Isuf Bajrami – Dielli

KALVARI I NJË POPULLIT TE PËRGJAKUR ÇAMËRIA

February 24, 2018 by dgreca

1 Cameria Kalvar

Nga Isuf B. Bajrami/

“Çamët, vendin e tyre e duan me entuziazëm. Kur flasin për të, e vënë mbi vendet e tjera. Vështrimi i tyre vete kurdoherë mbi malet e Epirit”.- PUKËVIL, në “Voyage”, vëll.I, Kap.29

Vendimi për zhvendosjen e popullsisë çame në Azi

Më 23 janar 1923 u nënshkrua Traktati i Lozanës. Në nenin e fundit të saj, përcaktohej shkëmbimi i popullsisë turke në Greqi, me atë greke në Turqi. Ky angazhim u konfirmua disa herë nga qeveria greke. Por në mënyrë të kundërligjshme u bënë shumë përpjekje të dhunshme nga qeveria greke dhe administrata lokale, që shqiptarët myslimanë me kombësi shqiptare të përfshiheshin në shkëmbim dhe të dërgoheshin në Azinë e Vogël. Tashmë ishte bërë e qartë për të gjithë se ishte planifikuar një strategji e tërë për shpronësimin e kolonizimin e pronave shqiptare, me refugjatët grekë të ardhur nga Azia e Vogël. Në mbështetje të kësaj ideje, Ministria e Bujqësisë Greke, më 1 tetor 1922, me anën e një Qarkoreje urdhëronte administratën e përgjithshme të Epirit, që”… familjet e refugjatëve të stabilizoheshin në pronat e myslimanëve shqiptarë”, (AYE/A/5 (9). (Guvernatori i Përgjithshëm i Epirit, MPJ Greke, Janinë 2 mars 1923). Njëkohësisht, me urdhër, nisi zhvendosja e çamëve nga shtëpitë e trojet e tyre. Ja si shkruan Krapsites: Më 23 janar 1923 u nënshkrua Traktati i Lozanës. Në nenin e fundit të saj, përcaktohej shkëmbimi i popullsisë turke në Greqi, me atë greke në Turqi. Ky angazhim u konfirmua disa herë nga qeveria greke. Por në mënyrë të kundërligjshme u bënë shumë përpjekje të dhunshme nga qeveria greke dhe administrata lokale, që shqiptarët myslimanë me kombësi shqiptare të përfshiheshin në shkëmbim dhe të dërgoheshin në Azinë e Vogël. Tashmë ishte bërë e qartë për të gjithë se ishte planifikuar një strategji e tërë për shpronësimin e kolonizimin e pronave shqiptare, me refugjatët grekë të ardhur nga Azia e Vogël. Në mbështetje të kësaj ideje, Ministria e Bujqësisë Greke, më 1 tetor 1922, me anën e një Qarkoreje urdhëronte administratën e përgjithshme të Epirit, që”… familjet e refugjatëve të stabilizoheshin në pronat e myslimanëve shqiptarë”, (AYE/A/5 (9). (Guvernatori i Përgjithshëm i Epirit, MPJ Greke, Janinë 2 mars 1923). Njëkohësisht, me urdhër, nisi zhvendosja e çamëve nga shtëpitë e trojet e tyre. Ja si shkruan Krapsites:

“Qeveria greke, kishte planifikuar të vendoste në krahinën e Çamërisë, në pronat e shqiptarëve, 18.000 refugjatë grekë të ardhur nga Azia e Vogël. Ndërkohë, kontigjente kolonësh grekë, kishin nisur të vendoseshin në fshatin Gardhiq, Dhragomi, Karbunarë, Vole, Niste, Arpicë etj. Kështu p.sh., në fshatin Arpicë nga 300 shtëpi që kishte fshati, 250 i kishin zënë refugjatët, ndërsa shqiptarët u detyruan të sistemoheshin 3-4 familje në një shtëpi. (Vas.Krapsites, “Oi Mousolmanoi tsamides tis Thesprotias”, Athina, 1986, f.33). Edhe në fshatrat myslimane të Shkallës (Filat), si në Picar, Muzhakë, Sollopi, Pjadhul dhe Sklav, u zaptuan me forcë nga refugjatët grekë, shtëpitë dhe pronat e myslimanëve.

Më 15 shkurt të vitit 1923 u lëshua një urdhëresë tjetër lidhur me sistemimin e të krishterëve pa tokë, sipas të cilit, tokat publike dhe ato në pronësi të myslimanëve shqiptarë, do të ndaheshin për t’u sistemuar refugjatët . Ligji i shpronësimit u vu në bazë të Kushtetutës Greke të vitit 1911 dhe hyri në fuqi para vitit 1923. Ky ligj nuk ishte gjë tjetër, veçse një grabitje zyrtare dhe ishte i mjaftë për t’i lënë shqiptarët pa bukë dhe t’i shtrëngonte të largoheshin nga Çamëria, (“Oi Mousolmanoi tsamides tis Thesprotias”, Athina, 1986, f.33)…

Dhuna mbi popullsinë çame

Në skenarin e dhunës greke, më e goditura ishte popullsia çame e besimit mysliman. Ja si dokumentohet në AQSH: “…Përpara se Komisioni të arrinte në Çamëri (në fillim të vitit 1924), bandat greke të drejtuar nga kretasi Jani Mandi, Kollovci, Nikolla Qamo, Harilla dhe Vasil Mastora, bënin presion mbi popullsinë myslimane që t’i deklaronin Komisionit se ishin turq dhe donin të shkëmbeheshin, (AQSH, Fondi 251, viti 1923, ” Dokumente për Çamërinë”, dok.183, f.285). Kur Komisioni Miks arriti në Prevezë, zyrtarët e administratës lokale greke përdorën të gjitha format, që përfaqësuesit e Çamërisë të mos kontaktonin me anëtarët e Komisionit Miks për të parashtruar kërkesat në emër të popullsisë çame. Qeveria greke, për të realizuar planet e saj, nisi një valë arrestimesh dhe izolimin e përfaqësuesve të Çamërisë. Ja si pasqyrohet ky fakt në AQSH: “Goditja e parë ndaj patriotëve shqiptarë nisi në qendrat kryesore të Çamërisë: në Filat, Margëlliç, Gumenicë, Paramithi e Pargë. Në burgjet e Janinës dhe në kampet e internimit, dergjeshin njerëzit më të ndershëm të Çamërisë, si Musa Demi, Myftiu i Filatit, Mehmet Zeqirjai, Haki Musai, Mazar Dino nga Paramithia, Ymer Çapari nga Luarati, Jasin Sadiku nga Margëlliçi, Ymer Merishi etj.

…Më 2 qershor 1924, një i quajtur Llucaqis, torturonte banorët e fshatrave të Filatit, aq sa nga ulërimat e viktimave ishin traumatizuar gratë dhe fëmijët. Po kjo gazetë publikonte një korrespondencë me gratë dhe fëmijët, (AQSH, po aty).

Dëbimi i çamëve në shifra. Refugjatë grekë në trojet çame Sipas arkivave, në vitin 1925 e në fillim të vitit 1926, nga 3419 shtëpi myslimane në Çamëri, refugjatët grekë u vendosën më 1943 në shtëpi myslimane dhe në asnjë shtëpi të krishterë. Zënia e banesave, ullishtave, vreshtave, tokave prodhuese, kullotave nga refugjatët grekë, mori formën përfundimtare e solli pasoja të rënda në ekonominë e minoritetit çam.

Me ardhjen në fuqi të gjeneral Pangallosit, që e konsideronte Shqipërinë fqinje një aleate të mundshme ndaj rrezikut sllav, u ndërmorën hapa serioze në drejtim të normalizimit të marrëdhënieve me vendin fqinj. Ndër to mund përmendim vendimin për të shpërndarë silogjet vorio-epirote, që vepronin kundër Shqipërisë. Gjithmonë lidhur me problemin e çamëve myslimanë, ai urdhëroi ndalimin e vendosjes së mëtejshme të refugjatëve grekë në tokat e tyre dhe shpalli një amnisti të përgjithshme për të gjithë çamët e burgosur dhe të internuar nga qeveria greke . Me rëndësi të veçantë, ishte vendimi i qeverisë greke të Pangallosit për të lënë të lirë hapjen e shkollave shqipe në fshatrat e Çamërisë.

Qeveria shqiptare e përshëndeti qeverinë e Pangallosit për frymëmarrjen që u dha marrëdhënieve shqiptaro-greke, të cilat prej kohësh ishin të ngrira. Nga ana e tij Pangallosi, në një intervistë dhënë korrespondentit shqiptar në Athinë, më 14 shkurt 1926, theksoi: “Athina është e vendosur të ndëshkojë çdo veprim të keq në Greqi ndaj minoritetit shqiptar prej disa kokave të nxehta të papërgjegjshme”.

Duke marrë në mbrojtje çamët myslimanë në Greqi, Pangallosi shprehu besimin se edhe qeveria shqiptare do të mbante të njëjtin qëndrim ndaj pakicave greke në Shqipëri. “Me pakica greke në Shqipëri, theksoi Pangallosi në deklaratën e tij për shtyp, kuptojmë grekofonët në Shqipërinë e Jugut dhe aspak jo ortodoksët shqiptarë, që nga raca e kombësia janë zotër në shtëpitë e tyre. Jemi kundër asaj teorie të gabuar, vijon ai, që çdo ortodoks ta quajmë grek”, ( AYE,1926-1927-1928

, B/68/6. Guvernatori i Përgjithshëm i Epirit për Ministrinë e Punëve të Jashtme Greke, Nr.41 (sekret), Janinë, 7 dhjetor 1926).

Por, rrëzimi i Pangallosit në verën e vitit 1926 e prishi klimën. Me ardhjen në fuqi të gjeneral Kondilit, çështja çame do të ishte problem kryesor i qeverisë greke. Athina nisi një tjetër kryqëzatë të re, për t’i detyruar myslimanët të largoheshin drejt Turqisë. Kështu, 280 familje çame nga Gardhiqi, Dhragomia, Kurtesi e nga Paramithia kishin kërkuar të linin vatrat e tyre e të vendoseshin në Turqi. Arsyet e vërteta të largimit të popullsisë shqiptare çame: “Ata, për të shpëtuar detyrohen të marrin udhën e mërgimit”, (Arkivat Greke, gazeta “Kiriks”, Janinë, 12 qershor 1921)…

Krimineli Metaksa shton reprezaljet ndaj çamëve

Dëshmi të kohës, por dhe dokumente të arkivave konfirmojnë se qeveria e diktatorit Metaksa, në vitin 1936, me politikën nacionaliste që ndoqi i shtoi edhe më tej masat diskriminuese për çamët. Ai e vuri në një survejim të plotë gjithë Çamërinë. Qeveria e diktatorit, duke menduar se kryeqendra e Çamërisë, Filati, gjendej përtej lumit Kalama, afër kufirit shqiptaro-grek, i dha prioritet për kryeqendër të Çamërisë, Gumenicës. Kështu që, Çamëria u bë qark dhe Gumenica qendër e saj. Qeveria e Metaksait i bëri këto ndryshime administrative, sepse nuk i shihte çamët si shtetas të besueshëm të shtetit helen. Opinioni i shëndoshë grek, konstatonte me dëshpërim se revanshi që kishte marrë Metaksai, i njohur për idetë e tij fashiste kundër minoritetit shqiptar çam, do të ishte me pasoja tragjike, jo vetëm për çamët myslimanë, por për të gjithë Greqinë. Në këto rrethana, në skenën politike greke dolën personalitete të njohur politikë si deputetët e Janinës, Jorgios Sp.Sakas dhe Kristo Vasili, të cilët i demaskuan planet djallëzore të Metaksait dhe të kabinetit të tij, për qëndrimet armiqësore dhe sjelljet diskriminuese që mbaheshin ndaj minoritetit shqiptar.

Dy deputetët grekë ishin kundër kufizimit të të drejtave te minoritetit shqiptar, kundër diskriminimit të tij dhe mosbesimit pa të drejtë që mbahej ndaj tij nga qeveria dhe administrata e Epirit. Dy zotërinjtë deputetë janinotë, kishin pasur raste të shumta kontaktesh me çamët e i kishin njohur mirë cilësitë e larta të tyre. Kjo i bënte ata e shumë grekër të tjerë, që të kishin ndaj myslimanëve shqiptarë në Greqi, një qëndrim absolutisht të kundërt me atë të qeverisë greke, që kishte mbjellë në çdo familje shqiptare pasigurinë, urinë dhe mjerimin, siç shprehej deputeti Jorgios Sp.Sakas: “Uria dhe mjerimi ka mbuluar popullsinë e Çamërisë. Ata nënshtetas të qetë, kot ngrenë zërin e tyre në të gjitha drejtimet”. Dhe në vijim, deputeti Sakas sqaron shkakun e vërtetë të këtij mjerimi: “…Arsyeja është: kohë më parë, qeveria greke vuri në zbatim Ligjin e Reformës Agrare duke shpronësuar tokat e tyre. Tokat e tyre u shpronësuan dhe ata mbetën më duarbosh e duke u përballuar me urinë. Kanë të drejtë të protestojnë”, (Arkiva Greke, gazeta “Kravji”, Janinë, 18 korrik 1936).

Z.Sakas, i bindur se nuk ka asnjë mjet në dorë për të ndikuar në ndryshimin e atij realiteti të hidhur, nuk i mbetet gjë tjetër veçse t’i drejtohet qeverisë greke me një lutje prekëse: “…Në emër të popullit të uritur, në emër të drejtësisë dhe të humanizmit njerëzor, i lutem kryetarit të qeverisë t’i ndihmojë këta bashkatdhetarë, vëllezërit tanë me të cilët na ndan vetëm feja, por na bashkojnë po ato zakone të njëjta, e kaluara dhe e njëjta histori”. Ai e përfundon artikullin duke i kujtuar qeveritarëve grekë se, “nuk duhet të harrojmë se edhe ata kanë të drejta në shtetin grek”, ( Arkiva Greke, gazeta “Kravji”, Janinë, po aty).

…Situata tepër e rënduar ndaj minoritetit shqiptar në Greqi vazhdoi deri në pragun e Luftës Italo-Greke. Athina kishte marrë sinjale nga Roma se një konflikt i armatosur do të ishte i paevitueshëm. Qeveria fashiste italiane, nën pretekstin se minoritetin shqiptar në Greqi kishte humbur të gjitha të drejtat e tij politike dhe ekonomike, e kërcënonte Greqinë që të bënte përmirësime, përndryshe ajo merrte përsipër mbrojtjen e të drejtave të tij, (Documenti Diplomatici Italiani “DDI”, Nova Serie, V.5, Dok.429, f.411).

Por, siç do të vërtetohej më vonë, çështja e minoritetit shqiptar në Greqi ishte vetëm pretekst i Romës. Shkaku i vërtetë ishte ekspansioni i saj: pas pushtimit të Shqipërisë, më 7 prill 1939, ajo kërkonte ta shtrinte pushtimin e saj drejt Greqisë.

Fundviti 1940, përgjakja masive e popullsisë çame

Qëndresa dhe pjesëmarrja aktive në luftë kundër pushtuesve grekë në fundvitin 1940 për popullsinë çame, nuk do të ndryshonte skenarin helen për zaptimin e trojeve e shpërnguljen e dhunshme.

Serbia e madhe, faktor destabilizues në Ballkan

October 28, 2016 by dgreca

Shkruan:Isuf B. Bajrami/Tendencat e Serbisë për ndarjen e Kosovës është në vazhdën e ndryshimeve gjeopolitike që kanë ndodhur në të kaluarën dhe në kohët e fundit në Ballkan, janë si rrjedhojë e aspiratave të saj territoriale për një Serbi të madhe!

Është e kuptueshme se, çdo shtet në rajon ka synuar që të përfshijë sa më tepër vend por, natyrisht, këtë është munduar ta realizojë në mënyrë diplomatike, por jo edhe Serbia çdoherë.Ky “shtet” i themeluar dhunshëm dhe akoma mbijeton dhunshëm i pozicionuar në pjesën qendrore të Ballkanit, asnjëherë nuk ka qenë i kënaqur me hapësirën e uzurpuar nga shqiptarët që pat përfshirë brenda kufijve të saj.

Duke e përkrahur idenë për krijimin e një Serbie të madhe, ka qenë burimi kryesor i paraqitjes së shumë konflikteve dhe luftërave të armatosura gjatë dy shekujve të fundit.Karakteristika kryesore e pretendimeve dhe e politikës serbe gjatë kësaj periudhe ka qenë mosdurimi ndaj nacionaliteteve dhe përkatësive të tjera fetare.

Është i paktë numri i shteteve në Europë, të cilët prej vitit 1875 gjer më sot të kenë shkaktuar kaçë konflikte të armatosura, dhe që, prej vitit 1804 (Kryengritja e parë serbe) gjer më 1991, për shumë herë ta ketë zgjeruar territorin e vet me dhunë ndaj të tjerëve edhe prapë të mos jetë e ngopur!!!

Nga kjo shihet se konfliktbërës, në të kaluarën e në kohët e fundit, është vetëm Serbia e madhe e udhëhequr me politikën e vet nacionalshoviniste e ekspansioniste.

Gjithashtu, më duhet të theksoj se nuk ka shtete dhe popuj fqinjë në rajon me të cilin nuk kanë luftuar serbët dhe që nuk i kanë marrë dhunshëm territor gjatë dy shekujve të fundit.

Serbia e madhe vazhdimisht ka patur një qëndrim diskriminues bile edhe racist ndaj grupeve etnike dhe pakicave kombëtare brenda territorit të Serbisë së madhe. Rast i këtillë është me Shqiptarët, Hungarezët, Gjermanët dhe me Turqit e myslimanët e Bosnjës dhe në Sanxhak e në Malin e Zi. Brenda kufijve të dhunshëm të saj është bërë edhe spastrim etnik.

Asnjëherë territori serb nuk ka qenë i rrezikuar nga vendet fqinj, por gjithmonë ka ndodhë e kundërta, vendet fqinj kanë qenë të rrezikuar nga Serbia e madhe.

Që të jetë Ballkani i qetë, duhet të mos jetë Serbia e Madhe.

Duhet të ndahet Vojvodina, Sanxhaku, Toplica e Hashania me Kosovën Lindore.

Vendi i Lekës; 27.10.2016

PAR-TITO-KRACIZMI POLITIK ME PARAVEPRIME DHE NGJYRA PLURI-PAR-TITISTE

February 5, 2016 by dgreca

Shkruan: Isuf B.Bajrami/
Në Kosovë mund të flitet për pluripartitizëm, ndonëse kjo paraqet disa veçori që e dallojnë nga dukuritë e ngjashme në vende të tjera evropiane. Duke pasur parasysh veçoritë e çdo vendi, do të ishte e habitshme në fakt e kundërta, pra sikur pluripartitizmi politik të mos prezantohej alla-kosovarçe.
Pluripartitizmi merr formë në çastin kur me çdo kusht tenton të realizohet dominimi i par-tito-kracistëve në jetën shoqërore, politike dhe ekonomike. Ky dominim nyjëzohet nëpërmjet pranisë dhe rrënjosjes masive të titistëve nëpër partitë e “mëdha” të vendit. Disa karakteristika që e dëshmojnë fare mirë këtë janë: programet fotokopje të partive politike; prirja për marrjen me çdo kusht e kompetencave institucionale; mungesa e lidhjes me bazën; ndarja e bazës elektorale mbi baza gjeografike,klanore e familjare; polarizimi i qëllimshëm i politikës.
Një nga tiparet universale të pluri-par-titistëve është edhe monopoli i veprimtarisë së tyre në politikë. Në Kosovë, kjo mund të pohohet pa frikë, për sa kohë që sindikatat, shoqatat, fondacionet, në përgjithësi shoqëria civile, është ende në gjumë, për të mos thënë në komë, duke ua dorëzuar politikën tërësisht partive pluri-par-titiste.
Partitë politike nuk janë të rrënjosura në shoqëri, as në territor, në kuptimin tradicional të përhapjes së organizatës partiake. Tërheqja e partive nga terreni ka pasoja të dyanshme; nga një anë partitë privohen nga funksioni i interpretimit të kërkesave sociale, duke filluar nga baza, çka do të thotë se partitë nuk janë në gjendje ta njohin realisht shoqërinë që duhet të përfaqësojnë; nga ana tjetër japin përshtypjen se nuk anojnë t’i uzurpojnë tërë hapësirat e jetës sociale. Par-tito-kracistët,rezultojnë kështu,përderisa refuzojnë të rrënjoset në shoqëri, por në të njëjtën kohë mëtojnë se përfaqësojnë legjitimishtë të gjitha instancat shoqërore. Kapilarizimi i strukturave partiake në shoqëri më kujton epoka të kaluara, por njëkohësisht edhe vulën e padiskutueshme të par-tito-kracisë së skajshme, si pushtet absolut i partisë mbi shoqërinë dhe ekonominë.
Më duhet të them se nga pikëpamja e përfaqësimit, sistemi i partive u shndërrua në par-tito-kraci në momentin kur partitë shprehin vetëm interesa madhore, të përgjithshme, përgjithësuese e centraliste, pra kur humbasin aftësinë e shprehjes së interesave të vogla, të diferencave, të veçorive. Reagensi i par-tito-kracisë identifikohet fillimisht tek paaftësia e partive për të interpretuar dëshirën për ndryshime rrënjësore, sepse inercia e partive dallohet edhe tek përpjekja për të ruajtur status quo-në e së kaluarës.
Rrjedhimisht shtrohet pyetja, a i duhen qytetarëve partitë politike që nuk e luajnë siç duhet rolin e tyre në shoqëri ?!!!
Këtu batuta për shkërdhato-kracinë e famshme pluri-par–titiste vjen e natyrshme, si fill i kuq që potencialisht ose realisht i përshkon të gjitha qelizat e shoqërisë stalinisto-hrushqoviano-titiste .
Për të përqafuar me optimizëm pluralizmin demokratik, duhet në radhë të parë të sqarohemi nëse pluri-par-tito-kracia e sotme, e pjesshme ose tërësore, nuk është pjellë e kultit stalinisto-titistë, pra nëse nuk është produkt i praktikave socialiste-vetëqeverisëse-titiste në mënyrë shabllone.
Ka nga ata që e shohin shpëtimin e deformimeve partiake tek ndikimet e huaja, ndoshta edhe tek globalizimi, që shkon përtej logjikës së partive nacionale. Në këtë rast mund të thuhej se në “laboratorin Kosovë” po testohet një variant i ri i pluri-par-tito-kracisë post totalitare komuniste.
Kur partitë organizohen në mënyrë demokratike, brenda kornizave të demokracisë së mirëfilltë pluraliste, për të mirën e qytetarëve që përfaqësojnë ligjërisht, pa ambicie monopolizuese e totalitarizuese, luajnë rol të rëndësishëm për bashkësinë shoqërore. Në të kundërtën, shndërrohen në problem për vetë jetën e qytetarëve për të cilën pretendojnë ta përfaqësojnë me qëllim që ta “përmirësojnë”.
Thelbi i sistemit demokratik është qytetari dhe dialogu i qytetarit me të ngjashmit e tij,e jo pushteti e monologu. Dialogu është thelbi ekspozues i demokracisë, përkatësisht përmes tij konvertohet pushteti në autoritet dialogues, ku qytetarët realizojnë vetveten e tyre dhe të tjerët në komunitet. Derisa dialogu është pjesa thelbësore, jo çdo dialog dhe komunikim shtrohet si duhet. Reklama politike është njëra prej formave komunikuese dhe, në të njëjtën kohë, manipuluese masive e qytetarëve. Pushteti në demokraci ka një status të veçantë, është i definuar qartë, dhe sa më i kufizuar që është ai mundësia për të abuzuar me të është ma i vogël.
Dialogu është kushti nëpërmjet të cilit njerëzit e realizojnë esencën e tyre në demokraci. Kjo do të thotë që njerëzit nuk mund të qeverisen para se të debatojnë lirshëm lidhur me formatin dhe rregullat e lojës së qeverisjes. Ky dialog, pra ka të bëjë me justifikimin e aktivitetit politik dhe, në planin koheziv, lidhet me një kontekst më të gjerë. Pra, konteksti në fjalë siguron që politika në vetvete të mbart një infuzion demokratik dhe në mënyrë permanente të justifikohet para popullit,para një opinioni publik real, e jo fiktiv apo siç njihet ndryshe publik fantazmë i ardhur nga diku tjetër. Për të qenë e realizuar kjo në rrafshin horizontal e praktik, më tej, shtron nevojën e krijimit të një opinioni të edukuar që gjykon politikën dhe që është i aftë të dekodojë fjalorin politikë të së kaluarës,tashmes dhe të së ardhmes. Më saktësisht, kjo lidhet me domosdoshmërinë e një publiku aktiv që është barometri kryesor i legjitimitetit.
Demokracia do të duhej të siguronte disa kushte që vet konceptualizmi i saj të mos shtrembërohej. Një prej këtyre kushteve që demokracia do të duhej të siguronte, që shekullarizimi i politikës e bëri të mundur atë, është konvertimi i statusit të pushtetit. Pra,në demokraci pushteti del si një vend i zbrazët: atë s’mund ta mishëroj më asnjë individ, organ apo parti, askush s’mund të jetë bashkësubstancial me të. Pushteti,sipas kësaj pikëpamje shihet qartë se është një “tokë e askujt”. Pra, kjo nënkupton se demokracia nuk i jep askujt një pushtet premordial-hyjnor në aspektin kohor.
Ata që janë aty, përkohësisht (pushtetarët), janë sepse i janë nënshtruar një procedure periodike, përndryshe nuk do të ishin ose nuk do të ishte vet demokracia. Kjo lidhet me atë që pushteti në politikë është si paraja në ekonomi, ata që e kanë pushtetin e kanë për një periodë të shkurtër dhe qëndrimi i tyre aty (posti) varet nga rezultatet e punës së tyre dhe vlerësimi që do t’u bëhet këtyre rezultateve nga zgjedhësit-populli. Sikurse ekonomistët që konkurrojnë dhe pushtojnë tregje për të fituar , ashtu edhe politikanët konkurrojnë për pushtet në “tregjet politike”apo të quajtura ndryshe zgjedhje periodike. Pra,qeverisja demokratike është e kufizuar në planin kohor nëpërmjet zgjedhjeve periodike demokratike dhe mundëson shpëtimin e pushtetit nga monopoli si në komunizëm.
Demokracia e shpreh ekzistencën e vet përmes arsyetimit të akt-veprimeve politike. Arsyetimi i akt-veprimeve politike në raport me qytetarin është përgjithshmërishtë i lidhur me legjitimitetin e atyre veprimeve. Ky legjitimitet ka të bëjë me kapacitetin e sistemit politik në fjalë për të prodhuar veprime,të cilat qytetarët do t’i konsideronin legjitime dhe të drejta. Premisa parësore është se, në demokraci e drejta është jashtë sferës së pushtetit të përjetshëm. Pra, në këtë proces kërkimi, akterët politikë të këtij sistemi (politikanët, partitë politike) kërkojnë legjitimitet përmes debatit, përkatësisht komunikimit. Fusha (hapësira) ku kërkohet ky legjitimitet është publiku, kurse koha më e përshtatshme për aktorët e skenës politike (tele-politikanët) në kërkim të këtij legjitimitetit është fushata parazgjedhore.
Megjithëse politikanët reduktojnë kërkimin e legjitimitetit në një akt elektoral. Legjitimiteti nuk duhet të shihet në këtë prizëm, si një akt, sepse edhe si i tillë nuk është. Legjitimiteti nuk paraqet një akt kërkim që e gjejmë njëherë e përgjithmonë. Ai duhet, dhe do të duhej të kërkohej vazhdimisht për faktin e thjeshtë se, veprimi politik (veçanërisht sot) është veprim i komunikuar, e për më tepër, i mediatizuar. Në këtë kontekst, pushteti (që është synim i akterëve politikë) për të qenë legjitim duhet ,ose do të duhej që vet pushteti të krijon parakushte,ku do të debatohej mbi legjitimen dhe jolegjitimen.
Për ta kuptuar komunikimin politik (gjuhën e pushtetit ose gjuhën e atyre që e synojnë atë), që është një komunikim veprimi dhe që lidhet drejtpërdrejt me atë që quhet politikë simbolike, duhet ta shqyrtojmë realitetin politik. Realiteti politik, është një realitet i dyfishtë. Pra, të gjitha veprimet politike ndahen në mes të dimensionit instrumental dhe dimensionit ekspresiv. Dimensioni instrumental (vlera nominale) i realitetit politik karakterizohet përmes efekteve të vërteta të veprimeve politike, kurse dimensioni ekspresiv-shprehës (vlera simbolike) karakterizohet me simbole që iu servohen publikut në mënyrë të fabrikuar. Pjesë e këtij komunikimi,që është karakteristikë e politikës së kaluar simbolike, janë p.sh: stemat partiake,himnet ,flamujt, karizma e politikanit, buzëqeshjet koinciduese, shtrëngimi i duarve, etj. Dimensioni ekspresiv i veprimit politik është i lidhur pazgjidhshmërisht me politikën simbolike dhe është për ta kuptuar komunikimin politik në rrethanat konkrete. Dhe, për më tepër, të dyja këto dimensione lidhen me mediat dhe rolin e tyre. Në këtë rast,qytetarët mund të pyesin: a është politika simbolike produkt i nënshtrimit mediatik, pra a bëhet fjalë për një politikë të “mediatizuar”, të nënshtruar nga mediat, që gjithnjë e më shumë po e humbë kuptimin e saj (sidomos gjatë fushatave zgjedhore, ku rregullat vendosen nga mediatorët)? Pra, politika simbolike ,së pari, është realitet i çdo shoqërie politike që nga fillimi i veprimit politik. Së dyti,politika simbolike bashkëkohore ka marrë një proporcionalitet të zhdrejtë në tërësinë e realitetit politik sot, pra ka një proporcionalitet të zhdrejtë në raport me dimensionin instrumental (veprimet konkrete politike) dhe, për më tepër, janë krijuar simbole të reja për shkak të veprimit të instrumenteve mediatike , që shpesh quhet edhe pushtet masmediatik.
Në realitetin faktik, simbolet përdoren për ndërmjetësimin politik ndërmjet akterëve politik (politikanëve,partive politike,etj.) dhe tele-publikut përmes reklamave mediale. Këto reklama mund të pasqyrohen si manipuluese, ku qytetari mund të humbë aftësinë e tij dalluese në këtë konfuzion të mjegullt dhe, pse jo, manipulues në përcaktimin e nevojave të tij. Metaforën e reklamës e përdor edhe përfaqësues i demokracisë minimaliste, ku politikanët i vendos në të njëjtën paralele me tregtarët dhe, sipas tij, që të dy e përdorin reklamën për të prekur indin emocional , emotiv, impulsiv të qytetarit.
Qytetari, posa hynë në fushën e politikës, për shkak të mungesës së informacionit burimor për nevojën e analizës së tij politike, gjykon në mënyrë adoleshente,fëmijërore. Pra, shikuar në këtë linjë diskursi mund të afirmohet se politika dhe tele-politikanët (pra, këtu bëhet fjalë për prezantuesit e politikës, jo politik-bërësit) janë shumë të shkëputur nga realiteti esencial, duke substituar agjendat politike me inskenime mediatike (apo bashkërenduar ato), dhe duke krijuar imazhe të paqena dhe identitete fiktive,e që e tëra akordohet me një tele-publik politikisht pasiv dhe që e kupton pakë apo aspak politikën. Pra, shikuar në tërësi, këto agjenda të bashkërenduara me inskenime politike ngjasojnë si një katalog, recetë, kod apo plan”hyjnor” që zbatohen ose synohet të zbatohen në tokë. Parë si tërësi këto agjenda premtimesh përmbajnë: fjalë, intelektual-izma, simbole, fraza jo-substanciale, premtime, supozime, dispozime për një botë tjetër.
Megjithëkëtë, mund të konkludohet se politika simbolike është e pashmangshme për çdo realitet politik, nëpërmjet së cilës tele-politikanët janë në gjendje të socializojnë dhe formojnë një vullnet politik. Akterët politikë me anë të kësaj politike simbolike reflektojnë emocionet e publikut, e që e tëra ngërthen atraktivitet, pse jo shpesh herë, edhe zbavitje, edhe pse nga politika kërkohet përgjegjësi, seriozitet, e jo zbavitje.
Meqenëse politika është komplekse për shumicën e qytetarëve, pra një sistem me shumë të panjohura,prezantimi i politikës para opinionit publik bëhet në formë ritualesh, stereotipash, skemash, simbolesh që përgjithësisht janë të pranuara nga publiku.
Përderisa politika simbolike paraqitet si politikë simbolesh, ritualesh, pak a shumë të kuptueshme, simbole që janë publikisht të pranuara nga realiteti publik, veprimi politik mbetet në terr prapa skenës së mediave.
Pra,demokracia e mirëfilltë është një teknikë politike që kërkon një tërësi kushtesh. Konvertimi i statusit të pushtetit, ose formula gjithë pushteti askujt, minon mundësinë për të abuzuar me pushtet, dhe është thembra e Akilit në një shoqëri politike para-demokratike.
Dialogu me qytetarin drejtpërsëdrejti, ekspozon kushtin thelbësor që ushqen demokracinë me legjitimitet, dhe fusha ku kërkohet ky i fundit është opinioni publik, kurse koha më e përshtatshme është fushata parazgjedhore.

GRANATIMI I USHTRISË AKTIVE SERBE MBI VENDBANIMET E PA MBROJTURA CIVILE

March 29, 2015 by dgreca

Shkruan:Isuf B. Bajrami/
DEKLARATË DËSHMIE/
PËR GRANATIMI I USHTRISË AKTIVE SERBE MBI VENDBANIMET E PA MBROJTURA CIVILE NË LAGJEN “QENAR QESHME” MË 28.03.1999, E CILA ËSHTË DORËZUAR NË GJYKATËN E QARKUT NË GJILAN PAS LUFTËS POR AKOMA NUK ËSHTË PËRFILLUR NGA ASKUSH/
Me fillimin e bombardimeve të NATO-së (me 24 mars 1999) mbi caqet e ushtrisë serbe në Kosovë, filloi një shpresë për jetën dhe lirinë e afërt për popullatën e pambrojtur në Kosovë. Njëkohësisht filloi edhe tmerri dhe frika e popullsisë civile shqiptare, e cila mbeti nën mëshirën e forcave paramilitare serbe dhe ushtarako-policore.
Qysh në ditën e parë të bombardimeve të NATO-së caqet e Ushtrisë serbe në Komunën e Gjilanit, popullata e pambrojtur shqiptare në shumicën e fshatrave të Karadakut si në Livoq i Ulët, Livoq i Epërm, Cerrnicë, Pasjak, Bresalcë, Përlepnicë, Shillovë, Malishevë, Uglarë, Pogragjë, Velekincë, Llashticë, Lladovë, Zhegër, etj. u urdhëruan nga forcat paramilitare serbe, që banorët shqiptarë t’i lëshojnë këto vendbanime.
Më 27. 03. 1999 para mbrëmjes, Komandanti i policisë serbe për lagjen e “Qenar Qeshmes”, Vitomir Iliqi, nga fshati Kormijan K. K. Kamenicë me vendbanim ne lagjen Kamnik (banesë shoqërore) ka qenë duke kaluar afër shtëpisë së Ramadan Azemit nga fshati Suharne. Ka trokitur në dritarën e shtëpisë së tij dhe kur ka dal mixha Ramë me bashkëshorten e tij, Iliqi i ka thënë;”… nesër do të ketë bombardime në lagjen “Qenar Qeshmë”!!!”. Kjo ka të bëjë lidhur me vëzhgimin e një grupi të oficerëve të Ushtrisë serbe, të cilët me një automjet të tipit NIVA (ishin tre vetë) e kanë vëzhguar lagjen tonë. Vëzhgimi ka qenë një javë para bombardimeve, të cilët për tri dite rresht e vëzhguan lagjen e “Bregut të Diellit” dhe në lagjen “Qenar Qeshmë”.
Më 28.03.1999 në ora 22 Komandanti i policisë serbe për “Qenar Qeshme”, Vitomir Iliqi së bashku me dy persona ka ardhur afër derës së hyrjes së shtëpisë të Hetem Murtezit (baba i Hajdin Murtezit dhe Ukshin Ajdini). Ka vëzhguar terrenin (shtëpitë e Hetemit dhe të djemve të Ukshinit dhe Ajdinit) me qëllimin se ku kanë qenë, dhe në cilën shtëpi gjenden anëtarët e gjerë të familjes.
Djali i Hetemit, Ukshini sëbashku me djalin e hallës së tij Ahmet Halili me vendbanim në fshatin Zhegër K.K Gjilan, ishte i strehuar së bashku me familjen e tij (tre fëmijë dhe bashkëshortja). Në kohën e lartpërmendur kishin dalë në derë të shtëpisë së babait të tij dhe në atë moment ndeshen me një civil të panjohur (kishte të veshur farmerka dhe një xhemper ngjyre hiri). Ai kishte tentuar ta hapte derën e dyerve të oborrit, por në atë moment e kishte parë Ukshinin dhe Ahmetin. Ishte tërhequr mbrapa dhe disa metra nga aty, kishte renë në një vend me rërë. Aty kishte qëndruar dy-tre minuta dhe pastaj është ngritur në këmbë për t’u larguar. Me rastin e largimit, ai i bashkohet në një vend më larg komandantit të policisë Vitomir Iliqit. Iliqi me këta dy persona të panjohur kanë vazhduar pastaj rrugën dhe afër 100 metra në rrugën e epërme që ka hyrjen tek varrezat, me këta tre kanë ardhur edhe tre persona të panjohur! Janë ulur dhe kanë biseduar për planet e tyre. Vitomir Iliqi u kthye me dy persona afër shtëpive tona te muri i varrezave, mbi shkollën fillore “Abaz Ajeti”, dhe aty janë ulur. Kurse tre personat tjerë, të panjohur (bashkëpunëtorë të Iliqit) kanë dalë në lagjen e epërme “Bregu i Diellit”, afër shtëpisë së mixhës Ramë dhe Shabanit të Uglarit.
Të njëjtën natë, më 28.03.1999 në ora 22.00 e kam pare Iliqin kur e ka shkrepur revolen me predhë ndriçuese, për t’i sinjalizuar forcat e ushtrisë serbe të cilat ishin të stacionuara në lagjen “Zabeli i Sahit Agës”, për gjuajtje nëpër shtëpitë shqiptare në lagjen e “Qenar Qeshmë” dhe në lagjen “Bregu i Djegur” në Gjilan.
Shumë qytetarë të lagjes “Qenar Qeshmë” dhe “Zabelit të Sahit Agës”, janë dëshmitarë të cilët e kanë dëgjuar komandën ushtarake: “Nishani” ( merrë në shënjestër) dhe komandën tjetër “Pali” (zjarr). Gjuajtja e parë me granatë është bërë në shtëpinë e Shaip Zekës. Nga kjo gjuajtje është goditur dhoma e ndejës. Fatmirësisht asnjë anëtarë i familjes nuk ishte në atë dhomë, pasi që në atë moment ata ndodheshin në oborrin e shtëpisë. Nga ky sulm, është dëmtuar një dhomë e shtëpisë së Shaipit, ku të gjitha tjegullat e shtëpisë kanë rënë në tokë. Përveç kësaj, në këtë sulm të ushtrisë serbe është plagosur djali i Shaip Zekës, Isa Zeka.
Në afërsi të shtëpisë së Shaipit, nga ky granatim janë plagosur rëndë Zyhrije Pireva (e lindur me 13.08.1978) dhe Fikrije Pireva (1981). Familja Pireva menjëherë i marrin për t’i dërguar me automjet e tyre privat në ambulanten e qytetit. Sipas deklaratave të familjes, janë ndalur nga policia serbe dhe janë pyetur se;” … ku jeni duke shkuar”, ata janë përgjigjur:” …në ambulant, për kontrollim mjekësor. Janë të plagosura 2 vajza”.
Policja serbe i ka urdhëruar të kthehen mbrapa dhe ju kanë thënë:”… lypni ndihmë prej UÇK-së dhe NATO-s!!!” Me atë rast një polic e ka gjuajtur veturën me automatik dhe e ka plagosur për së dyti herë Fikrijen. Këta prej frikës kanë shkuar drejt në spitalin e qytetit, dhe i kanë dërguar të plagosurit.
Zyhrije Pireva ka vdekur në Spitalin e Gjilanit dhe është varrosur në varrezat e qytetit më 01.04.1999.
E dyta Granatë është gjuajtur në shtëpinë e Ukshin Ajdinit. E ka kapur vetëm kulmin e shtëpisë. E shoqja e Ukshinit, Hasije Ajdini ka qenë në katin e 3-të, e frikësuar që e kishte kapur flaka e granatës. Për fat nuk kishte eksploduar në shtëpinë e tij, të gjithë fëmijët kanë qenë në shtëpi. Fëmijët e vëllezërve, Babai, Nëna, Fëmijët e nipit të Ahmet Halilit nga zhegra. Mbas 5 minutave ka ardhur Fqinji i parë Xhavit Daku dhe ka pyetur a keni shpëtua familja e juaj, se granata ka rënë në kulmin e shtëpisë së juve.
Unë ju kam përgjigjur se jemi të gjithë mirë, fati i jone nuk ka eksploduar në shtëpi, por ka rënë në varreza.
E treta gjuajtje e granatës është gjuajtur pranë shtëpisë mixhës Ramë, ka pasur të plagosur.
Gjuajtja e katërt është gjuajtur në oborrin e mixhës Ramë, predha ka rënë në murin e oborrit para shtëpisë. Në dalje të derës kanë qenë në shtëpinë e mixhës Ramë, Ramadan Salihu është vra në vend, një copë e granatës e ka rrokur në kokë dhe të gjithë trutë ja ka qit në tokë.
Hajdin Murtezi është plagosur rëndë, bashkë me të është plagosur mixha Ramë dhe e shoqja e tij që gjendet ende gjallë.
Mixha Ramë dhe Hajdin Murtezi kan vdekur si pasojë e palgosjes prej Granatimit.
Granata e pestë është gjuajtur te shtëpia e Shabanit të Uglarit. Granata ka rënë në kulmin e shtëpisë dhe të gjitha tjegullat kanë qenë të thyera. Granata e ka rrokur pllakën e katit të dytë të shtëpisë dhe copat i kanë rënë shtëpisë së Xhemajl Ymerit të LLadovës, shtëpisë së Aziz Kadriut të Zhegrës . Në ballkon të shtëpisë së vet është vrarë Xhemajl Ymeri.
Granata e gjashtë prej forcave ushtarake serbe, përsëri është gjuajtur në shtëpinë e Xhemajl Ymerit, ku i ndjeri ishte i vrarë në vend. Kishte edhe të tjerë të plagosur, por nuk kanë guxuar të lajmëroheshin për shkak të policisë serbe!
Shtëpitë kanë qenë të dëmtuara shumë prej granatimit, shtëpia e mixhës Ramë, shtëpia e Shabanit, shtëpia e Xhemajl Ymerit, shtëpia e turkut dhe banesa ku ka Banuar Hajdin Murtezi.
Me datën 28. 03. 1999 në këto vrasje dhe plagosje nga ushtria dhe policia serbe, ajo mbrëmje ka qenë shumë e trishtueshme për këto familje dhe banorët e “Qenar Qeshmes”. Atë natë, vrasja e Ramadan Salihut dhe Xhemajl Ymerit, si dhe plagosja rëndë e Hajdin Murtezit dhe Zyhrije Pireva e Lindur më 13. 08. 1978. Në atë moment ka qenë Masar Morina dhe vajza e tij, e cila ishte motër medicionale.
Të nesërmen në mëngjes me 29.03.1999 dita e Bajramit, tmerrin nga vrasjet dhe plagosjet prej forcave serbe, Hajdin Murtezin e kanë sjell Fëmijët e vet në shtëpinë e të Atit Hetem Murtezit. I plagosur shumë rëndë prej granatimit, as fytyra nuk i shihej, as sytë e gjithë lëkura i kishte rënë dhe mishi prej copave të granatës e copave të betonit!!!
Kishte edhe copa të mëdha në tërë trupin e tij. Kishte dhimbje shumë, sikur kur e nxjerr prej zjarrit i djegur ishte prej flakës së granatës dhe copave. Ne nuk guxonim që ta dërgojmë në spital, shkaku se kishte ushtarë dhe polici serbe. Tentonin të na vrisnin dhe thoshin lypni ndihmë prej UÇK-së dhe NATO-s!!!
Ne jemi detyruar ta thërrasim mjekun shqiptar në shtëpi për ndihmë mjekësore, ai ishte Shaqiri nga Burinca me banim në lagjen “Qenar Qeshme”, ku i ndihmonte edhe vajza e Ukshin Ajdinit (motër medicionale). Vajza e vëllait të Hajdinit, i kanë dhënë ndihmë mjekësore, ushqim artificial, injeksione dhe vaksinim kundër helmimit të gjakut. Edhe Shaqiri i kishte thanë Meritës se nuk e zënë 24 orëshi, ka për të vdekur se është rëndë i plagosur dhe merr helmim gjaku prej plagëve të rënda.
Merita dhe doktori bënin pastrimin me alkool dhe me jod trupin e tij.
Tre muaj ai është shëruar prej motrës medicionale Merita Ajdini dhe Shaqiri nga fshati Burincë me banim në Lagjen tonë dhe Dr. Maliq Bajrami doktor i syve.
Ai ishte shtrirë në krevat dhe tërë kohën i kanë nxjerr nga trupi me pincetë copa të granatës, prej fytyrës, kokës dhe trupit deri në vdekje. Kanë mbetur shumë copa granate në trupin e tij dhe helmi i tymit të granatës ia dogji mushkëritë dhe organet e frymë marrjes. Vdiq në mënyrë më mizore, me plagë të rënda të granatimit të forcave ushtarake dhe policore serbe.
Të vrarë dhe të plagosur janë:
1. Zyhrije Pireva. E Lindur me 13.08.1978 emri i babait Sherif, emri i nënës Bahtije e lindur ne fshatin Tugjec Komuna e Kamenices ne vitet 1970-ta familja e saj janë shpërngulur nga fshati dhe jetojnë në lagjen qenar qeshme (arbëria). Kanë shtepinë e vet, shkollen fillore dhe 8 vjeqaren Zyhrija e ka kryer në shkollen Thimi Mitko në gjilan, shkollen e mesme gjimnazin Zenel Hajdini e ka kryer në Gjilan si dhe fakulltetin pedagogjik e ka kryer në Gjilan. Esht plagosur rënd prej granatimit të ushtrisë aktive serbe me 28.03.1999 në ora 22:00, ka qenë ditë Bajrami. Ushtria serbe ka granatuar shtepine e Shaip Zekes Dhe Zyrija është plagosur rënd prej copave të granates, me të ka qenë edhe kusherira e saj Fikrije Pireva edhe kjo ka qenë e plagosur. Familjaret e Zyrisë e kanë marrur me makin për ta dërguar në ambullanten e qytetit policija serbe e kanë kthyer e kanë plagosur edhe një herë Fikrije Pireven me automatik dhe e kanë derguar në spitalin e Gjilanit ku dhe prej plagëve të rënda Zyhrija ka vdekur në spital me daten 01. 04. 1999 ka vdekur dhe është varrosur në varrezat e qytetit në Gjilan.
2. Ramadan Salihu, i lindur me 23. 06. 1950 emri i babait Ymer Salihu, emri i nënës Mevlyde. I Lindur në Gjilan, shkollen fillore dhe 8 vjeqaren e ka kryer në shkollën Musa Zajmi, shkollen e mesme ekonomike e ka kryer në Gjilan, Fakulltetin Ekonomik e ka regjistruar, ka qenë futbollist i klubit futbollistik DRITA në Gjilan, ka punuar në entin e banimit (SIZ) në Gjilan, ka qenë shef i kontabilitetit. Me daten 28.03.1999 është granatuar prej ushtrisë aktive serbe shtëpia e Ramadan Azemit, granata ka rënë në murin e oborrit para deres së hyrjes së shtëpisë 7 metra para tyre. Ramadani gjeti vdekjen në vend, Hajdini dhe mixha Ramadan Azemi me bashkshorten u plagosen rëndë prej granates. Ramadan Salihu të nesermen është varrosur në varrezat e qytetit të Gjilanit.
3. Xhemajl Ymeri, i lindur me 20. 06. 1938, emri i babait Zenel, emri i nënës Arzije. I Lindur në fshatin LLadov, komuna e Gjilanit. Shkollen fillore 8 vjeçare e ka kryer në Zheger, ka punuar prej vitit 1974 në KOSOVA TRANS të Gjilanit deri në vitin 1990. E kanë larguar prej punes dhe deri në vitin 1999 ka punuar si Taksi privat. Është granatuar shtëpia e tij prej ushtrisë aktive serbe prej Zabelit të Sahit agës. Granata ka rënë në shtëpinë e tij ku ai ishte në terasen e shtëpisë dhe është vrarë në vend. Copat e granates janë gjetur para shtëpisë së tij. Ky ka vdekur me daten 28. 03. 1999 në ora 22:00 në kohen e granatimeve. Varrimi është bërë të nesërmen në varrezat e qytetit të Gjilanit.
4. Hajdin Murtezi, i Lindur me daten 20. 09. 1944, emri i babait Hetem M. Uka. Emri i nënës Nagjije. I Lindur në fshatin Sefer, Komuna e Preshevës. Shkollen fillore e ka kryer në fshatin Sefer, shkollen e mesme ekonomike e ka kryer ne Gjilan, Fakulltetin Juridik e ka kryer ne Prishtinë në vitet e 70-ta. Familja e tij erdhi në Gjilan për të jetuar me shtëpi në lagjen qenar qeshme numer 16/A në Gjilan. Hajdini është punësuar në Viti si shef në entin e inkuadrimit dhe pas andej ka kaluar në Gjilan në entin për inkuadrim ka punuar deri në vitin 1999. Me daten 28. 03. 1999 në ora 22:00 policia serbe ishte në vëzhgim. Ushtria serbe aktive granatoi shtëpinë e Ramadan Azemit, aty ishte Ramadan Salihu, vdiq në vend me daten 28. 03. 1999. Hajdin Murtezi u plagos rëndë dhe prej plagëve të rënda ka vdekur në vitin 2001 si dhe është varrosur në varrezat e qytetit në Gjilan. Ramadan Azemi është plagosur rëndë dhe ka vdekur në vitin 2000, gjithashtu ka qenë e plagosur edhe bashkëshortja e Ramadanit. Në vend të ngjarjes janë gjetur copat e granates të ushtrisë serbe.
5. Ramadan Azemi, i lindur me 15.07.1928. Emri i babait Alim emri i nënës ?……./ i Lindur në fshatin Suharnë, Komuna e Bujanovcit. Është shpërngulur prej fshatit dhe kishte shtëpinë e vet në lagjen “ish-qenar qeshme” në bregun e diegur në Gjilan. Shtëpia e Ramadan Azemit është granatuar nga forcat ushtarake aktive serbe prej Zabelit të Sahit ages ku ishte depoja e ushtrisë serbe ku si pasojë gjeti vdekjen në vend. Ramadan Salihu u plagos rëndë, Hajdin Murtezi u plagos rëndë. Ramadan Azemit, granata ka rënë në murin e oborrit para deres së hyrjes, ku dhe prej pasojave të plagëve ka vdekur me daten 11. 05. 2000. Varri i tij gjindet në varrezat e qytetit të Gjilanit. Edhe bashkëshortja e tij është plagosur.
6. Fikrije Pireva është plagosur me granatim, ku është plagosur për së dyti me automatik nga polici serb me datën 28.03.1999.
7. Isa Zeka është plagosur në shtëpinë e vet, prej granatimit me 28. 03. 1999.
8. Është rrahur prej policisë serbe plaku i vjetër, Tefik Vokshi.
Pasi përfundoi granatimi në lagjen tonë, filluan ta granatojnë edhe fshatin Malishevë. Me rastin e granatimit të fshatit Malishevë, ka pasur të vrarë dhe të plagosur. Emrat nuk i di, por janë të njoftuar përgjegjësit e fshatit Malishevë. Gjuajtja është bërë nga ushtria serbe, me bazë ushtarake në “Zabelin e Sahit Agës”.

Në ditën që janë vorrosur Ramadan Salihu dhe Xhemjal Ymeri, policia serbe që kan qenë në varrim i kanë ofenduar njerëzit, i kanë torturuar, ku në mesin e të torturuarve është edhe vellau i Ajdin Murtezit, Faredin Murtezi, të cilin edhe fizikisht e kanë rrahë. Katër policë, me uniforma dhe me makinën “ZASTAVA” e kanë derguar deri te salla e sporteve, pasi e kan torturuar dhe rrahur fizikisht e kan qit jashtë makines. Njëri prej tyre i kishte thënë me injorancë, “mbase je me ni datlindje të njejtë me timen po të liroj!!!”.
Policia serbe katër herë kanë ardhë te shtëpia e Hetem Murtezit, me na regjistruar sa anëtarë jemi në shtëpi dhe kërkonin armë. Një herë kan ardhur me daten 10. 04. 1999 policia speciale me uniforma, të përgaditur me armatim të gjatë. Mbi dhjetë policë ishin, por ne anëtarët e familjes së Hetem Murtezit ishim të stresuar. Ata iu drejtuan babës – plakut 80 vjeqar në oborrin dhe i thanë; ”A i ke djemtë të gjithë në shtëpi, a keni armë …!”. Babai Hetemi i tha po …, se nuk e ka ndegjuar mir dhe prej merzisë se djalit që ishte i plagosur rëndë. Ajdin i tha;”… babë, i thuaj se nuk kemi armë .”Ai u tha se nuk kemi armë, por policia fillaun kontrollimin e shtëpive. Pasi kontrolluan shtëpi për shtëpi shkuan. Me policinë speciale këtë herë ka qenë edhe Vitomir Iliqi, policët tjerë rrinin në gjendje gadishmerie.
Me datën 15. 04. 1999, kemi dalur Ajdin Murtezi me të vllaun Ukshin Ajdinin te shitorja. Aty banonin Romët, te banesa e socialit, në Lagjen tonë. Aty në atë moment ka ardhur Vitomir Iliqi, me makinë “Niva” ka qenë vet i 3-ti. Ka dalur vet prej makines dhe iu ka drejtuar Ajdinit, i cili ishte i plagosur prej granatimit dhe i tha;”… shif si je plagosur, se ti nuk na don neve, shtetin tonë serbinë. Kurse romet na dojnë neve dhe këta nuk i nguc kerkush.”
Çdo herë që vinin me na regjistruar nëpër shtëpitë tona, na thojshin një problem ma i vogli me ndodh dhe ku ka terorista kem me gjujatë me topa. Ushtria serbe atyre shtepive që kanë terrorista shqiptarë ka me ja vra të gjithë familjen. Pysnin ku ka UÇK, në atë shtëpi ku dyshonin se kishte ushtarë të UÇK-së, ushtria aktive serbe gjuante me topa, në ato shtëpi dhe policia i rrethonte për t’i vrarë të gjithë.
Në fund të muajit Maj, kanë kaluar me dhjetra makina paramilitare dhe kombi të mbushur plot me paramilitarë të cilët i kishin djegur shtepitë në fshatin Llashticë dhe Velekincë, si udhëheqës ( komandant ) i tyre ishte Zara.
Në Lagjen tonë na lajmeruan, që të gjithë banorët e Lagjes të shperngulen, se ai që nuk shperngulet prej shtëpive të veta i vrasim dhe shtëpitë i kallim.
Ne banorët që ishim në këtë lagje dolem 10 – 15 vetë, kurse të tjerët kishin ikur më herët. Aty erdhi një makinë, aty ishte një prej policisë speciale dhe na tha;”… e keni lypë NATO-në, le t’ju ndihmojë NATO. Çizme e ushtrisë së NATO-së, nuk ka me mundur të hyjë në Kosovë. 20% NATO-ja na ka shkatërruar neve, kurse ushtria dhe policija serbe juve shqiptarve 80% ja u kemi q… nënën. Ju kemi shkatërruar.”
Gjuajtja që është bërë në këtë lagje, është bërë prej ushtrisë serbe – ushtri aktive, të cilët ishin të vendosur në bazen ushtarake “Zabeli i Sahit Agës”. Aty ishte edhe Depoja e armatimit serb. Në vëzhgim ishin edhe policia serbe, policia speciale dhe ushtria paramilitare serbe.
Edhe në Malishevë, të njejtën mbrëmje, kanë gjuajtur ushtria aktive serbe .
Ç’do herë që është bërë kontrolla e policisë, regjistrimin e shtepive, në krye të policisë ka qenë polici Vitomir Iliqi. Regjistrimi u bë nëpër disa kartela të mavita.
Në shtëpinë e Fahri Idrizit, nga Zhegra me banim në Lagjen tonë, gjatë granatimit të ushtrisë aktive serbe nga Kazerma në “Zabel”, nji granatë të cilën e kishte goditur shtëpinë e Shabanit të Uglarit, copat i kanë goditur shtëpitë e Xhemajl Ymerit dhe Fahri Idrizit. Një copë të predhës nga Topi MT-12, i ushtrisë aktive serbe, gjendet akoma në shtëpinë e Xhemajl Ymerit. Kjo copë e predhës mund të shërbejë si provë materiale për të vërtetuar se me të vërtetë është gjuajtur nga topat e ushtrisë aktive serbe.
Gjatë granatimit të NATO-së mbi caqet serbe, Vitomir Iliqi në muajin e pestë e ka burgosur edhe Masar Morinën.

Terrorizmi qendrën e ka në Moskë-Athinë-Beograd

March 1, 2015 by dgreca

Opinion nga Isuf B.Bajrami/
Siç dihet, terrorizmi si terminologji që përdoret kohët e fundit pa ndërpre nëpër referatet dhe shprehjet e shumë politikanëve e edhe të liderëve fetarë si ai Pavle, etj, ka marrë një përhapje të gjerë në botë, është kthyer në një fenomen shqetësues.
Ai shfaqet nëpërmjet formave, rrugëve e metodave të ndryshme. Në mjaftë vende kryhen puçe ushtarake nëpërmjet veprimeve terroriste të organizuara nga kreu i ish shteteve të lindjes. Ndërkohë ka kontrabandë kolosale, ka vjedhje të organizuara në shkallë ndërkombëtare, ka zhvillim të korrupsionit politik, imoral e fizik,etj. Terrorizmi shfaqet gjithashtu në grabitjen e aeroplanëve, sulme banditësh kundër individëve e grupe individësh në rrëmbime njerëzish, në vendosjen e bombave e deri në format më të ashpra të terrorizmit shtetëror e ndërkombëtar.
Në planin ndërkombëtar terrorizmi ka një rritje sidomos në disa vende. Në Francë “Aksioni direkt”, Belgjikë, në Spanjë vetëm në një atentat të kryer në një restorant pranë Madridit gjejnë vdekjen mbi 210 viktima. Veprimtari të njëjtë kryejnë edhe organizatat e njohura terroriste “Brigada e Kuqe” në Itali, “Ushtria e Kuqe” në Gjermani, “17 Nëntori” në Greqi, “Rruga e Ndritur” në Peru, “Ujqit e Murrmë” në Turqi, etj, të gjitha rrjedhin nga një Moçal që kundërmon me qendër në Rusi.
Grupi terrorist “17 nëntori” në Greqi, i njohur për vrasje e gjakderdhje, ka kryer disa dhjetëra vrasje ndaj personalitetesh ku në kohën e fundit ishte edhe atentati ndaj Atasheut Ushtarak të Britanisë së Madhe, vrasja e atasheut ishte si shenjë revolte ndaj Anglezëve dhe trupave të KFORI-it të cilët e ndihmojnë popullatën e pambrojtur në Kosovë, ndaj gjakatarëve të Milloshoviqit. Rast më i njëjtë është edhe hedhja në erë e dy makinave të misionit turk në lagjet “Pangrati” dhe “Zografu” ,në lindje të kryeqytetit ,pasuar nga një automjet i përfaqësisë italiane, në lagjen “Galaxi” , në veri, më pas edhe një makinë diplomatike e Filipineve në Ambelokipi. Për këto lloj atentatesh ,të shpeshta në Greqi,akuzohen nga policia grupe anarkiste ose të ekstremit të majtë .
Grupi terrorist “Rruga e Ndritur” nëpërmjet veprimtarisë së tij të fundit, ka shkaktuar vdekjen e mbi 15 mijë viktimave. Vetëm më 27 qershor të vitit 1989 në atentatin e zhvilluar në qytetin Amba të Perusë, terroristët e këtij grupi vranë 254 vet. Organizatë e tillë është edhe “Karta 77” në Çekosllovaki.
Po tu referohemi titujve të cilët i përdorin organizatat terroriste do të shohim se ato kanë shumë epitete të cilat të çojnë në një, si : “Brigada e Kuqe”, “Ushtria revolucionare proletare”, “Ushtria e Kuqe”, “Rruga e ndritur”, “Ujqit e Murrmë”, “17- Nëntori” , etj, pra këneta ku fërgohen dhe zihen të gjitha këto janë në Moskvë me degëzimet e saje reaksionare nëpër botë.
Për terrorizmin po flitet e shkruhet shumë. Propaganda sllave, nëpërmjet pamjeve televizive, përpiqet të frikësojë njerëzit dhe t’u krijojë atyre ankthe e pa siguri, duke e paraqitur atë të “përbindshme”. Të shumta janë vlerësimet që bëhen, qoftë për interpretimin e terrorizmit, qoftë për shkaqet që nxisin këtë dukuri politike e shoqërore, qoftë për rrugët e parandalimit, apo të kufizimit të akteve terroriste e anarkiste.
Shkaqet e vërteta të përhapjes së terrorizmit nuk qëndrojnë as në lajthitjet e njerëzve të veçantë, as në motivet impulsive që gjoja i shtytkan ata për të kryer akte të tilla, si rekomandojnë kalemxhinjtë e Beogradit. Ato janë në sistemin ekonomik, politik e shoqëror të vendeve të Bllokut të Lindjes. Si fenomen shoqëror, terrorizmi është pjellë e krizës dhe e degjenerimit të shoqërisë, e dekadencës dhe e shthurjes Morale të një numri gjithnjë e më të madh njerëzish që jetojnë në mjerim e dëshpërim.
Faktet tregojnë se akoma më të egra janë aktet e terrorizmit në planin ndërkombëtarë, si pasojë e politikës agresive, ekspansioniste e hegjemoniste, e shtimit të garës në armatim, e nxitjes së racizmit, sionizmit dhe regjimit monist. Vlen të përmendet terrorizmi shtetëror në Jugosllavi i udhëhequr nga Millosheviqi, ku në të kishte gisht edhe Kisha Ortodokse serbe. Propaganda shtetërore serbe dhe ajo e kishës shpeshherë drejtohet kundër njëra tjetrës dhe në të gjitha rastet ka një qëllim: të hidhet perde tymi dhe të gënjehet opinioni publik, të mbulohen aktet agresive që ato kryejnë në terren ndaj boshnjakëve, shqiptarëve, etj, të përligjet terrorizmi shtetëror si një politikë zyrtare.
Populli ynë, sikurse dihet, e dënon terrorizmin në çdo formë që paraqitet ai, qoftë individual, i organizuar, apo i karakterit politik, pavarësisht nga ngjyrat që ai mban dhe motivet nga niset. Nisur nga dëshira e sinqertë për të kontribuar në luftën kundër terrorizmit dhe të ndërgjegjshëm për rreziqet eventuale që paraqet terrorizmi, unë mendoj se duhet të jemi vazhdimisht vigjilent, kundër terrorizmit shtetëror sllavo-ortodoks që ushtrohet mbi popullin tonë dhe duhet të përpjekkemi për nxjerrjen e rrënjëve të atij terrori nga trojet tona.