• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Midsommar – Festa tradicionale suedeze

September 27, 2021 by s p

Midsommar i Ingeborrarp 2005

Përgatiti: Gladiola Jorbus

Midsommar ose ‘’Mesi i verës’’ është një ndër festat më të vjetra dhe më të mirënjohura në Suedi. Kurora lulesh, vallëzime dhe një diell që nuk perëndon kurrë. Suedezët e jetojnë këtë ditë në harmoni të plotë me ritmet e natyrës. 

Në qendër të festimeve tradicionale qëndron një shtyllë e lartë ‘’Midsommarstången’’, me dy rrathë të mëdhenj në krye, në formë kryqi për të cilën shumë njerëz besojnë se përfaqëson simbolin e pjellorisë. Të tjerë mendojnë se forma e Midsommarstången-it e ka origjinën në mitologjinë skandinave dhe mishëron një aks që lidh nëntokën, tokën dhe qiejt. Ai ngrihet në një vend të hapur ku vijojnë pareshtur vallet tradicionale, për kënaqësinë e fëmijëve dhe të të rriturve.

Vigjilja e Midsommar-it zakonisht festohet në fshat. Rrugët e zhurmshme të qytetit, befas braktisen dhe radhët e makinave shihen në distanca të gjata. Mesi i verës është një rast i mirë gjithashtu për të takuar të afërmit dhe miqtë. Familje të tëra mblidhen për të festuar së bashku këtë pikë kulmore tradicionale të verës.

Gjatë epokës nordike të bronzit, adhurimi i diellit u praktikua gjatë në Suedi. Disa nga vallet dhe ritet që vazhdojnë deri në ditët tona besohet se i janë kushtuar festimit të diellit dhe ruhen në gdhendje shkëmbore. 

Dita e Verës është një festë popullore në Suedi, dhe përkujtohet një ditë të shtunë në harkun kohor midis 20 e 26 Qershorit.

Më parë, Midsommar-i festohej më 24 qershor, në ditën e Gjon Pagëzorit.  Njerëzit shpesh e nisin këtë ditë duke mbledhur lule dhe duke thurur kurora për t’i vendosur në shtyllën me origjinë antike, e cila është një ndër protagonistet e këtyre festimeve. 

Në Suedi dhe pjesët suedeze të Finlandës, njerëzit u gëzohen rikthimit të diellit dhe festojnë me gëzim ditët e gjata të verës dhe netët e saj të shkurtra, me muzikë e valle në natyrë, mundësisht buzë liqeneve, ku tingujt e muzikës jehojnë në anën tjetër të bregut.

Të gjithë vendosin kurora lulesh mbi flokë, pavarësisht nga mosha apo gjinia. 

Sipas traditës suedeze, nëse dikush përzgjedh shtatë lloje lulesh (në disa pjesë të Suedisë nëntë) dhe i vendos nën jastëk, në gjumë do të ëndërrojë burrin ose gruan e ardhshme. Legjenda thotë se nata para kësaj feste është një kohë magjike për dashurinë. 

Ky event i shkëlqyer është padiskutim në favor të dasmave dhe ceremonive të pagëzimit. Disa suedezë ende dëshirojnë të martohen në një kishë fshati, me një hyrje të harkuar me lule, me harqe dhe himne të bukura. 

Festimi i solsticit të verës është një praktikë shumë e lashtë, e cila daton para krishterimit. Ai konsiderohej një festival i fertilitetit, me shumë zakone dhe rituale që lidheshin me natyrën dhe shpresën për të korra të mbara në vjeshtën e ardhshme. Në shoqërinë pagane, nata e Midsommar-it përfytyrohej e mbushur me fuqi magjike dhe qenie të mbinatyrshme..

Përsa i përket ushqimit, harenga është pjesa qendrore e tryezës së Midsommar-it. Ajo serviret në të gjitha format e saj: turshi, e tymosur, e fermentuar, me qepë, por nuk mungojnë gjithashtu as salmoni, apo patatet e ziera me kopër të freskët.

 Gjithsesi në tryezat festive kryefjala është peshku. Dredhëzat janë gjithashtu një asortiment i rëndësishëm në menunë e Midsommar-it. Ato duhet të jenë ekskluzivisht suedeze dhe të shoqëruara me krem. Mund të themi se suedezët ndihen vërtet krenarë për varietetet vendase të dredhëzave. 

Në kohët pagane, festimet e Midsommar-it në Suedi u mbajtën për të mirëpritur verën dhe sezonin e pjellorisë. Në disa zona njerëzit maskoheshin si “burra të gjelbër” dhe visheshin me fier. Ndoshta që në vitet 1500, ata dekoronin me gjethe shtëpitë e veglat e fermës dhe ngrinin shtyllën e lartë simbolike përreth së cilës kërcenin. 

Fillimisht, Midsommar-i festohej kryesisht nga të rinjtë, por ishte popullor edhe në komunitetet industriale të Suedisë qendrore. Megjithatë, vetëm në vitet 1900, Midsommari (Dita e verës) u shndërrua në festën më autentike dhe tradicionale suedeze.

Filed Under: Kulture Tagged With: Gladiola Jorbus, Midsommar

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT