Shkruan: Habib Morina/

Një gjendje e keqe mund të ndryshohet vetëm nga pakënaqësia. Njeriu i pakënaqur dhe populli i pakënaqur e kanë të garantuar ndryshimin. Popujt edhe janë çliruar kur pakënaqësia e tyre është rritur, sepse përkundër aktit të pushtimit ku forca luan rolin kryesor, tek mbajtja nën pushtim, shkalla e pakënaqësisë popullore është pothuaj përcaktuese në zgjatjen apo ndërprerjen e pushtimit, prandaj kontrollimi i saj është i një rëndësie të veqant. Edhe tek pushteti i zgjedhur apo i imponuar ku pushtetaret i takojnë të njëjtit popull, mbajtja nën kontroll e pakënaqësisë popullore është e rëndësishme, sidomos kur pushtetarët kane interesa qe jane ne shperputhje me interesin e popullit.

Mbajtja nën kontroll e pakënaqësisë popullore për një kohë të gjatë ka qenë detyrë e fesë, detyrë të cilën feja e ka kryer me sukses, e për këtë pushteti i ka krijuar gjithmonë lehtësira, ndërsa sot me ndryshimin e rregullimit shtetror, këtë rol e luan opozita, por edhe mediat e kontrolluara të cilave gjithashtu u krijohen lehtësira. Megjithatë përkudër fesë, e cila ishte si një grua e mirë e në të cilën pushteti me të drejt ishte dashuruar, opozita synon pushtetin e ky është interes që nuk mund të harmonizohet, por që nuk pengon harmonizimin e interesave të tjere. Pushteti mund t’i krijoj opozitës qasje në përfitimet e paligjshme sepse kështu është më rehat meqë e siguron edhe pasurinë e vetë gjithashtu të fituar paligjshëm. Mund të toleroj shkeljet ligjore të opozitarëve, edhe kjo me interes të dyanshëm, dhe kur këto raporte krijohen, ato vetvetiu sjellin kontrollimin e pakënaqësisë popullore nga ana e opozitës, e cila meqë ka hise në keqpërdorime nuk mund të luftoj keqpërdorimet që bënë pushteti. Opozita në njëfarë mënyre ka monopolin e pakënaqësisë popullore sepse përfaqson të pakënaqurit me pushtetin aktual dhe mosveprimi i saj mundëson që keqpërdorimet të rrjedhin pa pengesa. Megjithatë një luftë sa për sy e faqe edhe bëhet sepse sikur të pakënaqurit të kishin bindjen që opozita nuk i përfaqëson atëherë nuk do të kishte kontrollim të pakënaqësisë së tyre.

Në Kosovë, fillimisht ishte bashkësia ndërkombëtare që kontrollimin e pakënaqësisë popullore e bëri shkencë për qeverisje. Dhe kudo që qeverisin ndërkombëtarët kanë qëllim parësor ruajtjen e qetësisë, dhe siq thonë ata respektimin e të drejtave të njeriut. Dhe ç’është më e rëndësishmja respektimin e të drejtave të minoriteteve. Ku qeverisin ndërkombëtarët edhe nëse s’ka minoritet, ata e shpikin. Ky është çmimi që paguan secili popull që bëhet për ndihmën e tyre. Ata ndërtojnë shtete jofunksionale që kanë nevojë për mbikqyrjen e tyre të vazhdueshme.

Në Kosovë bashkësia ndërkombëtare kishte ardhur me synimin që Kosovën ta bëjë shtet shqiptaro-serb dhe veprimet apo mosveprimet e tyre  ishin ne funksion të këtij qëlllimi. Në funksion të këtij qëllimi ishte edhe lënja serbëve e pjesës përtej Ibrit ku ata do të kishin një pjesë kompakte dhe në kufi me Serbinë, mandej harrimi I ngadalshëm e I pandërprerë I krimeve serbe dhe ndjekja e shqiptarëve për krime lufte për të barazpeshuar përgjegjësinë për aq sa është e mundur, kjo për të bërë më të lehtë pajtimin (duke vënë ne pah krimet e te dyja paleve) që do t’I shërbente qëllimit të përmendur.

Por që shqiptarëve tu bëheshin padrejtësi të reja pas gjithë atyre krimeve e padrejtësive e që kjo të kalonte sa më qetësisht, nevojitej kontrollimi I pakënaqësisë popullore e kjo bëhej vetëm me ndihmën e vetë shqiptarëve, përkatësisht  liderëve të tyre, të cilët për këtë qëllim u lejuan, madje mund të thuhet se edhe u nxitën që të bënin gjithçka tjetër përveqse të mos bënin asgjë kundër këtij projekti të bashkësisë ndërkombëtare. Liderët shqiptarë të cilët me vetë faktin se bënë shumçka në kundërshtim me ligjin në sy të ndërkombtarëve që ishin eprorë të tyre, u bënë  bashkëpuntorë në qëllime që nuk mund të ishin të shumicës që ata përfaqësonin.

Meqë çështja e Kosovës ishte e pazgjidhur, bashkësia ndërkombëtare organizoi bisedime nga ku doli Plani I Ahtisarit, si prodhim I dialogimit në mes vete I fuqive botërore të interesuara dhe I dialogimit shqiptaro-serb. Ne planin e Ahtisarit, lidërët shqiptarë, me shumë lehtësi bënë lëshime që populli shqiptar zor s’e do t’I pranonte.

Bashkësia ndërkomtare zgjodhi që këto lëshime t’i bënin të tri partitë kryesore politike, gjegjësisht Lidhja demokratike e Kosovës, Partia demokratike e Kosovës dhe Aleanca për ardhmërinë e Kosovës, sepse kundërshtimi I njërës nga këto parti do të mund të sillte situata vështirë të menagjueshme dhe do ta bënte të kotë investimin e bashkësisë ndërkombtëtare për krijimin e një shteti ku shumica barazohet me një pakicë të papërfillshme, e të ruante qetësinë duke mbajtur nën kontroll pakënaqësinë popullore. Këto tri parti që u  bënë bashkë për të bërë lëshimet, patjetër do të nxirrnin në skenë një grupim që do t’I kundërshtonte dhe mënyra se si këta do t’I qaseshin problemit e si do ta shpjegonin atë, do të provokonte një reagim popullor, prandaj pikërisht ky grupim që do të shfaqej për t’I kundërshtuar këto lëshime, duhej të mbahej nën kontroll e përmes tij edhe populli.

Në skenë u paraqit lëvizja Vetvendosje e cila mund të thuhet se kishte qëllime të mira, por meqë monopolizoi kundërshtimin e negociatave dhe rezultatin e tyre dhe meqë kundërshimi I tyre shpesh herë ishte I shoqëruar me dhunë të panevojshme, nuk arriti të nxiste kundërshtimin edhe te masës, madje e amortizoi atë. Dihet që veprimet mbahen mend e tërheqin vëmendjen më shumë se fjalët, e këta me veprimet e tyre irrituan shumë shqiptarë. Njëkohësisht me anë të zhurmës së tyre mbytën gjithë zërat tjerë kundërshtues e të cilët mund të kishin tërhequr vëmendje e rrjedhimisht edhe njerëz. Kësisoj këta pamundësuan organizimin e njerëzve në kundërshtim te leshimeve qe beheshin e të planit Ahtisari, ndërsa  për shkak të mosbashkëpunimit që e karakterizon këtë lëvizje,  as vetë nuk u rritën deri në atë masë sa të ndalonin ndonjë të keqe që I kanosej vendit.

Në të njëjtën kohë, me kundërshtimin e planit Ahtisari, lëvizja Vetëvendosje promovoi bashkimin kombëtar, temë me të cilën shumë shqiptarë I kanë shtuar vetes  pikë patriotike , e e cila kishte efektin e shpërqëndrimit të vëmendjes dhe ishte e panevojshme në atë kohë.

Por çfarë efekti ka pasur fushata e Vetëvendosjes për kundërshtimin e planit Ahtisari?. Mendoj që efekti ishte I papërfillshëm. Me gjithë atë zhurmë e me gjithë ato shpjegime që u dhanë, populli I Kosovës nuk e di se çka përmban plani Ahtisari, e nuk e ka ditur as atëherë kur këto shpjegime ishin të freskëta. Lëvizja Vetëvendosje, ose lideri I saj dhe një grup njerëzish që përpiqeshin ta imitonin nuk ia arritën qëllimit, ose arritën krejt të kundërtën e asaj që synonin.

Shpesh herë gjërat nuk janë ashtu siq duken, bëhen shumë manipulime me synim mbajtjen nën kontroll të pakënaqësisë popullore, sepse zemërimi popullor mund të prish shumë  plane e mund të bëjë shumë ndryshime, prandaj mjegullohen pamjet, e zhurmë bëjnë ata që dëshirojnë diçka të fshehin.