ne Ballkan – Dielli

Rambot shqiptarë të antiterrorit, ndër më të mirët në Ballkan

September 11, 2017 by dgreca

RENEA Shqiptare, njësia më e mirë kundër terrorizmit në Ballkan/

Nga Shefqet Kërcelli*/

Në shkrimin e publikuar pak kohë më pare tek “Military Zone”, nga publicisti Aakash Kumar, theksohet se, reparti i Neutralizimit të Elementeve terroristë, i njohur zakonisht shkurtimisht me emrin RENEA, është njësia kryesore anti-terroriste shqiptare dhe reaguese ndaj incidenteve kritike. Kjo njësi u krijua në fillim të viteve 1990, në përgjigje të niveleve në rritje të krimit në vend pas rënies së komunizmit. Përgjegjësitë e RENEA-s, janë operacionet e shpëtimit, situatat e pengjeve, kundër-terrorizmi dhe reagimi ndaj formave veçanërisht të dhunshme të krimit. Që nga viti 1991, njësia ka humbur gjatë operacioneve katër pjesëtarë në veprim dhe më shumë se dyzet të plagosur. Aftësitë e tyre konsiderohen shumë të mira si brenda Shqipërisë dhe në Perëndim. Ata janë trajnuar nga GSG.

Përzgjedhja dhe Trajnimi i RENEA

Procesi i përzgjedhjes mbahet vetëm një herë në vit dhe zgjat dymbëdhjetë javë. Më pas, rekrutët trajnohen për nëntë muaj të tjerë në aftësi të tjera të tilla si gjuha, sinjalet, fotografimi dhe bisedimet me pengjet. Kandidatët gjithashtu vazhdojnë t’i nënshtrohen testeve strikte psikologjike dhe fizike. Vetëm pas një periudhe prej tre vjetësh shërbimi mund të bëhesh operator i RENEA. Rreth 90 përqind e kandidatëve vijnë nga degë të tjera të policisë dhe të Gardës Kombëtare, ndërsa pjesa tjetër janë ushtarakë. Kandidatët ushtarakë që kalojnë përzgjedhjen, duhet gjithashtu të përfundojnë një kurs gjashtë mujor mbi jurisprudencën. Mosha maksimale për përzgjedhje është 26 vjet dhe kandidatët pritet të jenë anëtarë të njësive përkatëse të mëparshme për jo më pak se dy vjet.

Roli i negociatorëve

Prej vitit 1991, negociatorët e njësisë kanë zgjidhur, pa përdorur dhunën, më shumë se 500 nga 600 rastet që kanë të bëjnë me rrëmbyesit dhe profesionet e armatosura. Të gjithë negociatorët duhet të kenë shërbyer për një minimum prej dhjetë vjetësh me forcën policore dhe janë persona me temperament të mirë dhe balancë mendore, me njohuri të të gjitha dialekteve dhe mentaliteteve rajonale. Ata me ligj e kanë të detyrueshme një diplomë ose te kanë përfunduar akademinë e policisë. Përveç kësaj, ata përfundojnë kurse trajnimi me FBI në Akademinë Quantico FBI dhe me agjencitë federale të Shteteve të Bashkuara. Negociatorët janë të parët që ndërhyjnë në rastet e një okupimi me ose pa pengje. Askush nuk ndërhyn pa urdhrin e tyre të qartë, përveç rasteve kur pengu është i vdekur.

***

The Best Counter-Terrorism Unit in the Balkans, Albanian RENEA

The Department of Neutralization of Armed Elements. commonly known by its acronym RENEA, is the main Albanian counter-terrorist and critical incident response unit. The force was constituted the early 1990s in response to the growing crime levels in the country after the fall of communism. RENEA’s responsibilities are rescue operations, hostage situations, counter-terrorism and response to particularly violent forms of crime. Since 1991, the unit has lost four men in action and more than forty wounded. Their skills are highly regarded and well-thought-of inside Albania and in the West and are trained by GSG.

Following the emergence of capitalism in Albania after 1990 and in order to eradicate all semblances to and associations with the communist state, many investigators, attorneys, and police officers were simply dismissed. This confused situation soon allowed organized and individual crime to flourish to the point that it soon became the norm of everyday life. Kidnapping, extortion, drug-related crime, murder, and human trafficking were at an all-time high, and the Albanian fledgling democracy did not have the legal, administrative and organizational experience to combat these problems — in fact, its infrastructure was almost non-existent. During communism, the force that was entrusted with CT and other special missions were Unit 326, but because of its role in suppressing public unrest during the popular uprising against communism, it had been neglected. The new public order authorities recognized the need for a small professional force, and after exhaustive trials and training finally established what subsequently came to be known as RENEA. It was also known as Unit 88. It was composed of eighty members, or operatives, who were elected from the 600 original members of Unit 326. The rest of the operators joined subsequent special intervention groups that came into existence

Selection and Training of RENEA.

The selection process is held only once a year and lasts twelve weeks. Subsequently, recruits are trained for an additional nine months in other skills such as linguistics, signals, photography, and hostage negotiations. Candidates also continue undergoing strict psychological and physical tests.

Only after a period of three years may the recruit become a RENEA operator cleared in participating in hostage rescue operations. About 90 per cent of candidates come from other branches of the police and the National Guard, while the rest are military. The military candidates that pass selection must also complete a six-month course on jurisprudence. The maximum age for selection is 26 years and candidates are expected to have been members of their respective previous units for no less than two years.

The first two weeks are called the “shake-down”, in which almost everyone takes part. Only the negotiators and part of the logistics group (not including drivers) are exempted. Candidates undergo long and complicated psychological and durability tests designed to weed out weaker applicants. “Shakedown” is harsh, consisting of forced marches in full combat gear. True to their SAS origins, the operatives must carry a 35 kg (77 lb) backpack, AK-47 with eight full magazines, handgun and magazines, knives, gas mask, and radio. Their training routes take part in the worst weather, in some of the toughest terrains that Albania has to offer: in the northeastern mountain range (the highest peak is Korabi, at 2,751 meters (9,025 feet)), the marshes of Vlora, and the swamps of Durrës and Lezha. Approximately 75 per cent of the candidates fail at this initial phase. The last day is reserved for infiltration tests. The candidates that have successfully accomplished the first phase are left helpless in some remote part of Albania, at a safe distance from the capital, with 200 commandos and national guardsmen at their heels. Each is expected to make it back to headquarters in Tirana intercepted. If they are caught they go home. Training, preparation, and tests change according to the whims of the instructors, who are themselves veterans of the unit. They have a reputation for being unyielding and unmerciful. Sheepie was the trainer for about 20 years until they deemed his training tactics to hard and inefficient. Ferriku is the actual commander of the unit.

The role of negotiators

From 1991, the unit’s negotiators have resolved, without resorting to violence, more than 500 of the 600 cases involving kidnappers and armed occupations.
All negotiators must have served for minimum of ten years with the police force and are persons of good temperament and mental balance, with knowledge of all dialects and regional mentalities. They all either have a degree in law or have attended the police academy. In addition, they complete training courses with the FBI at Quantico FBI Academy and with other United States federal agencies. The negotiators are the first to intervene in cases of an occupation with or without hostages. Nobody intervenes without their explicit order, except in cases when the hostage is already dead.

*Shkrim i publikuar tek “Military Zone” për Forcat tona të RENEA-s, ku theksohet dhe rëndësia e trajnimit të tyre në SHBA dhe Shqipëri nga specialistët e FBI.

Luftë verbale në Ballkan

February 26, 2017 by dgreca

Nga Frank Hofman/Nga Beogradi në Banja Lukë e Prishtinë politikanët flasin për luftë e shkëputje. Kuptohet menjëherë: kemi të bëjmë me politikanë, të cilëve po iu marrin fund argumentet për ruajtjen e pushtetit, mendon Frank Hofmann.

Për ambasadën amerikane në Sarajevë, Milorad Dodik është ndërkohë persona non grata. Presidenti i pjesës serbe të Bosnje-Hercegovinës flet prej vitesh për shkëputje të rajonit të drejtuar prej tij nga territori i përgjithshëm i Bosnjes. Vëmendja e diplomacisë amerikane duhet t’i ketë pëlqyer e me sa duket, ajo i ndihmon imazhin të tij si shpëtimtar i serbëve, imazh, të cilin ai do ta çimentojë përmes një referendumi.

Retorika do menduar deri në fund

Për të kuptuar se çfarë fshihet pas kësaj politike, duhen skicuar në mendje pasojat deri në fund. Nëse ky territor serb do të donte të shkëputej, nuk përjashtohen protestat e pakicave kroate dhe boshnjake në këtë rajon, gati gjysma e territorit të përgjithshëm të shtetit. Pasoja: trazira, me shumë gjasë të dhunshme, forca boshnjake të policisë, të cilat nuk do ta përballonin dot gjendjen. Si pasojë do të thirrej në ndihmë misioni ushtarak i BE-së, “Althea”, i stacionuar deri tani vetëm në aeroportin e Sarajevës. Ky duhej të sigurojë stabilitetin dhe të ndihmojë autoritetetet boshnjake për ta jetësuar këtë. Nëse këto nuk janë në gjendje ta bëjnë këtë, misioni ka mundësinë të dërgojë një trupë të shpejtë ndërhyrjeje, rreth 1200 ushtarë të NATO-s, që brenda pak ditësh mund të patrullonin në rrugët e Banja Lukës dhe të Sarajevës dhe të ndërhyjnë në rastin më esktrem edhe ushtarakisht.

Dodik në agoni politike

Me këtë do të merrte fund sovraniteti i udhëheqjes bosnjako-serbe në Banja Luka dhe lideri i serbëve boshnjakë me shumë gjasë do të merrte fund politikisht – sepse qeveria mike në kryeqytetin e Beogradit nuk mund ta mbështeste më nxitësin. Kryeministri serb ndjek një kurs proevropian. Por kjo nuk e bën politikën e Beogradit të mos flasë më për luftë. Tomislav Nikoliç është president i Serbisë dhe komandant i forcave të armatosura të vendit. Së fundmi ai kërcënoi, se do të dërgonte ushtrinë ruse në Mitrovicë, sepse pakica serbe atje ndjehet e kërcënuar. Më parë Beogradi kishte dërguar një tren me donacione ruse ku shiheshin mbishkrime në 20 gjuhë “Kosova është Serbi”- një provokim për Kosovën e dominuar 90% nga shqiptarët. Në gazetat e Beogradit flitet për shkëputjen e pjesës së dominuar nga serbët në veri të lumit Ibar. Edhe ky skenar këtu do të nënkuptonte dhunë. Retorika e presidentit kosovar para disa javësh, nuk ishte më pak marciale: Beogradi ndjek në Kosovë një politikë, si Moska në Krime, deklaroi Thaçi pa u trembur.

Kjo do të thoshte gjakderdhje në Kosovë

Nëse Beogradi do të përpiqej të shkëpuste pjesën veriore të Mitrovicës, demonstrues shqiptarë do të hynin menjëherë në enklavat e tjera serbe në kosovë. Aty ata do të ndesheshin me forca serbe të veshur civilë dhe sipas disa raportimeve të autoriteteve serbe që tani të pajisur me armë të lehta. Pasoja do të ishte gjakderdhje. Si pasojë NATO do të kërkonte përforcim të trupës së saj që të siguronte stabilitetin. Por nëse Beogradi do të dërgonte ushtrinë, kjo do të neutralizohej me forcën e NATO-s. Një luftë që nuk mund të fitohej.

Të gjithë këto skenarë lufte kanë të përbashkët kthimin mbrapa me së paku me dhjetë vjet të zhvillimit ekonomik të këtyre vendeve. Me pasojën që këto shoqëri jo vetëm nga ana ekonomike, por edhe politike do të vareshin më shumë nga fqinji i madh, Bashkimi Europian. Elitat që sundojnë tani me retorikë nacionaliste do të rrëzoheshin nga pushteti, dhe do të arrinin të kundërtën e asaj që synonin -sigurimin e pushtetit.

Elita politike jashtë kohe

Kështu replikat e forta në Ballkan aktualisht nuk janë më shumë se fraza boshe, jashtë kohe. Mbetje gjuhësore të një gjenerate politikanësh, të cilët i solli në pushtet procesi i shkatërrimit të Jugosllavisë në vitet 80-të. Shteti multietnik socialist pas më shumë se katër dekadash sundimi totalitar mori fund, ndërsa varrëmihësit nacionalistë të tij kanë mbijetuar deri më sot. Ka shumë mundësi që tani po merr fund edhe epoka e tyre. Ende ata përpiqen tani që me retorike jashtë realitetit të fshehin para elektoratit bilancin mizerabël politik në krijimin e vendeve të punës dhe mirëqenies. Ende mungojnë alternativat politike -por kjo mund të ndryshojë.

Ju mund të jepni mendimin Tuaj në fund të këtij artikulli. Ne ju mirëpresim!

Serbia, faktor rrezikues i paqes në Ballkan

January 20, 2017 by dgreca

Në UBT, të premten u mbajt konferenca më titull “Paqendërtimi në Kosovë- Transformimi i kushteve të konfliktit për paqe të qëndrueshme”, në kuadër të secilës u promovua edhe libri i titulluar “Ndërtimi liberal i paqes”, i autorit Ramadan Ilazi.Në konferencë u trajtuan faktorët destabilizues dhe cenuesit kryesorë të procesit të paqendërtimit në Kosovë dhe më gjerë, me ç’rast panelistët u pajtuan se shteti i Serbisë është njëri ndër rrezikuesit e përhershëm të paqes në Ballkan.

Rektori i UBT-së, prof. dr Edmond Hajrizi tha se situata aktuale e krijuar në Kosovë e ka krijuar një pasiguri të madhe brenda instancave më të larta shtetërore, por edhe në popull.“Gjendja e krijuar e ka luhatur sigurinë e përgjithshme dhe ka shkundur rrënjët e paqes së brishtë në vendin tonë, të ndërtuar ndër vite”, tha Hajrizi.Duke folur për angazhimin e UBT-së në këtë fushë, ai theksoi se institucioni të cilin ai e drejton, po mundohet që përmes debateve dhe publikimeve të ndryshme, të ndikojë në vetëdijesimin dhe ndërgjegjësimin e gjeneratave të reja për zhvillimet aktuale.

“Organizimi i kësaj konference dhe promovimi i këtij libri, është rezultat i dëshirës për të gjeneruar dije dhe për të kontribuuar në ngritjen e vetëdijes së studentëve tanë për proceset e rëndësishme nëpër të cilat po kalon vendi ynë”.

Politologu, njëherësh edhe ligjërues në UBT, prof. dr Behlul Beqaj, duke numëruar faktorët potencial të rrezikimit të paqes, vlerësoi se Ballkani përbën një rrezik të përhershëm për shpërthimin e konflikteve të mundshme.

“Provokimet e Serbisë, BE-ja me standardet e saj të dyfishta, stigmatizimi i Kosovës si vend prodhues i radikalizmit islamik, dështimi i dialogut dhe niveli aktual i korrupsionit në vend, janë disa nga faktorët që kanë ndikuar në përkeqësimin e gjendjes”, vlerësoi Beqaj, për të shtuar se “institucionet duhet të insistojnë në zbatimin e plotë e marrëveshjeve të arritura në Bruksel, si dhe të diskutohen faktorët e paqes”.

Analistja dhe aktivistja e shoqërisë civile, Besa Luzha tha se mungesa e komunikimit dhe pamundësia e një jete të përbashkët mes kosovarëve dhe serbëve të Kosovës, si dhe mungesa e informacioneve për gjenezën e konfliktit ka bërë që sipas saj, secila palë të krijojë të vërteten e vet mbi bazat e diskursit të tyre nacionalist.

“Institucionet dhe qytetarët duhet të kenë njoftim të thuktë dhe objektiv mbi arsyet e konflikteve sepse vetëm atëherë krijohet mendimi kritik dhe e drejta objektive për të gjitha palët e përfshira në konflikt, e kjo mundësohet përmes procesit të njohjes dhe të pranimit”, potencoi Luzha.

Njohësi i fushës së paqendërtimit, njëherësh edhe autor i librit të botuar, Ramadan Ilazi vlerësoi se mungesa e procesit të ballafaqimit të mirëfilltë me të kaluarën do të jetë rrezikues i vazhdueshëm i procesit të vendosjes së paqes mes Kosovës dhe Serbisë.

“Qytetarët e Kosovës janë të ndrydhur mes kërkesës për drejtësi dhe nevojës për paqe, ndërkaq Serbia nuk është e gatshme për ballafaqim me të kaluarën e vet”, tha Ilazi, për të vijuar se “zgjidhja është tek realizimi i një konsensusi politik, por edhe popullor”

Duke folur për nevojën e botimit të një libri të tillë, i cili është i pari i këtij lloji në gjuhën shqipe, autori tha se libri “Ndërtimi liberal i paqes” është përmbledhje pedagogjike e debateve akademike dhe e literaturës mbi procesin e paqendërtimit.

“Ky libër është i dominuar nga doktrina liberale dhe duhet të shërbejë si udhërrëfyes i shumë debateve të studiuesve brenda vendit, pasi që aleanca liberale e garanton sigurinë e Kosovës”.

Përfaqësuesja e Qendrës Kosovare për Studime të Sigurisë (QKSS), Donika Emini theksoi se brenda instancave shtetërore mungon koordinimi mes institucioneve kyçe për ruajtjen dhe ndërtimin e paqes në vend.

“Mungesa e koordinimit mes Ministrisë së Punëve të Brendshme, FSK-së dhe Ministrisë së Punëve të Jashtme reflekton në mungesën e strategjisë dhe bashkërendimit të veprimeve mes tyre”, tha Emini, për të shtuar se zgjidhjen e sheh tek “koordinimi i brendshëm dhe hartimi i një udhërrëfyesi, sepse pa këto, Kosova nuk do ta ketë mundësi të ndërtojë paqe dhe as të anëtarësohet në BE”.Konferenca i mbylli punimet me një debat, i cili u orientua në gjetjen e mënyrave për shtrirjen e pushtetit në tërë vendin, në rreziqet e mundshme të një konflikti të armatosur mes Kosovës dhe Serbisë, në ndryshimin e politikës së jashtme të SHBA-së karshi Kosovës pas zgjedhjes së Trump-it për president, në shtrirjen e aktivitetit rus në Ballkan, në gjendjen e shqiptarëve nëpër shtetet e tjera etj.

Serbia e madhe, faktor destabilizues në Ballkan

October 28, 2016 by dgreca

Shkruan:Isuf B. Bajrami/Tendencat e Serbisë për ndarjen e Kosovës është në vazhdën e ndryshimeve gjeopolitike që kanë ndodhur në të kaluarën dhe në kohët e fundit në Ballkan, janë si rrjedhojë e aspiratave të saj territoriale për një Serbi të madhe!

Është e kuptueshme se, çdo shtet në rajon ka synuar që të përfshijë sa më tepër vend por, natyrisht, këtë është munduar ta realizojë në mënyrë diplomatike, por jo edhe Serbia çdoherë.Ky “shtet” i themeluar dhunshëm dhe akoma mbijeton dhunshëm i pozicionuar në pjesën qendrore të Ballkanit, asnjëherë nuk ka qenë i kënaqur me hapësirën e uzurpuar nga shqiptarët që pat përfshirë brenda kufijve të saj.

Duke e përkrahur idenë për krijimin e një Serbie të madhe, ka qenë burimi kryesor i paraqitjes së shumë konflikteve dhe luftërave të armatosura gjatë dy shekujve të fundit.Karakteristika kryesore e pretendimeve dhe e politikës serbe gjatë kësaj periudhe ka qenë mosdurimi ndaj nacionaliteteve dhe përkatësive të tjera fetare.

Është i paktë numri i shteteve në Europë, të cilët prej vitit 1875 gjer më sot të kenë shkaktuar kaçë konflikte të armatosura, dhe që, prej vitit 1804 (Kryengritja e parë serbe) gjer më 1991, për shumë herë ta ketë zgjeruar territorin e vet me dhunë ndaj të tjerëve edhe prapë të mos jetë e ngopur!!!

Nga kjo shihet se konfliktbërës, në të kaluarën e në kohët e fundit, është vetëm Serbia e madhe e udhëhequr me politikën e vet nacionalshoviniste e ekspansioniste.

Gjithashtu, më duhet të theksoj se nuk ka shtete dhe popuj fqinjë në rajon me të cilin nuk kanë luftuar serbët dhe që nuk i kanë marrë dhunshëm territor gjatë dy shekujve të fundit.

Serbia e madhe vazhdimisht ka patur një qëndrim diskriminues bile edhe racist ndaj grupeve etnike dhe pakicave kombëtare brenda territorit të Serbisë së madhe. Rast i këtillë është me Shqiptarët, Hungarezët, Gjermanët dhe me Turqit e myslimanët e Bosnjës dhe në Sanxhak e në Malin e Zi. Brenda kufijve të dhunshëm të saj është bërë edhe spastrim etnik.

Asnjëherë territori serb nuk ka qenë i rrezikuar nga vendet fqinj, por gjithmonë ka ndodhë e kundërta, vendet fqinj kanë qenë të rrezikuar nga Serbia e madhe.

Që të jetë Ballkani i qetë, duhet të mos jetë Serbia e Madhe.

Duhet të ndahet Vojvodina, Sanxhaku, Toplica e Hashania me Kosovën Lindore.

Vendi i Lekës; 27.10.2016

SKENARI RUS I PASIGURISË BALLKANIKE

July 6, 2016 by dgreca

Shkruan: Dr. Islam LAUKA, diplomat/*

Para pak ditësh, në Moskë, mbylli punimet Kongresi i 15-të i Partisë “Rusia e Bashkuar”, e njohur ndryshe si partia e pushtetit, apo partia presidenciale. Ideator, themelues dhe udheheqësi i saj i vërtetë është Presidenti Vladimir Putin. Kongresi miratoi platformën zgjedhore dhe listën e deputetëve të kësaj partie për zgjedhjet parlamentare që do të zhvillohen me 18 shtator 2016.

Kongresi nuk do të tërhiqte vëmendjen, në qoftë se, gjatë punimeve të tij, nuk do të ishte nënshkruar një dokument i titulluar “Deklaratë mbi Bashkëpunimin”. Ky dokument është firmosur nga përfaqësuesit e partive politike nga pesë vende ballkanike, Serbi, Mal i Zi, Bosnje Hercegovinë, Maqedoni, Bullgari. Në emër të Partisë “Rusia e Bashkuar”, ai është firmosur nga Zëvendësekretari i Këshillit të Përgjithshëm të saj, Sergej Zheleznjak, i cili, njëkohësisht, është edhe Zëvendëskryetar i Dumës së Shtetit.

Pasi thekson domosdoshmërinë e kërkimit të zgjidhjeve të përbashkëta, jashtëbllokiste, për problemet e sigurisë ballkanike dhe europiane, Deklarata e sapo nënshkruar, e ofron vetë zgjidhjen për Ballkanin – nëpërmjet krijimit të hapësirës së shteteve të pavarura, neutrale, në këtë rajon. Zëvendëskryetari Zheleznjak, krijimin e kësaj hapësire e formuloi si “Aleanca e Shteteve Neutrale”.

Skenari i ri i Moskës për Ballkanin, duhet parë në lidhje të ngushtë me kontekstin gjeopolitik e gjeostrategjik në rajonin tonë e më gjerë.

Nënshkrimin e protokollit të anëtarësimit të Malit të Zi në NATO, Moska e ka konsideruar si një hap të drejtuar kundër saj dhe vetë popullit të rajonit tonë. Zëdhënësja e Ministrisë së Punëve të Jashtme, Maria Zaharova, vlerëson se anëtarësimi në NATO i republikave ish-Jugosllave, nuk bëhet me vullnet të lirë, por nëpërmjet imponimit, imponim që ajo e lidh me sindromën e Stokholmit, sipas të cilës, viktimat i detyrojnë që të duan xhelatët e tyre (kupto sulmin e NATO-s kundër Jugosllavisë në vitin 1999, I.L.)

Duke qenë kundër Rusisë dhe kundër rajonit, në logjikën e Moskës, politika e zgjerimit të NATO-s nuk duhet të mbesë pa përgjigje dhe më mirë se në vendin e krimit, kjo përgjigje nuk ka se ku të jepet tjeter.

Këtë javë do të mblidhet samiti i NATO-s në Varshavë, ku, midis të tjerash, mendohet se do të diskutohet dhe vendoset për masat, lidhur me politikën e përmbajtjes së Rusisë, pas agresionit të saj në Ukrainë dhe aneksimit të Krimesë, në vitin 2014. Sipas Moskës, një paralajmërim i tipit të “Aleancës së Shteteve Neutrale” në Ballkan, në prag të Samitit të Varshavës, është i domosdoshëm.

Rezultatet e referendumit të Breksitit, tashmë, dihen. Moska nuk dëshiron që t’i ikë nga duart ky çast fatlum, pa e shfrytëzuar mirë, duke thelluar përçarjet brenda BE-së dhe, sidomos, midis kësaj të fundit dhe vendeve ballkanike që synojnë integrimin euroatlantik. Pikërisht në dritën e këtyre zhvillimeve bëhet më e qartë arsyeja e daljes së Moskës me ofertën e re, për sigurinë ballkanike.

Pavarësisht mbështjelljes me të cilën paraqitet, oferta e re e Kremlinit ka si qëllim sigurimin e neutralitetit ushtarak të vendeve të Ballkanit ndaj NATO-s, natyrisht, të atyre vendeve që ende nuk i janë bashkuar kësaj aleance dhe, nga ana tjetër, angazhimin e tyre, mundësisht edhe ushtarak, ndaj Moskës. Që do të thotë përmbysje e balancave të tanishme të sigurisë, duke çuar në destabilitet dhe pasiguri rajonale

“Argumentet” e disa “idiotëve të dobishëm” që minimizojnë rëndësinë e këtij dokumenti dhe pasojat negative që mund të sillte sendërtimi i tij në jetë, nuk qëndrojnë. Sipas tyre, Deklarata është nënshkruar nga secila parti, në baza dypalëshe. Ajo ka karakter ndërpartiak, prandaj nuk kanë vend supozimet për aleancë ndërshtetërore, ose bllok.

Ky argument, mbase, mund të qëndrojë po të bëhej fjalë për parti liberale, në sisteme liberale. “Rusia e Bashkuar” nuk klasifikohet si e tillë, ajo është parti dominuese në Rusi dhe është në pushtet, që nga themelimi i saj, në vitin 2001. Ajo i afrohet më shume partisë që funksionon sipas parimit “kur themi partia nënkuptojmë Lenini, kur themi Lenini nënkuptojmë Partia”, duke zevëndësuar emrin e Leninit me atë të Putinit. Në uebsajtin zyrtar të kësaj partie shkruhet hapur se “ky projekt ka si qëllim të kthehet ne një doktrinë stategjike dhe, në të ardhmen, të përfshihet…në arkitekturën e re të sigurisë kontinentale”. Po të varej gjithçka nga “Rusia e Bashkuar”, me firmosjen e Deklaratës, do të pasonte dekreti presidencial i Vladimir Putinit për krijimin e “Aleancës së Shteteve Neutrale” në Ballkan.

Partitë nënshkruese nga pesë vendet ballkanike janë, kryesisht, në opozitë, por dy prej tyre, Aleanca e Socialdemokratëve të Pavarur, e udhëhequr nga Presidenti i Republikës Serbe të Bosnjes, Milorad Dodik dhe Partia Progresive e Serbisë, e udhëhequr nga Kryeministri Aleksandër Vuçiç, janë në pushtet. Për këtë të fundit, “Rusia e Bashkuar”, nuk ka dhënë ndonjë njoftim zyrtar, por nënshkrimin e saj e pohon bashkëpunëtorja e Institutit të Sllavikës në Moskë, Elena Guskova, në shkrimin e saj “Lufta e Fshehtë e Rusisë dhe Serbisë”, botuar më 2 korrik 2016. Sipas Guskovës, përfaqësuesi i kësaj partie, Marko Gjuriç, pjesëmarrës në Kongres së bashku me Zëvendëskryetaren e Partisë, Maria Obradoviç, e ka justifikuar nënshkrimin e Deklaratës me “politikën e balancuar” të Kryeministrit Vuçiç.

Megjithatë, kjo politikë e balancuar nuk e ka penguar Beogradin zyrtar të pranojë ndërtimin në Nish të një baze ushtarake ruse dhe të lërë të hapur mundësinë e ndërtimit të një tjetre në Zrenjanin; të marrë pjesë si vëzhgues në Asamblenë Parlamentare të Traktatit të Sigurisë Kolektive, bllok i krijuar dhe dominuar nga Moska në hapësirën ish-sovjetike; të marrë pjesë në stërvitje të përbashkëta me trupat ruse në Serbi, në Rusi, ose në rajone të tjera të ndjeshme, nga pikëpamja e sigurisë.

Nga ana tjetër, siç deklaroi Ministri i Jashtëm i Rusisë, Sergej Lavrov, Serbia e ka garantuar Moskën, se nuk do të marrë pjesë në veprimtaritë e NATO-s që prekin interesat e Rusisë.Deklarata përmban edhe elementë të tjerë, si nevojën e bashkëpunimit të vendeve ballkanike me Bashkimin Ekonomik Euroaziatik, si alternativë ndaj integrimit europian, si dhe bashkëpunimin për mbrojtjen e objekteve të kultit të fesë së krishterë.

Elena Guskova, në shkrimin e lartpërmendur, i shton “Aleancës së Shteteve Neutrale” edhe përmasën fetare. Ajo e cilëson atë si hapin e parë në rrugën e zgjerimit të bashkëveprimit të shumëanshëm midis Rusisë dhe vendeve ortodokse të Ballkanit në të gjitha sferat: ekonomiko-tregtare, financiare, energjetike, kulturore e shkencore.

Në bazë të njoftimit zyrtar të Partisë “Rusia e Bashkuar”, gjatë qëndrimit në Moskë të partive nga pesë vendet ballkanike, u diskutua edhe rreth teknologjisë së “portokallinjtë”, “ndryshimit të regjimeve pa dhunë” që, sipas kësaj partie, kërcënon hapësirën ish-jugosllave, duke patur si qëllim destabilizimin e situatës politiko-shoqërore në Serbi, në Republikën Serbe të Bosnjes dhe Maqedoni. Zëvendëssekretari i Këshillit të Përgjithshem të kësaj Partie, S. Zheleznjak i klasifikoi protestat e fundit në Beograd, Banja Llukë dhe Shkup si operacione që zhvillohen nga forca të huaja dhe ofroi “përvojën e suksesshme” ruse kundër ndërhyrjeve të tilla në punët e brendshme të shteteve, në mënyrë të veçantë, përvojën e vendeve të tij, pas vitit 2012, me ndalimin e shumë OJQ-ve të financuara nga jashtë, të klasifikuara nga Moska si “agjentë të ndikimit”.

Të gjitha të dhënat dëshmojnë që, kohët e fundit, politika ballkanike e Rusisë ka shënuar një shkallë të re të aktivizimit të saj. Ky fakt është pranuar, tashmë, gjerësisht, nga politologë, analistë dhe ekspertë, brenda e jashtë rajonit tonë. Në një shkrim të botuar para pak ditësh në sajtin e revistës beogradase “NIN”, me titull “Lufta e fshehtë e Rusisë në Serbi. Sulmi politik, agjenturor dhe propagandistik i Moskës”, Tania Nikoliç thekson se Rusia po fiton në betejën që ajo po zhvillon me Perëndimin, lidhur me Serbinë dhe sjell si dëshmi të kësaj teze rritjen e simpatisë së serbëve ndaj Moskës, deri në masën 70%. Në një shkrim tjetër, me titull “A po e fiton Rusia betejën për mendjet dhe zemrat e Ballkanit Perëndimor?”, Robert Lexher, pohon të njëjtën gjë – rritjen e ndikimit rus në Ballkan, duke kombinuar ”fuqinë e butë” me “fuqinë e fortë”. Një tjetër studiues, Jasmin Mujanoviç, në shkrimin me titull, “Duke humbur Ballkanin në Paris”, ngre shqetësimin e rrezikut të nënvlerësimit të ndikimit rus në Ballkan, duke theksuar se Moska nuk bën thjeshtë “spoilerin” (prishësin) në rajonin tonë, por në rivalitet të ashpër gjeopolitik me Bashkimin Europian dhe NATO-n, lufton për rikthimin e saj në Ballkan.

Dalja e Moskës me skenarin e “Aleances së Shteteve Neutrale” është pjesë e këtyre perpjekjeve për rikthimin në Ballkan dhe për minimin e pozitave të NATO-s dhe BE-së në këtë rajon.

Duke patur parasysh dinamikën e kësaj politike dhe trajektoren në rritje të ndikimit rus, gjykoj se ka ardhur koha që Brukseli të shkundet nga apatia dhe, nëse nuk dëshiron që pas Breksitit, t’i rrëshqasë nga duart, jo një vend, por një rajon i tërë, të merret më seriozisht me problematikën ballkanike.

Institucionet europiane duhet ta dinë që nuk mund të vazhdohet pafundësisht me shtampat “shumë është bërë, mbetet ende shumë për të bërë”. Gjërat duhet të thuhen me emrin e tyre të vërtetë.

E njëjta gjë vlen edhe për Aleancën e Atlantikut të Veriut. Në Samitin e Varshavës, NATO duhet ta pranojë që shpallja e “Partneritetit Strategjik” me Rusinë, në vitin 2010, në Lisbonë, ishte gabim strategjik dhe sot, pas 6 vjetësh ky prioritet nuk është gjë tjetër veç gërmadhë e iluzioneve të humbura perëndimore ndaj Rusisë. Në vend të Partneritetit Strategjik me Rusinë, doktrina e re e NATO-s, me siguri, do të ofrojë masat e kësaj organizate për të përmbajtur orekset në rritje të Rusisë, sidomos në drejtim të Balltikut, të Europës Qëndrore dhe Juglindore. Tashmë, është e qartë se, në qoftë se mund të flitet për marrëdhënie midis NATO-s dhe Rusisë, ato duhet të jenë selektive dhe situative, në fusha ku mendohet që bashkëpunimi është i domosdoshëm dhe me interes të ndërsjelltë.

Sa i takon Ballkanit, duhet të vazhdojë politika e dyerve të hapura për anëtarësimin në NATO dhe, në këtë kontekst, të përfshihet edhe Kosova në Partneritetin për Paqe.

Zyrtarët e BE-së duhet ta kuptojnë se, dashje pa dashje, ata po bëhen palë me klasat e korruptuara politike në Ballkan, për zgjatjen e jetës së tyre në pushtet, duke u hedhur hi në sy popujve, me takime e samite, pafund, duke krijuar përshtypjen e rreme se Ballkani është në axhendën e integrimeve, ndërkohë që rezultatet janë minimale, ose inekzistente.

Është e pajustifikueshme që, me vite të tëra, të zvarritet proçesi i liberalizimit të vizave me Kosovën, duke kërkuar pretekste nga më bajatet, si pajisja me zyrë e këtij apo atij funksionari shtetëror, me qëllim vonimin ose bllokimin e këtij proçesi. Pa folur për mungesën e njohjes së Kosovës si shtet i pavarur e sovran nga 5 shtete anëtare të BE-se.

Së fundi, kur thuhet që integrimi në BE, bëhet mbi baza individuale, do ishte mirë që ky kriter të përfshijë edhe besnikërinë dhe angazhimin individual të shteteve ndaj politikës së Bashkimit Europian, lidhur me Rusinë.

*[1] Autori është President i Qëndres Shqiptare të Studimeve Amerikane e Britanike, ish ambasador i Shqipërisë në Kosovë.