Në librin ”Zonja nga Boråsi”, autori Viron Kona, nuk mbetet thjesht vetëm shkrimtar në këtë rast, por del edhe si studiues i mirëfilltë, duke ilustruar dhe zbuluar në mënyrë faktike ngjashmëri të kulturës dhe traditës suedeze me kulturën dhe traditën shqiptare.

 Nga Hysen Ibrahimi/

Kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve, Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Suedi “Papa Klementi XI Albani” /

Libri i radhës, i titulluar ”Zonja nga Boråsi” i shkrimtarit tonë të mirënjohur Viron Kona, që kryesisht i kushtohet qytetit të Boråsit, është një libër që përveç se trajton tema interesante për të gjithë lexuesit si suedezë, ashtu edhe shqiptarë, ai na bën nder edhe neve shqiptarëve mërgimtarë në Suedi. Duke e ditur dhe njohur shkrimtarin tonë z. Viron Kona, duhet nënkuptuar se libri duhet të ketë një vlerë të përmasave miqësore, që ka nxjerrë në dritë vlerësimin e miqësisë së dy popujve siç jemi ne shqiptarët dhe suedezët. Autori, me librin e tij të titulluar ”Zonja nga Boråsi”, vijon një kapitull të ri marrëdhëniesh kulturore, duke korrensponduar përmes shkrimeve me trajtim miqësor në mes dy vendeve –  Shqipërisë dhe Suedisë.

Temat të cilat trajtohen nga autori Kona, paraqesin tërësinë e mundësive të bashkëpunimit, kështu që e ardhmja e këtyre popujve me fisnikërinë dhe humanizmin që kanë në shpirtin e tyre, sidomos në fushën e kulturës dhe të traditës, janë dëshmi të forta për vazhdimin e miqësisë. Vetë autori, i ka përjetuar të gjitha këto kur ka qenë për vizitë në Suedi. Duke hasur në një kulturë të lartë të popullit mik suedez, shkrimtari Viron Kona është inspruar dhe stimuluar për të shkruar për këtë miqësi, për artin suedez dhe vlerësuar atë, sepse arti në brendinë e tij është fisnikërim, sikurse është edhe vetë populli mik suedez.

”Zonja nga Boråsi”, është libri i katërt i këtij autori shqiptar që ka temë ose lidhje të ngushtë me Suedinë. Ai vjen pas librave: ”Men kära Bubulino” (Eh, more Bubulino!) i cili është përkthyer në gjuhën suedeze në vitin 2011; Në vazhdim janë të njohur librat e botuar në vitin 2012 ”Bukuri suedeze” dhe “Për Ju, miqtë e mi”.

Viron Kona, vazhdon me shkrimet e tij, kushtuar mërgimtarëve shqiptarë dhe popullit mik suedez. Në librin e tij ”Zonja nga  Boråsi”,  ai ka dëshmuar se, është një fillim i mbarë i lëvrimit të kulturës dhe traditës edhe në fushën e letërsisë, duke hapur horizonte të reja të bashkëpunimit, që identifikohen gjatë vizitave.

Gjatë leximit të këtij libri, hasim formën e bukur të përpunimit të ngjarjeve, temave, hasim në përshkrimin e përjetimeve të  autorit në Suedi, më konkretisht në Borås, ku dominon përvoja e shkëlqyer e këtij shkrimtari. Me një mjeshtri të rrallë, ai  ka përshkruar përjetime të këndshme, duke prekur disa sfera, të cilat lidhen në mënyrë të drejtpërdrejtë me shpirtin e njeriut…

Po, cili është kriteri i zgjedhjes së temave e personaliteteve të cilat autori e aplikon në këtë libër? Viron Kona, nuk përqendrohet të marrë dosido vetëm personalitete historike si dekor, vetëm për të shkruar një libër, sikurse është rasti kur ai potencon dy shkencëtarë suedezë me famë botërore siç janë Karl Linne dhe Anders Celsius. Por, ai bën një përzgjedhje tejet bindëse dhe këtu shihet se zotëron mirë pendën, kur në përpjekjet e tij për të identifikuar realitetin, ai ia del me sukses. Kriteri i tij është realiteti, sepse figurat gërshetohen me aktualitetin e përditshmërisë, me veprimtarët e traditës dhe kulturës. Duke pasur parasysh modestinë e tij, ai gjithherë ngjarjet i paraqet në veten e parë, që bëhen interesante për lexuesin.

Në librin ”Zonja nga Boråsi”, Viron Kona, nuk mbetet thjesht vetëm shkrimtar në këtë rast, por del edhe si studiues i mirëfilltë duke ilustruar dhe zbuluar në mënyrë faktike me të drejtë ngjashmëri të kulturave dhe traditave suedeze me kulturën dhe traditën shqiptare. Mund të themi se, libri në fjalë, ka aso përmbajtjeje dhe aso konstatime të argumentuara, sa që lirisht mund të përdoret si libër shkencor, sepse përfshin e trajton disi në mënyrë komparative disa veçori shumë interesante të dy kulturave, të dy popujve – suedez dhe shqiptar, me argumente, duke bërë një shtjellim të veçantë, gjithnjë falë aftësisë dhe prirjes së shkrimtarit dhe studiuesit Kona për t`i parë, shtruar dhe analizuar këto çështje interesante të kohës.

Ne, mërgimtarët e Suedisë, e po ashtu edhe Shoqata e Shkrimtarëve, Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Suedi “Papa Klementi XI Albani”, e vlerësojmë lart këtë vepër të të nderuarit Viron Kona dhe, në përditshmërinë e veprimtarinë tonë do të shërbehemi me këtë libër, e, edhe me librat e tjerë që trajtojnë tema për Suedinë dhe miqtë e dëshmuar suedezë, sikurse është për shembull edhe libri “Miku i madh i shqiptarëve, Ullmar Qvick” (Monografi)” i autorit Prof. Fetah Bahtiri, pastaj romane, poezi, tregime, fjalorë të shkrimtarëve tanë si: Sadulla Zendeli-Daja, Riza Sheqiri, Hamit Gurguri, Remzi Basha, Ibrahim Abedini etj.

E përgëzojmë nga zemra, shkrimtarin, studiuesin, mikun tonë të madh, vëllaun tonë të dashur Viron Kona, për këtë libër me vlera të larta, të cilin po e promovojmë sot këtu, duke shpresuar se ai nuk do të ndalet me kaq, por në të ardhmen do të na dhurojë edhe vepra të tjera me brumë e tematika të ngjashme, për çka komuniteti shqiptar që jeton e vepron në Suedi me miqtë suedezë gjithnjë ka nevojë dhe për çka ne e falënderojmë me admirim.

Urime dhe përgëzime !

Borås/Suedi, më 30 mars 2013 (Ne foto:Pamje nga salla e promovimit)