Ndryshimet – Dielli

Për pronarët që kanë aplikuar në AKKP para dhe pas miratimit të ligjit të ri – Kërkesat e Patrajtuara

1. Nëse keni aplikuar për një pronë, e cila është e zënë nga shteti, apo është në administrim shtetëror, kjo pronë nuk do ju njihet, sepse kërkesa juaj refuzohet bazuar në nenin 20 të ligjit të ri1

2. Nëse keni aplikuar për një pronë, e cila është zënë mbi bazën e njërit prej ligjeve që rradhiten në shtojcën 1 të ligjit, kjo pronë nuk do ju njihet, sepse kërkesa juaj do refuzohet bazuar në nenin 20 të ligjit të ri2 u është falur familjeve bujqësore sipas ligjit për tokën, për privatizimet, apo për zonat me përparësi turizmin kërkesa juaj do refuzohet;

3. Nëse keni aplikuar për njohje të drejte pronësie, ndërkohë që keni përfituar edhe tjetër pronë më parë, atëherë nga vlera e pronës që ju pretendoni t’ju njihet – e llogaritur sipas çmimit në kohën e diktaturës – do zbritet vlera e pronave që ju janë kthyer – llogaritur sipas çmimit të tregut sot – shihni nenin 6 § (3) të ligjit në fjalë (ghithashtu lexoni shembullin ilustrues në faqen 3 më poshtë);

4. Vlera e pronës që ju është kthyer më parë përmendet në ligj me termin “përfitime të zbritshme” (shihni nenin 6 § (6) dhe nenin 21 § (4) të ligjit. Mos harroni, se nëse kjo diferencë del me “minus“, pra, nëse vlera e pronës që ju pretendoni t’ju njihet nga Agjencia është më e ulët se vlera e pronës sipas nenit 7 § 2 të ligjit të ri ju konsideroheni të kompensuar (ghithashtu lexoni shembullin ilustrues në faqen 3 më poshtë);

1 Sipas nenit 20 të ligjit parashikohet, se “kërkesat e bëra para hyrjes në fuqi të këtij ligji dhe kërkesat e bëra brenda afatit të përcaktuar në këtë ligj, nëse prona nuk kategorizohet në pronat e përcaktuara në nenet 4 dhe 25 të këtij ligji, do ti nënshtrohen trajtimit të pronës nëpërmjet njohjes së të drejtës së subjekteve të shpronësuara me vendim të ATP-së dhe kompensim të tyre sipas këtij ligji”.

2 Shih gjithashtu nenin 25 pika (ç) e Ligjit, ku citohet Shtojca shprehimisht.

3 Apo pronave që ju janë kthyer.

5. Nëse keni aplikuar për një pasuri, e cila u është dhënë në përdorim nga shteti të tretëve, atëherë sipas nenit 23 të ligjit të ri e humbisni të drejtën e kthimit të pronës. Sipas këtij neni, edhe nëse nuk e humbisni të drejtën e pronës, ju përsëri detyroheni t’a duroni marrëdhënien kontraktore mes shtetit dhe të tretëve, pa shpërblim;

6. Ankandi është mënyra kryesore e kthimit të pronës, përsa prona që kërkoni t’ju njihet dhe kthehet nuk është e zënë sipas nenit 21 § (5) – (8), nenit 22, nenit 23 të ligjit. Kjo sepse, sipas nenit 12 të ligjit të ri, të gjitha pronat e lira në pronësi të shtetit, pavarësisht origjinës së tyre (pra s’ka rëndësi nëse janë apo jo prona të origjinës së pronarëve) bëhen pjesë e fondit fizik të pronave. Nëse doni të merrni pronën tuaj atëherë, kur kjo pronë t’ju ofrohet me ankand, ju – sipas nenit 14 § (3) të ligjit të ri – duhet të hiqni dorë nga të gjitha pretendimet që keni për kthim dhe kompensim të pronave të tjera. Ndryshe shkualifikoheni nga ankandi;

7. Sipas nenit 14 § (4) nuk përjashtohet mundësia të kompensoheni me “prona të pafrytshme” nëse dështon ankandi. Kjo, sepse sipas nenit 5 § (11) të ligjit të ri, tek koncepti i tokës janë përfshirë edhe tokat e pafrytshme;

8. E drejta juaj e ankiimit ndaj vendimeve të Agjencisë është e kufizuar sipas nenit 29 të ligjit të ri vetëm në kontrollin e ligjshmërisë së vendimit në fjalë.Për pronarët që kërkojnë zbatimin e vendimeve gjyqësore përfundimtare, apo tëc vendimeve përfundimtare të AKKP-së;

1. Nëse po kërkoni zbatimin e një vendimi përfundimtar, që ju ka kthyer pronën tuaj të orgjinës, madje dispononi edhe Çertifikatën e Pronës tuaj, ndonëse nuk e zotëroni praktikisht atë për shkaqe të ndryshme – sipas nenit 7 § 2 pika (ç) të ligjit të ri – kërkesa juaj do arshivohet. Me fjalë të tjera shteti heq dorë sipas këtij ligji nga detyrimi që ka për të zbatuar vendimet përfundimtare që urdhërojnë kthimin e pronës;

2. Çdo kërkesë për zbatimin e një vendimi përfundimtar që ju ka kthyer pronën tuaj të orgjinës, për të cilën ju dispononi edhe Çertifikatë Pronësie, ndonëse nuk e zotëroni praktikisht atë pronë, sepse mbahet e bllokuar nga shteti për shkaqe të ndryshme, pas hyrjes së këtij ligji në fuqi do konvertohet automatikisht në kërkesë për kompensim financiar të pronës (sipas nenit 10 § (2) të ligjit të ri). Kjo sepse pronat e kthyera me vendime përfundimtare, të cilat deri më tani janë mbajtur të bllokuara nga shteti për lloj-lloj arsyesh klasifikohen si prona të zëna mbi bazën e nenit 25 § 1 pika (a) – (c) e ligjit në fjalë;

3. Nëse me vendim përfundimtar ju është njohur e drejta e parablerjes së objekteve që ndodhen në pronën tuaj, të drejtë të cilën për vite jeni penguar t’a ushtroni për shkaqe të ndryshme, atëherë sipas nenit 22 të ligjit të ri keni të drejtë që brenda 1 viti nga hyrja e këtij ligji në fuqi të hiqni dorë prej saj. Nëse nuk pranoni të hiqni dorë shteti merr përsipër të regjistrojë në ZRPP të drejtën tuaj të parablerjes, por nuk garanton afate se a do mundeni dhe pas sa kohësh do mundeni t’a ushtroni atë;

4. Pavarësisht se çfarë forme kompensimi parashikojnë vendinmet në favorin tuaj, ju do të kompensoheni financiarisht për to sipas nenit 10 § (2) i ligjit të ri. Në përllogaritjen e detyrimit të shtetit ndaj jush do zbatohet formuala sipas neneve 6, 7 dhe 21 § (4) të ligjit të ri.

5. E drejta juaj e ankimit ndaj vendimeve të Agjencisë është e lejuar ngushtësisht, vetëm për llogaritjen e masës së kompensimit financiar.

Për të dyja kategoritë e pronarëve

1. Vlerësimi i pronave tuaja sipas nenit 6 dhe nenit 7 të ligjit ilustrohet me një shembull konkret:

Shembull: Supozohet, se pronari “X” është njohur pronar i një toke në rrugën “Komuna Parisit”, Tiranë me sip 10,000 m2 me vendim K.K.K.Pronave, në përputhje me Ligjin 7698/1993. Pronarit “X” në vitin 1995 i janë kthyer 1,000 m2 kompensohet.

Sipas nenit 6 § (3) të ligjit, vlera e kompensimit që do marrë ky pronar për tokën me sipërfaqe 9,

do të llogaritet:

000m2

9,000 m2 x 250 lekë/m2 = 2,250.000 lekë4

1,000m2

1,000 m2

57.500.000 – 250.000 = 57.250.000 lekë7

2,250.000 lekë – 57,250.000 lekë = – 55,000.000 lekë8

4 Zbatohet si fillim neni 6 § (1) pika (a), sipas të cilit llogaritet vlera e sipërfaqes prej 9,000 m2 me çmimin e zërit

kadastral të kohës së shpronësimit – Vaqarri fshati më i afërt, çmimi 250 lek/m2

5 Gjithashtu zbatohet neni 6 § (1) pika (a), sipas të cilit llogaritet vlera e sipërfaqes prej 1,000 m2 me çmimin e zërit

kadastral të kohës së shpronësimit.

6 Më pas zbatohet neni 6 § (1) pika (b), sipas të cilit llogaritet vlera e sipërfaqes prej 1,000m2 me çmimin e tregut të

tanishëm (Fletore Zyrtare datë 31 Korrik 2014).

7 Sipas nenit 6 § (1) pika (b) llogaritet diferenca çmimit të tanishëm të sipërfaqes 1,000m2 me çmimin e po kësaj

sipërfaqeje në kohën e shpronësimit.

8Pas llogaritjeve të mësipërme hyn në zbatim formula sipas nenit 6 § (3) , sipas të cilës vlerës së pronës që kërkohet

të kompesnohet i zbritet vlera e pronës së kthyer.

Prej kësaj diference me “minus” vjen në zbatim neni 7 § (2) pika (a) sipas të cilit “nëse vlerësimi

i pronës së kthyer me vendim përfundimtar rezulton se është më i madh sesa vlerësimi i tokës së

njohur për kompensim, atëherë subjekti i shpronësuar quhet i kompensuar”.

Si pasojë e këtij vlerësimi, pronari “X” konsiderohet i kompensuar nga shteti, ndaj edhe kërkesa e tij rrefuzohet sipas nenit 26 § (1) pika ii).

Shënim: Ju do të kompensoheni sipas kësaj formule edhe nëse prona juaj është e pronë e zënë me ndërtime pa leje, është falur, apo privatizuar mbi bazën e ligjeve që rradhiten në shtojcën 1 të ligjit të ri. Sikurse u sqarua më sipër, ju përfitoni kompensim për pronat e zëna nga shteti dhe ato të zëna mbi bazën e ligjeve të rradhitura në Shtojcën 1 të ligjit të ri, vetëm nëse kërkesa juaj për kompensim e ka origjinën në një vendim përfundimtar (gjyqësor, apo administrativ për njohje dhe kompensim prone). Çdo kërkesë tjetër e patrajtuar ndonjëherë me vendim për njohje, kthim, apo kompensim prone do rrëzohet sipas nenit 20 të ligjit në fjalë.

….

2. Ju nuk mund t’u drejtoheni gjykatave për të pretenduar kthim dhe kompensim të pronës suaj. Sipas ligjit të ri shqyrtimi i këtyre pretendimeve është kompetencë vetëm e Agjencisë;

3. Të gjitha paditë e rivendikimit ndaj të tretëve, pronat e të cilëve kualifikohen si “prona të zëna” për qëllime të zbatimit të nenit 21 § (5) – (8), nenit 22, nenit 23 dhe nenit 25 të ligjit të ri do pushohen së gjykuari sipas nenit 3 të po këtij ligji;

4. Ju nuk mund t’i drejtoheni gjykatës për asnjë problem që lidhet me zbatimin e neneve të caktuara të këtij ligji, të cilat cënojnë në forma të ndryshme interesat tuaja pasurore, psh nuk mund të ankoheni lidhur me fushën e zbatimit të konceptit të “interesit publik” dhe “detyrimeve ndërkombëtare” për qëllime të zbatimit të nenit 25 § 1 a) – b) të ligjit; “pronave të zëna” për qëllime të zbatimit të nenit 21 § (5) – (8) dhe nenit 25. § (1) pika ç) të ligjit; “pronave të dhëna në përdorim” për qëllime të zbatimit të nenit 23 të ligjit; “përfitimeve të zbritshme”, për qëllime të zbatimit të nenit 6 § (5) – (6) dhe nenit 21 § (4) të ligjit; “pamundësisë objektive” dhe “dokumentave të munguara” në dosje sa i takon vlerësimit më të ulët të pronës për qëllime të zbatimit të nenit 16 § 4 (a) – (b); “të subjekteve përfituese” dhe “subjekteve të interesuara” për qëllime të zbatimit të nenit 19 § (3), nenit 23, nenit 27 § (1), nenit 29 dhe nenit 30 (3) të ligjit; të interpretuarit e ndikimit që kanë konfliktet e pronësisë, të cilat po shqyrtohen në gjykatat vendase, sipas nenit 3 § (2) pika b) për qëllime të zbatimit të rregullit të parashkirmit të afateve për paraqitjen e kërkesave sipas nenit 27 § (1) i Ligjit; të interpretuarit e kritereve sipas nenit 14 § (5) për qëllime të zbatimit të nenit

14 § (4) të ligjit, në veçanti kur disponimi sipas këtij neni do bëhet me “prona të pafrytshme” sipas nenit 5 § 11 i ligjit; të përzgjedhurit e mjetit të kompensimit fizik rast pas rasti.

5. Që kërkesat tuaja mos rrëzohen nga Agjencia ju duhet të provoni, se dokumentat që dispononi janë në përputhje me aktet ligjore që kanë shërbyer si bazë e shpronësimeve gjatë diktaturës;

6. Kërkesat tuaja do zhvlerësohen, nëse nuk plotësoni dokumentat e dosjes suaj sipas nenit 16 § (4) pikat a) – b) të këtij ligji:

7. Nëse kërkoni të kompensoheni financiarisht në tre vitet e para, pas hyrjes në fuqi të ligjit, atëherë duhet të hiqni dorë nga 70% – 50% e pretendimeve tuaja pronësore sipas nenit 17 të ligjit.

Shënim: Në çdo rast, para se të plotësoni dokumentat që ju kërkohen prej Agjencisë pyesni punonjësit e saj sa vlerësohet prona juaj sipas hartës së re të vlerës.

Nese keni pyetje ju lutem drejtohuni tek nje nga kontaktet a meposhtem:

Av. Suela Meneri suela.meneri@hotmail.com

Kryesia Shoqates ne Tirane pronesi_me_drejtesi@yahoo.com

Dega Shoqates ne SHBA pronesi.me.drejtesi@gmail.com

17 Maj 2016

Shkruan: XHAVIT ÇITAKU/
Sa më la përshtypje një paraqitje e liderit të AAK-së, Ramush Haradinajt, në rrjetin social pas një mbledhje që kishte pasur me strukturat e larta të këtij subjekti politik. Në të vërtetë, më shumë ishte një artikull i bukur gazetaresk se sa ndonjë mesazh politik që do të forconte bindjen e anëtarësisë dhe të qytetarëve për diçka serioze që do zhvillohet nga ai moment kur kishte përfunduar ai takim. Nuk ishte politik sepse më shumë ishte një shkrim hulumtues që kishte të bënte me akuzat që një kohë të gjatë kishin të bënin me haraçin, që flitej e përflitej se ose janë njerëz të afërm të këtij subjekti apo ndoshta edhe ata që e bëjnë këtë punë kriminale e thirrën në emër të saj. Dhe menjëherë shtrohet pyetja se ku ishin deri me tash këto struktura që nuk e trajtonin këtë akuzë tejet të rëndë me kohë dhe t’iu hiqet qafe kjo barrë kaq e madhe njëherë e përgjithmonë, apo u desh që kjo humbje e radhës t’ua kthjell mendjen liderit të partisë dhe të tjerëve se ndoshta aktualizimi i kësaj teme më herët do të kishte sjell suksese pozitive në mbështetjen nga elektorati.
Nuk mjafton vetëm pranimi i gabimeve
Deri me tash nuk kemi pasur rastin të dëgjojmë nga liderët tanë se gjatë punës së tyre kanë gabuar, duke e hedhur fajin për dështime diku tjetër, sidomos, në shkaqe objektive. Mirëpo, kësaj radhe Haradinaj na u bë “korrekt” dhe pranoj se deri me tash kishte gabuar. Dhe për ato gabime që kishte bërë, ai mendon se duhet bërë një reformim të dukshëm në parti, duke ftuar që këtij subjekti t’i bashkohen numër sa më i madh i intelektualëve dhe njerëzve tjerë kompetent për të bërë ndryshime në të ardhmen, por edhe duke i larguar ata që eventualisht janë të “ përzier” në akte kriminale. Këto synime për të sjell diçka të mirë në Kosovën e pasluftës gjithnjë ishin në platformën e programit të këtij subjekti që nga formimi i saj, mirëpo asnjëherë nuk gjetën përkrahje nga qytetarët, për të cilën gjë flasin të dhënat e rezultateve pas zgjedhore ku asnjëherë nuk fitoi besimin e më shumë se dhjetë për qind të votave. A është gabimi me këtë rast i mosdijes së organizimit partiak për të bind numër më të madh të qytetarëve se ky subjekt është zgjedhja e duhur për ardhmërinë e Kosovës dhe prosperitetin e banorëve të saj, apo faji e gabimi është krejt diku tjetër . Lideri partiak pranoi se ka bërë gabime, por cilat ishin ato gabime nuk arritëm t’i mësojmë. Nuk mjafton vetëm pranimi i fajit, sepse gabimet e përsëritura tash e sa vite duhet të sjellin edhe pasoja mbi ata që aq shumë i sollën dëm partisë që kurrë nuk arriti numrin dyshifror të votës së elektoratit prej se merr pjesë në zgjedhje AAK. Në fakt,desha ta them se pasojat duhet t’i bart lidershipi, i cili është përgjegjësi kryesor i të gjitha zhvillimeve të deritashme politike, të korrat e të cilave ishin shumë larg synimeve që kishin propaganduar dhe që i kishin realizuar në të vërtetë.
Ramushi e dëshironte vetëm postin e Kryeministrit
Nga momenti kur Haradinaj arriti që të “ shijoj” pozitën e Kryeministrit për rreth tre muaj, nuk kemi patur rastin të dëgjojmë aq shumë nga liderët tjerë të këtë më shumë vendosshmëri për t’u ulur sërish në karrigën e të parit të qeverisë se sa ky lider i AAK-së. Jo vetëm bashkëpartiaket e tij por edhe ai vetë pa u hamendur fare më kë u takua e më kë pati ndej nuk e la pa e përmend synimin e tij për t’u bërë kryeminister, ngaqë, sipas tij, vetëm ai është zgjedhja e duhur. Bile na kujtohet me një rast kur pati thënë se vetëm lë të udhëheq ai qeverinë se këtë mund ta bëj edhe pa e pasur asnjë minister nga partia e tij, Apo rasti tjetër kur u lirua nga burgu si i pafajshëm, turr e vrap, filloi të kontaktoj me Kryeministrin e atëhershëm Thaçi për t’ia lëshuar vendin, pa respektuar rregullat e përcaktuara të sistemit zgjedhor. Pikërisht ky apetit sikur u konsumua shumë lehtë nga qytetarët të cilët menduan ndryshe, përkatësisht i thanë jo dhe votën e besimin ia dhanë dikujt tjetër që duhet të vijë në pushtet edhe për katër vjetët e ardhshëm.
Apetite të tepruara të partive të vogla
Zgjedhjet i fitoi PDK e cila në Parlament ka 26 deputet më shumë se AAK. Aty ishte besimi, aty ishte programi joshës që e bindi elektoratin se programi i saj ofron zgjidhje të duhura, por edhe që lideri i saj e ka atë fuqinë politike, por edhe diplomatike për të vazhduar me politikat e saj të ndërtimit të vendit. Kështu vendosi verdikti i popullit dhe pikë. Ndaj kërkesa e Haradinajt edhe pas përfundimit të zgjedhjeve të bëhet Kryeminister ishte e pajustifikueshme dhe e pa bazuar në rezultatin paszgjedhor.
Në asnjë rast, në cilindo shtet, nuk mund të dëgjosh që një parti që nuk e ka fituar besimin qytetar të këtë kërkuar postin e të parit të qeverisë ashtu siç bëri lideri i AAK-së. Thënë konkretisht, është verdikti i votës së qytetarit ai që përcakton se kush dhe në çfarë mënyre do të ndërtoj institucionet e reja të shtetit. Apo thënë më mirë ai që i fiton zgjedhjet ai e bartë të drejtën për postin e Kryeministrit dhe të më shumë posteve ministrore por edhe të grupeve e komisioneve parlamentare. Edhe koalicioni ndërmjet PDK-së dhe LDK-së nuk është i bazuar në respektimin e votës së qytetarit, por nëse kihet parasysh se shteti gjendej para “ bankrotimit” atëherë lë të mbetët në ndershmërinë e tyre ky përfundim i këtillë i zgjidhjes së ngrëçit politik gjashtë mujor . Së këndejmi, këto apetite të tepruara të partive të vogla, por edhe të atyre pak më të mëdha duhet të flakën njëherë e përgjithmonë dhe të respektojnë së pari votën e qytetarit e më pastaj edhe ligjin dhe sistemin zgjedhor në përgjithësi. Në këtë mënyrë do të respektohej edhe demokracia dhe besimi qytetarë.
Liderët nuk e kanë me tapi karrierën politike
Pos në LDK që nga pas lufta erdhën në krye të saj edhe dy emra të tjerë, në subjektet tjera politike nuk kemi patur rastin të shohim e bile as të këtë ndonjë angazhim e gatishmëri për të bërë ndryshime nga qendra, përkatësisht për ta freskuar partinë me një lider të ri. Deri sa lideri i PDK-së arriti që në tri palë zgjedhje të dalë fitues dhe të këtë një kredibilitet për të udhëhequr edhe më tej këtë parti politike, të tjerët nuk patën sukses që të realizojnë synimet e tyre dhe shi për këtë askush prej tyre nuk barti ndonjë përgjegjësi për humbjet e pësuara. Bazuar në zhvillimet e fundit politike, nuk do të shkon larg e ndryshime edhe në kreun e PDK-së do të ndodhin. Mirëpo kur është fjala e përgjegjësisë askush nga liderët tanë atë nuk e bartë mbi vete, por gjithnjë e hudhin në periferi të ngjarjeve. Këtë e tregon edhe shembulli i liderit të LDK-së, Mustafa, që para qytetarëve kishte premtuar se nëse nuk do t’i fitoj zgjedhjet do të jap dorëheqje, por ai këtë nuk e bëri. Ndërkaq, Haradinaj jo që nuk e ka ndërmend ta bëj një gjë të tillë, por në emër të asaj që u humbë e që vetë si lider duhet të jap përgjegjësi, kërkon reformim të partisë, duke harruar se pikërisht lidershipi i saj nuk po gëzon mbështetje tek qytetarët. Nuk dëshiroj të keqkuptohem as nga z. Haradinaj, sepse e vlerësoj lartë kontributin e tij sidomos gjatë luftës çlirimtare, e as nga ky subjekt politik në përgjithësi, por duhet të kihet parasysh një e vërtetë e madhe se çdo fillim e ka edhe fundin e saj. Me zor nuk shkon asgjë e posaçërisht politika.
Dhe krejt në fund. Liderët nuk e kanë me tapi karrierën politike. Nëse ia duan të mirën subjektit të tyre politik dhe vendit të tyre, ata duhet të jenë të gatshëm dhe pjesë përbërëse për të ndihmuar rreth freskimit me kuadro të reja, kreative e kompetente për të bërë vërtetë ndryshime pozitive. Edhe qytetarët dëshirojnë të shohin fytyra të reja në skenën tonë politike. Ndoshta mund të ngjallin shpresa për një të ardhme më të mirë, më të shëndetshme e sidomos për gjeneratat e reja që hëpërhë ardhmërinë e tyre e shohin, fatkeqësisht, jashtë vendit të tyre të lindjes.

JA ÇFARË NDRYSHIMESH SJELL LIGJI I RI I PRONAVE NË REGJIMIN

Ndryshimet nisin nga qendra