Ngjarja ka ndodhur në një repart elitar të këmbësorisë së ushtrisë greke në Mesologji të Greqisë, ku 7 ushtarët e ushtrisë greke, por me origjinë shqiptare, janë fotografuar mbrëmjen e së premtes së kaluar dhe në vazhdim kanë publikuar foton e bërë brenda ambienteve të repartit ushtarak duke bërë me pëllëmbët e tyre simbolin e shqipes dy krenare.Ngjarja e pazakontë ka shqetësuar së tepërmi krerët e ushtrisë greke, te cilët kanë urdhëruar menjëherë hapjen e një hetimi, ndërsa komandanti i repartit dhe shefi i shtabit te forcave tokësore greke, rrezikojnë postet e tyre.
Sipas burimeve nga ministria e mbrojtjes greke, pak mbas publikimit të fotos në fjale, Shtabi i Përgjithshëm i ushtrisë greke ka urdhëruar identifikimin, dhe në vazhdim shoqërimin e ushtarëve të përfshirë në foton, që sipas autoriteteve greke konsiderohet jo vetëm skandaloze, por edhe një gjest i rrezikshëm për sigurinë kombëtare të Greqisë. U deshën pak orë, që autoritetet helene të kenë emrat e 7 shqiptarëve me shtetësi greke të përfshirë në këtë incident. Ata janë ndaluar dhe u morën në pyetje prej autoriteteve ushtarake greke. Gjithashtu janë kontrolluar edhe telefonat e tyre celulare, nëse janë fotografuar ambiente të repartit ose armatime të gjendura në të, si dhe telefonatat e tyre, nëse kanë komunikuar me persona të cilësuar si të rrezikshëm për sigurinë kombëtare greke. Sipas një njoftimi të shtabit te përgjithshëm të ushtrisë, hetimet janë hapur për mënyrën e futjes se telefonit brenda ambienteve te repartit, si dhe për shkallën e përfshirjes së 7 kadetëve në propagandë anti-greke. Mësohet se 7 kadetët do të bënin betimin e tyre në datën 2 shkurt dhe do të shërbenin në ushtrinë greke për 9 muajt e ardhshëm. Ata kanë marrë shtetësinë greke në saj të ligjit që ua mundëson këtë për shkak të përfundimit të studimeve në shkollat greke. Fillimisht ata do të transferohen në zonat kufitare, ku do të kryejnë pjesën e mbetur të shërbimit të detyrueshëm ushtarak, por mbas presionit të mediave greke dhe qarqeve ekstremiste vendase, nuk përjashtohet që atyre t’iu hiqet shtetësia, një veprim ky që nuk ka ndodhur asnjëherë për të njëjtat arsye deri tani. Me interes pritet edhe kthimi nga SHBA i ministrit grek të mbrojtjes Panos Kamenos, ku ndodhej për ceremoninë e inaugurimit të presidentit të ri amerikan,. Ky i fundit njihet si përkrahës i linjës patriotike, shpesh herë e konsideruar si ekstremiste për mbrojtjen e identiteti helen në ushtri, ndaj dhe pritet që dënimet ndaj 7 kadeteve do të jenë shumë të ashpra. Sipas burimeve, dënimet ndaj 7 ushtareve do të jenë edhe më të forta, edhe për të parandaluar çdo tentativë të imitimit në të ardhmen të gjesteve të ngjashme.(Sh K)
Irene Leleku – Papas, me origjinë shqiptare
Irene Leleku – Papas, aktore përmasash botërore – me origjinë shqiptare /
Tani, që është 90-vjeçe, e thotë hapur: “Nuk mund të largohem nga kjo botë e të mos e them të vërtetën, se – “Unë jam Shqiptare”./
Nga Beqir SINA /
NEW YORK : Irene Leleku – Papas ka luajtur në 90 filma. Roli i saj më i spikatur është ai i Penelopes në serinë televizive italiane “Odiseu” bashkë me legjenden e artit kinematografik, Bekim Fehmiu.
Irene Papas, e cila ka lindur më 3 shtator 1926, dhe është një aktore dhe këngëtare në pension, ka luajtur në mbi 70 filma në një karrierë që përfshin më shumë se 50 vjet, duket se ka “zgjedhur” në këtë moshë, të deklarohet dhe duke “lënë” një amanet, ndoshta fëmijëve ose pasardhësve të saj “se origjina e saj është shqiptare” .
Tani që ajo është 90-vjeç, sipas medias sociale, filetet se Irene Papas – Leleku,e thotë hapur ngase : “Nuk mund të largohem nga kjo botë, e të mos e them të vërtetën, se – “Unë jam Sheqiptare”. – Kur kam lindur në vitin 1926 mbiemri im ka qenë Irene Leleku”.
Në biografinë e saj në IMDb shkruan se Papas, vertet ka lindur si Irini Leleku -ou, në Chiliomodi, në Korinti, Greqi. Kurse, nëna e saj ishte një mësues, dhe babai i saj një mësues i dramës klasike. Ajo vet shërbeu në bordin e drejtorëve të Fondacionit Anna-Marie.
Ajo ka pohuar vet në një intervistë, se origjina nga babai i saj, ishte me prejardhje shqiptare – dhe përkatësisht nga mbiemri Leleku.
Papas, thuhet se filloi karrierën e saj të hershme në Greqi (ajo u zbulua nga Elia Kazan), duke arritur famë të madhe, atje, para se të aktronte në filma të njohur ndërkombëtarisht si filmat The Guns Navarone (1961) dhe Zorba Greke (1964), dhe në filma që jan vlerësuar në mënyrë kritike, si Z (1969).
Ajo është një figurë udhëheqëse në transkriptimet kinematografike të tragjedisë së lashtë, pasi ajo ka portretizuar Helenën në filimin “Helen The Women Troje” (1971) Katharine Hepburn, Clytemnestra në Ifigjenia (1977), dhe pjesët eponymous në Antigone (1961) dhe Electra (1962). Papas gjithashtu, u paraqit si Katerina e Aragonit në filmin “Anne of the Thousand Days”, përballë Richard Burton dhe Geneviève Bujold në vitin 1969.
Në vitin 1976, ajo luajti në filmin Mohammad, i Dërguari i Zotit (e njohur si Mesazhi) në lidhje me origjinën e Islamit dhe mesazhin e Muhammedit. Një nga paraqitjet e saj të fundit të filmit, ishte në mandolinë Captain Corelli-së.
Në vitin 1978, Papas, ka bashkëpunuar me kompozitorin Vangelis, në një interpretim elektronik, të tetë këngëve greke popullore, lëshuar si një rekord të quajtur “Odes”. Ata bashkëpunuan edhe një herë më pas në vitin 1986 për “Rapsodies”, një interpretim elektronik i shtatë himneve bizantine liturgjike.
Në vitin 1982, ajo u shfaq në film Luani i Shkretëtirës, së bashku me Anthony Quinn, Oliver Reed, Rod Steiger, dhe John Gielgud në rolin.
Irene Papas, është një nga aktoret e cila nuk pati fatin të marrë asnjë Oskar, e “dëshpëruar”, ajo ka thënë se “I never won on Oscar….and the Oscars never won Irene Papas – Unë asnjëher nuk fitova Oskar – por edhe Oskars asnjëher nuk e fitoi Irene Papas”.
Papas, thuhet se ka qenë anëtare e Partisë Komuniste të Greqisë (KKE), por ishte gjithashtu një mike e ngushtë personale i ish kryeministrit Andreas Papandreu.
Në vitin 1979, Polydor, kishte lëshuar albumin e saj solo drejtë Odes, me muzikë të Vangelis Papathanasiu. Fjalët për albumin janë bashkë-shkruar nga Arianna Stassinopoulos (Arianna Huffington).Në 1986 Papas, pati lëshuar një album të ri të asaj kohe në bashkëpunim me Vangelis, me titull Rapsodies (Polydor CD 829 413-2).
Një CD më vonë, e Irene Pappas, ku ajo këndon me Mikis Theodorakis, u shpernda zyrtarisht në vitin 2006, në FM etiketë (FM B0002GSA8G), por një përzgjedhje e gjerë të këngëve, të gjitha të kënduara në greqisht, u “vodhën” dhe u shperndan kontrabadisht dhe u hodhën në qarkullim pa të drejtën e autorit……Papas, sipas biografëve të saj, ishte njohur me Mikis Theodorakis, qysh në vitin 1964, duke punuar me të, sidomos në të famshmen vallen e kënduar greke Zorba.
Disa prej këngëve, të shkruara dhe kënduar prej saj që duket se datojnë nga 1964, janë edhe sot më të preferuarat , ato sipas muzikantëve dhe adhuruesve të muzikës, thuhet se janë plot dashuri, melodiose dhe kënduar e interpretuar me një pasion e aftësi nga ana e Irena Papas.
Madje shkruajn fansat e saj ato kanë një cilësi dhe “jetgjatësi” si per shembull Zorba-si, p.sh. Αρνηση (Mohimi, në CD) dhe Πεντε Πεντε Δεκα (Pesë Pesë Ten, jo në CD), janë këngët që shumë shpejt tingëllojnë më shumë si tradicionale greke, shoqeruar nga buzuku , madolina e famshme e muzikës greke.
VIZITA E GREKËVE ME ORIGJINË SHQIPTARE NË SHQIPËRINË E 1985
Nga Arben LLALLA/
Ishte Nëntori i vitit 1985, kur disa grek me origjinë (rrënjët e tyre janë nga Bithkuqi-Vidhkuqi) shqiptare nga Komuna e Tiqerosë që gjendet afër kufirit greko-turk në Traki bënë një vizitë 4 ditore në Shqipërinë Komuniste. Grupit nga Tiqeroja ju bashkuan edhe tre grek nga Follorina që donin të takonin të afërmit e tyre të cilët ishin vendosur në Shqipëri gjatë luftë qytetare greke 1945-1949, si dhe varret e të afërme të vrarë gjatë luftë italo-greke, 1940-1941. Ndër grekët me origjinë shqiptare nga Tiqeroja ishin Kosta Kazaqis dhe Petro Kolgjoni të cilët njihen si aktivistë të ruajtjes së traditave dhe kulturës shqiptare. Ky grup turistësh nga Greqia qëndroj vetëm 4 ditë në Shqipëri, ata hynë nga kufiri i Kapshticës. Ndalesën e parë turistët e ardhur nga Greqia e bënë në Elbasan për të pirë një kafe, ndërsa qëndrimin në Hotel Dajti në Tiranë. Ditën e dytë ata vizituan Krujën dhe Durrësin, ditën e tretë bënë shëtitje nëpër Tiranë dhe tek varri i udhëheqësit komunistë Enver Hoxha, ndërsa ditën e fundit ndaluan disa orë në Pogradec. Për kaq ditë grekët me origjinë shqiptare vizituan Shqipërisë Komuniste për të cilën kishin dëgjuar shumë nëpërmjet mediave.
TIQERO, dikur quhej Bintikli dhe ndodhet 48 km në verilindje të qytetit Aleksandropoli dhe 4 km në perëndim të lumit Evro. Sot 90% e banorëve janë me origjinë shqiptare.
Tiqeroja deri në vitin 1922 përbëhej nga banorë turq që fshatin e tyre e quanin Bintikli. Me përfundimin e luftës greko-turke të 1920-1922, u nënshkrua Marrëveshja e Lozanës dhe u bë shkëmbimi i popullsive midis Turqisë dhe Greqisë, por ky shkëmbim nuk u bë në aspektin kombëtar, por në aspektin fetar. Pra, shkëmbim midis qytetarëve të fesë myslimane dhe të krishterë.
Shqiptarët ortodoksë të Turqisë kur erdhën në Greqi nuk u njohën nga shteti grek si shqiptar, por si grekë. Pra kësaj kategorie i përkasin grekët me origjinë shqiptare ose Allvanosët e Thraqi-Evros. Duhet të përmendim se pikërisht edhe Fan Noli ishte nga një fshat që banohej nga ortodoks shqiptar, por që i përkiste deri në vitin 1922 Turqisë dhe më vonë këta banorë braktisën fshatin e tyre Ibrik-Tepe që e quanin QYTEZA edhe u ngulën përfundimisht në Tiqero. Në Ibrik-Tepe sipas burimeve historike ka patur më 1876, 3.550 banorë, më 1905 2.320, ndërsa sot banorët e Ibrik-Tepe që u ngulën në Tiqero janë rreth 2.500 njerëz, ku 90% janë shqiptare dhe pak pondios dhe thrakes.
Në Tiqero po të shkosh për vizitë do të dëgjosh të moshuarit të bisedojnë midis tyre në gjuhën shqipe. Ata thonë se rrënjët e para i kanë nga Kolonja, Vithkuqi, Qafzezi, Qyteza, Voskopoja, Gostivishti etj., të ardhur rreth shek.XVI-XVIII në Thrakën Lindore.
Sot në këtë komunë ekzistojnë dy mendime, njëri është mendimi i të vjetërve që duan të ruajnë prejardhjen e tyre shqiptare dhe e dyta janë të rinjtë që duan të jenë qytetarë të denjë të kombit grek. Historiani Evagjelos Gr. Avdhikos në librin e tij na sjellë fragmente nga bisedat që ka bërë me shqiptarët dhe grekët për problemet e tyre, rreth të ardhmes së gjuhës dhe kulturës shqiptare të tiqerasve.
Kristo Tepeli nga fshati Filaktu thotë për banorët e Tiqeros: Tiqerasit etnologjika janë shqiptar.
Dhimos Kavanozis, Tiqero: Kur unë mbarova gjimnazin, shumica këtu nuk dinin greqisht, ndërsa të gjithë ishin grek nga Thraqi Lindor, por flisnin shqip si në të gjithë Greqinë.
Teologos Haxhipemos, Tiqero: Dikur ne të gjithë ishim shqiptar.
- Kurtidhis, Tiqero: Nuk thoshim që jemi shqiptar. Kjo është bërë nga politika e vendit. Kur shkova në shkollën fillore kishin thirrur prindërit e mi dhe u thanë që të mos flasin shqip përpara fëmijëve të tyre.
Th. Makris, Tiqero: Nuk më pëlqen të flasim edhe në shtëpi tani. Gruaja ime edhe pse është shqiptare, gjithnjë me fëmijët dhe mua fliste në greqisht. E bëja për fëmijët që duhet të vazhdonin shkollën.
- Karaqi, Tiqero: Edhe pse nuk jam nga familje shqiptare, unë e flas dhe e kuptoj gjuhën e tyre. Sepse shokët e mi ishin shqiptar. Ato vite gjyshet nuk dinin (greqisht). I takonim gjyshet dhe i pyesnim çfarë bëni dhe na përgjigjeshin në shqip.
Petro Kolijoni, Tiqero: Të parën gjuhë mësova shqipen, greqishten e mësova në shkollë, sepse derisa hyra në shkollë nuk e dija, të gjithë flisnin shqip.
Mua nuk më intereson se çfarë feje ka tjetri. Unë di që, të gjithë këtu jemi shqiptarë dhe që jemi nga e njëjta farë, rrënjën e kemi nga Shqipëria. Herën e parë që shkova në Pogradec dhe Korçë njoha një shok dhe e pyeta: “kur ishe i vogël çfarë përrallash të tregonte gjyshja?”. Dhe e di ç‘më tha? Një përralle që mua ma tregonte gjithmonë gjyshja ime dhe të dy çuditeshim, sesi në vende të ndryshme dhe pa pasur lidhje me njeri-tjetrin, dinim të njëjtat përralla. E përqafova dhe i thashë që jemi vëllezër dhe nga e njëjta farë.
NOBELISTI FERID MURAD:VIRTYTI I TË QENIT I DREJT DHE I NDERSHËM
Nobelisti amerikan me prejardhje shqiptare Dr. Ferid Murad mbështet anëtarësimin e Kosovës në UNESCO/
PRISHTINË, 10 Shtator 2015/ Nobelisti amerikan me prejardhje shqiptare Dr. Ferid Murad, laureat i Çmimit Nobel për mjekësi, është personaliteti i radhës me famë botërore që ka mbështetur publikisht kandidaturën e Republikës së Kosovës për anëtarësim në Organizatën e Kombeve të Bashkuara për Arsimin, Shkencën dhe Kulturën (UNESCO). Në vijim ju sjellim të plotë shkrimin e z. Murad për botimin diplomatik francez “La Lettre Diplomatique”, të sapodërguar nga MPJ e Kosovës./
VIRTYTI I TË QENIT I DREJT DHE I NDERSHËM/
Dr. Ferid Murad, laureat i Çmimit Nobel /
Babai im ka migruar në Shtetet e Bashkuara, ai ishte një shqiptar i besimit mysliman i cili ra në dashuri me një Amerikane të besimit prezbiterian, dhe së bashku e krijuan familjen. Prindërit e mi pritnin që unë të bëhem një mjek dhe kishin shumë shpresa të mëdha për mua, edhe pse në atë kohë, ishin të pakët ata që vazhdonin shkollimin në fakultet pasi që diplomonin në shkollë të mesme. Unë mund edhe ti kem zhgënjyer kur zgjodha rrugën e kërkimeve shkencore. Kjo nuk ishte rruga më e lehtë dhe as më fitimprurësja. Megjithatë, e ndjeja që kjo ishte rruga e duhur për mua. Dëshiroja të bëja ndryshimin. Shpresoja se me pak fat, hulumtimet e mija do të mund të ndikonin në jetën e njerëzve.
Kështu filloj e gjithë kjo, me një parandjenjë – ajo ndjesia kur e din se ke të drejtë, por duhet ta dëshmosh. Kjo kërkon motivim të lartë dhe vendosmëri të plotë. Më pas ajo çfarë ndodhi ishte rastësi. E gjen veten në prag të një zbulimi të jashtëzakonshëm, por në kohën mes këtyre dy momenteve, ka kaluar një jetë e tërë. Kam kaluar dekada duke bërë hulumtime themelore mbi oksidin nitrik, madje edhe kur kolegët dhe miqtë e mi më quanin i çmendur që po investoja aq shumë kohë dhe përpjekja në atë. Më pas e fitova Çmimin Nobel! Osidi nitrik filloj të përdorej më shumë, si në luftën kundër kancerit, sëmundjes së Alzeimer, sëmundjeve të zemrës dhe shumë të tjera. Është kënaqësi kur e kupton se puna juaj ka ndikuar pozitivisht në jetët e miliona njerëzve.
E dua hulumtimin – kjo është e qartë. Po aq shumë e dua edhe punën me të rinj dhe studentë të zgjuar. Gjithmonë ju tregoj të vërtetën për zbulimet shkencore – nevojiten përpjekje kolosale! Projektet kërkimore janë projekte të mëdha, afat-gjata, dhe përfshijnë shumë njerëz si dhe kërkojnë shumë fonde. Për më tepër, kërkojnë edhe bashkëpunim të ngushtë brenda vendit dhe shpeshherë edhe jashtë vendit me Universitete dhe Qendra të Hulumtimit. Për shkak të këtij kompleksiteti, hulumtimi ka ndryshuar nga një kërkim personal në një aktivitet masiv ndërkombëtar.
Hulumtimi shkencor i ka dy anë: njëra është gara, që është një bazë shumë frytshme që na motivon të bëjmë më të mirën tonë. Ne garojmë kundër njëri-tjetri në një mjedis kolegjial, siç kemi bërë unë dhe shoku imë i ngushtë nga vitet e parashkollores, Ronald Delismon. Megjithatë, në ditët e sodit, gara është bërë më ndërkombëtare se kurrë më parë. Zbulimit nuk do t’ia dijë për kombësinë. Trashëgimia e Ajnshtajnit apo Jobs nuk njehë kufij; ajo është përqafuar dhe zbatohet në të gjithë botën.
Ana tjetër është bashkëpunimi: kur natyra ka nevojë për ide të reja, ajo përpiqet të bashkojë, dhe jo të garoj apo të mbroj. E njëjta gjë ndodh edhe me ne njerëzit. Ekziston një ekuilibër delikat mes garës dhe bashkëpunimit. Por pikësëpari, duhet të caktojmë kornizën e duhur për bashkëpunim – atë të lirisë, qasjes dhe mundësisë.
Unë jam një hulumtues me prejardhje Shqiptare. Kamë qenë në Kosovë dhe kamë parë progresin e mrekullueshëm që është arritur, dhe potencialin e rinisë dhe studentëve. Tek ata e shoh të njëjtën etje për sukses siç e kisha unë në vitet e mia të rinisë. Unë isha me fat që u linda në vendin e mundësive. Më vjen keq kur shoh frustrimin në sytë e tyre; ata jetojnë në vendin më të izoluar në Ballkan dhe në Evropë për shkak të regjimit kufizues të vizave. Qasja e tyre në programe dhe grante të ndryshme është e kufizuar.
Jam entuziazmuar kur mësova se autoritetet e Kosovës gjatë vjeshtës do të aplikojnë për anëtarësi në UNESCO me qëllim që t`ju ofrojnë qytetarëve më shumë mundësi. Ata kanë zgjedhur drejtimin e duhur, e ai është i integrimit dhe bashkëpunimit. Qasja në programe të ndryshme shkencore ndihmon shumë. Hulumtimi shkencor është një bast i sigurt: edhe idetë e thjeshta mund të kenë ndikime të mëdha.
Është fisnike të ndryshosh jetën e dikujt, të njohësh përpjekjet e tij apo saj. Por pikësëpari, të gjithë e kemi obligim që të jemi të drejtë. Duke ofruar anëtarësi të plotë për Kosovën, shtetet anëtare do të bëjnë atë çfarë është e drejtë dhe e ndershme./b.j/