Nga: ALUSH GASHI & DAVID PHILIPS/

Gjermania ka siguruar mbështetje të madhe  dhe vendimtare për stabilitetin dhe shtetndërtimin e Kosovës në dekadat e fundit.

Por në rolin e saj aktual si kryesuese e Këshillit të Bashkimit Evropian, Gjermania mund të luajë një rol edhe më përmbajtësor duke u përqendruar në dialogun Beograd-Prishtinë për normalizimin e marrëdhënieve.

Një marrëveshje për njohjen e ndërsjellë do të fuqizonte pavarësinë e Kosovës brenda kufijve të saj aktual dhe do t’i jepte fund konfliktit të fundit të dhunshëm që ndodhi në Evropë në shekullin e 20-të.

Një marrëveshje midis Beogradit dhe Prishtinës do të stimulohej me vendimin e BEsë për të aprovuar liberalizimin e vizave për mbajtësit e pasaportave të Kosovës.

Udhëtimi pa viza do të sinjalizonte që Kosova është e mirëpritur në familjen Evropiane.

Bashkëpunimi Gjermani-Kosovë përfshin dekada.

Gjermania mirëpriti shqiptarët e Kosovës dhe të tjerët që u larguan nga Jugosllavia në vitet 1990.

Kur Serbia e intensifikoi shtypjen e saj në Kosovë, autoritetet federale Gjermane me zemërgjerësi ofruan strehë për viktimat e konfliktit të dhunshëm.

Pas ndërhyrjes së Natos, në të cilën Gjermania morri pjesë, Gjermania ishte gjithashtu ofruesi kryesor i ndihmës humanitare.

Ajo mbështeti përpjekjet e rindërtimit të agjencive të Kombeve të Bashkuara (KB) gjatë kalimit të Kosovës nga ndihma shpëtimtare drejtë zhvillimit.

Për ta përgatitur Kosovën për vetëqeverisje, Gjermania punoi përmes Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) për të ndihmuar në zhvillimin e institucioneve demokratike të Kosovës. Gjermania mbështeti misionin e sundimit të ligjit të BE (EULEX), duke siguruar gjykatës, prokurorë dhe ekspertë civilë.

Marrëveshjet për të drejtat e minoriteteve të Kosovës, të cilat përfaqësonin standardin e artë në pluralizëm dhe gjithëpërfshirje, i hapën rrugën shpalljes së pavarësisë së Kosovës më 17 shkurt 2008, të cilën Gjermania e mbështeti.

Gjermania mbetet një mbështetëse e vendosur e integrimit të Kosovës në strukturat Euro-Atlantike.

Zyrtarët e Kosovës dhe anëtarët e qeverisë federale Gjermane punojnë ngushtë së bashku.

Anëtarët e Bundestagut gjerman janë angazhuar në Kosovë përmes kontakteve bilaterale, si dhe përmes Këshillit të Evropës dhe organeve të ndryshme parlamentare.

Idea për të ndarë Kosovën, e cila u ngrit gjatë negociatave të fundit, u kundërshtua ashpër nga Gjermania, Mbretëria e Bashkuar dhe vendet e tjera.

Shqiptarët e Kosovës ndjehen borxhli ndaj kancelares gjermane Angela Merkel për ruajtjen e pavarësisë dhe integritetit të Kosovës

Paratë gjermane

Bashkëpunimi ekonomik në mes të dy vendeve ka qenë poashtu prezent.

Gjermania është një nga donatorët më të mëdhenj bilateral në Kosovë, duke siguruar më shumë se €600 milion për ndihmë dhe asistencë humanitare që nga viti 1999.

Vitet e fundit, Gjermania është shfaqur si një nga partnerët kryesorë tregtarë të Kosovës.

Shtrirja e tanishme e bashkëpunimit për zhvillim përfshinë administratën publike, energjinë dhe zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik.

Pandemia e koronavirusit ka rifokusuar ndihmën e Gjermanisë për sektorin e shëndetit publik të Kosovës.

Por, edhe më shumë mund të bëhet për të ndërtuar në këtë bashkëpunim të gjerë dhe të evidentuar.

Përmes Procesit të Berlinit, i filluar në vitin 2014 për të mbështetur zgjerimin e ardhshëm të BE-së, Gjermania dhe partnerët e BE-së mund të zgjerojnë ndihmën për institucionet demokratike të Kosovës dhe zhvillimin ekonomik.

Ato mund të shërbejnë si një platformë për të luftuar korrupsionin, gjë e cila është thelbësore për prosperitetin dhe demokratizimin.

Trupat gjermane shërbyen si partner sigurie duke marrë pjesë në Forcën e Kosovës (KFOR), kur ushtarët Serbë u tërhoqën nga Kosova.

Gjermania mbështeti Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të KB, e cili e vendosi Kosovën në rrugën e pavarësisë.

Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK) është themeluar në vitin 2009 dhe Gjermania mund të ndihmojë FSK-në të zhvillojë kapacitetet e saj, duke rritur pjesëmarrjen e saj në Programin e Partneritetit për Paqe të Nato dhe duke përgatitur Kosovën për anëtarësim në Nato.

Megjithëatë, qytetarët e Kosovës i kushtojnë rëndësi të madhe liberalizimit të vizave dhe i kërkojnë mbështetje Gjermanisë.

Megjithëse Kosova i plotëson të gjitha kriteret për liberalizimin e vizave, mbështetja politike është e nevojshme që poseduesit e pasaportave të Kosovës të mund të udhëtojnë lirshëm nëpër Evropë.

Të gjitha vendet e BE-së kanë gjetur tashmë mënyra për të njohur pasaportën e Kosovës, përveç Spanjës, një nga pesë vendet anëtare që nuk e njohin pavarësinë e saj, së bashku me Qipron, Greqinë, Rumaninë dhe Sllovakinë. Gjermania duhet të bëjë presion ndaj pesë mosnjohësve për të hedhur poshtë kundërshtimet e tyre.

Njohja e tyre gjithashtu do ta shtyjë dialogun e lehtësuar nga BE midis Beogradit dhe Prishtinës, i udhëhequr nga i dërguari i posaçëm i BE Miroslav Lajëák dhe shefi i punëve të jashtme Josep Borrell. Në veçanti, Lajëák ka lidhje të ngushta me Gjermaninë.

Katalizatori

Edhe pse një marrëveshje e ndërmjetësuar nga BE për normalizimin e marrëdhënieve do të katalizonte njohjen, njohja nuk varet nga një marrëveshje e tillë.

Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) në Hagë ka mbështetur ligjshmërinë e deklaratës së pavarësisë së Kosovës, duke gjetur se ajo ishte në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.

Nëse Spanja shqetësohet se njohja e Kosovës vendos një precedent për pavarësi në rajonin spanjoll të Katalonjës apo më gjerë, GJND ishte e qartë se deklarata e Kosovës ishte “sui generis”, që do të thotë ” e veçantë në vetvete” dhe “unike”. Çështja e Kosovës nuk përcakton një precedent, as nuk është e kthyeshme. Ndërkohë, Kosova dhe BE nënshkruan një Marrëveshje të Stabilizim Asociimit (MSA) më 27 tetor 2015. MSA siguron një kornizë gjithëpërfshirëse për dialogun ndërmjet Kosovës dhe BE-së për lidhjet politike dhe përafrimin e politikës së jashtme dhe të sigurisë. Pasi marrëveshja të implementohet plotësisht, Kosova do të hyjë në bisedimet e pranimit që dërgojnë në anëtarësimin përfundimtar në BE.

Si kryesuse e Këshillit të BE-së deri në Dhjetor 2020, Gjermania është e vendosur në pozitë të mirë për të ndihmuar në intensifikimin e ndërmjetësimit të dialogut, inkurajimin e shteteve mos-njohëse të pavarësisë, dhënien e liberalizimit të vizave dhe mbështetjen e zbatimit të MSA-së.

Kosova zotohet të bëjë pjesën e saj.

Sidoqoftë, ajo ka nevojë për ndihmë nga Gjermania, SH.B.A. dhe qeveritë e tjera miqësore për të realizuar potencialin e saj si anëtar i komunitetit Euro-Atlantik

*Alush Gashi është këshilltar politik dhe për punë të jashtme për kryeministrin e Kosovës Avdullah Hoti. Ai më parë shërbeu si ministër i shëndetësisë dhe anëtar i parlamentit. David Phillips është drejtor i Programit për të Drejtat e Njeriut dhe Ndërtimin e Paqes në Universitetin Columbia në New York. Ai ishte gjithashtu këshilltar senior në departamentin e shtetit të SH.B.A.-së, duke punuar ngushtë me ambasadorin amerikan Richard C. Holbrooke. Phillips është autori i librit, të quajtur: Clirimi i Kosovës: Diplomacia shtrënguese dhe ndërhyrja e SHBA.