Sokol Paja – Page 11 – Dielli

SHQIPËRIA ZYRTARISHT NË KAMPIONATIN EUROPIAN TË FUTBOLLIT GJERMANI 2024

November 18, 2023 by s p

Sokol Paja/

Kombi shqiptar në festë. Kombëtarja e futbollit arriti për herë të dytë në historinë e saj kualifikimin në Kampionatin Europian të Futbollit Gjermani 2024. Një ekip i shtetit amë që është kthyer në një kombëtare të një kombi me talente prej të gjitha viseve shqiptare në trojet etnike. Kombëtarja ka bashkuar kombin. Futbolli është kthyer në promotorin më të madh ndërkombëtar të kombit tonë. “Magjistari” Sylvinho ka bërë një revolucion sportiv dhe filozofik në skuadër, ka kthyer shpresën, besimin, dinamizmin, magjinë dhe konceptet e futbollit të shpejtë, të bukur e modern. Ekipi ka pësuar një rritje të pa imagjinueshme. Një ekip i vogël që luan si një skuadër e madhe. Zemërluanët kuq e zi i treguan gjithkujt se pasioni, ëndrra, mundi e talenti e kanë gjithmonë një shpërblim. Suksesi i kombëtares ka gëzuar mbarë kombin. Suksesi historik ka ngjallur një shpresë në trojet tona. Ka frymëzuar talentet dhe kurorëzuar mundin e punën e bërë prej të gjithëve. Kombëtarja jonë është në nivele të jashtëzakonshme tekniko-taktike. Barazimi në Moldavi 1-1 që siguroi matematikisht Euro 2024 do pasohet me festën në Air Albania ndaj Ishujve Faroe. Për një kombëtare që na ka dhuruar shumë emocione, falenderim të posaçëm meritojnë dhe tifozët kuq e zi që e kanë ndjekur ekipin në çdo hap. Zoti i nderoftë djemtë tanë kuq e zi. Zoti e bekoftë kombin tonë.

SHKOLLAT SHQIPE NË VIERSEN DHE MONCHENGLADBACH, RUAJTJA E GJUHËS DHE IDENTITETIT KOMBËTAR NË MËRGATËN SHQIPTARE TË GJERMANISË

November 7, 2023 by s p

Adem Shala, mësues i shkollës shqipe në Viersen dhe Monchengladbach të Gjermanisë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Viersen dhe Monchengladbach, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesin Adem Shala bisedoi Editori i “Dielli”-t Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLËS SHQIPE NË VIERSEN

Shkolla shqipe në Viersen ka filluar punën për herë të parë me 2 gusht 1999 me mësues Adem Shala. Vitin e parë kishte mjaft vështirësi në organizimin e shkolles shqipe, mirëpo falë pervojes, energjisë dhe vullnetit që të kontriboj në mësimin e gjuhes amëtare dhe ruajtjen e kultures dhe traditave tona të çmueshme kombëtare për brezin e ri në Qarkun e Viersenit, e më vonë edhe në Grevenbroich (Qarku i Neussit) dhe më vonë në qytetin e Mönchengladbachut. Në vitin 1999 caktoj një takim me drejtoreshen e Entit Arsimor për Qarkun e Viersenit, me zonjen Wulf dhe i shprehi gadishmërinë time që të filloj punën me nxënësit shqiptar. U zhvillua një bisedë ( intervistë) në muajin maj 1999 afër një orë dhe u dakorduam që të njoftohem pas disa dite. Mirëpo unë u njoftova pas pushimeve verore,por tash zonja Wulf ishte pensionuar dhe kishte ardh një drejtor i ri dhe ai më ofroi vetem gjysem norme që të punoj me nxënës shqiptar. Mi dha tri ditë që ti kthej pergjigje, sepse unë ku isha duke punuar në punë tjera jasht profesionit tim fitoja më shumë se sa këtu me gjysem norme.

Duke e pasur parasysh sakrificen që kisha bërë për shkollen shqipe në atdhe me gjithë familjen time, vendosa të sakrifikoj kafshaten per tre fëmijët e mi vetem e vetem që mos ti lë fëmijët shqiptar pa mësuar gjuhen e nënës, kulturen dhe traditen tonë kombëtare. Kështu, me 2 gusht unë fillova me 15 orë mësimi, mirëpo gadishmëria ime, pervoja me njerëz dhe autoriteti që gëzoja te bashkatdhetarët, bëri që pas dy jave unë të dorëzoj një listë të nxënësve me 104 nxënës dhe në gjysemvjetorin e dytë punoja me normë të plotë. Mësimin e mbaja në Viersen para dhe pasdite, kurse në qytetet tjera pasdite, si në St.Tönis, Kempen, Vorst, Kaldenkirchen e më vonë edhe në Oedt, Grefrath, varësisht se nga lëviznin familjet e nxënësve.

Statusi i familjeve kur kam filluar shkollen shqipe ka qenë 90% i pa zgjidhur, kështu që dita dites pritej kthimi për në atdhe.Mirëpo ne jemi popull punëtorë, e gjermanë i duan punëtorët dhe nderkohë familjet zgjidhen statutin dhe u stabilizu qendrimi i shkolles shqipe. Edhe pse këto janë qytete të vogla, shkolla shqipe në Qarkun e Viersenit ka qenë dhe është një nder shkollat shembull për numrin e madh të nxënësve dhe për aktivitetet e shumta kulturore dhe sportive. Një bashkëpunim shembull i mësuesit me prinder dhe bashatdhetarë. Cdo vit kam pasur mesatarisht mbi 150 nxënës të ndara në grupe.Në qytetet ku ishte numri më i madh formoheshin grupet klasa 1-4 dhe klasa 5-10, ndersa në qytete më të vogla grupi i perzier nga klasa 1 deri 10 ( mësim i diferencuar).

Përveç mësimit të rregullt nxënësit angazhohen edhe në aktivitete kulturore dhe sportive. Çdo vit kremtojmë Festat e Nëntorit dhe pas shpalljes së Pavarësisë edehe në muajin shkurt kremtojmë Pavarësinë e Kosovës. Shkolla shqipe e Qarkut të Viersenit e ka organizuar Festivalin e parë (dhe të vetem) të shkollave shqipe, ku kanë marrë pjesë 22 shkolla shqipe mysafir special ka qenë Ansambli i Brukselit në vitin 2003. Në këtë festival janë prezentu nxënësit me këngë dhe valle popullore dhe në fund të gjitha shkollave iu janë ndarë MIRËNJOHJE dhe dhurata. Shkolla shqipe e Viersenit si nikoqir i ka siguru dhuratat dhe ushqimet dhe pijet për të gjithë të pranishmit gratis, ku mësuesi e ka organizu Këshillin e Prindërve; që të ofrojnë një ambient sa më të mirë dhe kushte të mira dhe të ofrojmë mikëpritje ashtu si na kanë mësuar paraardhësit tonë.

Shkolla shqipe e Qarkut të Viersenit ka marrë pjesë në Kampionatet e Diturisë të shkollave shqipe, të cilat i organizon KASH “Naim Frashëri“ në Gjermani, ku ka arritë suksese të jashtëzakonshme, ku 10 herë ka qenë fitues i garave në nivel të Gjermanisë dhe dy herë fitue i garave që i organizonte Mistria e Jashtme dhe Diasporës në RTK, si dhe shumë medalje në gatat sportive individuale në vrapime dhe ekipore në futboll për djem dhe vajza. Grupet e vallëzimit të shkolles shqipe të Qarkut të Viersenit dhe tash në Mönchengladbach janë të njohura në gjithë Gjermaninë, sepse në shumë aktivitete kulturore dhe në dy Festivale në Berlin kanë marrë pjesë me shumë sukses. Në Mönchengladbach është viti i gjashtë i imi që punoj në këtë shkollë, sepse më parë ka punuar një mësues i cili kur u pensionua erdha unë dhe atëherë ishin vetem 6 orë mësimi me një numer simbolik të nxënësve, diku rreth 20 nxënës, por me të marrë këtë grup fillova punën dhe fillova aktivitetet kulturore që kurrë më parë nuk kishte pasur në këtë qytet dhe pas një viti u rrit numri i nxënësve mbi 100 nxënës, prandaj Enti Arsimor rriti fondin e orëve nga 6 në 18 orë mësimi. Pasi unë kisha nevojë këtu vetem për 6 orë, 12 orë i mori mësuesja e re Ersa Mani (4 vite), pastaj erdhi mësuesja Kaltrinë Shabani Neziri.

Shkolla shqipe ka ndiku shumë në si në aspektin mësimor, po ashtu edhe në permirësimin e imazhit të shqiptarëve ndaj komunitetit vendas dhe ka qenë një ofertë e njohjes së komunitetit shqiptar dhe ta njohin kulturen dhe traditen tonë si në aspektin e kultures, mikëpritjes dhe të njohin ushqimet tona tradicionale, ku çdo herë janë nda shumë të kënaqur dhe shumë falenderues. Ata tash na thirrin special me grupet tona të vallëzimit të paraqiten në aktivitete kulturore që organizohen me komunitetet që jetojnë këtu.

KURRIKULA MËSIMORE E PREGADITUR NGA ENTET ARSIMORE NË NIVEL TË LANDIT

Kurrikula mësimore këtu është e pregaditur nga Entet Arsimore në nivel të Landit dhe atë duhet zbatuar në punën tonë me nxënës. Çdo vit organizohen seminare të shumta për punën dhe zbatimin e kurrikulave mësimore. Natyrisht aty lihet edhe një hapsirë që ti pershtatet specifikave të seciles gjuhë. Natyrisht temat janë të caktuara për të gjitha gjuhët, por ne e fusim si projekt Diten e Flamurit, apo Pavarësinë e Kosoves, njohjen e Atdheut tonë. Edhe ne kolegët e gjuhës shqipe shpesh takohemi dhe bisedojmë dhe pregadisim tema që janë në interes të shkolles shqipe. Shkollat ku mbajmë mësim na ofrojnë të gjitha mjetet e nevojshme mësimore që mësimi të jetë sam a kualitativ, sepse kjo formë e mësimit e ndihmon nxënësin edhe gjuhen gjermane. Nxënësit për pjesëmarrje n ë mësimin e shkolles shqipe marrin notë në gjysemvjetorin e parë dhe dëftesen me notë në gjysemvjetorin e dytë. Në klasen e dhjetë nxënësi është i obliguar ti nenshtrohet provimit dhe në bazë të notes i caktohet edhe niveli i pervetësimit të gjuhës shqipe (A1, A2,B1 apo B2).

BASHKËPUNIMI ME PRINDËRIT ËSHTË I SHKËLQYER

Bashkëpunimi me prindërit është i shkëlqyer. Çdo vit zgjidhet kryetari dhe nënkryetari i aktivit të prindërve në qytet ku mbahet mësimi, e pastaj këta së bashku e formojnë Këshillin e Prindërve, të cilët e marrin përsipër të ndihmojnë shkollen shqipe dhe i ndajnë detyrat në të gjitha aktivitetet e shkollës shqipe, i zbatojnë me përpikmëri dhe pas aktivitetit ulen dhe e bëjnë analizen e punës, rrjedhes së aktivitetit dhe suksesit. Në krye të punës dhe organizimit është mësuesi dhe krah i djathtë janë prindërit. Organizimi i mirë ka bërë që mbi 97% të nxënësve janë të perfshirë në mësimin e gjuhës, kultures dhe traditës shqiptare.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË GJERMANI

Në Gjermani përfshirja e nxënësve në shkollen shqipe per fat të keq është shumë e ultë. Në bazë të numrit të madh të bashkatdhetarëve tonë, mbi 400 000 në shkollën shqipe janë 2-3 % të nxënësve që vijojnë mësimin rregullisht. Këtu prinë Landi i NRW-së ku janë 27 mësues, Nidersachsen 3 mësues, Hamburg 1 mësuese, ndersa në Landet tjera si në Bajern, Baden Würtenberg organizohen kurse në grupe të vogla dhe në kushte të vështira. Patjeter se shkolla shqipe ka rëndësi në ruajtjen e identitetit kombëtar, për atë ne mësuesit japim shumë nga vetëvetja që gjeneratat e reja të rriten me gjuhën shqipe, me këngën dhe vallen shqipe, të njohin të kaluaren tonë me personalitete të njohura historike të nivelit botëror si Nënë Tereza, Skënderbeu, Aleksander Moisiu, këngëtarë, artist, piktor etj. Që kur i prezentojnë nxënësit tonë para komuniteteve tjera ndihen shumë krenarë dhe ua kann lakmi të tjerët. Me nxënës kam pregaditur edhe komedinë “Vëllazëri e interes“ dhe një dramë nga lufta e Kosovës, “Gjysh e gëzofshim lirinë së bashku“, skenarin e kam shkruajtur unë por edhe regjinë e kam bërë unë.

SI REAGON SHOQËRIA GJERMANE NDAJ MËSIMIT SHQIP

Për të qenë krenarë nxënësit tonë, në të gjitha programet tona vijnë shumë mysafir jo shqiptar që me kënaqësi marrin pjesë poashtu edhe mbajnë fjalime rasti dhe thonë:“Nuk e paskemi ditë çfarë pasurie paska pasur qyteti jonë, por meqë tani po e dimë, jemi me fat“. Mësimi i gjuhes shqipe këtu pritet jashtëzakonisht mirë. Bashkëpunimi me drejtoritë dhe me koleget e gjuhes gjermane është shumë i mirë dhe për çdo gjë konsultohemi dhe e ndihmojmë njëri-tjetrin. Shkolla shqipe ka bashkëpunim të mirë me shoqatat gjermane, por edhe me institucionet tona shtetërore me Konsullatat dhe Ambasadat e Shipërisë, Kosovës, por edhe me Konsujt shqiptar nga RV e Maqedonisë.

MËSIMDHËNIE PËRMES TEKNOLOGJISË, VËSHTËRSITË NË MËSIMDHËNIE ME FËMIJËT ME DY GJUHËSI

Për organizimin e mësimit të gjuhës shqipe shteti gjerman na i siguron kushtet e punës, por edhe tekstet shkollore pa pagesë. Gjatë pandemisë ne jemi detyruar që të organizojmë mësimin në distancë- online, prandaj për organizimin e kësaj forme është dashtë me i pas edhe mjetet shkollore. Shkolla na ka pais me iPad si neve mësuesit, por edhe nxënësit dhe çdo gjë ka rrjedhë mirë duke pasur parasysh rrethanat. Ne kemi vështërsi në raste të veçanta kur nxënësi është nga prindër binacional, nese ata nuk flasin në shtëpi shqipe, atëherë vështërsitë janë evidente. Me të tjerët nuk kemi kurrfarë vështirësie.

EFEKTI QË KA PASUR TE FËMIJËT NË RRITJEN E NDJENJËS PATRIOTIKE MËSIMI I GJUHËS SHQIPE

Mësimi i gjuhës shqipe dhe pjesëmarrja në mësimin e gjuhës shqipe i ka bë shumë të lumtur këta fëmijë e tash edhe disa prej tyre që janë bë prindër dhe i sjellin fëmijët e tyre në shkollen shqipe. Njohja e gjuhës i ka tërheq me shkua më shpesh në atdhe, me kontaktu me familjar dhe me shok e shoqe në atdhe, ku kjo ka ndiku edhe në martesa mes nxënësve shqiptar, me vizita të shumta në Atdhe, ku i kanë mbajt në mend kur ju kam thënë apo e kam pershkru Shqipërinë dhe Kosovën me bukuritë e shumta dhe nga atje më shkruajnë: “Mësues kemi ardhë dhe po e shijojmë bukurinë shqiptare, ate që na keni thënë gjatë orëve mësimore, faleminderit”!

KUSH ËSHTË MËSUES ADEM SHALA?

Adem H. Shala, u lind me 24.03.1959 në fshatin Sllatinë e Madhe, Fushë Kosovë. Shkollën fillore e mbaroi në vendlindje, pastaj shkollen e mesme në gjimnazin “Sami Frashëri” në Prishtinë dhe studimet në FSHN – seksioni i kimisë, i diplomuar në vitin 1982 me titullin Profesor. Si mësimdhënës për herë të parë ka filluar në vitin 1982 në gjimnazin “ Hivzi Sulejmani” në Fushë Kosovë, deri në dhjetor 1986, pastaj për tri vite me rradhë drejtor i shkollës fillore “Bajram Curri” në Sllatinë të Madhe. Nga viti 1989 u punësua në MC të Kosovës si bashkëpunëtor i lartë profesional i MRBK, deri në korrik 1989, kur e larguan me dhunë nga vendi e punës, përshkak të përkrahjes haptas të Deklaratës Kushtetuese të 2 Korrikut. Pas largimit nga puna u angazhua vullnetarisht në mbajtjen e mësimit në gjimnazin “Hivzi Sulejmani” të Fushë- Kosovës nëpër shtëpitë shkolla, gjithashtu në shkollën ekonomike në Vragoli , si dhe në kordinimin e sigurimit të lokaleve – shtëpive për mbajtjen e mësimit nxënësit e shkollës fillore “Bajram Curri” në Sllatinë të Madhe pasi që regjimi serb i largoi nga objekti shkollor. Nga viti 1991, në muajin maj u angazhua në Shtabin e Mbrojtjes së Republikës së Kosovës, i formuar me urdhër të Komandantit Suprem të Republikës së Kosovës – Dr. Ibrahim Rugovës, ku i ngarkuar për të koordinuar punët ishte Dr.Fehmi Agani. Kjo veprimtari zgjati deri në shtator 1993, kur një pjesë e shtabit u arrestu nga regjimi serb, ndërsa një pjesë u arratisën, prandaj ai arriti të arratiset në Shqipëri. Pas përfundimit të luftës, ky shtab e avancoi me gradën e Nënkolonelit. Në Shqipëri qendroi deri në shtator 1995, kur emigroi për në Gjermani, ku edhe jeton sot. Në Gjermani nuk qëndroi kot, mori iniciativen për organizimin e mësimit shqip për nxënësit shqiptarë në rrethinen e Magdeburgut, por pasi që u transferua në Landin e NRW, me iniciativen e tijë, me 2 gusht 1999 filloi punën e shkolla shqipe në Qarkun e Viersenit – në Viersen, Vorst, Kempen, pastaj në St.Tönis, Oedt, Grefrath, Kaldenkirchen, Lobberich dhe dy vitet e fundit edhe në Grevenbroich- Enti Arsimor i Neuss-it dhe në Mönchengladbach. Kontributi i tij në KASH “Naim Frashëri” në Gjermani është i madh, si me ide organizative, profesionale, prandaj dy mandate u emërua si nënkryetar dhe Kryetar i KASH “ Naim Frashëri” ishte në mandatin dhjetor 2008 – dhjetor 2010. Në këtë mandat me inicitivene tij Kampionati i Diturisë “ Berlini 2009” u mbajt nën patronatin e Ambasades së Republikës së Kosovës, ku kjo ishte një nder dhe respekt për Ambasaden tonë dhe Shtetin tonë. Në këtë mandat bashkëpunimi ka qenë shumë i mirë edhe me Ambasaden e Republikës së Shqipërisë, Konsullin shqiptar të Republikës së Maqedonisë, por edhe me Konsulaten e Rep. së Kosovës në Shtutgart. Me qëllim që të avancohet akoma puna e KASH-it vullnetarisht tërhiqet që të hap rrugë për të tjerët, por gjithmonë i gatshëm të jep kuntributin e tij.

KLASA E GJUHËS SHQIPE NË KISHËN E SHEN PALIT, ROCHESTER HILLS, MICHIGAN, IDENTITETI KOMBËTAR I SHQIPTARËVE TË AMERIKËS

November 4, 2023 by s p

“Të veçantat e vitit mësimor 2023-2024”, Vera Ivanaj, mësuese e gjuhës shqipe në klasën e gjuhës shqipe që zhvillohet në Kishën e Shën Palit, Rochester Hills, Michigan, në një rrëfim për Diellin e Vatrës në New York, dhënë Editorit Sokol Paja, shpjegon për lexuesit: përpjekjet për mbajtjen gjallë të gjuhës shqipe në mërgatë, gjuhën shqipe si pasuri kombëtare dhe identitare, rolin e mësimit shqip te rritja e ndjenjës patriotike te fëmijët.

PËRPJEKJET PËR MBAJTJEN GJALLË TË GJUHËS SHQIPE NË MËRGATË

Si çdo vit të ri shkollor, emocionet dhe ndjesitë janë tepër pozitive, si për nxënësit ashtu edhe për mësuesit, por në të njëjtën kohë është edhe ndjenja e përgjegjësisë për të arritur maksimumin në procesin e mësim dhënies, si nga ana e mësuesit, ashtu dhe të nxënit nga ana e fëmijëve. Synimet janë të mëdha nga të dyja anët, e mësuesve dhe nxënësve, por çelësi për arritjen e tyre, në radhë të parë, është vullneti dhe puna sistematike e nxënësve për të mësuar dhe praktikuar gjuhën shqipe, jo vetëm në klasë por edhe në familjet e tyre. Gjuha larg trojeve amtare është si bima, nëse nuk e ushqen dhe nuk e ujit vazhdimisht, ajo do të thahet. Mbajtja hapur e klasës së gjuhës shqipe pranë kishës së Shën Palit, tregon se është një përpjekje e vazhdueshme për ta mbajtur gjallë gjuhën tonë. Procesi i mësimit është i njëjtë më atë të viteve të kaluara. Teksti bazë për nivelin fillestar është Abetarja dhe libri i ushtrimeve, ndërsa për nivelin e dytë, janë përzgjedhur pjesë nga gjuha shqipe e klasës së dytë.

EKSPERIENCA, ARRITJET KRYESORE, EFEKTI TE FËMIJËT

Pa dyshim që është një eksperiencë shumë e bukur. Ajo që vlerësoj më shumë gjatë këtyre viteve, është dëshira e madhe e një pjese të mirë të fëmijëve, për të mësuar gjuhën e bukur shqipe. Më kanë mbetur në kujtesë shumë fëmijë që mezi prisnin të vinin në klasë. Në sytë e tyre pasqyrohej etja e madhe për të thithur çdo fjalë të re. Ndrojtja e fëmijëve në fillim të vitit, ngadalë dhe pa u kuptuar vjen e tretet dhe ata çlirohen krejtësisht, aq sa mezi presin tu vijë rralla që të flasin e të lexojnë. Arritja kryesore është që fëmijët të përvetësojnë gjuhën shqipe, gjë që nuk është e lehtë të arrihet kur jeton në vend të huaj, por me vullnet e punë çdo gjë arrihet. Gëzohem shumë, kur prindërit më thonë se fëmija i tyre shkruan mesazhe apo flet në gjuhën shqipe me kushërinjtë që ka në Shqipëri, Kosovë, Malësi apo kudo që ata jetojnë.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE RRIT NDJENJËN E KRENARISË KOMBËTARE

Vetë prania e tyre në klasën e mësimit të gjuhës shqipe, tregon se ndjenja e patriotizmit dhe atdhedashurisë është e fortë brenda tyre. Mësimi i gjuhës e rrit edhe më shumë ndjenjën e krenarisë kombëtare dhe dëshirën për të vizituar gjithnjë e më shpesh tokën amtare, për ta njohur historinë e Shqipërisë edhe më mirë.

GJUHA SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË TRASHËGIMISË GJUHËSORE E KULTURORE KOMBËTARE

Një popull që nuk ruan gjuhën e tij, është i destinuar të zhduket. Faktori kryesor i ruajtjes së identitetit kombëtar dhe kulturor të çdo kombi, është gjuha. Një nga vlerat më të mëdha që ne gëzojmë si komb, është ruajtja e gjuhës dhe përcjellja e saj ndër breza. Është pikërisht gjuha ajo, që shpalos vlerat kombëtare si historinë, kulturën dhe traditat e çdo vendi. Vendi ynë ka një pasuri të jashtëzakonshmë të trashëgimisë kulturore jo vetëm materiale por edhe shpirtërore, si folklori, gjuha e pasur, traditat, njohuritë tradicionale, etj. Nëpërmjet gjuhës janë përcjellë ndër breza gojëdhënat, legjendat, këngët, historia e hershme e të parëve tanë dhe vendit tonë.

THIRRJE PRINDËRVE: SILLNI FËMIJËT TE KLASAT E GJUHËS SHQIPE

Në bazë të statistikave që publikohen, thuhet se numri i shqiptarëve në emigrim, është më i madh se i atyre që jetojnë në trojet amtare shqiptare. Rreziku i asimilimit të këtyre familjeve shqiptare është përherë i pranishëm. Janë prindërit, që kanë peshën kryesore për ta shmangur këtë rrezik, t’iu mësojnë fëmijëve gjuhën, duke kumunikuar shqip dhe vetëm shqip në familje. Vizitoni sa më shpesh të jetë e mundur vendlindjen bashkë me fëmijët tuaj, mundësisht që ata ti kalojnë atje pushimet e verës me kushërinjtë dhe të afërmit e tyre, kjo i ndihmon jo vetëm të mësojnë gjuhën, por të duan edhe më shumë vendin dhe të afërmit e tyre. Të gjithë ne që jetojmë jashtë trojeve amtare, e dimë shumë mirë se sa e shpejtë është e përditshmja, vetë jeta, sa e paktë është koha që kalon me familjen, por pavarësisht kësaj, me aq sa të mundeni, mos u dorëzoni duke e lënë pas dore gjuhën tonë shqipe. Në çdo vend të botës ku jetoni, nëse keni afër një shkollë ku mësohet shqip, mos hezitoni t’i dërgoni fëmijët tuaj aty sepse është investim me vlerë për të ardhmen e fëmijës tuaj, i formimit të tij dhe ruajtjes së identitetit tone kombëtar.

FEDERATA “VATRA” DHE GAZETA “DIELLI”, NDERIM E MIRËNJOHJE VEPRËS SË DR.ELEZ BIBERAJ

November 1, 2023 by s p

Federata Pan-Shqiptare e Amerikës “VATRA” dhe gazeta “Dielli” shprehin mirënjohjen më të thellë dhe vlerësimet më të larta për ikonën e gazetarisë shqiptar-amerikane Dr.Elez Biberaj me rastin e daljes në pension.

Federata “VATRA” dhe gazeta “Dielli” e kujtojnë me shumë respekt bashkëpunim e shkëlqyer në dekada me Dr.Biberajn në aktivitete shkencore, kulturore, komunitare e atdhetare dhe i shprehin falenderim të përzëmërt se “Zëri i Amerikës” ka qenë një derë e hapur për “Vatrën” e “Diellin” në çdo kohë.

Gjate karrierës së tij të gjatë dhe të sukseshme me 43 vite veprimtari, z.Biberaj i dha jehonë çështjes kombëtare në ndërgjegjësimin ndërkombëtar dhe njohu Shtetet e Bashkuara e opinion publik mbi gjëndjen, vuajtjen e persekutimin e popullit shqiptar, klerit dhe elitës intelektuale shqiptare në regjimin diktatorial.

Dr.Biberaj me kontributin e tij mediatik, atdhetar e patriotik la gjurmë të pashlyeshme në historinë moderne të shtetit e kombit shqiptar dhe mërgatës shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Profili i lartë i Dr. Biberajt si një intelektual i shquar ndërkombëtarisht, si gazetar e drejtues profesionist, si studiues e hulumtues në shkencat politike e media, për më shumë se katër dekada karrierë, lartësoi kauzat shqiptare anembanë botës.

“Zëri i Amerikës” ka qenë zëri i lirisë, i demokracisë, i shpresës, i dritës, i së mirës, i frymëzimit, i së ardhmes për shqiptarët që vinte në trojet shqiptare të robëruara prej komunistëve, nëpërmjet zërit e penës së Dr. Elez Biberajt.

Integriteti i lartë, profesionalizmi i spikatur, ndershmëria dhe pasioni e bënë Dr. Biberajn frymëzim, model dhe orientim për çdo gazetar shqiptar.

Veprimtaria e Dr. Biberaj për ndërtimin dhe forcimin e marrëdhënieve shqiptaro-amerikane, demokratizimin e institucioneve e shoqërisë shqiptare, pavarësinë e Kosovës, lartësimin e kombit tonë e lidhjen organike të mërgatës shqiptare me shoqërinë dhe institucionet amerikane, janë një shërbim i madh që i ka bërë kombit shqiptar.

Z.Biberaj është kontributor i artë në panteonin e burrave të mëdhenj të kombit tonë.

I dashur dhe fort i çmuar Dr.Elez Biberaj

Mirënjohje të thellë për çdo gjë që i ke dhënë komunitetit shqiptar, komunitetit mediatik, miqve e secilit profesionist që ka pas fatin të punojë ngushtë me ty.

Ka qenë privilegj i veçantë miqësia e bashkëpunimi i frytshëm.

Kombi dhe të gjithë ne do të jemi përherë mirënjohës.

Zoti të dhashtë shëndet të fortë, jetë të gjatë e lumturi familjare.

Me mirënjohje të thellë

Kryetari i “Vatrës”

Elmi Berisha

Editori i “Diellit”

Sokol Paja

MËSIMI SHQIP NË FERRARA, RUAJTJA E GJUHËS DHE IDENTITETIT KOMBËTAR NË MËRGATËN SHQIPTARE TË ITALISË

October 31, 2023 by s p

Mirela Kristo, mësuese e Kursit të Gjuhës Shqipe në Ferrara, Itali, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Ferrara, Itali, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesen Mirela Kristo bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I MËSIMIT SHQIP NË FERRARA

Kursi i mësimit plotësues të Gjuhës Shqipe në Ferrara ka hedhur hapat e tij të parë dhe ka mirëpritur kuriozitetin e një pjese të komunitetit shqiptar në Ferrara që në nëntor të vitit 2019 ku personalisht isha bashkëpunëtore në projektin “Mapping and profiling of Albanian Diaspora in Italy” të aprovuar dhe miratuar nga “The International Organization for Emigration” (IOM Mission in Albania) CeSPI (centro studi di politica internazionale) Rome – Italy me objektivin (Missione in Albania – Coinvolgere la Diaspora albanese allo sviluppo sociale ed economico dell’Albania). Në sajë të këtij projekti pata mundësinë të njihja shumë bashkatdhetare të profileve të ndryshme të cilët shfaqën një zhvillim profesional, intelektual dhe social të konsiderueshëm dhe si rrjedhojë dhe një integrim të arritur në jetën politike, sociale, ekonomike pse jo dhe kulturore të vendit që kanë zgjedhur të jetojnë. Në njohje e sipër, në bashkëbisedime shumë miqësore vura re që diçka mungonte. Cila ishte mungesa? Cila ishte arsyeja e saj? Sot them me bindje që mungonte: Gjuha e emocioneve, gjuha e shpirtit dhe gjuha e dhimbjes, — Gjuha e Origjinës. Arsyeja? Do të thoja që një pjesë përgjegjësie e kësaj mungese i takon integritetit tejet të arritur, i cili në një rrethane apo në një tjetër vendos në vështirësi gjuhën dhe kulturën e origjinës. Vetë fjala Integrim, jo si koncept dhe domethënie në fjalor por si “proces”, përmban brenda tij si modelin e asimilimit: “të përvetësosh kulturën e tjetrit e ta vendosësh atë mbi kulturën tënde, të zotërosh gjuhën e tjetrit e ta vendosësh atë mbi gjuhën tënde” por gjithashtu edhe modelin e shkëmbimit dhe gërshetimit kultural. Kjo është një temë që ka kompleksitetet e veta por nuk mund të mos isha e ndjeshme ndaj saj. Me ndjeshmërinë dhe qytetarinë e një mësuese të gjuhës shqipe përpiqem të respektoj atë të drejtë që shpesh herë me dashje apo pa dashje, u mohohet femijëve të lindur në mërgatë, të drejtën për të mësuar, për të folur dhe për të shkruar gjuhën amtare.

KURRIKULA MËSIMORE DHE BASHKËPUNIMI ME PRINDËRIT

Përsa i përket kurrikulës së përcaktuar për mësimin e gjuhës amtare në mërgate, unë ndjek konceptet e programit lëndor “Gjuha dhe kultura shqiptare” Niveli I, gjithashtu dhe tekste të tjera plotësuese të cilat më ndihmojnë të realizoj dhe të kuptoj më së miri nevojat e nxënësve në mënyrë që ata të përvetësojnë kompetencat kryesore të cilat janë: kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit, kompetencat gjuhësore dhe kompetenca e të menduarit. Me anë të këtyre kompetencave shpresoj të kem arritur sadopak zhvillimin e aftësive për të lexuar, shkruajtur dhe folur gjuhën amtare. Patjeteër është një rol i një rëndësie tepër të veçantë bashkëpunimi dhe mbështetja që unë si mësuese gjej tek prindërit. Mendoj se sot, pas kaq vitesh pune, sacrifice e angazhimi e profesionalizmi e kam arritur përkrahjen e tyre.

SHOQËRIA ITALIANE SHPREH INTERES PËR MËSIMIN E GJUHËVE TË ORIGJINËS

Mundohem dita ditës , leksion pas leksioni, aktivitet pas aktiviteti, që të ndryshoj këndvështrimin e prinderve mbi prioritetin dhe rëndësinë e gjuhës amtare. Për ndërgjegjësimin e prindërve dhe për mbështetjen e gjuhës amtare duhet akoma shumë punë, kohë dhe investim, gjë e cila nuk mund të realizohet me përpjekje të vetme individuale por në bashkëpunim me politikat shtetërore e shkollore, me institucionet shtetërore dhe me marrëveshjet bilaterale ndërmjet qeverive të dy shteteve tona. Puna dhe përpjekja që bëj është për të arritur të vetmin objektiv që fëmijët e sotëm të mergates të arrijnë t’i përgjigjen në mënyrë dinjitoze pyetjes “Kush jam unë” duke shmangur kështu një “krizë idenditeti”. Shoqeria italiane shpreh interes për mësimin e gjuhëve të origjinës pasi kjo ndihmon pozitivisht në formimin e klasave shumëgjuhëshë dhe në krijimin e idenditeteve shumë kulturore.

MËSIMDHËNIE PËRMES TEKNOLOGJISË, VËSHTIRËSITË NË MËSIMDHËNIE ME FËMIJËT ME DY GJUHËSI

Të japësh mësim është një detyrë sa e bukur, aq dhe me përgjegjësi. Nëpërmjet mësimdhënies jepet dhe edukata, përveç mësues ne jemi dhe edukatorë, dhe të edukosh fëmijët me ndjenjen e atdhedashurisë e të gjuhës amtare në një vend të huaj është e vështirë dhe pak e vlerësuar. Duke qenë se fëmijët tanë janë të lindur dhe të rritur në Itali, italishtja për ta mbetet gjuhë e parë dhe shqipja gjuhë e dytë dhe e huaj, prandaj si mësuese përpiqem të angazhohem maksimalisht që mesimin t’a zhvilloj në mënyrë sa më përfshirëse, duke bërë protagoniste vetëm fëmijët dhe t’i trajtoj argumentat mësimore në shërbim dhe dobi të tyre. Mendoj se arritja e suksesit të mësimit dhe e kalimit të vështirësive qendron tek dëshira dhe ndërgjegja e gjithësecilit prej nesh.

E shoh të arsyeshme të bëj një thirrje për prinderit, në mënyrë që të ndihmojnë fëmijët e tyre në kontekstin gjuhësor në të cilin ndodhen: flisni sa më shumë në gjuhën shqipe fëmijëve tuaj! Çdo gjuhë ka rëndesine e saj dhe meriton të jetë e folur dhe e shkruajtur! Mos ia mohoni këtë të drejtë fëmijëve tuaj.

KUSH ËSHTË MËSUESE MIRELA KRISTO?

Jam Mirela Kristo, e lindur në qytetin e Durrësit, kam studiuar në Universitetin e Tiranës në Degën Gjuhë –Letërsi Shqipe dhe kam përfunduar studimet e larta në vitin 1997 me titullin “Mësues i Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe për shkollen e mesme”. Pas eksperiencës si mësuese në qytetin e Durrësit, aktualisht jetoj dhe punoj prej më shumë se 20 vite në Itali. Në vitin 2004 jam regjistruar në kursin e trajnimit në përfundimin e të cilit u pajisa me Çertifikatën Rajonale të Emilia Romagna me kualifikimin si Ndërmjetëse Gjuhësore për thjeshtësimin e mësimit të gjuhës italiane për fëmijët shqiptarë në Njësinë Operative të Integrimit dhe Përfshimit të nxënësve me origjinë të huaj në Komunen e Ferrarës. Në vitin 2010 me studimin 1 vjeçar të ndjekur në Universitetin “Cà Foscari”te Venecias me titull “ Komunikimi Ndërgjuhësor dhe Ndërkulturor” i cili me dha mundësinë të punoj në Qëndrën e Shërbimeve Sociale dhe si bashkëpunëtore eksperte e gjuhës amtare në Njësinë Operative të Femijërisë dhe Adoleshencës të qytetetit të Ferrarës. Nga viti 2015 deri sot punoj si Edukatore Sociale dhe Përkthyese në Aktivitetin e Ndërhyrjes Sociale për fëmijët e mitur shqiptarë të pashoqëruar nga prindërit. Jam bashkëpunetore në projektet e CESPI Roma dhe IOM për përfshirjen e Diasporës Shqiptare në zhvillimin ekonomik e social të Shqipërisë. Që nga viti 2021 jam kualifikuar si pjesë e Regjistrit Shtetëror të Diasporës sipas kritereve të Urdhërit nr. 413, datë 26.07.2019 të Ministrit të Arsimit.