Emira Selimi, aktiviste në qytetin e Shkupit, në një rrëfim për Diellin e Vatrës në New York, dhënë Editorit Sokol Paja, shpjegon me detaje përpjekjet për ndërtimin e bibliotekës në qytetin e alfabetit shqip dhe thirrjen për diasporën që të ndihmojë në këtë nismë në dobi të popullsisë shqiptare në Manastir, gjuhës, historisë dhe identitetit kombëtar shqiptar.

LIBRA PËR MANASTIRIN

Ideja lindi kur unë fillova të hulumtoj për shqiptarët ortodoks atje, konkretisht familjen Qiriazi. Më pas kisha kuriozitet për shqiptarët atje që kanë mbetur, ne kishim informacion se aty kanë mbetur 5% shqiptarët, por unë zbulova propaganden maqedone atje, 2% ishin vetëm ato shqiptarë me mbiemra të shqipëruar, ndërsa pjesa më e madhe e shqiptarëve atje i kanë mbiemrat e sllavizuar, nenkupton në Manastir mund të jesh gjithçka vetëm shqiptar jo. Shqiptarët atje e flasin shqipen me shumë pengesa, kjo si pasojë e literatures shqiptare, përposë presioneve të vazhdueshme që kemi berë të ketë një shkollë të mesme shqipe kjo kurrë nuk është realizuar. Shqiptarët kishin vetëm një shkollë fillore ku mësonin Goce Dellçev, tani edhe ajo po boshatiset nga shqiptarët. Fëmijët tani regjistrohen në shkollat maqedone dhe mësojnë edhe Alfabetin në atë cirilik.

TË MBROJMË SHQIPTARËT E MANASTIRIT NGA ASIMILIMI

Shqiptarët në Manastir po asimilohen, ato çdo ditë e më shumë po rrezikohen dhe askush nuk i mbron dhe nuk i kujton ato. Kanë nevojë për përkrahje. Shqiptarët nuk janë as 5% dhe as 2% por janë mbi 15% ato i kanë detyruar të asimilohen me pa dëshirë duke ua ndryshuar mbiemrat. Duke i sllavizuar me prapashtesat ( ski) por dhe duke i turqizuar.

NJË BIBLIOTEKË PËR QYTETIN E ALFABETIT SHQIP

Biblioteka shqiptare në Manastir do formohet në katin e parë të muzeut të alfabetit, aty ku janë shitur pllaka më parë. Aty më nuk do të shiten pllaka, por as nuk do shfrytëzohet muzeu ynë i alfabetit për tregti, por ajo pjesë do mbushet me libra shqip. Manastirasit aty do lexojnë dhe do e ruajnë gjuhën shqipe. Kërkoj ndihmë nga gjithë shqiptarët që të mos më lënë vetëm në këtë betejë shumë të vështirë.

NJË PËRPJEKJE PËR TË RIKTHYER MANASTIRIN

Për herë të parë të gjithë shqiptarët u ngritën në këmbë për qytetin e alfabetit. Momenti kur morën vesh se në çfarë situate jetojnë shqiptarët atje të gjithë shqiptarët e Kosovës dhe të Shqipërisë u emocionuan, vazhdimisht më kanë pyetur si mundet? Manastirin e detyruan të heshte për ta folur të vërtetën. Politikanët e shitën dhe e tradhtuan, bën pazare me qytetin më të rëndësishëm të kombit shqiptar. I mbyllën perdet dhe e falën Manastirin.Por Shqipëria dhe Kosova sot po e rikthejnë.

NEVOJA E MBËSHTETJES INSTITUCIONALE

Asnjë institucion nuk më ka ndimuar, përposë dy Komunave ajo e Gostivarit dhe Çairit që më dhanë mbështetje me libra. Ministrat e Arsimit me vite të tëra kanë qënë shqiptarë në Maqedoninë e Veriut dhe kurrë nuk e hapën një shkollë shqipe në Manastir. Ato e tradhtuan Manastirin, ato i tradhtuan shqiptarët. Dhe është tejet normale se as nuk do më mbeshtesin tashi. Përkundrazi kanë dashur të më pengojnë por nuk kanë mundur se kam pasur mbështetjen maksimale nga Shqipëria dhe Kosova.

NJË LUTJE DHE THIRRJE PËR DIASPORËN

Kam një lutje për diasporën, kati përdhesë në muzeun e alfabetit aty ku po themelohet edhe biblioteka është në gjendje mjerimi, pasiqë aty deri para dy vitëve një maqedonas ka shitur pllaka për dysheme. Kam nevojë për mbështetjen tuaj për rinovimin e saj. Ju lutem kur të vini në vendlindje ejani dhe vizitojeni qytetin e alfabetit pasiq qyteti me historinë më me peshë shqiptare e tradhtuan të gjithë, e falën tek sllavët, ju lutem më ndimoni ta rikthejmë, duke vizituar shpesh dhe duke e folur shqipen nëpër qendren e Manastirit ju tregojmë atyre se nëse e kanë falur politikanët jo edhe shqiptarët.

Sokol Paja/

Operacioni “Fijet” me shtrirje në të gjitha Qarqet e Shqipërisë, tregoi shkërmoqjen e shtetit përballë krimit të organizuar.

Çmontimi i kamerave sekrete të instaluara nga bota e krimit në qytetet kryesore të Shqipërisë tregoi forcën e krimit dhe dobësinë e shtetit. Mijëra imazhe qytetarësh, grafika, lëvizje, të dhëna sensitive që duhet të mbroheshin me ligj, posedohen sot nga bota e krimit të organizuar.

Kamerat e paligjshme në rrugët e Shqipërisë sollën një fuqizim të pa imagjinueshëm në eksponentëve kriminalë me pasojë një zinxhir vrasjesh duke tronditur opinionin dhe sigurinë publike të qytetarëve të Republikës së Shqipërisë. Çmontimi me spektakël i këtyre kamerave nga policia e shtetit shqiptar, i vonuar dhe qesharak, tregon pasigurinë në të cilën jetojnë qytetarët e Republikës së Shqipërisë. I turpshëm ky reagim i shtetit pas që krimi mbaroi hesapet e tij. Shteti ka tradhëtuar besimin dhe detyrimin ndaj qytetarëve shqiptarë.

Kamerat e paligjshme regjistruan eksponentët më të tmerrshëm të botës së krimit që shkaktuan një sagë likujdimesh shpesh dhe të qytetarëve të pafajshëm në qytetet e mëdha të Shqipërisë. Shteti ka dështuar të ruajë, kontrollojë, sigurojë territorin. Gjithçka ka rënë në duart e mafies. Mafja ka depërtuar në çdo qelizë të shtetit. Shteti dhe qeveria e korruptuar ka bërë një aleancë të fshehtë me tyre. Për nga organizimi dhe funksionimi, mafia duket si shtet dhe shteti ngjason me një mafie të organizuar për mënyrën sesi vjedhin e abuzojnë me qytetarët shqiptarë. Instalimi i kamerave të paligjshme është një rast flagrant i cenimit të sigurisë kombëtare, një skandal i pa precedentë në historinë moderne të shtetit shqiptar. Një shtet anëtar i NATO-s që nuk kontrollon dot territorin, sjell pasoja të rënda për sigurinë e shtetit dhe rajonit. Në Shqipëri strehohen eksponentët më të rrezikshëm të mafies në Ballkan. Shteti ka rënë.

Mafia dixhitale ka shkërmoqur shtetin dixhital. Të gjitha të dhënat e qytetarëve shqiptarë janë në duart e botës së krimit. Asnjëherë më shumë se sot, shqiptarët nuk janë më të rrezikuar nga qeveria që i vjedh, tradhëton, braktis e poshtëron çdo ditë. Askush nuk jep llogari për asgjë. Askush nuk mban asnjë përgjegjësi për skandalet e njëpasnjëshme. Qeveria e Ramës nuk meriton të qëndrojë asnjë ditë më në detyrë. Me përfshirjen e kryeministrit Rama në skandalin “Charles McGonigal” i vë vulën largimit të menjëhershëm të qeverisë që nuk përfaqëson më asnjë shqiptar. Qeveria Rama është një e keqe kombëtare që duhet larguar menjëherë. Nesër do jetë vonë…

Alban Gjata organizator i shkollës shqipe, në një intervistë me Editorin e Diellit të Federatës Vatra në New York, Sokol Paja, rrëfen organizimin e mësimit shqip në Milano të Italisë.

SHKOLLA SHQIPE “DORA E PAJTIMIT” NË MILANO, ITALI

Mësimi i gjuhës shqipe në Milano organizohet dhe mbahet pranë Shkollës Dora e Pajtimit prej muajit dhjetor 2022. Pas vetëm një muaji kemi 35 fëmijë që ndjekin mësimet e, midis tyre, 5 janë nga familje shqiptare me origjinë nga Mali i Zi. Klasat janë formuar në bazë të grupmoshave dhe nivelit të njohjes së gjuhës shqipe nga fëmijët:
⁃ mosha parashkollore (4-6 vjeç)
⁃ Grupi 1’ (7-9 vjeç)
⁃ Grupi 2’ (10-13 vjeç)
⁃ Grupi 3’ (14-17 vjeç)
⁃ Grupi 4’ (mosha e rritur 18-99 vjeç me kombësi të tjera që dëshirojnë të mësojnë shqip). Oraret për fënijët: Çdo të shtunë 10:00-12:00 (parashkollor/grupi 1) dhe 14:00-16:00 (grupi 2/3). Të rritur: E martë 19:00-21:00.

STAFI PEDAGOGJIK DHE BASHKËPUNIMI ME PRINDËRIT E KOMUNITETIN SHQIPTAR

Stafi pedagogjik përbëhet nga 5 mësues të diplomuar dhe me eksperiencë. Programi mësimor që ndjekim është një kombinim i kurrikulës së bazuar në tekstin e botuar nga Qendra e Botimeve për Diasporën dhe metodave që mbështeten në aktivitete të ndryshme që kanë në qendër nxënësin, si lojra e laboratore ndryshme, tema e aktivitete artistike. Një shembull: prezantimi i mullirit me gur që ndodhet në hapsirën e shkollës dhe tema lidhur me prodhimin e miellit e bukës. Fëmijët pregatitën shkronjat me brum buke dhe me to shkruan fjalë të ndryshme. I kushtojmë shumë kujdes punës së diferencuar brenda grupit sipas nivelit të secilit nxënës. Pjesë ndihmëse e stafit janë dhe artistë profesionistë që ndihmojnë për të bërë mësimin sa më tërheqës për fëmijët. Projekti për hapjen e shkollës lindi si një kërkesë e ndërgjegjshme e vetë komunitetit shqiptar në Milano. Shqiptarët në Milano respektohen e ndjehen pjesë e vendit ku jetojnë. Po jetojmë një kohë ku shqiptarët nuk shihen më vetëm si emigrantë ekonomik, ata janë ndër profesionistët më të mirë e plot energji në mjeksi, arte dhe sipërmarrje nga më të ndryshmet. Pra, promovimi i gjuhës dhe kulturës shqipe është një akt i vetndërgjegjësimit të komunitetit. Në mënyrë që projekti të ketë sukses duhet që të gjithë aktorët të luajnë rolin e tyre. Në radhë të parë familjet e më pas shteti shqiptar dhe organet lokale. Shoqata, në këtë kontekst, luan rolin e kordinimit dhe vënies në lëvizje të energjive pozitive.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË ITALI

Fakti që u arrit të realizohej projekti i shkollës shqipe të Milanos, vetëm pas 30 vjetësh të lëvizjes së mbi 500.00 shqiptarëve në Itali, është tregues i kompleksitetit e vështirësive në realizimin e misionit tonë fisnik. Nuk kanë munguar dëshira dhe perpjekjet këto 30 vjet. Milano ka komunitetin më të madh shqiptar në Itali ( rreth 20.000 rezidentë). Arsyet janë të ndryshme se përse nuk është e thjeshtë tëhapej shkolla në Milano; ritmet e jetës e impenjimet personale, vetë autonomia ekonomike që të siguron Milano, për absurd, nuk ndihmon në agregimin e nje komuniteti (në qytetet e vogla është ndryshe e kanë më shumë nevojë për njëri-tjetrin), vetë distancat janë më të gjata për të qenë afër shkollës e kjo kërkon kohë e sakrificë nga prindët e shumë arsye të tjera që i njohim mirë. Doja të permend në fund se jo pa rëndësi është organizimi dhe hapësira e një ambjenti me karakteristikat e nevojshme dhe dinjitoze për një shkollë. Kjo në Milano ka edhe kosto ekonomike të konsiderueshme. Jemi të motivuar nga entuziazmi i fëmijëve dhe familjeve ti kalojmë vështirësitë.

MËSIMI SHQIP NË MILANO

Aktivitet tona zhvillohen në një kontekst dashamirës falë besimit që kemi krijuar në autoritet lokale dhe shoqërisë ku veprojmë. Përsa i përket njohjës së gjuhës shqipe në kurrikulën që fëmijët ndjekin në shkollat italiane, jemi ende në një fazë fillestare të këtij objektivi të rëndësishëm. Kjo pikë vendimtare zgjidhet vetëm në nivele bilaterale midis shtetit shqiptar e atij italian. Po bëhen përpjekje në këtë drejtim. Një model shumë i vlefshëm është ai i shkollës zviceriane ku mësimi i gjuhës njihet nëkurrikulën shkollre të nxënësit. Megjithatë Milano njihet si kryeqyteti i krijimtarisë dhe inkurajon çdo iniciativë krijuese të tillë siç e konceptojmë ne shkollën tonë.

AKTIVITETET PATRIOTIKE DHE KULTURORE TË SHOQATËS DORA E PAJTIMIT

Faktori shqiptar në Itali ndodhet në një fazë vendimtare. Integrimi i mirë individual, për absurd, shkon paralel me rrezikun e asimilimit të kulturës e gjuhës në brezin e dytë të shqiptqrëve. Ndaj kërkohet një ndërgjegjësim dhe organizim më i mirë i komunitetit tonë që të bëhet një faktor me peshën që i përket, në jetën sociale e politike, në dy anët e Adriatikut. Pak fjalë për Shoqtën tonë Dora e Pajtimit: Shoqata është themeluar e drejtohet nga Besmir Rrjolli. Më konkretisht, që nga viti 2007, DeP nuk ka rreshtur së implementuari projekte bashkzhvillimi socio-kulturore mes Italisë dhe Shqipëris duke synuar gjithmonë promovimin e vlerave të vullnetarizmit dhe të vlerave shqiptare. Që nga viti 2022, në bashkpunim me 2 organizata, Deafal dhe Isola Solidale, ka marrë në menaxhim nga bashkia e Milanos një ambient të cilin e ka trasformuar në një qendër kultuore. Hapësira, Slow Mill, është një pikë referimi per Diasporën shqiptare në Milano ku përvec shkollës shqipe Dora e Pajtimit organizohen takime, shfaqe, koncerte dhe gjithcka që është në shërbim të komunitetit Shqiptar në Itali. Qendra SlowMill karakterizohet nga prezenca e një mulliri guri jo vetëm për të promovuar drithërat integrale dhe bluarjen e avashtë të tyre por edhe për të simbolizuar ndaljen e ritmeve te shpejta te jetës milaneze për të krijuar evente domethënse dhe cilësore. Ne synojmë ta kthejmë në një pikë referimi për komunitetin shqiptar dhe më gjërë të kontekstit ku vepron në qendër të Milanos.

MESAZHI PATRIOTIK PËR DIASPORËN SHQIPTARE NË USA

Misioni ynë është të vlerësojmë e të bëjmë të njohur vlerat e kulturës e gjuhës sonë të çmuar. Kemi shumë ç’të mësojmë nga ata që në historinë e kombit tonë kanë ditur, me pasion e sakrifica, të nderojnë figurën e shqiptarit nëpër botë, duke filluar nga arbëreshët e Italisë e deri tek Noli e Konica në Amerikë.

KUSH ËSHTË PATRIOTI DHE VEPRIMTARI ALBAN GJATA

Formimi im shkollor është një mix artistik e pedagogjik. Pas Liceut Artistik në Durrës, jam diplomuar në Universitetin e Shkodrës Luigj Gurakuqi. Në Milano kam frekuentuar kurset e Arkitekturës në Politecnico dhe Akademisë së Arteve Brera. Ndërkohë prej vitesh punoj në një nga Istitucionet më të njohura të teknologjisë botërore, STMicroeletronics. Aktivitetin tim në mësimdhënie e shoh si një mundësi për të falenderuar ato dhjetra mësues që janë kujdesur për mua gjatë jetës sime, duke filluar nga prindët e mi e të tjerë pjestarë të familjes edhe ata mësues të nderuar e rrespektuar. Personalisht ndjehem me fat që jam pjesë e këtij grupi të mrekullueshëm që arriti të realizojë hapjen e shkollës dhe të hapsirës kulturore në Milano e që më dha mundësinë të bëj atë që më pëlqen: promovimin e artit e kulturës në të gjtha format e tyre, me një fokus të veçantë bashkatdhetarët tanë. Dua të falenderoj koleget mësuese që me pasion e sakrifica realizojnë mësimin me fëmijët: Violeta Dërvishi, Ermira Bekteshi, Donika Zendeli, Fabiola Sali dhe Rozeta Zefi; kordinatoren për Diasporën Luljeta Çobanaj që nëpër vite është kthyer në pikë referimi për komunitetun shqiptar, sipërmarrësin Gjon Tucaj që realizoi punimet për Qendrën Sllowmill, Besmir Rrjollin e Shoqatës DeP që mundësoi hapësirën për shkollën dhe shumë miq pa ndihmën dhe entuziazmin e të cilëve nuk do realizonim këtë projekt madhor!