PRISHTINË, 7 Qershor /
Nga Behlul Jashari/.- Kosova filloi mbrëmë në mesnatë heshtjen para zgjedhjeve të parakohshme parlamentare të së dielës së 8 qershorit. Zyrtarisht, heshtja zgjedhore fillon në 7 qershor dhe mbaron me mbylljen e vendvotimeve në mbrëmje.
Fushata zgjedhore 10 ditëshe ka nisur zyrtarisht në 28 maj, e si “parafushatë” më herët, madje edhe pa u shpallur dita e votimeve.
Në votimet e së dielës për deputetë të Kuvendit të Kosovës garojnë gjithsej 30 subjekte politike me 1.235 kandidatë, nga të gjitha komunitetet. Subjektet në garë janë 18 parti politike, 7 iniciativa qytetare, 4 koalicione dhe 1 kandidat i pavarur.
Lista përfundimtare e votuesve, e bazuar në Ekstraktin e Regjistrit Civil dhe miratuar nga KQZ, përmban 1.782.454 emra, të ndarë në 38 komuna përfshirë edhe veriun me shumicë serbe, mes tyre 33.735 votues të rinj, që do të votojnë për herë të parë.
Kryetarja e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Valdete Daka, mes shumë punësh në sfidën e kohës së shkurtër vetëm një muaj për përgatitjet e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë, në një intervistë ekskluzive të enjten për ATSH-në theksonte se “KQZ është e gatshme për të dielën e 8 qershorit, për të cilën fton të gjithë që të jetë ditë e votimit dhe e festës, e mesazhit më të mirë për demokracinë e pjekurinë e shtetit të perspektivës evropiane”.
“Rrjedhimisht, të gjitha aktivitetet e parashikuara tashmë janë përmbyllur dhe me besim them, se sa i përket anës së KQZ-së, jemi të gatshëm për Ditën e Zgjedhjeve”, u shpreh Daka.
Ndër aktivitetet e sotme të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve është hapja e Qendrës Mediale në ambientet e Pallatit Rilindja, tani ndërtesë qeveritare, ku do mbahen edhe konferencat për shtyp për mediat e akredituara, mes të cilave është ATSH me korrespondentin në Kosovë.
KQZ ka akredituar rreth 30 mijë vëzhgues nga subjektet politike, organizatat joqeveritare, organizatat ndërkombëtare, përfaqësitë diplomatike, etj, ndërsa do të jenë rreth 100 vëzhgues nga Bashkimi Evropian.
“Presim që standardet evropiane për zgjedhje demokratike të respektohen plotësisht”, theksohet në deklaratën e përbashkët të Shefit të Zyrës së BE-së në Kosovë/ Përfaqësuesit Special të BE-së dhe Shefave të Misionit të shteteve anëtare të BE-së të pranishme në Kosovë, ku jepet edhe mesazhi se, “është shumë e rëndësishme që zgjedhjet në tërë Kosovën të mbahen në mënyrë të drejtë dhe transparente”.
Ambasadori Jean-Claude Schluberger në takim dje me Presidenten e Republikës, Atifete Jahjaga, theksoi se “misioni i OSBE-së në Kosovë ka bërë përgatitjet e nevojshme për të luajtur rolin mbështetës në zgjedhjet parlamentare të së dielës”.
Presidentja ka pasur takime të tjera, ku theksoi se këto zgjedhje duhet të jenë demokratike, të ndershme, të drejta dhe gjithëpërfshirëse. Ajo ka thënë se është me rëndësi që i gjithë procesi të jetë i sigurt, që vota e qytetarëve, në çdo pjesë të territorit të vendit, të jetë e garantuar dhe e paprekshme.
Misioni i BE-së për sundimin e ligjit ka njoftuar se masat e sigurisë për zgjedhjet parlamentare në Kosovë janë planifikuar dhe bashkërenduar me kujdes ndërmjet Policisë së Kosovës, EULEX-it, KFOR-it dhe OSBE-së për ta garantuar të drejtën e qytetarëve për të votuar, si dhe zhvillimin e qetë dhe të rregullt të procesit të votimit. Bashkëpunimi dhe bashkërendimi ndërmjet Policisë së Kosovës, EULEX-it, KFOR-it dhe OSBE-së vazhdon të jetë i shkëlqyer.
Kosova, 15 vjet e lirë nga qershori 1999 dhe e pavarur 6 vjet nga 17 shkurti 2008, në 8 qershor 2014 mban zgjedhjet parlamentare, të pestat në liri, të dytat në pavarësi.
Në Kosovën e lirë të parat zgjedhje parlamentare u mbajtën në 17 nëntor 2001. Legjislatura e Tretë ishte ajo që ka hyrë në histori me shpalljen e Pavarësisë. Në 8 qershor votohet për zgjedhjen e deputetëve të Kuvendit të Kosovës të Legjislaturës së Pestë.
Çdo qytetar legal i Kosovës, pa dallim feje, race, apo nacionaliteti, e që i ka mbushur 18 vjet ka të drejtën dhe mund të votojë në zgjedhjet e Kosovës.
Sipas regjistrimit të popullsisë të pranverës 2011, në Kosovë, pa veriun, u numëruan 1.739. 825 banorë rezidentë, 92.93 % shqiptarë. Pjesa tjetër e përqindjeve iu takon komuniteteve pakicë, 1.58% boshnjakë, 1.47 % serbë, 1.08 % turqë, etj.
Por, numri i banorëve-shtetasve të Kosovës është më i madh, meqë regjistrimi i popullsisë nuk ka përfshirë një të tretën e kosovarëve që vlerësohet se jetojnë e punojnë jashtë vendit.
Përqindja e komunitetit serb do ishte më e lartë me përfshirjen e veriut në regjistrim. Në veri të Mitrovicës dhe tre komuna të tjera veriore – Leposaviç, Zubin Potok e Zveçan, ku është refuzuar regjistrimi i popullsisë, sipas një shifre që e kanë përmendur autoritetet kosovare, jetojnë rreth 40 mijë serbë.
Republika e Kosovës është shtet i pavarur, sovran, demokratik, unik dhe i pandashëm”, përcaktohet në nenin 1 të Kushtetutës së miratuar në 9 prill nga Parlamenti i shtetit më të ri evropian, më pak se dy maj pas shpalljes së pavarësisë, e që ka hyrë në fuqi në 15 qershor 2008.
Sipërfaqja e përgjithshme e Republikës së Kosovës është 10,908 km². Republika e Kosovës deri tani është njohur nga 106 shtete anëtare të OKB-së.
Ditë më parë, në 27 maj të këtij viti, Presidentja Atifete Jahjaga në seancën e Këshillit të Sigurimit kërkoi njohjen edhe nga pesë vendet e BE-së dhe të gjitha vendet anëtare të OKB-së, që ende nuk e kanë njohur shtetin e ri, duke theksuar progresin, suksesin e përbashkët, bashkëpunimin dhe perspektivën evropiane edhe të gjithë rajonit
MBYLLET KAMPIONATI BOTEROR I PINGPNGUT, KOSOVA ME 4 PERFAQESUES
Auckland (Zelandë e Re/
Në qytetin metropol të Auckland-it u mbyll Kampionati Botëror i 17-të në Pingpong për Veteranë. Ky Kampionat do të mbahet në mend për shtetin e Republikës së Kosovës. Është hera e parë që sportistët nga Kosova morrin pjesë në Kampionat me logon e shteti të tyre. Në mesin e flamujve shtetëror valëvitej edhe flamur i Republikës së Kosovës. Ishte kjo ngjarje me rëndësi jo vetëm për pingpongistët, por edhe për shtetin e Kosovës dhe Mërgatën shqiptare këtu në Zelandë të Re. Sportistët: Nehat Çitaku, Besart Domaniku e Besire Domaniku me sjelljet, disiplinën dhe lojën e tyre sulmuese, atraktive dhe me fantazi të pingpongut me dinjitet të plotë prezantuan Republikën e Kosovës. Që të gjithë kaluan rundin e parë të kualifikimeve duke arritur rezultate të kënaqshme. Besire Domaniku arriti të jetë në mesin e 16 garuesve më të mira në botë dhe po mos të ishte lënduar me siguri do kthehej me njërën prej medaljeve në Kosovë. Vlen të përmend këtu edhe pingpongistin Burim Rakovica, i cili ishte përfaqësues i shteti të Zelandës së Re.(Sabit Abdyli)
PLURIPARTITIZMI POLITIK DHE RICOPTIMI I TROJEVE SHQIPTARE TË KOSOVËS HISTORIKE
Nga Isuf Bajrami/
Konferenca e ambasadorëve në Londër (1913) Kosovën historike me kryeqytetin e saj Shkupin ia dha mbreterise serbe me motivacionin (e pa drejtë!) se ajo ishte tokë serbe.
Pavarësisht nga kjo padrejtësi që kryhej në kurriz të kombit shqiptar, shqiptarët e Kosovës, të cilët për nga numri i popullsise ishin gati të barabarte me banorët e Shqipërise, u mblodhën bashkarisht nën një risundim të pushtetit serb pas Luftes se Dyte Boterore.
Duke e bëre shpalljen e gjashte republikave sllave të federatës u caktuan edhe kufijt e tyre politike. Kufijt u caktuan në mënyr arbitrare nga lart, pa asnjë referendum popullor, pa asnjë votë plebishitare. As popullsia shqiptare, as udhëheqësit e saj nuk u pyetën.
Me qëllim, që të thyenin unitetin teritorial të shqiptarëve dhe të dobësonin fuqine e rezistencës së tyre politike, udheheqësit titiste i ndan trojet e Kosovës historike në tri pjese midis republikave të Serbise, Maqedonise dhe Malit te Zi.
Republika e Serbise mori krahinën e sotme të Kosovës (Kosovën e ngushte) së bashku me rrethet e Bujanovcit, Preshevës dhe Medvegjes; Republika e Maqedonise aneksoi pjesën jugore të Kosovës historike (rrethet e Shkupit, Tetovës, Gostivarit, Kërqoves, Kumanovës) së bashku me rrethet e Dibres dhe të Struges; Mali i Zi morri, pjesën veriperendimore të Kosovës (Plaven, Gucine, Rozhajin), të cilat, në fakt i kishte aneksuar që në vitin 1913.
Në vështrimin historik ky ishte copëtimi i trete që kryhej në kurriz të trojeve shqiptare-i treti pas coptmit të pare të trojeve shqiptare nga Kongresi i Berlinit (1878) dhe pas copëtimit të dyte që vendosi Konferenca e Ambasadorëve në Londër(1913).
Coptimi i trete e goditi më tepër unitetin territorial të shqiptarëve. Trojet shqiptare, të cilat para luftës së Dytë Botërore ishin ndare midis tri shteteve (Shqipërise, Jugosllavise dhe Greqise), tani ato u ricoptuan midis pese shteteve (Shqipërise, Serbise, Maqedonise, Malit të Z dhe Greqise).
Për më tepër copëtimi i fundit (copëtimi komunist), bie në kundërshtim moralisht, politikisht dhe juridikisht me të drejtën ndërkombëtare , sepse:
– nuk është e drejt të dënohet vazhdimisht me copëtime një komb i pafajshëm;
– politikisht, sepse nuk është e drejt që në kohët moderne të merren vendime në kurriz të një populli
– juridikisht të merren vendime pa votën e tij plebishitare.
Për të mos përsëritur gabimet që kishte kryer para luftës dinastia e Karagjorgjeviçëve, e cila i kishte ndarë kombet e sunduara prej saj, nga pikëpamja e të drejtave politike, në tri kategori – në serbe (kategorija e parë), në kombet e tjera sllave (kategorija e dytë) edhe në kombe josllave, ku hynin edhe shqiptarët (kategorija e trete)!!! Tito me bashkëpunëtorët e tij shpalosën flamurin e vetëvendosjes së kombeve dhe të barazise së tyre, në fushën e të drejtave politike. Në mbështetje të këtij parimi, të cilin e miratoi AVNOJ-i në vitin 1943, kombet e Jugosllavise fituan të drejtën që në mbarim të luftës të formonin republika të veçanta si pjestare me të drejta të barabarta, në Federatën Socialiste të Jugosllavisë.
Duke u mbështetur në parimin e Kartës se Atlantikut, në Vendimet e AVNOJ-it dhe në kontributin që po jepnin me repartet e tyre partizane në clirimin e Jogusllavise nga okupatori hitlerjan, delegatët komunist dhe nacionalist shqiptar të Kosovës, së bashku me komunistët serbe dhe malazeze vendosën më 1 janar 1944, në Konferencën që u mblodh në Bujan, që në mbarim të luftës në Kosovë të zbatohej parimi i vetëvendosjes. Por shume shpejt doli se premtimet titiste për të drejtat e barabarta të kombeve qenë demagogji.
Në Jajce u vendos që popujt e Jugusllavisë të ndaheshin në kombe dhe në kombësi, nga të cilët vetëm kombet do të kishin të drejt të formonin republikë, kurse kombësit mund të formonin, në raste të veçanta, vetëm krahina autonome në kuadrin e një republike.
Shqiptarët, banor mijëvjeçare të Kosovës historike, me një unitet territorial të pandërprerë, me një varg qytetesh shekollore, me një kultur të lashtë të përbashkët, me një popullsi që vinte në radhën e tret pas serbëve dhe kroatëve, me nje histori të pasur luftreash për pavarësi, i plotësonin të gjitha kushtet për të pasur një republik më vete. Por, nga udheheqësit e rinj jugosllav u konsideruan kombe vetëm gjashtë bashkësi sallave (serbët, kroatët, sllovenët, boshnjakët, maqedonët, malazezët) kurse shqiptarët u konsideruan kombësi! Pra u përjashtuan si nga e drejta e vetëvendosje, ashtu edhe nga e drejta për të pasur një republik më vete. Madje, fill pasi mbaroji lufta edhe pasi u kthyen në Shqipëri dy divizionet partizane shqiptare që kishin luftuar në territorin jugosllav kundër forcave gjermane, autoritetet federative të Beogradit dhe nën nxitjen e tyre, në korrikun e vitit 1945 autoritetet serbe të Kosovës e hodhën poshtë Rezolutën e Bujanit.
Përjashtimi i shqiptarëve nga e drejta për të pasur Republikën e tyre ishte një veprim arbitrat. Diskriminimi i tyre binte veçanërisht në sy po të kemi parasysh se malazezët, të cilët ishin, popullsia, gjasht herë më pak dhe maqedonët dy herë më pak se shqptarët, do të formoni republike me vete, kurse shqiptaret jo! Si rrjedhim, pabarezija që ekzistonte në Jugosllavin e paraluftës, ndryshoi vetëm formën, përmasat dhe konponetntet, por për shqiptarët mbeti në fuqi.
Përfshirjen e shqiptarëve në kategorine e kombësive, pra diskriminimin e tyre në fushën e të drejtave kombëtare, udheheqësit e djeshëm të jugosllavis titiste dhe qeveritarët e sotëm nacionalist serb e argumentojne me tezën e vjetër: se shqiptarët e Kosovës nuk jane autoktone por ardhacake, dhe me një teze të re, se ata nuk mund të formojne një republik më vete në federatën jugosllave, mbasi ekziston një shtet shqiptar jashte saj. Si rrjedhim, sipas tyre nuk mund të ekzistojn dy shtete shqiptare në të njëjten kohë. Por të dy tezat e qeveritarëve serbe nuk kan as bazë historike e as mbështetje juridike.
Në këtë vështrim, udhëheqësit e federatës socialiste të jugosllavis kryen një krim politik në kurriz të kombit shqiptar dhe një dhunim politik në kurriz të shtetit serb, meqenëse Kosova historike i qe dhuruar Serbis nga Konferenca e Londrës në vitin 1913.
Aneksimi nga Maqedonia i pjesës së Kosovës jugore, e banuar edhe sod e kësaj dite në shumicën dërmuese nga shqiptarët etnik, është një akt ilegjitim. Nëse arsyetimin e thellojm më tej, qarqet politike serbe, duke pranuar këtë copetim, kanë pranuar se pjesa jugore e Kosovës historike me kryeqytetin e saj Shkupin nuk është tok serbe, siq cilësohet në Vendimin e Londrës 1913. Në fakt ajo nuk është as toke serbe, as tokë maqedone. Me popullsin etnike që ka pjesa jugore e Kosovës historike ose pjesa veriore e Republikës së Maqedonis, ajo është tokë shqiptare.
Pas Luftes së Dytë Botërore, zgjidha e nacionalizmit agresiv sllav e kombinuar me peshën e diktaturës komuniste mbi shqiptarët nën jogusllavi, erdhi vazhdimisht duke u rritur. Të drejtat e tyre kombetare u mohuan. Arsimimi në gjuhën ametare u ndalua edhe gjat periudhës kur marrdhëniet midis Shqipërisë Socialiste dhe Jugosllavis Socialiste ishin më tepër se miqësor. Pas prishjes në vitin 1948, të mardhënjeve midis Tiranës dhe Beogradit, qeveritarët titist me qëllim që ta fashitnin rezistencën shqiptare, kombinuan demagogjinë me territorin.Për ta fashitur rezistencën shqiptare, qeveritarët e Beogradit krijuan në pjesën e aneksuar nga republika e serbisë Krahinen Autonome të Kosovës me një sipërfaqe prej 10.877 kilometra katror dhe me kryeqytet Prishtinën. Në baz të Kushtetutës së par të saj (1953) Krahina e Kosovës u pajis me një autonomi të thjesht. Veq kësaj, jasht krahinës, u lan tri rrethe që shtrihen në verilindje të Kosoves siç janë Bujanoci, Presheva dhe Medvegja, të cilat etnikisht, historikisht dhe gjeografikisht u shkëputën artificialisht prej saj.
Me shkeptjen e tyre nga Krahina e Kosovës, Beogradi kreu një copetim të mëtejshëm të trojeve shqiptare në përgjithësi dhe të vetë Kosovës në veçanti.
Nga ana tjeter, qarqet qeveritare të Beogradit e intensifikuan regjimin policor, të cilin përveq torturave, burgimeve, internimeve me dëshmi të rreme, shpesh her edhe pa gjyq, e shtrinë përsëri në dëbimin në masë të shqiptarëve islam në drejtim të Turqis. Vetëm gjat viteve `50 dhe `60 si pasoj e politikës gjenocidiste serbe u vranë më tepër se 50 mij veta dhe u dëbuan jasht Jugosllavis afërsisht 300 mijë veta.
Megjithatë, ndërgjegja kombëtare e shqiptarëve nuk u shtyp dhe fryma e rezistencës nuk u fashit. Pas një qerek shekulli martirizimesh, shqiptarët qen të parët ndër kombësit e Federatës jugosllave që publikuan kundër shtypjes nacionale.
Në vitin 1968 shpërtheu në Prishtin demonstrata e fuqishme e shqiptarëve të shtypur, të cilët dolën me kërkesën për t`i dhënë Kosovës (për fat të keq vetëm Kosovës së cunguar) Statusin e Republikes në kuadrin e Federatës jugosllave. Demonstrata e vitit 1968, e cila mund të konsiderohet si krisma e plasaritjes së ndërtesës artificiale jugosllave, paralajmëronte afrimin e furtunës. Masat shtypëse që ndërmori Beogradi e acaruan nga viti në vit situatën.
Për të evituar ballafaqimin e egër, autoritetet jugosllave i dhan krahinës së Kosovës në vitin 1974 një Kushtetut të re. Me këtë Kushtetut Kosova u njoh, si dhe Vojvodina, si Krahin Autonome e Republikës së Serbisë dhe në të njëjten koh si element konstituiv i Federates së Jugosllavise.
Si pasoj e këti vendimi Kosova ishte si dhe gjasht republikat e jugosllavis, Kushtetutën e veqant, organet ekzekutive, Kuvendin Krahinor, Gjykatën Kushtetuse. Ajo kishte përfaqësuesin e saj në Kryesin e Federatës së Jugosllavis, në Këshillin Federativ Ekzekutiv të Jugosllavis. Organet republikane të Serbis nuk mund ta ushtronin pushtetin e tyre mbi Kosovën pa miratimin e Kuvendit Krahinor, të Këshillit Ekzekutiv të saj, të Gjykatës së saj Kushtetuese. Ajo merrte pjesë, nëpërmjet delegatëve të saj në nxjerrjen e ligjeve në Dhomen Republikane dhe në atë të karahinave të Kuvendit Federativ. Pra, Krahina e Kosovës, edhe pse vazhdohej të quhej Krahina Autonome, praktikisht kishte shum tipare të një Republike Federative Jugosllave.
Kushtetuta e vitit 1974 ishte, në krahasim me gjendjen e më parshme një fitore e shqiptarëve në fushën e të drejtave kombëtare, sidomos në fushën e arsimit dhe të kulturës. Por shpejt u pa se ishte e pamjaftueshme. Ajo kishte kufizime. Me të u sanksionua edhe njëherë shkëputja e Krahinës së Kosovës nga trojet e tjera etnike shqiptare në Republikën Federative të Jugosllavis.
Vetë krijimi i një Krahine të cunguar dhe jo i një Republike me një popullsi më të madhe se popullsia e disa Repulikave të tjera të Federatës, legalizoi pabarazin midis shqiptarëve dhe kombeve sllave të saj. Legalizoi të njëjtën koh edhe pabarazin midis shqiptarevë të Karhinës dhe shqiptarëve të Republikave të tjera të Jugosllavis. Si pasoj e këtyre kufizimeve, shqiptarët u trajtuan si qytetar të kategoris së dytë dhe si të till ata u diskriminuan nga ana ekonomike,kulturore dhe kombëtare.
Por edhe pse pati kufizime, qarqet nacionaliste serbe, të cilat ngulën këmbë në mohimin e plot të të drejtave kombëtare të shqiptarëve, mbetën të revoltuar. Rastin për ndërhyrjen e dhanë demonstratat e studentëve shqiptar të Universitetit të Prishtinës, që shpërthyen në pranverën e vitit 1981 me kërkesën e vitit 1968 për kthimin e Kosovës në një Republik në kuadër të Jugosllavis. Nën nxitjen e tyre Beogradi i shtypi manifestimet popullore me anën e tankeve, njësoj si Moska e Budapesti më 1956 dhe në Pragë më 1968. Pavarësisht se u shtypën, demonstratat e vitit 1981 shënuan plasaritjen e mëtejshme të Federatës tashmë të brisht jugosllave. Tronditja që pësoi Beogradi nga rritja e Lëvizjes Kombëtare Shqiptare e treguan masat që morri Qeverija Jugosllave pas shtypjes së tyre.
Me ndërhyrjen brutale të armatave serbe u abroguan dalë nga dalë të gjitha institucionet autonomiste të krahinës, derisa në mars të vitit 1989 ato u likuiduan në mënyr arbitrare dhe me dhunë ushtarake krejt Autonomin e Kosovës.
Që nga ai vit, Krahina e Kosovës u kthye në një njësi administrative e Republikës së Serbis dhe nuk ishte më element konstitutiv i federatës. Kushtetuta e vitit 1974 u abrogua në mënyr të njëanshme nga Kuvendi i Serbisë në kundërshtim me vetë Kushtetutën e saj dhe iu inponua me anën e tankeve Kuvendit të Kosovës. Protestat e shqiptarëve të Kosovës u shtypën me gjak.U vendos okupacioni ushtarak serb, i cili u shoqerua me një regjim terrori ushtarako-policor, me burgime, me internime, me vrasje dhe me presion për largimin e rinis nga vendlindja. Objektet e shkollave shqipe u mbyllën , arsimtarët u pushuan nga puna.
Organet qeveritare të Kosovës qëndruan pasive përballe dhunës ushtarake dhe policore të Beogradit. Por përfaqësuesit e popullsis shqiptare të Kosovës, duke u mbështetur në parimin e njohur të së drejtës për vetëvendosje, u mblodhen në Kuvendin e Kaqanikut me 7 shtator 1990, pra kur Federata Socjaliste e Jugosllavisë ende nuk ishte shpërbër. Aty, ata shpallën Republikën e Kosovës, vendosën shkëputjen e saj. Me shpalljen e Republikës së Kosovës, vendosën shkëputjen e saj nga Serbia.
Me shpalljen e Republikes se Kosovës, realizohej një pjesë nga kërkesa që përmbante Rezoluta e Konferences së Bujanit në fillim të vitit 1944, si dhe kërkesa që u shpreh me protesta popullore në vjeshtën e vititi 1968, e cila u përsërit me demonstratat e fuqishme të pranverës së vitit 1981. Edhe pse Republika e Kosovës nuk kërkoi të përfshinte në gjirin e saj të gjitha trojet etnike shqiptare që vuanin nën zgjedhën e jogusllavis, shpallja e saj në vetëvete shenoi një hap të rëndësishëm drejt realizimit të Programit madhor të Rilindjes Kombëtare Shqiptare.Për më tepër, ajo shënoi fillimin e shpërbërjes së Jugosllavis Socjaliste.
Fill pas Kuvendit të Kaqanikut, katër nga gjasht republikat e Jugosllavis Socialiste oraganizuan referendume, me të cilat u miratua pavaresia e tyre (Sllovenia në dhjetor 1990, Kroacia në maj 1991, Maqedonia në shtator 1991, Bosnje-Hercegovina në tetor 1991). Në këtë koh edhe Republika e Kosovës e manifestoi aktin e Pavaresis së saj me referendum popullor më 30 shtator 1991. Fill pas Kosovës së cunguar , subjektet politike shqiptare të rajonit të Preshevës, Bujancit dhe Medvegjës dhe asociacionet e tjera më 16 shkurt 1992 ,formuan Kuvendin për shpalljen e Referendumit. Kuvendi i Autonomisë së Kosovës Lindore, dy javë më vonë thërret popullatën në Referendum për t’u deklaruar politikisht se në çfarë bashkësie do të jetojnë në të ardhmen. Organizimi dhe mbajtja me sukses e Referendumit aktualizoi dukshëm çështjen shqiptare të kësaj ane duke ngritur atë në një shkallë më të lartë të internacionalizimit ndërkombëtar.Shprehja e vullnetit politik të shqiptarëve të Kosovës Lindore përmes Referendumit për “Autonomi politiko-teritoriale me të drejtë bashkimi Kosovës” më 1 dhe 2 mars 1992 paraqet rrugën më të drejtë dhe më të qëndrueshme të zgjidhjes së çështjes qytetare e kombëtare të kësaj pjese të Atdheut të cunguar e të robëruar . Jetësimi i “Autonomisë politiko-territoriale me të drejtë bashkimi Kosovës”, paraqet minimumin e kërkesave të shqiptarëve të rajonit të Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës e drejtë historike dhe etnike për t`u integruar me Kosovën, pjesë përbërëse e së cilës ka qenë gjatë gjith historisë .
Shpërbërja e Republikës Socjaliste Federative të Jugosllavisë, ishte në logjikën e procesit historik. Këtë radhë ideologjia marksiste nuk e shpëtoi Jugosllavinë nga antagonizmat e brendshme nacionale ashtu siç nuk e shpëtoi edhe vëtë Bashkimin Sovjetik. Edhe pse sinjalin e shpërbërjes e dha shembja e Murit të Berlinit, Lëvizja Kombëtare Shqipetare i dha një kontribut të rëndësishëm në gërryerjen e themeleve të saj gjat dhjetëvjeçarëve që paraprinë në shembjen e Murit të Berlinit. Me kontributin e konsiderueshëm që dhan në shpërbërjen e Jugosllavisë, shqiptarët e Kosovës kishin një të drejt më tepër që t’u njihej Republika e shpallur në Kaçanik.
Por kërkesa legjitime e shqiptarëve as këtë rradh nuk u muar në konsiderat nga faktori ndërkombëtar, më sakt nga Këshilli i Ministrave të Bashkësis Evropiane, i cili shpalli më 16 dhjetor 1991 parimet e rregullimit të problemeve që linden nga shpërberja e Jugosllavis Federative dhe e Bashkimit Sovjetik, në dy dokumente (vijat udhëzuese për njohjen e shteteve të reja në evropën lindore dhe në Bashkimin Sovjetik dhe Deklarata mbi Jugosllavinë, të njohura shkurtimisht me emertimin “Parimet e Badinterit”). Në bazë të këtyre parimeve, me shpërbërjen e Jugosllavise:
a) do te njiheshin si shtete të pavarura vetëm Republikat e saj;
b) nuk do të njihej asnjë ndryshim kufijsh midis Republikave të shkëputura, përveq rasteve kur ndryshimet do të pranoheshin nga të dyja palët, dhe
c) Republikat do ta vazhdonin, edhe pas fitores së pavarësisë, të respektonin të drejtat e minoriteteve ndërkombëtare, fetare dhe linguistike që ndodheshin brenda kufijve të tyre, në përputhje me parimet e së drejtës ndërkombëtare dhe me dispozitat e njohura të organizatave ndërkombëtare.
Në bazë të këtyre kritereve Konferenca për Paqe në Jugosllavi nën kryesin e Lordit Carrington, e krijuar nga Këshilli i Ministrave të Bashkësis Evropiane, njohur më 11 janar 1992 vetëm Pavaresin e Republikave të Sllovenisë, Kroacis, Maqedonis, dhe, me rezerv, atë të Bosnje-Hercegovinës, kurse më vonë Republikën Federale të Jugosllavis, e cila u formua midis Republikave të Serbis dhe Malit të Zi më 27 prill 1992.
Veç kësaj Konferenca e konsideroi Republikën Federale të Jugosllavisë si një Shtet të Ri dhe jo si vazhduesen e Republikës Socjaliste Federative të Jugosllavis, tashmë e shpërbërë përfundimisht.
REPUBLIKA E KOSOVES PERFAQESOHET NE KAMPIONATIN BOTEROR TE PINGPONGUT
Nga Sabit ABDYLI/
Auckland, 12 maj 2014/Fillim i mbarë për pingpongistët shqiptarë në Kampionatin 17-të Botëror në Pingpong për Veteranë që po mbahet në qytetin e Auckland-it (Zelandë e Re).
Në këtë ngjarje të madhe të sportit të pingpongut ku marrin pjesë shumë shtete është edhe shteti i Republikës së Kosovës me tre përfaqësuesit e vet në konkurrencën për meshkuj dhe për femra, velen të theksoj se edhe një shqiptar tjetër merr pjesë në Kampionatin e përmendur, por si përfaqësues i shtetit të Zelandës së Re. Në ditën e parë dy pingpongistët shqiptarë filluan garën me fitore: Nehat Çitaku përfaqësues i Republikës së Kosovës dhe Burim Rakovica përfaqësues i Zelandës së Re. Nesër do të fillojnë garën edhe dy përfaqësuesit tjerë të Republikës së Kosovës; Besart Domaniku për meshkuj dhe Besire Domaniku për femra.
Jahjaga ne Samitin e Gruas: Kosova, shtëpi e përbashkët për të gjithë qytetarët e saj
Nga Behelul Jashari/.-Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga, gjatë punimeve të Samitit Ndërkombëtar “Gratë në Botë”, që po zhvillohet në New York, SHBA, në fjalën e saj në panelin për “Gratë Paqebërëse”, theksoi se “Kosova është shtëpi e përbashkët për të gjithë qytetarët e saj”.
Duke folur për rolin e gruas, Jahjaga theksoi rolin e jashtëzakonshëm që gruaja në Kosovë ka luajtur në periudhën e luftës, gjatë viteve 1998-1999, duke thënë se ajo ka qenë viktima më e madhe, sepse përveç humbjeve të jetëve në familje ajo është dashur që të përkujdeset jo vetëm për fëmijët, por gjithashtu të marrë rolin e kreut të familjes.
“Në fshatra dhe qytete gjithandej Kosovës, gratë ndihmuan që shoqëria të ecë përpara. Ato u bënë shtylla të shtetit të ri, të cilin e ndërtuam nga rrënojat. Gratë patën rol kryesore në ndërtimin e një të ardhmeje më të mirë për fëmijët e tyre”, tha Presidentja Jahjaga.
Lidhur me rolin e gruas në Kosovë në procesin e rindërtimit të vendit dhe të ndërtimit të mirëbesimit, Presidentja Jahjaga theksoi se gratë kanë arritur që të sjellin në tavolinë pragmatizëm dhe përkujdesje. Ajo tha se roli i gruas është qenësor sepse ato nuk ikin nga tryeza e negociatave pa gjetur zgjidhje.
Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga foli edhe për angazhimin e gruas në Policinë e Kosovës, një force të sigurisë që është ndërtuar mbi standardet demokratike që ofron sigurinë për të gjithë qytetarët, dhe gjithashtu një force që ka arritur të krijojë besimin në mesin e qytetarëve.
“Pjesa më e madhe e këtyre arritjeve është bërë me rekrutimin e policeve femra – një rol jo tradicional për gruan në Kosovë – që ndihmon shoqërinë ta shohin policinë si mbrojtëse të të drejtave të tyre dhe të lirive, një force jo kërcënuese për identitetin dhe për mirëqenien e tyre”, tha Presidentja Jahjaga.
Ajo tha se si Presidente e vendit ka provuar që të bëjë bashkë të gjitha palët në dialog dhe në mirëkuptim të ndërsjellë.
“Theksoj shqetësimet tona të përbashkëta për të treguar se pavarësisht nga përkatësia etnike apo fetare, ne ndajmë shqetësime dhe shpresa për të ardhmen. Vazhdimisht kërkoj axhenda që bashkojnë qytetarët e Kosovës dhe i siguroj të gjithë se Kosova është shtëpia jonë e përbashkët dhe përparimi i saj nënkupton përparimin për secilin që e quan atë shtëpi të veten”, tha Jahjaga.
Gjatë punimeve të samitit Presidentja Jahjaga takoi edhe ish-presidentin e SHBA-së, Jimmy Carter./
- « Previous Page
- 1
- …
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- …
- 106
- Next Page »