Lufta në Kosovë e la vendin krejtësisht të rrënuar, por shpresa ime për një të ardhme më të mirë nuk u rrënua kurrë – tregon Togere Manushaqe Nura/
Intervistë nga Liliana Pere/
Profili i Manushaqe NURA/
Manushaqe Nura është oficere në Forcën e Sigurisë së Kosovës me gradën Toger.E lindur në vitin 1990 në qytetin e vjetër të Vushtrrisë. Është rritur në një familje ku mbizotëron një frymë e shëndoshë patriotike dhe një shprehi e vazhdueshme e punës dhe përkushtimit. Dikur liria dukej e pa arritshme, por ja ku po qëndrojn ajo vetë dëshmitarja e lirisë. Arritja e lirisë dikur e pamundur, ishte motivi i saj i parë për të zgjedhur një profesion kaq sfidues, profesionin e ushtarakes.
Familja e saj gjithmonë ka vlersuar lartë shërbimin ndaj atdheut dhe shkollimin, andaj ajo ka qenë përkrahëse e zgjedhjeve të saj jetësore dhe vazhdon të mbetet e tillë, si nga ana morale ashtu dhe per te qene nje paqeruajtëse e denje..
Në gusht të vitit 2008, vitit në të cilin edhe Kosova u pavarsua ajo iu bashkangjit Akademisë Ushtarake në Prishtinë “Qendra për Studime Universitare”.
Në të njëjtën kohë si pjesë e programit të akademisë ajo filloi edhe studimet në Universitetin Amerikan në Kosovë në degën Teknologji Informative dhe Komunikim në Media. Në të dyja institucionet suksesshëm diplomoi në vitin 2012, ku më pastaj i erdhi një mundësi të cilën po e ëndërronte që nga viti i dytë i studimeve në akademi.
Manushaqja studio dhe u diplomua në Akademinë Ushtarake Mbetërore të Anglisë Sandhurst që u bë një tjetër realitet që shënonte një hap të madh në karrierën saj.
Të qenurit lidere ushtarake për të dikur ishte vetëm një ëndërr, por ajo asnjëherë nuk lejoi që kjo të mbetet e tillë. Sot, ajo është oficere në FSK me gradën Toger. Nga kjo pozitë udhëheq 29 pjesëtarë të togës së saj. Pjesëtarë me të cilët ndanë në minimum tetë orë të ditës, duke u përkujdesur që ata të jenë të trajnuar dhe të gatshëm për të përmbushur misionin e FSK-së
Pas përfundimit të studimeve në akademinë ushtarake mbretërore në Britani, ajo u kthye në Kosovë për të shërbyer në Forcën e Sigurisë së Kosovës me gradën e nëntogerit. Në FSK i ishte caktuar detyra e komandantit të togut në Brigadën e Reagimit të Shpejtë (njësi ushtarake prej 30 pjesëtarësh) ku udhëhiqte 29 pjesëtarë të kësaj njësie.
Kjo eksperiencë e re ishte një sfidë tjetër për të, por për fat, gjatë shkollimit të saj në akademi asaj i`u ishin besuar pozita me përgjegjësi të madhe, andaj këto përvoja i kanë dhënë më shumë kompetencë në kryerjen detyrës së komandantit. Një ndër këto përgjegjësi ishte edhe detyra e komandantit të kadetëve në akademi në Prishtinë që i ishte besuar gjatë shkollimit të saj. Poashtu edhe në akademinë mbretërore ka arritur të jetë pjesë e ekipeve garuese ku ka përfaqësuar akademinë në gara të brendshme të ushtrisë Britaneze, ku edhe ka marr shumë medalje dhe mirënjohje si në nivel ekipi ashtu edhe individual.
Ndërsa kulmi i arritjeve të saj si oficere e re në detyrë, u shënua me datën 27.11.2013, ku Presidentja e Kosovës Atifete Jahjaga e dekoroi me Medaljen Presidenciale të Meritave. Kjo medalje e cila i`u është dhënë për kontributin e dhënë në fushën e sigurisë, sukseset brenda dhe jasht vendit dhe thyerjen e barrierave kulturore si grua në uniform. E mira e kësaj arritje ka qenë se pas pranimit të medaljes, ajo ndjente përgjegjësi edhe më të lartë që të performoj me ndershmëri.
Ju lutem ndiqni bashkebisedimin
***
E dashur Manushaqe. Jeni kaq e re, e bukur , e virtytshme ,me një karakter unik shume te vendosur, ’’një Shote Galicë e vërtetë’’ me një vendosmeri që te lë pa fjalë , nga kush familje vjen Manushaqja? Keni një përgatitje të shkëlqyer ne artin ushtarak, si ka ndikuar familja juaj ? Cfarë mbresash ruani për qytetin e ëndrave?sa mbështetëse ka qenë familja në ëndrrën tuaj?
***
Jam Manushaqe Nura oficere në Forcën e Sigurisë së Kosovës me gradën Toger. Kam lindur në vitin 1990 dhe jetoj në qytetin e vjetër të Vushtrrisë. Vushtrria është një qytet i lashtë ku aty këtu mbijeton arkitektura orientale e trashëguar nga perdandoria Osmane. Cilësohet për kalanë që ndodhet në mes të qytetit, për kishën pa prift dhe për urën pa lum. Është një qytet i vogël që i ka sjellur vendit shumë njerëz të zot e të shkolluar. Unë jetoj në një familje ku mbizotëron një frymë e shëndoshë patriotike dhe një shprehi e vazhdueshme e punës dhe përkushtimit. Shumica e familjarëve të mi janë të fokusuar në fushën e inxhinierisë dhe teknologjisë, ndërsa për dallim nga të tjerët unë vendosa që të bëhem një oficere ushtrie. Babai im Fazliu është një inxhinier i makinerisë dhe punon në këtë fushë. Gjatë jetës së tij ai ka përjetuar sfida të mëdha si shërbimi në ushtrinë ish jugosllave dhe burgosja e tij me motive politike, problemet financiare dhe infrastrukturore që i vështërsuan shkollimin, pastaj rritja dhe edukimi i gjashtë fëmijëve q e bënë tim atë njeri më të fortë. Ndërsa nëna ime është një amvise, e cila gjatë gjithë kohës ka dhënë maksimumin e saj qe ne të kemi një jetë sa më të mirë. Ka pasur shumë vite në të cilat ajo ka bartur rolin e kryefamiljares e vetme, duke u përballur me të gjitha sfidat qe i sillte regjimi i padrejtë serb në atë kohë. Një ndër sfidat e saj më të mëdha ishte periudha e luftës në Kosovë, ku si një nënë e vetme atëkohë, kishte për obligim sigurinë dhe mirëqenien tonë. Gjithashtu unë kam edhe tri motra dhe dy vëllezër të cilët kanë profesione të ndryshme, dhe janë një fryt i suksesshëm i punës së palodhëshme të prindërve të mi. Familja ime gjithmonë ka vlersuar lartë shërbimin ndaj atdheut dhe shkollimin, andaj ajo ka qenë përkrahëse e zgjedhjeve të mia jetësore dhe vazhdon të mbetet e tillë, si nga ana morale ashtu edhe me vepra.
***
E dashur Manushaqe; Ju u motivuat PËR TË QENË NJË USHTARAKE në profesion duke thyer barrierat që vet shoqëria i kishte vënë femrës në Kosovë, duke u bërë shembull për gjenerata që besuan dhe punuan për liri, dhe vazhdojne te besojne ne integritet dhe panvaresine Kosoves. Sa ndërgjegjësuese ishin arësyet e tua per këtë zgjedhje ?
***
Ka shumë arësye se pse kam zgjedhur profesionin të cilin tani e ushtroj. Kryesisht ndikimin më të madh në zgjedhjen time e kanë pasur përjetimet e mia si fëmijë i rritur në vitet e 90-ta. Fokus të veçantë do t`i vëja vitit 1999. Lufta e fundit në Kosovë e la vendin krejtësisht të rrënuar, por ishte shpresa për një të ardhme më të mirë që në zemrën time nuk u rrënua kurrë. Lufta në Kosovë, ka qenë dhe mbetet përjetimi im më i rëndë jetësorë, duke filluar nga lëshimi i pragut të shtëpisë, e deri tek shtegëtimi i mbijetesës nëpër rrugët në cep të të cilave digjeshin shtëpitë tona. Ndërsa kthimi në Kosovën e lirë ishte një paradoks në vehte. Unë nuk isha e sigurt se ç`kishte ndodhur me tokën time, me familjarët, shokët dhe shoqet. S`kisha ide se ç`i kishte ndodhur vendit të cilin e lashë e larë në lot dhe e trishtuar. Përkundër faktit se aty përjetova shumë gjëra të padëshiruara, unë isha e sigurt se aty përkas, se ajo është toka ime dhe kjo më bëri më të fortë. Si fëmijë i rritur në një vend ku nuk respektoheshin të drejtat e njeriut, ardhja e lirisë ishte një ngjarje vendimtare në jetën time. Me ardhjen e lirisë, ëndrra ime për të ndërtuar të ardhmen e vendit tim filloi të nxirrte shkëndiat e para, por si një mur i lartë ngritur përballë meje po qëndronte një shoqëri e tërë patriarkale. Sa më e madhe që bëhej ëndrra ime, aq më i lartë bëhej ky mur që në fillim dukej i pa kapërcyeshëm. Megjithatë, unë kisha një shembull, shembullin e lirisë, shembullin që më dëshmonte që jeta nuk ka limite. Dikur edhe liria dukej e pa arritshme, por ja ku po qëndroja unë vetë dëshmitarja e lirisë. Arritja e lirisë dikur të pamundur, ishte motivi im i parë për të zgjedhur një profesion kaq sfidues, profesionin e ushtarakes. Një profesion përmes të cilit do të thyeja barrierat që vet shoqëria i kishte vënë femrës në Kosovë, duke u bërë shembull për të tjerët ashtu si për mua u bënë shembull gjenerata që besuan dhe punuan për liri.
***
Togere Manushaqja: Diplomimi juaj ne nje Akademi Ushtarake , dhe me pas në Universitetin Amerikan në Kosovë në degën Teknologji Informative dhe Komunikim në Media. Suksesshem definuan ëndrrën tuaj për të qenë një lidere ushtarake . A ndiheni krenare për këtë arritje, pasi suksesi yt u bë nje model për të ndjekur nga shumë femra të tjera të të cilave ju dukej e pamundur?
***
Në gusht të vitit 2008, vitit në të cilin edhe Kosova u pavarsua unë iu bashkangjita Akademisë Ushtarake në Prishtinë “Qendra për Studime Universitare”. Në të njëjtën kohë si pjesë e programit të akademisë unë fillova edhe studimet në Universitetin Amerikan në Kosovë në degën Teknologji Informative dhe Komunikim në Media. Në të dyja institucionet suksesshëm diplomova në vitin 2012, ku më pastaj me erdhi një mundësi të cilën po e ëndërroja që nga viti i dytë i studimeve në akademi. Kjo mundësi ishte shkollimi në Akademinë Ushtarake Mbetërore të Anglisë Sandhurst që u bë një tjetër realitet që shënonte një hap të madh në karrierën time. Ndihesha jashtëzakonisht krenare për këtë arritje, pasi që me këtë sukses personal kisha arritur ti hapja dyert edhe për shumë femra të tjera të cilat të paktën do të kishin një shembull real që të mos i druheshin të pa mundurës. Të qenurit lidere ushtarake për mua dikur ishte vetëm një ëndërr, por unë asnjëherë nuk lejova që kjo të mbetet e tillë. Sot, unë jam oficere në FSK me gradën Toger. Nga kjo pozitë udhëheqë 29 pjesëtarë të togës sime. Pjesëtarë me të cilët ndaj në minimum tetë orë të ditës, duke u përkujdesur që ata të jenë të trajnuar dhe të gatshëm për të përmbushur misionin e FSK-së.
***
Manushaqe: Tregoni ju lutem sfidat tuaja në raport me sukseset në profesionin në detyren e e komandantit të kadetëve në akademi në Prishtinë , si edhe në akademinë mbretërore ku keni arritur të jeni pjesë e ekipeve garuese, keni përfaqësuar akademinë në gara të brendshme të ushtrisë Britaneze, dicka me tepër për njohje për lexuesit ju lutem ?
***
Pas përfundimit të studimeve në akademinë ushtarake mbretërore në Britani, unë u ktheva në Kosovë për të shërbyer në Forcën e Sigurisë së Kosovës me gradën e nëntogerit. Në FSK më ishte caktuar detyra e komandantit të togut në Brigadën e Reagimit të Shpejtë (njësi ushtarake prej 30 pjesëtarësh) ku udhëheqja 29 pjesëtarë të kësaj njësie. Kjo eksperiencë e re ishte një sfidë tjetër për mua, por për fat, gjatë shkollimit tim në akademi mua më ishin besuar pozita me përgjegjësi të madhe, andaj këto përvoja më kanë dhënë më shumë kompetencë në kryerjen detyrës së komandantit. Një ndër këto përgjegjësi ishte edhe detyra e komandantit të kadetëve në akademi në Prishtinë që më është besuar gjatë shkollimit tim. Poashtu edhe në akademinë mbretërore kam arritur të jem pjesë e ekipeve garuese ku kemi përfaqësuar akademinë në gara të brendshme të ushtrisë Britaneze, ku edhe kemi marr shumë medalje dhe mirënjohje si në nivel ekipi ashtu edhe individual. Të gjitha këto përvoja dhe sfida që me mund arrita ti kaloj, kanë bërë që unë të ngris vetbesimin dhe pritjet për të ardhmen. Në tre mujorin e parë të punës sime si komandant togu unë u sfidova jashtzakonisht shume, por kjo gjë e bënte punën time sa kërkuese ashtu edhe atraktive. Ndërsa kulmi i arritjeve të mia si oficere e re në detyrë, u shënua me datën 27.11.2013, ku Presidentja e Kosovës Atifete Jahjaga më dekoroi me Medaljen Presidenciale të Meritave. Kjo medalje e cila m`u është dhënë për kontributin e dhënë në fushën e sigurisë, sukseset brenda dhe jasht vendit dhe thyerjen e barrierave kulturore si grua në uniform. E mira e kësaj arritje ka qenë se pas pranimit të medaljes, unë ndjej përgjegjësi edhe më të lartë që të performoj me ndershmëri dhe integritet, si dhe të kontibojë edhe më shumë në mbështetjen dhe zhvillimin e brezave të rinjë.
***
Togere Manushaqja: Sa jeni në gjendje ju në punën tuaj të drejtoni, të vendosni mardhënje ndërkolegjiale, pozitive dhe të arrish respektin e ndërsjellë përmes shembullit tënd, të ndjehesh e obliguar për të përmbushur detyrën në fushat që kërkohet, dhe sa ndjehet ndihma e kolegëve ushtarak me eksperiencë tek ju?
***
Në vitin 2015 unë jam graduar me gradën e Togerit dhe ende shërbej në Brigadën e Reagimit të Shpejtë si komandant togu në të njejtë njësi. Detyra ime është që të i udhëheqë, motivoj, trajnoj dhe vlerësoj pjesëtarët nën komandën time, në mënyrë që ata të jenë gjithmonë të gatshëm në përmbushjen e misionit të FSK-së. Pjesa e motivimit është një ndër detyrat që e kryej me kënaqësinë më të madhe dhe e ndjej edhe si obligim. Të jesh në gjendje t`a ndryshosh mënyrën e të menduarit të një individi apo grupi nga pikpamja negative në atë pozitive dhe të arrish respektin e ndërsjellë përmes shembullit tënd, është me të vërtët një ndër arritjet më të mëdha jetësore. Me që FSK është një organizatë e re, kontributi jasht njësisë sime dhe me orar të zgjatur për zhvillimin e FSK-së në fushat që kërkohet është një tjetër obligim, të cilin unë e përmbushë me vullnet të plotë. Qëllim i kryesor i punës time dhe të kolegëve të mi dhe bashkpunimit tonë të shkëlqyeshëm, është ndërtimi i një baze të fortë për ushtrinë tonë, ku do të mbizotërojë një kulturë e mirëfillt ushtarake.
***
E dashur Manushaqe:’’ Ushtarake’’ Nje profesion i vështirë, dhe një vajzë simpatike me syrin e bukur pishë, mban përgjegjësi, mban kapelën që nuk do ti shkonte askujt më shumë si një modele, e përgatitur, me kulture ushtarake përendimore , a ka patur ndonjë moment të ndjeshëm në karrierren tuaj?
***
Profesioni i cili kam zgjedhur përmban në vete shumë momente të ndjeshme, si vështërsie ashtu edhe lumturie. Një moment i ndjeshëm që ka ngelur në mendjen time që edhe sot më motivon është takimi me një burrë të moshuar gjatë kohës kur isha kadet. Në akademi në Prishtinë pjesë e uniformës është kapela në formë anijeje. Kjo kapelë gjason me kapelat ushtarake të ish Jugosllavisë, duke iu dhënë të gjithë të moshuarve një nostalgji për kohët e vjetra, dhe njëkohësisht është një simbol që i lidh ata me ushtrinë. Një ditë pushimi përderisa unë po kthehesha në shtëpi e veshur në unifrmë, një njeri i moshuar më ndalë në rrugë. Unë e pershëndes duke i zgjatur dorën, ndërsa xhaxhai shpërthen në lot dhe fillon të më puth duart. Ishte me të vërtët një moment për të cilin asnjëherë nuk isha përgaditur dhe as nuk dija se si të reagoj. Për një moment mbeta e shtangur, dhe disi me vështërsi fillova të nxjerrë ca fjalë ngushllimi pa e ditur se për çfarë bëhet fjalë. U ofrova një hap dhe përqafova xhaxhain, i cili nga mallëngjimi nuk mund të nxirrte asnjë fjalë. Pastaj u largua nga krahët e mi dhe duke më mbajtur duart tha: “unë e kam dhanë birin tim që ni dit t`shoh ty n`uniform dhe të bindem që gjaku i tij nuk ka shkue kot”. Fjalët e këti xhaxhai sot e asaj dite ngelën në mendjen time duke më bërë të kuptojë fisnikërinë e profesionit tim dhe përgjegjësinë e plotë që kisha marrë mbi supe, AMANETIN E ATYRE QË RANË PËR LIRI.
***
Togere Manushaqja. Si ka mundur Manushaqja të arrije ëndrrën e saj, të ecë në karrierën ushtarake duke i bërë sfide moshatarëve , dhe të gjitha vështirësive ‘’Mbrojtja e Mëmëdheut është qëllimi kryesor i profesionit tim’’ thote ajo… ajo jep maksimumin intelektual në edukimin e të rinjve, me punë dhe përkushtim, dashuri, që gruaja gjithmonë të jetë shtyllë e shoqërisë. Suksesi yt ka disa çelesa ?
***
Mendoj se po. Të arrish të ngrisësh veten në të gjitha aspektet nuk kërkon ndonjë shkencë në vete. Gjithçka fillon nga gjërat e vogla, e kam veten dëshmitarë sepse ashtu kam filluar dhe unë. Një ndër hapat e parë që kam marrë për të arritur këtu ku jam sot, është guximi për të ëndërruar qe të bëhem një grua lidere.
Pastaj natyrisht se unë asnjëherë nuk kam lejuar që kjo të mbetet vetëm një ëndërr e mbyllur në sirtarin tim.
Përkundër paragjykimeve dhe sfidave, unë kam vazhduar të ndjek ëndrrën time, duke marrë vendimin e parë drejt realizimit të këtij qëllimi që ishte përgaditja dhe aplikimi për në akademi.
Këtë e kam arritur përmes ngritjes sime në karrierë hap pas hapi, që ka dëshmuar që me punë dhe përkushtim arrihen të gjitha qëllimet tona dhe se çdo kush do të detyrohet të i pranojë ato.
Dashuria ndaj punës që bën është pjesë e këtij çelësi, sepse të shtynë të realizosh çdo qëllim. Mbrojtja e mëmëdheut është qëllimi kryesor i profesionit tim, gjë që më bën të ndihem shumë krenare për rrugën që kam zgjedhur, spese ky qëllim më shtynë të jap maksimumin në edukimin e brezave të rinjë dhe se kështu arrij të i`a dëshmojë popullit tim që gruaja ka gjithmonë ka qenë dhe do të jetë shtyllë e shoqërisë.
***
E dashur Manushaqe: çelës i pushtimit të majave të suksesit është kur përmes punës suaj arrini të i inspironi të tjerët. Shkollimi i vazhdueshëm ka qenë rruga të cilën ju keni ndjekur, në mënyrë që përmesë të qenurit shembull i gjallë i suksesit, të arrini të i ndërgjegjësoni gjeneratat e reja.Sa te veshtire e ka pasur Manushaqja rrugën kete profesion ?
***
Çdo profesion i ka vështërsitë e veta të çdo lloj natyre. Edhe për mua të qenurit lider në një profesion të dominuar nga meshkujt dhe në një shoqëri patriarkale ka qenë sfida ime më e madhe përgjatë rrugëtimit tim. Por unë asnjëherë nuk kam humbur kohën time të vlefshme duke u marrë me paragjykimet ndaj meje apo me krahasimet gjinore. Gjithmonë kam punuar me përkushtim dhe kam luftuar për të drejtat e mia, duke e dëshmuar veten në do mundësi sado e vogël që më është dhënë
***
C’fare I pelqen tjeter Manushaqes te ushtroje? Nga biseda mesova se ju pelqen sporti- vrapi, kjo mos ndoshta per tu kalitur, dhe nje filozofi per te arritur majat?
***
Si të gjithë të tjerët edhe unë kam kohën time të lirë të cilën e shfrytëzoj që të merrem me aktivitete të ndryshme. Pasion e kam atletikën, posaçërisht vrapinnë distance të gjata. Në shumicën e ditëve të javës përkundër obligimeve të shumta, unë gjitmonë një kohë ia kushtoj vrapit. Një kënaqësi të vecantë e përjetoj kur vrapoj në grup me shoqërinë e Gërmia555 (klub atletik) me të cilët këtë vit do të vrapojmë një maratonë për nderë të ditës së pavarsisëku do të shënjojmë rrugën për maratonën e poarë kombëtare Gjakovë – Bajram Curr të cilën e cila do të mbahet në Vjeshtë. Gjithashtu aktivitetet e bamirësisë dhe leximi janë dy aktivitete tjera të cilat më japin qetësi shpirtërore.
***
E dashur Manushaqe; A keni nje mesazh sensibilizues per lexuesin, te rinjtë dhe gruan shqiptare?
***
Filozofia e vetmohimit ka qenë dhe është baza e sukseseve të mia. Gjithmonë duke tentuar të jem reflektim i njeriut që dua ta shohë në shoqërinë tonë.
Do dashuri, fal dashuri
Do sinqeritet, bëhu e sinqert
Do respekt, respekto
Dhe në fund do të marrësh atë që ke dhuruar
***
FALENDERIM
Znj. Liliana unë i`u falëndorj nga zemra për punën tuaj të palodhëshme në ngritjen e figurës së gruas shqiptare në botë dhe për mundësinë që më dhe që sado pak edhe unë të jem në gjendje që përmes historisë sime të kontribojë në këtë fushë.Jam e lumtur qe njoha nje grua me kaq vlera si ju.
***
Falenderon Liliana.
Ju falenderoj nga zemra e dashur, Togere Manushaqe. syshqiponjë, Shote Galica e re Kosovare, Ishte nje obligim, dhe kenaqësi biseda me ju.Bisedova me nje vajze tepër te vendosur në missionin e saj, te fortë, me nje kulturë ushtarake perendimore të plotë, Dashuria juaj per lirinë , panvaresinë e Kosoves eshte ne qender te vëmëndjes së punes tuaj .Me vendosmerinë dhe karakterin e forte ju do te coni ne vend amanetin e te vrarëve ne lufte per liri. Atdheu liria dhe panvarësia per ju jane te shtrenjta. Jeni nje model sfidanteje per te thyer barrierat ne lidhje me kete profesion, që vet shoqëria i kishte vënë femrës në Kosovë. Je lulja Manushaqe e pare e pranveres Kosovare në profesionin tuaj, me karakterin tuaj të forte të pashembullt. Manushaqe lulja e parë e pranverës Kosovare ushtarake, e brishtë, e dashur dhe me ambicje te medha duke e hedhur veshtrimin larg per vendin e saj të dashur Kosove.
Lumja ti Kosova trime per keto çika! Faleminderit .
Dr.Liliana Pere
Ing Informatic
President: International Organization.
” Albanian Woman in the World
‘’Peace Missionary & Honorary Advisor of DMP’’