HISTORIA TRONDITËSE E DEDË PRECIT: SI MË SPIUNOI KUNATA DHE SHOKËT DHE MË MOHOI GRUEJA E FËMIJËT./

Nga Andrea Dangolli.*/

Dedë Preci po sa mbushi 69 vjetë edhe pse e ndien veten shumë ma të vjetër. Vjetët e kohës së diktaturës malësorit nga Puka i duken atij se zgjatën ma shumë se sa në të vërtetë ishte numri i tyne, për arsye se vuejtjet ishin plot dhimbje.
Duket se vuejtjet e tmerrshme që ka përjetue në burgjet e komunizmit, nuk mund t’i largojë nga kujtesa e tij.
Ende i kujtohen agjentët e sigurimit që e ndiqshin  vazhdimisht dhe torturat mizore kur shtynte zhagas si skllav vagonat e randa me krom.
Edhe pse i lodhun nga jeta, sot përpiqet të përshkojë nëpër mend kujtesën e tij, ato vjete të errta që i mohuen fëmijninë, i burgosën
rininë dhe e përndoqën deri në pleqni.
Ai ka të vështirë të gjejë nji ditë të mirë mbrenda tyne, mbasi edhe sot e ndien veten, si me pa lindun i përndjekun, dhe si i tillë po
largohet nga kjo botë.
Që kur ishte katër muejsh, baba i tij, i detyrue nga presioni i pushtetit popullor u arratis dhe shkoi në Suedi.
Me prejardhje nga nji familje që kishte dhanë dëshmorë në luftën për clirimin e atdheut, kjo gja nuk ishte bindëse për autoritetet e
sistemit. Fati i tij merr nji rrugë tjetër, mbasi ai u interrnue bashkë me familjen në Lushnjë ku ndejtën disa vjetë në kushte të
vështira. Më merrte vaji kur shifshem se si nana ime përpiqej për të na rritun. U mundoshem edhe unë me punue dicka për të sigurue kashatën e gojës.
Në kohën e luftës Ramiz Alia u strehue në shtëpinë e babës tim për muej me radhë, megjithë këtë prangave nuk u pështova thotë 69 vjecari.
Në vitet e para te rinisë së tij Deda tregoi nji aftësi që i befasonte të gjithë. Edhe autoritetet e asaj kohe befasoheshin nga aftësija e
tij. Unë dëshiroshem të bahesha futbollist e për të plotsue këtë dëshirë të madhe, nuk tregoshëm se baba im ishte i arratisun. Po të
tregoshëm këtë gja, edhe shokët që më afroshin do te më largoheshin.
Në atë kohe nji mik i imi më fton në Shkodër, për t’u ba pjesë e nji skuadre të vogël futbolli. Fillova stërvitjet që ishin të shumta, por
tuej qenë se kur njeriu shef se do të mbërrijë nji qëllim me randësi, lodhja nuk shkaton pengesë.
Por ecja mirë përpara i pat ditët e numrueme. Ishëm djal i ri dhe po sa kisha krijue familje. Nuk veprova kurr kundër sistemit, filluen të baheshin lloj lloj shpifjesh kundra meje, për shkak të babës t’im që ishte arratisun. Spiunët dhe dëshmitarët që më vunë prangat, filluen nga kunata ime dhe ish shokët. Shprehjen “i yti t’a punon sot.” thotë Deda, sepse këte gja e kanë pasë ma shumë se kurr.
Me ardhjen e demokracisë unë e njoftova babën se do të shkoshëm me e pa për herë të para mbas 43 vjetësh. Kur baba mori lajmin, ai pësoi nji goditje në zemër. Kur unë mbërrijta, ai ishte në minutat e fundit të jetës së tij, ai e hapi njenin sy për të më pa,u mbush thellë me frymë dhe menjiherë ndërroi jetë,”thotë ish i përndjekuni.”
Mandej ai flet edhe për personat qe e kanë dënue, “e njoh edhe gjykatsin, edhe prokurorin, të cilët sot ngrejnë supet edhe
justifikohen se ashtu ishte sistemi. Ironia asht se ata vadhdojnë të ushtrojnë edhe sot paturpsisht detyrat e tyne.
Megjthse më dënuen 9 vjetë. unë e konsideroi atë si burgim i përjetshëm. Ata më privuen nga e drejta njerëzore, për të pasun nji
familje, edhe sot, fatkeqsisht nuk kam kurkan pranë.

69 vjecari tregon se si e mohuen familjaret dhe e lane t’u drejtohej dyereve te azilit.Lash fëmijët të vogel kur u burgosa dhe i gjeta të rritun kur u lirova. Sot fëmijët e mij nuk duen të më njohin si atin e tyne.
Azili më ka dhanë nji përgjigje negative, e tash jetoi në nji dhomë me kushte të mjerueshme, që më ka lëshue dikush për sevap. Ku të shkoi thotë i perndjekuni,që sot, realiteti i vështirë ku po jeton, i përngjanë nji burgu të ri.
Kur njeriu ndigjon fjalët e tij, të krijohet përshtypja se cdo të thotë, të lejsh i dënuem për të mos jetue kurr.
Përjetimet e vështira i përngjajnë nji filmi të frikshëm, të cilin asht e vështir t’a besojsh se ka ngja në të vërtet.
Deda përfundoi tuej thanë se tregova historinë time për të vu në dukje të vërtetat e diktaturës komuniste.

* E dërgoi për Diellin:Gjon KADELI