–

Pse shqiptarët patriotë dhe të ndershëm, duhet të kundërshtojnë ligjin “Për përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë në Republiken e Shqiperise”/

Nga Adrian Gjoka*/

Ligji i ri Nr 20 dt. 5.03.2020 ka titullin “Për përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë në Republikën e Shqiperise”, është propaganduar si hap përpara drejt zgjidhjes por në përmbajtje Ligji është hap prapa por që shërben që Qeveria “të lajë duart” dhe të raportojë në BE se e zgjidhi  problemin e rëndësishëm të pronës. Ne pronarëve na intereson të miratohet sa më parë hapja e negociatave për pranimin në BE dhe nuk na intereson lufta ndërmjet klaneve politike. E keqja e madhe për ne është që ndërkombëtarët nuk i kanë kushtuar kujdes problemit të pronës dhe ankesave tona në këto 30 vjet. Sot ky ligj që reklamohet si hap përpara, në fakt shërben për të maskuar krimin e organizuar dhe përfundimin e proceseve të pronësisë në favor të oligarkëve dhe të korrupsionit pushtetar. Me pak vëmendje kuptohet se ne kemi të drejtë dhe realiteti është krejt ndryshe. 

Ligji është formuluar në shkelje të përcaktimeve të qarta të detyrimeve kushtetuese, dhe thellon anarkinë institucionale. Në këtë ligj, nuk flitet fare për të drejtat e subjekteve të shpronësuar nga sistemi dictatorial, pasi ato shkelen dhe justifikohet çfarë është katranosur gjatë këtyre 3 dekadave me platformën që kishte si objektiv transformimin e ish komunistëve në kapitalistë dhe politikanët e rinj të vendit. Kjo platformë në këto 7 vjet të pushtetit të Partisë Socialiste është bërë më e vrazhdë. Agjensia e Trajtimit të Pronës për 7 vjet, nuk nxorri asnjë vendim për subjektet e shpronesuar dhe pas pesë viteve ju ktheu pronarëve dosjet pa vendim, duke shkelur haptazi ligjin 133/2015. Ky veprim është tallje me popullin, shpërdorim i detyrës dhe ndofta vepër penale. Ky qendrim thellohet më tej me ligjin e ri. 

Ndarja e tokës bujqësore me ligjin 7501, u justifikua me parullat leniniste se toka i takon atij që e punon, por në realitet u bë për të marrë votat dhe ishte guri i gabuar në themelin e shtetit demokratik. Ky gabim është pranuar nga ish presidenti Sali Berisha, në intervistë televizive, por çuditërisht tani ai qëndron i heshtur para kësaj situate katastrofike, ndërsa Kryeministri Edi Rama me këtë ligj po e ndërlikon situatën. Për ilustrim paraqisim nenin 3 të ligjit të ri, ku renditen parimet themelore nga të cilat do të udhëhiqet veprimtaria administrative për përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë. Këto parime  në aspektin teorik janë të sakta por ato shkelen në përmbajtjen e  neneve të ligjit. Po citojmë këto parime dhe komentin tonë. 

1.     Parimin e shtetit të së drejtës. Për subjektet e shpronësuara që kane 30 vjet që presin të rimarin pronat e tyre sipas detyrimeve kushtetuese, Shteti ligjor dhe shteti i së drejtës akoma nuk egziston. Në këtë ligj anashkalohen parimi i shtetit të së drejtës dhe parimi i ligjëshmërisë për të drejtën e pronës së trashëguar. Qëllimi i ligjit i formuluar në nenin 1 nuk shoqërohet me fjalët “në përputhje me të nenet 41, 42 dhe 181 të Kushtetutës në fuqi”, ashtu siç ne e kërkuam me shkrim në emër të pronarëve, para miratimit të ligjit. Abuzohet me parimet e të drejtës sipas Konvetes Europiane të Lirive dhe të Drejtave Themelore të Njeriut të shprehura qartë në vendimet e Gjykatës Europiane për këtë qëllim. Pse Shqipëria vazhdon të jetë ndryshe me gjithe vendet e NATOs dhe shtetet ishkomuniste për të drejtat e pronësisë ?  

2.    Parimi i sigurisë juridike.  Ku është ky parim, kur të gjitha vendimet e dhëna nga KKKPronave nga viti 1993 deri në vitin 2015, u bënë nul, të pa vlefshme sepse megjithëse janë të barazvlefshmme me vendimet gjyqesore, ligji 133/2015, i ndryshoi të gjitha dhe i ndryshoi për keq dhe në drejtimin antikushtetues. 

3.    Parimi i transprencës. Për problemin e pronave , transparencë nuk ka pasur dhe nuk ka. ATP gjatë këtyre shtatë vjetëve asnjëhere nuk ka deklaruar faturën finaciare të procesit për kompensimin e pronave sepse çmimet e kompensimit vetem janë janë ulur dhe ATP, i ndryshon vendimet e saj sipas vendimeve të Qeverisë. Por ky qëndrim rrëzohen vendimi  unifikues i GJEDNJ, Manushaqe Puto etj/ 2012, Vendimi  ECHR  Karagjozi etj kundër Shqipërisë aplikimi Nr 32382/11, datë 7 Prill 2016, Vendimi  ECHR  Halimi etj kundër Shqipërisë aplikimi Nr 33839/11, datë 6 Prill 2016, që e kanë përcaktuar qartë nivelin minimal të kompensimit, jo më pak se vlera e vitit 2008. A mundet një VKM, e vitit 2015, të rrezojë dhe të dali mbi këto vendime, apo Kuvendi ta detyrojë GJEDNJ të marri vendime me standarde të dyfishta ?! Nëse dyshemenë e kompensimit e ka përcaktuar GJEDNJ, pse Kuvendi nuk përcakton se cilat prona duhen kompensuar, në mënyrë që kompensimi të përputhet me nenet 41,42 dhe 181 të Kushtetutës ashtu siç ja kemi kërkuar, por vazhdon të favorizojë abuzimet me pronat tona dhe ato të shtetit  ?   

4.     Parimi i ligjshmërisë.  Ligji nr 20/2020 del mbi kushtetutën dhe mbi vendimet e GJEDNJ e shkel parimin e ligjëshmërisë në favor të shkelësve të ligjit . Nëse do të ishin marrë në konsideratë 

vërejtjet  për çdo nen, që ne pronarët i paraqitëm në Komisionin Parlamentar të Ligjeve, me këtë ligj, Maxhoranca i kishte të gjitha mundësitë që të korrektonte shumë nga shkeljet kushteuese të 30 vjetëve të fundit në fushën e pronësisë. Vërejtjet tona jo vetëm që nuk u morrën në konsideratë, por me këtë ligj u fshinë  dhe hapat pozitive që ishin miratuar më parë, me nenin 2 të ligjit Nr 8053 dt 21.12.1995 dhe ligjet për pronat në vitin 2004. Ku janë premtimet solemne të PS në 2012-13 se kur të merrnin pushtetin do luftonin korrupsionin me pronat ? 

5.    Parimi i barazisë dhe mosdiskriminimit. Nuk ka diskretitim më të madh se se ai që po bëhet pronarëve të ligjshëm, të shpronësuar me dhunë nga sistemi i kaluar diktatorial. Në këto 30 vjet oligarkët e politikës, herë në pushtet dhe herë në opozitë, ju premtojnë për zgjidhje të drejtë.  Situata e sotme e kombinuar edhe me PPP është vjedhje dhe grabitje në emër të ligjit dhe është shumë shkallë më e keqe se shpronësimi i kohës së komunizmit. Diktatura i konfiskoi pronat, por i vuri në shërbim të komunitetit, ndërsa oligarkët e pas 1990 po i përvetësojnë pronat tona dhe ato të shtetit në funksion të interesave të tyre. Me këtë ligj preferohen shkelësit e ligjit, shkelen parimet baze të të drejtës së pronesisë, që përcaktohen qartë në Kushtetutë,  në nennet 41, 42, 181.  Ndërtimet  pa leje mund të legalizohen por me vendime gjyqësore të arsyetuara rast pas rasti. 

Ky ligj njollos bashkësitë fetare duke ju dhënë atyre përparësi në legalizimin e shkeljes së ligjit. Diskriminimi dhe shkelja e të drejtës së pronës janë të qarta dhe pët të mos u zgjatur, pa koment neni 74 i ligjit të ri thotë: “Kërkesat për legalizimin e objekteve të kultit të ndërtuara pa leje, privatizimin apo regjistrimin e të drejtave të pronësisë të bashkësive fetare trajtohen me përparësi, në përputhje me dispozitat e këtij ligji dhe akteve të tjera ligjore në fuqi.“

Po ashtu në nenin 67, pika dh) që thotë: “tarifa e shërbimit për ndërtimet pa leje, me funksion përdorimi social-ekonomik ose për ndërtimet e dyta” nuk ka nevojë të komentohen për diskriminimin dhe pabarazinë e pronarit të ligjëshëm. 

Shteti Shqiptar, bëri transparencën dhe vetingun për pronat e gjyqtarëve, prokurorëve, nëpunësve të administratës etj. dhe  largoi për 50 apo 100 mijë euro të pa justifikuara për origjinën e fitimit të tyre. Atëhere në raport me nenin 41 të Kushtetutës që thotë se prona fitohet me blerje, me dhurim apo trashëgim dhe në bazë parimeve morale, fetare, Kryeministri duhet të pranojë të bëjë transparencën dhe të thotë si i ka fituar Shteti dhe deputetët, pronat e të parëve tanë, që me këtë ligj monstër po i regjistrojnë  në ZRPP për oligarket dhe klanet e tyre.

Pronaret veçanërisht ata të zonave bregdetare dhe turistike, vazhdojnë të diskriminohen. Në këtë ligj, Kushtetuta, origjina e pronës dhe dokumentat e pronësisë, për subjektet e shpronësuar, nuk kanë asnjë vlerë dhe në Kadastër do regjistrohet me prioritet subjekti që ka pushtuar truallin dhe ka ndërtuar pa leje. A ka vullnet politik për të hyrë ne BE  dhe a na pranon BE me ligje si ky që pretendohet si zgjidhje dhe në theln justifikon vjedhjen e pronës së tjetrit . 

6.    Parimi i objektivitetit  Ky ligji mbron aktet antikushtetuese  prandaj në këtë ligj vetëm objektivitet nuk egziston.

Ligji Nr 20 dt. 5.03.2020, është pjesë e platformës dhe e sistemit që mbron oligarkët që kanë ndërtuar fshatra turistike dhe favorizon që ata të lagalizonen, dhe të shesin ato si vila private, kurse pronarët e atyre tokave turistike të rrijnë e të shikojnë se po i grabisin në emër të ligjit ose për shkak të konflikteve të detyrohen të ikin në emigaracion. Asnjë nga ambassadorët e këtyre 3 dekadave, që kanë qenë në Shqipëri, dhe e njeh situateën, nuk do ta kishte pranuar këtë ligj në vendin e tij si zgjidhje përfundimtare të problemit të pronës 

7.  Çdo parim tjetër i parashikuar në Kodin e Procedurave Administrative. Në këtë ligj  parashikohet vetëm Kodi Procedurave Administrative por dhe ai zbatohet keq sepse ky ligj, nuk detyron zyrën e Kadastrës që në zbatim të ligjit Nr. 111/2019 “Për Kadastrën” , të ketë detyrimin ligjor që të verifikojnë ligjëshmërinë e AMTP-ve dhe të korrigjojë ato akte që bien ndesh me nenet 41, 42, 181 të Kushtetutës. 

Këto kërkesa ne i kemi paraqitur me shkrim në Kuvendin e Ligjeve, përpara miratimit të ligjit, por asnjë nga vërejtjet tona nuk u morrën në konsideratë. Ky ligj e vërteton shprehjen se “Në cdo vend ka mafie, por, në Shqiperi mafia ka shtet”. Pasojat e këtij ligji do të jenë të rënda sepse në themel të sistemit të ekonomisë kapitaliste, qëndron prona private, rregullat dhe mënyrat e fitimit të pronesise që janë universale dhe të përcaktuara qartë në nenet 41,42 dhe 181 të kushtetutës në fuqi. Shkelja e të drejtës së pronës së trashëguar, me ligje të miratuara nga Kuvendi,  është mohim i atdheut , nxitje e konflikteve, e largimit të brezit të ri dhe katastrofë e programuar. 

Çelësi i zgjidhjes së papërgjegjshmërisë dhe korrupsionit që ka pushtuar pushtetin legjislativ, administrativ dhe sistemin e drejtësinë në Shqipëri qëndron në sensibilizimin që do të bëjnë intelektualët, Shoqata Patriotike Panshqiptare Vatra, diaspora patriotike në SHBA dhe Europë, duke kërkuar pranë Departamentit Amerikan të Shtetit dhe BE, për kushtëzimin dhe korrektimin e pjesëve antikushtetuese të këtij ligji. Analiza më e detajuar dhe nen për nen do ti paraqitet të gjitha instancave.

*Në emër të Koalicionit të Shoqatave të Pronarëve të Bregdetit

Sekretari

Adrian Gjoka