….SI SFIDE PER PROCESET INTEGRUESE TE KOSOVES/

.

NGA LULZIM MULLIQI/SHBA*/

Jane bere me shume se dy muaj,qe nga publikimi i rezultateve te zgjedhjeve te parakohshme parlamentare ne Kosove,mirepo krijimi i institucioneve te reja ende nuk eshte duke ndodhur.

Faktoret politike,perkatesisht lideret e partive politike dhe vendimet e tyre jane shume te rendesishme per tejkalimin e bllokades politike dhe konstituimin e institucioneve te reja,pas zgjedhjeve te qershorit.Cfaredo vonese ne konstituimin dhe funksionalizimin i institucioneve te reja  ne vend do te jene si sfide per proceset integruese per Kosoven.Keshtu te njejtat sugjerime i kane adresuar autoriteteve politike ne Kosove edhe perfaqesuesit me te larte te Bashkimit Evropian si dhe ambasadoret e vendeve mike ne Prishtine.Ata kane theksuar se Kosova,ka nevoje per institucione legjitime dhe te qendrueshme te cilat do te mund te negocionin dhe te nenshkruanin pa kufizime marreveshje me institucionet e ndryshme financiare nderkombetare.Perkunder,mbajtjes se disa seancave konstituive te Kuvendit te Kosoves dhe disa tentimeve per te konstituar kuvendin, nuk eshte arritur ende nje pajtueshmeri ne mes partive politike per konstituimin e ketij institucioni me te larte perfaqesues dhe ligjvenes te Kosoves.Keshtu koalicioni PAN kishte munguar ne disa seanca qe ishin parapare per konstituimin e Kuvendit,ku sipas Kushtetutes kane te drejten per ta propozuar kandidatin e tyre per kryetar te Kuvendit.Ndersa LDK,parti kjo ne koalicion me AKR-ne dhe Alternativen si dhe Levizja Vetevendosje vazhdojne me kritikat e tyre ndaj koalicionit PAN per ngercin poltik,duke thene se nuk i kane numrat e nevojshem per krijimin e institucioneve.Sidoqofte,krijimi i institucionit me te larte perfaqesues dhe legjislativ te popullit,e qe eshte Kuvendi i Kosoves,i cili perbehet prej 120 deputeteve te zgjedhur ka rendesi dhe pergjegjesi te madhe juridike,politike dhe institucionale ne vend sic jane:Kuvendi zgjedh Kryetarin,si dhe Kryesine e kuvendit.Miraton ligje dhe rezoluta ne fushat pergjegjesise institucionale,pastaj merr vendime per emrime te tjera.

Kuvendimiraton ose refuzon kandidatin per Kryeminister,se bashku me listen e ministrave te Qeverise se propozuar nga kandidati per Kryeminister,pastaj udhezon qeverine per pergatitjen e projektligjeve,vendos mbi mocionet e mosbesimit ndaj Qeverise,miraton Rregulloren e punes se Kuvendit dhe te komisioneve te tij dhe ajo me rendesishmja Kuvendi merr parasysh dhe miraton marreveshje nderkombetare te propozuara brenda fushes se pergjegjesive te tij.Prandaj lideret politike duhet te gjejne nje ujdi te perbashket per tejkalimin e kesaj bllokade politike,kur dihet se sa i rendesishem eshte konstituimi sa me pare i Kuvendit te Kosoves dhe institucioneve te tjera demokratike ne vend.Ne rast se do te kete perseritje te seancave konstituive,ku partite politike do ta bojkotojne njera-tjetren dhe nuk do te arrijne nje ujdi te perbashket per konstituimin e Kuvendit te Kosoves, atehere ngerci politik vazhdon pa fund deri ne zgjedhje te jashtezakonshme.Per kete arsye eshte shume e nevojshme dhe e domosdoshme qe sa me pare te ndryshohet ligji per partite politike,pastaj sistemin zgjedhor,zgjedhjet parlamentare dhe ligji per Gjykaten Kushtetuese.Ne fakt,Kosova me nuk duhet t’i lejoje vetes te shkoje ne zgjedhjet te ardhshme me kete sistem zgjedhor qe ne vete mbart shume zbrastesira juridike dhe shmange vleren e votes se lire te votuesit dhe te  elektoratit.Kushtetuta duhet te modifikohet ne menyre qe te mos kete situata paradoksale kufizuese demokratike,por duhet bere nje zgjidhje politike per krijimin e institucioneve qe vendi te ece perpara.

*Mr.Sc.Lulzim Mulliqi-ekspert i ceshtejeve juridike dhe mardhenieve nderkombetare.