me vatranët – Dielli

Kosovë-Me vatranë nga SHBA, në Ekspozitën për Rugovën

August 8, 2018 by dgreca

-Në ekspozitë, fotografi e dokumente edhe nga udhëtimet e takimet e Presidentit Historik të Kosovës, Ibrahim Rugova në Shtetet e Bashkuara të Amerikës/

-Si në një udhëtim nëpër kohë e histori, në ekspozitën “Kontributi i Presidentit Historik Dr. Ibrahim Rugova në Shtetformimin e Kosovës” në Muzeun e Kosovës në Prishtinë, me vizitorë edhe nga mërgata shqiptare, si gjithë verës edhe gjatë javës, kur këtu erdhën nga Nju Jorku edhe vatranë – Marjan Cubi, anëtar i Kryesisë së Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, bashkë me bashkëshorten Dila/

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 5 Gusht 2018/ Në kryeqytetin e shtetit të dytë të shqiptarëve Muzeu i Kosovës është i hapur edhe këtë të diele të parë të gushtit 2018, me vizitorë edhe nga mërgata shqiptare, si gjithë verës e edhe gjatë javës, kur këtu erdhën nga Nju Jorku edhe vatranë – bashkë me bashkëshorten Dila erdhi Marjan Cubi, anëtar i Kryesisë së Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, njëherësh arkëtar si dhe kryetar i Komisionit për mbledhjen fondeve për ndërtimin e Katedrales Shën Nënë Tereza në Prishtinë.
Erdhën, pasi më parë ishin në Katedrale, ku Kisha Katolike në Kosovë organizoi në 1 Gusht Ditën e Diasporës dhe u mirëpritën nga Ipeshkvi i Kosovës, Imzot Dodë Gjergji, i cili i priu Meshës solemne në bashkëmeshim me meshtarët dhe misionarët që shërbejnë në diasporën shqiptare, si edhe nga Vikari Gjaneral, Mons. Lush Gjergji dhe të gjithë.
Për vatranët e ardhur nga SHBA Marjan e Dila Cubin kishte plot mirëpritje edhe në Muzeun e Kosovës, nga drejtori Skënder Boshtrakaj dhe nga të gjithë, poashtu.
“Kontributi i Presidentit Historik Dr. Ibrahim Rugova në Shtetformimin e Kosovës”, është ekspozita historike që u hap në 24 maj 2018, në Muzeun e Kosovës në Prishtinë dhe vazhdon të e hapur gjatë gjithë verës, deri në muajin shtator, që të kenë mundësinë ta shohin edhe bashkëatdhetarët – shqiptarët që vijnë në atdhe, në tokat shqiptare nga gjithë bota.
Në Kosovë 24 maji, me simbolikë shtetformuese, shënohet si Dita e Presidentit të Republikës së Kosovës, pas zgjedhjes në këtë ditë – në 24 Maj 1992, në të parën herë, të Presidentit historik Dr. Ibrahim Rugova.
Me Marjan Cubin, që në Shtetet e Bashkuara të Amerikës është për shumë vite veprimtar për çështjen shqiptare, për lirinë e pavarësinë e Kosovës, bëhemi edhe ciceronë derisa e shikojmë ekspozitën në Muze për Presidentin historik Rugova, të cilin ai e shumë shqiptarë të tjerë, vatranë, e kanë pritur e përcjellë shumë herë në SHBA e unë në Kosovë e kam intervistuar ekskluzivisht dhe pyetur edhe në shumë konferenca shtypi e takuar edhe na raste tjera.
Dhe, derisa në ekspozitë shikojmë dokumente e foto dëshmi kohe, kujtojmë:
Para 26 viteve, në mbledhjen 2 majit 1992 Kuvendi kosovar shpalli për datën 24 Maj 1992 zgjedhjet e para shumëpartiake, në të cilat partitë politike angazhoheshin jo për rivalitete mes tyre, por të gjitha së bashku për vendosjen e pushtetit të Kosovës në Kosovë, të lirisë, pavarësisë e demokracisë, në vend të pushtetit të Serbisë, të okupimit e imponimit.
Lidhja Demokratike e Kosovës paraqiti kandidaturën e Dr.Ibrahim Rugovës për President të Kosovës dhe ai u përkrah edhe nga partitë e tjera politike dhe u votua unanimisht.
Zgjedhjet për Presidentin e Kosovës janë mbajtur në Kosovë dhe jashtë saj, në vendet ku kishte shqiptarë nga Kosova.
Raporti i Komisionit Qendror për Zgjedhjet në Kosovë konstatonte edhe se, “nga së paku 130 vende për Parlament, 100 janë zgjedhur përmes votimit të drejtpërdrejtë, pra, në bazë të sistemit të shumicës, ndërsa 30 vende janë zgjedhur përmes sistemit proporcional”.
Regjistrin zgjedhor të Kosovës e përbënin 853.432 votues, prej të cilëve 762.257 kanë dalë në vendvotime, pra 89.32 përqind të votuesve të regjistruar.
Zgjedhjet në Kosovë u mbikëqyrën nga 8 grupe vëzhguesish nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe nga shtetet evropiane. Këto zgjedhje i përcollën 82 ekipe gazetarësh apo të agjencive të lajmeve nga mbarë bota.
Vlerësimet e vëzhduesve dhe gazetarëve nga bota ishin se zgjedhjet ishin të mira, të rregullta dhe fer, por të zhvilluara në kushte të jashtëzakonshme okupimi.
Të gjitha këto i kam raportuar nga 24 maji 1992, kur nisa raportimet për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë, me lidhje telexi, e vetmja e mundëshme atëherë nga Prishtina në Tiranë, për zgjedhjet e para pluraliste kosovare. Raportimet i bëja nga zyra e telexit në Pallatin e Shtypit Rilindja – ambientet e gazetës së rezistencës “Bujku”, të vetmes së përditshme shqipe kosovare në atë kohë, me orientim e përcaktim të fuqishëm demokratik perëndimor euroatlantik e pjesë e lëvizjes e luftës për liri e pavarësi, themelues-kryeredaktor i parë i së cilës isha, e që kishte nisë të dalë nga 18 janari 1991 dhe sfidonte ndalimin e gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja dhunshëm me ndërhyrje policore nga regjimi okupues i Beogradit. Që atëherë edhe themeluam bashkëpunimet e para të mediave Shqipëri-Kosovë, me marrje nga Tirana të shkrimeve të Agjencisë Shtetërore të Lajmeve dhe botimin e tyre në gazetën e vetme të përditshme shqiptare në Prishtinë.
Zgjedhjet e para pluraliste, presidenciale e parlamentare, të lëvizjes për liri e pavarësi, në rrethana të rënda okupimi e shtetrrethimi nga regjimi i dhunës serbe, të mbajtura në 24 maj 1992, ishin zgjedhje të rezistencës gjithëpopullore kosovare të shqiptarëve që krijuan një rend demokratik dhe forcuan institucionalisht Republikën e shpallur të Kosovës në zhvillime historike, që pasonin Deklaratën e Pavarësisë të 2 Korrikut e Kushtetutën e 7 Shtatorit 1990, si dhe Referendumin e 26 deri 30 shtatorit 1991, në të cilin për shtet sovran dhe të pavarur u deklaruan 99,87 përqind e qytetarëve pjesëmarrës masivisht në votim – 87,01 përqind.
Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova, në intervistën ekskluzive, të parën të një presidenti kosovar dhënë Agjencisë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë para 24 viteve, të cilën e cilësonte edhe si një hap në politikën globale të shqiptarëve, si edhe vazhdimisht, falenderonte dhe vlerësonte për informimin nga Kosova e për Kosovën.
“Falënderoj Agjencinë Telegrafike Shqiptare për informimin nga Kosova e për Kosovën. Edhe kjo që pata rastin të bisedoj për këtë agjenci, që reprezenton Shqipërinë dhe çështjen shqiptare, është një hap në politikën globale, në integrimet shqiptare. Edhe ne bëjmë përpjekje që këtu në Kosovë përmes Qendrës sonë për Informim të kemi një agjenci të vogël, e cila raporton për situatën e përditshme në Kosovë. Duhet një bashkëpunim midis këtyre dy institucioneve dhe institucioneve të tjera në Kosovë dhe në Shqipëri”, theksonte Presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova në intervistën ekskluzive derisa bisedonim gjatë ditën e enjte të 22 shtatorit 1994, në zyrën e tij, ku sot është muzeu – Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova.
Ishte vit i kohëve të rënda të okupimit e dhunës kundër shqiptarëve të Kosovës. “Një represion masiv në Kosovë ka rritur tensionet politike këtu dhe në rajon, ndaj është e domosdoshme prania ndërkombëtare”, e përshkruante situatën dhe e kërkonte zgjidhjen Presidenti Rugova, në intervistën ku fliste edhe për “lidhjet konfederale apo bashkimin me Shqipërinë” të Republikës së Kosovës, si dhe për një “politikë globale që sa më parë të bjerë muri mes shqiptarëve”.
Ajo intervistë e parë e një presidenti të Kosovës – Rugovës dhënë Agjencisë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë është botuar në shumë media shqiptare e në botë, e edhe në Kosovë në gazetën e asaj kohe “Bujku”, ballina e faqe të tjera të së cilës janë të ekspozura te “Shtypi i kohës”, pjesë e ekspozitës “Kontributi i Presidentit Historik Dr. Ibrahim Rugova në Shtetformimin e Kosovës”.
Kosovarët votuan 99,87 për qind për Kosovën shtet Sovran dhe i Pavarur në Referendumin e mbajtur nga 26 deri në 30 Shtator 1991, konstatonte Komisioni Qendror për Zbatimin e Referendumit në raportin e tij të botuar në ballinën e gazetës “Bujku”, në numrin e 4 tetorit 1991.
Me kryetitullin “Mbi 99 për qind të votuesve për Sovranitetin Shtetëror të Kosovës”, me mbititullin “Kumtesë e Komisionit Qendror për Zbatimin e Referendumit të Kuvendit të Republikës së Kosovës” dhe me nëntitullin “Prej më se 1 milion votuesve kanë dalë në votime mbi 870 mijë veta ose rreth 85 për qind e numrit të pëgjithshem të qytetarëve me të drejtë vote. Pjesëmarrja e serbëve dhe e malazezve në referendum ishte simbolike”, gazetën e rezistencës shqiptare në Kosovë “Bujku” e lexojmë në ekpozitë…
Aty pranë lexojmë edhe ballinën e gazetës Rilindja të 3 Korrikut 1990 për ngjarjen e madhe të 2 Korrikut historik 1990, kur në shtetrrethim dhe para snajperëve serbë, Kosova me Deklaratën Kushtetuese të Kuvendit të saj shpallte pavarësinë, e cila atëherë nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithatë ishte dhe njihej si deklarim i fuqishëm i vullnetit kombëtar, politik e demokratik.
Edhe në një film dokumentar të shfaqur në seancën solemne të Kuvenditë të Kosovës në 25 vjetorin e Deklaratës Kushtetuese shihej gazeta Rilindja në duart e delegatëve, në mbledhjen para dyerëve të mbyllura të Kuvendit të Kosovës.
Rilindja ishte me delegatët e Kuvendit të Kosovës në ngjarjen historike për të cilën raportoi gjerësisht me ekip gazetarësh e fotoreporterësh dhe kishte edhe redaksionalin tim me titull “Fillim i së nesërmes”, të botuar në ballinë në 3 korrik 1990, ku theksoja se, “Deklarata Kushtetuese e delegatëve të Kuvendit të Kosovës është deklarim i popullit për barazi e subjektivitet të plotë të Kosovës e të shqiptarëve… është fitore e akt historik i shprehjes së vullnetit gjithëpopullor demokratik, është fillimi i fundit të pabarazisë e padrejtësive…Kosova e re, ajo me rregullim kushtetues sipas Deklaratës të sapo aprovuar do të jetë një djep kombëtar dhe i bashkëjetesës për të gjithë, i të drejtave të plota…”
Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova në një intervistë të botuar në 15 prill 1990 në revistën “Fjala” në Prishtinë, duke komentuar debatet që zhvillohen në atë kohë thoshte: “Ne si Lidhje Demokratike e Kosovës pak më vonë do të dalim me një Deklaratë Kushtetuese që do të inkuadrohemi në këto debate për Kushtetutën e re”, duke paralajmëruar në këtë mënyrë Deklaratën e njohur Kushtetuese për Pavarësi, të 2 Korrikut 1990, të Kuvendit të Kosovës.
Pak më vonë Presidenti historik Rugova do të deklarojë se, “pa shqiptarët si subjekt i barabartë politik nuk mund të ekzistojë as federata dhe as konfederata jugosllave” (“Hrvatski rubikon”, qershor Zagreb-Kroaci).
Rugova si kryetar i Lidhjes Demokratike të Kosovës, e cila tashmë tubonte rreth 700 mijë anëtarë, përshëndet dhe mbështet i pari Deklaratën e 2 Korrikut 1990, duke e quajtur një dokument historik dhe Deklaratë për Pavarësinë…
Më herët, në vitin 1989, në kremtimin e serbëve të 600-vjetorit të Betejës së Kosovës, të cilën e kishin humbur, Rugova e quante provokim për shqiptarët. “Është thjesht një festë shoviniste serbe”, deklaronte ai.
Dy ditë para se në atë “festë” në vendin e Betejës së Kosovës – në Gazimestan afër Prishtinës të vinin rreth një milionë serbë dhe tërë krerët e atëherë Jugosllavisë dhe Serbisë, Ibrahim Rugova do t’i deklarojë gazetës së njohur gjermane “Shpigel” më 26 qershor:
“Nëse Serbia përpiqet për të shtypë identitetin tonë kombëtar, atëherë do të ketë një kryengritje. Unë vetëm mund t’i paralajmëroj serbët: edhe ata janë një populli i vogël. Në të kaluarën sa herë që një popull i vogël është përpjekur të luajë rolin e një fuqie në Ballkan, kjo ka përfunduar me tragjedinë e tij”. Pas kësaj deklarate Rugova kërcënohet seriozisht nga pushteti.
Në ditën e kremtimit të Betejës së Kosovës, ku kishte folur lideri serb Milosheviç, që u bë i njohur si kasapi Ballkanit, i cili më vonë përfundoi në Gjykatën Ndërkombëtare për Krime Lufte në Hagë, Rugova në banesën e tij i jep intervistë gazetarit të “Zëri të Amerikës” që kishte përcjellë manifestimin e serbëve, në të cilën denoncon kremtimin si shovinist dhe antishqiptar.
Dhe, në atë kohë, në muret e hyrjes së ndërtesës ku banonte Rugova serbët kishin shkruar një parullë shoviniste e makabër, në gjuhën e tyre serbe, që përkthyer shqip thoshte: “Vetëm shqiptari i vdekur është shqiptar i mirë”…
Dhe, derisa shikojmë dokumente e foto të ekspozitës për Presidentin historik të Kosovës, Marjan Cubi kujton edhe se po në vitin 1989, Dr. Ibrahim Rugova në vjeshtë për herë të parë shkon në Nju Jork, ku merr pjesë dhe flet në një tubim kushtuar 300-vjetorit të vdekjes së shkrimtarit të tij të dashur Pjetër Bogdani.
Në ekspozitë, ndalemi gjatë para fotove me Shenjëtëreshën Shqiptare Nënë Terezën, me Presidentin Amerikan Bill Clinton e personalitete të SHBA e të Botës…
Rrugës për në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, ka takuar të Lumen Nënë Tereza, nobelisten-nënën tipike shqiptare, që është edhe e gjithë botës, siç është shprehur ai.
Ishte viti 1995, kur në 7 dhjetor Presidenti i Republikës së Kosovës, Ibrahim Rugova, takohet me Nobelisten Shqiptare Nënë Terezen. “Do të lutem për popullin e Kosovës”, tha Nëna Tereze gjatë këtij takimi me Presidentin Rugova. Takimi u zhvillua në Aeroportin e Romës, gjatë rrugës së Presidenti Rugova për në Uashington.
Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, pas takimit me Nobelisten Shqiptare Nëna Terezë në Aeroportin e Romës, të nesërmen, në 8 dhjetor mbërrin në Uashington dhe takohet me Sekretarin Amerikan të Shtetit Uoren Kristofer, për herë të dytë brenda vitit 1995, pas takimit të parë në 22 qershor, kur po ashtu, takohet me liderin e shumicës në Senatin Amerikan, Robert Dol.
Në rrugëtimin drejt lirisë e pavarësisë së Kosovës, Presidenti historik Rugova kishte udhëtime të shpeshta drejt Uashingtonit, ku në vitin 1994, në 4 shkurt, kishte takuar Presidentin e SHBA-ve, Bill Clinton. Takimi u zhvillua në hotelin “Hilton” të Uashingtonit, para fillimit të Lutjes kombëtare të mëngjesit, që organizohet për çdo vit në kryeqytetin amerikan.
Presidenti Amerikan Clinton, Nënpresidenti Al Gore e personalitete të tjera ndërkombëtare, prezentuan sfidat aktuale dhe ftuan për çaste të prehjes shpirtërore, udhëheqje morale dhe paqësore të politikës botërore.
Pas kthimit në Prishtinë në 14 shkurt 1994, Presidenti Rugova theksonte: “Vlerësoj shumë të rëndësishëm dhe të dobishëm takimin me Presidentin Amerikan Clinton, i cili shfaqi shqetësime për gjendjen në Kosovë dhe vlerësoi lart politikën tonë për zgjidhjen e çështjes së Kosovës me mjete politike e në rrugë paqësore”. Clinton dhe Al Gor përsëritën qëndrimin se SHBA-të nuk do të lejojnë zgjerimin e konfliktit në Kosovë.
“Unë e kam takuar Presidentin Rugova dhe jam admirues i flakët i tij si dhe i hapave të rëndësishëm që populli i Kosovës i ka bërë për zvogëlimin e mundësive të përhapjes së një dhune me përmasa të gjera. Ne po e vëzhgojmë situatën për së afërmi atje. Për të penguar konfliktin në rajon ne kemi dërguar trupat tona në Maqedoni”, deklaronte Nënpresidenti Amerikan Al Gore në 27 prill 1994.
Edhe në vitin 1998, në 29 maj, më pak se një vit para ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë në 24 mars 1999, Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova në Uashington ishte takuar me Presidentin Amerikan Bill Clinton. Pas takimit Rugova deklaron: “Ne ritheksuam se zgjidhja më e mirë për Kosovën do të ishte shteti i pavarur”. Ndërsa, Clinton thotë se Kosova është një nga shqetësimet amerikane dhe se SHBA-të do të intensifikojnë angazhimin për zgjidhjen e çështjes së Kosovës në kuadër të Grupit të Kontaktit dhe të NATO-s.
Personalite të larta nga e gjithë bota, sa herë që vijnë në Kosovën e lirë e të pavarur kujtojnë me vlerësimet më të larta Presidentin historik Rugova.
Presidenti amerikan Bill Clinton, në 1 nëntor 2009, në fjalën e tij në Kuvendin e Kosovës, por edhe në sheshin me emrin e shtatoren e tij në Prishtinë, ka përkujtuar Presidentin e Kosovës, Ibrahim Rugova dhe një gurë kristali të cilin ai ia kishte dhuruar gjatë takimit.
“Ai gurë kristal të cilin ma dha Rugova i është dhuruar një universiteti, por për një kohë ai ishte i njohur edhe në SHBA me emrin ‘Guri i Rugovës’”, ka thënë Presidenti amerikan Clinton.
Ai ka treguar se është rritur në një vend që ka gjeologji të ngjashme me Kosovën, në Arkanzas. “Atëherë, ai (Rugova), më tha se duhet të na ndihmosh”, ka përkujtuar ish-Presidenti i SHBA-ve Bill Clinton.
Në mbrëmjen e 24 marsit 1999, kur ndodhi ndërhyrja shpëtimtare e NATO-s me bombardimin e caqeve të forcave kriminale serbe, në terrin e natës dhe të okupimit të egër, drita e shpërthimeve të goditjeve nga qielli të aviacionit të forcës më të madhe planetare shihej si një shpresë e besim për të ardhmen e ëndërrave për lirinë e paqen derisa në Kosovë kishte marrë përmasa gjenocidi terrori i spastrimit etnik kundër shqiptarëve.
“Tani, bindja jonë e fortë për gjithçka që po ndodhë në Kosovë është e vetmja shpresë e popullit të Kosovës”, theksone në atë ditë e orë historike Presidenti i SHBA-ve, Bill Clinton, derisa nga Shtëpia e Bardhë i drejtohej kombit amerikan, duke folur për zhvillimet tragjike në Kosovë dhe ndërhyrjen shpëtimtare të NATO-s.
Presidenti Amerikan Clinton me rastin e shuarjes në 21 janar 2006 të Presidentit historik të Kosovës Rugova shprehej: “Kam pasur nder ta mbështes luftën e tij për paqe dhe liri”…
Këto ngjarje nëpër kohë që i përkujton ekspozita në Muzeun e Kosovës i kemi kujtuar edhe gjatë vizitës në 16 gusht 2016 në Shtëpinë e Pavarësisë së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova në Prishtinë të delegacionit të Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra, kryesuar nga zv/kryetari Agim Rexhaj, ku ishin edhe Laura Rexhaj, Marjan Cubi – arkëtar i Vatrës, Dila Cubi, Fran Marku, Mhill Gjuraj, Pashk Maksuti, Mëhill Velaj, e pastaj edhe derisa në ëmbëltoren e afërt ku pinte kafe Presidenti historik Rugova pinim kafe edhe ne…Vatranët Presidentin Rugova e kanë pritur e shoqëruar në të gjitha vizitat në SHBA…
Është një rrugë e gjatë dhe me shumë sakrifica e kontribute derisa Kosova dhe shqiptarët kanë arritur këtu ku janë: Kosova është e lirë 19 vite, nga 12 Qershori 1999, kur nisën të hyjnë forcat shpëtimtare paqeruajtëse të NATO-s. Pavarësia e Kosovës, e shpallur para 10 viteve, në 17 Shkurt 2008, është njohur deri tani nga 116 shtete të botës anëtare të OKB-së. SHBA-të e kanë njohur pavarësinë e Kosovës që në ditën e parë pas shpalljes. Nga vendet fqinje pavarësinë e Kosovës nuk e ka njohur ende vetëm Serbia, ndërkohë që në Bruksel vijon dialogu për normalizim marrëdhëniesh, ndërmjetësuar nga BE e mbështetur nga SHBA….
Që prej 22 vitesh, SHBA-të janë vendi i parë nga gjithë bota me prani diplomatike në Kosovë. Në vitin 1996, në 12 janar, Presidenti historik Ibrahim Rugova përshëndeste paralajmërimin e atëherë Ndihmës-Sekretarit të Shtetit të SHBA, Riçard Hollbruk, për hapjen e një Zyre Amerikane në kryeqytetin e Kosovës, në Prishtinë. “Ky është një moment i rëndësishëm në marrëdhëniet e shkëlqyera midis SHBA dhe Kosovës, dhe tregon kujdesin e vazhdueshëm amerikan për gjendjen në Kosovë dhe çështjen e Kosovës”, theksonte Rugova dhe shfaqëte shpresën se edhe vende të tjera, nga Evropa, do të hapnin zyra të tilla në Kosovë.
Hapja e Zyrës Amerikane në Prishtinë u bë nga Nënsekretari Amerikan i Shtetit, Xhon Kornblum, në një ditë historike – në 6 qershor 1996.
Fillimisht, Zyrtari i USIA-as (Agjencia Informative Amerikane), Majkëll Mekllellën (Michael McClellan) në 22 maj 1996 ka mbërritur në Prishtinë për të udhëhequr punët në hapjen e Zyrës së këtij shërbimi.
Hapja e përfaqësisë amerikane në kryeqytetin e Kosovës ishte festë për kosovarët dhe u përjetua si një moment shumë i rëndësishëm dhe historik për të ardhmen, raportoja atëherë.
Pas përfundimit të luftës, në Kosovën e lirë, Zyra e SHBA-ve në Prishtinë (USOP) rifilloi të punojë në shtator të vitit 1999.
USOP përfaqësonte Departamentin e Shtetit të SHBA-së, Agjencinë për Zhvillim Ndërkombëtar të SHBA-së (USAID), Departamentin për Drejtësi dhe Departamentin për Mbrojtje.
Më pak se dy muaj pas shpalljes së Pavarësisë, para 10 viteve, Zyra e SHBA-së në Prishtinë u bë Ambasadë në 8 prill 2008, ndërsa, po atë vit historik, në 18 korrik, Tina Kaidanoë është betuar si ambasadore e parë Amerikane për Republikën e Kosovës.
Pak ditë pasi u konfirmua nga Departamenti Amerikan i Shtetit si ambasadore Kaidanoë solli letrat kredenciale të emërimit e pritur në takim në 25 korrik 2008 atëherë nga Presidenti i Kosovës Fatmir Sejdiu, i cili pasoi Presidentin historik Rugova – të kohës së paraluftës, luftës e pasluftës, në liri e drejt pavarësisë.
Në 1 korrik 2009 Prishtina ndau 5 hektarë truall për ndërtimin e objektit të ri të ambasadës së SHBA-ve në Kosovë, ndërsa në 5 maj 2015 u zhvillua ceremonia e përurimit të fillimit të ndërtimit që ende vazhdon.Në Muzeun e Kosovës Marjan Cubi edhe ka shkruar në një faqe në Librin e Ekspozitës, duke shprehur e theksuar përshtypjet më të bukura e kujtimet e shumëta nga takimet me Kryetarin Historik dhe Legjendar Dr. Ibrahim Rugova, kur shkonte në SHBA…
Si nga një udhëtim nëpër kohë e histori dalim nga ekspozita “Kontributi i Presidentit Historik Dr. Ibrahim Rugova në Shtetformimin e Kosovës” që vijon të jetë e hapur në Muzeun e Kosovës, ku shohim në katin tjetër edhe ekspozitën arkeoloigjike duke na u bërë ciceron edhe historiani Arben Arifi, një i njohur i Marjan Cubit, me të cilin fillimisht u takuam në Katedralen Nëna Terezë, e më pas para se të nisen bashkë drejt Klinës e Gjakovës pinim kafe e kuvendonim në një një nga restorantet tradicionale shqiptare në Prishtinë…

KUR BASHKOHEJ GJAKU I SHPRISHUR I ARBËRIT ME VATRANËT

July 20, 2018 by dgreca

ME 20- 30 NËNTOR 1969, ME RASTIN E 60 VJETORIT TË DIELLI AI SOLLI PËRFAQËSUES TË ARBËRESHËVE TË ITALISË NË BOSTON DHE NJU JORK NË VEPRIMTARI 10 DITORE…/

* U SHUA ME 1 KORRIK DHE U PËRCOLL PËR NË BANESËN E FUNDIT ME 3 KORRIK 1970./

NGA DALIP GRECA/

Diaspora shqiptare ishte e pafat pse unifikusi i gjakut të shprishur të Arbërit, Peter Genci Chikos, i biri i njërit prej themeluesve të Vatrës, arkëtarit të parë të saj, bashkëshoqëruesit të Fan S Nolit në krijimin e Kishës Orthodokse Autoqefale, ish Kryetari i Besa-Besën, Llambi Chikozit, qe jetëshkurtër. Ai ndërroi jetë në fillim të betejës për të bashkuar gjakun e Arbërit të shpërndarë nëpër botë. Shkoi në vendbanimet e arbëreshëve, në Palermo, në Romë, u prit nga Papa, mori pjesë në veprimtaritë kushtuar 500 vjetorit të Heroit Kombëtar Gjergj Kastrioti Skenderbe, dhe një vit më pas e “tundi” Amerikën tek solli një përfaqësi personalitesh arbëreshësh, profesorë, akademikë, studiues, klerikë, vajza të reja, që për 10 ditë u bashkuan me shqiptarët e Amerikës dhe organizuan koncerte e vizita në Boston, paradën e madhe shqiptare në Nju Jork, në Avenunë e 6-të, një seminar shkencor 3 ditor, ekspozita pikture me punimet e Ibrahim Kodrës dhe Lin Delisë, Lutje fetare në Katedralen Snt. Patrick, me të tri besimet, darkë solemne me 2 mijë veta etj….

…Ishte vetëm 52 vjeç, kur në mengjes herët të 1 korrikut 1970, në shtëpinë e tij në adresën:110 Crestvieë Rd, Belmont, Boston, ndërroi jetë pas një ataku në zemër. Mbrëmjen e kishte kaluar me mikun e tij të mirë, një nga kryetarët e Vatrës ndër vite, doktorin e parë të shqiptarëve në Amerikë Andrew Elia. Kishin biseduar gjatë rreth punëve të Vatrës dhe së ardhmes së saj. Peter Chikos sapo ishte kthyer në Boston pas një udhëtimi njëmujor nëpër Evropë, ku kishte takuar personalitete të ndryshme evropiane dhe krerët e mërgatës shqiptare në vijim të ëndrrës së tij për të bashkuar të gjithë shqiptarët.

I BIRI I BASHKËTHEMELUESIT TË VATRËS, LLAMBI CHIKOZI

Peter Chikos ishte i biri një patrioti të njohur, që kishte ardhë në SHBA në fillim të Shekullit XX. I ati i tij, Llambi Chikozi kishte qenë në udhëheqje të Shoqërisë Besa-Besën, një ndër nisiatorët dhe mbështetsit e krijimit të Kishës Autoqefale Orthodkse shqiptare, guri i themelit të Federatës. Llambi Chikozi ishte një ndër pesë anëtarët e Komisionit themelues të Vatrës dhe me 28 prill kur Federata u shpall e themeluar atij iu caktua detyra e arkëtarit të parë të Vatrës.

Peter Chikos kishte ardhë në jetë në Janar të vitit 1918 në Boston. Ai kishte qenë një fëmijë i mbarë dhe në mësime shkëlqeu. Peter Chikos mbaroi universitetin për Drejtësi duke përfunduar me rezultate të larta studimet në Northeast të Bostonit, në fakultetin e Drejtësisë.

Gjatë Luftës së Dytë botërore shërbeu në shtabin e Gjeneral Eisenhoëer në Francën në Armatën e Gjashtë. Ai ishte pjesë e formacioneve luftarake amerikane që çliruan Francën dhe më pas ishte pjesë në komisionin e Kontrollit të Berlinit. Majori Peter Chikos është dalluar në kryrjen e detyrave luftarake. Ai është dekoruar për trimëri dhe zgjuarsi në fushën e luftës me Medaljen”Croix de Guerre avec Palmes” nga Gjeneral Leclerec i Francës e me Medaljen e “Yllit të Bronzit” nga Ushtria e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.U largua me nder nga Ushtria në fund të luftës duke pasur gradën e Majorit.

Në jetën civile Peter Chikos ishte po aq i sukseshëm. Ai ishte themelues dhe partner i Agjensisë së Sigurimeve “Chickering Insurance” të Bostonit, nga më të mëdhatë dhe më të suksesshmet në të gjithë New England.

KRONIKA- PËRCJELLJA, PIKËLLIMI I FAMILJES DHE KOMUNITETIT

Ishin mbledhë disa qindar bashkombas në shtëpinë mortore në Watertown, në një lagje aristokratike, siç e përshkruan revista “Shejzat”, “Koha”, dhe gazeta që ai e deshi dhe për të cilën punoi me shpirt, “Dielli” shqiptarëve të Amerikës. Pjesmarrësit ishin aq të shumtë sa nuk i merrte shtëpia e madhe mortore, por një pjesë rrinin jashtë dhe policia rregullonte trafikun dhe mbante rregullin. Kryetarit të Vatrës iu bë një nderim i jashtzakonshëm. Katër dhoma ishin plot me kurora me lule të sjella nga personalitetet e shtetit, nga familja, nga vatranët, komuniteti, dhe arbëreshët.

Me 3 korrik kortezhi i gjatë i makinave, të cilit i prinin 6 automobila me kurora me lule, e dërguan arkivolin me trupin e pajetë të kryetarit Chikos në Kryekishën “Shën Gjergji” të Imzot Nolit, në atë kishë, ku kishte kontribuar aq shumë edhe i ati i Peter Chikos, Llambi Chikozi, por dhe ai vetë. Kumbona e Katedrales ra përmortshëm duke përcjellë me jehonën e saj njërin nga shqiptarët që pat një ëndërr: Të bashkonte shqiptarët, kudo që jetonin nëpër botë; Kryetarin e Vatrës, Peter Chikos. Përpara Kishës ishin mbledhur qindra bashkombas të ardhur nga shtete të ndryshme të Amerikës, por dhe nga Kanadaja. Katedralja ishte mbushë aq shumë sa nuk mund t’i mbante. Arkivoli ishte mbuluar me Flamurin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, nën atë flamur Majori kishte luftuar në radhët e ushtrisë më të fuqishme të botës,madje pranë Gjeneralit të famshëm Eisenhower. Gjashtë vetë e shoqëronin arkivolin, ku përveç autoriteteve, dallonin ish kryetari i Vatrës Anthony Athanas dhe dr. Hamdi Oruçi, drejtusi i veprimtarive të 60 vjetorit të Gazetës Dielli. Meshën e kryesoi Peshkopi i Kishës Orthodokse Autoqefale Shqiptare në Amerikë Hirësia e Tij Stephan Lasko, i ndihmuar nga At Sotir Dilogjika, At Christ Ellis, At Nick Liolin dhe Arthur Liolin…

Pas meshës Hirësia e tij Peshkop Stephan Lasko mbajti një fjalim prekës. Fjalimin nekrologjik e mbajti dr. Andrew Elia, i cili kishte qenë bashkëbiseduesi i fundit me të ndjerin.

Në emër të Vatrës nga altari i Kishës foli miku i tij, dr. Hamdi Oruçi.

Trupi i kryetarit të Vatrës u varros në të njëjtën varrezë ku pushonin trupat e Fan S. Nolit, Faik Konicës dhe vatranëve të tjerë. Ceremonia u mbyll me drekën e Lamtumirës, që u shtrua në restorantin e famshëm të Athony Athanas ”Pier Four”. Dy sallat e mëdha të restorantit ishin të mbushura pot. Në drekën e mortit e “qau” me fjalë shpirti kryetarin, që iku në kulmin e punëve të mira për Vatrën, z. Hajdar Tonuzi, nën/kryetar i Vatrës.

Në të gjitha veprimtaritë përcjellëse ishin të përfaqësuara zyrtarët kryesorë të shtetit: Guvernatori, Kryetari i bashkisë, Kongresitët dhe senatorët. Nga Çikago kishte ardhë Profesor Torielli, i Universitetit të Loyola, që kishte qenë komandant i Petter-t gjatë luftës, kishin ardhë përfaqësues nga institute të njohura e agjensi sigurimesh etj. Vatra e Bostonit ishte e gjitha aty, por edhe degët e Vatrës nga shtete të ndryshme; nga Detroiti, Waterbury, New Yorku, New Jersey, Chikago, Ohio, Toronto. Një përfaqësi e përbërë nga ish kryetarët e Vatrës qëndronte në krye: Andrew Elia, Ali Arrëza, Christo Thanas, James Thanas, Barney Kirka, Editori i Diellit dr. Athanas Gegaj, Editori i gazetës”Liria” Dhimiter Trebicka etj. Nga personalitetet e Mërgimit shquheshin: Tahir Kolgjini, Selim Damani, Vasil Germenji, Dr. Rexhep Krasniqi, Sami Caushi, Lemi Kokalari, Vahit Chika, Nick Kreshpani, Ago Agaj, Reis Agaj, Gjon Gjinaj, një nga luftëtarët e lirisë etj.

Kryetari i Vatrës Peter Chikos la pas: Zonjën Nicholina, tre fëmijët- Marlyn 20 vjeçare, Paul 19 vjeçar dhe Roberta që atë kohë ishte 15 vjeçare; la vëllanë John; dy motra- zonjën Flora Theodore prej Belmont, zonjën Tefi Chani prej Brockton, Boston.

GAZETA”DIELLI” E VAJTOI KRYETARIN DY JAVË PAS VDEKJES

Duke qenë se gazeta e Vatrës”Dielli” për arsye financiare nuk mundi të botohej dy javët e para të korrikut 1970, kryetari u vajtua dy javë më pas, në numrin e 15 Korrikut. Aso kohe gazeta printohej në format të madh dhe të katër faqet iu kushtuan kryetarit. Gazeta hapej me titullin e madh me shkronja kapitale:Kryetari i Vatrës Peter Chikos na la,por ai jeton në zemrat tona”. Nën këtë titull botohej elegjia e kryetarit të komanduar të Vatrës,Hajdar Tonuzi.Tonuzi e niste vajtimin për kryetarin kështu:” Të ndodhesh para trupit të pajetë të Peter Chikos,i cili papritmas u nda nga gjiri ynë, vetëm po të jesh prej gurit nuk tronditesh dhe s’ka mundësi që të mos pyesësh veten:-Pse fat i keq qëllon mu në zemër komunitetin tonë? Pse vdekja e tmerrshme rrëmben të riun në moshën më të bukur që premton aq shumë për Kombin tonë, për Federatën Vatra dhe për familjen e tij?

Ikja e një personaliteti të njohur si Peter Lukas, qe një humbje tragjike për Vatrën së cilës i kishte dedikuar vullnetin, energjinë dhe inteligjencën. Përpara kësaj vdekjeje,përpara fuqisë msterioze të Zotit, ne mbetemi të ngurosur në vend, me duar të lidhura,- vajtonte Tonuzi në emër të vatranëve, duke arritë në përfundimin se: Komuniteti shqiptar humbi një të ri pa njolla, një lider që e donin të gjithë krahët, askush s’kishte ç’të thosh për të, një ves nuk ia gjenin. Po ashtu ai ishte një personalitet që kishte miqësi në qarqet më të larta të politikës amerikane; ishte njeri me kulturë të gjërë e me aktivitet të pandërprerë, ndodhej përherë në mes të Bostonit, Washingtonit, Nju Jork-ut, Romës, Palermos…

Për kryetarin e komanduar të Vatrës, vdekja e Peter Chikos ishte më e rënda pas vdekjes së Faik Konicës dhe Fan S. Nolit. Jeta Chikos ishte e shkurtër, por e mbushur me vepra të mëdha. Ishte vetëm dy vjet në krye të Vatrës por shërbimet që i bëri vetë Vatrës dhe çështjes Kombëtare Shqiptare, ishin të jashtzakonshme. Emri i Vatrës mori fluturim anë e mbanë botës. U bë ajo Vatër si dikur, kur luante rolin e shtetit të vdekur shqiptar. Për të realizuar idenë e bashkimit të shqiptarëve ai udhëtoi shumë nëpër Amerikë dhe Europë, shkriu energjitë dhe pasuritë e tij në funksion të kësaj ideje, duke mbajtur konferenca, duke zhvilluar bisedime, duke evokuar trimërinë e inteligjencën e racës shqiptare.

Jo vetëm Vatra dhe degët e saj në Boston, Nju Jork, Nju Xhersi, Ohajo, Mancester NH, Worcester MA, Waterbury CT, Toronto-Kanada, por edhe komuniteti e vajtoi kryetarin e Vatrës me përfaqësuesit e saj: Avokati Selim Damani për Organizatën e Legalitetit, Sami Çaushaj për Ballin Kombëtar, Ago Agaj nga Blloku Independent; madje edhe Zëri i Amerikës, edhe Veteranët shqiptaro-Amerikanë etj.

Dielli ftonte vatranët për të vijuar veprën e kryetarit Chikos dhe u hap një fushatë kontributesh për të forcuar financiarisht Federatën. Ndër të parët që iu përgjigjën thirrjes ishin: Dr. Hamdi Uruçi, një nga miqtë dhe mbështetësit e kryetarit; zonja dhe zoti Economy, zoti dhe zonja Krachines, Louis Anastas, Agjensia e Sigurimeve Chikolino, Demeter Ligor, Ronald Theodhor e shumë të tjerë e pasuan në vijim.

EDHE GAZETAT AMERIKANE SHKRUAN PËR KRYETARIN E VATRËS

Gazeta amerikane “The Boston Globe” në numrin e saj të së Enjtes të 2 korrikut 1970, në edicionin e mëngjesit shkroi një artikull special për ta përcjell qyetarin shembullor amerikan Peter Chikos, pa harruar t’i përmend edhe origjinën shqiptare të prindërve si dhe suksesin në drjtimin e Federatës Pan- shqiptare të Amerikës ”VATRA”, bashkimin e mërgatës shqiptare dhe arbëreshe dhe sukseset në jeten ushtarake e civile.Gazeta shkruante : Si offcer i inteligjencës ushtarake ai ka shërbyer në stafin e Gjeneralit Aizenhauer gjatë pushtimit të Francës dhe ka luftuar për çlirimin e saj. Ai ka marrë pjesë në çlirimin e Jugut të Francës si pjese e grupit ushtarak nr.6 dhe shërbeu në Misionin “Berlin Controll” pas thyrjes së nazistëve.

Për shërbim të jashtzakonshëm në Gjermani ai u dekorua me Medaljen “Ylli i Bronztë” dhe “ Freanch de Croix de guerre with Palms”, shkruante Boston Globe, artikull qe e gjeme te perkthyer edhe en Diellin e 15 Korrikut 1970.….

Kur u lirua nga ushtria si Major i Shtabit të përgjithshëm ai ndihmoi të organizonte shoqatën shqiptaro-amerikane të veteranëve dhe ia doli mbanë. Është liruar nga Ushtria me nder si Major në shtabin e Përgjigjithshëm të gjeneralit të njohur Eisenhower.

Ai ndoqi hapat e babait të tij Harris(Llambi) Chikos, i cili ishte një nga themeluesit e kishës ortodokse autoqefale të shqiptare në Amerikës, duke marrë drejtimin e Federatës Pan-shqiptare të Amerikës’Vatra” një shoqatë patriotike shqiptaro-amerikane, nenvizonte The Boston Globe.Petter Chikos i dedikoi energjitë e tij edhe menaxhimit të gazetës Dielli, duke kryer detyrën e Menaxherit te gazetes. Ai e financoi gazeten dhe e fuqizoi atë nga ana finaciare.

Gazeta shkruan se Departamenti i Shtetit Amerikan e njohi lidershipin e tij në simpoziumin ndërkombëtar panshqiptar në Romë dhe Nju Jork në drejtimin e tij, shërbimet fetare të kishës katolike, orthodokse dhe muslimane u kryen në Katedralen Shën Patrik në Manhattan. Ai u prit personalisht nga Papa dhe nga liderët e qeverisë italiane si dhe figura të njohura shqiptare në egzil.

Peter Chikos ka pasë mbaruar shkollën për avokat në Northeastern University Law School, ai ka menaxhuar pasuritë e patundshme të familjes. Ishte themelusi dhe partneri i agjensitë e Sigurimeve më të mëdha në New England.Edhe Boston Herald Traveler, e 3 Korrik 1970 shkroi rreth kryetarit të Vatrës.

PUNËT E MËDHA TË PETER CHIKOS

Në fund të viteve ’60 të shekullit të shkuar kishte filluar një fazë idealizmi i diasporës shqiptare. Ishin veprimtaritë kushtuar 500 vjetorit të Gjergj Kastrioti Skenderbe, që zgjuan ndërgjegjen Kombëtare.Viti 1968 u konsiderua si “Viti i Shqiptarëve”. Shqiptarët nacionalistë të përzënë nga vendi i tyre prej regjimit komunist duke ua ndaluar kthimin në trojet ku u lindën, manifestuan ndjenja të larta kombëtare. U organizuan manifestime të fuqishme në Romë, Paris, Bruksel e Boston. Madje në Bruksel, megjithëse komuniteti shqiptar ishte i vogël në numër, u arrit që të ngrihej dhe një shtatore për Heroin Kombëtar, ku dha kontributin e vet edhe Federata Pan- shqiptare e Amerikës”VATRA”. Në manifestimet madhështore të Romës morën pjesë përfaqësi të shumta të botës shqiptare, përfshi edhe një dërgatë të Vatrës, së cilës i printe Kryetari i Vatrës Anthony Athanas, Peter G. Chikos, që atë kohë ishte menaxher i Gazetës Dielli, Christo Thanas, Selahedin Velaj, Dr, Hamdi Uruçi, Van Christo e të tjerë.

Vatranët u pritën me nderime të mëdha në Romë. Ata u nderuan edhe nga vetë Papa, që rezervoi një pritje të veçantë për Vatranët.

Pas manifestimeve të majit 1968 ne Boston, ku Peter Chikos ishte në ballë të komisionit përgatitor për festimet e Heroit Kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu, ai ndjehej plot energji e vullnet për të mos e lënë që të ftohej energjia e çliruar. Në vjeshtën e atij viti, në muajin Shtator, ai udhëtoi sërish drejt Italisë. Ishte i ftuar nga Qendra Ndërkombëtare për Studime Shqiptare në Palermo, ku mori pjesë në kuvendin e përvitshëm të asaj qendre. Vizita në Palermo, takimi me arbëreshët, pati një ndikim të jashtzakonshëm në zgjimin e shpirtit arbëror tek Chikos. Duke qenë se tash ishte në krye të Vatrës, ai u prit me adhurim nga arbëreshët. Chikos çuditet kur dëgjon të flitet shqip në vatrat arëbreshe, edhe pse kishin kaluar 500 vjet që të parët e tyre i kishin lënë trojet e arbërit, kur sheh se sa mirë i kanë ruajt traditat, këngët, vallet, ritet shqiptare. Ai habitet kur dëgjon profesorin nga Kosova të flasë plot pasion dhe pa u lodhur për më shumë se gjysëm ore për unazën e Skënderbeut, kur dëgjon ligjërusit të shpalosin historinë kombëtare të racës ilire.(Dielli ne Print, Korrik 2018)

(vijon në numrin e ardhshëm)

SPECIALE-Një ditë e lume, me vatranët nga SHBA në Kosovë

August 20, 2016 by dgreca

-Delegacioni i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra, kryesuar nga zv/kryetari Agim Rexhaj, në Ipeshkvinë e Kosovës, në 16 gusht 2016, u prit me shumë nderim e respekt nga Ipeshkvi i Ipeshkvisë së Kosovës, Imzot Dodë Gjergji, i cili e shoqëroi gjithnjë edhe gjatë vizitës në Katedralen “Nënë Tereza”…/

-Gurthemeli i Katedrales në Prishtinë u vu në 26 gusht 2005 për nder të 95 vjetorit të lindjes së Nënës Terezë nga ana e Presidentit historik të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova, Ipeshkvit të Ipeshkvisë së Kosovës Imzot Mark Sopi dhe kardinalit të Uashingtonit Teodor Mekkerik. Katedralja nisi të ndërtohet në 600 vjetorin e lindjes së kryeheroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu/

-E njohur në botë si Nënë Tereza, shqiptarja Gonxhe Bojaxhiu e lindur në 26 gusht 1910 në Shkup, do të shpallet e shenjtë nga Papa Françesku në 4 shtator 2016 në Vatikan/

-Kosova përgatit koncertin “Himni i Nënë Terezës”, që do të mbahet në Vatikan, në 3 shtator 2016, me rastin e shenjtërimit të të Lumturës Nënë Tereza/

-Në Katedralen “Nëna Tereza” janë ngritur flamujt e festës – titulli i reportazhit që kam shkruar në 1 Korrik të vitit 2010 – në 100 vjetorin e Nënë Terezës/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI/

PRISHTINË, 20 Gusht 2016/ Lajmin e Agjencisë shtetërore-zyrtare të lajmeve të Shqipërisë se shqiptarët në Nju Jork – SHBA kanë kontribuar me afër 2 milionë dollarë për ndërtimin e Katedrales “Nënë Tereza” në Prishtinë – kryeqytetin e Kosovës, të datës 18 gusht 2016, e morën dhe e botuan atë ditë, po edhe ditëve në vijim të javës e muajit, edhe shumë media kudo në trojt etnike e në botën shqiptare. Lajmi u transmetua shqip, edhe anglisht…

Si korrespondent nga Kosova prej çerek shekulli i Agjencisë Telegrafike Shqiptare -Agjencisë së lajmeve të shtetit shqiptar, e raportova atë lajm nga vizita e delegacionit të Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra, të kryesuar nga zv/kryetari Agim Rexhaj, në Ipeshkvinë e Kosovës, ku u pritëm me shumë nderim e respekt nga Ipeshkvi i Ipeshkvisë së Kosovës, Imzot Dodë Gjergji, i cili na shoqëroi gjithnjë edhe gjatë vizitës në Katedralen “Nënë Tereza”… Dhe, më tej Ipeshkvi Gjergji bashkë me delegacionin e Vatrës, që e ftoi, eci më këmbë nëpër rrugët e sheshet e Prishtinës për të marrë pjesë në ceremoninë e promovimit të emisionit të jashtëzakonshëm të Pullës Postare “Shenjtërimi i Nënës Terezë”, që u bë në ambientet e hotelit më të madh të kryeqytetit të Kosovës.

Me delegacionin e shqiptarëve të ardhur nga SHBA, ku ishin Agim Rexhaj, zv/kryetar Vatrës, Marjan Cubi – arkëtar i Vatrës dhe kryetar i Komisionit për mbledhjen e fondeve për ndërtimin e Katedrales “Nënë Tereza” në Prishtinë, si dhe Laura Rexhaj, Dila Cubi, Fran Marku, Mhill Gjuraj, Pashk Maksuti, Mëhill Velaj, i cili romanin e tij “Hyji në skëterrë” ia dhuroi Ipeshkvit Gjergji, gjatë gjithë kohës isha edhe unë, prej më shumë se një viti edhe korrespondent në Kosovë i Gazetës Dielli – organ i Vatrës.

Delegacionin e Vatrës, gjatë pjesëmarrijes në ceremoninë e promovimit të Pullës Postare “Shenjtërimi i Nënës Terezë”, e takoi dhe përshëndeti me shprehje respekti dhe vlerësimi edhe kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, si dhe kryeshefi ekzekutiv i Postës së Kosovës, Sejdi Hoxha.

Delegacioni i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra gjatë qëndrimit në Prishtinë vizitoi nga mesdita edhe Shtëpinë e Pavërësisë së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova, ndërsa kishte edhe shumë takime e biseda gjatë gjithë ditës edhe gjatë kalimit nëpër rrugë e sheshe të kryeqytetit kosovar. Takime, biseda dhe përshëndetje me plot respekt.

Ishte dita e 16 gusht 2016, të cilën pjesëtarët e delegacionit të Vatrës si dhe unë e nisëm me udhëtim drejt selisë së Ipeshkvisë së Kosovës në Prishtinë, për takimin në orën 09:00 me Ipeshkvin Imzot Dodë Gjergji, pritja e të cilit ishte plot përzemërsi.

Në Ipeshkvinë e Kosovës në mëngjes mbërrita herët që atje të pres ardhjen e delegacionit të Vatrës, vatranëve që vinin nga vise të ndryshme të tokave shqiptare. Para Ipeshkvisë kisha mbërritur në të njëjtën orë me Don Lush Gjergjin, Vikar Gjeneral i Ipeshkvisë së Kosovës me seli në Prishtinë, i cili hapi dyertë dhe hymë brenda…Ndërsa, pas pak vjen të më takojë edhe zëdhënësi i Ipeshkvisë, Don Fatmir Koliqi, dhe së bashku presim delegacionin e Vatrës. Nga dritarja shohim se para Katedrales së pari mbërrin Fran Marku…Dyert e Ipeshkvisë hapen, vijnë edhe të tjerët…Së bashku mirëpritemi nga Ipeshkvi Imzot Dodë Gjergji, ndërsa kryesuesi i delegacionit, zv/kryetari i Vatrës, Agim Rexhaj, falënderon dhe nisë një bisedë të gjatë ku flasin të gjithë, për punë, angazhime, aktivitete…

Ipeshkvi Imzot Dodë Gjergji vlerëson lart organizimin dhe kontributet e Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra, me kryetarin Dr. Gjon Buçaj e gjithë vatranët.

“E vlerësoj veçantë mënyrën e organizimit tuaj, të Vatrës, nga të gjitha trojet shqiptare së bashku…Vatra është edhe vatër e të mirave dhe kontributeve të mëdha për kombin”, shprehet ai.

Edhe nga ana e delegacionit të Vatrës edhe nga ana Ipeshkvit theksohet se Këshilli i Fondacionit për ndërtimin e Katedralës “Nënë Tereza” në Prishtinë, që vepron në Nju Jork dhe rrethinë, ka kontribuar për mëse 9 vite me afër 2 milionë – 1.800.000 dollarë, që janë mbledhur dhe janë dorëzuar.

“Mendojmë të vazhdojmë që deri vitin e ardhëshëm shifra të arrijë në 2 milionë dollarë”, shprehet Marjan Cubi, kryetar i Komisionit që vepron në Nju Jork për mbledhjen e fondeve për ndërtimin e Katedrales “Nënë Tereza” në kryeqytetin e Kosovës.

Ipeshkvi i Ipeshkvisë së Kosovës, Imzot Gjergji falënderoi dhe vlerësoi lart të gjitha kontributet dhe njoftoi delegacionin e Vatrës me të gjitha punët e kryera në Katedralen “Nënë Tereza”, gurthemelin e së cilës e vuri Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova dhe këtë të gjithë e kujtojmë gjatë bisedës.

Para 11 viteve, gjatë ceremonisë së vënies së gurthemelit të Katedrales katolike në Prishtinë, në 26 gusht 2005, Presidenti Rugova theksonte: “Sot është një ditë e madhe për kryeqytetin dhe për gjithë Kosovën, sepse po e bekojmë gurin e themelit të një tempulli të shenjtë, që i kushtohet Nënës së dashur shqiptaro-kosovare dhe Nënës së Njerëzimit – të lumturës Nëna Tereze – asaj që lartësoi nderin e Kosovës dhe të shqiptarëve në gjithë planetin duke i afirmuar vlerat tona dhe duke ndihmuar gjithë njerëzimin”.
Gurthemeli i Katedrales u vu për nder të 95 vjetorit të lindjes së Nënës Tereze nga ana e Presidentit Rugova, Ipeshkvit të Ipeshkvisë së Kosovës Imzot Mark Sopi dhe kardinalit të Uashingtonit Teodor Mekkerik, në oborrin e Gjimnazit “Xhevdet Doda”. Katedralja nisi të ndërtohet në 600 vjetorin e lindjes së kryeheroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu.

Ndërsa, para 20 viteve, 17 gusht 1996, Presidenti i Republikës së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova i dërgoi një urim Imzot Mark Sopit, Ipeshkv i Ipeshkvisë së Kosovës në atë kohë, me rastin e Ditës së shenjtë të kremtimit të 18 gushtit, duke shprehur besimin se së shpejti do kremtohet në Kosovën e lirë e të pavarur.
“Me rastin e Ditës së Shenjëtorëve të Ulpianës e të Dardanisë iliro-shqiptare, Florit e Laurit të viteve 117-138 pas Krishtit, pranoni urimet e mia të përzemërta.
Besojmë se së shpejti këtë ditë të shenjtorëve tanë ta kremtojmë në Ulpianë të Prishtinës në liri e pavarësi të Kosovës, si kremte popullore”, thuhej në urimin e Dr. Rugovës.

Edhe për Ditën e Shenjëtorëve të Ulpianës e të Dardanisë iliro-shqiptare, si urohej e kremtohej para 20 viteve…Edhe për gurthemelin e Katedralës “Nënë Tereza” para 11 viteve kam raportuar nga Kosova si edhe për shumë ngjarje të tjera të lëvizjes e luftës për liri, pavarësi e demokraci, dhe në këtë ditë të lume me Vatrën shqiptare nga SHBA në Kosovën e lirë e të pavarur vizitojmë Ipeshkvinë dhe Katedralen e ndërtuar në Prishtinë…

Ipeshkvi Gjergji duke iu përgjigjur interesimeve të delegacionit të Vatrës, foli edhe për ftesën e mundësinë e një vizite të Papa Françeskut në Kosovë.

Imzot Gjergji njoftoi edhe për përgatitjet e Kosovës të koncertit “Himni i Nënë Terezës”, që do të mbahet në Vatikan, në 3 shtator 2016, me rastin e shenjtërimit të të Lumturës Nënë Tereza.

E njohur në botë si Nënë Tereza, shqiptarja Gonxhe Bojaxhiu e lindur në 26 gusht 1910 në Shkup, do të shpallet e shenjtë nga Papa Françesku në 4 shtator 2016 në Vatikan.

Ndërkohë, për të shënuar ditëlindjen e saj dhe për të filluar zyrtarisht përgatitjen për shenjtërimin e Nënë Terezës, InfinityArt dhe Ipeshkvia e Kosovës organizojnë ekspozitë me portretet e Nënë Terezës, punime të artistëve të rinj të Kosovës.

Ekspozita do të hapet në 26 gusht në ora 10:00 e do të jetë e hapur deri në 28 gusht, prej orës 10:00 deri në 16:00, në Katedralen “Nënë Tereza” në Prishtinë.

KONCERTI PËR NËNË TEREZËN NË VATIKAN

Në 2 gusht 2016, Ipeshkvia e Kosovës, në bashkëpunim me F.A. “Nënë Tereza” dhe Filharmoninë e Kosovës, ka mbajtur Konferencë për media për të paraqitur zyrtarisht programin e Koncertit “Himni i Nënë Terezës”, që do të mbahet në Vatikan, më 3 shtator 2016, me rastin e shenjtërimit të Nënë Terezës.

Don Fatmir Koliqi, zëdhënës Ipeshkvisë së Kosovës, tha se, “viti 2016 do të shënohet në Historinë e Kishës Katolike ndër Shqiptarë dhe të Popullit Shqiptar, sepse bija e kësaj Kishe dhe këtij Populli, e Lumja Nënë Tereza do të shpallet e shenjtë nga Ati i Shenjtë Papa Françesku, në 4 shtator 2016 në Vatikan. Kurse për Kishën Universale ka rëndësinë të madhe, sepse Papa ka zgjedhur pikërisht Vitin e shenjtë – Jubileun e Jashtëzakonshëm të Mëshirës, për të treguar Nënë Terezën, shenjtëreshë të mëshirës dhe dashurisë së krishterë”.

Në vitin e shenjtërimit të Nënë Terezës, edhe ne, populli i saj, vijoi Koliqi, me nderim dhe falënderim Zotit për këtë dhuratë të madhe, jemi munduar të përgatitemi për t’u paraqitur në Vatikan me dinjitet.

“Kisha katolike do të shtegtojë në Vatikan me një numër të konsiderueshëm, për të marrë pjesë në këtë ngjarje të rëndësishme për ne. Do të mbahet Koncerti për Nënë Terezën në Vatikan, në 3 shtator 2016”, tha ai.

Duke folur për atë se, prej nga ka ardhur ideja për të mbajtur Koncert në Vatikan në vigjiljen e shenjtërimit të Nënë Terezës, Don Koliqi tha:

Në vitin 2015, më 5 shtator, në Katedralen “Nënë Tereza” në Prishtinë, është mbajtur Koncerti për Nënë Terezën, i ideuar nga producenjta Diana Toska, i realizuar nga artistë të mirënjohur shqiptarë nga Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia, i cili ishte një realizim i mrekullueshëm.

Nga këtu lindi ideja që i njëjti koncert të ekzekutohet në ambientet e Vatikanit.

Ipeshkvi i Kosovës, Imzot Dodë Gjergji, ia ngarkoi vetës detyrën për të kërkuar nga Selia e Shenjtë që të na mirëpret me këtë koncert, pikërisht në vigjiljen e Shenjtërimit të Nënë Terezës, me idenë për të falënderuar Zotin bashkë me Kishën Katolike universale për këtë Nënë të madhe të botës, që ka dhënë Kisha jonë.

Pas kërkesës së Ipeshkvit të Kosovë, Selia e Shenjtë me kënaqësi e ka pranuar ftesën dhe është bërë nikoqire e kësaj ngjarje kulturore dhe artistike.

Këtij organizimi të Kishës Katolike në Kosovë i është bashkangjitur edhe Konferenca Ipeshkvore e Shqipërisë, Argjipeshkvia e Tivarit dhe Ipeshkvia e Shkupit.

Këtë ide dhe këtë nismë kulturore dhe artistike e ka përkrah dhe e ka mbështetur financiarisht Qeveria e Kosovës.

Vendi ku ka përcaktuar Selia e Shenjtë, që të na pret për ta mbajtur këtë koncert, është njëra ndër Bazilikat madhështore Papnore: Bazilika Papnore e Shën Palit.

Prandaj, vazhdoi zëdhënësi i Ipeshkvisë, dua të shpreh falënderimet Selisë së Shenjtë për mikpritjen, Ipeshkvin e Kosovës, Imzot Dodë Gjergjin për angazhimin e tij personal që ka bërë që ky koncert të realizohet në Vatikan, Qeverinë e Kosovës për mbështetjen dhe financimin, Diana Toskën, producenten e koncertit dhe punën e saj të vazhdueshme e të palodhshme, Filharmonin e Kosovës, artistët që kanë pranuar të bashkëpunojnë për të realizuar këtë ngjarje të rëndësishme kulturore në mënyrë vullnetare, gjegjësisht pa honorare…

Në vazhdim, Diana Toska, producente e Koncertit, foli për pjesëmarrjen e artistëve të mirënjohur, që do të marrin pjesë në Koncert: Inva Mula, Ermonela Jaho, Rita Ora, Shkelzen Doli, Saimir Pirgu, Ramë Laja, Gëzim Mushketa etj, të cilët do të këndojnë në këtë ngjarje të rëndësishme kulturore për ta nderuar jetën dhe veprën e Nënë Terezës. Diana i tregoi edhe recituesit e vjershave/uratave të Nënë Terezës: Don Lush Gjergji, Lorik Cana, Majlinda Kelmendi dhe dy artistët e rinj të filmit “Shok” Andi dhe Lumi, të cilët ishin të pranishëm në konferencë.

Drejtor i Filharmonisë së Kosovës, Baki Jashari tha se Filarmonia e Kosovës është e nderuar që është pjesë e kësaj ngjarje artistike. Që nga fillimi kemi bashkëpunuar me të gjithë artistët dhe organizatorët dhe besoj se do të jetë një koncert që do të paraqes denjësisht popullin tonë. Do të tregojmë se Nënë Tereza ka bijë dhe bija të kulturës dhe artit, që dinë ta nderojnë veprën e saj të madhe. I pyetur se në çfarë gjuhe do të këndohet, ai tha se programi është në disa gjuhë, shqip, italisht dhe anglisht.

Don David Xhuxha, drejtor i programit të Radio Vatikanit në gjuhën shqipe, i caktuar nga Ipeshkvia e Kosovës koordinator i koncertit për Romë, foli për Bazilikën e Shën Palit, ku do të mbahet koncerti, si një vend me simbolikë të veçantë, pasi Shën Pali është ungjillëzuesi i shqiptarëve. Shën Pali ka mbjell farën e krishterimit ndër shqiptarë dhe Nënë Tereza është figura më brilante e këtij krishterimi. Koncerti i Nënë Terezës, tha Don Davidi, ka hy në axhendën e aktiviteteve të Vatikanit për shenjtërim e Nënë Terezës dhe si i tillë ka një interesim të madh nga mediat ndërkombëtarë që do ta transmetojnë bashkë me mediat shqiptare.

Nënë Tereza në rend të parë është bijë e këtij populli, e këtyre traditave, theksoi Don Davidi, ajo këtu është frymëzuar nga vatra e saj familjare… “Nënë Tereza është ikona të cilën Papa Francesku e ka dashur pikërisht në fazën përfundimtare të këtij viti jubilar për arsye shpirtërore, por edhe të jetë emblemë e atij qytetërimi të ri botëror, për çka Papa Francesku nënvizon se ka nevojë për figura për shembuj për stilin e një jete, siç ishte Nënë Tereza, dhe ne duhet të jemi krenarë për këtë”, tha Gjugja.

Për të paraqitur Koncertin për mediat ndërkombëtare do të mbahet një konferencë për media në Sallën e Shtypit të Vatikanit, në 1 shtator 2016.

Koncerti do të mbahet më 3 shtator, në ora 19:30, në Bazilikën e Shën Palit. Hyrja do të jetë falas, porse nevojitet të sigurohen biletat, të cilat e kanë rolin e rezervimit të vendeve. Kurse gjithë ata që do të marrin pjesë në koncert, duhet të jenë te Bazilika në ora 18:00, për shkaqe protokolli.

Të nesërmen, me 4 shtator 2016-që është dita kulminante, do të jetë mesha e solemne e shenjtërimit të Nënë Terezës, të cilën do ta kremtojë Papa Françesku, në bashkëmeshim me qindra ipeshkvijë dhe meshtarë të botës, në ora 10:00, në Sheshin e Shën Pjetrit. Edhe për pjesëmarrje në meshë duhet të rezervohen biletat (falas) për të rezervuar vendet. Biletat mund të sigurohen te Ipeshkvia e Kosovës në Prishtinë, pranë Katedrales “Nënë Tereza”.

KOSOVA PËRGATITET TË SHTEGTOJË NË VATIKAN PËR SHENJËTËRIMIN E NËNË TEREZËS

Shenjtërimi i Nënë Terezës më 4 shtator të këtij viti, është një ngjarje e papërsëritur dhe me rëndësi të madhe për popullin tonë, u tha në takimin mes Ipeshkvit të Kosovës Imzot Dodë Gjergjit dhe Kryeministrit të Kosovës, Isa Mustafa, i cili u zhvillua në ambientet e Kryeministrisë, në 24 qershor 2016 në Prishtinë.

Gjatë takimit, ku ishte i pranishëm edhe zëvendëskryeministri, njëherësh ministër i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Kujtim Shala, Vikari Gjeneral i Ipeshkvisë së Kosovës, Don Lush Gjergji dhe Sekretari – Zëdhënësi Don Fatmir Koliqi, u bisedua për përgatitjet që po bëhen për Shtegtimin në Vatikan me rastin e shenjtërimit të Lumes Nënë Tereza.

Imzot Dodë Gjergji e informoi Kryeministrin Mustafa për përgatitjet e Ipeshkvisë së Kosovës që ka ndërmarrë për këtë ngjaje të papërsëritshme për të gjithë shqiptarët. Përveç shtegtimit 3 ditor në Vatikan, që do jetë i organizuar nga Ipeshkvia, në kuadër të kësaj do të jetë edhe koncerti i Himinit të Nënë Terezës, i cili do të mbahet me 3 shtator, në vigjilje të shenjtërimit.

“Populli i gëzohet kësaj ngjarje të madhe. Është një vit që Zoti e ka mbush me dhurata të mëdha popullin tonë dhe këtë rast duhet ta shfrytëzojmë për qenë të pranishëm në mënyrën më të dinjitetshme”, tha Imzot Dodë Gjergji.

Kryeministri Mustafa tha se “Kosova dhe shqiptarët kanë një arsye më shumë që të ndjehen krenarë në këtë vit me shumë suksese. Shenjtërimi i Nënës Terezë është një përjetim i veçantë për qytetarët e Kosovës dhe shqiptarët në përgjithësi”.

Në këtë kontekst, kryeministri Isa Mustafa, bëri të ditur se Qeveria e Kosovës do të financojë koncertin, i cili do të mbahet në Vatikan, më vigjilje të shenjtërimit të Nënës Terezë.
Ipeshkvi i Kosovës, Imzot Dodë Gjergji, shprehu mirënjohje për Qeverinë për punën e saj në këtë drejtim dhe për mbështetjen e koncertit për nder të shenjtërimit të Nënës Terezë.

NË KOSOVË, VITI 2016 ËSHTË VITI I NËNË TEREZËS

Viti 2016 është Viti i Nënë Terezës në Kosovë, i deklaruar në 15 janar nga qeveria kosovare, e cila më pas në mbledhjen e 22 korrikut vendosi të ndajë mjete financiare me qëllim të mbështetjes së aktiviteteve që lidhen me kanonizimin dhe shpalljen e shenjtërisë së Nënës Terezë.

Kosova ka shpallë 5 Shtatorin “Dita e Bamirësisë – Nëna Terezë”. Për këtë, Kuvendi i Republikës së Kosovës në seancën plenare në 11 korrik, me votim unanim, ka miratuar propozimin e Kryesisë së Kuvendit.
Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara në vitin 2012 ka shpallë datën 5 shtator, ditën kur kaloi në amshim Nënë Tereza, si Ditën Ndërkombëtare të Bamirësisë.

Rezoluta e OKB-së bënte thirrje që në 5 shtator, të gjitha shtetet anëtare të OKB-së, organizatat e Kombeve të Bashkuara, organizatat e tjera ndërkombëtare dhe rajonale, shoqëria civile, si dhe individët, të përkujtojnë Ditën Ndërkombëtare të Bamirësisë.

***

“Në Katedralen ‘Nëna Tereza’ janë ngritur flamujt e festës”, është titulli i reportazhit që kam shkruar në 1 Korrik të vitit 2010 – në 100 vjetorin e Nënë Terezës, botuar atë ditë në Agjencinë zyrtare-shtetërore të lajmeve të Shqipërisë – ATSH:

***

REPORTAZH I VITIT 2010 – NË 100 VJETORIN E NËNËS TEREZË:

Kosovë-Në Katedralen “Nëna Tereza” janë ngritur Flamujt e Festës

PRISHTINË, 1 Korrik/ATSH-Behlul Jashari/.- Flamujt janë ngritur këtë verë lart mbi kulmin e katedrales në ndërtim, me emrin e Nënës Terezës, në qendër të kryeqytetit të Kosovës, përballë Universitetit të Prishtinës.
Janë flamujt e ngritur në 100 vjetorin e lindjes së nobelistes shqiptare, në këtë vit jubilar, të cilin Kosova e shënon si “Viti i Nënës Terezës”, i shpallur e tillë nga presidenti i shtetit më të ri evropian.
I pyetur për këtë imazh flamujsh në Katedrale, Don Shan Zefi, thotë se “është flamuri kombëtar shqiptar, flamuri i shtetit të Kosovës, dhe Flamuri i Vatikanit. Janë tre flamujt, që paraqesin Kishën Katolike edhe në Kosovë”.
Ipeshkvia e Kosovës, e cila kishte selinë në qytetin e Prizrenit, tani ka selinë në Prishtinë, në një ndërtesë të sapondërtuar, shumë pranë, në një oborr, me Katedralen “Nëna Tereza”, e cila është në ndërtim.
Don Shan Zefi, i cili udhëheq punën për ndërtimin e Katedrales, thotë se projekti ecën përpara, sipas afatit të parashikuar. “Deri më 26 gusht 2010, kur kremtohet 100-vjetori i lindjes së Nënës Terezës, mendojmë se ndërtesa e Katedrales do hyjë nën kulm, do përfundojnë punimet e mëdha, do të ketë dyert e hyrjes dhe dritaret”, thotë ai.
“Dita e 100-vjetorit të Nënës Terezë është një jubile jashtëzakonisht madhor, do të kremtohet me një pjesëmarrje të madhe e shumë veprimtari. Do të ketë edhe një meshë solmene”, tregon Kancelari i Ipeshkvisë së Kosovës, Don Shan Zefi.
Ndërsa, shton ai, shenjtërimi – shugurimi i Katedralës “Nëna Terezë”, do të jetë më vonë, pas një kohe që do zgjasë sa dhe përfundimi i të gjitha punimeve, përfshirë edhe ato të brendshme në objektin e Katedrales, që do jetë edhe një mrekulli arkitekturore.
“Është një projekt që do kohë të realizohet. Do të ketë piktura, skulptura, simbole.Do të ketë dekorim me mermere të çmueshëm, me ngjyrat e Nënës Terezës.Edhe arkitektura do të ‘flasë’ shqip”, thotë Zefi.
Katedralja në Prishtinë do të jetë ngjarja më e rëndësishme në kalendarin e aktiviteteve të “Vitit të Nënës Terezës” në Kosovë.
Më 11 nëntor 2009 në Prishtinë u mbajt takimi i parë i Këshillit Organizativ të Kosovës për 100-vjetorin e lindjes së të Lumes Nënës Tereze, ndërsa viti jubilar u hap në 10 dhjetor, me Akademinë kremtore me rastin e 30-vjetorit të laurimit të Nënës Terezës me Çmimin Nobel për Paqe.
Në këtë Akademi, Presidenti i Kosovës, Fatmir Sejdiu, kujtoi se “30 vjet më parë, Nëna Tereza, teksa po dilte nga manifestimi solemn i pranimit të Çmimit Nobel, pasi i nënshkroi Dom Lush Gjergjit një foto-portret të sajin, shkruajti ‘Unë gjithmonë e kam në zemër popullin tim shqiptar”.
Presidenti Sejdiu më atë rast shpalli dhe vendimin për “Vitin e Nënës Terezës”.
Don Shan Zefin tregon dhe për kalendarin e aktiviteteve kushtuar 100 vjetorit të lindjes së bamirëses shqiptare me famë botërore, të cilat janë paralajmëruar deri në fund të këtij viti nga Këshilli Organizativ i Kosovës.
Ai ka folur dhe rreth temës “Kush ishte e Lumja Nënë Tereza?”, në një nga aktivitetet e zhvilluara deri tani, gjatë Panairit të Librit në Prishtinë, në qershor.
“Kjo datë historike e 100 vjetorit të Nënes Terezës do të jetë dhurata më e madhe për të krishterët, por edhe për mbarë botën për të cilën u flijua, e sidomos për popullin shqiptar, nga e mori gjakun, gjuhën dhe fenë”, pat theksuar më atë rast Zefi.
Gjatë kesaj vere, gushtit, pritet që “Figura e Nënës Terezës në letërsi” të jetë tema e një sesioni në kuadër të Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare në Prishtinë.
Po gjatë gushtit, mendohet që të bëhet përurimi dhe emërtimi i Urës së Mitrovicës, mbi lumin Ibër, “Ura e Paqes – Nëna Tereza”.
Për ditën e lindjes së Nënës Terezës, krahas veprimtarive për Katedralen, do të jetë edhe një koncert i Filarmonisë së Kosovës, dhe pritet akordimi i Medaljes Humanitare “Nëna Terezë” nga presidenti i vendit.
Më 5-10 shtator është paraparë Konferenca Shkencore Ndërkombëtare “Jeta dhe vepra e Nënës Terezës”.
Ndër aktivitetet që priten deri në fund të vitit është dhe botimi i pullës postare me portretin e Nënës Terezës dhe përurimi i shtëpisë muze “Nëna Tereza” në qytetin e Prizrenit.
“Unë jam prej Prizreni, prindërit e mi kanë lindur në Prizren”, kujton fjalët e Nënë Terezes, Don Shan Zefi, nga takimi i parë me të në vitin 1975.
“Isha në gjimnazin klasik në Suboticë (qytet në Krahinën e Vojvodinës në federatën e atëhershme jugosllave), ku ishim rreth 40 seminaristë kosovarë. Kur i thamë se jemi nga Kosova, Nëna Tereza menjëherë u shpreh shqip. Tregoi se është nga Prizreni. Me një emocion të jashtëzakonshëm filloi të flasë shqip me ne shqiptarët.”, kujton Zefi.
Zefi tregon se me Nënën Terezën u ritakua dhe në Shkup, në vitin 1986. “Thoshte edhe atje se ishte e lindur në Shkup, se kishte prindërit nga Kosova”.
Po ashtu, Zefi tregon se me Nënën Terezën ka pasur 3-4 takime edhe në Romë.
“Edhe recitonte, lutej në shqip. ‘Punën e pendimit’ e thoshte shqip gjithmonë.E ka dashur shumë Prizrenin. Shkupin. Është një figurë padyshim që lidh botën shqiptare”, thotë Zefi, ndërsa bisedojmë në Selinë e re të Ipeshkvisë së Kosovës dhe në Katedralen në ndërtim në Prishtinë. Fryma, emri dhe shembulli i Nënës Terezës në Kosovë është kudo. Emrin e saj e mban dhe shoqata e bamirësisë, që ka vepruar e ndihmuar që nga kohët më të vështira për Kosovën. E mban dhe sheshi kryesor i kryeqytetit, Prishtinës.Do ta mbajë dhe ura e Mitrovicës mbi Ibër, me mesazhin për t’u shndërruar nga një simbol konfliktesh e ndarjesh në një simbol paqeje e bashkimi.
Ipeshkvi i Kosovës, imzot Dodë Gjergji, në Akademinë solemne me rastin e 30-vjetorit të dhënies së çmimit Nobel për Paqe Nënës Terezë, theksoi se “Nënë Tereza ishte dhe mbetet simbol i përkryer i ushtrimit të dashurisë ndaj të afërmit, dashuri kjo që tejkalon kufijtë njerëzorë e mund të shpjegohet dhe të kuptohet vetëm me dimensionin hyjnor”.