*Putini ka treguar se sa i neveritshëm është karshi lirive dhe të drejtave të njeriut si dhe parimeve demokratike/
*Aktori kryesor në tryezën e bisedimeve në Minsk të Rusisë së Bardhë ishte padyshim Rusia, pavarësisht nga fakti se Putini refuzon të pranoj rolin e saj në konflikt/
Shkruan: XHAVIT ÇITAKU/
Përvoja po tregon se në Ukrainë po mbretëron një armëpushim i brishtë, por në anën tjetër, megjithatë, qeveria në Kiev dhe separatistët pro- rusë nënshkruan një marrëveshje. Aktori kryesor në tryezën e bisedimeve në Minsk të Rusisë së Bardhë ishte padyshim Rusia, pavarësisht se Putini refuzon të pranoj rolin e saj në konflikt. Faktikisht armët dhe udhëzimet ruse krijuan rebelimin dhe kur ushtria ukrainase ndërmori një ofensivë që konsiderohej si e suksesshme, Putini i dërgoi trupat profesioniste dhe të pajisura mirë për ta kthyer luftën. Pas një seri humbjesh ndoshta Presidenti ukrainas Petro Porosjenko u detyrua të përkulet para fuqisë së armëve lakuriqe.
Esenca është që Ukraina të heq dorë nga rajonet lindore
Esenca e pretendimit të Putinit është që Ukraina të heq dorë nga rajonet Donetsk dhe Luhansk, që bie dhjetë për qind të popullsisë së përgjithshme të vendit. Formalisht, rezultati mund të quhet një Federatë, por “ vetëqeverisja” në lindje do t’i takoj Rusisë. Nuk ka një plan paqeje nga Kremlini, por populli i Ukrainës është mirë të veproj dhe ndikoj me një mendje. Në ndërkohë BE ka përshkallëzuar sanksionet të cilat do të hyjnë në fuqi në momentin kur vlerësohet se Rusia nuk po i përmbahet armëpushimit dhe nuk i tërheq ushtarët nga territori ukrainas. Edhe samiti në Walles të Britanisë së Madhe debatoi për kërcënimin rus ndaj vendeve fqinje dhe u zotua se do të formoj një forcë të reagimit të shpejt për t’iu dalë në mbrojtje shteteve lindore. Pas aneksimit të Krimes nga Rusia imperialiste BE dhe SHBA ndërmorën disa masa ndëshkuese, që ishin të turpshme karshi mizorive brutale që u kryen atje.
Pushtimi i Ukrainës nga Rusia është një vepër e keqe sa do që Putini këtë e refuzon. Një armëpushim mund të quhet një progres në kuptimin e asaj që njerëzit të mos vdesin në luftë. Nëse ajo në mënyrë efektive konfirmon një ndryshim të kufijve me forcë, është një turp, megjithatë, një shpërblim i një sulmi që ka kërkuar një jetë të disa mijëra ukrainasve.
BE duhet të zgjeroj sanksionet
BE dhe SHBA-të duhet t’i zgjerojnë sanksionet. Nuk asnjë arsye të heq kërkesën që Rusia të tërheq dy ushtarët e fundit nga territori ukrainas dhe të mbështetjes së saj ushtarake ndaj separatistëve. BE me sanksionet e saj do të godet në kufizimet jo vetëm të bankave, por edhe në aftësinë e kompanive të mëdha të qeverisë ruse për të marrë hua në tregun evropian. Mbi të gjitha ka të bëj me naftën dhe industrinë e armëve. Eksporti i teknologjisë të llojeve të ndryshme, po ashtu, mund të jetë i mbytur. Këto janë masa më të arsyeshme të cilat sigurisht se do të lënë vend edhe për shumë më tepër. Ende nuk dihet se sa do të ndikojnë këto masa dhe të tjerat që po aplikohen. Por një gjë dihet dhe është e sigurt si dhe e pamundur që Putin të pendohet dhe të vendos gjërat në vendin e duhur. Ai është duke kaluar në një ëndërr të vjetruar të superfuqisë ruse dhe për të nuk ka rëndësi që kapitali rus po i ikë jashtë vendit dhe investimet po dështojnë. Sanksionet mund të cenojnë dhe vështirësojnë shumë një rënie ekonomike, mirëpo kjo deri me tani nuk po ia prek sedrën këtij njeriu.
Humbja eventuale e rajoneve lindore duhet të këtë një kosto të lartë
Është e mundshme që Donetsk dhe Luhansk të jenë humbur, por çmimi për këtë duhet të jetë i lartë dhe i mjaftueshëm që t’ia kthej mendjen Putinit për të mos hyr më në aventura të ngjashme. Nëse nuk bëhet kështu atëherë trupat ruse mund të mësyjnë edhe vendeve tjera si për shembull Kazakistanit apo Rusisë së Bardhë. Përveç kësaj NATO duhet t’iu qëndroj përkrah të gjithë anëtarëve të saj dhe të garantoj mbrojtje reciproke. Një sulm në shtetet baltike ose një e ashtuquajtur kryengritje separatiste në mesin e pakicave rusisht- folëse nuk do të pranohen. Ndërkaq, që Ukraina të pranohet në Aleancën Veriatlantike akoma nuk është aktuale. Mirëpo, Kremlini nuk ka veto në vendimet e NATO-s.
Putin ka treguar se sa i neveritshëm është karshi të drejtave dhe lirive të njeriut dhe parimeve demokratike në Rusi, por edhe në Ukrainë. Ai gjithashtu nuk është më i interesuar për marrëdhënie normale me Evropën dhe ai në këtë mënyrë duhet të trajtohet në përputhje me rrethanat. Çfarë efektesh të menjëhershme mund të këtë në politikën e sanksioneve ende mund të këtë pasiguri, por një gjë dihet se ato janë një investim i gjatë. Megjithatë, më mirë është që t’i vihen kufijtë “putinizmit” tash se sa më vonë.