Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Po frenohet më në fund Donald Trump?

by

Jozyrtarisht Donald Trump është kandidati për president i republikanëve në zgjedhjet e ardhshme. Zyrtarisht ai duhej të emërohej në një kongres në mesin e korrikut. Apo ka ende shanse për mënjanimin e tij?/

Nga Ines Pohl/

Duket sikur asgjë nuk e pengon emërimin e Donald Trumpin si kandidat presidencial të republikanëve. Shumë vetë në fushatën parazgjedhore i dhanë mbështetjen biznesmenit, dhe delegatët janë të detyruar t’u përmbahen rezultateve zgjedhore. Por partia mund të ndryshojë megjithatë në minutën e fundit rregulloret dhe të dërgojë një kandidat tjetër në garën për në Shtëpinë e Bardhë: Si do mund të bëhej kjo?

1: Sipas kuadrit ligjor republikan para çdo kongresi mblidhet një komision me 112 anëtarë, i përbërë nga një grua e nga një burrë nga çdo shtet e territor i SHBA-së. Ky komision përcakton rregullat për zgjedhjen e kandidatit presidencial. Nëse shumica e komisionit vendos, që të lirojë të deleguarit nga vota parazgjedhore dhe t’i lejojë ata të votojnë sipas vullnetit të tyre, atëherë çdo gjë është e mundur. Nuk ka asnjë instancë tjetër që mund të ndryshonte një vendim të tillë.

2: Nëse në komision nuk ka një shumicë të kërkuar për një vendim të tillë, por së paku 25% e anëtarëve të komisionit votojnë pro lirimit të delegatëve nga vota parazgjedhore, atëherë ky vendim dërgohet në kongresin e republikanëve. Atje 2472 të deleguarit diskutojnë dhe votojnë për hapjen e zgjedhjeve. Atëherë është e sigurtë një betejë e ashpër.

3: Tingëllon më e thjeshtë se është. Çdo shtet federal ka rregulloret e veta, të cilat duhet t’i respektojnë të deleguarit, dhe në këtë rast ata do të jepnin votën për Trump edhe nëse partia ua lë të lirë zgjedhjen. Të tjerë duhet t’iu përmbahen që në raundin e parë rezultateve të zgjedhjeve paraprake. Një formë e komplikuar, që shumica e amerikanëve nuk e kuptojnë.

4: Sipas rregullores së deritanishme 95% e delegatëve janë të detyruar të japin votën për kandidatin që ka fituar në qarkun zgjedhor në zgjedhjet paraprake. Duhet ditur që të deleguarit thirren në procedura shumë të vështira dhe shpesh i binden establishmentit politik. E ky i fundit nuk e përtyp dot një Donald Trump si kandidat.

5: Pyetjet kryesore: Ka një alternativë tjetër? Do të ishin deputetët të gatshëm për të rrezikuar një revoltë në patinë e tyre për të penguar Donald Trump? Sigurisht përkrahësit e Trump do të ndjeheshin të tallur, nëse pas procesesh parazgjedhore votojnë për një kandidat, të cilin partia e mënjanon në minutën e fundit.

6: Në kongres bashkohen 2472 delegatë brenda një spektri që fillon me kundërshtarët e bindur të Trumpit deri tek përkrahësit fanatikë të tij. Si do të sillen politikanët e rinj, sa do të ndikojnë dëshirat për t’u ngjitur në karrierë në vendimin e tyre? Apo ata do të votojnë kundër Trumpit, pa pasur parasysh disavantazhet, sepse ai dëmton partinë në sytë e tyre?

7: Në fund mbetet se si dhe kur do të zhdavaritet ky tmerr për repulikanët? Nëse Trump nuk zgjidhet si kandidat? Apo nëse një kandidat me emrin Donald Trump do ta përçante deri në shpërbërje partinë?

8 Pak para kongresit një gjë është e sigurtë: Çdo gjë është e mundur.(DW)

PO ZGJOHET NATO, MË NË FUND

by

Nga Frank Shkreli/

Kritikët e aleancës euro-atlantike NATO kanë akuzuar se organizata ushtarake që u themelua me nënshkrimin e Traktatit të Washingtonit më 1949, është tani një organizatë buroktratike e përbërë prej 28 vendeve anëtare me qindra komisione dhe grupe pune. Ata thonë se sidomos ç’prej shembjes së komunizmit në Evropë, gjatë 20-viteve të kaluara, NATO dukej si një organizatë jo e koordinuar siç duhet dhe pa një qëllim dhe drejtim të qartë strategjik.   Por duket se sfidat ruse të kohëve të fundit, deklaratat dhe politika agresive e Vladimir Putinit karshi fqinjve të saj dhe Evropës në përgjithësi, e kanë zgjuar NATO-n nga letargjia e dy tre dekadave të fundit dhe duket se po i merr seriozisht sfidat, kërcënimet dhe agresionin e Moskës kundër fqinjve të saj.

NATO lëshoi kushtrimin javën që kaloi nga Tirana ku u mbajt Asamblea Parlamentare e aleancës perëndimore.Siç dihet, në Asamblenë  Parlamentare të NATO-s bëjnë pjesë parlamentarët nga vendet anëtare të NATO-s dhe siç ndodhi edhe në mbledhjen e saj në kryeqyttein shqiptar, ata takohen për të shqyrtuar çështjet që kanë të bëjnë me sigurinë si dhe me interesat dhe shqetësimet e përbashkëta.  Asamblea është krejtsisht e pavarur nga NATO, por shërben si një lidhje midis aleancës së NATO-s dhe vendeve anëtare për të siguruar një konsensus parlamentar dhe publik në mbështetje të politikave të Aleancës.

Nga kryeqyteti shqiptar, deputetët e vendeve anëtare të NATO-s u bënë thirrje vendeve anëtare të aleancës ushtarake euro-atlantike që të jenë gati t’i përgjigjen kërcënimeve të mundshme të agresionit rus kundër vendeve të tyre.   Kongresmeni amerikan dhe kryetari i Asamblesë, Michael Turner u tha nja 250-parlamentarve të vendeve të NATO-s se, “Rusia përbën kërcënime reale dhe serioze”.  Në deklaratën përfundimtare të mbledhjes në kryeqytetin shqiptar, të miratuar unanimisht, parlamentarët shprehën gjithashtu keqardhjen e tyre në lidhje me, “Përdorimin e forcës nga Rusia kundër vendeve fqinje të saj si dhe për përpjekjet e Moskës për të frikësuar vendet aleate të NATO-s.”   Në deklaratën e Tiranës, parlamentarët i kërkuan aleancës NATO që t’u sigurojë mbështetjen e saj vendeve anëtare të aleancës të cilat konsiderojnë se Rusia po kërcënon sigurinë e tyre, sidomos të vendeve anëtare të krahut jugor dhe lindor të Aleancës.  Në deklaratën e tyre,  pjesëmarrësit evropianë në takimin e Tiranës i bënë gjithashtu thirrje Aleancës Përendimore që njëkohsisht të shqyrtojë edhe mënyrat për uljen e tensioneve me Moskën.

Në sesionin pranveror tre ditorë të Asamblesë së NATO-s në Tiranë foli edhe Zëvëndës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Alexander Wershbow, i cili pasi uroi Shqipërinë me rastin e 7-vjetorit të antarësimit të saj në NATO shtoi se, “Integrimi euro-atlantik është çelsi i stabilitetit këtu në Ballkan.”  Në fjalimin e tij, amerikani Alexander Wershbow u tha përfaqsuesve të Asamblesë së NATO-s në takimin e Tiranës se mbledhja e nivelit të lartë e NATO-s që do të mbahet në Varshavë mbrenda pesë javësh, “Po mbahet në një kohë kritike për aleancën tonë – në një kohë kur sigurimi ynë dhe vlerat tona po përballin sfida të konsiderueshme nga lindja dhe nga jugu”, pohoi ai.   Ai paralajmëroi se në mbledhjen e nivelit të lartë të NATO-s në Varshavë do të merren vendime me rëndësi të cilat do t’ia bëjnë të qartë kujdo që dëshiron të na cenojë – qoftë nga lindja qoftë nga jugu – se një sulm kundër cilitdo qoftë anëtar të Aleancës NATO do të përballet me një kundër sulm të menjëhershëm nga të gjitha forcat e armatosura të Aleancës.

Të njëjtës temë i mëshoi edhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg gjatë një takimi të hënën në Varshavë me Presidentin e Polonisë, Andrzej Duda, ku biseduan mbi përgatitjet për mbledhjen e nivelit të lartë të Aleancës së NATO-s në kryeqytetin polak, brenda në korrik.  Gjatë një konference të përbashkët për shtypin me udhëheqsin polak, Z. Stoltenberg theksoi se mbledhja e Varshavës mbahet, “në një periudhë tepër kritike, ndërkohë që përballemi me sfidat më serioze ndaj sigurimit të përbashkët, në një gjeneratë”, theksoi zyrtari i lartë i NATO-s.

Sekretari i Përgjithshëm i Aleancës Përendimore tha se mbledhja e nivelit të lartë në Varshavë do të jetë tepër e rëndësishme, për të mos thënë historike, për nga vendimet që pritet të miratohen aty. Ai shtoi se aleanca ka rënë dakort tanimë për një prani më të madhe ushtarake në vendet anëtare të krahut lindor të NATO-s, përfshir Poloninë. Udhëheqsi i NATO-s  theksoi se nuk dëshëronte të lente asnjë pikë dyshimi mbi seriozitetin e angazhimit të organizatës që ai kryeson se, “Polonia do të ketë më shumë forca të NATO-s pas mbledhjes së nivelit të lartë në Varshavë, me qëllim për të dërguar një sinjal të qartë se një sulm kundër Polonisë do të konsiderohej si një sulm kundër të gjitha vendeve të Aleancës.”

Ndërkaq, në një fjalim që mbajti në Universitetin e Varshavës të martën, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s e bëri të qartë se çdo masë që po ndërmerr NATO është e një natyre mbrojtëse, proporcionale dhe në përputhje të plotë me angazhimet ndërkombëtare të NATO-s. Me këtë rast, ai theksoi gjithashtu se, “NATO nuk kërkon konfrontim me Rusinë”,  duke theksuar se, “Aleatët e NATO-s mbeten të angazhuar për një dialog me Rusinë si dhe për një transparencë në çështjet ushtarake”,  tha Z. Stoltenberg.NdërsaMoskaiupërgjigjdeklaratëssë Z. StolenbergnepërmjetZëvëndësMinistrittëJashtëmrus, Alexei Meshkovicilicitohetnga media tëketëthënë se Rusia do t’ipërgjigjetrritjessëpranisëushtaraketë NATO-s afërkufijvetësaj.

Bazuarnëlëvizjet e fundittëforcavetë NATO-sdrejtëkrahutlindordhejugortësaj,siedhedeklaratat e zyrtarëvemëtëlartëtëorganizatës euro-atlantike, duket se më në fund, Aleanca e NATO-s po i merr seriozisht sfidat dhe politikat agresive të Rusisë së Putinit,ndërkohë që udhëheqsit e saj dhe aleanca në terësi, tashti janë të bindur se njëRusi e cila kërcënon vendet fqinje me qëllim për t’i frikësuar ato dhe e cila ndryshon me forcë kufijt me vendet në periferi të saj, akte të tilla nga ana e Rusisë, “përbëjnë kërcënime reale dhe serioze” ndaj sigurisë në Evropë, përfshirë Ballkanin. Interesat ruse në Ballkan nuk janë as të reja dhe as të rastit. Ato janë të përhershme, por duket se vitet e fundit, sidomos ç’prej shpalljes së pavarësisë së Kosovës, janë intensifikuar përpjekjet ruse për të shkaktuar probleme në ujërat e turbullta të Ballkanit.  Pavarësia e Kosovës dhe prania e perëndimit atje, duket se është ferrë në sytë e Moskës sepse po pengon shtrirjen dhe konsolidimin e influencës  dhe të dominimit rus në Ballkan.Në të vërtetë, Profesori i Zelandës së Re, James Headley, në librin e tij, “Rusia dhe Ballkani” ka shkruar se kundërshtimi ndaj pranisë dhe influencës perëndimore në Ballkan është pjesë kyçe e politikës së jashtme dhe ushtarake ruse dhe se diplomatët rusë në Ballkan janë të urdhëruar që në veprimtarinë e tyre të kundërshtojnë me çdo mjet e mundësi dominimin e interesave të Perendimit në Ballkanin Perëndimor.  ProfesoriiZelandëssë Re, ndërtëtjera, theksonvendosmërinë e jo vetëmtëelitëspolitike ruse nëkëtëdrejtim, poredhetë medias dhetëakademikëvetëRusisë – jo vetëmpërtëkundërshtuarinfluencënperëndimor — përtëruajturdhepërtëzgjëruarinfluencëndiplomatikedheekonomiketëKremlinitnëatërajon. Tëgjithëkëta, sipastij, e konsiderojnëkëtësinjëobjektividetyrimitkombëtarrus.

Natyrisht se Aleanca e NATO-s i ka përpërgjegjësitë e veta për të kundërshtuar kërcënimet dhe politikat agresive të Kremlinit, sidomos ndaj vendeve anëtare të saja.Por, përgjegjësinëmëtëmadhepërfatindhepërsigurinë e këtyrevendeveduhet ta mbajnëvetëelitatpolitiketëvendevetëBallkanitPerëndimor, përfshirëShqipërinëdheKosovën.  Rusiame tëdrejtëdiktonnjëmosaftësidhemungesëvullnetingaana e klasëspolitiketëatijrajonipërt’iuadaptuarstandardevetëintegrimitevropiandhebënç’mosqëtëpërfitojëngakjosituatë.Aleanca NATO me tëdrejtëështë e shqetësuarpërmanovrimetpolitike, kërcënimetdheagresivitetin e Rusisëputinistendajkrahutjugordhelindortësajdhesirrjedhim (me përjashtimtëndërhyrjesnëKosovë) duket se pozgjohetngaletargjiaçerekshekullore.Përagresivitetinrusduhettëjenëedhemëtëshqetësuarudhëheqsit e vendevetëBallkanit, duke imarrëseriozishtkëtokërcënime, nëqoftse me tëvërtetë e kanëpërcaktuar –ashtusiçthonë –fatin e popujvetëtyre me fatin e perëndimit.