Nga Skënder MULLIQI/

 Sikur në krejtë  botën ,  edhe në boten demokratike po rritën diktaturat dhe po zvoglohen demokracitë ! Lufta për profite dhe pasurime po i fuqizon autokratat e vegjël dhe autokratët e mëdhenjë.BE-ja , sikur nuk po gjenë mekanizma të intervenimit për të mbrojtur demokracinë , duke i ndihmuar dashur apo pa dashur veprimet e mbrendshme  diverzante të shumë shtete.Kjo strukturë evropiane pa Amerikën  nuk po është në gjendje ti zgjedhe problemet e paraqitura në Evropë dhe as nuk po është në gjendje të zgjedh as krizat, e sidoms ato të minishteteve të dala nga  ish-Jugosllavia. Rajoni i Ballkanit sikur është mësuar më kriza përmanente dhe më luftëra. Lufta e fundit e viteve te 90-ta të shekullit të kaluar ,  solli tragjendi të mëdha, e ato sikur  nuk kan përfunduar.  

Nuk kemi situatë të mirë politike dhe të sigurisë në Bosnje, ku Marrveshja e Dejtonit nuk solli paqe të përhershme . Republika Serpska e Dodikut , nuk po heq dorë nga pretendimet për shkëputje nga BH-ja, duke pru gjendjen buzë luftës së re. As ne Maqedoninë e Veriut nuk kemi stabilitet politike , sepse që shumë kohë kan mbetur zvarë problemet e pa zgjdhura etnike dhe nuk janë shuar as pretendimet territoriale të Bullgarisë ndaj këti shteti .Mali i Zi nuk po qetësohet edhe pse është bërë pjesë e NATO-së. Ngjarjet e mbrendshme  jo të mira politike dhe tentim agresioni ruso-serbë në anën tjetër kan shkaktuar gjendje problematike dhe të krizës . 

Serbia është shteti që nuk është reformuar që nga koha e Millosheviqit.Ajo po tenton kthimin në Mal të Zi, dhe po tenton më kërcënime lufte, edhe ndarjën e Kosovës .Këtë e vërtetojnë edhe ngjarjët e fundit në Cetinje më popatë serb, dhe ngjarjet në veri të Kosovës , ku Vuçiqi kërcënoi direct më luftë duke pru në kufij forca dhe makineri të shumta ushtarake.Të gjithë këto flasin për inercinë e BE-së në qetësimin e situatave  të tilla ende  konfliktuoze në Ballkan ,dhe më gjerë.Madje, ajo më veprimet dualiste politike sikur po i fryen bukur shumë gjendjes të destabilitetit . Në shumë shtete të rajonit janë instaluar qeveri sharlatane të cilat po i dërgojnë vendet e tyre kah lufta, e jo ka stabiliteti politik dhe stabiliteti i rrjedhave ekonomike dhe sociale. Kan mbetur shumë hapësira të zbrazëta  veprimi ,dhe nga kjo edhe po thëllohen krizat në këto shtete . Ende nuk janë liruar krejtë nga logjika ballkanase , e cila është logjikë retrograde e të menduarit , logjikë  konfliktuoze e jo civilizuese. Shumë po thëksohen edhe ndarjet shoqërore dhe politike , të cilat  kan mbetur aty diku në mes, as në kapitalizem modern as në sistemin socialist! Dihet së një gjendje e tillë e status- kuos prodhon stagnacion të proceseve demokratike dhe proceseve të tjera zhvillimore .  Jo, që po vonohemi  edhe në si Kosovë në  fazën e tranzicionit , por ndër të tjera po humbasim edhe në lirinë tonë. Arinjtë mega  politikë , nuk po ngopën më të mira materjale të zhvatura .Kan krijuar terren të përshtatshem shumë vjeqarë për tu pasuruar në mënyrë jo ligjore. Ata ndikuan për fat të keq edhe në mënyrën e jetesës tonë , të cilën nuk po e bëjmë të mirë. Shtetet ballkanike, kështu  edhe Kosova sikur kan hartuar plane  për ikje te të rinjëve nga vendlindjet e tyre..!  

Skënder MULLIQI/

Patem zgjedhje që nga pas lufta, të cilat ishin kryesisht të qeta dhe demokratike. Kjo ishte po thuaj e tëra nga ajo që kan pritur njerëzit nga zgjedhjet e mbajtura nacionale dhe lokale. Dhe, seriozisht pas gjithë atyre zgjedhjeve, së pak të mira ju sollën qytetarëve, mund të pyesim-pse më dalë në zgjedhje? Të kuptohemi së mirë është më dalë në zgjedhje, por më mirë është popullit ti tregohet e vërteta. U mbajtën zgjedhjet më shumë sa për të marrë pushtet, dhe për të përfituar vetë pushtetarët! Ky qëndrim natyrisht së është shumë i padrejtë dhe i pa pranueshëm. Qytetarët shumë u munduan gjatë këtyre viteve që të kemi jetë partiake normale. Në Kosovë, i patem shumë njerëz të politikës të cilët nuk u munduan të punojnë mirë për shtet. Ende nuk është flakur logjika të shumë qytetarë së në zgjedhje duhet të dalim që të fitojnë njerëzit e caktuar, që tregon për iluzione të dëmshme shoqërore dhe politike. Pushteti dhe jeta jonë nuk lidhet për përsona të caktuar që medeomos duhet më qënë në pushtet, por duhet të kemi logjikë që më të mirët ta marrin shtetin në dorë. Kjo logjikë na ka sjellur veq dëme për këto vite. I votuam në të shumtën e rasteve ata që më së paku e kan merituar. Fatkeqësisht edhe këto zgjedhje të fundit locale treguan së ende nuk jemi liruar nga logjika për të mos i votuar njerëzit që na shkaktuan dëme të mëdha. Çdo kthim mbrapa është katastrofal për shtetin.Të votohen ata që e kan vjedhur shtetin dhe taksapaguesin, është logjika mjerane! Sikur na janë krijuar iluzione të mbrapshta së pa njerëzit e cakuar të politikës në krye të pushtetit, nuk ban! Politikanët e tillë përfitues dhe zhvatës e kan pru gjendjën e keqe politike dhe ekonomike në Kosovë. E kan varfëruar dhe izoluar Kosovën nga bota demokratike. I kan larguar masivisht të rinjët nga vendi. Mos po iu kthehemi mashtrimeve duke i votuar ata, që na bën jetën e keqe? Është e pa pranueshme pse shumica nuk kan dalur në zgjedhje, pikërisht për ti ndëshkuar të gjithë ata dhe partitë politike që punun keq. A mos po i ngjajnë këto zgjedhje lokale të 14 tetorit thënjës ”Së po shkon cjapi vet të kasapi”. Nuk kemi çka idhnohemi më vonë apo revoltohemi, kur shohim së nuk kemi ndryshime pozitive. Sikur po kthehemi nga fillimi. Shumica e qytetarëve tashmë janë lodhur nga ky fillim? Atyre duket iu duhet fitorja përfundimare, së pari mbi vetvetën, që ende nuk është arritur..!

Nga Skënder MULLIQI

Kanë kaluar 22 vite nga viti 2000. Dhe, nuk jemi të lumtur? Ata që kanë qenë fëmijë, tash i ndjekin mësimet në fakultete. Shtrohet pyetja logjike: Sa jemi transformuar si shoqëri e pas luftës? Sa kemi përfituar në vlerat institucionale? Çfarë ishin ndryshimet politike? Shoqëria e Kosovës nuk ka pësuar transformime serioze për shekullin në të cilin kemi kaluar. Më shumë jemi sjellur në rrethin vicioz, së sa që kemi pasur ndonjë përparim serioz. Kemi kaluar në sistemin pluralist shumë partiakë, i cili shumë u vu në pëshore nga njerëzit e politikës që i patëm-shumica më logjikë autokratike! Privatizimi i pronës shoqërore nuk na solli as për afër, atë që është pritur. Dihet së si dhe qysh u bë, në mënyrën të mbrapshtë përfituese dhe zhvatëse, duke i bërë kategorinë e njerëzve të politikës milionerë pa asnjë mund, e duke i varfëruar keq shumicën. Për gjithë këto vite nuk arritëm të dalim nga izolimi, nuk arritem të kemi politika stabile dhe as ekonomi të qëndrueshme. Në këto rrethana shoqërore – politike, nuk u realizuan pritjët e qytetarëve. Vëtem në letër mbeti së kemi pushtete demokratike. Kjo tingëllon paradoksale për këtë fillim shekull, por është e vërtetë. Në të gjitha sistemet u infiltruan kreaturat politike të ish sistemit komunist jugosllav! Më të tillë njerëz , nuk ishte e mundur të ecët shumë përpara. I patëm shumë palë zgjedhjesh nacionale dhe lokale, por të cilat nuk iu sollën qytetarëve as për afër, atë që kanë pritur të realizohet. Për 20 vite pak kthesa pozitive u bënë në Kosovë! Deri në këto zgjedhjet e fundit nacionale nuk patëm mobilizim kundër forcave politike më logjikë autoritare? Paralelet e tilla nuk duken shumë logjike në kontesin kohor, por, që vërtetë dallimet nuk po janë të mëdha. Shoqëria e Kosovës, nuk u tregua e gatshme për mobilizime dhe alternativa të reja, të cilët do tu kundërshtonin fuqishem regjimeve autokratike. Këtë e kërkon edhe kapitalizmi liberal – demokratik. Nuk patem ndonjë vizion shumë të çartë së çka dëshirojmë, cila është rruga jonë? Politikanët po e gabojnë rrugën, së shqiptarët moti e kan zgjedhur rrugën e tyre, për në Evropën e Bashkuar. Ende nuk kemi politika dhe as ekonomi të stabilizuara. Nuk kemi arsim dhe as shëndetësi në nivel të duhur, si nuk e kemi as në art dhe në kulturë, si shtyllat më të forta të shtetit. Imitimet së e kemi gjendjen mirë , nuk iu duhen qytetarëve dhe as Kosovës. Dhe, aq më pak na vyen imitimi i sistemit të kaluar autokratik, të cilit shumë ia pamë sherrin. Shoqërisë tonë të re i duhen vizione të çarta për dalje nga gjendja jo e mirë, dhe nga izolimi shumë vjeqar ku jemi katandisur.Kosovës i duhet një shoqëri pa krim dhe pa korrupcion dhe pa dukuri të tjera negative. Kosovës i duhet një shoqëri jo e varfër, dhe një shoqëri kur njerëzit nuk largohen nga vendi i tyre, ku kan lindur dhe ku janë rritur. Kosova , duhet të jetë një vend i barabartë për të gjithë.Koha është e pushtetarëve të rinjë. Vendit i nevoitet një sistem i rregulluar , pa të ashtuquajtur intelektualë, më diploma të bleme. Të rinjët shumë gjatë mbetën duke i pritur pesë minutat e tyre, që të inkuadrohen në rrjedhat shoqërore dhe politike. Po largohen, pa marrë parasysh së cili do të jetë vendi i jetës të tyre.

Nga Skënder MULLIQI 

Konflikti  shqiptaro –serb është i vjetër, dhe kjo po vazhdon edhe sot. Pse? Sepse populli serb shtetin e ka lënë në duarë të ultranacionalizmit të ërret, dhe më  të  tillët edhe pse po  zhvillohen  bisedimet që shumë kohë , zor të arrihet  ndonjë marrveshje  paqeje. Nuk do të këtë më gjasë pajtim më Serbinë, deri sa  në  anën serbe gjinden  kriminelët  në pushtet.  Nuk është pa faj as bashkësia ndërkombëtare e  cila mirë e dinë biografinë kriminale të  presidentit serb, Aleksander Vuçiq. Dhe, kur ana serbe ka përfaqësues të tillë  në bisedime , shumë  vështirë do të jetë që do të ketë  marrveshje më Serbinë edhe për shumë kohë. Incidenti i fundit  në veri të Kosovës, pas  vuarjës të  reciprocitetit  për targa  nga ana e Kosovës,  të  një marrveshjeje e cila ishte nënshkruar në vitin 2016, e Vuçiqi  nuk e zbatojë , por  e kërcenojë Kosovën më  luftë, duke demonstruar forcën ushtarake në kufij. Ky është kërcënim  më mëndje  të zbrazët të një  ultranacionalisti të Sheshelit në pushtet,  është edhe  një kërcenim më pushkë të zbrazët. Kjo sigurisht  së nuk i kontribuon  paqës dhe as arritjën së marrveshjës finale të cilën po e kërkon bashkësia ndërkombëtare.  

Marshimi i forcave ushtarake serbe ne kufij, së bashku më ambasadorin rus, shpërfaqi premtimin ushtarak të  Rusisë, për  ndërhyrjën eventuale në veri të Kosovës. Zbutja e situatës së tensionuar erdhi pas arritjës së marrveshjës të ndërsjellë  për targa në Bruksel. Ne Jarinjë dhe në Bërnjak më barrikada, u luajtë lojë e ndyrë e Serbisë, së gjoja ushtria karikaturiale e saj, mund të ndërhynte, për të bërë faktike “Zajednicën”, të cilën më ngulm po e kërkon Vuqiq, dhe të cilën na e lanë si barrë të rëndë të dera, Thaçi dhe Mustafa.

Më situata të tilla teatrale  dhe më një përfaqësues fashist në pushtet të Serbisë, zor është të zhvillohen bisedimet dhe  takimet, siq edhe u takuan në Slloveni, Vuqiq dhe Kurti. Serbia, u përpoq të tregojë rëndësinë dhe forcën të cilën faktikisht nuk e posedon. Por, që ky argëtim i shovinistit të Beogradit Vuçiq më armë të rrezikshme, nuk do ti falët nga ndërkombëtarët, të cilëve iu dha ultimatum. Një ekspeditë e dështuar e tillë ushtarake, nuk është në interesin e popullit serb, në përgjithësi, dhe as në interesin e minoritetit serb në Kosovë në veqanti. Pushteti në Serbi po i bënë ata mish për top. Po i fut në një lojë të rrezikshme duke iu komplikuar jetën më shqiptarët, për interesa të veta, dhe nga logjika ekspansioniste, nga e cila nuk është liruar. Pajtim dhe paqe të sinqertë më Serbinë mund të këtë kur në krye të këtj shteti do të vijnë, forcat e reformuara politike, të cilat e pranojnë gjenocidin e shkaktuar mbi shqiptarët në luftën e fundit, i pranojnë dëmet e luftës, dhe e pranojnë pavarësinë e Kosovës.

Skënder MULLIQI 

Shtrohet pyetja se kush fitoi dhe kush humbi më marrveshjën për targat? Disa mendojnë së Beogradi është fitues, kurse një shumicë mendojnë së fitues në marrveshje doli Prishtina zyrtare. Kërcënimi në Veri më ushtri dhe mjete të rënda luftarake, dhe më barrikada nga ana e Serbisë, u bë edhe në kuader të propagandës së Vuqiqit, për ti frikësuar shqiptarët. Loja më zjarr e Serbisë, ishte fotografi e shovinizmit serbomadh. Një spektakël i tillë të demonstrimit të forcës në kufi më Kosovën, Vuqiq e bëri edhe për konsum të mbrëndshëm politike, së po i dobësohet pozicioni i tij. Ky diskurs politikë propagandistik së bashku më Rusinë, është paralajmërim së Serbia, nuk ka hequr dorë nga planet për Serbi të Madhe. Vuqiqi po i ngjallë forcat ultranacionaliste në Serbi. Këtë koncept politik e ka trashëguar nga Shesheli dhe Millosheviqi. Ne veri, u mundua ti jap zjarr gjendjës, për të krijuar edhe favore në terren, kur vjen koha e vazhdimit të bisedimeve. 

Me marrveshjen e nënshkruar në Bruksel më ndërmjetësimin amerikan mendoj, se Kurti doli superior ndaj Vuqiqit, kur dihet së kryeministri i Kosovës, në këtë drejtim ka përkrahjën e Evropës dhe të Amerikës. Shumë është ndjersitur shovinisti Vuqiq këto ditë, madje edhe u sëmur nga humbja që e pësoi. Nuk i kan dalë hesapet siç i ka planifikuar me Kurtin. Lojërat karikaturiale të luftës në veri, bën që ai të dalë më shumë humbës, së sa fitues. Synimet e Kosovës u arritën më aplikimin e reciprocitetit, me statusin e njëjtë të tabelave RKS në Serbi, dhe në Kosovë. Drama në veri përfundoi më marrëveshje të nënshkruar nga ndërmjetësi amerikan, Eskobar. Më këtë marrveshje 6 mujore më shumë u plotësuan kërkesat e Kosovës së sa kërkesat e Serbisë.