NË KËRKIM TË NJË DATE TË MUNGUAR PËR MARTIRËT DHE VIKTIMAT E DIKTATURËS KOMUNISTE/

EDITORIAL I DIELLIT/

Në Shqipërinë tonë postkomuniste, humbja e kujtesës historike mbetet sëmundje e pashëruar në 25 vitet e tranzicionit alla shqiptar. Për 25 vite nuk ka një datë të çlirimit të vendit, por kemi dy të tilla, një për socialistët dhe një për demokratët, kemi një 5 Maj të dëshmorëve të kontestuar (Dita e Qemal Stafës) të papranushëm nga të dy krahët e politikës, por çuditërisht kemi të kontestueshme edhe Ditën Martirëve dhe Viktimave të Diktaturës Komuniste. Është e papranushme që 25 vjet pas përmbysjes të sistemit, Shqipëria jonë, që krahasuar me numrin e popullsisë, ka numrin më të madh të viktimave të sistemit komunist, nuk ka një datë të saktë të përkujtimit të këtyre viktimave, ndërkohë që ka ende të pushkatuar e të pagjetur anë e mbanë Shqipërisë!

Ish Presidenti demokrat Bamir Topi, në vitin 2010 pat dekretuar një ligj të kontestueshëm, ku 20 Shkurti, dita e rrëzimit të përmendores të diktatorit Enver Hoxha, shpallej si dita e viktimave të komunizmit. Presidenti Topi, pat dekretuar ligjin “Për simbolet e përkujtimit të viktimave dhe të krimeve të komunizmit në Shqipëri”, ku në bazë të atij ligji, të miratuar nga Kuvendi, data 20 shkurt shpallej si dita e “Përkujtimit të viktimave dhe krimeve të komunizmit në Shqipëri”.
Mirëpo, përfaqësues të shtresës së ish të përndjekurve politikë, drejtues të sindikatave të pavarura, përfaqësues të shoqërisë civile, reaguan duke i kërkuar presidentit Bamir Topi të mos e dekretonte ligjin e propozuar nga qeveria demokratike, që përcaktonte datën 20 shkurt si ditë të përkujtimit të viktimave dhe krimeve të komunizmit.Në argumentin e tyre, kundërshtohej kjo datë sepse “emërtimi qeveritar i 20 shkurtit nuk pasqyronte anën historike të ngjarjes dhe kontributin e madh të popullit shqiptar”. Si gjithëmonë në Shqipërinë tonë oponenca nuk u mor në konsideratë. Fuqia e kartonit!
Me dekretimin nga ana e presidentit Topi,ky vendim pati hyrë në fuqi, dhe siç është bërë zakon në Shqipëri, ndryshimi i qeverive, ndryshimi i mazhorancave,apo dhe i fraksioneve brenda partive, sjellin edhe ndryshime datash përkujtimore a festash Kombëtare.

Presidenti Bujar Nishani, që zuri vendin e paraardhësit Bamir Topi të Partisë së vet, sipas shtypit të Tiranës, kur mbërriti në Presidencë, kërkoi zhbërjen e kësaj date, me argumentin se nuk përfaqësonte realitetin historik.Zoti Nishani, jo vetëm e kundërshtoi 20 Shkurtin si datë përfaqësuese për viktimat e diktaturës, por ai solli aletrnativën e tij, që kjo datë fare mirë mund të zëvendësohej me 27 Shkurtin, e cila i referohej ngjarjes tragjike që kishte lidhje me 27 Shkurtin e vitit 1951, e etiketuar si ” masakra ndaj intelektualëve pas hedhjes së bombës në ambasadën sovjetike”, ku u masakruan dhe u çuan në plumb, pa proces hetimor, pa proces gjyqsor, me një vendim të Partisë Komuniste Shqiptare dhe Enver Hoxhës, 22 intelektualë, që u ekzekutuan me plumb pas koke dhe u varrosën në një gropë të përbashkët.

Në prononcimin e tij për mediat, presidenti Bujar Nishani e la aso kohe problemin të hapur, kur ai shfaqi mendimin se” mund të jenë dhe data të tjera në kalvarin e gjatë të krimeve të komunizmit siç mund të jetë dita e varjes së poetit Havzi Nela, por kjo do të jetë një çështje, e cila duhet të diskutohet nga Parlamenti dhe nga grupet e interesit, të ish-të përndjekurve politikë, të shoqatave të ndryshme të Shoqërisë Civile”, pat thënë publikisht Presidenti Nishani.

Por çfarë ndodhi pas kësaj? Asgjë, vetëm fjalë!

Është e pafalshme që edhe sot e kësaj dite, krahas problemeve të shumta të pazgjidhura për shtresën e ish të përndjekurve politikë të Shqipërisë, nuk ka një datë historike të pakontestueshme, ku të përkujtohen viktimat e diktaturës komuniste.

Nga ana e saj Europa e ka caktuar një Ditë për Viktimat e sitemit vrasës komunist, siç e kanë dhe të gjitha vendet ish komunsite të Europës Lindore. Kështu psh Bullgaria ka përcaktuar 1 shkurtin si Dita e kujtimit të viktimave të komunizmit. Vendimi për këtë datë përkujtimore në shtetin bullgar u mor në vitin 2011 nga kabineti “Borisov”, i cili miratoi ofertën e dy presidentëve bullgarë, Zhelju Zhelev (1992-1996) dhe Petër Stojanov (1997-2002), të cilët ranë në një mendje për shpalljen e një dite të tillë përkujtimore.

Logjika: “Dita e kujtesës kombëtare nderon viktimat, por në të njëjtën kohë shërben edhe si një pikë mbështetëse për kuptimin më të mirë të ngjarjeve nga e kaluara e afërt, gjë, pa të cilën, nuk mund të ecet përpara si një shtet i lirë, i denjë dhe demokratik në Evropë”-, patën vënë në dukje në letrën e tyre dërguar kryeministrit të atëhershëm Bojko Borisov dy ish presidentët Zhelev dhe Stojanov.Në qendër të kryeqytetit bullgar, Sofjes, është ngritur Memoriali i viktimave të komunizmit, ku përkujtohet kjo datë historike.

Presidentët shqiptarë(pesë pas përmbysjes të diktaturës komuniste-22 Mars 1992) ende nuk e kanë gjetë gjuhën e përbashkët, që dhe Shqipëria ta ketë një Ditë përkujtimore për viktimat diktaturës komuniste, ndërsa në vend të një Memoriali përfaqësues, Shqipëria provokon me bunkerë në mes të Kryeqytetit, ku të përndjekurit kanë kontestuar duke u lidhur me zinxhirë dhe duke protestuar, jo shumë larg në kohë, por gjatë shtatorit 2015..

Në 2 prill të vitit 2013, Parlamenti Europian, shpalli 23 gushtin si Ditën Europiane të Përkujtimit të viktimave të komunizmit dhe nazizmit, por Shqipëria ende nuk e ka një ditë specifike, të pakontestueshme, edhe pse e kujton këtë ditë europiane, të përcaktuar nga Parlamenti Europian! Në Shqipëri nuk e kundërshtojnë, madje kryeqeveritari bën thirrje per Kujtesë historike ndaj viktimave, por nga e thëna tek e bëra, është në mes një det i tërë!

Shqipërisë më shumë se kushdo shtet tjetër ish komunist i takon që të vlerësojë shtresën e ish të përndjekurve politik. Një shtet i vogël ishte kthyer në një burg gjigand me kundërshtarët e sistemit dhe në gulagë vdekjeprurës për familjet nacionaleste. Në Shqipëri, më shumë se në çdo shtet tjetër, krahasuar me numrin e popullsisë, janë regjistruar 6109 të pushkatuar e të vdekur në burgjet e komunizmit, mes tyre 89 gra; 17900 të dënuar politikë, mes tyre 450 gra; 30383 të internuar, 23 burgje në të gjithë vendin, 48 kampe internimi. Rreth 70 mijë persona ndiqeshin çdo vit nga sigurimi i shtetit! Cili shtet tjetër ish komunist, krahasuar me numrin e popullsisë, përjetoi një tragjedi të përmasave të këtilla? Në vend që shteti demokratik të integrojë plotësisht shtresën e ish të përrndjekurve, të nderojë martirët qëndrestarë dhe viktimat e diktaturës, stimulon rikthimin e simboleve të komunizmit dhe rikthimin e fantazmës të diktatorit, duke i fyer viktimat. Kjo është e dënushme.

Shqipëria i mbetet borxh demokracisë, jo vetëm pse nuk ka një ditë përkujtimore për viktimat e sistemit komunist, jo vetëm pse nuk ka ngritur një monument të denjë për martirët dhe viktimat, por edhe pse fut në Parlament e vesh me pushtet kriminelë e tarfikantë, edhe pse nuk po kryen dekomunistizimin e shoqërisë shqiptare, që mbetet një Amanet i papërmbushur” i martirëve dhe viktimave.