshme, te jete nje nene e mire, nje grua e mire dhe nje amvise e mire!Mendoj qe shkollimi dhe perkrahja nga familja ne cdo aspekt eshte I domosdoshem per ngritjen e femres, sidomos tek ne duke qene me shume nje shoqeri patriarkale.Shkollimi dhe edukimi I brezave te rinje eshte pika kyqe per nje femer.
-Ju faleminderit per Intervisten, dhe ju uroj suksese nga zemra ne karrieren tuaj artistike
Liliana Pere
Presidente
Gruaja Shqiptare ne Bote
Legjenda e qytetit te bardhe e Koregrafes Eneida Koraqe ne Itali
Histori Suksesi/Interviste/Diapazoni i balerines se suksesshme, dhe shkollat edukuese, formuese te artit balerin te krijuar prej saj“ ArtDanceFusion” “Teatro-Danza dhe “Edu¬kim mbi të Bukurën” si mbështetje e studimit shkollor/
Nga Liliana Pere/
Eneida Koraqe – Në 1991, si shumë miq e kolegë të mi në atë kohë u larguam nga atdheu , e u vendosëm në Itali. Ishte e tranzicionit në Shqipëri. Aventura e ikjes në Itali , per Eneiden,ka qënë në tepër komplekse e intere¬sante . Ishin të shumta motivet e largimit si dhe e qindra shqipëtarëve të tjerë, po Eneidae motivuar më shumë idea ndaj dickaje të re dhe të panjohur, Ky është edhe sot një motiv kur marr vendime për të lëvizur …
Në fillim u vendos në Milano dhe më vonë në Brescia. Milano jepte shumë mundësi në atë kohë si për të punuar nëpër kompani baleti por edhe për të prefeksionuar gjuhën dhe sidomos profesionin me kurse, stage në gjithë gjinitë e format e baletit. Eneida vazhdon rrefimine saj….Më vonë u zhvendosa në Brescia pasi atje banonte dhe motra ime . Në fillim kam punuar në shumë shkolla të këtij qyteti. Në 1997 krijova shkollën time “ ArtDanceFusion”. Në këtë shkollë baleti ku fëmijët e ndjekin si një akti¬vitet ja¬shtë shkollor, baleti fillon që në moshën 3- 4 vjeçare dhe hulumtohen të gjitha stilet nga ai klasik, konteporan, moden-jazz, hip-hop etj, dhe jo vetëm, edhe aktivi¬tet për grup moshe të rritura si pilatess, yoga, stretching, biodanza etj …
Jam gjithmonë e mendimit që arti mbetet gati “steril” nëse i drejtohet vetëm atij rre¬thi
Këtu më vjen ndërmend gjenialia Pina Bausch. Kam qenë gjithmonë e frymëzuar nga kjo koreografe e madhe e shekullit tonë, ku qëllimi i saj ishte të dilte nga steriliteti e prefeksionit të baletit tradizional akademik në kërkimin e një gjuhësimi Ku ballerinët profesionistë mund të shprehin ndërmjet trupit proble¬met e sensacionet e tyre reale, emocionet e tyre të përditshme, dëshirat e tyre, e që kjo të jetë kaq reale sa vet publiku të gjejë në to vetveten e meqëllimin për ta bërë artin të vetin totalisht … Këtë konceptim të baletit e krijimtarisë nga ana e Pina Bausch e gjej gjeniale. Asnjë përpara saj ka ditur ta trasformoj baletin në diçka të tillë.
Që prej vitit 1999 kam krijuar një program-laborator, “Teatro-Danza dhe “Edu¬kim mbi të Bukurën” si mbështetje e studimit shkollor .
Në këto laboratore që i shtohen studimit tradicional ndërmjet artit, spikatin e studjohen më me deshirë lëndët mesimore. Këto programe ndihmojnë për të vëne në dukje lëndë si letërsia, historia, geografia, duke bërë interkul¬turë me to duke mos lënë mënjanë lëndë direkt të lidhura si musika e artet piktorike e kostumografia. Janë energji që shkollat italiane i japin shumë rëndësi pasi amor¬tizojnë situacione që normalisht nuk mund të ndodhin me studimet akademike, rezultatet e arritjes së obkejtivave e si reagojnë nxënësit, janë en¬tusiaste.
Mendoj që është shumë thjeshtë ndonjëherë të punosh me profesionistë që kuptojnë gjuhën professionale që ti përdor sesa me pro¬fesionistë të një gjuhë komunikimi universal duke mos dalë nga esencialia …
Më shumë vështirësi me pak ndima dhe vetem me një punë tepër të madhe të përditshme, e kam arritur këtë rezultat, që nuk është e lehtë ta krijo¬sh të bësh emër por është akoma më e vështirë që ta mbash atë, pasi konku¬renca është vërtet e madhe në merkaton e lirë edhe per artin. Këtej artisti është i lirë po edhe i pambrojtur. Në këtë moment ky ak¬tivitet është stabël edhe se është për të thënë që arti është i pari sensor që ndjen krizën evropiane, por jam op-timiste pasi familjet bëjnë të pamundurën dhe si gjithmonë sakrifica të mëdha për fëmijët e tyre, kështu që aktiviteti vazhdon. Shkolla ime në kuandrin e fre¬kuentimit është gati internazionale kam nga shumë shtete, fëmijë rusë, ucrainë, moldavë, polakë, kinezë, italianë e sigurisht plot shqiptarë. Ah, un nuk bëj asnjë seleksionim fizik partikolar në shkollë boll të jetë dëshira për të mësuar këtë dishiplinë. Asnjë diskriminim të asnjë lloji, e kam moto dhe jam krenare për këtë. I kam provuar vibracionet e racismit mbi shpinë e nuk lejoj që kjo të ndod¬hi me fëmijët.
Intervista vazhdon
Pyetje:Liliana Pere- 1- Eneida mund të më thoni si ka lindur tek ju dëshira për tu marrë me balet, mund të më tregoni hapat e parë dhe fillimet tuaja?
Pergjigjet Eneida – Dëshira ime për baletin nis që me fillesën e kujtesës time, në atë kohë kur im gjysh një njeri tepër i kulturuar më mësonte të kërceja tangon, imagjinoj tani se ishte ajo . Sigurisht unë mbi një tavolinë të madhe të stilit italian prej druri në ngjyrë jeshile të gdhendur, dhe ai me këmbët në tokë. Kujtoj fjalën e tij “kaske” ku unë duhet të lëshoja gjithë trupin tim të brishtë fëminor mbrapa. E dyta, për baletin ishte kur pashë “ Liqenin e mjelmave”. E kujtoj fort mirë që shumë net me rradhë nuk më zinte gjumi duke menduar skenat.U dashurova pas lëvizjeve së mjelmave por edhe të fatit të asaj kryesores… Këto dëshira më shtynë të ndiqja në klasën e tretë kursin e baletit dhe të valleve në pallatin e pionierve në qytetin tim të lindies, Berat .
Liliana Pere-Di që ju tanimë jetoni ne Itali dhe jeni një ndër balerinat mjaft profesioniste por dhe mjaft e vleresuar, mund të më thoni dicka më shumë rreth aktivitetitit tuaj aty ku u vendoset fillimisht dheshkollës që keni hapur? Kush e frekuenton…Mësova se keni ngritur një shkollë baleti si shkon ky aktivitet dhe cilët fëmijë e frekuentojnë?
E- Në 1991, si shumë miq e kolegë të mi në atë kohë u larguam nga atdheu , e u vendosëm në Itali. Sapo kishte filluar koha e ndryshimeve të mëdha dhe e tranzicionit në Shqipëri. Unë isha studente në Akademinë e Arteve nga viti 1985-1989, isha e ndihesha protagoniste pasi mos harrojmë faktin që lëvizja studentare filloj nga studentet e artit. Si të tillë dhe artistë të rinj e kishim ëndëruar dhedhamë kontributin tonë në këtë ndryshim.
Aventura e ikjes në Itali ka qënë në tepër komplekse e interesante . Ishin të shumta motivet e largimit si dhe e qindra shqipëtarëve të tjerë, po për mua më ka shoqëruar e motivuar më shumë idea ndaj dickaje të re dhe të panjohur, kërshëria për të realizuar një jetë të re në një terren krejt të ri dhe i gjithi për tu zbuluar.Ky është edhe sot një motiv kur marr vendime për të lëvizur …
Në fillim u vendosa në Milano dhe më vonë në Brescia. Milano jepte shumë mundësi në atë kohë si për të punuar nëpër kompani baleti por edhe për të prefeksionuar gjuhën dhe sidomos profesionin me kurse, stage në gjithë gjinitë e format e baletit.
Më vonë u zhvendosa në Brescia pasi atje banonte dhe motra ime . Në fillim kam punuar në shumë shkolla të këtij qyteti. Në 1997 krijova shkollën time “ ArtDanceFusion”. Në këtë shkollë baleti ku fëmijët e ndjekin si një aktivitet jashtë shkollor, baleti fillon që në moshën 3- 4 vjeçare dhe hulumtohen të gjitha stilet nga ai klasik, konteporan, moden-jazz, hip-hop etj, dhe jo vetëm, edhe aktivitet për grup moshe të rritura si pilatess, yoga, stretching, biodanza etj …
Jam gjithmonë e mendimit që arti mbetet gati “steril” nëse i drejtohet vetëm atij rrethi të ngushtë që e krijon. Jam gjithmon për formën e misionin e tij më të lartë e sublim që është kënaqsia që krijon ai jo vetëm duke u shijuar nga sa më shumë individë po edhe vetpjsemarja e gjërë e tyre në të. Sot me gjithë këto forma të reja, me ndërthurjet e gjuhëzimin e arteve shprehës nëpërmjet formave të arteve moderne arrihet që ky i fundit të mos jetë një “Luks “ vetem për të paktit. Këtu më vjen ndërmend gjenialia Pina Bausch. Kam qenë gjithmonë e frymëzuar nga kjo koreografe e madhe e shekullit tonë, ku qëllimi i saj ishte të dilte nga steriliteti e prefeksionit të baletit tradizional akademik në kërkimin e një gjuhësimi, që ndërmjet trupit të shkohet diku më thellë. Ku ballerinët profesionistë mund të shprehin ndërmjet trupit problemet e sensacionet e tyre reale, emocionet e tyre të përditshme, dëshirat e tyre, e që kjo të jetë kaq reale sa vet publiku të gjejë në to vetveten e meqëllimin për ta bërë artin të vetin totalisht … Këtë konceptim të baletit e krijimtarisë nga ana e Pina Bausch e gjej gjeniale. Asnjë përpara saj ka ditur ta trasformoj baletin në diçka të tillë.
Një pjesë tjetër që mund ta quaja vërtetë të rëndësishme në punën time por që në njëfarë mënyre është e lidhur me këtë koncept që sapo përmenda, është dhe aktivizimi im total si eksperte arti në sistemin shkollor të detyruar.
Që prej vitit 1999 kam krijuar një program-laborator, “Teatro-Danza dhe “Edukim mbi të Bukurën” si mbështetje e studimit shkollor .
Në këto laboratore që i shtohen studimit tradicional ndërmjet artit, spikatin e studjohen më me deshirë lëndët mesimore. Këto programe ndihmojnë për të vëne në dukje lëndë si letërsia, historia, geografia, duke bërë interkulturë me to duke mos lënë mënjanë lëndë direkt të lidhura si musika e artet piktorike e kostumografia. Janë energji që shkollat italiane i japin shumë rëndësi pasi amortizojnë situacione që normalisht nuk mund të ndodhin me studimet akademike, rezultatet e arritjes së obkejtivave e si reagojnë nxënësit, janë entusiaste. Të shikosh që me pak orë mësimi arrin t’i japësh mundësinë një fëmije që se njëh baletin, artin e skenen, që ai të ndihet protagonist, ndërkohë që studion ta njohë atë , të socializohet me të e me miqtë e tij, të ndaj me to të njëjtin vend të shënjtë sic është skena, që memorizon dhe një koncept të studjuar në klasë, është kënaqësi. Mëndoj që është shumë thjeshtë ndonjëherë të punosh me profesionistë që kuptojnë gjuhën professionale që ti përdor sesa me profesionistë të një gjuhë komunikimi universal duke mos dalë nga esencialia …
Më shumë vështirësi me pak ndima dhe vetem me një punë tepër të madhe të përditshme, e kam arritur këtë rezultat, që nuk është e lehtë ta krijosh të bësh emër por është akoma më e vështirë që ta mbash atë, pasi konkurenca është vërtet e madhe në merkaton e lirë edhe per artin. Këtej artisti është i lirë po edhe i pambrojtur. Në këtë moment ky aktivitet është stabël edhe se është për të thënë që arti është i pari sensor që ndjen krizën evropiane, por jam optimiste pasi familjet bëjnë të pamundurën dhe si gjithmonë sakrifica të mëdha për fëmijët e tyre, kështu që aktiviteti vazhdon. Shkolla ime në kuandrin e frekuentimit është gati internazionale kam nga shumë shtete, fëmijë rusë, ucrainë, moldavë, polakë, kinezë, italianë e sigurisht plot shqiptarë. Ah, un nuk bëj asnjë seleksionim fizik partikolar në shkollë boll të jetë dëshira për të mësuar këtë dishiplinë. Asnjë diskriminim të asnjë lloji, e kam moto dhe jam krenare për këtë. I kam provuar vibracionet e racismit mbi shpinë e nuk lejoj që kjo të ndodhi me fëmijët.
Liliana Pere-Si janë marrëdhëniet tuaja në përgjithësi me artin cfarë ju pëlqen tjetër të ushtroni apo ti përkushtoheni?
E- Është një mardhënie dashurie pa kufi. Vetëm brënda tij ndihem tërësisht vetvetja . Arti për mua është gjithçka, është nëna e babai që më mungojnë, është dëshira ime strukja në folezën time, aty gjej paqe aty marr vrullin tim, aty ndihem e realizuar, por edhe e dështuar. Është një dashuri, e shpesh dashuri e uryer. Aty lodhja e humb nocionin e saj edhe orët gjithashtu nuk ndihen të rënda kur shpesh zgjuar të zë agimi, aty isolimi nga bota humbet vlerën reale. Çdo koreografi e re është si një fëmijë, ti e ke në kokë, pastaj e ngjiz brenda vetes e pastaj e materializon në skenë. Në fund krijimtaria jote të ngjan pak ty.
Në të vërtetë, nuk arrijë dot të ndaj baletin nga format e tjera të artit skenik si teatri e opera, siç nuk më lë indiferente lidhja e ngushtë që ka ai me artet figurative me dinamikën e trupit, me levizjen.E si mund ta ndash atë nga musika ? Por nuk është vet baleti një forëm poetike, një poezi e shprehur me anë të lëvizjes, një poezi ku fjala humb rëndësinë e saj ? “Ka momente në të cilat mbetemi pa fjalë , tërësisht të humbur e që s’dimë ç’të bëjmë. Pikërisht, në këtë moment fillon Danza” – thotë e madhja Pina Bausch .
E c’mund të them unë pas asaj përveçse t’i ndek rrugëtimin ?
Të gjitha këto reflektime mbi artin e bashkëzimin e tij duke mos lënduar ekulibrin e speçifikës të çdonjërit prej tyre gjej mënyrën më perfekte e bashkëkohre të tij.
Shpresoj që të jenë shumë artistë që e mëndojnë si unë, do të ishte vërtet bukur…
Liliana Pere-Ju keni qenë një ndër studentët e maestros së njohur një prej profesorëve më me emër që studentët e kishin ëndërr te punonin, mjeshtrin Agron Aliaj dhe Panajot Kanacit, cilët kanë qenë raportet me ta cmund të më kujtoni?
E – Mund të them që vërtet më ka ndimuar tepër fati. Të bëje mësim për 8 vjetët e shkollës akademike të baletit me maestron A. Alia ishte e mrekullueshme. Kam qënë tërësisht e dashurar pas profesorit tim. Nuk kishte ditë që ai mos sillte në sallë dicka të re, ishte një mjeshtër i madh i së bukurës. Edhe një ushtrim të thjeshtë dinte ta trasformonte në diçka sureale. Nuk mund të harroj kurrë metodën e tij të studnimit të lëvizjes. I vetmi që e trashëgon është maestro Ludmill Çakalli.
Agron Alia fliste për teknikën e rregullat e një ushtrimi kur ndalonte musika e bëhej shpjegimi, por gjatë interpretimit nuk korigjonte. Të stimulonte kërcyshmërinë ndërkohë të fliste për gjethet, lulet, diellin, pranverën, vuajtjen etj etj. Çdo mëngjes çohesha me dridhjen brënda vetes për të dëgjuar zërin e tij kumbues, çdo leksion baleti ishte dhe një leksion poezie. E imagjinoj dhe tani të ulur atje mbi një piano me bisht, duke luajtur ndonjë Nocturnes të Chopin ndërkohë qëtë thotë “shtrije më shumë atë këmbë moj vajzë, vërtet kaq pak di të bësh ti ???”, hahaha grande.
Ndërsa katër vitet e studimit koreografik në Akademinë e Arteve nën drejtimin e maestro P.Kanaçit ishin vite të marrjes së koshencës. Një gjigand i tillë i artit me një kulturë të gjërë, ishte e pamundur të mos linte gjurmë edhe mbi mua, si në çdo student tjetër. Maestro na linte të lirë të zgjidhnim temat e krijimtarisë. Ai nuk pengonte hovin tonë, të mësonte të ishe esencial në art të bëje ekonomi me të, thoshte të mos ta shpërdoroje. Të jepte fare pak rregulla po ato s’duheshin të shkeleshin kurrë si për shembull 5 pikat e ndërtimit regjizorial të krijimtarisë skenike. Ishte tepër kërkues në to. Ne ndiheshim si miq me të, dukej hijerëndë nga jashtë, por ishte një person special e tëpër i afërt e me zëmër të madhe. Nuk ishte xheloz të zbulonte sektretet e zanatit. Kam shumë mirësi brënda vetes time për të pasi kur humba tim atë në fund të vitit të parë në Akademi ka qënë i pranishëm në çdo zgjidhje e momente të rëndesishme të jetës tim, unë nga ana ime kur u largova për në Itali sa herë që kthehesha i bëja vizitë në shtëpi. Vitet e fundit të jetës së tij e lanë në harresë dhe ai ndonjëherë trishtohej për këtë. Kishte një dinjitet ardhurues.Kënaqej me çokollatën e zezë, e veshjet e ngrohta të dimrit. Kamë një korispondence letrash shum interesante me të në ato vite, ku mbi të gjitha këshillat e tija të vyera professionale se si unë mund të vazhdoja të punoja në Itali. I kam gjitmonë në zemër maestrot e mi .
Liliana Pere-Cfarë është mësimdhënia, për ju dhe si janë raportet me koreografinë dhe krijimtarinë?
E – Mësimdhënia është një devocion për mua, njësoj si feja edhe nje meues duhet të besojë që ka në dorën e tij të ardhmen e një fëmije e si rrjedhoje të ardhmen e një kombi .
Nuk është e rëndësishme nëse ti spiegon matematikë, piano, letërsi o balet. Ti je aty një figurë për t’u marë shembull, je aty për të ndimuar, për të apasionuar, dëshiruar e arritur një ëndër që nuk është e jotja po që përmbush edhe të ëndërës tënde. Ti je aty në shërbim të fëmijës, të një filizi të së ardhmes, dhe një mësues i mirë asnjëherë nuk e harron këtë. Un vij nga dy prindër që kryenin këtë profesion me shumë lumturi e seriozitet dhe mendoj që kam ndjekur edhe rrugën e tyre.
Ah, një mësues nuk mendon kurrë në fillim për onoraret e pagesen e tij, kjo vjen, por nga fundi. Vetëm në Shqiperi ka sot fabrika- universitare e pronarë-profesorë. Pastaj persa i përket pedagogjisë profesionale unë mendoj që një profesor të jep vetëm bazat dhe strukturën e sistemit të metodologjisë të tjerat duhet të jesh i zgjuar vet ti kapësh.
Përsa i përket krijimtarisë time koreografike ajo e ka gjithmonë nismën diku thellë në një mendim, në një koncept, në pasqyrimin e një realiteti ndonjëherë edhe social, por shepshherë është edhe një poezi e trupit. Një tregim emozional i ndonjë ndjesie të thjeshtë që e përftojmë me shumë dashuri dhe sensibilititet të gjithë ne, si për shembull gëzimi i të ndjerit të pikave të para të shiut mbi fytyrë në një mbrëmje shtatori etj, vallëzimi i një gjetheje në rënie, shpërthimi i një bisku, i vetmi ndryshim është që një artist di ta trasformoëj këtë ndjesi mëse normale në dicka spetakolare duke aktivizuar imagjinatën e tij, strukturën e potencialin artistik që ka studjuar dhe ekperimentuar . Dhe këtu qëndron ndryshimi i madh midis mësimdhënies dhe krijimtarisë artistike që për mua janë dy gjëra krejt të ndryshme. Nese e para përkon me dëshirën për të dhuruar e materializuar profesion me bujarinë më të madhe për shëmbëlltyrat e ardhshme e dyta artisti krijues e bën artin duke u nisur nga dëshira për të realizuar e materializuar dicka për veten në fillim e pastaj edhe për të tjerët. Është e vështirë në aspektin psikologjik të një personi që të jetë si një petagog i mirë edhe nje krijues i ndjeshëm e gati egonçentrik .
Liliana Pere-Mesova se shumë pjesë të baletit i keni shkruar vetë, nga se frymëzoheni dhe si është pritur nga kritika dhe artëdashësit?
E- Jam mësuar të gjej një motiv, një domethënie në atë që bëj në jetën time. Jo se ajo duhet të ketë pasur gjithmonë një sistem organizimi, aspak për këtë, por që ajo të këtë qënë e motivuar nga një shtytje e brëndëshme emocionale o si pasqyrim i një fenomeni natyror ose social. Pra çdo gjë që më rrethon e që ndjej mund të trasformohet në një ide, temë, dialog, ngjarje, libret, akt, sken, pjesë, lëvizje, muzikë, kostume, mjete, ndërthurje artesh për të treguar në njësim, me kushtin e vetëm, që mbi palkun skenik mos të humbi kurrë poezia e intimiteti i finesës artistike . Mund të tregohet çdo gjë nëpërmjet baletit, qe nga lulja e pranverës e porsa celur e deri tek lufta e politika, por asnjeherë në mënyrë të rëndomtë e vulgare duke e shëmtuar të bukurën e artit.
Arti ka një misionin më të japëë lumturi njerzëve,prandaj është i ëndësishëm e asnjëherë s’duhet abuzuar me të. Ai duhet të ndjelli tek njërzit dëshirën e të bukurës, po për ta bërë këtë ai duhet të jetë shum i sinqertë.
Për këtë më pëlqen krijimtaria, ajo është pjesë normale e jetës së një artisti. Nuk ështe një lluks për të. Është i tillë për ata që e ndjekin janë emicionante, shumë të zbërthyera mbi idene , besnike të ritmi dhe muzikës që përdoret, kostumet që janë funksionale e pjesë e koreografisë dhe më e rëndësishme është interpretimi e dramacitetit të pjesës me të njëjtin intesitet si ai i një pjese teatrale pasi për mua një koreografi është edhe një pjesë teatrale ndryshe ka pak vlerë. Sepse një koregrafi e mbushur me lëvizje të shumta e pa fund të pa justifikuara është vetem një ushtrim teknik e asgjë më tepër. Ajo ka nevojë për një ide të mirë dhe për pak lëvvizje të studjuara të stilizuara duke krijuar një lajtmotiv ne zhvillim. Koregrafitë e mia nëpër rasegna baleti e konkurse kanë pasur sukses për vecantinë e tyre muzikore, kostumet e finesen e levizjeve të bukurisë në tërësi. Kështu më ka mësuar Panajot Kanaçi ai thoshte: “Nuk është koregrafi vetëm lëvizja në vetvete po gjithësia e shumë arteve bashke”. Unë kamë ndjekur këshillën e tij me sa kamë mundur dhe ndihem e realizuar.
Liliana Pere-Sa ju intereson dhe u kushtoni vëmendje zhvillimeve sociale e shoqërore sidomos asaj shqiptare?
E- Shumë. Mendoj që po kalojmë një krizë globale një provë të vështirë që ne vetë e kemi krijuar. Ilizioni, bollëku, shperdorimi, mos respektimi i sistemit të natyrës dhe shperdorimi i saj , po edhe mos toleranca ndaj popujve, feve, dhe të problemeve të tjera ka sjellë një jetesë jo të bukur dhe të qetë në këtë rruzull. Qeveritë duhet të kuptojnë që mos
bashkëpunimi, mos zbatimi i rregullave, dhe përfitimi brutal mbi mundësinë që i krijohen për momentin janë vetëm çështje kohe që në mos shpejt pak më tutje çdo gje do ti kthehet mbrapsht. Eksperienza e ka treguar këtë. Pra duhet sgjuar sërish dëshira e të mirës dhe ndërgjegjes sociale dhe kjo fillon që në bangat e shkollave. Ripërtëritja do filloj që aty nëse do ketë akoma një të tillë. Nëse ne të gjithë vërtet e duam. Këto janë reflektimet e mia si qytetare evropiane e shqiptare.
Thelbi nuk ndryshon dhe as sostanca .
Liliana Pere-Si ju duket baleti dhe shkolla në Shqipëri, një artistë që jeton në vendet perëndimore, dikur me shprehej me rezerva, ju si e shihni?
E – Mendoj ndryshe. Në shkollën e baletit shqiptar bëhen përpjekje të mira që të studjohet me nivel e në formë profesionale, dhe rezultatet duken e sidomos tek meshkujt. Këta të fundit kur shkojnë nëpër Europë e pasi edhe kualifikohen aty natyrisht nuk jane thjeshte balerine trupe por solistë të parë e etoile, mund të përmend shumë emra që e kanë fillesën e tyre të formimit nga shkollashqiptare. Gjithsesi si në çdo aspekt të zhvillimit rrënjësor që ka bërë dhe bën Shqipëria në këto momente mendoj që edhe shkolla kombëtare e baletit shqiptar ka nevoje për një reformë strukturale, por për t’u bërë këto duhen më shumë investimente në aspektin ekonomik gjë që mendoj nuk ekziston aspak. Është një shkollim i gjate 9 vjecar që sot rëndon mbi kurrizin e familjeve që jo gjithmonë e përballojnë, shteti duhet të ndëryjë konkretisht që kështu ti jepet mundësia vetëm me të talentuarve të hyjnë në shkollë dhe jo vetëm atyre që munden ekonomikisht, sepse ulin nivelin profesional të shkollës. Ndërkohë mendoj që në dyvjeçarin e fundit të ketë një specilizim tre degësh kërcimtar të karakterit, klasik, hip-pop e modern-konteporan. Shkolla të ketë lidhje stabël që pastaj të çojë më të mirët nëpër shkolla me të kualifikuara në botë sic janë ato ruse, ( mqs ne studjojmë metodën Vaganova), për klasiken është Scala e Milanos, në Francë, Angli e Amerikë për modern-konteporan. Shkolla duhet t’i hapi duert e saja pa frikë çdo artisti, balerini, professionisti për të bërë aty stage.Në këtë mënyrë ata sjellin eksperiencën e tyre për të mirën e përbashkët të shkollës. Por siç e them më sipër për të bërë gjithë këto gjëra duhen fonde finanziare të sigurta e të përvitshme edhe nga sponsor. Jamë e idesë që përsa i përket disiplinës është mirë t’i kthehemi pak kohës kur un isha studente e drejtor shkolle ishte maestro Petrit Vorpsi, që kujtoj me shumë mirënjohje e respekt për përkushtimin e ndershmërine e dinjitetin që i dha në atë kohë asaj shkolle. Duhet marë si shembull …
Liliana Pere-Berat është qyteti juaj si janë raportet tuaja me atë qytet dhe njerëzit atje?/
E – Berati është një qytet i mrekullueshëm ku kam kaluar një fëmijëri të shkëlqyer me prindërit e plot njerëz të dashur. Në atë kohë ishte vërtet qyteti i ëndrave të mia. Për vet arkitekturën që ai mbart të duket gjithmonë sikur përjeton një histori antike dhe lehtësisht me fantazi, mund të ndjehesh protagonistia e saj .
Një herë je një princeshë e mbyllur në kështjellë, pastaj një zanë mali që të ndjekin për të të kapur nëpër rrugizat e gurta e që bëhen gjithmonë më të ngushta. Më pas arrin te Tabia në atë moment kur ti hidhesh ndesh shkembinjtë. Si e vetmja mundësi për të mos rënë në duart e tyre shndërohesh në një zog me krahë të bardhë e sulesh mbi Osum, që të pret në barkun e tij. aty brënda trasformohesh në një peshk të vogël e kështu shpëton… Ja kjo ishte ëndra ime që femijë. Pjellë dhe e atij Berati mendoj …
Sa futesh në atë qytet nocioni kohës humbet, vetëm ritmi gurgullues i ujit mbi zajet e lumit zvendesojnë atë të akrepave të orës, flladi i gjetheve të pemëve shumë vjecare të rri hijerëndë mbi krye sikur do të të mbrojë nga çdo gjë që mund të të vijë prej qiellit, ndërkohë që një fllad gjithmon i lehtë përkund mendimet e ledhaton flokët. Pra në Berat ndihem e përkedhelur dhe e mbrojtur. Aty më njohin të gjithë, edhe gurët. Më vjen mirë që më në fund po kujtohen edhe për këtë qytet me vlera të mëdha kulturore. Mos harrojmë që është qytet nga më të vjetrit ekzistues në Shqiperi edhe Ballkan. Një burim i madh turizmi
Liliana Pere-Jeni një zonjë ne karriere por dhe një nënë di që keni një djalë si janë raportet tuaja, ju vjen keq që ai ska ndjekur rrugën tuaj.
E – Un jam një grua në karrieë po jo karieriste. Ose më mirë të them nuk nisem asnjeherë dhe eskluzivisht të bëj dicka për të bërë famë e karrierë, me këtë s’dua të them që nuk më pëlqejnë, por që s’janë interesat e mia kryesore. Unë nisem të bëj diçka se më pëlqen e më bën të lumtur e ndihem mirë, që të më japin mundesi të jetoj denjësisht, mundësisht të jetë dicka që vlen edhe për të tjerët.
Më pëlqen shumë ky fakt në punë dhe jetën time, pa shkitur me doemos në “ izma” pa vlerë që pas gjithë këtyre ndërtohet dhe ajo që quhet karrierë ok pse jo . Po asnjëherë karrieriste. Jam munduar që në këto 25 vjet të jemë dhe një fëmijë e prind i mirë por edhe një mike e shoqe e mirë për kë më ka dashur e vleresuar si të tille. Jam munduar të mar shembull nga Jezu Krishti “ Ndimo e bëj për tjetrin atë që bën për vete” … Përsa i përket Ero-it, kështu quhet im bir, ai ka studjuar me mua mbi 10 vjet balet dhe mund të themë që po të kishte vazhduar do kishte rezultate të mira. I pelqen kërcimi sidomos modern e hip hop dhe ka ide mjaft interesante. Disa herë ka bërë edhe koregrafi me përmbajtje nëpër shfaqjet e mia. Më ndimon dhe është një mbështetje kostante kur organizoj shfaqje. Unë s’kam pasur dëshirën që ai të bëhej balerin, sepse është një profesion shumë i vështirë, kërkon sakrifica të mëdha por edhe i pa sigurtë.Ky është një kapitull tjetër shumë i rëndesishëm, por që ‘smund ti diskutojmë të gjtha brenda një interviste…
Liliana Pere-Si jeni ndierë në Itali gjatë gjithë këtyre viteve dhe a do ta braktisnit atë dhe për cilin vend dhe përse?
E – Do të bëja një krahasim të tillë. Nëse Shqipëria është si nëna e babai për mua, Italia është si bashkëshorti, që kur ke jetuar 24 vjet bashkë nuk i ndan dot më të këqiat nga të mirat që ka, thjeshtë e do ashtu si ai është mbarsur.. Kështu dhe Italia ime. Kam gjithmonë nostagji për të për vitet e rinisë për vështirsitë dhe frutet e para që pata, për lindjen e dashurisë time Eros H. Italia është tmerresisht e bukur. Është e bukur edhe kur vuan sic është ky moment, është dhe reale pasi mbars një popull inteligjent dhe vital që di shumë mirë të përshtatet. Unë nuk braktis asnjëherë askënd e asgjë. Unë mundohem të jetoj me të mirën e mundëshme dhe e jetoj deri kur jam e bindur që ajo ekziston pastaj fus atdheun tim imagjinar brenda një valigeje e jam gati të filloj edhe një herë nga e para. Ashtu sic e bëra 24 vjet më parë. Ardhja në Itali nuk më ka ndarë nga Shqipëria ndër këto vite, mendoj që do jetë e njëjta gjë kudo që un mund të jemë në një të ardhme nëse kjo gjë do arrihet.
Liliana Pere-Ju nuk jeni shumë mediatike të paktën këtu tek ne, është preferencë e juaja. Përse?
Eneida Koraqe – Nuk e di nëse jam mediatike apo jo në Shqiperi. Mendoj që etalonet e medias shqiptare janë pak ndryshe nga gjithë bota në disa drejtime por mbi këtë argument nuk po zgjatem .
Nuk është e lehtë për një që bën “profesionistin e lire” jashtë shtetit të vet që ka një punë për të organizuar e drejtuar, që ndërkohë duhet edhe të perfeksionohet e azhornohet profesionalisht në çdo moment pasi këtu jetohet përditë konkurenca e lirë, (ndryshe nga artistët shqiptarë që në pergjithsi janë diku akoma të punësuar) që ka edhe një familje e detyrime në shoqerinë ku jeton, të gjejë mundësinë të ndjekë mediat e vendit të tij… Duhen mendiat shqiptare, ashtu siç bëri zoti Kryeminister për 28 nëntorin vjet ku kisha nderin të isha e ftuar personalisht nga ai, që të kujtohet për ne, dhe këtu nuk flas aspak për veten se unë jam një pikë brenda një oqeani me djem e vjaza shqiptare që me punën dhe ndershmërine e tyre i kanë ngritur kokën lart duke e nderuar vendin e tyre. Mendoj që çdo ministri përkatëse duhet të krijojë një bankë informazioni me të dhënat e artistëve dhe gjithë personave të tjerë që kanë bërë karrierë në profesionet e tyre. Kjo gjë ka filluar po jo për çdo ministri . Nuk jam një person i rezervuar po thjeshtë për motivet që parashtrova më sipër, sigurisht që do të më pëlqente të kisha një komunikim më konkret me mediat shqiptare nëse kjo mundësi mund të më jepej ..
Liliana Pere-A keni pasur bashkpunime qoftë me personalitetet italiane qoftë dhe me balerinët tanë famozë aty?
Eneida Koraqe-Kam pasur dhe kam shumë eksperienza me artistë profesioniste, këta jo vetëm italiane por edhe nga vende të tjera, projekte e prodhime që lidhin artistë të formave të ndryshme të artit shepesh herë edhe me preardhje e origjinë të ndryshme. Jam tepër e interesuar e gjithmonë në kërkim të ndërtimeve të këtyre lloj shfaqjeve duke bashkuar edhe artistë të tjerë nëpër botë. Personallisht kam krijuar disa shfaqje në këtë kontekst dhe idea është të ekperimentoj të tjera. Jam koshente që shpesh nuk është e lehtë për arsye organizimi por mbi të gjitha finanziare. Kam organizuar edhe disa shfaqje me qëllim bamirësie për fëmijët e prekur nga sëmundje terminale. Nuk është qëllimi im të bashkëpunoj patjetër me personazhë famozë edhe se respektoj kerrierat e tyre, por të bashkëpunoj me professionistë të mirë që ndajmë të njetat ide mbi artin dhe jetën. është si puna e veshjes, jo gjithmonë ajo që është e një firme të dëgjuar është prodhimi më i mirë.
Liliana Pere-A jeni e kënaqur sa keni arritur deri tashmë, dhe nëse do të kishit qëndruar në Shqipëria a do të kishit mundur të bënit kaq…
Eneida Koraqe-Natyrisht që jam e kënaqur nga zgjdhjet që kam bërë në jetë, jam munduar të qëndroj në një ekulibër çircensian mes asaj që dëshiroja dhe asaj që kam realizuar … hahahha ( me vjen të qesh pak për krahasim që gjeta ). Në kuptimin e saj që jo gjithmonë mund të realizojmë çdo gjë që duam, por e rëndësishme është të kemi bërë gjithmonë maksimumin për të qenë të lumtur dhe unë mendoj që këtë e kam bërë, prandaj ndihem shumë mirë.
Nëse do qëndroja në Shqipëri ?? Këtë pyetje ja kam bërë vetes me mijra herë e si un kush e di se sa të tjerë.
Nuk e di konkretisht ç’mund të kisha bërë në Shqipëri, nuk mund të flas për një jetë të pa jetuar. Fatkeqësisht nodoshta edhe fatmirësisht kjo pjesë e jetës time deri tani nuk i përket Shqipërisë, mund të kisha bërë edhe më shumë ndoshta duke parë se çfarë kanë bërë kolegët e miqtë e mi, por ndoshta s’do kisha mundur të bëja asgjë duke njohur natyrën time. E sigurtë është një gjë që unë e dua Shqipërinë dhe gëzoj për ndryshim e saj sidomos të tanishëm, jetoj çdo ditë me të, jam afër shumë afër gjeografikisht dhe vij shpesh, njoh problemet e saja, asnjëherë sjam shkëputur prej saj realisht siç mund ta kenë bërë shumë të tjerë. Unë në Shqipëri mund të kthehem kur të dua, të trokas, të ulem, të tregoj për çka di të bëj e të kërkoj të drejtat e detyrimet e mia si çdo qytetar shqiptar e pas kësaj u bëftë më e mira… Mendoj që s’duhet të kemi as frikë e as ndrojtje të kerkojmë nëse e ndjemë. Jemi njerez të lirë dhe e kemi këtë të drejtë kudo që të jemi ..
Liliana Pere-A ka më ëndrra në siratirin tuaj?/Cilët jane projktet tuaja në vazhdim?
Eneida Koraqe-Kam shumë ëndra akoma, jam shumë e re e plot energji e idera.
Dua të krijoj koreografi mbi tema, të ndëthur artet, të shkruaj, shetis mbi rërën e pastër te Durrësit ( që tani e tillë nuk është ), të gatuaj për shumë veta, pasi s’ më vjen të gatuaj për tre veta, të jetoj e rrethuar nga miq të mirë, të gëzoj tim bir dhe arritjet e tij, të dua të gjithë ata që më duan bile edhe ata që s’më duan nëse mundem. Të jetoj shijen e qyteteve të tjerë nga këto që kam jetuar … Pra të jetoj jetën kjo është ëndra ime me gjithçka që kam pasur e me të rejat që mund të vijnë …
Nuk kam asnjëherë një projekt ose ide, si e quaj unë më mirë.
Në kokën time ka gjithmonë më shumë se një …. Pasi asnjëherë s’jam e sigurtë po të kem vetëm njerin. Jo çdo gjë varet gjithmonë nga mua pastaj kur flasim për realizimin …
Im bir më thotë që un jam një bimë pa rrënjë, dhe e ka mirë. Unë ndoshta nuk rrënjosem diku po rrënjët i kam, i kam brenda vetes. Në kujtimet e memorjen time prandaj ndoshta nuk e kam të vështirë të ndryshoj .
Pyetje:Liliana Pere
18-E vizitoni shpesh vendin tuaj? Cfarë ju mungon prej tij?
Pergjgje Eneida Koraqe
E -Nuk i bej vizite vendit tim, unë thejshte vij. Kalojnë dy muaj dhe filloj e ndjej mallin e tij, më thërret nëna e babai që rrinë e flenë aty, aroma e shtëpisë time, miqtë e të afërmit, profumet e gatimit, Joni i bukur, shkolla ime, gurët e sokakut çdo gjë që është vetëm atje dhe që mungon këtu. Ky është dyzimi im që unë e kam pranuar në heshtje si Jezu Krishti kryqin .
Duke ju uruar shum suksese .
Me konsiderat , per ju Liliana Pere
Ju faleminderit Gruaja e suksesshme, artistjae palodhur e qytetit te bardhe te edukimit ne Itali
Liliana Pere
Intervista me ju ishte me nje diapazon te madh artisti balerin dhe Akademiku qe punon per edukimin dhe transmetimin e vlerave artistike tek brezi i ri i talentuar.
Ju faleminderit gruaja e suksesshme Eneida Koraqe.Ju uroj suksese nga zemra.
Liliana Pere
Presidente
Gruaja Shqiptare ne Bote
Besnik Mustafaj: Si qytetar i këtij vendi ndjehem më mirë se në zgjedhjet e mëparshme
Personalizmi i fushatës nga Rama dhe Basha, ishte shenjë e papjekurisë së lidershipit dhe një dëm që ata i bënë fushatës. Të dy e spostuan dhe e kthyen në një test politik për veten e tyre, duke bërë kështu një gabim për veten e tyre. Për mendimin tim, Edi Rama bëri një fushatë shumë të keqe, sepse e para e quajti kauzë personale dhe e dyta e përdori pushtetin e tij për shantazh./
Intervistë e Zerit te Amerikes me shkrimtarin Besnik Mustafaj/
Zëri i Amerikës: Zoti Mustafaj! Cili është mendimi juaj i parë rreth zgjedhjeve vendore dhe rezultateve të tyre?
Besnik Mustafaj: Si demokrat i vjetër është një ndjenjë e hidhur për arësye të përmasave të fitores së të majtës. Por si qytetar i këtij vendi ndjehem më mirë se në zgjedhjet e mëparshme. Fushata në nivelin e qytetit dhe të kandidatëve qe një fushatë serioze dhe e qetë, që shënoi hapa të reja në dialogun politik midis kundërshtarëve, pavarësisht se për drejtuesve të partive nuk qe e tillë.
Zëri i Amerikës: Si e pritët faktin që ndërsa zgjedhjet mbaheshin për pushtet vendor, kryetarët e partive u përfshinë shumë në fushatë?
Besnik Mustafaj: Për mua ishte shenjë e papjekurisë së lidershipit dhe një dëm që ata i bënë fushatës. Të dy e spostuan dhe e kthyen në një test politik për veten e tyre, duke bërë kështu një gabim për veten e tyre. Për mendimin tim, Edi Rama bëri një fushatë shumë të keqe, sepse e para e quajti kauzë personale dhe e dyta e përdori pushtetin e tij për shantazh. Thëniet e tij të përsëritura gjatë fushatës së kush nuk voton për kandidattin e majtë nuk do të ketë ujë e drita është antidemokratike, është e rrezikshme si ligjëratë publike dhe është një diçka që duhet t’i bëjë shqiptarët të mendojnë. Basha gjithashtu e bëri kauzë personale duke folur për një “projekti Basha”. Ç’është ky? Nuk ka projekt Basha ende në nivelin e zgjedhjeve lokale. Edhe Basha bëri një gabim, sepse si do ta faturojë tani këtë humbje të Partisë Demokratike dhe e djathta në tërësi? Të dy e dëmtuan fushatën, por nga ana tjetër pati kandidatë shumë të mirë dhe këtu do të veçoja Halim Kosovën.
Zëri i Amerikës: Ju pyetët si do të faturohet humbja në Partinë Demokratike. Ndërkohë po dëgjohen zëra kritikë ndaj kryetarit Basha.
Besnik Mustafaj: Ka vend për zëra kritikë ndaj kryetarit. Ai duhet të kuptojë tashmë se ristrukturimin e partisë nuk e ka bërë ende, siç do të duhej ta kishte bërë gjatë dy vjetëve. Tani do të ketë gjithë kohën për t’iu kushtuar partisë siç ka thënë. Pra, ringritja e partisë nga humbja e thellë e 2013 nuk është bërë. Zoti Basha duhet të përcaktojë qartë profiin e liderit që dëshiron të jetë: a do të jetë një profil lideri siç e kanë shumica e partive popullore europiane. Partitë e qendrës së djathtë janë zakonisht parti me lider të fortë në qendër, si për shëmbull; partia e Merkelit, e Sarkozisë, e Berluskonit etj. Për të bërë një parti me lider ai duhet të tregojë së pari se është lider dhe të vendosë një dialog të drejtpërdrejt me të gjithë militantët, të shkojë tek ata dhe nuk ka nevojë të bëjë vetëm mitingje dhe televizion. Nuk janë kurrë militantët e partisë njerëz që mjaftohen me fjalime përmes televizionit për të njohur liderin. Ose të zgjedhë nëse do të jetë një parti institucionale e strukturuar në të gjitha nivelet. Atëherë strukturat bëhen vendim-marrëse. Ai i merr vendimet lider partie dhe nuk nuk sillet si parti me lider. Kjo fushatë dhe rezultatet tregojnë se ai në radhë të parë duhet të fitojë besimin e militantëve të partisë, që ai nuk e ka fituar ende. Pra, duhet të fillojë një dinamikë tjetër brenda Partisë Demokratike. Unë shpresoj se ai do të ketë pjekurinë t’i lexojë mirë këto rezultate.
Zëri i Amerikës: A mendoni se shpirti demokratik i qytetarëve u shpreh në këto votime?
Besnik Mustafaj: Pa asnjë diskutim. Partia Demokratike ka humbur në disa njësi vendore të administruara deri dje nga komunarë demokratë. Kjo do të thotë se ajo ka administruar keq. Por , nga ana tjetër Partia Demokratike ka fituar në disa bastione socialiste në jug dhe në veri. Pra, unë besoj se gjatë këtyre zgjedhjeve qytetarët dhanë shenja serioziteti kundrejt të dy partive të mëdha, por veçanërisht ndaj Partisë Socialiste dhe të majtës në përgjithësi.
Zëri i Amerikës: Disa analistë e shohin me shqetësim tani fitoren e madhe të Partisë Socialiste. A ekziston rreziku i abuzimit të tyre me një pushtet kaq të gjerë?
Besnik Mustafaj: Së pari fitorja e tyre është një fitore demokratike, një fitore e dhënë nga sovrani. Rrezikun e abuzimit e parandjej edhe unë. Ky rrezik lidhet me profilin e kryetarit socialist. Edi Rama është një person egocentrist, i cili do një përqëndrim sa më të madh të pushteteve në duart e tij dhe nga fillimi i jetës së tij politike dhe deri tani nuk ka dhënë provat se është një demokrat i vërtetë. Kërkohet një vigjilencë e gjithë shoqërisë, kërkohet vigjilencë e komunitetit ndërkombëtar për t’i treguar disa kufij që ai nuk mund t’i shkelë sepse është i zgjedhur në mënyrë demokratike.
Zëri i Amerikës: Në këto zgjedhje hmbën shumë kandidatë që janë personalitete në komunitetet qytetare, dhe bashkë me ta duket sikur humbi qytetaria përballë politikës. Si e shihni këtë zhvillim, pra kandidatët partiakë përballë atyre qytetarë?
Besnik Mustafaj: Në dasëm nuk shahet dhëndri, thotë populli. Ata që fituan nuk do të bëj analizë për ta. Atyre iu uroj gjithë fitimtarëve ta kryejnë me nder atë detyrë. Unë do të veçoja Halim Kosovën, Ardian Turkun, Gjergj Meron, doktorin e Gjirokastrës etj. Ishin kandidatë dinjitozë për detyrat që konkurruan. Ata shënuan një cilësi të re në politikën shqiptare. Ata sollën dialogun politik në nivel lokal. U bë gjithçka që ata t’i futnin nëpër replika politike. Halim Kosva është i pari që tha unë punoj me Edi Ramën, po të fitoj. E dyta ai nuk e shau kurrë rivalin e tij, por tha “Vetëm Punë e jo Fjalë”. Fjalimin e Erjon Velisë dua ta vlerëosj me këtë rast. Ai tha se me Halim Kosovën më shumë gjëra na bashkojnë se sa na ndajnë, dhe e vlerëosi rolin e tij në fushatë. Kjo është një sjellje prej fitimtari serioz. E dyta, tha: Nuk kemi ardhur si pushtues në Tiranë. Shpresojmë se ai do të dijë ta mbajë atë fjalë që tha, por parashtrimi publik i asaj që premtoi të kryejë meriton respekt.
Intervistoi:Ilirian AGOLLI
- « Previous Page
- 1
- …
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- …
- 30
- Next Page »