Nga Enver Bytyçi/ Cdo dite ballafaqohemi me portale, shkrime, e komente te shumta, ne te cilat lideri demokrat, Sali Berisha, krahasohet me Esat Pashe Toptanin dhe tradhetine kombetare dhe akuzohet per gjithçka te zeze qe ekziston mbi toke. Qe ne fillim dua te them se Berisha, si te gjithe ne tjeret, eshte nje qenie njerezore. Si i tille ka karakterin, temperamentin, formimin, besimin, bindjet e tij, me te cilat krijon identitetin e vet. Nese e gjykojme nga keto karakteristika identitare, atehere duhet te pajtohemi se ai ruan dhe konservon karakteristikat me te mira te shqiptareve dhe te krahines nga vjen. Ndersa veprimtaria e tij politike e shoqerore besoj se vleresohet objektivisht nese gjykohet ne kontinuitet, duke i marre te gjitha ngjarjet ne varesi e ne lidhje me njera-tjetren. Perpjekjet qe behen per te analizuar ngjarje te veçanta dhe episode sporadike ne jeten politike te Berishes jane qellimkeqia, sepse autoret e ketyre perpjekjeve e dijne se gjykimi i nje veprimtarie ose per nje figure te caktuar politike, ne rastin konkret te Berishes, eshte jo shkencor, jo real, jo i sakte. Per pasoje ka nje prapavije me inspirime politike, hakmarrese, ose krahinore dhe dashakeqese. Kritiket e kundershtareve te Berishes synojne ta godasin liderin demokrat ne tri pikat me te forta te tij: 1. Ne qendrimin ndaj interesave kombetare. 2. Ne qendrimin ndaj demokracise dhe lirive e te drejtave te njeriut. 3. Ne qendrimin ndaj familjes dhe respektimin e virtyteve konservatore te shqiptareve. Nuk kam per objekt analizen e çdi kritike dhe sulmeve qe i behen atij. Por nese lexojme shkrimet dhe analizat e kundershtareve te Sali Berishes, do te veme re se keto jane temat me te lakuara dhe me te permendura. Kete e bejne disa kategori njerezish: 1. Perfaqesuesit ose pasardhesit e ish-sistemit komunist, te cilet fajesojne Sali Berishen per humbjen e privilegjeve te pushtetit. Pushteti i ka çuar njerezit ne krime te perbindshme. Keshtu ka ndodhur historikisht gjate gjithe historise, por ne shqiptaret mund te kujtojme krimet makabre te diktatures dhe diktatorit komunist. Prandaj askush nuk ka pse konteston lidhjen midis akuzave te kesaj kategorie kunder Berishes. Po jap vetem nje shembull. Miku im Ramadan Marmullaku, diplomat me emer ne ish-Jugosllavi, ne mesin e viteve 1990 me thoshte se “Serbia u armiqesua me shqiptaret ne momentin qe humbi pushtetin ne Kosove. Serbet ne Kosove dhe ne Beograd nuk e duronin ndryshimin radikal te perfaqesimit ne politike, ne legjislativ, ekzekutiv, gjyqesor dhe asministraten e krahines. Prandaj dhe e thelluan konfliktin si dhe rriten dozen e armiqesive kunder shqiptareve”. I njejti proces ka ndodhur ne Shqiperi pas vitit 1990, kur Sali Berisha u vu ne krye te ndryshimit te sistemit e per pasoje edhe te ndryshimit te plote te strukturave te shtetit. Ky ndryshim u perjetua ne fillim me frike nga perfaqesuesit e sistemit te vjeter komunist. Pastaj, kur ata u gjalleruan, u hodhen ne sulm te eger me te gjitha mjetet e format kunder asaj, te cilen ata e konsideronin “regjimi i Berishes”. Ishte dhe mbetet e njejta rrace, te cilen nuk e kemi degjuar ta permendnin diktaturen si “regjim te Hoxhes”. Berthama e kesaj lukunie antiberishe ishin eksponentet e te rekrutuarit e sigurimit te shtetit, ndersa udheheqesit e saj u bene pasardhesit e bllokmeneve komuniste. Nese i shohim dhe i degjojme sot, dallojme lehtesisht se keta pasardhes jane me aktivet, me te zellshmit dhe me sadistet ne sulmet kunder Sali Berishes. Natyrisht ky rregull ka perjashtimin e vet, psh Taulant Ballen. 2. Kategoria e dyte e njerezve qe sulmojne me gjithçka e per gjithçka Berishen jane spiunet e sigurimit te shtetit si dhe ata te sherbimeve te huaja te shteteve antishqiptare, spiunet e Moskes, Beogradit dhe Athines. Nese do te hartonim nje liste te atyre qe e kane sulmuar Sali Berishen ne harkun kohor prej vitit 1990, kur ai u shfaq ne gazeten “Drita”, e deri me sot, do te shihnim se mbi 80 perqind e kesaj liste mbushet me emrat e ish-sipiuneve. Per hir te se vertes edhe keta duhen kategorizuar ne spiune te lidhur me te majten, si kontigjent i gatshem ne pararoje te sulmeve mediatike kunder liderit demokrat. Pastaj vijne spiunet qe u hoqen ose hiqen si “te persekutuar politike”. 3. Dhe me ne fund vijne spiunet, te cilet, me dijeni ose padijeni te Berishes, u stacionuan qe ne fillimin e levizjes demokratike ne krah ose afer tij. Keta te fundit u porositen te ndiqnin çdo levizje te Berishes, me qellim qe pastaj kalemxhinjte e pergatitur ne shkollen e sigurimit te shtetit te benin perpunimin e materialit bruto, te krijonin lidhje pa lidhje te fenomeneve e ngjarjeve dhe keshtu ta benin gjithçka te besueshme per lexuesit. Disa nga keta spiune kane hyre nga dritarja e kane dale disa here nga dera e Sali Berishes. Kjo e ben me te komplikuar fushaten antiberishe te te gjithe kundershtareve te tij, po te kemi parasysh se shumica prej tyre jane deshmitare ose kane qene bashkepunetore te ngushte, te afert ose dicka te afert te Sali Berishes. 4. Nuk jane te pakte ata qe motivohen nga interesa e ndjenja krahinore e fetare per t’iu kundervene lidershipit berishian. Madje kjo kategori eshte me cinikja dhe me e paskrupullt ne sulmet kunder liderit historik te demokrateve shqiptare. Kur shohim komentet e shumta te kesaj kategorie njerezish, e cila duket si nje ushtri e pergatitur mire ne transhete stervitore te diktatures, dallojme mllef, urrejtje, egersi, sadizem, kanibalizem te skajshem dhe perpjekje per te krijuar nje hasmeri e ndarje te pariparueshme midis shqiptareve. Fatkeqesisht, frymezim i ketyre perpjekjeve eshte bere disa here vete lideri i socialisteve dhe kreu i ekzekutivit shqiptar, Edi Rama, i cili hapur dhe publikisht ka atakuar qytetaret e tij sipas prejardhjes krahinore e fisnore. Pa folur per doktrinen e tij te spastrimit te administrates shtererore bazuar mbi kriterin e perkatesise krahinore. Analiza e figures, veprimtarise dhe punes se liderit demokrat, Berisha, sot behet pa u bazuar ne ndonje kriter e metode shkencore. Psh, kritiket e tij marrin si model perfeksionizmin dhe e ballafaqojne me punen e tij. Disa ndjekin modelin e analizes metafizike, permes se ciles marrin si argument çeshtje te dores se dyte e te trete, pa dashur te vleresojne dhe gjykojne mbi realitetin thelbesor te veprimtarise se Berishes. Ka prej tyre qe perpiqen te perdorin metoden e krahasimit me lideret politike te meparshem te shtetit shqiptar, por edhe ne kete rast kemi nje qasje metafizike, sepse dialektalisht ngjarjet dhe fenomenet ne analizen e tyre kane dy dimensione: Kohen kur ndodhin dhe hapesiren ne te cilen ndodhin. Ndersa ka prej atyre analisteve qe si mjet e metode analize perdorin krahasimin e veprimtarise dhe figures se Berishes me lideret politike te forcave te tjera politike ne Shqiperi, bashkkohes te tij, si me Fatos Nanon, Edi Ramen, Ilir Meten etj. Edhe ne kete rast, perdoret me tepri formula “te gjithe njesoj jane”, nderkohe qe e verteta nuk mund te jete e tille, sepse asnjeri prej tyre nuk eshte si tjetri. Aq me pak Berisha mund te jete si Nano ose si Rama, por ai nuk eshta as si Meta. Ne nje ligjerate ne Prishtine organizuar ne maj te vitit 2012 per liderin shqiptar te Kosoves, Ibrahim Rugova, nje intelektual me shtroi pyetjen, nese Berisha do te duhej te vepronte si Rugova e madje te sillej si Rugova, qe te ishte me i sukseshem? I thashe se objektivisht Berisha nuk mund te ishte si Rugova, thjesht per faktin se ai nuk do te ishte me Sali Berisha. Kesaj pikepamjeje i permbahem edhe ne krahasimet qe i bejne atij me se paku me tre lideret e se majtes shqiptare. Por ndryshimi qendron shume me thelle se ne karaktere. Ndryshimi shfaqet dukshem ne ide, vizione, alternativa, projekte, te cilat askush nuk mund t’i shlyeje ne kujtesen historike te shqiptareve. Prandaj dhe vleresimi e kritika ndaj Berishes eshte subjektive, e bazuar shpesh here ne nje urrejtje patologjike, jo e sakte, jo reale dhe ne shume e shume raste e orkestruar dhe qellimkeqe. Kjo perplasje e madhe gati-gati antagoniste midis dy grupimeve te medha ka ndikuar negativisht ne nje gje: Nuk u ka lejuar mbeshtetesve te Sali Berishes te shohin te ai gabimet e tij njerezore, apo t’i kritikojne ato publikisht. Per pasoje e ka demtuar ne njefare mase korrigjimin dhe vetekorrigjimin, nuk ka lejuar qe puna, veprimtaria dhe figura e tij te ishte nje refleksion ose veterefleksion korrigjues dhe zhvillues i shkalles se larte.
Haradinaj: Peticioni për largimin e Delawi i pavlerë, është i drejtuar kundër Kosovës
Lideri i AAK’së, Ramush Haradinaj ka thënë se i ashtuquajturi peticion kundër Ambasadorit të SHBA’së në Kosovë është i pavlerë dhe jokredibil.
Ai ka thënë se inicimi i një peticioni të tillë nuk është vetëm kundër Amerikës por është edhe kundër Kosovës.
“Për mua personalisht dhe AAK-në, i ashtuquajturi peticion për largimin e Ambasadorit Amerikan nga Kosova është jokredibil dhe i pavlerë. Aq më i pakuptimtë bëhët ky peticion kur adresën e ka të dyshimtë. Veprimet e tilla nuk janë të orientuara vetëm kundër Ambasadorit Amerikan dhe SHBA-ve por edhe kundër vetë Kosovës dhe shqiptarëve”, shkruan Haradinaj në reagim.
***
Avokati Dastid Pallaska ka komentuar thënë se armiqësia me SHBA’në e çon Kosovën në vetizolim të modelit të diktatorit Enver Hoxha.
Ai ka thënë se politika e SHBA’së është e qartë: “qofshin ata të korruptuarit e pozitës apo të dhunshmit e opozitës – nuk e kanë vendin në institucione por në burg!”.
“Të gjithë ata që në rrjetet sociale me lehtësinë e një adoleshenti të llastuar po mbjellin armiqësi kundër aleatëve tanë që janë kundër dhunës në Kuvend le ta mbajnë në mend se sot – 8 vite pas pavarësisë – janë pikërisht këta aleatë që garantojnë, ruajnë dhe mbrojnë kufijtë e këtij vendi. Gjuha që po përdoret e dërgon vendin në vetizolim të modelit të Enver Hoxhës”, ka shkruar Pallaska. Ky reagim i Pallaskës vjen pas inicimit të një peticioni nga shoqëria civile në Kosovë për largimin e Ambasadorit Amerikan në Kosovë, Greg Delawie, i cili ka dënuar dhunën në Kuvendin e Kosovës.
Lexojeni të plotë reagimin:
Përpjekja e elitës politike për përvetësim të meritave për çlirimin dhe pavarësimin e vendit i ka bërë ata dhe disa mendjelehtë si ata që të besojnë në gënjeshtrën e tyre dhe të harrojnë se ky vend u krijua dhe ekziston për shkak të aleancës tonë me demokracitë kryesore perëndimore, në krye me Shtetet e Bashkuara.Të gjithë ata që në rrjetet sociale me lehtësinë e një adoleshenti të llastuar po mbjellin armiqësi kundër aleatëve tanë që janë kundër dhunës në Kuvend le ta mbajnë në mend se sot – 8 vite pas pavarësisë – janë pikërisht këta aleatë që garantojnë, ruajnë dhe mbrojnë kufijtë e këtij vendi. Gjuha që po përdoret e dërgon vendin në vetizolim të modelit të Enver Hoxhës.
Kjo ndjenjë e armiqësisë ndaj aleatëve tanë është rezultat i drejtpërdrejtë i mungesës së guximit të elitës politike në vend për me u marrë vetë me vendimet e vështira këto 8 vite. Në secilin sfidë, sado e vogël që ka qenë, këta “trima” e “patriotë” vendimet e vështira dhe jopopullore ia kanë faturuar aleatëve tanë. Kjo sjellje e papërgjegjshme duhet të dënohet po aq sa edhe përpjekjet e politikës aktuale që aleancat tona strategjike t’i sakrifikojnë në garën e tyre për mbrojtje të pushtetit apo ardhje në pushtet.
E për ata që ende kanë dilema, politika amerikane në Kosovë është shumë e thjeshtë: të gjithë ata që shkelin ligjin – qofshin ata të korruptuarit e pozitës apo të dhunshmit e opozitës – nuk e kanë vendin në institucione por në burg!
Dhjetëra shtete amerikane kundër refugjatëve sirianë
Pas sulmeve të së premtes në Paris, shumë shtete amerikane nuk duan që të presin refugjatë sirianë, kjo për shkak të frikës se mes tyre ka terroristë nga radhët e ISIS.
Guvernatori i Miçiganit deklaroi se ka pezulluar vendimin për pranimin e refugjatëve deri në një shqyrtim të ri. Deklarata të njëjta kanë lëshuar edhe Alabama, Teksasi dhe dhjetëra shtete të tjera. Në Miçigan deri më tani janë 200 sirianë, ndërsa Alabama nuk ka asnjë, por guvernatori i këtij shteti tha se nuk e ka ndërmend të rrezikojë jetët e njerëzve të tij duke pranuar refugjatë.
Alabama, Arizona, Arkansasi, Florida, Xhorxhia, Ilionis, Indiana, Ajoa, Luiziana, Masaçusets, Miçigani, Misisipi, Nju Hampshire, Karolina e Veriut, Ohajo, Teksasi dhe Uiskonsin janë shtetet që ju kanë thënë “jo” refugjatëve. Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit ka ngritur pikëpyetje nëse vendime të tilla janë të ligjshme. Ndërsa, Presidenti Obama ka thënë se Amerika duhet t’ju shtrijë dorën e ndihmës refugjatëve që vijnë nga vendet e luftës. “T’ua përplasim derën në fytyrë refugjatëve do të ishte kundër vlerave tona. Ne mund t’i mirëpresim ata për t’iu siguruar një jetë më të mirë dhe do t’u garantojmë siguri qytetarëve tanë. Ne mund t’i bëjmë të dyja”, deklaroi Obama.
SH.K
Politikë- FRD e Shkodrës i kundërvihet paktit Topi-Rama
Ne Foto: Kryetarja e degës së Shkodrës për FRD Alma Puka ka thënë se janë kundër një koalicioni të tillë.
Dega e FRD-së së Shkodrës duket se nuk është shumë dakord me marrëveshjen e arritur midis kryetarit Topi dhe kryetarit të PS Rama.
Kryetarja e degës së Shkodrës për FRD Alma Puka ka thënë se janë kundër një koalicioni të tillë.
Bamir Topi kishte shpallur kandidatin Fatlum Nurja për Bashkinë e Shkodrës por sipas marrëveshje së arritur me PS, FRD-ja duhet të mbështesë Keti Bazhdarin.
Por FRD e Shkodrës duket se do të mbështesë kandidaturën e tyre duke i dalë kundër kryetarit të saj.
Një ngjarje e ngjashme doli edhe në Rogozhinë ku PS e këtij qyteti doli kundër kandidaturës së vendosur nga PDIU.(GM)
ATENTAT I DËSHTUAR I KOMINTERNISTËVE KUNDËR AHMET ZOGUT NË VITIN 1928
Ne Foto: Faik Shatku nga Dibra (1889-1964)-gjykatës/
Shkruan:Eugen SHEHU/
Në fillim të vitit 1927,duket se politika e jashtme e Shqipërisë kishte arritur në parametra të kënaqshëm.Përgjithsisht,kjo politikë,orientohej drejt fqinjësisë së mirë në Ballkan dhe pritej drejt lidhjes e bashkëpunimit me kombet e qytetëruar të perëndimit.Veçanërisht kjo gjë,vërehej në nënshkrimin e një sërë marrëveshjes e paktesh me Italinë,por edhe me marrëdhëniet e qëndrueshme të Shqipërisë me Anglinë,Zvicrën,Amerikën etj.Në këtë kontekst,Politika e Mbretit Zog nuk mund të mos ngjallte pështjellime në Beograd e Athinë.Të parët që vazhdonin me tone ankuese,ndaj lidhjes së Zogut me politikën perëndimore ishin ustallarët e guzhinës sllave të beogradit.Një varg protestash prej tyre synonin të paraqisnin të panevojshëm qëndrimin e presidentit Zog,lidhur me masat e tij për ruajtjen e Adriatikut.Por presidenti shqiptar,në vitin 1927 duke dashur të ruajë idenë e pavarsisë së politikës së jashtme të tij,nuk nguroi të deklaroi se ishte për krijimin e Paktit Adriatik midis Shqipërisë,Italisë,Jugosllavisë dhe Greqisë.Përpara kësaj ideje interesante të tijën,Greqia heshti ndërsa Jugosllavia bëri sikur pranoi në fillim,për t’lënë më pas plotësisht në haresë.Menjëherë pas kësaj,Beogradi bëri çishte e mundur të informonte kancelaritë evropiane se kinse Presidenti shqiptar,po ndërmerrte masa energjike për të fortifikuar kufijtë e Shqipërisë Veriore,në dëm të miqësisë me popujt jugosllav.Fjala ishte në të vërtetë,për një vendroje të thjeshtë që shteti shqiptar i asaj kohe,ndërtonte në malin e Taraboshit,jo shumë larg kufirit,çfar parashihej edhe në rregulloren e ruajtjes së kufijve.Por edhe në takimin me ministrin fuqiplotë jugosllav në Tiranë,kur ky i foli Presidentit Zog për postën e Taraboshit,burri i pjekur shqiptar iu përgjigj :“Ne nuk kemi nevojë të fortifikohemi se jemi një vend antar i Lidhjes së Kombeve,që sigurohemi nga trakte ndërkombëtare“.(Arkivi Qendror i shtetit-Tiranë.Fondi Legata Italiane,dosj.304,fle.18)
Nënteksi ishte i qartë.Shqipëria kish firmosur një pakt me Italianët,të cilët mund të shndrroheshin nesër në rivalë potencial të beogradit dhe atyre që fshiheshin pas tij.Ndërkaq në verën e vitit 1927,Beogradi nisi të grumbullojë në territoret e veta,një numër kundërshtarësh të Presidentit Zog,të cilët i mbante dhe i financonte Beogradi me paratë e veta,përkundrejt statutit të emigrantit politik.Madje ai nuk mungoi të thërras edhe kundërshtarë të tjerë politik të Zogut,të cilët jetonin në Shqipëri,Itali apo Austri.Aq i zellshëm tregohej shtabi serb në këtë proces të fshehtë antishqiptarë,sa nuk vonoi të krijohej komuniteti i Beogradit me shqiptarë,të cilët përgaditeshin të rrëzonin presidentin e tyre në Shqipëri për interesa të serbisë shovene.Grumbullimi i antizogistëve shqiptarë,filloi që në Triestë e mbaronte në Prizëren.Ata instruktoheshin prej emisarëve të beogradit,paguheshin me para në dorë dhe nisën t’u afroheshin kufijve të shtetit amë,sipas planit ushtarak të studiuar më së miri.Ndërkaq vazhdonte armatosja e tyre,“nga Franca,Belgjika dhe arsenalet luftarake të Kragujevacit“.(Ar.Qendror.i shtetit-Tiranë.Fondi 252,dosja 14,fleta 118).
Presidenti Zog e kishte mirë të gdhendur në memorje politikën ekspansioniste të Beogradit,qysh kur ai u largua nga jugosllavia e cila e cilësoi si shqiptar kokëfortë(„tvrdogllavi shiptar“)Zogun,ai gjatë largimit ministrit të jashtëm Pashiqit i pat thënë fjalët historike se „ndahemi si miq,dhe takohemi si armiq“.
Veçanërisht pas vrasjes së Ceno bej Kryeziut,ministër i Shqipërisë në beograd,tentativat e rrëzimit të Presidentit Zog erdhën duke u shtuar.Beogradi nxitoi të forconte bashkëpunimin me organizatën „Bashkimi Kombëtar“ duke bërë çështë e mundur të përmbyste Zogun,qoftë edhe me anën e atentatit.Në muajt e parë të vitit 1928,tek burri i shquar i Matit ishte pjekur mendimi për ndryshimin e qeverisjes nga Republika në Monarki.Në këto,die ai udhëhiqej jo vetëm prej shembujve të mbretërve në Ballkan,por edhe nga mentaliteti i shqiptarëve,të cilët të mbarsur me mentalitetin osman,kërkonin të kishin mbi krye gjithmonë,një prijës i cili të ishte personifikimi i tyre.Të gjithë këto sa thamë më lart,por sidomos përparimi i pa krahasuar i Shqipërisë me fqinjët e saj,çuan në hedhjen në sulme të verbëta,të kundërshtarëve politik të tij.Ngase format klasike të luftërave për të mposhtur burrin e Matit dështuan,antizogistët thirrën në qendër të vëmendjes së tyre krimin ordiner,krim i cili të kujtonte komplotet me të cilët bollshevikët ortodoks eleminuan kundërshtarët politik të tyre.Ndonëse komploti ( për të cilin do të flasim më poshtë) ende nuk është zbardhur në dimensionet e duhura,është vërtetuar tashmë se do të kryhet midis dy-tri bollshevikëve shqiptarë të organizatës „Bashkimi Kombëtar“ si dhe dy-tri pjestarëve të Organizatës së Brendshme Revullucionare Maqedonase- VMRO (Vunutrashnja Makedonaska Revullucionarna Organizacija). Për çudinë e shqiptarëve,në fillim të vitit 1928,një organizatë misterioze ka vepruar në Tiranë nën emrin „Komiteti Maqedon“. Ashtu siç u deklarua më pas në hetuesi,atentati kundër Presidentit Zog,ishte marrë përsipër të kryhej nga Teodor Gjeorgjev dhe Teodor Vullkanov,të dy agjent bullgarë të VMRO-së si edhe nga antarët e organizatës „Bashkimi Kombëtar“,Anastas Pandelja dhe Ibrahim Arapi.Kuptohet që përpara këtyre katër vrasësve të verbër,qëndronin forca të caktuara politike dhe usztallarë të beogradit,Sofjes dhe Moskës.Me egzekutimin e Presidentit Zog,ata parashihnin të arrinin dy gjëra.Së pari,të eleminonin atdhetarin e madh,burrin që po u dilte zot fateve të vendit të tij dhe mbarë shqiptarëve.Dhe së dyti,të shndrronin Shqipërinë,nga një vend i vogël që përparonte drejt qytetërimit perëndimorë,në një gërmadhë të orientuar nga komunizmi ortodoks,ku eksapnsionizmi sllavo-grek do ti kishte duart dhe më të lehta në synimet e saja.
Ishte gjetur pikërisht qyteti bregdetar i Durrësit,vendi ku do të realizohej atentati,në kohën kur Presidenti Zog do të shkonte atje për pushime.Njëri grup,që s’kish lidhje me atentatorët,ishte porositur të vëzhgonte lëvizjet e Presidentit,me ç’rast do t’i udhëzonte dy-tri ditë para atentatit,vrasësit shqiptaro-bullgar.Njëri prej grupit të atentatorëve,Gjeorgjevi,kishte shkuar në Shqipëri ç’prej vitit 1923,ai njihej dhe ishte i deklaruar se pat shkuar në Tiranë si udhëheqës i Federatës Ballkanike që kishte për qëllim bashkimin e shteteve ballkanike nën flamurin e komunizmit.Ndërkaq edhe Vullkanov kishte prirje të veçanta bollshevike.Të dy këta,pos idealit,bashkoheshin edhe prej marrëdhënieve shumë të ngushta familjare.Nuk është aspak për tu çuditur që rolin e koordinatorit të këtij atentati, e kryente kryesekretari i Konsullatës Bullgare në Tiranë.Në ditët e para të qershorit të vitit 1928,Zyra Sekrete e Ministrisë së Punëve të Brendshme Shqiptare,pati marrë njoftime mbi disa takime të fshehta të bullgarëve me komunistët shqiptarë,nuk pati vështirë të hidhte dritë mbi komplotin.Brenda pak ditësh,komplotistët u dërguan për gjykim.Jehona e kësaj ngjarjeje nuk mund të kalonte pa shtjellime në radhët e agjentëve të fshehtë të Beogradit e Sofjes,të cilët patën shprehur të zhduknin kësaj radhe Presidentin Zog. Ndërkaq,komentet ishin të shumtë edhe në shtypin shqiptar.Mendoj të sjell në këtë radhë,disa komente të gazetës „Shekulli i ri“ të datave 29 dhe 30 qershor 1928 .
„Teodor Gjeorgjev : Në fillim të muajt korrik 1926,së bashku me një agjent të Federatës Ballkanike të quajtur Zankov,shtetas Bullgar shkoi në Itali për të blerë disa vegla makina për automobila.Zarkovi kishte ardhur në Tiranë.Kopovski,ky ishte agjent i Federatës në Tiranë dhe të gjitha udhëzimet që i vinin m’i jepte mua me anë të një nënpunësi… Me Zonko-in kemi qëndruar në hotelin “Ballkan” të Triestes.Në një kafe të këtij qyteti jemi takuar me një njeri siç e mësaova më vonë ishte Hasan Prishtina.Zankov-i filloi bisedimet me një njeri që siç ma prezantoi ishte Hasan Prishtina.Mbasi mbaruan bisedimet,Prishtina më tha që pas dreke ora 14.00 ta prisja në këtë vend se kishte një pyetje për të bërë.Kur u takuam në orën e caktuar,Hasani më pyeti si shkojmë në Shqipëri dhe për disa persona.Pastaj më pyeti në mundesha unë të fabrikoja bomba për t’i përdorur më vonë kundër Zogut kur ky të vinte në Durrës.Iu përgjigja se në Durrës njoh Ibrahim Arapin dhe Anastas Pandelen,për këtë të fundit më tha se s’kishte besimMbas disa ditësh Zankov-i u nis për në Vjenë dhe unë për në Durrës.Kur erdha këtu i tregova kunatit tim Teodor Vullkanov bisedimet me Hasan Prishtinën dhe së bashku shkuam në garazhin e Ibrahim Arapit të cilit i thamë atë që na propozoi Prishtina.Arapi na këshilloi të mos bëjmë fjalë se edhe muret kanë vesh.
Shefki Shatku : – Në pyetsi ke thënë se Hasan Prishtina të komandoi të drejtohej tek I.Ohri në Kavajë në rast se nuk kishte për të gjetur material për fabrikimin e bombës se ai kish mjaft të tilla qysh nga koha e luftës së madhe ?
Teodor Gjeorgjev : Po
Shefki Shatku : Tani thua se pyete Vjenën,por më parë pretendoje se propozimin e Hasan Prishtinës ia refuzove krejt ?
Kiço Bisha ; Në rast se Vjena do të përgjigjej në favorin tënd bombën kush do ta fabrikonte ?
Teodor Gjeorgjev : Unë se materialin e kisha sjellë nga Austria dhe italia.
Po nga kjo gazetë “Shekulli i ri “ të datave të sipërpërmendura,po sjell disa shkurtesa dhe nga procesi gjyqsor kundër Ibrahim Arapit,30 vjeçar,siç doli edhe nga seancat gjyqsore ky kishte qenë anëtar i shoqërisë “Bashkimi” të Avni Rustemit.Ja një pjesë kryesore nga procesi ndaj tij.
Shefki Shatku : Çfar relazioni ke pasur me Hasan Prishtinën ?
Ibrahim Arapi ; Vetëm nga fytyra e njoh.S’kam ndonjë relacion dhe as jam njohur me të.
Shefki Shatku ; Pse u arratise kur edrhi qeveria legale ?
Ibrahim Arapi; Kam qenë anëtar i shoqërisë “Bashkimi”.
Shefki Shatku ; Ku e takove Gjeorgjev-in ?
Ibrahim Arapi ; Kur shkova në Itali e porosità të më sillte disa vegla për garazhin tim.Të nesërmen e kthimit tim në Durrës e takova në pazar së bashku me kunatin e tij Vullkanov dhe e pyeta për porosinë.M’u përgjigj negativisht… dhe më tregoi bisedimet me Hasan Prishtinën…
Shefki Shatku ; Këta e kishin marrë përsipër atentatin ?
Ibrahim Arapi ; …Gjeorgjevi i kish premtuar Prishtinës se dinte të bënte bomba.
Shefki Shatku : Dini ndonjë atentat tjetër kundër kryetarit të Republikës ?
Ibrahim Arapi ; Sulejman Kadriu më ka kallzue se përgaditen dy atentate kundër presidentit,emrat e guximtarëve nuk mi rrëfeu.Po vetëm më tha se një atentat do të bëhej nga një safene pranë Pallatit me pushkë të gjatë dhe tjetri do të kurdisej nga një person që ka miqësi me rrethin e kryetarit për tu pranuar nga shkëlqesia e tij në audiencë.Ky person ka qenë tuberkuloz dhe nuk trembej për jetën e tij edhe sikur të kapej ,atentatin do ta bënte brenda në sallën e audiencës.
Në fund të procesit kundër Ibrahim Arapit janë lexuar deponimet e tij në polici.Në thelb të dëshmisë së tij është fakti se Arapi ka pranuar propozimin e Hasan Prishtinës të bërë nga Gjorgjevi.
Ja dhe një shkurtesë nga procesi i mbajtur kundër Teodor Vullkanovit,i cili ka qenë i datëlindjes 1898,i lindur në Sofje duke bërë disa studime për pikturë.Kurse ka pasë dhënë motrën për grua Teodor Gjorgjevit.Ja një pjesë të procesit gjyqsor ndaj tij.
“Shefki Shatku ; U ka kallëzuar Gjeorgjev-i për çështjen e bombës ?
Teodor Vullkanov ; Vetëm dy fjalë
Shefki Shatku ; Gjeorgjev do të përgadiste bombën ?
Teodor Vullkanov ; nuk më tha se nuk shkojm mirë për arsye familiare.
Shefki Shatku ; Po atëherë të foli për çështjen e bombës ?
Teodor Vullkanov ; Nuk e di “
Më 2 korrik 1928,në bazë të provave të qarta,të dala nga deponimet e katër të arrestuarve kryesorë,gjykata shqiptare dënoi me vdekje Bullgarët Gjorgjev e Vullkanov,si edhe shqiptarin Ibrahim Arapi.Të tjerët,ngase patën treguar gjithshka që dinin,që në fillim,u liruan.Me këtë akt ligjor,qeveria dhe drejtësia shqiptare,u jepte një goditje të merrituar krejt qarqeve antikombëtare,të cilat kërkonin instalimin e komunizmit në Shqipëri dhe pengimin e reformave demokratike të ndërmara nga shetit i atëhershëm shqiptar,Dy muaj më pas,në bazë të vullnetit të popullit shqiptar i përfaqsuar prej Asamblesë Kushtetuese,burri i Matit shpallet Mbret i Shqiptarëve,duke u përballur me detyra të reja edhe më të vështira.Besoj se shumkush pak shqiptarë të asaj kohe, e patën kuptuar se shpëtimi i Mbretit të tyre prej këtij atentati,ishte shpëtim i tyre(qoftë edhe për 11 vjet) prej murtajës së rrezikshme të komunizmit ,që më vonë kjo u dëshmua.Por ajo që ka dhe një rëndësi të veçantë,është fakti që Mbreti i Shqiptarëve,Ahmet Zogu,jo vetëm kurë si njohu kufijtë e vitit 1913,por aq më tepër edhe atë copë të një shqipërie të mbetur politike e shpëtoi nga kthetrat e njëfar të ashtuqujature “federate ballkanke” ku do të dominonin popujt sllavo-grek,si gjithmonë nën dirigjimin e politikës Francese e Ruse.Kjo është një meritë e Mbretit Zog.
Bern-Zvicër