Nga Ilir Levonja/
Çuditërisht Europën apo edhe kontinentin këtej, nuk i shqetëson aspak tryezat e dy qeverive shqiptare. Si ajo e para pak muajve në Prizëren. Dhe po si ajo e para pak ditëve në Tiranë. Konkretisht më 23 mars 2015. Madje me një reliev mural alla i pallatit sekretarial të Kinës së largët. Me moton …një tokë-një popull-një ëndërr. Kur kësaj radhe qeveria e Kosovës manifestohej me një Kryeministër të ri, zotin Mustafa. Por i shqetëson një bisedë pas një nominimi me titullin qytetar nderi në një qytet po shqiptar, si Ulqini i Malit të Zi. Fjala e tyre e lirë në një botë të lirë. Dhe nuk e di pse gjithkund cilësohen si deklarata. Kur ajo ishte një intervistë, një bisedë për dy njerëz që lauroheshin për paqen. Aq më tepër që njëri nga këta, Hashim Thaçi, ish komandant lufte, ish Kryeministër i Kosovës. Mund dhe ka arsye dy herë më shumë se çdo Kryeministër të dehet me lirinë e jetës. Çuditërisht nga ana tjetër nuk kuptojë as vërshimin e qortimeve që po i bëhet Kryeministrit tonë, vetëm pse foli për një ëndërr njerëzore me emrin Shqipëri. Pyetja ime është fare e thjeshtë: Për çfarë tjetër mund të flasin shqiptarët? Të përfaqësuar në dy shtete. Shqiptarë të ndarë. Për çfarë ? Mirë se i ka mbytyr urrejtja për njëri-tjetrin, grindjet, e janë plot forcë inati. Që as e respektojnë nji fije shoqi-shoqin. Për çfarë? Kur ulen e bisedojnë si burra shteti.? Si burra shtetesh. Në një muzg shqiptar në shtet të huaj. Të flasin për Tibetin, për pavarsinë e tij nga Kina.? Të flasin për afrimin e ditës së djeshme atë mes Amerikës pragmatiste dhe Kubës së rrënuar nga demagogjia e një gjenerali kufomë? I cili në moshën e tretë u kujtua t’i lejojë vetes sadisfaksionet e Amerikës. Uniformat e bejsbollit etj? Për çfarë duhet të flasin shqiptarët? Për luftën politike midis Erdoganit dhe Fetullah Gylenit? Për Isisin.? Për luftën civile të Sirisë? Për fundin pa demokracinë e ëndërruar të Pranverës Arabe? Për fatin e dëshpëruar të Greqisë me nivelin më të lartë të diskriminit rracor.? Për Serbinë që po rron me dhjamin e ish Jugosllavisë.? Për Maqedoninë që vjedh haptas kulturë e emra, statuja e heronjë sa nga Bullgaria e sa nga Greqia e sa e sa nga Shqipëria? Për kë të flasin shqiptarët? Për veten e tyre do flasin, për ëndrrat e tyre. Dhe mirë bën që folën? Detyrimet nuk janë të përjetshme, aq sa të bëhet vasal dhe i tërhequr hundësh një popull i vjetër. Çuditërisht thonë për Edi Ramën se i ka hyp vetja në qejf. Se kujton se është edhe Kryeministër i Kosovës. E quajnë nacionalist. Çuditërisht analistët e krahut të tij. Se tani u mësuam me atë avazin që opozita dhe gazaterët opozitarë, atë punë kanë. Të kundërshtojnë. Avaz modern ky i demokracisë së re. Po për kë pra duhe të flasin shqiptarët? Për gjermanët. Vetëm gjermanët kanë të drejtë të bashkohen? Shqiptarët jo.
Unë do thosha që, përpara se ta qortojmë Edi Ramën. Duke menduar se po bëjmë këshilluesin e duhur drejt Europës. Por jo vetëm Edi Ramën, por mbarë spektrin politik shqiptar. Do të ishte më e udhës që tu kujtojmë atyre më shpesh të metat, në marrëdhëniet reale nga e përditshmja shqiptare. Karshi kundërshtarit dhe aleancave me gjobëvënie. Përshëmbull është e pa hijshme kur liderët e politikës në vendin amë, këshillojnë për bashkëpunim, për marrëdhënie korrekte me kundërshtarin etj. Liderët shqiptarë në Kosovë dhe Maqedoni. Kur këta vetë në dheun amë, janë marrë vesh në raste me pikatore. Edhe pse vendi ka shkuar në gjëndje të jashtëzakonshme. Edhe pse Italia sillte kamionë me ushqime e të tjera gjëra. Këtu duhen qortuar në masë, të gjithë. Pa përjashtim. Për mbartjen dhe rritjen e borxhit. Për sforcot doganore midis shteteve shqiptare. Për ekipet kombëtare. E plot të tjera. Sepse nëse do ishin të sheshuara këto, do kishm ego tjetër për Europën. Neve nuk na mungon aftësia. Nuk na mungojnë energjitë. Puna është se i harxhojmë kundër njëri-tjetrit. Ndaj kemi frikë të flasim. Ndaj ngelëm tërë jetën duke bërë detyra shtëpie.
Si Edi Rama, si Hashim Thaçi kanë të drejtë. Nuk jemi ne, por Europa që ka nevojë për ne. Në një farë mënyre apo një tjetër, shqiptarët janë faktor i gjallë. Normale që do flasin për fatin e tyre.