• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Francesk Radi-Këngë që le jehonë përjetësie….

April 17, 2017 by dgreca

Esse-In Memoriam of Francesk Radi/
1 Fracesk Radinga Raimonda MOISIU/

 Francesk Radi ishte njeri i përzëmërt, fisnik dhe tejet modest, talent me shpirtin e lirë të një artisti të shkëlqyer,  gjithmonë në kërkim të së bukurës, nën fuqinë e  tingujve të  kitarës në shtegëtimin pafund të pasionit dashuror  të refleksioneve muzikore dhe artit për muzikën.

Artisti, i cili  theu tabutë e kohës së realizmit socialist  që jetonim, dhe këndoi me shpirtin e lirizmit të tij  dhe ëndrrave të trazuara, mëkatare  e rebele, artisti antikomformist me përplasjen dhe botëkuptimin e botës shpirtërore,  të pasur e ndjesore, me moralin dhe mjerimin e shoqërisë brenda asaj  bote që na rrethonte. Për Frankon, muzika ishte e vetmja fuqi talenti,  shpirti dhe delikatese, sikundër janë përgjithësisht artistët e mirëfilltë, me madhështinë e një vitaliteti, përkushtimi e vullneti të hekurt, artisti që shkriu shpirtin dhe dëshirën, pasionin dhe dashurinë për artin, kulturën e muzikën, vetëm për një duartrokitje, për pak buzëqeshje dhe dinjitet, përballë misterit të rregjimit të kohës, për të bërë  historinë. Dhe ia doli! Franko bëri historinë!

Francesk Radi, që në moshë të re shpërtheu duke kompozuar me tinguj kitare,  në kërkim të identitetit unik të tij, dhe befas “bëri jehonë” në vitet ‘70-ë të shekullit të kaluar me vidioklipet e dy këngëve “Adresa”, dhe “Bicikleta”, aty ku edhe nisi rrugëtimi virtuoz i krijimtarisë  artistike dhe muzikore e tij.  Muzika, ndjenja, stili dhe moda e ritmit muzikor  të kompozuara prej Francesk Radi-it, dallohej lehtë për vizionin se cfarë është muzika që del nga një shpirti dhe mendim i lirë i artistit, për të jetuar në harmoni me natyrën e njerëzit, mes të bukurës e së përditshmes njerëzore. 

Francesk Radi, një muzikant i apasionuar, i talentuar dhe plot frymëzim ka hulumtuar  zhanre të ndryshme në fushën e muzikës,  duke përfshirë bashkimin e elementeve të ndryshme të  ritmeve të muzikës së ndaluar dhe persekutimit shpirtëror, social e kulturor të kohës,  nëpërmjet baladave  romantike e lirike, të ëmbla dhe sentimantale, Brenda tyre ka shumë ndjenjë e melodi harmonike e melankolike, trishtim, dhimbje e dashuri: “Humba pranverën”, “Telefonatë zemrash”,  “Kemi dasëm “o”…”, ritmet

e elementeve të  hard-rock, te “ Rroku i burgut”,  të kombinuar me shpirtin e lirë e të trazuar  të një  “Zemër e lodhur”,  “Ky fat na ra..”, etj. Melodia e tyre kapej shumë shpejt nga publiku, fërshëllehej dhe këndohej nga rinia dhe  kanë mbetur në kujtesën e publikut. Këngët e Frankos, e këtij artisti modest e të mrekullueshëm,  patën një arritje të suksesshme personale dhe kulturore për mijra  fansat  e tij, dhe e kanë kapërcyer me kohë, të paturit e një ndikimi të madh mbi to.  Këngët e tij të para; “Adresa”, dhe “Bicikleta”, arritën kulmin duke u shëndrruar në hit i madh i kohës kur u kompozuan, në cdo notë e tinguj kitare,  antitezë e fortë me  artin e muzikës që kërkohej nga konflikti i luftës së klasave.

Sot për sot, Francesk Radi mbetet një nga artistët dhe këngëtarët më  të rëndësishëm dhe me emër, dhe shumë i dashur, i cili fitoi popullaritet në lartësitë e lavdisë e përjetësisë  me këngët e tij më të mira  ndër vite, që  kanë  pushtuar zemrat dhe kanë  emocionuar  mijra herë,  artdashësit dhe fansat e tij, vecmas me timbrin e zërit të tij të spikatur. Me portetin e një artisti, stilin e tij të veshjes dhe  flokëve të gjata, modën që spikati në rininë e tij, ritmet e muzikës së ndaluar, Franko  sfidoi imazhin e një artisti  që kërkohej nga rregjimi komunist i kohës, edhe kur e cuan në barakën prej druri në Fushë-Arrës, por si një qytetar i rrallë, bashkëshort e baba i mrekullueshëm, artist i pakrahasueshëm, ikonë e artit muzikor ndër vite, ky Celentano shqiptar, nuk u ndal kurrë për të  realizuar pasionin e tij për muzikën. Një nga fotoportretet e fiksuara nga aparati i ekspertit dhe studiuesit të njohur të fotografisë, Qerim Vrionit,-e tregon artistin Francesk Radi në shtator të viti 2009-ë. Gjatë atij takimi artistësh, studiuesi i shquar shqiptaro-amerikan, Qerim Vrioni, i bëri një fotografi këtij artisti të madh, në studion e tij, portret, i cili është nga më të mirët e portretit të Francesk Radit. Më duhet të sjell në vëmendje se në ekranin e kompjuterit të artistit, është portreti i Bethovenit, analogji e ndjeshme tejet njerëzore dhe e spikatur  në formë e në funksion me portretin e Frankos sonë.

Me mëncuri, dashuri, modesti  dhe krenari, vital e unik, Francesk Radi  vazhdoi të kompozonte  duke adaptuar vlerat më të mira muzikore dhe të krenarisë së tij, me vlerat më të mira të lahutës, ciftelisë dhe krenarisë malësore, sfidoi frikën dhe arriti triumfin mbi të, duke  mbetur përjetësisht një vlerë e traditës, historisë dhe trashëgimisë kulturore e muzikore.

Pra pak kohësh u shua kantautori, kompozitori, kitaristi i famshëm dhe këngëtari i njohur Francesk Radi, frymëzimi i kohës së rinisë të brezit tonë dhe brezat që vijnë, i cili me këngët e tij, la  jehonë përjetësie. Humbëm një Artist të madh, një aset të cmuar, vlerë njohëse dhe emër i vlerësuar, një artist që dha aq shumë nga forca e talentit  muzikor dhe mëncurisë së artistit, në fushën e muzikës, artit e kulturës shqiptare.

Francesk Radi i përkët elitës së shquar e brezit të artë të artistëve shqiptarë, një ikonë e paharruar.

Pushofsh në Paqen e Amëshuar, Franko!

Raimonda MOISIU

Flaming Island

Jacksonville, Florida

Prill 2017

Filed Under: ESSE Tagged With: -Këngë që le, Francesk Radi, jehonë përjetësie, Raimonda Moisiu

Artikujt e fundit

  • NË TEQENË BEKTASHIANE SHQIPTARE NË MICHIGAN U FESTUA “SULLTAN NOVRUZI”
  • SHQIPTARËT E AMERIKËS MBLODHËN 140 MIJË E 500 USD PËR NDËRTIMIN E KËMBANARES SË KATEDRALES NËNË TEREZA NË PRISHTINË.
  • “DIELLI” ME SHQIPTARËT NË DANIMARKË
  • VATRA MICHIGAN SHTROI DARKË NDERIMI PËR PRINC LEKËN DHE KLERIN FETAR NË MICHIGAN
  • VATRA CHICAGO MORI PJESË NË PROMOVIMIN E LIBRIT “THE FLOWER OF VLORA” TË DR. ANNA KOHEN
  • “ARDIAN KOÇI DHE RINGJALLJA E FENOMENIT TË VETMBROJTJES POPULLORE”
  • Edhe shqiptarët duhet ta kenë Kërlezhën e tyre për të nxitur demokratizimin e shoqërisë serbe
  • Shën Patrik
  • PRANIMI I PROPOZIMIT EVROPIAN ËSHTË KOMPROMIS TJETËR I KOSOVËS
  • “Luba”, një dashuri që vërvitet mes kohrash dhe zhvesh sistemin diktatorial
  • SENJORIA E VENEDIKUT DHE RAPORTET E SAJ ME PRELATET KISHTAR E FAMILJET FINSIKE SHQIPTARE NË SHEKULLIN E XV-TË – KRYEIPESHKVI I DURRËSIT IMZOT PAL ENGJËLLI
  • Papa Klementi XI (Albani), një bibliofil me sqimë dhe themeluesi i Seksionit Oriental të Bibliotekës Apostolike të Vatikanit
  • THE NEWTON GRAPHIC (1975) / “NJERIU DHE LËVIZJA” — EKSPOZITA FOTOGRAFIKE E GJON MILIT NË MUZEUN E SHKENCAVE TË BOSTONIT
  • MUZIKË QË PIKON NGA GISHTËRINJTË E FËMIJËVE…
  • VATRA PROMOVON “DIPLOMACIA NDËRKOMBËTARE DHE ÇËSHTJA E KOSOVËS 1997-1999” MË 25 MARS 2023

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT