Mother Teresa – Dielli

The United Nations issues “Mother Teresa” commemorative stamps on August 12

August 13, 2021 by s p

Source: https://min.news/en/collect/f041a0e462355e1a9c7d06e2d90299bd.html

Philatelic News (JiCang.vip), the United Nations Postal Service will issue a New York version of regular stamps on August 12, 2021 to commemorate Mother Teresa. This is the fifth stamp of the great man series issued by the United Nations Postal Service. This series of stamps is still created by the engraver Martin Mock, so it maintains a unified style! At the age of eighteen, she went to India and devoted herself to helping the poor. She became an Indian citizen in 1948 and founded the Missionary Sisters of Charity in Calcutta in 1950 (also known as Boji), which serves the poor and the dying of the city, and thus acts to attract the world. Attention. For 45 years, she served the poor, the sick, orphans, and the dying, while instructing charity missionaries to expand their services to India and other countries, opening shelters, and providing care and assistance to the poorest and homeless. Shelter service. Mother Teresa’s work has been recognized and praised all over the world, and she has received numerous awards and honors. In 1979, Mother Teresa won the Nobel Peace Prize for her “work and achievements to eliminate poverty and hardship that threatened peace”. The general stamps of the United Nations Characters series began to be issued in 2018. The first group is “Nelson Mandela”, the second group is “Kofi Annan”, the third group is “Mahatma Gandhi”, and the fourth group is “Florence. Nightingale, the fifth group “Mother Teresa”.

“NËNË TEREZA, SHENJTORJA E PERIFERIVE” NË VATËR

June 23, 2021 by dgreca

-“NËNË TEREZA, SHENJTORJA E PERIFERIVE” MBOLDHI NË VATËR STUDIUES, AMBASADOR, KLERIKË, GAZETARË, ISH DEPUTETE, BASHKATDHETARË NGA TROJET ETNIKE-

Studiuesit: Dr. Pashko Camaj, Dr. Paulin Marku, ambasador Mal Berisha, Dr. Tahir Kukaj, autorja e librit PhD Ines Angeli Murzaku, presidenti i Nderit i Vatrës Agim Rexhaj, anëtari i kryesisë së Vatrës Marjan Cubi, Profesori i Muzikës nga Gjilani Izet Kallaba, editori i Diellit Dalip Greca, moderatori Sokol Paja, diskutuan rreth librit dhe përcollën mesazhe krenarie për Shenjtëreshën Nënë Tereza, si Shenjte me gjak shqiptar.

Nga Sokol PAJA – DIELLI

Të Martën më 22 Qershor 2021, në selinë e Federatës Panshqiptare të Amerikës “VATRA” u promovua libri “Nënë Tereza, Shenjtorja e Periferive” e PhD Ines Angeli Murzaku. Në promovimin kushtuar shqiptares më të madhe, humanistes me famë botërore Nënë Terezës, Shenjtores së kombit tonë, nderuan me pjesëmarrje aktive Ambasadorë, përfaqësues fetarë, ish deputetë, gazetarë, studiues, albanologë, shkrimtarë, mësues, veprimtarë të shquar të diasporës shqiptare në USA, autoritetet më të larta drejtuese të VATRËS etj. Një atmosferë festive, vëllazërore dhe patriotike, një takim mbresëlënës në përkujtim të jetës dhe veprës së Nënës së Dashurisë së Zotit ndaj njerëzve, na riktheu edhe një herë pas në shërbimin dhe sakrificat e Nënë Terezës ndaj njerëzve të periferisë dhe mbi të gjitha na ngjalli krenarinë se toka jonë e bekuar shqiptare, kombi ynë i vogël i dha botës një Shenjtore të madhe. Ceremonia e promovimit u hap nga Presidenti i Nderit të VATRËS z.Agim Rexhaj i cili foli rreth rëndësisë së botimit shkencor kushtuar jetës, veprës e misionit të Nënë Terezës mbi tokë. Ai bashkëndau disa eksperienca personale të vizitës së Nënë Terezës në Pejë dhe momente të tjera që kanë të bëjnë me lumturimin dhe shenjtërimin e Nënë Terezës. Nënkryetari i VATRËS Dr. Pashko Camaj në promovim tha se te Nënë Tereza shqiptarët shohin jo vetëm një shenjtore, shohin jo vetëm një dritë udhëzuese shpirtërore, por shohin motrën, nënën, e cila erdhi si njëra nga njerëzit dhe që përfaqëson të gjithë ne njerëzit pa dallime fetare. “Nënë Tereza përfaqëson më të mirën në të gjithë ne, është një simbol i asaj që ne si popull tregojmë çdo ditë, harmoni jo thjesht e fjalës pa vlerë për ne ‘tolerancë’ që mbase është e zbatueshme për të tjerët, po, por jo për ne shqiptarët. Për ne, ishte dhe do të jetë gjithmonë, harmonia dhe njerëzit e çdo feje, pjesa tjetër e botës mbase mund të mësojnë prej nesh, se harmonia është gjithmonë më e preferuar. Në atë harmoni, ne shohim veprën e Zotit, ne shohim dashurinë e Zotit për njerëzit e vet – përmes veprave dhe fjalëve të Nënës Terezë, në lutjet më të thjeshta, na kujtojnë dritën e ndritshme që vazhdon të udhëheqë botën dhe popullin tonë” deklaroi Dr. Camaj. Ambasador Mal Berisha theksoi në promovim se Nënë Tereza është një nder emrat më të spikatur e më të dalluar që ne si komb i paraqitemi botës. Ne si popull përqafojmë teorinë e “soft power” që do të thotë pushteti i butë, pushteti i shpirtit ku ne i paraqesim botës vlerat tona si komb i vogël. Sipas Ambasador Berishës, diplomacia në rastin e simboleve të veçanta të Kombit shqiptar si Skënderbeu, Kostandini i Madh, katër Papët me origjinë shqiptare të Vatikanit etj, janë figura të përmasave të jashtëzakonshme që na lartësojnë ne si komb. Z.Berisha theksoi domosdoshmërinë e promovimit jo vetëm në diplomaci politike por në çdo kanal tjetër komunikimi të figurave të famshme shqiptare pasi ato janë identitet dhe krenari kombëtare. Sipas studiuesit Dr. Paulin Marku duke qenë se autorja e librit vjen nga bota akademike dhe materia e saj është histori religjioni, libri vjen i plotë dhe i përtypshëm për çdo njeri, te të cilido formimi dhe i detajuar me ngjarje, fakte e interpretime të plota, shtjelluara më së miri tematikat e rëndësishme të jetës së humanistes shqiptare me famë botërore që prej fëmijërisë së saj, misioni religjioz në Indi dhe në shumë vende të ndryshme të botës. “Titulli i librit që unë dua ta them në shqip se më tingullon më bukur dhe e ndiej më afër Nënë Terezen, “Shenjtorja e periferive”, pikërisht këtu ka një filozofi të thellë, pra se si një njeri nga periferitë e botës, një shqiptare për nga origjina e saj arrin të pushtojë botën, jo me luftë, as me shpatë por vetëm me dashuri, urtësi dhe përkushtim ndaj njerëzve në nevojë. Ajo gjatë gjithë jetës asnjëherë nuk hoqi dorë nga veprimtaria e saj e gjërë. Këtu citoj thënien e Nënë Terezës: “Jeta është vetëm një dhe unë dua ta shpenzoj duke mbjellur dashuri deri në ditën e fundit të jetës time që do të marr frymë, kur ne të vdesim do të marrim me vete vetëm valixhen e bamirësisë dhe unë do të kërkoj ta mbush sa të kem mundësi” përfundoi kumtesën e tij studiuesi Dr. Paulin Marku. Profesoresha PhD Ines Murzaku shprehu mirënjohje për të gjithë pjesëmarrësit dhe u ndje e vlerësuar nga pjesëmarrja masive dhe interesi për botimin e saj rreth Shenjtores shqiptare Nënë Tereza. Profesoresha Murzaku u ndal specifikisht te shkrimet që gazeta prestigjioze “New York Times” kishte sulmuar Nënë Terezën duke e quajtur urdhërin e saj fetar si kult. Gazeta “New York Times” kujtoi Profesoresha Ines Murzaku së fundmi botoi një pjesë të opinionit me titull: “A ishte Nënë Tereza një udhëheqëse kulti?” Ai i cilësoi Misionarët e Bamirësisë ( MC ) si kult dhe Shën Nënë Tereza si më shumë një udhëheqëse kulti sesa një shenjtore e Kishës Katolike. Artikulli përmban intervista nga motrat që kanë lënë Misionarët e Bamirësisë dhe tregojnë, ose më mirë, “riciklojnë” historitë e tyre (shumë nga këto histori janë botuar më parë). Rimarketingu i këtyre akuzave të vjetra, të rrëzuara, sipas Profesoreshës Ines Murzaku i jep audiencës një mënyrë të re për t’u mashtruar nga informacioni i vjetër dhe “kultura e anulimit” kërcënon të shkatërrojë reputacionin e një prej grave më të dashura të shekullit XX. Sulmi ndaj Nënë Terezës si udhëheqëse e kultit ngre sipas Profesoreshës Ines Murzaku një pyetje themelore: Si mund të përkufizohen kultet? Ish – anëtarja e MC Mary Johnson pranon në intervistën për podcast se “dikush nuk e di gjithmonë se ku të vendosë kufirin midis fesë dhe kultit”, megjithëse ajo vazhdimisht vë vijën në anën e kultit, kur përshkruan Misionarët e Bamirësisë. Studiuesit nuk pajtohen në përcaktimin e kultit dhe praktikat e rrjedhura të kultit. Disa studiues të shkencave shoqërore sipas profesorësh Murzaku sugjerojnë që të shmanget përdorimi i fjalës në të gjithë literaturën akademike dhe të gjejnë përdorimin mediatik të termit shumë problematik cilësoi Profesoresha Murzaku. Në fund të paraqitjes porositi Prof. Ines Murzaku njësoj si Nënë Tereza: “Bëj gjëra të vogla me shumë dashuri. Fillo nga familja, duaje familjen, pastaj tek komshiu, duaje komshiun. Këtë do të bënte Nënë Tereza. Ajo nuk donte të përzihej me ideologji, nuk donte të përzihej me politikë. Kjo Nënë që edhe nga trupi ishte e vogël, arriti gjëra shumë të mëdha me këtë metodologji. Dhe nga e mësoi këtë? Nga periferia. Ballkani dhe ne si shqiptarë kemi shumë për të ofruar. Ajo i kishte mësuar të gjitha në laboratorin e Ballkanit. Ishte ndeshur me fe të ndryshme, kishte shumë shokë myslimanë, ortodoksë, njerëz të etnive të ndryshme” përfundoi paraqitjen e saj për pjesëmarrësit Prof. Ines Murzaku. Imam Dr. Tahir Kukaj, Këshilltar për Çështjet Fetare i Kryetarit të Bashkisë së New Yorkut Bill DeBlasio, NYPD Chaplain dhe Zv. President i Qëndrës Islame Kulturore Shqiptare në Staten Island New York deklaroi në promovim se Nënë Tereza nuk u bë e famshme se ishte shqiptare por u bë Shenjtore për atë që ajo i dha njerëzimit. Çdo shqiptar krenohet dhe nderohet për punën e Nënë Terezës. Imam Kukaj u ndal te zgjimi kombëtar i shqiptarëve, rritja e ndërgjegjes fetare dhe atdhetare ku përmendi “Lahutën e Malësisë” si një kryevepër të shqiptarisë dhe At Gjergj Fishtën si atin e saj. Komunistët nuk i lanë shqiptarët në trojet e tyre të njihen me Nënë Terezën, misionin dhe veprimtarinë e saj. Sipas z.Kukaj, Zoti i madh, personave të mëdhenj si Nënë Tereza u jep shpirt, energji, besim dhe forcë të posaçme që ti shërbejnë njeriut. Imam Kukaj u bëri thirrje intelektualëve shqiptarë që të promovojnë Nënë Terezën, Lahutën e Malësisë, persekutimin e klerikëve në komunizëm, qëndresën e klerit me dinjitet e vetmohim, pasi ata ishin njerëz të mëdhenj, shqiptarë patriot të pavdekshëm. “Është krenari e veçantë ti tregojmë botës me veprat tona, me besimin tonë, me punën tonë se kush është Nënë Tereza. Shenjtorja shqiptare Nënë Tereza na tregon se çfarë është sakrifica e humanizmi deri në vetmohim. Nëse Nënë Tereza do ishte gjallë nuk do kishte kaq shumë varfëri në trojet e shqiptarëve. Nënë Tëreza u qëndroi parimeve të shenjta të Zotit. Kjo shenjtore është shembulli ynë më i mirë në botë. Nënë Tereza është shembulli ideal sesi u qëndrohet besnik parimeve të pa ndryshueshme” përfundoi fjalimin e tij Imam Tahir Kukaj. Kandidati për Këshillin Bashkiak të New Yorkut Avokat Aleksander Mici gjatë fjalës në promovimin e librit deklaroi se shqiptarët i dhanë botës një Shenjtore të veçantë, shembull të dashurisë, sakrificës dhe shërbimit ndaj njerëzve. Sipas z.Mici Nënë Tereza u dha dinjitet e shërbim njerëzve pa dallim, deri në vetmohim. Avokat Mici ftoi shqiptarët që të angazhohen më shumë politikisht dhe të jenë vetë përcaktues për fatet e tyre në vendimmarrjen politike të qytetit duke zgjedhur përfaqësuesit e tyre shqiptarë në këto zgjedhje. Editori i Diellit z.Dalip Greca u ndal te kontributi i shkodranes së ndjerë, humanistes së madhe Lume Juka si motër e devoshme e Nënë Terezës dhe organizimit të Paradës së Shqiptaro dheArberesheve në Avenunë e 6-të në New York që në vitin 69’ ku prijëse ishte Lume Juka, nje nga motrat e perkushtuara te Nene Terezes. Z.Greca u ndal dhe te rëndësia e këtij botimi rreth figurës së shqiptarës së shquar Nënë Tereza. Arkëtari i VATRËS Marjan Cubi u ndal tek ndihma e madhe që ka dhënë për ndërtimin e shtatoreve të Nënë Terezës në Kosovë dhe te jeta e vepra e Nënë Terezës në shërbim të njerëzimit. Profesori i Muzikës nga Gjilani Izet Kallaba, recitoi një poezi që kishte shkruar për Nënë Terezën dhe i dhuroi Bibliotekës së VATRËS librin e tij të muzikës dhe teksteve të larmishme të këngëve. Studiuesi Prend Qeta u ndal të karakteri shkencor i librit dhe e vlerësoi botimin për Nënë Terezën. Në thelb, botimi “Nënë Tereza, Shenjtorja e Periferive” është një studim shkencor mbi Nënë Terezën, i bazuar në dokumenta origjinale, letra të shkruara nga dora e Nënë Terezës. Libri është një libër teologjik, përdor metodat teologjike, filozofike e misionare për të kuptuar e interpretuar figurën e Nënë Terezës dhe veprën e saj që e tejkalon bamirësinë. Libri është i bazuar në teologjinë e periferive të Papa Françeskut, një periferi që manifestohet në forma të ndryshme, me dimensione të ndryshme, me aktorë të ndryshëm. Nënë Tereza me zërin e saj i dha zë atyre që nuk kishin zë, i dha sy të verbërve. Për Nënë Terezën Zoti, besa-nderi, mikpritja janë të gjitha cilësi të cilat vijnë natyrshëm për një Shqiptar dhe këto ajo diti me zgjuarsi e vetëmohim t’ja transmetojë gjithë botës. Libri i profesoreshës së Historisë Kishtare dhe themelueses së Departamentit të Studimeve Katolike në Universitetin Seton Hall në New Jersey PhD Ines Murzaku ngjalli shumë interes për të pranishmit e shumtë dhe autorja deklaroi se edhe ajo vetë ishte prekur thellë nga jeta dhe vepra e Nënë Terezës dhe është në proces të shkrimit të një tjetër libri rreth Shenjtores së madhe shqiptare Nënë Tereza.

KUJTESA-“NËNË TEREZA, SHENJTORJA E PERIFERIVE” PROMOVOHET TË MARTËN NË VATËR

June 21, 2021 by dgreca

Ditën e Martë më 22 Qershor 2021, në orën 6.00 PM, në selinë e Federatës Panshqiptare të Amerikës “VATRA” do të organizohet promovimi i librit “Nënë Tereza, Shenjtorja e Periferive” e PhD Ines Angeli Murzaku. Libri është një studim shkencor mbi Nënë Terezën, i bazuar në dokumenta origjinale, letra të shkruara nga dora e Nënë Terezës. Libri është një libër teologjik, përdor metodat teologjike, filozofike e misionare për të kuptuar e interpretuar figurën e Nënë Terezës dhe veprën e saj që e tejkalon bamirësinë. Libri është i bazuar në teologjinë e periferive të Papa Françeskut, një periferi që manifestohet në forma të ndryshme, me dimensione të ndryshme, me aktorë të ndryshëm. Nënë Tereza me zërin e saj i dha zë atyre që nuk kishin zë, i dha sy të verbërve. Autorja PhD Ines Murzaku është Profesore (Full Professor) e Historisë Kishtare, Drejtoreshë e Programit të Studimeve Katolike dhe Themeluese e Departamentit të Studimeve Katolike në Universitetin Seton Hall në New Jersey. Ka një doktoraturë kërkimi nga Pontifical Oriental Institute në Romë, pjesë e Konsorciumit Pontifikal Gregorian University dhe ka mbajtur pozita vizituese (visiting profesor) në Universitetet e Bolonjës dhe Kalabrisë në Itali dhe Universitetin e Münster në Gjermani.

Në këtë promovim do të referojnë dhe përshëndesin:

Elmi Berisha – Kryetar i VATRËS

Paulin Zefi – Historian

Dr. Pashko Camaj – Nënkryetar i VATRËS

Dr. Paulin Marku – Studiues

Agim Rexhaj-President Nderi i Vatrës

Marjan Cubi- Anëtar i Kryesisë së Vatrës

PhD Ines Murzaku – Themeluese e Departamentit të Studimeve Katolike në Universitetin Seton Hall, New Jersey.

Veprimtaria do të moderohet nga gazetari i “Diellit” Sokol Paja.

Jeni të ftuar të bëheni pjesë e këtij promovimi.

A book Review- Mother Teresa – Saint of the Peripheries

May 23, 2021 by dgreca

By Merita B. McCormack/

Dr. Ines A. Murzaku’s newest book on Mother Teresa is a very good and an enjoyable read. Though for us Albanians many facts of the Saint’s life are known, there are more to learn.

But what is more important, it is the essence of the book and the deep look into the new title given to this Saint by the author as ” The Saint of the Peripheries”. A very fitting one!

We all are familiar with the saint’s deeds, in general, and we are familiar with her dark night and her never giving up, for the Love of God. She knew Jesus’ thirst, she knew his wounds and she tended to them.

This is very impressive and unmatchable by us, mere mortals here on Earth.

But then the reader comes across not another biography of the most famous and beloved Albanian saint, but a fine scientific study, where the Albanian DNA of Mother Teresa is looked into detail from a very different angle and in a new light, like never seen before. That light on the Albanian blood and the formation as an Albanian young woman, doesn’t mean that other nations do not have their favorite grandma being just like a “mother Teresa” of their own, but the very fact of an interfaith culture of the small country of origin, where everyone cares for the other in a special, unique way, Mother Teresa learned as a little child to serve everyone and love everyone for the love of God. To her, everyone was the same in dignity and value, she saw with the eyes of Christ, and she witnessed what her parents did.

And she reached out to everyone first at home to prepare for the future noble, saintly mission.

The book is a rich study and it takes time to read and think about it. Each chapter is a study on its own and the way it is written includes storytelling and analysis, combining them so well, that the reader doesn’t want to stop reading.

The theology of the peripheries is examined in the prologue. And it gives the reader a general idea of how fitting this definition -Saint of Peripheries- is for Mother Teresa’s spirituality and deeds.

The book has three major parts. Dr. Murzaku’s steady study and presentation of Mother Teresa’s journey begins with her personal peripheries, how was she formed, who was she before the world met her as Mother Teresa, what did her trajectory looks like, what was the political life of her time, language, faith tradition of her neighbors and more. In the first part she includes the beginning of her call, describes Our Lady of Letnica family devotion to the School of Periphery , furthers the mission in India and touches on Spiritual Darkness . All of those aspects are looked at in depth and explained.

I recall the unease I have had with even some Albanian authors who question the motives of the saint to go to India. But when you read this book, it is clear as the light of the day, that God called Mother Teresa to the peripheries and she obliged. She, imitating our lady, gave her fiat too. Reading about the Spiritual Darkness of the Saint, one can’t help but think. It is a fitting aspect of the peripheries. Her white martyrdom was real, God felt distant for her, and she accepted it as a gift.

The Second Part of The book deals with the Mystical peripheries.

It is such an inspiring part of the book. I recall Fr. Michael Gaitly’s book on 33 Days of Consecration to Mary where he examines a part of Mother Teresa’s Marian spirituality and feels really good that she is studied along with Sts. John Paul the Second and Maximilian Kolbe. But Dr. Murzaku’s study goes so deep and her analogies are so beautiful that one can not distinguish who is Mother Teresa’s mystical better match for certain aspects. Is it St. Francis, Saint Benedict, Saint John Paul the Second, St Padre Pio? All very well explained.

And then the last part explains the contemporary peripheries and of course, it goes to the heart of the matter. Because it is Pope Francis who resurrected the theology of the periphery and Mother Teresa’s life and work is just about that. It is like a little discovery found in plain sight but somehow not seen or talked as much about it. But now we have a well written and very well received book and I am so glad that a sister in blood (Albanian) wrote it. I highly recommend it to everyone.

It is published by the Paulist Press and here is a link to the Publisher.

https://www.paulistpress.com/Products/8-750-1/mother-teresa.aspx

Congrats Dr. Murzaku

Gezim Alpion- “Nëna Terezë: Shenjtorja dhe Kombi i Saj”

August 12, 2020 by dgreca

NJË VËSHTRIM I VEPRËS MË TË FUNDIT TË GËZIM ALPIONIT PËR SHQIPTAREN MË TË FAMSHME NË BOTË-

Shkruan: Dr Ridvan Peshkopia-*

Miku dhe bashkatdhetari im studiues Gëzim Alpion, i cili ligjëron në Universitetin e Birmingham-it, i ka përkushtuar një copë të madhe të karrierës së tij akademike hetimit, ndriçimit dhe shkolitjes së personalitetit jashtëzakonisht kompleks të Gonxhe Agnes Bojaxhiut. Bota e njeh atë më mirë si Nëna Terezë.

Unë e konsideroj këtë përkushtim të Alpionit një sakrificë në vetvete (unë vetë nuk kam mundur t’i përkushtohem një teme të vetme hulumtuese), por kjo sakrificë është shpaguar. Ai konsiderohet sot si “autori më serioz në gjuhën angleze” për Nënën Terezë dhe “themeluesi i fushës studimore për Nënën Terezë.” Ai është mbase autori më i mirë në botë në lidhje me Bojaxhiun dhe studimi i mëtejshëm i saj nuk mund të kryhet pa iu referuar gjerësisht punës së Alpionit.

Libri i tij i ri, Nëna Terezë: Shenjtorja dhe Kombi i Saj, u hodh në qarkullim nga shtëpia botuese Bloomsbury Academic Publishing më 31 korrik. Në disa vende, libri do të dalë në qarkullim më 6 gusht dhe 15 shtator.

Përpara se t’i kthehem punës së tij, një shënim i shkurtër për vetë Nënën Terezë. Unë vetë e kam takuar Nënën Terezë dy herë, përzemërsisht, shpenguar dhe pa më lënë ndonjë përshtypje afatgjatë. Unë nuk jam mes atyre që e adhurojnë Nënën Terezë e as mes atyre që i ngrenë monumente asaj pasi i kanë mohuar për dekada bashkimin familjar me një nënë të sëmurë e cila jetonte e izoluar bashkë me të bijën, motrën e Nënës Terezë; dhe as jam unë ndonjë nga ata që e mallkojnë atë si të pafe dhe satanike.

Unë kam lexuar kritika të besueshme kundër saj nga mjekë indianë dhe intelektualë botërorë, por po ashtu prirem të pranoj se vullneti i saj i fuqishëm njerëzor ndihmoi në ndryshimin e të kuptuarit nga bota perëndimore të varfërisë në Botën e Tretë, transformoi konceptin e bamirësisë dhe ndihmoi formësimin një këndvështrimi të institucioneve fetare në shekullin e 20-të si organizata të punës sociale.

Nëna Terezë çau rrugën drejt një transformimi të madh në marrëdhëniet ndërklasore dhe, duke humanizuar të skamurin, u ofroi një mundësi të kamurve të gjejnë humanizmin e tyre. Kjo ishte një arritje revolucionare në vetvete.

Në librin e tij më të fundit, argumenti kryesor teorik i Alpionit është se një personalitet i përmasave dhe ndikimit botëror si Nëna Terezë nuk vjen rastësisht.

Për të dhënë një portret të plotë të kësaj figure ndikimplotë, libri i qaset Nënës Terezë në rrethanat e saj familjare dhe mjedisin e saj etnik, kulturor dhe shpirtëror. Autori eksploron jetën dhe veprën e saj nën dritën e informacionit të zbuluar rishtas për familjen e saj, traditën shpirtërore shqiptare përpara dhe pas hyrjes së krishtërimit si dhe ndikimin e Vatikanit dhe fuqive të tjera mbi popullin e saj qysh nga mesjeta e hershme.

Duke u përqëndruar në traumat e saj, vuajtjet dhe arritjet si individ por edhe si misionare, si dhe në spiritualitetin e saj kompleks, Alpioni argumenton se jeta e Nënës Terezë dhe historia e kombit të saj, veçanërisht marrëdhënia e popullit të saj me katolicizmin, janë të ndërlidhura. Shkolitja e kësaj ndërlidhje është thelbësore në kuptimin e asaj se si kjo ikonë bashkëkohore shpirtërore dhe humanitare u bë mishërimi i ADN-së kulturore dhe shpirtërore të kombit të saj.

Në këtë vepër Alpioni përqëndrohet në traditën shpirtërore iliro-shqiptare përpara dhe pas futjes së feve monoteiste. Ai ofron informacion mbi rolin kyç dhe të pakrahasueshëm që luajtën ilirët në krijimin e një strehe për krishtërimin në Evropë më shumë se tre breza para se sa vetë romakët të konvertoheshin zyrtarisht në të. Alpioni thekson traditën apostolike ilire për të treguar se, në këtë drejtim, shqiptarët ishin përpara gjithkujt tjetër në Evropë. Për më tepër, libri argumenton se mikpritja që ilirët e lashtë i dhanë kësaj feje ishte një pasqyrim i homogjenitetit të kësaj “race të përbërë.”

Po ashtu, ky përqafim i hershëm i krishtërimit, asokohe feja e skllevërve, të varfërve dhe të shtypurve, ka domethënie të madhe si për statusin e ilirëve në Perandorinë Romake, ashtu edhe për ndjenjat e tyre ndaj Romës së asaj kohe. Kësisoj, Alpioni argumenton se marrja e fesë së krishtere nuk ndodhi as për të mbushur ndonjë zbrazëti shpirtërore dhe as si përpjekje për të fituar një identitet kombëtar të ri.

Për Alpionin, shqiptarët janë përbrendshmërisht pragmatistë. Pragmatizmi i tyre, i cili shfaqet veçanërisht në zgjedhjet e tyre shpirtërore dhe fetare, ilustron mbi të gjitha karakteristikën më të spikatur të këtij populli. Shqiptarët nuk e kanë vendosur kurrë fenë në qendër të identitetit të tyre; asnjë fe nuk ka qenë për ta raison d’être apo shenjuesja kryesore e identitetit të tyre kombëtar.

Përkundrazi, duke ndjekur analizën e Alpionit, duket e arsyeshme të argumentosh se krishtërimi i hershëm, më shumë se sa një burim identiteti kombëtar dhe/ose spiritualizëm individual, thjesht u dha shqiptarëve një ideologji çlirimtare.

Vëmendja që Alpioni i kushton në këtë libër trashëgimisë së lashtë krishtere të kombit shqiptar nuk ka aspak të bëjë me pikëpamjen e disave — si të huaj ashtu edhe shqiptarë — se kjo fe është feja “e vërtetë” e këtij populli.

Ndryshe nga krishtërimi, islami pati qenë sjellë në Shqipëri nga pushtuesit osmanë. Megjithatë, kjo fe nuk duhet parë si mbivendosje në identitetin dhe trashëgiminë shqiptare dhe mbi këtë bazë të hiqet qafe. Ashtu sikundër krishtërimi, edhe islami përbën një element të identitetit shqiptar.

Alpioni argumenton se shqiptarët kanë përfituar shpirtërisht nga të dyja këto fe. Ato ilustrojnë aftësinë mbresëlënëse të këtij populli për të marrë, përqafuar dhe praktikuar fe të reja me lirshmërinë inovative që karakterizon veçanërisht popujt e vjetër me filozofi kulturore të sofistikuara, duke mos lejuar asnjë fanatizëm të kontrollojë plotësisht jetët e tyre.

Kjo shpegon pse, për shqiptarët, identiteti kombëtar është një nocion që përfshin tejetej ekzistencën e tyre para- dhe pasmonoteiste. Unë mendoj se ky është një argument elegant, i cili ndihmon në të kuptuarit edhe qëndrimin unik të shqiptarëve ndaj fesë dhe tolerancën mbresëlënëse ndërfetare mes tyre.

Alpioni po ashtu tregon se lidhja e matur dhe skepticizmi i shqiptarëve ndaj feve janë rezultat i përvojave të tyre të dhimbshme me fetë dhe institucionet fetare.

Për arsye të parashtuara tejetej në libër, përfshirja e Vatikanit në zvogëlimin e arkdioqezave katolike të Dardanisë, Ohrit, Tivarit dhe Shkupit dhe në rrudhjen e komunitetit katolik të origjinës së Nënës Terezë në Shkup, tregon se kjo organizatë, së bashku me Kishën Ortodokse Serbe, ka luajtur një rol në sabotimin e krishtërimit mes shqiptarëve dhe, si rezultat, ka kontribuar në sllavizimin e tyre.

Shqiptarët ortodoksë, nga ana e tyre, po ashtu prej shekujsh kanë qenë nën presionin e Patriarkanës Ekumenike Ortodokse dhe Kishës Ortodokse Greke dhe përpjekjet e tyre për helenizimin e këtyre shqiptarëve vazhdojnë edhe sot e kësaj dite.

Po aq e dhimbshme ka qenë dhe mbetet përvoja e shqiptarëve muslimanë. Kërcënimi osman ndaj identitetit dhe kohezionit kombëtar është rishtuar tani me përpjekje të pareshtura dhe fonde të pamata nga Turqia për të turqizuar muslimanët shqiptarë në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut dhe në Shqipëri.

Ngjashmërisht me punët e tij të mëherëshme, në këtë libër të ri Alpioni zbaton një perspektivë sociologjike për të sëndërtuar dhe testuar arguementet e tij teorike. Në monografinë e tij Nëna Terezë: Shenjtore apo e Famshme? botuar në 2007 nga shtëpia botuese Routledge dhe në një artikull të vitit 2019 për arsyet e mungesës së personaliteteve fetare në fushën e studimit të njerëzve të famshëm, Alpioni ka nënvizuar nevojën për një perspektivë sociologjike në trajtimin e çështjeve/temave dhe personaliteteve fetare, në vend që ato t’u lihen përjashtimisht teologjisë dhe hajografisë.

Në këtë libër të ri, Alpioni thekson domethënien e përdorimit të përfytyrimit sociologjik në studimin e ndërveprimit të individit dhe shoqërisë, ndërthurjen e biografisë dhe historisë, si edhe transformimin e “problemeve personale” në “çështje publike.”

Me argumentin e tij kompleks, ky studim e përballi Alpionin me disa sfida serioze epistemologjike dhe metodologjike. Teksa mbetet thelbësisht një studim sociologjik, ashtu sikundër edhe në ndërmarrjet e tij të tjera hulumtuese, përveçse si sociolog, në këtë monografi Alpioni vepron në mënyrë të ndërsjelltë edhe si teolog, historian, antropolog, psikolog, shkencëtar politik, ekspert i studimeve kulturore dhe analist i medias.

Për të kryer punën e tij në terren, Alpioni udhëtoi në një numër vendesh (Indi, Australi, Shqipëri, Kosovë, Maqedoni e Veriut dhe Itali) për të takuar të afërm të Nënës Terezë, kolegë si edhe vullnetarë që kanë ndihmuar në organizatën e saj.

Ai po ashtu ka përdorur gjerësisht Arkivin Kombëtar Shqiptar në Tiranë, Arkivin e Ministrisë së Jashtme të Shqipërisë dhe Arkivin e Arkdioqezës Katolike Tiranë-Durrës. Po ashtu, Alpioni ka pasur qasje në dokumentacionin dhe letrat private të Nënës Terezë të ruajtura në një numër arkivash personale dhe të papërdorura më parë në studimet për Nënën Terezë.

Unë kam qenë kurdoherë i magjepsur me punën e Alpionit rreth Nënës Terezë, sepse ai kurdoherë ka mbajtur distancë emocionale dhe shpirtërore nga subjekti i studimit të tij, duke e bërë atë domosdoshmërisht dhe arsyetueshmërisht objektiv në studimin e temës së vështirë të personalitetit dhe spiritualitetit të Nënës Terezë.

Në këtë libër të ri, Alpioni kombinon këndshëm ekspetizën e tij në sociologjinë e fesë, nacionalizmin, famën, racën, median, filmin dhe një stil letrar të pashoq.

Një nga temat më magjepsëse që Alpioni ka hulumtuar te Nëna Terezë është errësira e shpirtit. Nga bisedat e mija të gjata virtuale me të (dhe ndonjëherë në takime dhe diskutime shoqëruar me kafe), kam kuptuar se errësira e shpirtit e Nënës Terezë (të cilën ajo e pranon në disa nga letrat e saj), ka frymëzuar tek Alpioni një opus të ri kërkimor.

Në botimet e tij më të fundit, Alpioni merret me koncepte të tilla ekzotike dhe ezoterike si karizma e parë nga një perspektivë sociologjike dhe e perspektivës së teologjisë publike, retorika populiste e Enoch Powell-it dhe arsyeja e mungesës së ikonave bashkëkohore shpirtërore në studimet e njerëzve të famshëm.

Përgjatë vijave të tilla të mendimit, Alpioni po zhvillon tani idenë e “kapitalit të famës” si një ndryshore në kontekste si brenda vendeve, ashtu edhe ato ndërkombëtare, ku ai depërton brenda dukurisë së “Natës së Errët të Shpirtit” nga një perspektivë sociologjike dhe eksploron rolin e fesë në fabrikimin e identitetit kombëtar.

Libri i tij më i fundit është një kulminim e këtyre përpjekjeve.

*PËR AUTORIN E SHKRIMIT

Professor Ridvan Peshkopia është lektor në Universitetin për Biznes dhe Teknologji, Kosovë. Ai e ka marë doktoraturën e tij në Shkenca Politike nga University of Kentucky dhe ka qenë për një vit akademik studiues postdoktoral në George Washington University. Fushat e tij të kërkimit mbulojnë modelimin matematikor dhe statistikor për shkenca politike, sjellje politike, teori politike, studime migracioni, studime të paqes dhe studime filmike. Ai ndan kohën mes Gjakovës dhe Tiranës.

Doni ta keni ne blilioteken Tuaj?-Shkoni tek ky Link: https://www.bloomsbury.com/uk/mother-teresa-9789389165050/